IDEEËNWIJZER bij KITS, de krant waar nieuws in zit
23ste jaargang - Nr. 18 - 17 juni 2013
Redactie: Inge Bergh, Sabrina De Pauw, Lize Helsen, Piet Lerouge, Inge Misschaert, Wim Vromant
Uitgewerkte lessuggesties 1. Chatten met vreemden?!
2. Actua
* Niveau: * Sluit aan bij het artikel ‘Chatten met vreemden’ op pag. 2 van Kits. * Motivatie Internet en vooral het al dan niet veilig gebruik ervan, blijft voor veel kinderen en jongeren een struikelblok. Wij als volwassenen moeten hen hierin juist begeleiden en de risico’s uitleggen. De werkbladen kunnen als basis dienen voor een les hierover tijdens het vak Media. * Doelstellingen - De leerlingen beantwoorden vragen door gebruik te maken van het artikel. - De lln. vormen een eigen mening rond thema’s als chatten en cyberpesten. - De lln. durven laten zien wie ze zijn en hoe ze met sociale media omgaan. * Werkwijze Chatten, al dan niet met vreemden, is iets wat de meeste kinderen echt wel doen. Wanneer je aan de slag gaat met dit artikel, is het daarom interessant om het onderwerp wat breder te bekijken. Zo kan je bv. als inleiding een mindmap maken rond ‘internet’ en van daaruit dieper ingaan op het onderwerp ‘chatten’. Het artikel kan hier perfect op aansluiten. Hierbij kan je op verschillende manieren werken: ofwel in kleine groepen ofwel klassikaal door een gesprek te voeren met de kinderen. Zelfstandig werken met deze werkbladen lijkt ons minder interessant. Als slot kan je de kinderen hun eigen naam laten intypen bij Google om te zien wat er over hen gekend is op internet. * Internet - Op de website van Child Focus (www.clicksafe.be) kan je als leerkracht allerlei materiaal ontlenen of aankopen om rond dit onderwerp te werken. Op hun website staan ook spelletjes, verhalen,… - Op de website www.diplomaveiliginternet.kennisnet.nl kan je een heel lessenpakket gratis downloaden en gebruiken.
* Niveau: * Het werkblad handelt over actualiteit op zich. * Motivatie In de proefwerkenperiode is er misschien minder tijd om te focussen op de actualiteit. Met dit werkblad laten we de leerlingen reflecteren over hoe ze zelf staan tegenover het volgen van het nieuws. * Doelstellingen - De leerlingen reflecteren over hoe zij de actualiteit volgen. - De lln. formuleren hun eigen mening. - De lln. versturen een e-mail. * Werkwijze Het werkblad wordt individueel ingevuld. Dit kan eventueel als tussendoortje tijdens de proefwerken. Achteraf wordt de zelfreflectie in kleine groepjes besproken. Leerlingen die op Kits geabonneerd zijn, kunnen hun mening over deze kinderkrant doormailen naar de redactie (ICT-oefening).
3. Overstromingsgevaar * Niveau: * Sluit aan bij het artikel ‘Waterellende’ op pag. 3 van Kits. * Motivatie De aanhoudende regen zorgde ervoor dat grote gebieden in Centraal-Europa blank kwamen te staan. Records sneuvelden en volledige dorpen moesten worden geëvacueerd. Een situatie die al even extreem als uitzonderlijk is en bovendien niet eens zo ver van ons bed. Dit onderwerp kan in een les Actualiteit of Aardrijkskunde aan bod komen. * Doelstellingen - De leerlingen duiden de overstroomde rivieren op een kaart aan. - De leerlingen zoeken gegevens zelfstandig op en gebruiken hiervoor het internet of een atlas. - De leerlingen koppelen oorzaak aan gevolg. - De leerlingen verklaren de moeilijke woorden. - Klasgesprek: de leerlingen bespreken op een rustige manier wat de gevolgen van de wateroverlast zijn voor mens en dier. * Werkwijze - Het artikel wordt individueel gelezen. In het artikel wordt vermeld dat ‘rivieren’ buiten hun oevers traden.
Aandacht Bij heel belangrijk nieuws verschijnt meteen een uitgebreid artikel op de website (pdf, A4-formaat, 1 of meerdere foto’s). Wil je via e-mail op de hoogte gehouden worden van deze artikels, stuur dan een mailtje naar
[email protected].
Over welke drie grote rivieren gaat het? Laat de leerlingen zoeken op het internet. - Neem het werkblad en los de eerste twee opdrachten op. Laat de leerlingen op Wikipedia de pagina over de overstromingen in Centraal-Europa 2013 opzoeken. Los opdracht drie op het werkblad op. - Oorzaak en gevolg. Lees het artikel op www.allesovervakanties.nl/overstromingen-in-duitsland-oostenrijk-en-
zwitserland en laat de leerlingen oorzaak en gevolg noteren. - Vervolgens verklaren de leerlingen enkele moeilijke woorden en uitdrukkingen uit de artikels. - Wat zijn de gevolgen van de overstromingen voor mens en dier (economie, huisvesting, landbouw,...)? Bespreek dit in een klasgesprek.
Sleutel bij de werkbladen 1. Chatten met vreemden?! 1. a. Om contact te houden met vrienden en familie die ze zelden zien en om afspraken te maken. b. Op internet delen jongeren hun echte identiteitsgegevens mee aan iedereen, zonder er veel bij na te denken. Jongeren chatten met vreemden. c. Mensen die je in het echt nog nooit ontmoet hebt. d. eigen antwoord 2. en 4. eigen antwoorden
2. Actua 1. a. Turkije b. Pascal Smet c. Timmy Simons d. One Direction e. Fyra
3. Overstromingsgevaar 1. Elbe – Donau – Rijn 2.
3. Beieren – Donau Baden-Würtemberg – Rijn en Donau Thüringen Elbe – Saksen – Saksen-Anhalt D Bohemen – Tsjechië Praag – Moldau Donau – 8,91 meter Zwitserland – Oostenrijk 4. Een vochtige en koele Atlantische lucht bepaalt al wekenlang het weer in de regio. Zodra de depressies bij de Alpen arriveren, zorgt een flinke afkoeling van de lucht voor extreme regenval die vaak boven één plek blijft hangen. De rivieren zwellen aan en treden buiten hun oevers. De rivieren stromen van bron tot monding door verschillende landen die allemaal getroffen worden door de wateroverlast. Er zijn overstromingen en aardverschuivingen. Hele dorpen staan onder water, er is geen elektriciteit meer, er vallen doden en gewonden. 5. deelstaat van Duitsland of Oostenrijk het stijgende water het gebied is ondergelopen, staat onder water
4. Kits Nieuwsquiz 9 1. b – 2. c – 3. b – 4. a – 5. b – 6. a – 7. b – 8. c – 9. c – 10. b België
Elbe Rijn
Donau
Niveau:
= voor iedereen /
= iets moeilijker
Chatten met vreemden?! (1) 1. Lees het artikel ‘Chatten met vreemden’ op pag. 2 van Kits en los onderstaande vragen op. a. Waarvoor gebruiken jongeren sociale netwerksites vooral? ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................
b. Welke risico’s zijn verbonden aan die sociale netwerksites? ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................
c. Wie wordt verstaan onder ‘vreemden’? ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................
d. Welke tip rond veilig internet is voor jou de meest nuttige? ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................
2. Uit het artikel blijkt dat 9 op de 10 jongeren hun echte identiteitsgegevens meedelen als ze actief zijn op een sociale netwerksite. Wat zet jij op internet? In volgende tekstballonnen staan allerlei zaken die je op internet aantreft. Lees de ballonnen en kleur: groen als je het doorgeeft op internet, oranje als je het niet zeker weet, rood als je het niet doorgeeft op internet. telefoonnummer
huisdieren
adres
e-mailadres
foto’s
dat je de
dat je ziek bent
juf of meester leuk vindt gsm-nummer
dat je een leuke website kent
geboortedatum
hobby
achternaam
3. Bekijk jij wel eens foto’s van anderen en wat denk je dan? Surf naar volgende website en klik op ‘fotobewerking 1’, ‘fotobewerking 2’ en ‘fotobewerking 3’. Zo kan je zien dat niet alles is wat het lijkt. www.kennisnet.nl/diensten/diploma-veilig-internet/leerlingen/groep-5-en-6/links/
Chatten met vreemden?! (2) 4.a. Foto’s worden ook voor een andere reden bewerkt. Cyberpesters bewerken vaak foto’s en zetten die dan op zoveel mogelijk sociale netwerksites. Wat is cyberpesten eigenlijk? Hieronder lees je wat het volgens sommige mensen is. Met welke zinnen ga je helemaal akkoord? Geef deze een groene kleur. Waarover heb jij een andere mening? Geef deze zinnen een rode kleur en schrijf op de stippellijnen waarom je niet akkoord gaat. Cyberpesten is pesten via internet en wordt ook wel digitaal pesten genoemd. Als je op de speelplaats gepest wordt, weet je wie de pestkop is. Dat weet je niet altijd als je via internet gepest wordt. Op de speelplaats kan je makkelijk iets terugzeggen of de hulp van een leerkracht inroepen. Via internet kan dat niet. Een pester is eigenlijk heel laf als hij via internet pest. Want de pester ziet de ander niet en kan zich verschuilen achter de computer. ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................
b. Lees de mails die enkele kinderen aankregen. Bespreek in een groepje of dit om plagen of pesten gaat en zeg ook waarom jullie dit denken. Van: Klasgenoot Aan: Sem Onderwerp: Semmie, wat ben jij dom!
pesten
plagen
ik weet het niet zeker ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
Semmie, wat ben jij dom! Als ik je morgen op school zie, ga ik je lekker pesten. Ik pak je pet af en gooi ’m op het dak. Van: Klasgenoot Aan: Erik Onderwerp: Mister Wizzy
........................................................................................................................ ........................................................................................................................
pesten
plagen
ik weet het niet zeker ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
Mister Wizzy. Zo slim ben je niet. Ik kan je computer zo kraken. Ik weet lekker je wachtwoord voor MSN. Wie ik ben? Ha, kom daar maar eens achter! Van: Klasgenoot Aan: Nienke Onderwerp: Hé rooie
........................................................................................................................ ........................................................................................................................
pesten
plagen
ik weet het niet zeker ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
Hé rooie. Je bent net een stoplicht. Je staat altijd op rood. hahahahaha, :-p
........................................................................................................................ ........................................................................................................................
Actua 1. Ik en actualiteit 1. Test je kennis van de actualiteit met deze vijf vragen. a. In welk land zijn er onlusten op en rond het Taksimplein? b. Wie is de Vlaamse minister van Onderwijs?
........................................................................................................
............................................................................................................................................
c. Welke voetballer keert terug naar Club Brugge? .................................................................................................................................. d. Welke jongensband trad op 1 mei 2013 op in het Sportpaleis te Antwerpen?
..............................................................
e. Hoe heet de trein die voor heel wat problemen zorgde in België en Nederland?
..........................................................
2. Hoe volg jij thuis de actualiteit? - kinderjournaal op tv
vaak
soms
zelden
- gewoon journaal op tv
vaak
soms
zelden
- krant voor kinderen
vaak
soms
zelden
- gewone krant
vaak
soms
zelden
- via de radio
vaak
soms
zelden
- via het internet
vaak
soms
zelden
3. Welke actualiteit volg je? Plaats een kruisje in het juiste vak. zeer vaak
vaak
soms
zelden
binnenlandse politiek buitenlandse politiek sport kunst en cultuur techniek media en showbizz het weer 4. Actua op school Wanneer?
....................................................................................................................................................................................................................................
Hoe vaak?
..................................................................................................................................................................................................................................
Op welke manier?
..................................................................................................................................................................................................................
Wat vind je hiervan?
............................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................
2. Kits 1. Wat vind je van de Kits-krant? Mail je mening naar
[email protected]. Zet in het onderwerp: ‘mijn mening kits’. 2. Volg je de actualiteit op www.kits.be? Surf naar deze website (zorg dat je een websleutel van de krant bij de hand hebt). Waar vind je actualiteit?
Overstromingsgevaar (1) Lees het artikel ‘Waterellende’ op pag. 3 van Kits en los deze vragen op. 1. In het artikel is er sprake van ‘rivieren’ die buiten hun oevers treden. Over welke drie grote rivieren gaat het hier? Zoek op. ..............................................................................................................................................................................................................................................................
2. Duid de rivieren aan op onderstaande kaart. Geef elke rivier een andere kleur en vul de legende aan.
België
Legende .............................................................................. .............................................................................. ..............................................................................
3. Op Wikipedia vind je een hele pagina over de overstromingen in Centraal-Europa 2013. Surf naar deze pagina en vul de tekst hieronder aan. Duitsland werd zwaar getroffen door de overstromingen. Aanvankelijk werden de bundeslanden .....................................................................,
met als belangrijkste rivier de ....................................................................., en
.....................................................................,
met als twee grootste rivieren de ..................................................................... en de
.....................................................................,
getroffen.
Daarna kwam het water langs het volgende bundesland: ....................................................................., waar de Saale overstroomde. De Saale is een zijrivier van de ..................................................................... en stroomt ook door de volgende bundeslanden: ..................................................................... en ..................................................................... Vanaf 10 juni verplaatste het hoogwater zich stroomafwaarts langs de Elbe. Vooraleer het hoogwater van de Elbe door Duitsland stroomde, zorgde het al voor overstromingen in .....................................................................
in .....................................................................
De hoofdstad van dit land, namelijk ..................................................................... werd door de rivier de .....................................................................
bedreigd.
In Hongarije bereikte het waterpeil van de ..................................................................... op 9 juni een recordhoogte van .....................................................................
meter.
Overstromingsgevaar (2) Naast deze drie landen werden ook nog ..................................................................... en ..................................................................... zwaar getroffen door hevige regenval en overstromingen.
4. Hoe komt het dat zulke grote delen van Centraal-Europa worden getroffen door overstromingen? Wat zijn de gevolgen? Oorzaak:
......................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................
Gevolg:
..........................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................
5. Onderstaande woorden of uitdrukkingen vind je vaak terug in artikels over de overstromingen. Verklaar ze: bundesland:
................................................................................................................................................................................................................................
het wassende water:
............................................................................................................................................................................................................
het gebied staat blank:
......................................................................................................................................................................................................
Kits Nieuwsquiz 9 (1) Deze quiz sluit aan bij de Kitskranten van 3 juni en 17 juni 2013.
1. Zet een kruisje voor de juiste zin. 1. Wat gebeurde er op 21 mei 2013 in Londen? a. Een Britse soldaat werd gedood door een Franse moslimextremist. b. Een Britse soldaat werd gedood door twee mannen die hem aanvielen met hakmessen. c. Een patrouille van drie Franse soldaten werd aangevallen door een man met een gebedsmutsje op. 2. Welke nieuwe recordvlucht maakte het Zwitserse vliegtuig Solar Impulse eind mei? a. Het vloog 10 kilometer hoger dan de andere vliegtuigen op zonne-energie. b. Het maakte op zonne-energie een vlucht rond de wereld. c. Het legde in één vlucht 1 541 kilometer af op zonne-energie. 3. Wat is Big Jump? a. Een wedstrijd waarbij Bekende Vlamingen om het diepst duiken. b. Een actie waarbij aandacht wordt gevraagd voor schoner water in ons milieu. c. Een wedstrijd tussen landen, waarbij elk land zoveel mogelijk bekende mensen in het water laat springen. 4. Wat kan slechts één Nederlandse scholier op twee? a. een mop vertellen b. een vlot sjorren c. een kruisteken maken 5. Welke club kwam helemaal niet ter sprake in de heisa rond het voetbalstadion in het Antwerpse Kiel? a. KV Oostende b. Club Brugge c. Zulte Waregem 6. Wat kan het geheime computerprogramma PRISM? a. Het zorgt ervoor dat de regering weet wie met wie belt. b. Het zorgt ervoor dat de regering weet wat er via de telefoon gezegd wordt. c. Het zorgt ervoor dat de regering alle mails van bepaalde mensen kan lezen. 7. Welke tip in verband met veilig internet is niet juist? a. Stuur geen kettingmails naar anderen. b. Geef paswoorden alleen door aan vrienden. c. Als er tijdens het surfen iets gebeurt dat je niet leuk vindt, vertel het aan je ouders. 8. In welke landen is er momenteel veel last door hevige regenval en overstromingen? a. in Duitsland, Tsjechië, Oostenrijk, Frankrijk en Luxemburg b. in Zwitserland, Oostenrijk, Hongarije, Nederland en Spanje c. in Hongarije, Tsjechië, Oostenrijk, Zwitserland en Duitsland
Kits Nieuwsquiz 9 (2) 9. Hoe heet de Turkse premier? a. Orhan Pamuk b. Bashar al-Assad c. Recep Tayyip Erdogan 10.Welk boek is een losstaand vervolg op De pompoenmoorden? a. Lynn! b. Schaak c. Record
2. Kleur de genoemde landen in de gevraagde kleur op de wereldkaart op de volgende pagina. Zoek de landen die je niet weet liggen in je atlas op. 1. Tornado’s komen het meest voor in Australië (geel) en de Verenigde Staten van Amerika (bruin). 2. Zowel in Zweden (groen) als in Turkije (blauw) kwamen boze mensen de straat op. 3. Het Lesula-aapje uit Congo (zwart) staat in de top tien van vreemdste ontdekkingen. 4. Het is de honderdste keer dat de Ronde van Frankrijk (rood) gereden wordt. 5. Grootmachten als China (oranje) en Rusland (paars) investeren veel in de ruimtevaart.
3000 Km