Ideeënboek Ouderbetrokkenheid

Ideeënboek ouderbetrokkenheid

Ideeënboek Ouderbetrokkenheid

Eindhoven, maart 2005

Martine van Dijk Simone van der Loo Muriël Meurs Elke Pijnenburg José van Zelst

©2005 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektrisch mechanisch, door fotokopieën opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Procesmanager sluitende aanpak Spil, Hanny Versluis. Voor informatie, die nochtans onvolledig of onjuist mocht zijn opgenomen, kan de Procesmanager sluitende aanpak Spil, in generlei opzicht verantwoordelijkheid op zich nemen. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen gegevens houdt zij zich gaarne aanbevolen.


VOORWOORD Als afstuderende studenten van de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hebben wij voor ons afstudeerproject de opdracht gekregen een protocol ouderbetrokkenheid te ontwikkelen voor Spilcentra in Gemeente Eindhoven. Deze opdracht is ontstaan in navolging van de ontwikkelingen rondom het Pedagogisch Raamplan, waarin beschreven staat dat er gestreefd wordt naar het werken met dezelfde protocollen. Een thema waarbij gestreefd wordt naar het werken volgens dezelfde richtlijnen, is ouderbetrokkenheid. Het thema ouderbetrokkenheid is één van de onderwerpen binnen de ontwikkelingen van het Spilconcept, waar de Kennisbrug Spil zich mee bezig gehouden heeft. De Kennisbrug Spil is een tijdelijk samenwerkingsverband tussen Fontys Hogescholen en Loket W, met als doel kennisontwikkeling en beroepsinnovatie. De Kennisbrug Spil heeft ook onderzoek gedaan naar het onderwerp ouderbetrokkenheid. Het is gebleken dat er vele verschillende opvattingen zijn m.b.t. ouderbetrokkenheid. Toch moeten de verschillende partners, met hun verschillende opvattingen, binnen een Spilcentrum hierin eenduidigheid bereiken. Ze moeten op een eenduidige manier ouders benaderen, dit is ook bevorderlijk voor de samenwerking tussen de medewerkers onderling. Namens de Kennisbrug Spil heeft Jos Speetjens ons daarom de opdracht gegeven om een middel te ontwerpen waar mee gewerkt kan worden binnen een Spilcentrum om eenduidigheid te bereiken. Wij hebben ten eerste een protocol ontworpen waarin de vragen en discussievragen staan die besproken moeten worden om eenduidigheid te bereiken m.b.t. ouderbetrokkenheid. Daarnaast hebben we dit ideeënboek ouderbetrokkenheid ontworpen, waarin ideeën staan om ouderbetrokkenheid binnen Spilcentra vorm te geven. Dit is een belangrijk hulpmiddel om eenduidigheid te bereiken en dit in praktijk vorm te geven. Van deze twee producten is ook een digitale versie op CD-ROM, voor het gebruiksgemak. Tenslotte hebben we een drietal posters ontworpen, om het onderwerp ouderbetrokkenheid binnen Spilcentra nog meer onder de aandacht te brengen, vooral bij ouders. Dit totaalproduct moet er toe leiden dat ouderbetrokkenheid binnen Spilcentra bespreekbaar is, besproken wordt, en vormgegeven wordt, met inzet van alle betrokken partijen. Dit totaalproduct wordt geïmplementeerd door Hanny Versluis, procesmanager sluitende aanpak Spil. Voor vragen m.b.t. dit product kunt u met haar telefonisch contact opnemen: 040 - 233 58 00 Martine van Dijk Simone van der Loo Muriël Meurs Elke Pijnenburg José van Zelst Afstudeergroep 2004 – 2005 Fontys Hogescholen Sociaal Pedagogische Hulpverlening Maart 2005

1


GEBRUIKSAANWIJZING -

Dit ideeënboek is bedoeld voor alle partners die betrokken zijn bij het Spilcentrum.

-

Met ouder(s) wordt in dit ideeënboek ook opvoeder of verzorger bedoeld.

-

Met professional(s) wordt in dit ideeënboek bedoeld: medewerkers binnen het Spilcentrum die in contact komen met ouders en kinderen.

-

De ideeën in het ideeënboek zijn per hoofdstuk in alfabetische volgorde opgesomd.

-

Per Spilcentrum is zowel een schriftelijke als een digitale versie van dit ideeënboek aanwezig.

-

Dit ideeënboek is van toepassing op alle Spilcentra binnen gemeente Eindhoven.

-

In dit ideeënboek wordt onderscheid gemaakt in communiceren, informeren, participeren en beïnvloeden.

-

In dit ideeënboek staan ideeën, tips, suggesties en voorbeelden met betrekking tot ouderbetrokkenheid.

-

Dit ideeënboek kan professionals inspireren en/ of helpen bij de rol van ouders en het vormgeven van ouderbetrokkenheid binnen Spilcentra in Eindhoven.

-

Naast dit ideeënboek is er een protocol ouderbetrokkenheid. Dit protocol met betrekking tot ouderbetrokkenheid wordt ingevuld, waarbij dit ideeënboek een belangrijk hulpmiddel is.

-

Dit ideeënboek wordt gelezen voordat het protocol ouderbetrokkenheid wordt ingevuld. Het lezen van het ideeënboek is een onderdeel uit het stappenplan van het protocol.

-

Bij dit ideeënboek is een literatuurlijst toegevoegd met gebruikte literatuur met betrekking tot ouderbetrokkenheid.

2


INHOUDSOPGAVE VOORWOORD…………………………………………………………………………………... 1 GEBRUIKSAANWIJZING……………………………………………………………… ……… 2 INHOUDSOPGAVE…………………………………………………………………………… .. 3 INLEIDING……………………………………………………………………………….……… 6 Doelstelling Spilcentra…………………………………………………………………… 7 De geschiedenis en totstandkoming van ouderbetrokkenheid…………………… ……… 7 Definitie ouderbetrokkenheid..…………………………………………………………… 7 Informeren, participeren en beïnvloeden………………………………………… ……… 7 1. VISIE EN DOELSTELLINGEN……………………………………………………… ……… 8 Het formuleren van een doel volgens het SMART model……………………………….. 8 2. DOELGROEPANALYSE………………………………………………………………………9 Aantal dagdelen dat het kind op het Spilcentrum is………………………………………9 Competenties…………………………………………………………………….……….. 9 Geslachtsverhoudingen……………………………………………………………………9 Gezinssamenstelling……………………………………………………………………… 10 Leeftijd…………………………………………………………………………………… 10 Met welke reden/ insteek ouders hun kind naar het Spilcentrum brengen………. ……… 10 Met welke reden/ insteek ouders naar het Spilcentrum komen…………………………... 11 Nationaliteit/ cultuur/ taal………………………………………………………... ……… 11 Normen en waarden……………………………………………………………… ……… 12 Opvattingen van ouders over het Spilcentrum en professionals…………………………. 12 Opvoeding……………………………………………………………………….……….. 13 Religie/ geloof…………………………………………………………………… ……… 13 Sociaal netwerk…………………………………………………………………………... 13 Sociale klasse/ Financiën/ Werk ………………………………………………….……… 13 Verwachtingen…………………………………………………………………… ……… 13 Het balansmodel…………………………………………………………………. ……… 14 Stress - integratief model van Bosma en Hosman……………………………….. ……… 15 3. COMMUNICEREN…………………………………………………………………… ……… 17 Verbale communicatie…………………………………………………………………… 18 Non- verbale communicatie……………………………………………………………… 20 Omgaan met ouders en diversiteit………………………………………………………... 20 4. INFORMEREN………………………………………………………………………………... 22 Brievenbus………………………………………………………………………………... 22 Folder/ tijdschriften………………………………………………………………………. 22 Intake……………………………………………………………………………………... 23 Introductiebijeenkomst…………………………………………………………………… 23 Kalender………………………………………………………………………….………. 23 Kunstmuur………………………………………………………………………………... 23 Mededelingenbord/ prikbord…………………………………………………….……….. 23 Nieuwsbrief………………………………………………………………………………. 24 Rapportages………………………………………………………………………………. 24 Spil - gids………………………………………………………………………………….24

3


Spilkrant……………...………………………………………………………….……….. 25 Voorlichtingsbijeenkomst/ themabijeenkomst…………………………………………… 25 Website…………………………………………………………………………………… 26 5. PARTICIPEREN………………………………………………………………………………. 27 Allochtone professionals…………………………………………………………………. 27 Autochtone professionals…………………………………………………………….…... 28 Beurs……………………………………………………………………………………… 28 Bezoek avond…………………………………………………………………….………. 28 Brigadier ouders/ klaar - over ouders…………………………………………………….. 28 Buurt/ Spilvereniging…………………………………………………………….………. 28 Contact bij de “poort”/ contact bij het brengen en halen………………………………… 29 Contact ouders…………………………………………………………………………… 29 Contactschriftje…………………………………………………………………………... 29 Cursussen………………………………………………………………………………… 29 Documentatieruimte/ ouderkamer………………………………………………………... 30 Feestdagen/ themafeesten………………………………………………………………… 30 Gesloten deuren…………………………………………………………………………... 30 Huisbezoeken…………………………………………………………………….………. 31 Hulpouders….……………………………………………………………………………. 31 Inloopdagen………...…………………………………………………………………….. 31 Lotgenotencontact………………………………………………………………………... 32 Meegaan/ helpen/ organiseren van activiteiten…………………………………………... 32 Meedenken, meehelpen, mee organiseren van de inrichting van het Spilcentrum………. 33 Naborrel…………………………………………………………………………………... 33 Oase………………………………………………………………………………………. 33 Open dagen……………………………………………………………………….………. 34 Open deuren……………………………………………………………………………… 34 Oppasouders……………………………………….……………………………………... 35 Op stap…………………………………………………………………………………… 35 Opvoedingsondersteuning………………………………………………………………... 35 Ouder als vrijwilliger…………………………………………………………………….. 36 Ouderavond……………………………………………………………………….……… 36 Ouder bedankdag……………………..…………………………………………………... 36 Ouderbijdrage…………………………………………………………………….……… 36 Oudergesprekken………………………………………………………………………… 37 Ouderinloop……………………………………………………………………………… 37 Overblijfouders……….………………………………………………………………….. 37 Rapportage besprekingen………………………………………………………………… 38 Registreren van oudercontacten………………………………………………………….. 38 Speelinloop………………………………………………………………………………. 38 Spelinloop………………………………………………………………………………... 39 Spelotheek………………………………………………………………………………... 39 Sportgroepje……………………………………………………………………………… 39 Spreekuur………………………………………………………………………………… 39 Telefonisch contact………………………………………………………………. ……… 39 Tentoonstelling op het Spilcentrum met spullen van thuis………………………………. 39 VHT (Video Home training)………….. ………………………………………………… 40 VIB( Video Interactie Begeleiding)……………………………………………………… 40 Vieren van verjaardagen…………………………………………………………………. 40 Welkom/ afscheid kinderen en professionals……………………………………………. 40 Werkjes mee naar huis geven……………………………………………………………. 41 Werving van ouders……………………………………………………………………… 41 Workshops geven………………………………………………………………………... 41

4


6. BEÏNVLOEDEN………………………………………………………………………………. 42 Aanwezigheid ouders bij besprekingen………………………………………….. ……… 42 Activiteitencommissie/ ouderwerkgroep………………………………………… ……… 42 Contactpersoon/ vertrouwenspersoon…………………………………………….……… 42 Keuzelijst………………………………………………………………………… ……… 43 Klachtenreglement……………………………………………………………….. ……… 43 Medezeggenschapsraad………………………………………………………………….. 43 Ouders als beheerder van financiën……………………………………………………… 43 Oudercommissie…………………………………………………………………. ……… 44 Vragenlijst/ enquête voor ouders………………………………………………… ……… 44 LITERATUURLIJST…………………………………………………………………………….. 45 COLOFON………………………………………………………………………………………... 47

5


INLEIDING Dit is een ideeënboek met betrekking tot ouderbetrokkenheid voor Spilcentra in de gemeente Eindhoven. Dit ideeënboek is bedoeld voor alle partners die betrokken zijn bij Spilcentra. In dit ideeënboek staan tips, ideeën en suggesties voor het vormgeven van ouderbetrokkenheid binnen Spilcentra. Ieder Spilcentrum kan door middel van dit ideeënboek ouderbetrokkenheid vormgeven. Het ideeënboek is openbaar. Hiermee wordt bedoeld dat het ideeënboek voor alle betrokken partners en alle ouders binnen het Spilcentrum in te zien is. Het doel van dit ideeënboek is het vormgeven van ouderbetrokkenheid binnen de Spilcentra door de professionals en ouders. Verder is het ideeënboek een hulpmiddel bij het invullen van het protocol. Dit ideeënboek kan professionals inspireren en/ of helpen bij het komen tot ideeën over de rol van ouders in het Spilcentrum. Het is de bedoeling dat door middel van het protocol een gezamenlijke visie en doelstelling over ouderbetrokkenheid ontwikkeld wordt. Door een gezamenlijke visie te hebben en deze ook uit te dragen, ontstaat er eenduidigheid binnen het Spilcentrum. Wanneer er eenduidigheid is binnen het Spilcentrum is dit voor ouders en kinderen prettig. Kinderen en ouders worden op een eenduidige manier benaderd door de professionals. Ze weten wat ze kunnen verwachten van het Spilcentrum en de professionals. Ouders kunnen op een consequente en duidelijke manier geïnformeerd en betrokken worden en invloed uitoefenen op de zaken omtrent henzelf, het kind en het Spilcentrum. Binnen het Spilcentrum zijn ouders en professionals partners. Daarom is het belangrijk om in te spelen op de behoeften van de ouders. Wel is de ouder de eerst verantwoordelijke voor de opvoeding van het kind. Ook binnen het Spilcentrum zijn ouders eerstverantwoordelijken. Alle partners werken uiteindelijk in het belang van het kind. Daarnaast kan het werken binnen een Spilcentrum niet los gezien worden van multicultureel werken. Binnen het Spilcentrum hebben professionals te maken met allochtone kinderen, ouders en professionals. Verschillen in cultuur zorgen voor een gevarieerd leefklimaat. Wanneer het nodig is en wanneer ouders hier behoefte aan hebben, is het belangrijk rekening te houden met cultuurverschillen en taalverschillen. Een theorie die te maken heeft met de omgeving van personen is de systeemtheorie. 1 De definitie van deze theorie is: de werkelijkheid kan gezien worden als samengesteld uit eenheden (systemen) van allerlei aard en op alle mogelijke niveaus. Systemen zijn intern opgebouwd uit componenten die in onderlinge relatie tot elkaar staan. Veel systemen vertonen wisselwerking met hun omgeving. Het belangrijkste systeem waar kinderen in zitten is het gezin. Het gezin is de directe omgeving van het kind. Omdat het gezin het belangrijkste systeem van de kinderen is, is het belangrijk om hiermee samen te werken. Het is belangrijk om het contact met het gezin te hebben en te onderhouden en dat dit contact aansluit bij de behoefte van het gezin. Interne communicatie is erg belangrijk. Het gaat erom een netwerk rondom een kind te maken. Professionals kunnen er voor kiezen om door middel van deze theorie invulling te geven aan het werken met ouders en kinderen binnen het Spilcentrum.

1

http://users.skynet.be/kern/sysart.html 6


Doelstelling Spilcentra Een Spilcentrum heeft als doel om een versterking te zijn van de pedagogische infrastructuur van kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. In een Spilcentrum wordt wijkgericht gewerkt en worden optimale ontwikkelingskansen geboden aan kinderen en opvoedingsondersteuning op maat aan ouders. Men werkt in een Spilcentrum intensief samen met partners die betrokken zijn bij de ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar, omdat het Spilcentrum het ontstaan van breukvlakken in de ontwikkeling van het kind wil voorkomen. De geschiedenis en totstandkoming van ouderbetrokkenheid De ontwikkeling van ouderbetrokkenheid is gegaan van een situatie waarin ouders niets te zeggen hadden en niet betrokken werden, tot de situatie waarin ouders mee weten, mee doen, mee denken, mee leren en mee beslissen. Hier is echter nog niet altijd sprake van samenwerking. In de huidige situatie wordt hieraan gewerkt; de professional ziet zichzelf als partner van de ouder in de opvoeding. De discussie die gaande is, is dat de ouder de 1e verantwoordelijke is voor het kind, en dat de professionals partner in opvoeding zijn. Het gaat hierbij om partnerschap; samenwerking. Definitie ouderbetrokkenheid Het begrip ouderbetrokkenheid wordt op verschillende manieren gedefinieerd en is herhaaldelijk veranderd. Na het lezen van enkele theorie (zie blz. 45/ 46) is tot een eigen definitie gekomen. Dit is de definitie die in dit ideeënboek toegepast wordt: “ De verschillende rollen van ouders bij het handelen van de professionals waarmee hun kind te maken heeft. Deze rollen worden ingevuld door middel van communiceren, informeren, participeren en het beïnvloeden van de gang van zaken”. Bij ouderbetrokkenheid kan het gaan om het eigen kind en de rol van ouders daarin. Het kan ook gaan om groepen kinderen en de rol daarin van ouders tezamen. Informeren, participeren en beïnvloeden In dit ideeënboek wordt onderscheid gemaakt in informeren, participeren en beïnvloeden. Deze volgorde is gemaakt aan de hand van de mate waarin ouders betrokken worden. Het eerste niveau van ouderbetrokkenheid is informeren. Ouders kunnen informatie geven en ontvangen. Het tweede niveau van ouderbetrokkenheid is participeren. Onder participeren wordt verstaan dat ouders meedenken, meedoen, mee weten en mee leren binnen het Spilcentrum. Het derde niveau en hoogste niveau van ouderbetrokkenheid is beïnvloeden. Zij kunnen invloed uitoefenen op de ontwikkelingen in het Spilcentrum, meebeslissen.

7


1. VISIE EN DOELSTELLINGEN Het formuleren van een doel volgens het SMART model.

Meetbaar: Het doel moet meetbaar zijn. Er moet ‘gemeten’ kunnen worden of het doel behaald is. In de formulering moet dan ook een woord staan dat ‘meetbaar’ is (bijvoorbeeld opnoemen, aantonen). Actueel: Het is belangrijk dat het doel nu van toepassing is. Er moet nu iets bereikt worden, en het moet een meerwaarde hebben. Realiseerbaar: Het moet mogelijk zijn om het doel te behalen. Vraag niet te veel van de professionals en ouders. Ben realistisch. Tijdsgebonden: Het doel moet de tijd aangeven waarbinnen het doel bereikt wordt.

8

VISIE EN DOELSTELLING

Specifiek: Het doel vermeldt wat er precies bereikt moet worden.


2. DOELGROEPANALYSE Hieronder staan factoren van ouders beschreven die bijdragen aan de rol die ouders kunnen hebben binnen een Spilcentrum. Er wordt bij iedere factor een korte uitleg gegeven en waar mogelijk enkele voorbeelden genoemd.

Wanneer kinderen vaak op het Spilcentrum aanwezig zijn, zullen ouders ook vaak aanwezig zijn. De rol van ouders zal hierdoor groter zijn. Wanneer kinderen minder vaak aanwezig zijn op het Spilcentrum, zullen ouders ook minder vaak aanwezig zijn. De rol van ouders zal hierdoor kleiner zijn. Competenties Competenties en participatie zijn nauw met elkaar verbonden. Door middel van participatie van ouders kunnen competenties zich ontwikkelen. Als ouders zich competent noemen dan is de positie die zij innemen ten aanzien van professionals sterker. Omdat niet alle ouders het gevoel hebben competent te zijn, is het belangrijk dat de professionals met ouders werken en niet voor ouders. Professionals kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van competenties van ouders, en andersom. Voorbeelden van competenties: -

Aanpassingsvermogen Aanspreken op gedrag Ambitie Anticiperen Beheersing operaties Besluitvaardigheid Betrokkenheid Creativiteit Delegeren Durf Energie Flexibiliteit Initiatief Integriteit Kostenbewust handelen Leervermogen

-

Leiderschap Luisteren Mondelinge uitdrukkingsvaardigheid Motiveren Netwerkvaardigheid Onafhankelijkheid Overtuigingskracht Plannen en organiseren Prestatiemotivatie Resultaatgerichtheid Samenwerken Stressbestendigheid Taakgericht aansturen Vasthoudendheid Zelfinzicht Zelfontwikkeling

Geslachtsverhoudingen Ouders kunnen verschillende opvattingen over het geslacht hebben. Zij kunnen vrouwen en mannen op een verschillende manier benaderen en de positie van vrouwen en mannen op een andere bekijken. Dit kan te maken hebben met de cultuur van ouders. Het is belangrijk om duidelijkheid te krijgen over de geslachtsverhoudingen, zodat daar in de omgang met ouders rekening mee gehouden kan worden.

9

DOELGROEPANALYSE

Aantal dagdelen dat het kind op het Spilcentrum is


Gezinssamenstelling Afhankelijk van de grootte van het gezin, beïnvloedt dit de rol van ouders binnen het Spilcentrum. Hierbij kan gedacht worden aan het aantal kinderen en het aantal ouders dat een gezin telt. Leeftijd

Met welke reden/ insteek ouders hun kind naar het Spilcentrum brengen Hieronder een aantal redenen waarom ouders hun kind naar het Spilcentrum kunnen brengen. De reden waarom ouders hun kind naar het Spilcentrum brengen, is vaak verschillend. Hiermee moet rekening gehouden worden in de omgang met ouders. -

-

-

Leerplicht: alle kinderen hebben leerplicht. Wanneer de ouders alleen voor deze reden hun kind naar school brengen, is het zo dat ze het doen omdat het moet. Deze ouders zullen een minder grote hebben binnen het Spilcentrum. Werken/ studie: als beide ouders werken/ studeren, brengen zij hun kind vaak naar het Spilcentrum. Ouders willen graag weten wat hun kind gedurende de dag heeft gedaan, en door wie de kinderen worden opgevangen. Tijd voor zichzelf: soms hebben ouders tijd voor zichzelf nodig. Wanneer dit het geval is, is het belangrijk om dit te respecteren. Ouders krijgen dan het gevoel dat ze gerespecteerd worden in hun keuze. Ontwikkeling van het kind (sociaal, emotioneel, didactisch): ouders kunnen hun kind naar het Spilcentrum brengen, omdat ze de ontwikkeling van het kind willen stimuleren. Hierbij is het belangrijk om ouders te informeren over de ontwikkeling van hun kind, en ze hierbij ook te betrekken. Problemen in de ontwikkeling/ opvoeding van het kind: wanneer er problemen zijn in de opvoeding of de ontwikkeling van het kind, kunnen kinderen ook bij het Spilcentrum terechtkomen. Hierbij is het heel belangrijk dat ouders weten waar en bij wie ze terechtkunnen met bepaalde problemen. Voorbereiding basisonderwijs: kinderen kunnen op het Spilcentrum voorbereid worden op het basisonderwijs (peuterspeelzaal). Dit kan een reden voor ouders zijn om hun kind naar het Spilcentrum te brengen. Voorbereiding voortgezet onderwijs: kinderen kunnen op het Spilcentrum voorbereid worden op het voortgezet onderwijs (basisschool groep 8). Dit kan een reden voor ouders zijn om hun kind naar het Spilcentrum te brengen. Meer speelmogelijkheden: niet alle ouders hebben thuis veel speelgoed voor hun kind. Ook zijn er ouders die niet weten hoe ze met hun kind kunnen spelen. Daarom brengen sommige ouders hun kind naar het Spilcentrum zodat zij meer speelmogelijkheden hebben. Nederlandse taal /cultuur leren kennen: bepaalde ouders vinden het heel belangrijk dat hun kind en zij zelf de Nederlandse taal en cultuur leren kennen. Wanneer ouders om deze reden hun kind naar het Spilcentrum brengen, moet dit erg gestimuleerd worden.

10

DOELGROEPANALYSE

De leeftijd van ouders beïnvloedt de rol van ouders binnen het Spilcentrum. De leeftijd van ouders is een factor die hun levensstijl bepaalt.


Met welke reden/ insteek ouders naar het Spilcentrum komen

-

Het opdoen van sociale contacten; Meer materiële mogelijkheden dan thuis (computer, sporthal); Vrijetijdsbesteding; Ontspanning; Om te leren (cursus, voorlichting); Om informatie te geven en te krijgen; Voor het kind (Op stap, hulp ouder); Om invloed uit te oefenen (medezeggenschapsraad, oudercommissie); Advies vragen.

Nationaliteit/ cultuur/ taal Het percentage allochtonen - autochtonen ouders is per Spilcentrum verschillend. Wanneer er sprake is van een (overwegend) allochtone doelgroep is het belangrijk om met bepaalde factoren rekening te houden wat betreft de communicatie. Deze factoren gelden niet voor alle allochtone ouders. Deze moeten dan ook gezien worden als algemene factoren. Bij allochtone ouders dient er met de volgende factoren rekening gehouden te worden: -

Heb geduld wanneer je een relatie op wilt bouwen; Durf je kwetsbaar op te stellen; Maak veel gebruik van mond - tot - mond communicatie; Praat niet alleen over verschillen, maar ook over overeenkomsten; Werk in kleine groepjes; Maak informatie visueel; Contact in de informele sfeer wordt als prettig ervaren; Ouders zien professionals als een autoriteit. Wanneer er een probleem is op het Spilcentrum wordt er ook verwacht dat het daar wordt opgelost; Ouders hebben een afwachtende houding; Ouders vinden het moeilijk om grenzen te bepalen wanneer ze ergens inspraak in hebben; Het gebeurt regelmatig dat moeders vaker in het Spilcentrum komen dan vaders, terwijl het de vaders zijn die het eindbesluit hebben; Ouders zijn niet zo geïnteresseerd in onderwerpen die verder van ze afstaan; Ouders zijn niet gewend om over zichzelf na te denken; Een eigen mening van de ouders is vaak ondergeschikt aan de belangen van de groep; Religie is een belangrijk onderdeel van hun leven; Er zijn allochtone ouders die geen Nederlands, of moeilijk Nederlands spreken. Dit bemoeilijkt het contact. Vaak is de eerste kennismaking hierdoor al erg moeilijk; Een tolk is een gemakkelijk hulpmiddel wanneer ouders geen of moeilijk Nederlands spreken. Het is belangrijk om dit met ouders door te spreken, zodat ze weten dat er iemand bij de gesprekken is; Het is soms niet duidelijk wat de taken van de professional zijn. Het is daarom belangrijk uit te leggen wat de professional met het gesprek wil bereiken; Ouders voelen zich vaak niet begrepen;

11

DOELGROEPANALYSE

De reden waarom ouders naar het Spilcentrum komen, is vaak verschillend. Hieronder een aantal redenen waarom ouders zelf naar het Spilcentrum komen.


-

Ouders hebben een andere beeldvorming. Zij vinden bijvoorbeeld wanneer iemand hulp nodig heeft en hulp vraagt, dat iemand dan gek is; Allochtone ouders hebben soms een andere manier van opvoeden. Ze gaan op een andere manier met straffen en belonen om; Allochtone ouders hebben vaak een andere kijk op vrijetijdsbesteding (voor hun kinderen); Wanneer er een probleem/ iets aan de hand is met het kind, wordt er soms door vader de schuld gegeven aan moeder. Er wordt dan gezegd dat moeder het kind niet op een goede manier opgevoed, en is een slechte moeder; Wanneer mannen en vrouwen samen komen naar een bepaalde groep, zal de vrouw meestal niet naar voren treden; In bepaalde culturen zullen de ouders de professional niet gemakkelijk tegenspreken.

Waar rekening mee gehouden moet worden bij schriftelijke communicatie: -

Maak gebruik van korte zinnen Geef een duidelijke uitleg Vertaal daar waar nodig is Persoonlijke uitnodiging Plaats de schriftelijke informatie op verschillende plekken in het Spilcentrum

Waar rekening mee gehouden moet worden bij een taalbarrière: -

Maak gebruik van een tolk (Ook een familielid of een andere ouder kan als tolk fungeren.) Praat met duidelijke woorden Gebruik korte zinnen Kijk de persoon tegen wie je praat aan

Normen en waarden Elke ouder heeft verschillende normen en waarden. Het is belangrijk om hiermee rekening mee te houden door deze te begrijpen en te respecteren. Voorbeelden van factoren waarin de normen en waarden kunnen verschillen: -

Alcohol Cultuur Drugs Geslachtsverhouding Milieu Opvoeding Politiek Relaties

-

Religie Respect Scheiden School Seksualiteit Werk Ziekte

Opvattingen van ouders over het Spilcentrum en professionals Ouders kunnen verschillende opvattingen hebben over het Spilcentrum en de professionals. Afhankelijk van de mening van ouders over het Spilcentrum en de professionals, beïnvloed dit de manier waarop ouders de professionals benaderen. Het is belangrijk om deze opvattingen duidelijk te hebben, zodat daar in de omgang met ouders rekening mee gehouden kan worden.

12

DOELGROEPANALYSE

-


Opvoeding Elke ouder heeft een andere kijk op en manier van opvoeden. Deze factoren hangen samen met de normen en waarden van ouders. Het is belangrijk om deze factoren duidelijk te hebben, zodat daar in de communicatie en omgang met ouders rekening mee gehouden kan worden. Religie/ geloof

-

Atheïsme Boeddhisme Christendom Hindoeïsme Humanisme

-

Islam Jodendom Katholicisme Protestantisme Rooms- katholicisme

Sociale netwerk Sommige ouders hebben hun sociale netwerk op orde. Zij zullen andere behoeften hebben dan ouders die moeite hebben met hun sociale netwerk. Wanneer ouders hun sociale netwerk op orde hebben, zullen zij niet zo snel en vaak gebruik maken van de buurtfunctie die het Spilcentrum biedt. Zij zullen ook minder snel hulp zoeken bij professionals en bij elkaar. Deze ouders weten ook bij wie en waar ze terechtkunnen. Wanneer ouders een beperkt sociaal netwerk hebben, zullen zij vaker gebruik maken van het Spilcentrum. Het is daarom belangrijk om het sociale netwerk van ouders duidelijk te hebben. Sociale klasse/ Financiën/ Werk Ouders hebben een bepaalde sociale klasse. Deze is onder andere afhankelijk van de financiële situatie (vast inkomen, één of twee verdieners, hoogte van het salaris) en werkstatus (full- time, part- time, werkloos). Hier dient rekening mee gehouden te worden bij de omgang met ouders. Verwachtingen Ouders hebben bepaalde verwachtingen van het Spilcentrum en de professionals. Het is belangrijk dat deze verwachtingen duidelijk zijn. Deze moeten dus uitgesproken worden. Ook moeten de professionals de verwachtingen naar ouders toe uitspreken. Wanneer deze verwachtingen niet waargemaakt kunnen worden, moet de professional en ouders hier eerlijk over zijn.

13

DOELGROEPANALYSE

Bij religies/ geloven horen bepaalde rituelen en opvattingen. Binnen het Spilcentrum dient hier rekening mee gehouden te worden. Verschillende religies/ geloven die je binnen het Spilcentrum tegen kunt komen zijn:


Het balansmodel Om de draagkracht en draaglast van ouders duidelijk te krijgen, wordt het balansmodel gebruikt. Draaglast: al datgene wat een gezin tot taak heeft en daarnaast te dragen krijgt.

Draagkracht

Draaglast

Ontwikkelings-, opvoedings- en levenstaken

Kind-/ouder-/ gezinsvaardigheden

Risicofactoren (-)

Beschermende factoren (+)

DOELGROEPANALYSE

Draagkracht: alle bronnen en vermogens, inclusief het systeem van sociale steun, die het gezin en de leden ter beschikking hebben: steun om de draaglast aan te kunnen.

І Microsysteem Handicap, laag zelfbeeld, laag geboortegewicht Ziekte/ stoornis Verslaving Laag zelfbeeld, jeugdtrauma’s Autoritaire opvoedingsstijl Echtscheiding, conflicten

1 Kindfactoren 2 Ouderfactoren 3 Gezinsfactoren

Hoge intelligentie, Positief zelfbeeld Stabiele persoonlijkheid Goede gezondheid Positieve jeugdervaringen Opvoedingscompetentie Affectieve gezinsrelaties

ІІ Mesosysteem Isolement Conflicten 4 Sociale (gezins) factoren Gebrekkige sociale verbindingen

Sociale steun Familie/ vrienden Goede sociale bindingen

Sociale desintegratie Verpaupering Slechte sociale (buurt) voorzieningen

Sociale cohesie Goede en toegankelijke sociale en pedagogische infrastructuur Onderwijs, zorg en welzijn

5 Sociale (buurt) factoren

ІІІ Macrosystemen Armoede, gebrekkige opleiding Culturele minderheidsgroep Afwijkende subculturele normen en waarden Economische crisis Werkloosheid

6 Sociaal- economische gezinsfactoren 7 Culturele factoren

8 Maatschappelijke factoren

Goed inkomen/ opleiding Normen en waarden in overeenstemming met dominante cultuur Stabiel en sociaal politiek klimaat open tolerante samenleving

14


Stress - integratief model van Bosma en Hosman Onderstaand model is het stress - integratief model van Bosma en Hosman. Door middel van dit model wordt een analyse van de ouders binnen het Spilcentrum gemaakt. Bij dit model wordt er vanuit de ogen van de ouders gekeken, en aan de hand daarvan wordt elk onderdeel ingevuld. Door het invullen van dit model kan er ingespeeld worden op de ouders, omdat het duidelijk wordt wat de vragen en de behoeften van de ouders zijn. 1. Doelstelling:

2. Waarneming: Referentiekader van de ouders (context). Hoe zien de ouders de situatie? Wij zien… 3. Stressoren: Welke factoren vergroten de problemen van de ouders? (Groepskenmerken/ coping: omgaan met stresserende levensomstandigheden) 4. Situatiebeleving: Hoe ervaren de ouders de situatie? Wij voelen… 5. Probleemoplossend vermogen: Competenties van de ouders. Wij kunnen… Welke oplossingen voor het probleem kunnen de ouders wel of niet bedenken/ uitvoeren? 6. Voorbereidende reactie*: Intentie, wij zijn van plan. Wij willen… gaan doen. 7. Probleemoplossende reactie*: Het gedrag van de ouders. Wij doen… * Aan reactie gaat een bepaald intentie vooraf, iets willen en daarna iets doen, ligt vaak aan de competenties, wij kunnen wel willen maar toch niet doen.

15

DOELGROEPANALYSE

Gaat om wat de ouders willen. Het heeft te maken met de waarden en normen. Wij willen…


8. Micro-omgeving De directe omgeving van de groep. - Compenserende omstandigheden: welke factoren verkleinen de omstandigheden van de ouders. Vaak dat zijn zaken of afspraken die aanwezig zijn om het probleem/ situatie en de ouders te ondersteunen. - Ondersteunende en belemmerende sociale omgeving: de mensen die de micro-omgeving van de ouders ondersteunen of belemmeren en de manier waarop dit gebeurt. micro-omgeving

heen

(buurt,

school,

gemeente,

werk,

Macro-omgeving Is vaak de landelijke wetgeving, media/ reclame/ landelijke normen ( eventueel europees, mondiaal) - Ondersteunend en belemmerd 9. Tijd en ontwikkelingsdimensies: de geschiedenis. (dit binnen vijf jaar) -

Socialisatie van de ouders Ingrijpende vroegere gebeurtenissen Opeenstapeling van problemen Veranderd tijdsbeeld Veranderde sociale, economische en politieke ontwikkelingen

10. Conclusies Na de analyse moeten conclusies getrokken worden. Zaken die belangrijk/ opmerkelijk of een aangrijpingspunt zijn worden er uitgelicht zodat hier iets mee gedaan kan worden.

16

DOELGROEPANALYSE

Meso- omgeving De directe omgeving om de welzijnsinstellingen). - Ondersteunend en belemmerd


3. COMMUNICEREN

Een belangrijke theorie met betrekking tot communiceren is de communicatietheorie.2 De definitie van het begrip communicatie: een situationeel gedragsproces tussen mensen waarbij wederzijds boodschappen door middel van een kanaal worden aangeboden. De boodschappen worden zowel bewust als onbewust gegeven, ontvangen en geïnterpreteerd. De intentie is dat de bewuste boodschappen worden verwerkt tot informatie met een betekenis zoals door de zender is bedoeld. Dit proces wordt beïnvloed door het verleden, heden en de toekomst van zowel de mensen als het proces zelf. Communicatie vindt altijd plaats in een situatie. De situatie is erg belangrijk voor de communicatie. Want zo kan iedereen die zich in de situatie bevindt een eigen inschatting ervan maken. Deze inschatting of interpretatie wordt beïnvloed door de ervaring en de kennis van de personen. De zender is altijd de persoon die de boodschap ‘verstuurt’ en de ontvanger degene die de boodschap ontvangt. Elke boodschap kent een inhoudelijk en een betrekkingsaspect. Het ‘verpakken’ van een boodschap heet coderen. De zender kiest voor een bepaalde codering zodat zijn doelgroep bereikt wordt. Het is vervolgens de taak van de ontvanger om de boodschap te decoderen, oftewel de boodschap op een juiste manier te interpreteren. Het antwoord noemen we terugkoppeling of feedback. Feedback is dus de reactie op de gestuurde boodschap. Uit feedback kan afgeleid worden of de boodschap op de door de zender gewenste manier is geïnterpreteerd. Mensen kunnen ook op een andere manier feedback geven. Bijvoorbeeld door middel van lichaamstaal. Aan de hand van lichaamstaal kun je ook afleiden of de ontvanger de boodschap heeft begrepen. Wat ook bij communicatie hoort, is het verleden, heden en de toekomst. Oftewel: dat wat er is gebeurd, er gebeurt en wat er gaat gebeuren. In kanalen kan ruis optreden. In dat geval ontvangt de ontvanger niet dezelfde informatie als door de zender was verstuurd. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Doordat de situatie door de deelnemers aan het communicatieproces op een eigen individuele manier wordt geïnterpreteerd wordt de situatie vaak op verschillende manieren geïnterpreteerd. Dit kan leiden tot ruis. Professionals kunnen er voor kiezen om door middel van deze theorie invulling te geven aan het werken met ouders en kinderen binnen het Spilcentrum.

2

Weijenberg J., m.m.v. Rasenberg T., Het professionele groepsteam, Assen, 2004 Uitgeverij: Koninklijke Van Gorcum BV 17

COMMUNICEREN

Het is belangrijk dat de communicatie tussen ouders en professionals effectief verloopt. Van beide kanten zijn er verwachtingen naar elkaar over de manier waarop er gecommuniceerd wordt. Het is belangrijk om rekening te houden met deze verwachtingen. De manier waarop ouders communiceren is van veel verschillende factoren afhankelijk. Er worden verschillende aspecten van ouders opgesomd waarbij rekening gehouden moet worden met het contact met ouders. Ook wordt toegelicht waar en hoe er rekening mee gehouden moet worden. Het is niet de bedoeling om ouders in een hokje te plaatsen, maar het doel is wel om een duidelijk beeld te krijgen van de ouders en hun mentaliteit zodat hier rekening mee gehouden kan geworden.


Verbale communicatie Waarnemen en interpreteren De waarneming van mensen is altijd gekleurd. Er zijn altijd meteen gedachten en meningen over datgene wat waargenomen wordt. De werkelijkheid wordt geïnterpreteerd, het gedrag van mensen wordt afgestemd op de interpretaties. Luisteren Goed luisteren betekent dat men gericht moet zijn op degene die men iets wil vertellen, dat degene de gelegenheid krijgt en gestimuleerd wordt om mee te delen wat voor diegene van belang is.

-

Oogcontact maken; Geïnteresseerde houding; De verteller aanmoedigen door te gaan; Verduidelijking vragen wanneer iets niet begrepen wordt; Doorvragen;

-

Samenvatten; Eigen associaties, meningen en opvattingen achterwege laten; Eigen emoties onder controle houden; De ander niet opjagen; Niet bang zijn voor stiltes.

Samenvatten Door samen te vatten, kan men de ander stimuleren zijn mening onder woorden te brengen. Ook kan men de ander uitnodigen om de voor hem/ haar zelf meest relevante aspecten naar voren te brengen. Aspecten van samenvatten: -

Ordening brengen in een gesprek; Stimuleren tot verdere exploratie; Emotionele uitspraken tot de zaak terugbrengen; Rust scheppen; Interesse tonen;

-

Controleren; Veelpraters afremmen; Inzicht krijgen in overeenkomsten en verschillen; Inhoud en gevoel uit elkaar halen.

Vragen stellen Vragen worden gesteld als een bepaald onderwerp nog niet aan de orde is gekomen, wat men wel wil bespreken, of wanneer er meer informatie te verkrijgen valt. Aspecten van vragen stellen: -

Peilen van ideeën, meningen en/ of gevoelens; De ander helpen meer zicht te krijgen op eigen ideeën, meningen en/ of gevoelens; Interesse tonen in de ander; De ander de gelegenheid geven zich af te reageren; Feiten trachten te achterhalen;

-

Feitelijke informatie verzamelen; De ander tot een keuze dwingen; Samenvatten van inhoud of conclusie van een gesprek; Beleefdheidsuiting; Een praatje aanknopen; Informatie concreter maken of verdiepen.

18

COMMUNICEREN

Aspecten van luistergedrag:


Concretiseren Door middel van concretiseren probeert men de ander tot een nadere precisering te brengen voor wat tot nu toe is gezegd. Aspecten van concretiseren: -

Nagaan wat met het waargenomen non-verbale gedrag wordt bedoeld; De ander laten merken dat er interesse is; Stimuleren tot verdere exploratie of toelichting; Zowel de inhoud als de gevoelskant van een verhaal boven tafel krijgen; Vergroten van validiteit, volledigheid, relevantie en duidelijkheid van een uitspraak of antwoord; Verantwoord tot een waardering, conclusie of conclusie kunnen komen.

Bij het geven van een mening is het van belang dat er opbouw van de formulering, presentatie, durf en eerlijkheid aanwezig is. Aspecten van het geven van een mening: -

Spreken in de ik- vorm; Structuur aanbrengen; Letten op de congruentie met het nonverbale gedrag; De ander niet kwetsen;

-

Niet bang zijn om iets stoms te zeggen; Niet bang zijn voor een afwijzende reactie; Niet beschuldigen; Rekening houden met het incasseringsvermogen van de ander.

Omgaan met gevoelens Gevoelens kunnen op verschillende manieren onder woorden gebracht worden. Gevoelens kunnen zich zowel op verbale als non-verbale wijze uiten. Bij het uiten van gevoelens wordt aangegeven hoe je je voelt en waarop dat gevoel gebaseerd is. Gevoelens worden het beste onder woorden gebracht door middel van een ik - boodschap, vergezelt van informatie over de gebeurtenis of het feit. Aspecten van het exploreren van gevoelens van anderen: -

Observeren van het non-verbale gedrag; Vertonen van actief luistergedrag; Parafraseren en samenvatten; Doorvragen;

-

Niet in feiten vluchten; Weten van ophouden; Personaliseren.

Feedback Feedback geven: De ander laten weten hoe de boodschap geïnterpreteerd wordt, welk effect de interpretatie heeft en wat daarvan gevonden wordt. Aspecten van het geven van feedback: -

Concreet gedrag beschrijven; Er bij vertellen wat het met je doet; Niet uitsluitend negatief zijn; Suggesties doen voor verbetering; Bruikbare feedback geven; Feedback doseren;

-

Om een reactie vragen; Op het non-verbale gedrag van de ander letten; Zo kort mogelijk zijn; Rekening houden met het incasseringsvermogen van de ander.

19

COMMUNICEREN

Meningen


Feedback ontvangen: Er voor openstaan en bereid zijn om het eigen gedrag bij te sturen. Aspecten van het ontvangen van feedback: -

Luisteren; Nagaan of je de ander goed begrijpt; Doorvragen; Navragen bij anderen; Vragen naar de betekenis die het gedrag voor de ander heeft;

-

Accepteren betekent niet dat je het er mee eens bent; Eerlijk laten blijken wat het je doet; Zelf bepalen of je je gedrag wilt veranderen.

Assertief reageren Assertiviteit heeft te maken met de mate waarin en de manier waarop men in allerlei situaties voor zich zelf opkomt.

-

Verantwoording afleggen; Voor je mening uit of opkomen; Voor je gevoelens uitkomen; Nee zeggen;

-

COMMUNICEREN

Aspecten van assertief reageren: De ander iets vragen; Een keuze maken; Onderhandelen.

Non- verbale communicatie Door middel van houding, mimiek en gebarentaal kan er non-verbaal gecommuniceerd worden. Aspecten van non- verbaal gedrag: -

De manier waarop iemand spreekt; Het uiterlijk; Lichaamshouding en motoriek; Gebaren;

-

Mimiek; Nabijheid; Stilte.

Omgaan met ouders en diversiteit Professionals hebben te maken met verschillende kinderen en ouders, uit verschillende sociale milieus en culturen en met verschillende leef en opvoedingsstijlen. Zij hebben kortom altijd te maken diversiteit. Onder diversiteit wordt verstaan: alle verschillen tussen mensen die van invloed (kunnen) zijn op het denken, doen en voelen en waarbij groepen gevormd worden (sekse, etniciteit, cultuur, sociale klasse, opleidingsniveau, handicap). Belangrijke aspecten bij het omgaan met diversiteit zijn: -

Kunnen luisteren, vragen kunnen en durven stellen; Interesse hebben in de ander, je in kunnen leven in de ander, de ander proberen te begrijpen (inlevingsvermogen) en te respecteren; Een ander het gevoel geven er bij te horen (sociale insluiting); Zoeken naar overeenkomsten met de ander en tegelijkertijd inzien van de meerwaarde die verschillen kunnen bieden (verrijking); De relativiteit van de eigen manier van denken, voelen en doen inzien;

20


-

Kunnen reflecteren op beeldvorming, imago en stereotypering;

-

Kunnen reflecteren en actie kunnen ondernemen als het gaat om institutionele beeldvorming en uitsluiting; Ouders bewust maken over de leuke dingen van het kind; Benader de ouders en kinderen positief, wat ze bijv. goed doen; Negatief gedrag omzetten naar een positieve benadering van ouder en kind; Bouw een band op met de ouders.

-

-

Ouders (het gevoel hebben) welkom te zijn; Ouders (het gevoel hebben) serieus genomen (te) worden; Ouders (het gevoel hebben) zich vertrouwd (te) voelen; Er een positief en veilig klimaat binnen het Spilcentrum heerst; Er een eenduidige visie met betrekking tot ouderbetrokkenheid is, en dat de professionals deze uitdragen; Professionals een open houding hebben naar ouders toe en interesse tonen in de mening en wensen van ouders; Het hoe en waarom van de regels duidelijk gemaakt worden aan ouders.

21

COMMUNICEREN

Verder is het belangrijk dat:


4. INFORMEREN Voor ouders is het van groot belang dat zij uitgebreid geïnformeerd worden over hun kind en over het Spilcentrum. Ouders weten op deze manier wat het kind meemaakt op een dag. Hier kan dan thuis op ingespeeld worden. Ook kunnen er bepaalde gedragingen/ ontwikkelingen van het kind vroegtijdig gesignaleerd worden. Verder kunnen ouders informatie over hun kind mededelen aan de professionals Dit is erg belangrijk voor de professionals, zodat zij kunnen inspelen op de gebeurtenissen die het kind meemaakt. Ouders en professionals kunnen informatie uitwisselen naar elkaar over de ontwikkeling van het kind. Hieronder wordt beschreven op welke verschillende manieren ouders geïnformeerd kunnen worden en informatie kunnen geven op het Spilcentrum. Verder wordt elk idee uitgewerkt. Brievenbus

Deze informatie kan in de brievenbus gedaan worden: -

Informatie en ideeën voor de Spilkrant/ nieuwsbrief Ideeën voor een themafeest/ uitstapjes/ activiteiten Klachten Wensen

-

Verwachtingen Behoeften Ideeën Brieven aan professionals, kinderen en ouders.

Folder/ tijdschriften Het Spilcentrum kan folders van verschillende instellingen in de documentatieruimte/ ouderkamer zetten (zie blz. 30). Het is een idee om ook tijdschriften in de documentatieruimte/ ouderkamer te zetten. Wanneer er folders en tijdschriften beschikbaar zijn voor ouders, is er bepaalde informatie over instellingen of ontwikkelingen van het kind gemakkelijk te bereiken voor ouders. In de folders staat vaak informatie kort en bondig beschreven en er staan telefoonnummers enz. Hierdoor wordt de stap om contact op te nemen met een bepaalde instelling kleiner. Deze folders kunnen onder andere in de documentatieruimte gezet worden: -

Loket W ROC Bureau Jeugdzorg Bureau Halt GGD GGZ Zuidzorg Korein

-

De basisschool De peuterspeelzaal Kinderopvang Schoolmaatschappelijk werk Volwasseneneducatie Sport en Spel activiteiten KNAP

22

INFORMEREN

Op ieder Spilcentrum kan een brievenbus geplaatst worden. Er kan voor gekozen worden om binnen en/ of buiten een brievenbus te plaatsen. Deze brievenbus moet toegankelijk zijn voor professionals, ouders, kinderen en buurtbewoners.


Deze tijdschriften kunnen o.a. in de documentatieruimte gezet worden: -

Ouders van nu J/ M magazine Viva Baby

-

Baby-Walz catalogus Kinderen

Ook bestaat er een map genaamd E.H.B.O. (Eerste Hulp Bij Opvoedingsvragen), gemaakt door studenten van de Fontys Hogescholen SPH (Sociaal Pedagogische Hulpverlening). Deze map zou ook in de documentatieruimte/ ouderkamer gezet kunnen worden. Intake

Introductiebijeenkomst Aan het begin van het jaar kan er een bijeenkomst georganiseerd worden waarbij alle betrokken partners van het Spilcentrum aanwezig zijn. Alle ouders worden hiervoor uitgenodigd. De geïnteresseerde ouders kunnen hier naar toe komen. Hierin stellen de professionals van de verschillende instellingen zichzelf voor en vertellen hun functie en hun taken. Dit verlaagt de drempel voor ouders om alle professionals aan te spreken en de ouders weten bij wie ze terechtkunnen. Het is bekend welk gezicht bij welke instelling hoort. Kalender De verschillende instellingen die betrokken zijn bij het Spilcentrum kunnen per periode een kalender maken. Hierin kunnen belangrijke activiteiten op gezet worden, zodat ouders een overzicht hebben. Hierin staat kort en bondig beschreven wat er die periode te doen is. Bijvoorbeeld een themafeest, een inloopdag of een open dag. Er kan voor het hele Spilcentrum een kalender gemaakt worden. Wel is het belangrijk dat hier alleen de hele belangrijke punten worden opgezet. Op deze manier blijft het een overzichtelijk geheel. Ook kan er voor gekozen worden om per betrokken instelling een kalender te maken. Deze kan dan wel samengevoegd worden in een mapje, zodat ouders alles bij elkaar hebben. Kunstmuur Binnen het Spilcentrum kunnen er op een muur creaties van alle kinderen en ouders geplaatst worden. Op deze manier kunnen kinderen en ouders elkaars creaties bewonderen en worden ouders betrokken bij de creaties die hun kinderen maken en andersom. Mededelingenbord/ prikbord In de gangen van het Spilcentrum, of bij de deur van de klas of groep kunnen een of meerdere mededelingenborden opgehangen worden. Hierop kan informatie opgehangen worden die voor ouders van belang is. Door middel van het mededelingenbord kunnen ouders geïnformeerd worden en kunnen ouders geworven worden voor verschillende activiteiten door middel van briefjes/ strookjes.

23

INFORMEREN

Wanneer ouders en kinderen voor het eerste naar het Spilcentrum komen, kan er een intakegesprek plaatsvinden. Dit is een belangrijk moment om de ouders meteen te betrekken. Bij een intake is het belangrijk dat de professionals naar de ouders luisteren en andersom, zodat er wederzijdse communicatie plaatsvindt. Bij zulke gesprekken kan er meteen een goed contact opgebouwd worden. Een eerste indruk kan heel belangrijk zijn voor ouders.


Nieuwsbrief In de nieuwsbrief staat vooral actueel nieuws over het Spilcentrum. De nieuwsbrief is vooral gericht aan ouders. De nieuwsbrief heeft een redactie nodig. Deze redactie stelt de nieuwsbrief samen en zorgt ervoor dat hij om een bepaalde periode wordt uitgegeven. De redactie kan bestaan uit professionals en/ of ouders. Deze informatie kan o.a. in de nieuwsbrief gezet worden: -

Actuele informatie over het Spilcentrum; Nieuwe ontwikkelingen omtrent het Spilcentrum.

Rapportages

- Het rapport: De kinderen van het Spilcentrum die in groep drie tot en met acht van de basisschool zitten, krijgen per periode (kwartaal/ trimester/ halfjaar) een rapport. Deze wordt mee naar huis gegeven, zodat ouders het kunnen lezen en ondertekenen. Naar aanleiding van het rapport kan een ouderbijeenkomst gehouden worden. - Cito-toets: De kinderen van het Spilcentrum die in groep acht van de basisschool zitten, moeten een CITO toets maken. De resultaten van de CITO toets worden mee naar huis gegeven, zodat ouders het kunnen lezen en ondertekenen. Naar aanleiding van de CITO resultaten kan een ouderbijeenkomst gehouden worden. - Het Kind Volg Systeem (KVS): Het Kind Volg Systeem is een observatiemethode die gebruikt wordt bij de kinderopvang. Door middel van dit systeem worden kinderen aan de hand van een observatielijst geobserveerd. Eens in een bepaalde periode vindt deze observatiemethode plaats. Naar aanleiding van het Kind Volg Systeem kan een ouderbijeenkomst gehouden worden. - Methodieken: Op de peuterspeelzaal wordt volgens een bepaalde methodiek gewerkt. Deze methodieken kunnen zijn: Piramide, Kaleidoscoop, Startblok en EPKV (Eindhovens Peuter Kleuter Volgsysteem). Naar aanleiding van de resultaten van de methodieken kan een ouderbijeenkomst gehouden worden. Spilgids Een Spilgids is een gids waar informatie over het Spilcentrum in staat. Een Spilgids wordt aan het begin van elk schooljaar uitgegeven. De gids is vooral bestemd voor ouders, maar ook voor de professionals. De Spilgids zal gemaakt moeten worden door een aantal professionals en ouders. Zij moeten er voor zorgen dat alle informatie in de gids komt te staan, en dat deze voor aanvang van het jaar klaar is. Deze informatie kan o.a. in een Spilgids gezet worden: -

Adresgegevens van het Spilcentrum

-

Adresgegevens van de professionals

24

INFORMEREN

Op het Spilcentrum kan er gebruik gemaakt worden van rapportages. Deze rapportages zijn bij elke betrokken partner verschillend. Hieronder worden een aantal mogelijkheden toegelicht.


-

Het pedagogisch raamplan Openingstijden

-

Vakanties/ vrije dagen Jaarrooster Teamsamenstelling Activiteiten/ uitstapjes Contacten ouders Foto’s Gegevens van de instellingen die betrokken zijn bij het Spilcentrum

-

Financiën Medezeggenschapsraad Oudercommissie Rapportages Plattegrond Feestdagen Klachtencommissie Informatiebijeenkomsten

Spilkrant Een Spilkrant is een krantje waarin informatie en nieuws staat betreffende het Spilcentrum en de buurt. Een Spilkrant hoeft geen boekwerk te zijn, een aantal A4-tjes is vaak al voldoende. In de Spilkrant kan de informatie en nieuws op een overzichtelijke manier weergegeven worden. De Spil krant heeft een redactie nodig. Deze redactie stelt de Spilkrant samen en zorgt ervoor dat hij om een bepaalde periode wordt uitgegeven. De redactie kan bestaan uit ouders, professionals en buurtbewoners. De krant kan aan kinderen, ouders en professionals meegegeven worden, en bij alle buurtbewoners rondgebracht worden.

-

Algemene informatie over het Spilcentrum Verjaardagen professionals, kinderen en ouders Uitstapjes Vragenrubriek Tekeningen kinderen Informatie medezeggenschapsraad en de oudercommissie Activiteiten Verslagen van uitstapjes/ activiteiten Moppen Foto’s

-

INFORMEREN

Deze informatie kan o.a. in een Spilkrant verwerkt worden: Belangrijk nieuws over het Spilcentrum Puzzels Themaverhalen Verhalen kinderen en ouders Kleurplaat Liedje/ versje/ gedichtje Prijsvraag Werving van ouders Activiteiten in de buurt Informatie over de bibliotheek, politie, winkels, sport, uitgaan, dokter, tandarts, buurtvereniging

Voorlichtingsbijeenkomst/ themabijeenkomst Een informatiebijeenkomst/ voorlichtingsbijeenkomst/ themabijeenkomst is een samenkomen van ouders en professionals met als doel het voorlichten en informatie overdragen van de professionals naar ouders toe. Voor deze bijeenkomsten zijn een aantal professionals nodig. Het is een idee als er van elke betrokken instelling binnen Spil een professional hierbij aanwezig is. Deze professionals hebben als taken: -

Het organiseren en opzetten van de bijeenkomsten; Uitnodigingen maken voor ouders; Voorbereiden van de bijeenkomsten; Het leiden van de bijeenkomsten; Ruimte regelen voor de bijeenkomsten; Inrichten van de ruimte (diaprojector, tafels, stoelen, videomateriaal, televisie); Zorgen voor koffie en thee.

25


Deze voorlichtingsbijeenkomsten/ themabijeenkomsten kunnen o.a. gehouden worden: Spilcentrum Alle betrokken instellingen bij Spil Themafeesten Pesten Omgaan met druk gedrag Omgaan met stress Omgaan met agressie Omgaan met seksualiteit Gedragsproblematiek bij kinderen Vrijetijdsbesteding Sport en spel Opvoedingsondersteuning Religie Communie Vormsel Voorbereiding op voortgezet onderwijs Kinderen in het verkeer Voeding ICT Informatie over cursussen

-

Echtscheiding Omgaan met verlieservaringen Culturen Gezondheid Persoonlijke verzorging Huilbaby’s Hoogbegaafdheid Kinderen en geld Babytijd Dreumestijd Peutertijd Kleutertijd Basisschooltijd Puberteit Groei en ontwikkeling Discriminatie en racisme Multiculturele samenleving Opvattingen over geslacht Omgaan met ziekte Veiligheid

INFORMEREN

-

Aandachtspunten: -

Maak gebruik van oppasouders (zie blz. 35); Maak een pakkende uitnodiging, met strookje; Vertel de ouders aan het begin van de avond wat het programma is; Zorg voor afwisseling van informatie en inbreng; Zie erop toe dat ouders hun ervaringen en meningen voldoende kunnen inbrengen; Pas zo nodig spelvormen toe; Zorg voor een goede gespreksleider; Houd rekening met interesses en “zorgen” van ouders; Zorg voor een gezellige avond, met informele momenten; Gebruik waar nodig audiovisueel materiaal; Indien nodig: zorg ervoor dat er een tolk aanwezig is, bijvoorbeeld een ouder of professional.

Website Het Spilcentrum kan op de website informatie zetten die van belang is voor ouders, kinderen, professionals en buurtbewoners. De website moet onderhouden worden. Hiervoor moet iemand aangesteld worden. Het doel van de website is dat er een site is van het Spilcentrum die altijd voor iedereen die over internet beschikt toegankelijk is. Ouders, professionals, kinderen en buurtbewoners kunnen ook thuis informatie opzoeken over het Spilcentrum. Deze informatie kan op de website geplaatst worden: -

Spilgids Spilkrant Nieuwsbrief

-

Links naar instellingen die betrokken zijn bij het Spilcentrum Forum Medewerkerlijst

26


-

Jaarrooster

-

Kalender

5. PARTICIPEREN

Een manier om ouders en kinderen te benaderen en te betrekken is volgens de presentietheorie. 3 De presentietheorie concentreert zich meer op wat men feitelijk doet dan op wat men denkt te doen. Het er zijn voor de ander. De presentiebeoefenaars gaan naar de mensen toe in plaats van omgekeerd. Het ritme van werken is afgestemd op het leefritme van anderen. De contacten die presentiebeoefenaars hebben zijn langdurig. Betrokkenen hoeven aandacht niet te verdienen, de presentiebeoefenaar is er onvoorwaardelijk. De presentiebeoefenaar werkt met de sociale omgeving, buurt, geschiedenissen en probleemcomplexen van de betrokkenen. De presentiebeoefenaars zijn op de hoogte van de leefwereld en levensloop van de betrokken persoon. Er wordt meer gekeken naar de mogelijkheden dan naar de beperkingen. De omgang tussen presentiebeoefenaar en de betrokkenen is hartelijk, informeel en trouw. De presentiebeoefenaar is aanspreekbaar voor meerdere problemen. Professionals kunnen er voor kiezen om door middel van deze theorie invulling te geven aan het werken met ouders en kinderen binnen het Spilcentrum. Allochtone professionals In bepaalde wijken wonen veel allochtonen kinderen en ouders die gebruik maken van het Spilcentrum. Voor ouders is het van groot belang dat er professionals van hun eigen cultuur werkzaam zijn binnen het Spilcentrum. Het is een idee om allochtone professionals aan te nemen. Dit kunnen leerkrachten of leidsters zijn, maar ook allochtone professionals die een aantal uur per week een inloop organiseren voor allochtone ouders, waarbij vragen gesteld kunnen worden en informatie en hulp gegeven kan worden. Op deze manier is het laagdrempelig voor allochtone ouders om professionals te benaderen. Allochtone professionals spreken de taal en kunnen helpen met zaken die niet met het Spilcentrum te maken hebben. Hierbij is het belangrijk om rekening te houden met het feit dat de cultuur van allochtone ouders ook mee kan brengen dat je de professional niet makkelijk toespreekt. Dit heeft te maken met respect. Autochtone professionals In bepaalde gevallen hebben ouders en kinderen behoefte aan autochtone professionals. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer ouders de Nederlandse taal niet goed spreken, maar dit wel graag willen leren. Ook kan het een voordeel zijn wanneer ouders te maken hebben met cultuurverschillen. Door dan juist in aanraking te komen met autochtone professionals kan er aan de taalbarrière en de cultuurverschillen tussen allochtonen en autochtonen gewerkt worden. Wanneer allochtone ouders de taal willen leren, en ook willen dat hun kind dit leert, kan gekozen worden voor autochtone professionals.

3

www.presentie.nl 27

PARTICIPEREN

Voor ouders is het van groot belang dat zij betrokken worden bij het handelen van deskundigen binnen Spilcentra waarmee het kind te maken heeft. Ook kunnen ouders betrokken worden door het mee leren, meedoen, meedenken en mee weten voor de professionals. Wanneer ouders participeren binnen het Spilcentrum, leveren zij een bijdrage aan datgene wat de professionals doen. Hieronder wordt beschreven op welke verschillende manieren ouders betrokken kunnen worden en een rol kunnen spelen bij het Spilcentrum. Verder wordt elk idee uitgewerkt.


Beurs Ouders kunnen met spulletjes van thuis naar het Spilcentrum komen. Ouders, kinderen en professionals kunnen van elkaar spullen kopen. Buurtbewoners kunnen ook uitgenodigd worden op deze beurs. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan kleding, sieraden of spullen voor het interieur. Deze dag kan georganiseerd worden door ouders en professionals. Bezoekavond Dit is een bijeenkomst voor alle ouders waarvan hun kind naar de betreffende groep/ klas gaat. De avond wordt gehouden in de groep/ klas. Tijdens deze avond krijgen ouders informatie over de groep/ klas die op dat moment belangrijk is. Ook hebben ouders de gelegenheid om met elkaar in contact te komen en te praten, en om vragen te stellen aan de professionals. Aandachtspunten: Maak gebruik van oppas ouders (zie blz. 35); Maak een pakkende uitnodigingsbrief, met strookje; Benader ouders die niet reageren persoonlijk; Stel ouders op de hoogte van de onderwerpen/ thema’s die worden besproken; Vertel de ouders aan het begin van de avond wat het programma is; Zorg voor afwisseling van informatie en discussie; Zie erop toe dat ouders hun ervaringen en meningen voldoende kunnen inbrengen; Pas zo nodig spelvormen toe; Zorg voor een goede gespreksleider; Houd rekening met interesses en “zorgen” van ouders; Zorg voor een gezellige avond, met informele momenten; Gebruik waar nodig audiovisueel materiaal; Zorg voor koffie en thee; Indien nodig: zorg ervoor dat er een tolk aanwezig is, bijvoorbeeld een ouder of professional.

PARTICIPEREN

-

Brigadier/ klaar - over ouder De brigadier/ klaar-over ouders zorgen ervoor dat de kinderen veilig over kunnen steken op weg naar het Spilcentrum of naar huis. Er kunnen voor deze functie ouders geworven worden. Er kunnen verschillende personen geworven worden die zorgen dat iedere dag het brigadieren geregeld is. Deze personen kunnen een lijst/ rooster maken met namen van ouders die brigadier ouders zijn voor een bepaalde periode. Buurt/ Spilvereniging Een buurt/ Spilvereniging is een vereniging van bewoners van een buurt voor het organiseren van activiteiten die plaatsvinden in de buurt en voor het behartigen van gemeenschappelijke belangen. De buurtvereniging kan activiteiten organiseren en vergaderingen plannen in het Spilcentrum. Hierdoor wordt de toegankelijkheid voor ouders om zich aan te sluiten bij de buurtvereniging beter. Ouders kunnen dan spreken voor alle ouders van het Spilcentrum. Ouders kunnen dan hun gezamenlijke belangen en behoeften aangeven.

28


Contact bij de poort/ contact bij het brengen en halen De kern van contact bij de poort en contact bij het brengen en halen is communiceren. Ouders en professionals kunnen elkaar op de hoogte houden van de gebeurtenissen rondom het kind. Een kenmerk van deze manier van contact is spontaniteit en de korte duur. Het is een uiting van een stukje belangstelling vanuit het Spilcentrum naar ouders en andersom. Verder is het belangrijk dat er bij deze contacten ook over algemene zaken gepraat wordt. Op die manier bouw je een band op met de ouders. Een belangrijke manier om ouders te werven is door middel van directe, mondelinge communicatie.

Hiermee wordt een groep ouders die betrokken wordt bij de communicatie tussen professionals en ouders bedoeld. Zij kunnen bijv. algemene brieven, enquêtes, of wervingsbriefjes, die verstuurd worden vanuit het Spilcentrum naar ouders deze kritisch bekijken en bijstellen, zodat deze de ouders meer zullen aanspreken. Ook kunnen zij bijv. kijken naar de communicatie tussen professionals en ouders, en hier verbeterpunten in aanmerken. Zij kunnen als algemeen tussenpersoon en aanspreekpunt fungeren tussen de ouders en de professionals. Verder kunnen zij een wijkfunctie vervullen: communicatie naar de wijk. Contactschriftje Kinderen die op het spilcentrum zitten, kunnen elk een eigen contactschriftje krijgen. De bedoeling van een contactschriftje is dat het dagelijks heen en weer gegeven wordt, van ouders naar professional en andersom. De professional kan in het schriftje schrijven wat het kind die dag gedaan heeft, hoe het is gegaan. Ook ouders schrijven in het schriftje wat het kind gedaan heeft en hoe het gegaan is. Verder kunnen er bijzonderheden opgeschreven worden. Ook kunnen ouders en professionals via het contactschriftje vragen aan elkaar stellen, advies vragen en afspraken maken die alleen voor hen bedoeld zijn. Deze manier van vragen stellen en advies vragen is voor ouders laagdrempelig. Er moet rekening mee gehouden worden dat wanneer er problemen zijn met de taal het contactschriftje als communicatiemiddel moeilijk is. Cursussen Binnen het Spilcentrum kunnen cursussen gegeven worden voor ouders. Deze cursussen kunnen georganiseerd worden door professionals die werken binnen het Spilcentrum, of door mensen buiten het Spilcentrum die speciaal opgeleid zijn voor het geven van cursussen. Binnen het Spilcentrum kan een commissie opgezet worden die ervoor zorgt dat er cursussen gehouden worden en contact houdt met degenen die de cursus gaan geven. Per Spilcentrum kan gekeken worden aan welke cursussen ouders behoefte hebben. Bepaalde cursussen kunnen speciaal gehouden worden voor de ouders. Andere cursussen zullen toegankelijk zijn voor ouders, kinderen en buurtbewoners. Deze cursussen kunnen o.a. gehouden worden: -

Taalcursussen (Nederlandse taal) Opvoedcursussen Computercursussen Internetcursussen Cursus gezonde voeding Cursus tekenen en schilderen Cursus bewust ouderschap

29

PARTICIPEREN

Contactouders


-

Cursus voorlezen voor kinderen Cursus rechten en plichten van ouders en kinderen Cursus sociale vaardigheden Cursus solliciteren

-

Cursus assertiviteit Kookcursus Cursus vrijetijdsbesteding EHBO voor kinderen Babymassage

Documentatieruimte/ ouderkamer

Feestdagen/ themafeesten Tijdens feestdagen kunnen er feesten georganiseerd worden. Dit kan voor het hele Spilcentrum en/ of binnen de groep of klas georganiseerd worden. Ook kunnen deze feesten in de buurt gehouden worden Deze feestdagen kunnen worden georganiseerd door verschillende personen die geworven kunnen. Verschillende thema’s waarvoor een feest georganiseerd kan worden: -

Nieuwjaar Pasen Koninginnedag Moederdag Hemelvaart

-

Pinksteren Vaderdag Ramadan/ suikerfeest Sinterklaas Kerstmis

Verschillende activiteiten die tijdens de themafeesten gedaan kunnen worden: -

Knutselactiviteiten Muziekactiviteiten Toneelstuk/ musical Sportactiviteiten

-

Eten en drinken Spelletjes BBQ

Gesloten deuren Binnen het Spilcentrum kunnen de deuren “gesloten” zijn. Wanneer ouders de school binnen willen, moeten ze hiervoor aanbellen. Ze mogen dit altijd doen, ze mogen altijd binnen komen. Door de deuren gesloten te houden, is dit voor de kinderen veilig. Ze kunnen niet zomaar naar buiten lopen. Er kan voor gekozen worden om de deuren van de klaslokalen dicht te houden. Dan is het ook niet de bedoeling om zomaar binnen te lopen. Ook de deuren van de kantoren kunnen dicht zijn. De ouders en kinderen kunnen aankloppen. Bereikbaarheid kan ook verlopen via een aantal afspraken.

30

PARTICIPEREN

Een documentatieruimte/ ouderkamer is een ruimte waarin een aantal rekken staan met foldermateriaal, en tijdschriften. In deze ruimte staan ook een tafel met stoelen of een bank, zodat ouders hier rustig kunnen zitten om een tijdschrift of folder te lezen. In deze ruimte kan voor koffie en thee gezorgd worden. Verder moet er voor gezorgd worden dat informatie up-to-date blijft. De functie van de documentatieruimte/ ouderkamer is onder andere een ontmoetingsfunctie voor ouders, kinderen en professionals. Ze kunnen hier met elkaar in contact komen. Verder hebben ze hier de gelegenheid om informatie over verschillende instellingen te lezen en mee te nemen. Het Spilcentrum kan zelf bepalen wat de openingstijden zijn van deze ruimte. Dit kan bijvoorbeeld de hele dag, een ochtend of een middag zijn.


Huisbezoeken Professionals kunnen bij de ouders en het kind dat bij hen in de groep/ klas zit, op huisbezoek gaan. Voor professionals is het belangrijk om te zien waar het kind woont, hoe zijn/ haar leefomgeving eruit ziet. Er kan voor gekozen worden om een huisbezoek te houden voordat het kind naar de groep/ klas gaat. Op die manier heeft het huisbezoek als doel om kennis te maken met de ouders en het kind, en om te zien waar het kind woont, hoe zijn/ haar leefomgeving eruit ziet. Ook kan er voor gekozen worden om het huisbezoek te houden wanneer het kind al enige tijd in de groep/ klas zit. Op die manier heeft het huisbezoek als doel om te zien waar het kind woont, hoe zijn/ haar leefomgeving eruit ziet.

-

Houdt het gesprek algemeen; Bij bijzonderheden kan er een oudergesprek aangevraagd worden, tijdens het huisbezoek wordt er niet diep ingegaan op deze bijzonderheden; Betrek het kind bij het gesprek, bijvoorbeeld: vraag naar de slaapkamer of het speelgoed van het kind; Indien nodig: zorg ervoor dat er een tolk aanwezig is, bijvoorbeeld een ouder of een professional.

Hulpouders In de groep/ klas kunnen er ouders geworven worden om te fungeren als hulpouder. De bedoeling hiervan is dat ouders als hulp ingezet kunnen worden in de groep/ klas. Deze ouders zullen vooral helpen bij de dagelijkse gebeurtenissen en activiteiten binnen de groep/ klas. De taak als hulpouder is vrijblijvend. Er kan per periode een andere ouder(s) geworven worden als hulp ouder. Taken die hulpouders o.a. kunnen vervullen zijn: -

Voorlezen Knutselactiviteiten begeleiden Naar aanleiding van een bepaald thema een verhaal vertellen Schminken Poppenkast

-

Koken en bakken Helpen bij schoolvakken Vertellen over hun beroep Het organiseren van activiteiten

Inloopdagen Voor de instellingen binnen het Spilcentrum kunnen er inloopochtenden/ dagen georganiseerd worden. Hierbij is het belangrijk om ouders op tijd te informeren over deze dag. Binnen het Spilcentrum kan er een gezamenlijke dag uitgekozen worden, waarbij de ouders van alle betrokken instellingen binnen het Spilcentrum iets kunnen zien, en dingen kunnen vragen. Het is leuk om een moment te kiezen wanneer de kinderen op het Spilcentrum aanwezig zijn, zodat de ouders letterlijk kunnen zien wat het kind zoal doet op het Spilcentrum. Het is belangrijk dat de ouders verspreid over de dag komen. Dit kan gebeuren door de ouders in te delen in een dag en tijd. De professional van de groep of klas zorgt dat er op tijd uitnodigingen mee naar huis gegeven worden. Door het vrijblijvend te houden werf je ouders die hier behoefte aan hebben. Tijdens de inloopdag zorgt de professional ervoor dat ouders vragen kunnen stellen, dingen kunnen bekijken en dat ouders zich aan de afgesproken tijd houden.

31

PARTICIPEREN

Aandachtspunten:


Aandachtspunten: -

Maak gebruik van oppasouders (zie blz. 35); Maak een pakkende uitnodigingsbrief, met antwoordstrookje; Benader ouders die niet reageren persoonlijk; Houd rekening met interesses en “zorgen” van ouders; Zorg voor een gezellige dag, met informele momenten; Zorg voor koffie en thee.

Lotgenotencontact binnen het Spilcentrum heeft als doel het bieden van onderlinge hulp tussen ouders. Het praten met een andere ouder die hetzelfde heeft meegemaakt biedt vaak steun. Onderlinge ondersteuning kan georganiseerd worden in gespreksgroepen waar ouders elkaar ontmoeten. Behalve “zware” onderwerpen zoals verwerkingsproblemen kunnen er ook allerlei praktische zaken besproken worden. Ook kunnen er soms gezellige dingen besproken en georganiseerd worden. Het is belangrijk dat er voor ouders tijdens de bijeenkomsten ruimte is om onderwerpen aan te kunnen kaarten. Voor het organiseren van lotgenotencontact zijn verschillende mensen nodig. Deze kan bestaan uit ouders en/ of professionals. Onderwerpen die o.a. tijdens lotgenotencontact aan bod kunnen komen: -

Mishandeling Geweld (binnen de gezinssituatie) Seksualiteit Gedragsproblematiek bij kinderen Leerproblemen bij kinderen

-

Echtscheiding Verlieservaringen Ziekte Voeding Opvoeding

Aandachtspunten: -

Zorg voor een goede gespreksleider; Zorg dat je op de hoogte bent van het onderwerp dat besproken wordt; Zorg ervoor dat er een goede, vertrouwelijke veilige sfeer is binnen de groep. Geef aan het begin van de bijeenkomst aan dat alles wat gezegd wordt binnen deze groep blijft; Zorg ervoor dat ouders voldoende ruimte hebben om hun mening en gevoel te uiten, en om onderwerpen aan te dragen; Zorg voor koffie en thee.

Meegaan/ helpen / organiseren van activiteiten Ouders kunnen op verschillende manieren betrokken worden bij de activiteiten die georganiseerd worden binnen het Spilcentrum. Ouders kunnen hierin verschillende taken vervullen. Taken die ouders o.a. kunnen vervullen: -

Organiseren van activiteiten; Versieren/ opruimen van het Spilcentrum; Meehelpen met vervoer; Meegaan, begeleiden.

32

PARTICIPEREN

Lotgenotencontact


Verschillende thema’s voor activiteiten: -

Winter Zomer Herfst Lente Sinterklaas

-

Kerstmis Pasen Vaderdag Moederdag

Verschillende activiteiten waarbij ouders kunnen meegaan/ helpen en organiseren: Musical Toneelstuk Schoolreisje Sportdagen Islamitische feesten Speeltuin Kamp Schaatsen

-

Dierentuin Kinderboerderij Herfstwandeling Lente wandeling Paaseieren zoeken Kerstdiner Bezoek van Sinterklaas Surprise

Meedenken, meehelpen, mee organiseren van de inrichting van het Spilcentrum Ouders kunnen betrokken worden bij de inrichting van het Spilcentrum. Hierin kunnen ouders ook ideeën aankaarten over wat ze graag willen zien in het Spilcentrum. Hierbij kunnen ook dingen van thuis meegenomen worden die gebruikt kunnen worden op het Spilcentrum. Ouders kunnen op deze manier bekijken waar zij en hun kinderen behoefte aan hebben. Naborrel Na activiteiten waar ouders aan mee hebben geholpen, kan een gezellig samenkomen georganiseerd worden. Hierbij kunnen ouders samen met elkaar en professionals een hapje en een drankje nuttigen, en gezellig met elkaar praten. Oase OASE staat voor Onderwijs Activiteiten Stichting Eindhoven en is in 2002 ontstaan doordat Turkse ouders moeilijkheden hadden met ouderbetrokkenheid en is opgericht door vrijwillige ouders. Stichting OASE heeft als uitgangspunt de uitgangspositie van de achterstandsgroepen in onze samenleving m.b.t. het onderwijs te bevorderen. Deze groep scoort niet zo goed tijdens examens en gaan dus ook naar relatief lagere vorm van voortgezet onderwijs. Stichting OASE ziet mogelijkheden om hier een positieve wending aan te geven. Stichting OASE tracht haar doel te verwezenlijken door huiswerkbegeleiding te bieden, cursussen te geven, ouderbijeenkomsten, seminaria, infoavonden, conferences te geven en vooral ouders bij het onderwijsproces van zijn/ haar kind te betrekken. OASE is een vrijwilligersorganisatie die op zondagmiddag van 13.00u tot 16.30u lesgeeft aan Turkse kinderen uit groep zes, zeven en acht omdat dit de belangrijkste leeftijdscategorieën zijn. Ze geven les in alle vakken die de kinderen nodig hebben voor de Cito-toets.

33

PARTICIPEREN

-


Open dagen Een open dag is een dag die toegankelijk is voor iedereen die een kijkje wil nemen, zoals professionals, kinderen, ouders, buurtbewoners, familieleden en vrienden. Bij een open dag wordt informatie verstrekt en wordt de mogelijkheid gegeven om vragen te stellen. Deze open dagen kunnen op een Spilcentrum georganiseerd worden, zodat mensen een indruk kunnen krijgen van een Spilcentrum. Hoe het eruit ziet, wat er gedaan wordt, welke instellingen erbij betrokken zijn, enz. De open dag kan georganiseerd worden wanneer het Spilcentrum niet open is, bijvoorbeeld op een zaterdag of zondag. Ook kan er juist voor gekozen worden om een open dag te organiseren wanneer het Spilcentrum wel open is. Op deze manier kan een duidelijk beeld verkregen worden van een dag op het Spilcentrum. Voor het opzetten van een open dag zijn verschillende mensen nodig. Er kan een commissie vastgesteld worden om deze open dagen te organiseren. Deze commissie bestaat uit verschillende professionals en ouders. De commissie heeft een aantal taken: Een datum uitzoeken voor de open dag; Zorgen voor bekendheid van de open dag (posters, folders enz); Ouders, kinderen en professionals werven om mee te helpen tijdens de open dag; Activiteiten bedenken en voorbereiden voor de open dag; Voorbereiden van de open dag, samen met de geworven professionals, ouders en kinderen; Tijdens de open dag aanwezig zijn, en openstaan voor vragen van mensen; Zorgen dat er koffie en thee aanwezig is, en limonade voor de kinderen.

PARTICIPEREN

-

Activiteiten die tijdens een open dag gedaan kunnen worden: -

Spelletjes Speelgoed Lesmateriaal Informatiestand per betrokken instelling Koffiehoekje Toegang tot de documentatieruimte/ ouderkamer

Open deuren Binnen het Spilcentrum kunnen de deuren letterlijk open staan. Op die manier is het laagdrempelig en lopen de ouders sneller binnen. Ouders kunnen dan direct naar de professional gaan die ze nodig hebben. De deuren in de ruimtes kunnen altijd openstaan en je kunt er altijd binnenlopen. Ook kan er voor gekozen worden om de deuren op bepaalde tijden open te zetten. Het is belangrijk dat het voor de ouders duidelijk is hoe en wanneer de deuren open zijn. Het is heel belangrijk dat dit op de juiste manier gecommuniceerd wordt naar ouders. Door altijd bereikbaar te zijn voor ouders, bouw je een band op met ouders. Ze weten dat je altijd voor ze klaarstaat en dat ze altijd het Spilcentrum binnen mogen lopen. Wel is het belangrijk dat er rekening wordt gehouden met veiligheid. Er moet controle zijn over wie er naar binnen loopt en met welke redenen. Een optie kan zijn de deuren open te houden en de poort dicht. Op deze manier blijft er toezicht. Een andere optie kan zijn om één centrale deur open te zetten, waar toezicht op gehouden kan worden.

34

Ideeënboek ouderbetrokkenheid Maarten van Loosbroek Fotografie

Oppasouders

Op stap Op stap is een leer- en speelprogramma voor ouders en kleuters. Het doel is om de kinderen van groep 1 en 2 voor te bereiden op groep 3. De ouders komen om de week naar school. De begeleidster geeft dan uitleg over het werkboekje. De ouders gaan met het werkboekje thuis met hun kleuter aan de slag. Op deze manier kunnen ouders hun kleuters spelenderwijs nieuwe begrippen en vaardigheden leren. De begeleidster gaat ook naar de ouders thuis en geeft advies over het spelen en omgaan met de kleuter. Voor de ouders van kinderen in groep 3 is er een vervolgprogramma, namelijk Overstap. Opvoedingsondersteuning Opvoedingsondersteuning is een activiteit van Loket W, die gericht is op ouders. Het doel van opvoedingsondersteuning is om ouders te steunen bij de zorg voor een optimale ontwikkeling van hun kinderen. Dit kan ingezet worden ter observatie en ondersteuning van het kind tot vier jaar bij ontwikkelingsachterstand. Ook kan het ingezet worden bij kinderen van anderhalf tot zes jaar in de thuissituatie. Hierbij staat de ontwikkeling en opvoeding van het kind centraal. De ondersteuning kan individueel zijn, maar kan ook gegeven worden in de vorm van groepsbijeenkomsten van ouders en kinderen. Opvoedingsondersteuning kan ook worden ingezet wanneer zich stoornissen voordoen in de ontwikkeling van een kind of als het gedrag van een kind leidt tot maatschappelijke problemen. Binnen opvoedingsondersteuning worden een aantal programma's aangeboden. Deze programma’s zijn “Op stap” en “Spel aan huis”. Deze programma’s dragen bij aan (taal)ontwikkeling, integratie en emancipatie. Het gaat om gezinsgerichte educatieve programma’s met ontwikkelingsstimulering en opvoedingsondersteuning als doel. Deze programma’s zijn vraaggericht en geïntegreerd. Binnen het Spilcentrum is het belangrijk dat de opvoedingsondersteuners er zijn. Wanneer ouders gebruik willen maken van de opvoedingsondersteuners moeten deze gemakkelijk bereikbaar zijn. Ouders moeten weten waar en wanneer de opvoedingsondersteuners te bereiken zijn.

35

PARTICIPEREN

Als ouders binnen het Spilcentrum gesprekken/ bijeenkomsten hebben kunnen er oppas ouders ingezet worden. De kinderen van de ouders die op dat moment een bespreking hebben kunnen hun kinderen meenemen naar het Spilcentrum en de kinderen bij de oppasouders brengen. De oudercommissie kan er voor zorgen dat er oppasouders beschikbaar zijn. Ook moet er een beschikbare ruimte geregeld worden. De oudercommissie kan zorgen dat er iedere keer wanneer nodig de oppasouders geregeld zijn. De oudercommissie kan er voor zorgen dat alle ouders die als oppas ouders willen fungeren op papier staan, en gebeld kunnen worden wanneer dit nodig is. Voor de oppasouders is het vrijblijvend om deze taak te vervullen. Het bestuur kan er voor kiezen om cursussen voor oppasouders te financieren. Ouders hebben dan de mogelijkheid om een cursus te volgen over oppasouder zijn. Hiervoor krijgen de ouders een certificaat.


Ouder als vrijwilliger Ouders kunnen vrijwilligerswerk doen binnen het Spilcentrum. Op deze manier participeren ouders op een hoger niveau. Wanneer er meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid verwacht wordt van de ouders, kan er gebruik gemaakt worden van een vrijwilligerscontract. In dit contract kunnen onder andere taken en verantwoordelijkheden vastgelegd worden. Hieronder verschillende manieren waarop ouders vrijwilligerswerk kunnen uitvoeren: -

Groendienst Administratief werk Invalkracht in een groep/ klas Schoonmaakwerk

-

Werken in de bibliotheek Werken in de documentatieruimte/ ouderkamer

Eens in een bepaalde periode kan er een ouderavond georganiseerd worden. Hierin worden ouders uitgenodigd voor een gesprek wat gericht is op de ontwikkeling van het kind. Hierin kan besproken worden wat het kind doet gedurende de dag en hoe de ontwikkeling verloopt. Ook kunnen bijzonderheden aangekaart worden vanuit professionals, maar ook vanuit de ouders. Ouders kunnen vragen stellen en advies vragen m.b.t. het onderwerp. Als er bijzonderheden zijn waar dieper op ingegaan moet worden kan er een oudergesprek aangevraagd worden. Aandachtspunten: -

Vertel de kinderen dat de ouderavond belangrijk is; Maak gebruik van oppas ouders (zie blz. 35); Maak een pakkende uitnodigingsbrief, met antwoordstrookje; Benader ouders die niet reageren persoonlijk; Houd rekening met interesses en “zorgen” van ouders; Zorg voor een gezellige avond, met informele momenten; Indien nodig: zorg ervoor dat er een tolk aanwezig is, bijvoorbeeld een ouder of professional; Kinderen kunnen aanwezig zijn bij deze gesprekken; Tijdens de ouderavond wordt er voor koffie en thee gezorgd.

Ouder bedankdag Wanneer ouders hebben meegedacht, meegeholpen, en mee georganiseerd bij een activiteit in het Spilcentrum, kan er een ouder bedank ochtend/ middag/ avond georganiseerd worden. Hierbij worden alle ouders uitgenodigd en zijn er ook professionals en kinderen aanwezig. Hier kan een hapje en een drankje genuttigd worden en gezellig met elkaar gepraat worden. Ouderbijdrage Ouders kunnen vrijwillig een bedrag betalen. Per Spilcentrum wordt naar aanleiding van de begroting en behoefte van ouders bekeken wat de kosten voor de ouderbijdrage is. Het bestuur of de oudercommissie int en beheert het geld. Het Spilcentrum kan in de Spilgids ouders op de hoogte houden van de ouderbijdrage. Bijvoorbeeld wat het bedrag is en wat er mee gedaan wordt. Door middel van de ouderbijdrage is het de bedoeling dat ouders zich betrokken voelen bij het Spilcentrum.

36

PARTICIPEREN

Ouderavond


Doordat de ouders een bijdrage hebben betaald voelen ze zich op die manier betrokken bij het Spilcentrum. Het is belangrijk dat er op gewezen wordt dat deze bijdrage vrijwillig is, omdat dit niet altijd duidelijk is voor ouders. Oudergesprekken Als er tijdens ouderavonden, rapportbesprekingen of op een andere manier bijzonderheden zijn aangegeven waar dieper op ingegaan moet worden kan er een oudergesprek aangevraagd worden. Hierin wordt met ouders specifieker op het aangegeven onderwerp ingegaan. Tijdens een oudergesprek kunnen er ook andere professionals aanwezig zijn die gespecialiseerd zijn in het onderwerp dat besproken wordt. Dit moet van tevoren met ouders overlegd zijn.

-

Bereid het gesprek goed voor; Probeer het gesprek zo positief mogelijk te houden; Ben eerlijk tegen ouders; Gebruik begrijpelijke taal; Houd zoveel mogelijk rekening met de “zorgen” van ouders; Indien nodig: zorg ervoor dat er een tolk aanwezig is, bijvoorbeeld een ouder of een professional.

Ouderinloop Ouderinloop is bedoeld voor alle ouders die hun kind naar het Spilcentrum brengen en van het Spilcentrum halen. Tijdens de ouderinloop kunnen ouders even met hun kind spelen, een werkje maken enz. Er kan voor gekozen worden om dit elke dag te doen of een aantal dagen in de week. De ouderinloop zal ongeveer 15 minuten duren. De bijeenkomsten kunnen per groep/ klas georganiseerd worden, maar de haal en breng momenten kunnen verlengd worden. Bij het wegbrengen/ ophalen van de kinderen wordt de ouders vaak aangeleerd/ aangewend om buiten te blijven/ wachten. Dit verhoogt de drempel: ouders zijn dan gewend buiten te blijven, en lopen minder snel binnen. Overblijfouders Kinderen die tussen de middag niet naar huis gaan, blijven over. Tijdens het overblijven is begeleiding nodig. Naast de reguliere kinderopvang binnen het Spilcentrum, kunnen ouders hiervoor ingezet worden. Er kunnen binnen het Spilcentrum ouders geworven worden voor deze taak. Naar aanleiding van de grootte van de groep moet gekeken worden naar het aantal overblijfouders dat nodig is. Per dag kan gekeken worden welke ouder overblijfouder is. De oudercommissie kan de ouders werven en zorgen dat iedere dag het overblijven geregeld is. De oudercommissie kan een lijst/ rooster maken met namen van ouders die overblijf ouders zijn voor een bepaalde periode. Het bestuur kan er voor kiezen om cursussen voor overblijfouders te financieren. Ouders hebben dan de mogelijkheid om een cursus te volgen over overblijfouder zijn (‘tussenschoolse opvang’). Hiervoor krijgen de ouders een certificaat.

37

PARTICIPEREN

Aandachtspunten:


Rapportage besprekingen Eens in een bepaalde periode krijgt een kind dat naar het Spilcentrum gaat een rapport, of het Kind Volg Systeem wordt ingevuld, of een bepaalde methodiek wordt geëvalueerd (zie blz. 23). Er kan voor gekozen worden om naar aanleiding van het rapport een rapportbespreking te houden. Hierin worden ouders uitgenodigd voor een gesprek waarin de resultaten en vorderingen besproken worden. Er kunnen bijzonderheden aangekaart worden vanuit professionals, maar ook vanuit de ouders. Ouders kunnen vragen stellen en advies vragen m.b.t. het onderwerp. Als er bijzonderheden zijn waar dieper op ingegaan moet worden kan er een oudergesprek aangevraagd worden. Eens in een bepaalde periode vindt er op het kinderdagverblijf het Kind Volg Systeem plaats. Ouders worden uitgenodigd voor een gesprek waarin de resultaten van het Kind Volg Systeem worden besproken. Wanneer er op peuterspeelzalen volgens een bepaalde methodiek gewerkt wordt, kan deze samen met de ouders geëvalueerd worden. Er kan dan besproken worden met de ouders hoe hun kind een bepaalde methodiek heeft gevolgd.

-

Maak gebruik van oppasouders (zie blz. 35); Maak een pakkende uitnodigingsbrief, met antwoordstrookje; Benader ouders die niet reageren persoonlijk.; Geef duidelijke uitleg over de rapportage, en gebruik begrijpelijke taal; Houd rekening met interesses en “zorgen” van ouders; Kinderen kunnen aanwezig zijn bij deze gesprekken; Indien nodig: zorg ervoor dat er een tolk aanwezig is, bijvoorbeeld een ouder of professional; Zorg voor koffie en thee.

Registreren van oudercontacten Oudercontacten kunnen geregistreerd worden. Hiervoor kan een registratiesysteem ontwikkeld worden, waar ook informatie over de kinderen in geregistreerd kan worden. Dit systeem kan gebruikt worden voor de overdraagbaarheid en overzichtelijkheid van de informatie. Hierdoor kunnen de verschillende oudercontacten geregistreerd worden, zodat deze duidelijk zijn voor alle professionals van het Spilcentrum. Speelinloop Met een bepaalde regelmaat, bijvoorbeeld iedere week, kan er een speelinloop voor ouders met kinderen tot twee jaar en drie maanden zijn. Een geschikte locatie voor speelinloop kan de peuterspeelzaal zijn. Ouders leren hier hoe ze samen met hun kind kunnen spelen en kinderen met elkaar. Ouders en kinderen worden voorbereid op de peuterspeelzaal. Tevens geeft dit voor ouders de mogelijkheid om hun sociaal netwerk uit te breiden door het uitwisselen van ervaringen met andere ouders. Dit is ook een gelegenheid voor ouders om vragen te stellen aan de opvoedingsondersteuner, als deze aanwezig is. Dit verschilt per peuterspeelzaal.

38

PARTICIPEREN

Aandachtspunten:


Spelinloop Spelinloop is een onderdeel van de methodiek Piramide en is voornamelijk bedoeld voor de kinderen tot en met zes jaar die gebruik maken van het Spilcentrum. Spelinloop begint wanneer de ouders de kinderen brengen. Samen met het kind gaan de ouders speelgoed uitkiezen waar ze graag mee willen spelen. Na het uitkiezen van het speelgoed gaan ouders en kind hiermee spelen. Dit moment kan ongeveer een kwartier duren. Er kan voor gekozen worden om dit elke dag te doen, of een aantal keer per week. Er kan ook voor gekozen worden om dit moment af te bouwen. Het doel van spelinloop is, om kinderen te laten wennen aan de omgeving door samen met ouders binnen te komen en iets leuks te doen en met het kind te leren spelen. Door middel van spelinloop worden ouders betrokken bij de dagelijkse activiteiten van de groep/ klas van hun kind. Spelotheek

Maarten van Loosbroek Fotografie

Sportgroepje Binnen het Spilcentrum kunnen kinderen, ouders, professionals en buurtbewoners samen komen om te sporten (bijvoorbeeld in de gymzaal). Deze sportbijeenkomsten kunnen georganiseerd worden door ouders en professionals. Spreekuur In de groep/ klas kan er eens per periode een spreekuur plaatsvinden. Tijdens dit vastgestelde uur kunnen alle ouders binnen komen lopen. In dit uur kunnen vragen gesteld worden aan de professional. Door een spreekuur vast te stellen dat vrijblijvend is, is dit laagdrempelig voor ouders. Het is belangrijk dat er genoeg professionals aanwezig zijn tijdens dit spreekuur, zodat ouders opgevangen kunnen worden. In de groep/ klas kan een tafeltje met stoelen neergezet worden, waar koffie en thee staat. Wanneer ouders even moeten wachten kunnen ze hier verblijven. Telefonisch contact Telefonisch contact kan gebruikt worden wanneer er belangrijke mededelingen of vragen zijn waar direct een antwoord op nodig is. Een andere reden voor de professionals om te bellen is wanneer het kind ziek is, en opgehaald moet worden. Tentoonstelling op het Spilcentrum met spullen van thuis Hierin kunnen ouders met belangrijke, bijzondere, leuke of grappige spullen die ze thuis hebben meenemen naar het Spilcentrum. Alle andere ouders, professionals en kinderen kunnen dan naar deze tentoonstelling komen kijken naar de spullen en er vragen over stellen. Ook kunnen er spullen uit andere landen of culturen meegenomen worden naar het Spilcentrum, zodat iedereen deze kan bekijken en er vragen over kan stellen.

39

PARTICIPEREN

Er kan in een Spilcentrum een spelotheek geplaatst worden. De ouders kunnen speelgoed lenen voor hun kinderen. Dit kan fijn zijn voor ouders die thuis weinig speelgoed hebben. De spelotheek kan beheerd worden door ouders en professionals.


VHT VHT staat voor Video Home Training. Dit is een methode van hulpverlenen waarbij ouders wordt geleerd hoe zij op een positieve manier het contact met hun kinderen kunnen verbeteren. De training vindt thuis plaats. Video Home Training is bestemd voor ouders waarbij de problemen met de kinderen een belemmering vormen voor het goed functioneren van het gezinsleven. Met een videocamera maakt de videohome trainer opnames van een opvoedingssituatie bij een gezin in huis. De opnames worden samen met de ouders besproken. Bij de analyse van de opnames kijken de ouders en de professional naar het goede contact tussen ouders en kind. Deze goede contacten worden uitgebouwd met behulp van de videobeelden. Deze methode kan vaak ingezet worden bij problemen in de opvoedingssituaties.

VIB staat voor: Video Interactie Begeleiding. Dit is een training die kan helpen om het contact tussen kind en ouder in kaart te brengen. In deze training wordt samen met ouders gekeken naar videoopnames van situaties binnen het gezin. Er wordt samen met een professional naar video beelden van een alledaagse situatie tussen ouders en hun kind. Ouders kunnen zien wanneer en hoe ze op hun kind reageren. Verder kan er ook een training plaatsvinden om in kaart te brengen hoe het kind zich gedraagt in groepsverband in het Spilcentrum. Dit wordt samen met ouders bekeken. Er wordt met een professional naar videobeelden gekeken die in de groep/ klas gemaakt zijn. Ouders kunnen zien wat hun kind goed doet, en waar het kind moeite mee heeft. Wat belangrijk is bij VIB, is dat vooral de positieve interacties benoemd worden. Op die manier kunnen ouders een positiever zelfbeeld krijgen, een positiever beeld over de gezinssituatie krijgen en een positiever beeld over hun kind krijgen. Wanneer een gezin in aanmerking komt voor een training VIB, kan vanuit één van de instellingen die betrokken is bij het Spilcentrum, een professional aangesteld worden die VIB gaat uitvoeren binnen het Spilcentrum. Vieren van verjaardagen Wanneer een kind jarig is, kan dit gevierd worden in de groep/ klas. Ouders kunnen hierbij uitgenodigd worden. Ouders kunnen dan een traktatie meenemen, en helpen met het begeleiden van het feestje. Op deze manier betrek je ouders bij het groepsgebeuren. Voor de ouders is het vrijblijvend of ze komen op het verjaardagsfeestje van het kind. Ook kan de verjaardag van de professional gevierd worden. Hierbij kunnen ouders en kinderen uitgenodigd worden. Ook kunnen ouders iets doen of regelen voor de verjaardag van de professional. Welkom/ afscheid kinderen en professionals Wanneer er nieuwe kinderen of professionals komen binnen het Spilcentrum, of wanneer de kinderen of professionals het Spilcentrum verlaten, kan er iets georganiseerd worden voor de professionals, ouders en kinderen. Ook kunnen ouders iets doen of regelen voor het welkom/ afscheid van het kind of de professional.

40

PARTICIPEREN

VIB


Werkjes mee naar huis geven Ouders vinden het vaak leuk om te zien wat hun kinderen doen op het Spilcentrum. Een manier om ze hierover op de hoogte te houden is door middel van het meegeven van werkjes die de kinderen gemaakt hebben. Op die manier betrek je de ouders bij wat de kinderen op het Spilcentrum te doen. Ook kan er voor gekozen worden om het kind een werkje mee naar huis te geven wat nog gemaakt moet worden. Het is dan de bedoeling dat het kind samen met de ouders het werkje maakt, en weer mee naar het Spilcentrum terugneemt.

Onder werving wordt verstaan het zoeken en aantrekken van in dit geval de ouders. Voor bepaalde activiteiten moeten ouders geworven worden. Het is belangrijk om alle ouders te benaderen en niet steeds dezelfde ouders. Werving kan op verschillende manieren gebeuren. Er kan gesproken worden van open werving, gesloten werving en persoonlijke werving, of een combinatie van deze. Bij open werving wordt er iets aangeboden voor iedereen (dus niet alleen voor de ouders). Bij gesloten werving worden alleen de ouders benaderd. Bij een persoonlijke werving worden de ouders gevraagd door een persoonlijk gesprek. Manieren waarop ouders o.a. geworven kunnen worden: -

Mondelinge contacten: contact bij het brengen en halen en bij de poort Ouderbijeenkomsten Mededelingenbord/ prikbord Website Spilkrant Kalender

-

Nieuwsbrief Contactschriftje Telefonisch contact In de documentatieruimte/ ouderkamer Cursussen Themabijeenkomsten

Aandachtspunten voor het werven van ouders: -

Vraag niet altijd dezelfde ouders; Maak niet alleen maar gebruik van ouders die vaak meedoen; Probeer ook ouders die weinig meedoen te werven; Wees duidelijk over wat de bedoeling is; Samen met ouders vooruit denken; Bereid ouders voor; Probeer ouders te motiveren.

Workshops geven Het Spilcentrum kan gebruik maken van de ‘talenten’ van ouders, door ouders workshops te laten geven aan kinderen, andere ouders, professionals en buurtbewoners. De ‘talenten’ van ouders kunnen betrekking hebben op het beroep dat ze uitoefenen of een hobby die ze hebben.

41

PARTICIPEREN

Werving van ouders


6. BEÏNVLOEDEN Voor ouders is het van groot belang dat zij invloed kunnen uitoefenen op de gang van zaken van het kind binnen het Spilcentrum. Wanneer ouders invloed kunnen uitoefenen, worden ze nauw betrokken bij de beslissingen die er genomen worden op het Spilcentrum. Hierdoor kunnen ouders kijken naar eigen behoeften en naar de behoeften van het kind. Hieronder wordt beschreven op welke manier ouders invloed uit kunnen oefenen. Verder wordt elk idee uitgewerkt. Aanwezigheid ouders bij besprekingen Op het Spilcentrum vinden verschillende besprekingen plaats tussen de professionals. Bij bepaalde besprekingen kunnen ouders betrokken worden door ze uit te nodigen voor deze besprekingen. Dit kunnen besprekingen zijn over algemene zaken binnen het Spilcentrum of besprekingen over hun kind. Bij deze besprekingen kunnen ouders ook invloed uitoefenen op het Spilgebeuren. Dit kan door middel van inbreng en inspraak tijdens de besprekingen. Er moet afgewogen worden bij welke besprekingen ouders aanwezig kunnen zijn, en wanneer dit relevant is.

-

BEÏNVLOEDEN

Een aantal besprekingen waarbij ouders aanwezig zouden kunnen zijn: Besprekingen over het beleid/ protocollen; Besprekingen over activiteiten; Officiële besprekingen met betrekking tot het kind; Teamoverleg.

Activiteitencommissie/ ouderwerkgroep In een Spilcentrum kan een activiteitencommissie/ ouderwerkgroep opgericht worden. Deze commissie kan bestaan uit alleen ouders, of ouders en professionals samen. Er kan voor gekozen worden om per activiteit een commissie op te richten, of een commissie voor alle activiteiten. Deze commissie moet bij elkaar komen om de activiteiten voor te bereiden en uit te voeren. De ouders kunnen op verschillende manieren geworven worden, o.a. door briefjes mee naar huis geven, mondeling vragen, een briefje op het prikbord hangen of in de nieuwsbrief te zetten. Contactpersoon/ vertrouwenspersoon Op ieder Spilcentrum is een vertrouwenspersoon aanwezig. Deze vertrouwenspersoon moet toegankelijk zijn voor ouders, kinderen en professionals. De vertrouwenspersoon is verplicht tot geheimhouding.

42


Keuzelijst Ouders kunnen voorbereidt worden op het nieuwe jaar door aan het begin van het jaar een keuzelijst van activiteiten in te vullen waar ze aan mee zouden kunnen en willen helpen. Aan de hand hiervan zou eventueel ook gericht en/ of persoonlijk contact kunnen worden opgenomen. Klachtenreglement Alle Spilcentra hebben een klachtencommissie of zijn aangesloten bij een klachtencommissie. In de klachtenprocedure staan de concrete stappen die ouders kunnen nemen wanneer zij een klacht hebben over zaken betreffende het Spilcentrum. Op ieder Spilcentrum kan een klachtencommissie samengesteld worden. De klachtencommissie bestaat uit ten minste drie leden. De Spilcentra zijn verplicht alle ouders te informeren over hun klachtenprocedure.

De samenstelling van de medezeggenschapsraad hangt af van het Spilcentrum. De raad bestaat uit ouders en professionals. De medezeggenschapsraad praat mee over alles wat met het Spilcentrum te maken heeft. Het bestuur moet ieder belangrijk besluit voorleggen aan de raad. Maar de medezeggenschapsraad kan ook ongevraagd een standpunt kenbaar maken aan het bestuur. Een aantal taken van de medezeggenschapsraad zijn: -

Adviseren (adviesrecht); Instemmen (instemmingsrecht);

Ouders als beheerder van financiën Een ouder of een groep ouders kunnen fungeren als beheerder van een geldpotje. Er kan voor gekozen worden om een vast bedrag per periode in het geldpotje te doen. Er worden vaste afspraken gemaakt over wat er met dit geld gebeurt. De ouders hebben hier de verantwoording over. Alle uitgaven kunnen op papier gezet worden, bijvoorbeeld door het bewaren van bonnetjes.

43

BEÏNVLOEDEN

Medezeggenschapsraad


Oudercommissie In de oudercommissie zitten ouders van kinderen die gebruik maken van het Spilcentrum. De oudercommissie kan gekozen worden door leden van de medezeggenschapsraad, door ouders of door professionals. Het is belangrijk om de stap naar de oudercommissie laagdrempelig te maken. Er kan bijvoorbeeld voor gekozen worden om de oudercommissie als onderdeel van de taak van de hulpouders te noemen. De oudercommissie kan verschillende visies en taken hebben. Een aantal van deze taken kunnen zijn:

-

Adviserende taak naar professionals en medezeggenschapsraad; Signalerende taak naar professionals en medezeggenschapsraad; Communicatie richting ouders en professionals en medezeggenschapsraad; Activiteiten opzetten; Meehelpen bij activiteiten. De oudercommissie kan verdeeld worden in werkgroepen, elke werkgroep verzorgt een activiteit. Ieder lid beslist zelf bij welke werkgroepen hij/ zij wil aansluiten; Het organiseren van overblijfouders, oppasouders en brigadier/ klaar-over ouders; Bezig houden met de gevolgen van de vernieuwingen binnen het Spilcentrum; Overleggen met het bestuur over de gang van zaken op en rond het Spilcentrum; Regelen van de ouderbijdrage; Het regelen van de fotograaf.

BEÏNVLOEDEN

-

De oudercommissie kan overleg hebben met: -

Medezeggenschapsraad Professionals Directie Ouders Professionals

Vragenlijst/ enquête voor ouders Een vragenlijst/ enquête is een manier van onderzoeken d.m.v. ondervraging van een aantal personen naar bestaande meningen/ ervaringen/ behoeften enzovoorts. Het Spilcentrum kan door middel van een vragenlijst/ enquête een onderzoek doen naar verschillende zaken met betrekking tot ouderbetrokkenheid. Een vragenlijst/ enquête is een goede manier om meningen/ ervaringen/ behoeften duidelijk te krijgen. Ook is het anoniem, wat voor ouders prettig kan zijn. Indien nodig kan de vragenlijst/ enquête vertaald worden. Door het afnemen van enquêtes en vragenlijsten kun je veel te weten komen over de behoeftes en meningen van ouders. Natuurlijk kan er ook iets gedaan worden met de resultaten uit de enquête. Op die manier kunnen ouders invloed uitoefenen op het Spilgebeuren. Onderwerpen die onderzocht kunnen worden door middel van een vragenlijst/ enquête: -

Meningen/ behoeften van ouders over het Spilcentrum; Meningen/ behoeften van ouders over de manier waarop zij betrokken (willen) worden bij het Spilcentrum; Meningen/ behoeften van ouders over de schoolse en buitenschoolse activiteiten; Meningen/ behoeften van ouders over het gebouw; Meningen/ behoeften van ouders over het beleid van het Spilcentrum; Meningen/ behoeften van ouders over het personeel/ werkwijze; Tevredenheidsonderzoek.

44


LITERATUURLIJST Boeken -

Dutman, M., Contact met ouders - een werkboek, Deventer 1981, Van Loghum Slaterus

-

Dekker, M.T.M. en van den Bergh P.M., Ouderparticipatie in de jeugdhulpverlening, Amsterdam, 2002, SWP

-

Broeders, A., Buitenlandse ouders en peuters in de peuterspeelzaal, Hoevelaken, 1990, LPC/OVBsecretariaat

-

Stichting Spel- en Opvoedingsvoorlichting, Den Haag Werkgemeenschap Kindercentra in Nederland, Werken met buitenlandse ouders, Den Haag, 1983, Stichting Spel- en Opvoedingsvoorlichting

-

van der Meer, K. en van Neijenhof, J., Elementaire sociale vaardigheden, Houten/Diegem,1997, Bohn Stafleu Van Loghum

-

Bakhuis, Y., Culturele achtergronden, Culemborg, 1993, 3e druk, C.I.B.B. B.O.O.O.M. BV Opleidingsadviesbureau

-

Hol, A., Opvoedingsondersteuning, Utrecht, 1992, SWP

-

Imelman, JD., Filosofie van opvoeding en onderwijs, Groningen, 1983, 2e druk, Wolters Noordhoff BV

-

Eppink, A., Cultuurverschillen en communicatie, Alphen aan de Rijn/ Brussel, 1982, Samsom Uitgeverij

-

Weijenberg J., m.m.v. Rasenberg T., Het professionele groepsteam, Assen, 2004 Uitgeverij: Koninklijke Van Gorcum BV

Bronnen -

Werkgroep Pedagogische Pijler, Protocol Kindermishandeling, Eindhoven, 2004

-

Werkgroep Pedagogische Pijler, format pedagogisch raamplan, Eindhoven, 2003

-

Beppino Sarto, pedagogisch raamplan Spilcentrum “Beppino Sarto”, Eindhoven, 2003

-

Fellenoord, pedagogisch raamplan Spilcentrum “Fellenoord”, Eindhoven, 2003

-

Ouderspoor, concept eindverslag vraaganalyse bij ouders en kinderen van het beoogde Spilcentrum (Jo Hermanns, CO ACT Consult), Woerden, 2004

-

Kennisbrug Spil, verkenning van de visie achter de Spilcentra, Eindhoven, 2004

-

Spilcentrum De St@rtbaan, conclusies gebaseerd op het oudertevredenheids- onderzoek, 2003

45


Internet http://www.bredeschool.nl http://www.bredeschoolnizw.nl http://www.bureaujeugdzorg.info http://www.dse.nl (link onderwijs) http://www.eindhoven.nl/stad/onderwijs/spilcentra.pdf http://www.floor.nl/management/competentielijst.html http://www.halt.nl/ http://www.kinderopvang.net/ http://www.loketw.nl http://www.loketw.nl/opvoedingsondersteuningwoensel.html http://www.mandala.be/psychotherapie/nagy.htm http://www.mutant.nl http://www.oase.dse.nl http://www.opvoedingsondersteuning.info http://www.overheidsforum.nl/modules/om/statics/wetgeving/wpo.htm http://www.presentie.nl/docs/Presentie%20filosofie.pdf http://www.rug.nl/noordster/mondelingevaardigheden/voorstudenten/discussieren http://www.thuiszorg.nl http://users.skynet.be/kern/sysart.html

46


COLOFON Brede school De Zevensprong Lou Bakker Karin Kofi Op stap ouders

Brede school Fellenoord Liesbeth Ghijssen Hans Schouten

Kennisbrug Spil

Ike Bouma Geert van der Laan Peter Seerden Jos Speetjens Silvia Tempelman Gerrie van de Ven Alma Vermeer Hanny Versluis

Brede school Tafelberg Susan Bağci Diana van den Eijnden Josette v.d. Grevenbroek Laila Hebing Gerrit Kauffeld Klassenouderraad Ankie Koch Ellen Maurice Marian de Putter Roma Sahdew Tiny Smeets Ine van Zelst

Oase

Bureau Jeugdzorg(vanaf 1-1-05 loket W)

Spilcentrum De St@rtbaan

Puck van Bon Annemarie Gietmann Ans Hendrix Mathil Luttikholt Monique Verbaant

Fontys Eindhoven SPH Ike Bouma Jan van Leeuwen Jos Speetjens Anneke Zeijlstra

Gemeente Eindhoven Ab Czech

GGD Oda Bauhuis Yvonne Monné

K2 Leonie Reumers

Ayhan Eren

O&O Laila Hebing Patricia Zoetelief

Palet Marom Ayoubi

ROC Tineke Foole Ien de Kock Susan Sanders Kim Wissink

Spilcentrum Grasrijk Joris van der Aalst Elly van de Camp Anita Damhuis Jeanne - Marie Rademaker

Thuiszorg Gerrie Raaymakers

Werkgroep Pedagogische Pijler Dineke Brouwers Ans Hendrix Gerrit Kauffeld Ankie Koch Tineke Linssen Hanny Versluis Yvonne Verweij

47

Ideeënboek Ouderbetrokkenheid

Recommend Documents