Design, industrieel ontwerp, daarover wilde ik eens een boom opzetten. Industrieel ontwerp is niet helemaal de ideale term, bij industrie neigt men er iets teveel naar, aan groot met hoofdletters te denken, Wessex helicopter die wel in de lucht is toegelaten door de strenge RHP-RDW (ik), booreiland of drie, 2000 mannen die je met één wijds armgebaar bewusteloos kunnen slaan. Het ontwerp van producten, maar dat dan wel in vrij brede zin, dat moet van alles mogen zijn en toch ook wel complexer dan een nagelschaartje. Siemens medisch staat gewoon in het bewuste Taschenboek, wat voor de politicus beledigd worden door Kan is, dito Donner voor de schaker (semantisch iets minder, dit) is genoemd worden in de Taschen qua productontwikkeling.Ideale woordkeus, ach Wat is het niet? Grafisch ontwerp, dtp. In mijn wereld is een verpakking grafisch ontwerp, als je het op zichzelf wilt beoordelen, dus dat is geen design. Het product dat een en ander verpakt kan het wel zijn, en dan is de verpakking een mooi onderdeel ervan. Is je product totaal kaasie, maar besloot de directie wel in de verpakking te investeren, dan heb je pech. Dan staan de sterren voor jou verkeerd, om iets met design te maken te hebben. Verpak dan iets anders, de concurrent bijvoorbeeld. Dat boek, tijdschrift en plaat geen design zijn, dat behoeft geen argumentatie en geven we ter kennisname mee. Mode is een discipline op zich, maar die kunnen we alweer veel minder makkelijk ausradieren, wat jammer is, want IO, als techneutenvakgebied, is net als brandweer of politieman een hoopvolle route naar een leuke baan. Minstens collega's die ook over Meccano willen en kunnen praten, het leven is al zo kort. De hele TU gaat daar over. Mode? zelfs sex and the city laat zich wat betreft die branche in de negatiefste termen uit, de eerste ontwerptechnische-, danwel financiële, danwel anderszins zakelijke discussie moeten we er nog aantreffen, en het is natuurlijk ook gewoon helemaal niks, wat valt daar nu over te vertellen. Apen en Shakespearesonnetten, af en toe komt er wat aardigs uit, oefening baart toevalstreffers. Zo'n medam met nen bontjas ontdekt dat als eerste, vanwege het equivalent van 36 catalogi aan wandelen door het winkelcentrum, pas maar op met dat Internetkopen, dan heeft pappa door dat ze niks doet of kan, en dan? de verhalen, want leuke banen, daar gaat het ook om. Jullie klant heeft duidelijk tijd teveel en hobby's te weinig, boeiend verhaal is dat zeg. Peter Svend en Bang Olufsen zijn door een divers palet aan architecten, die had en heb je in Denemarken nogal veel (landen die je eigenlijk zou moeten overkappen, je kent dat wel), voor Kneus met hoofdletters uitgemaakt. Dat nu, bleek in dat land onder die omstandigheden, de juiste strategie om tot Daden met hoofdletters te komen. Geinig toch? In de mode is er altijd één maffioos typ met Kunstacademie-tekst, zoals Herman Brood ook nooit wat losliet, en die zit dan ergens nuffig te zwijgen. Hofdames komen hem kirrend feliciteren. Mocht er een ontwerper zijn, dan zit ie gewoon in China. Dus is er geen verhaal over te vertellen, praten doen ze daar niet, het is zelfs verboden op de meeste werkplekken, de menselijkheid is er nog niet écht uitgevonden en dat ontkent men gretig. (als je alfabet zo groot is, dan moet je toch wel veel praten, het kan niet anders!) Maar de Keuringsdienst van Waarde was erbij, en de Deltacolumnist niet. Zijpaden van de mode? Mariah Carey, pasteltintenverpakt. Made in US. Verpakt door fans, net als de videoclip, ik kan je alleen gratis voor me laten werken, dat is het hoogst haalbare, Davida Koresh! 'kheb een gelukkige jonge moeder in huis1' ~ the fragrance, janee zo ruikt het echt. De dop is van een Rollsgrille geraust, dat is gewoon wél interessant genoeg. Van de producten in de meisjessfeer is geur de enige vind ik, hebben de emancipatorischen ook weer wat huiswerk, of je gaat fijn belangrijk worden in de wereld zonder producten, ga je in diensten, zitten daar niet al veel mokkels in lazer toch op, mens ga koken, ik stuur Ryan op je af, allebei, nou jij weer. En nou mijn rechtbank uit ga buiten vis verkopen. En neem die Melvin-Barry White van je mee. 1
Koekjes, melk en ander romigheden gemixt met Kijkshop kleine meisjes geurtjes. Tja, hoor es, zelf melangeeeeren kan sowieso, vaak is dat zelfs goedkoop. Een Mc Beal verwijs. Playmate onderweg, jaja we houw ehet gezellig.
Het strekt tot aanbeveling als je in je jeugd bouwdozen gemaakt hebt, wat veel moeite kost, en een lage directe spelwaarde2 oplevert, zodat je -minstens en klein beetje- een estheticus bent. Het gaat erom, uit het (bedenk) proces méér te willen halen, alles eigenlijk , levend in het moment, Heal heal touch the screen ♪ 't zijn de kleine dingen die het doen oen oen
Sociaal moet men niet voor het lapje te houden zijn, veel mensen zijn dat wel, en vooral Guido Westerwelle, dooie homo's, daar heb ik iets mee, waarschijnlijk omdat ik ze levend, najaa, in een tijdschrift, wanneer is er sprake van intermenselijk contact, het blijft Nederland, als je dat wil ga je maar naar de gevangenis, da's 2 op cel. .. levende homo's een beetje griezelig vind. 54, gossie Marketeers van het gausskromme-type zijn statusgevoelig, die lullen de godganse dag over A1 en Vinex en Nielsen en de rijkerds optimaliseren, en/maar/ook het zijn stafmedewerkers. Je weet hoe het is, al zeggen Oxford en Cambrigde en Desederius dat het niet zo moet, maar als er dan een decolleté bij kan, en we staan toch op de beurs, wel drie keer per jaar, dan wordt het toch staf-. Men moet zich -wat stafmarketeers zwaar valt- kunnen voorstellen dat iets zeer hoogtechnologisch, met fluisterstille V6 in een handomdraai om te toveren in Apollo en Thor, dozijnen manjaren aan ontwerp eringestoken, huisstijl vervolmaakt, multi-gelulachteras, aan -functioneel gesproken- mongolen van Wolfiecaliber verkocht wordt. Het betreft hier de Mercedes SL, tuurlijk klopt dat, en die Lambo ging hem duidelijk niet na aan het hart, die is voor de verzekering, accepteer dat dan gewoon niet. Beige in drie tinten en ruitjes zijn de weg te gaan, zelfs de C&A weet het, dat blijkt. Is het niet hun 16e auto, 2
Het vinden van andere toepassingen met hetzelfde, dat is in de productontwikkeling wel degelijk stap 1. Dat snapt een kind.
hebben ze er dan nog steeds geen kijk op? Nee. Nee. Uh wacht, Ja hun 16e/Nee. Dat komt dan weer door consequentheid, vele minder goden doen zelfs maar wat, om te eindigen in een Up! maar het is nog steeds een VW, ik ben dus goed bezig, nou het zal allemaal wel. Rijk is niet synoniem aan slim, en ook niet aan een beter mens, en arm is dat evenmin. Ja staffie, miepie dan? weerniegoed, marketing is dus een heel moeilijk vak, en jij hebt het leven van een directiesecretaresse, en dat geeft trouwens helemaal niks, maak je niet druk, dat deed je trouwens ook niet, want dat was ik, mooi, allemaal gelukkig. Vanaf je 43e ga ik je gewoon wél directiesecretaresse noemen, is dat goed? als je wat minder streng bent in de leer, wat de hofdamecultuur betreft, op carrieregebied met name. Consequent, niet voor het lapje gehouden door de mensen of de financielen .. nadert dat niet de Wetenschappelijke Benadering? Voila, maar we bevinden ons in B&O Braun en de kleinzoon van Porsche, wat de ouwe stomp doet? dat wil je niet weeeten, nee echt, wat zeggen die op zo'n moment, Schurlemurle weet ik dan weer wél of faule Zauber .. boekenwijsheid, dat valt ook vaak tegen. ♪ Reasons to be cheerful 123 Nog even over wat het niet is. .. right after these messages, het is nadrukkelijk, dat zij hier ten overvloede nog maar eens gezegd, vrij van elke en enige sluikreclame. Ik zeg van nee, categorisch. Mede bepalend wat het wel is. Het gaat gewoon over techniek, dat ontkennen van de Fachhochschule door de Urbanisten, hoe is het nu met de oorlog met Eurasia, en kom je in het café nog steeds drie keer per week je aanstaande tegen, The have vs havenots omgekatte cheerleaders, nou fijn bedankt hoor, daar schiet iek een boel mee op. Bic pennen. Laszlo Biro. Met een boel accenten, en hij is Hongaars. Niettegenstaande de obscure afkomst, patenteerde hij het ding wel. Hij deed alles dus goed, betere spullen, die je aan het leger verkopen wil, waaronder de Engelse en Amerikaanse, dat zet zoden aan de dijk. Plastic maak je in grote getallen en anders laat je het maar uit je hoofd ♪wat denk je wel, dat je Elvis bent ofzo .. zeker is de Bicpen een succes te noemen, tuurlijk. Maar ja, is het ook ontwerp? Dat is de techniek, mensen die omzet wegzetten laten zich veel minder makkelijk diskwalificeren, daar heeft Bill Gates zelfs een businessmodel van weten te maken, in Nederland althans, het bedrijfsleven is hier nogal, uh, mainstreamy. Wat we zelf willen weten we niet, overgenomen willen we wel, wat is er op tegen precies hetzelfde te doen als wat hij doet? An sich niks, behalve dat niet willen winnen niet kapitalistisch is, alleen maar het Artikel 1 van de grondwet maar verder geen man overboord, en als je droom uitkomt verliest een derde van de mensen hier zijn werk, dus dat is allemaal prima. Tot slot gaan de hoofdkantoorbanen waarvoor je naar de universiteit moet, waar ieders kinders nu zitten -dat met die schuiten, dat ROC en de haven daar is altijd werk zijn natuurlijk klinkklare leugens- dan naar Slough of Rüsselsheim; als ze dan nog bestaan, overnemen en in je harem opnemen is nog niet er ook gebruik van maken, eigenlijk zijn er niet eens zoveel nadelen! Bic. Parker. Singer. In de Taschen-lijst staan de bekende namen ook, wat die mensen kun je niet negeren. Dat weten, daar word je geen slechter mens van. Er is meer. Omdat jij wat minder teksten van mammie en pappie gehoord hebt vroeger, praten we je even bij, die hogere kaste, dat stelt helemaal niet zoveel voor. Wel kost het allemaal een beetje meer tijd zo, maar dat doet het toch al, want
IO raakt aan nog al wat onderwerpen. In de Universitaire wereld geen onbekende, wat pagina's extra moeten doorploegen, om het antwoord na tussenkomst van een stukje prietpraat (eine Schwatzrunde dat weet ik dan weer wel, sorry, ik zou zo graag een beter geheugen hebben, zoals jan heemskerk een baard, zo heeft elk huisje zijn kruisje) dan toch, in sterk ingekorte vorm te krijgen. Van de APK-keuring heeft de Universitaire sfeer veel spinoff, wist u dat? Ooit kregen Amerikanen veel meer geld, van wie? dat weet eigenlijk niemand. Daar kochten ze de z.g. baroque sedan mee en voor moeder de kitchen of today, en de president bestelde een hangar Apollo's in een raamcontract met afnameverplichting, uiteindelijk werden het er 17, dan eist hij een film met Charlize, maar dan wél met Johnny Depp, dan wil ie dus niet gepeople'd worden. Te spreken van design. Aldus geschiedde. Borax-estethics ontstond toen. Aufhübschen, contrast op 10, een betere kleurstelling, een plat vlak meer attentiewaarde geven met een arcering, Mandala tekenen wie kan het niet, de arcering zien we nog steeds veel in design terug, waaronder in het dashboard van de Eclipse, bekend van de Volvo 740-bumper. Ver Wurlitzering. Dat dit in de US ontstond, is anderzijds wel terecht. Ik doe een analogie. Martin Bril's columns bedienen zich van de z.g hijgstijl, verstaccato-ficering. De attentiewaarde, het signaalwoord, de metallic lak - het is geenszins zo, dat design het monopolie heeft op meer aandacht trekken. Zoals het toepassen van truukjes, waarmee je het volgens de Literairen nooit kunt redden, omdat de klant op den duur toch round characters wil en afwisseling in de toepassing stijlfiguren en daarentegen praktisch genomen voornamelijk wat Adriaan van Dis zegt dat moet .. ziet u wel? Styling, Borax is een specifieke uiting, men kan bijvoorbeeld ook Militair styleren, of Oostblok, kitkar/bric-a-brac, of Luigi Coloni even je haar los, lekker gek doen. Laura Ashley, lingerie als lifestyle, hotellobby's zijn ook eens stijltje, erg Rover Vandenplas, voor alles is wel een naam. Alleen wat art deco nu precies is, dat ontgaat me. Een moord versus doodslag-verhaal, het gaat hier om de intentie.De crime-scene, aan het eind van de rit, die verschilt niet zoveel en lieve lezer u boft maar dat ik het allemaal zo helder uitleg, wie doet dat nu, vandaag de dag, dan gaan we toch lekker allemaal smartphones productplacen in de metro, dat moet wel geld waard zijn, anders deje ze het niet, bank kapot, de regio in en dan altijd in de buurt zijn, kosten bestaan niet, alleen opbrengsten, net als de krant, de Wegener beginselen aanhangen, zie je de cijfers omhoogvliegen, nou ik geloof er ook niet zo in. Facelifts,upgrades, make-overs, die zijn van oudsher de aanleiding om de styleertang aan het werk te zetten. De koninklijke weg is een nieuw product, ontworpen vanaf de spreekwoordelijke scratch. De wetenschappelijke benadering geeft bij wat opleuken, aflakken en renoveren namelijk geen pas, focusgroup onderzoek trouwens wél, had jij gedacht dat er in Zoetermeer Palenstein zoveel mili-stijl liefhebbers wonen, met al die Golfjes? Het oogmerk, dat is de reden dat I/O styleren geen design vindt. Niet de gebruikte middelen die onkies zouden zijn, of dat het onderwerp alszodanig onkies ware. Uiteindelijk moet het producerende bedrijf een beter mens worden, de zaken op de rit zetten, de koe bij de horens vatten. Dát is de reden waarom het erg is, als er alleen maar een nieuw verfje overheengaat. Tenzij het goed was, dan moet je leren te houden wat je hebt, Ypsilon-schender, ben jij nou zo literair. De Renault 5 van Michael Boué en de Routemaster (Londonse dubbeldekker) van Douglas Scott zijn wél design. Maar er zullen heus een paar mensen zijn die zeggen, doe me dan maar een Neoplan met de laatste upgrade gemonteerd (en die Renault? gewoon verder sparen voor iets moois, de beginjaren van de boodschapklasse, en dat is eigenlijk ook hoe het was, toen). Wapens doden, de Spitfire is technisch veel bijzonderder (ceiling 44 000 ft 440 mph met niks dan een propellorke) Siemens medical kleedt je financieel uit, aan een Maglite is niks bijzonders te zien ..
De kwestie middle of the road speelt hier. It has to mean something, Anthony Maglica is de waere update-dissident. Laat het vanaf het begin voldoen aan navy specs, de klant is dan de Politie, die ook de PR is, en verander er vervolgens nooit meer iets aan. Het is ook maar gewoon een zaklamp, juist op de essentie, niet kapotzijn als je hem nodig hebt, dat is bijna nooit, faalt de conurrent vaak. De daemon en verder niks, nog voor stereotype, nou gut ze mogen toch ook wel wat jargon hebben. Eigenlijk een ontzettend sluwe strategie, gewoon iets goeds maken, waar de klant vrij beperkt in voorkomt, en bergen geld verdienen aan iets nietigs heel erg. Dan nog een woord gericht aan de de verkoopstaf, vanaf meaning als bruggetje zo gek niet. Sorry, ik doe geen dialoog, maar zet die koffie maar vast terug, dat is alleen voor mensen die ook wel eens met een getekende opdrachtbon thuis komen. In neem er zo'n catalogus bij van de Stichting vlambestendige valwerende. EN 60902 vonkbestendig is iets anders dan contacthitte, kevlar, de Crusader. Dat ding daar, glimmend zwart, die is chemisch bestendig, de crux is dus de porie die er niet is, het ontbreken van naden, 0.7 cm dikte. Snijbestendig is weer iets anders, dat is kogelwerend vesttechniek. De vorm is telkens een hand, in een drietal maten. Ik weet wel dat ik dat officieel niet weet enzo, maar met jouw specifieke inslag, in dit voorbeeld moet dat dus, omdat de sterke arm dat zo voorschrijft. Uiteindelijk echter, gaat dat ook gewoon terug op verstandig werken, hoe men daar branchebreed tegenaankijkt, en dat is net zo goed nooit zo door de klant zelf geformuleerd, laten we welwezen, en dat ook doen. Jij weet beter dan wie ook, als kommersjans, hoe je ingewerkt wordt vandaag de dag, daar staan de spullen en zo laat is de lunch. Het verkopen van je prijs, van je made in Zwitserland product, daar moet wel iets tegenover staan. Minder misgrijpen op de alarm-off knop van de wekker kost je in termen van door de klant opgelopen schade niet wat het ding aan meerkosten vraagt. Maar, zoals schoonheid de belofte van geluk is, is een doordachte gebruikersinterface het opje van de ijsberg van, wat de klant hoopt, een afde ling eggheads die er gewoon drommels serieus mee bezig zijn. Zoiets uitstralen, dat is een goede spinoff - als de investering een ander display is. De klant kan het natuurlijk wél betalen, budgettair, alleen er is iets in de Hema intussen, dat met een eenheidsprijs en wel érg rationeel vormgegeven hetzelfde kan. Dat hele designding doen we niet, om een lifetime achievement award te krijgen, uit handen van Humberto Tan.
That would be BBC's Michael Mosely, surgeons being manly and btw more truth loving than the worried little dog, with the dvd series, cooking their brain, he's a journalist well I'd call it pr.
Graag hoor ik van u een tegenvoorbeeld -anders dan branding en wereldwijd tot bloedens adverteren, iets wat pappie niet kan betalen, een dooddoener dus- wat dan die ijsberg doet vermoeden, in de gedachten van de klant. Manieren om het vertrouwen op de goede afloop bij de klant te verhogen bestaan heus, en ook nog wel meer dan een handjevol, maar die zijn toch ook niet gratis. In de B2b kan men projectmatig aan de gang, met Mannen met de Uitstraling van Succes, of minstens de koning van de makelaardij dan toch, met de spijker, kleedt u zich maar uit, in de consumentenindustrie bestaat zoiets niet alszodanig. Dat co-producen daarover hebben we het al gehad, protein engineering wiz za customer. Sure why not, what´s the boy word for slut. Laatmaar, tisuiteenfilm. Het is hier geen Arena met publieke tribune, en zo grappig als een fluitketeltjesfabriek is het ook niet, wat is dat voor entertainment dan, en daarbij dat mag helemaal niet, dan moeten ze op de loonlijst staan. Ja jouw neef kan altijd alles regelen, the dude can rollll .. het moet bij hem groot zijn en impactijk, een Kasparov GK 2000 riskprocessor of een jonggebruikte MX-3 bijvoorbeeld. Met iets makkelijks voor de hand liggends als een oracle-dba of opstartscriptkenner geeft ie niet thuis ..
Meneer en mevrouw Schiffer hebben dat gecreëerd, Dieu crea tout niks nie, la famille deed het werk. Zulks bovendien vrij doorsnee, eigenlijk ..
Met opzet kan het nauwelijks geweest zijn, maar daarmee is het nog niet onvermeldenswaardig. De minister van buitenlandse zaken van Duitsland, echt zo'n reispaus, diens pullover was altijd Moulinexman-geel. In het nieuws, want dood, maar goed, hoe anders op die leeftijd. Nu is het uiteraard de vraag, wie zoiets het eerst bedacht, met name vanwege het feit dat het politieke-kleurgeel was. Een soort handelsreiziger in stofzuigers-glapje, zulks met wederzijds goedvinden, in het Recht bekend als de vaststellingsovereenkomst, cq de schikking. Huisvrouwen in Duitsland hadden alles wellicht al? nu ja, de Siematic keuken vanuit bespaard geld via de Aldi, iemand die Brigitte heette jaren voordat dj Cat een tijdschrift begon, middagtelevisie met +20CC kleurcontrast, geheel onwaarschijnlijk zou dat niet zijn. (door de barre omstandigheden, de vlag waaronder deze schuit vaart, had het allemaal wel wat mooier gekund, maar helaas. Voor de afwisseling (nu nog een lijn erin ontdekken, anders is het bugreport niet welkom, ken je dat?) is de tekst vrij goed leesbaar. Zeker in een vorig leven kopieermachine geweest deze tomtec, is het ook altijd of/of. Koopt dan zelf de Rheinische Post van zaterdag 2 april, op welke dag is de grapjas dan eigenlijk overleden? laat maar)
En wat IO ook niet is, is dat wat kunstmacademiale types als universeel definiëren, vanzelfsprekend onder het motto dat in Engeland of the States alles altijd beter is. Per saldo namesdroppen we dan follow-the-dot, etch a sketch of (uit piëteit niet weergegeven) ... nou .... spanning stijg .... drumroll.. Het is geen peer, nou Wiepke geeft nu geen hints meer hoor. Snel bellen centjes tellen (of andersom) 0909- 112 112 112.
Gut, hoe heet follow the dot in het Nederlands?
Als het met mijn site werkt zoals ik zou willen, dan heeft u net Little red pointy gelezen. Industrieel Ontwerp, design, is ook, tot slot, een laagdrempelige denkmethode (dosering c.q. zwaarte van de pillen iets als Jay Curry) voor bankiers. In plaats van dikke maatjes worden met je meest veelbelovende klant, die op zijn aller aller allerminst het gevoel moet hebben gekregen, dat de tafelschaakcomputer ze na aan het hart gaat. Al is de kleurcombinatie, een adaptatie van de LP hoes ´Mooi en onverslijtbaar´ niet helemaal zijn kopje thee. Ze bedoelen het goed. Hij wil vanuit Glossop beroemd worden, via het medium TV, waarbij je zelf als directeur nagenoeg niet aan het woord bent, eigenlijk, zodat de gezichts- en naamsbekendheid een wat ondergeschoven kind is in dit concept, welk concept faalt, het moest falen omdat het niet kon, goed, maar daarmee is dat nog geen brevet van vermogen, falen in een mission impössible. Stuntmannen of hun buurman op het trailerpark die een hele leuke cursus metaalgieten heeft gevolgd, zijn dus geen gevalideerde, erkende directeuren (gordijnen met de gouden draad, let erop). Investeren in zulke toko's mag niet, die moeten failleren. Powell en Seymore, met de DDR-Ducati, doen gelet op hun andere keuzes (van bedrijven om mee mee te denken in het ontwerp) dan ook bijzonder veel denken aan leven en werk van venture capitalists. MZ Scorpion heet ie de tweewielige Opel Manta, c'est cool quoi.
WERKING Voor de werking van de enzymen is het interne milieu van de levende cel niet vereist. Ze kunnen dus na verbreking van de celstructuur worden geïsoleerd en gezuiverd en in de reageerbuis (in vitro) worden bestudeerd. Hieruit blijkt dat de katalytische eigenschappen van de enzymen verankerd zijn in hun structuur. Het is gebleken dat het overgrote deel van de enzymen behoort tot de eiwitten. Dankzij de sterk toegenomen kennis van de eiwitstructuur is het mogelijk geworden de uitzonderlijke eigenschappen van de enzymen te verklaren en te voorspellen. Een eiwit blijkt te zijn opgebouwd uit een groot aantal verschillende bouwstenen (aminozuren), die in een vaste, specifieke volgorde aaneengeregen zijn. De specifieke volgorde van de aminozuren in de eiwitketen is bepalend voor de wijze waarop de ketens bij gegeven pH e.d. ruimtelijk worden opgevouwen. Uitsluitend aan de aldus voorgeschreven ruimtelijke structuur danken de enzymen hun specifieke eigenschappen. Verlies van deze ruimtelijke structuur (denaturatie) leidt dan ook tot activiteitsverlies. Een enzym gaat met de om te zetten verbinding (het substraat) een complex aan, dat na afloop van de reactie weer uiteenvalt in product en onveranderd enzym. De binding van het substraat vindt plaats aan één bepaalde plek op het ruimtelijk eiwitbouwsel, het actieve centrum. De rangschikking van de aminozuren in en rondom dit actieve centrum is verantwoordelijk voor het katalytisch effect en de goede rangschikking van de bij de activiteit betrokken aminozuren is alleen bij de ene, unieke ruimtelijke eiwitstructuur gerealiseerd. De ruimtelijke opvouwing van een eiwitketen is onder meer afhankelijk van de pH (zuurgraad) en dit verklaart de sterke pH-afhankelijkheid van de enzymatische activiteit. De meeste enzymen zijn slechts in een zeer beperkt pH-gebied optimaal actief (het optimum ligt doorgaans bij pH 5-8). Buiten dit pH-gebied verliezen de enzymen, soms op irreversibele wijze, hun activiteit. 1.1 Co-factoren In vele gevallen kan de katalytische werking van de enzymen worden verhoogd door bepaalde stoffen, die activatoren worden genoemd. Voorbeelden hiervan zijn thiolverbindingen (zoals mercapto-ethanol en cysteïne), maar ook tweewaardige metaalionen (Mg2+, Mn2+, Zn2+ e.d.). Daarnaast zijn er stoffen die de activiteit van de enzymen al of niet reversibel verlagen (inhibitoren of remmers). De specificiteit van een complex enzym wordt bepaald door het apo-enzym; dit blijkt o.m. uit het feit dat verschillende enzymen (en dus met verschillende specificiteit) hetzelfde coënzym kunnen bevatten. Uit onderzoek is gebleken dat naast enzymen die geheel uit eiwit bestaan ook enzymen voorkomen waarin zowel een eiwit- als een RNA-gedeelte aanwezig is. Het RNA is essentieel voor, en in bepaalde gevallen zelfs de drager van, de katalytische activiteit. Er is zelfs een geval bekend van een RNA-molecuul dat geheel zelfstandig een chemische reactie katalyseert. Deze ontdekking is van groot belang in verband met theorieën over het ontstaan van het leven. Hiermee wordt namelijk steun gegeven aan het idee dat de huidige, op eiwitten gebaseerde, levensprocessen ontstaan zijn uit processen gebaseerd op de biologische activiteit van (primitieve) RNA-moleculen (zie evolutie [algemeen, biologie]). 2. INDELING Door de vroegere Commission on Enzymes of the International Union of Biochemistry (nu: Commission on Biochemical Nomenclature of the IUPAC and the IUB) zijn de enzymen op grond van hun werking als volgt ingedeeld: a. oxidoreductasen, deze katalyseren redoxreacties, zoals het reversibel onttrekken van waterstof (dehydrogenasen) en andere oxidatieprocessen (oxidasen); b. transferasen, deze katalyseren de overdracht van groepen van de ene verbinding naar de andere (A+BC ? AC+B); c. hydrolasen, deze katalyseren de hydrolytische splitsing van verschillende verbindingen, zoals van eiwitten (peptidasen), nucleïnezuren(nucleasen), vetten (lipasen), esters (esterasen), koolhydraten d. lyasen, deze katalyseren de niet-hydrolytische verbreking van bindingen, zoals de koolstofkoolstof-binding (aldolasen, decarboxylasen), de koolstofzuurstof-binding (dehydratasen) en de koolstofstikstof-binding; e. isomerasen, deze katalyseren isomerisatiereacties, zoals de overgang van L-alanine in D-alanine (racemasen) en de overgang van glucose in galactose (epimerasen); f. ligasen, deze katalyseren de vorming van bindingen (synthese) en worden dan ook wel synthetasen genoemd. 3. TECHNISCHE TOEPASSINGEN Vele van oudsher toegepaste processen berusten op de werking van enzymen, zoals de bereiding van kaas, brood, alcoholische dranken en leer. Daarnaast worden enzymen gebruikt o.a. in de textielindustrie, bij de fabricage van papier en kleefstoffen, bij de zuivering van afvalwater en in wasmiddelen. Enzymen worden zowel toegepast in 'ruwe' als in gezuiverde vorm; in dit laatste geval worden zij geëxtraheerd uit dierlijk of plantaardig materiaal: vnl. bacteriecultures en daarnaast klieren, bladeren en schillen. Gedurende de laatste jaren is ook de biotechnologische productie van enzymen sterk in opkomst. Hierbij staan vooral enzymen in de belangstelling waarvoor de bronnen schaars zijn en enzymen die alleen met behulp van kostbare zuiveringstechnieken kunnen worden verkregen. De productie van grote hoeveelheden enzym is relatief eenvoudig geworden door het gen voor het betrokken enzym via recombinant-DNA-technieken in te bouwen in een gemakkelijk te kweken organisme, zoals gist of een bacterie. Een voorbeeld is de in Nederland ontwikkelde productie van het bij kaasbereiding belangrijke enzym chymosine (= rennine) m.b.v. gistcellen. Deze techniek biedt bovendien de mogelijkheid om gerichte veranderingen in de structuur (aminozuurvolgorde) van het enzym aan te brengen en zo de eigenschappen van het enzym beter aan te passen aan de omstandigheden waaronder het moet worden gebruikt (protein engineering) "enzym," Encarta® - Encyclopedie 2000 - Winkler Prins.
