Ideeën voor christenen met contacten onder vluchtelingen

W e r k v o r m e n m a p Ideeën voor christenen met contacten onder vluchtelingen

Drielandendreef 54e 3845 CA Harderwijk

Tel. 0341- 460328 Fax: 0341- 460781

Internet: www.gave.nl E-mail: [email protected]

I N H O U D S O P G AV E Inleiding 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Betrekken bij de gemeente Vertaalde kerkdienst Koffie drinken na de kerkdienst Huisgroepen Vluchtelingen op (kerk)koor Zang- en bijbelstudieavonden

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

Bijbels onderwijs en evangelisatie Bijbelstudie met moslims Bijbelstudie met Oosters-orthodoxe christenen Bijbelstudie met protestantse christenen Serie bijbelstudies Spontane bijbelstudie Brugillustratie Catechisatie Verkondiging

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Bijeenkomsten Kerst- of Paasviering Multiculturele evangelisatiebijeenkomst Praiseconcert voor en door vluchtelingen Engelstalige dienst Bezoeken etnische kerk Vaste elementen bij organiseren evenementen

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Lectuur en media Lectuurtafel Uitdelen lectuur, bandjes en video's Jezus-film Jezus-film bij gastgezinnen Krantje voor vluchtelingen

5 5.1 5.2 5.3

Vrouwenwerk Bezoekwerk vrouwen Geloofsgesprekken met vrouwen Creatieve ochtend/middag voor vrouwen

6 6.1 6.2 6.3 6.4

Jongerenwerk Zomerkamp voor jongeren Pleeggezinnen voor AMA’s Gastgezinnen voor AMA’s Sporten met jongeren

Werkvormenmap

Inhoudsopgave 7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6

Kinderwerk Bezoekwerk kinderen Kindernevenprogramma Kinderclub Bijbelse vertellingen voor kinderen Poppenkast Opvang op christelijke basisschool

8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6

Integreren in Nederland Bezoekwerk Taalmaatje Studeren in Nederland Werk zoeken Kennismaken met nieuwe woonplaats Gastgezinnen

9 9.1 9.2 9.3 9.4

Gezelligheid Spelletjesmiddag/-avond Picknick Uitjes Open maaltijd

10 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6

Hulpverlening Kerkasiel Vrijwilligerswerk in een centrum Pastorale hulpverlening Juridische hulp Materiële hulp Verhuizen

Adressen

Werkvormenmap

I

nleiding

Map met ideeën voor christenen met contacten onder vluchtelingen.

Inleiding Voor u ligt een map met ideeën voor christenen met contacten onder vluchtelingen. Het is een handige map geworden met ruim vijftig werkvormen, variërend van bijbelstudie met vluchtelingen tot een picknick. Een map dat u een rijkdom aan ideeën, tips en adressen geeft. Het is de bedoeling dat deze map u voldoende aanknopingspunten biedt om deze activiteiten zelf uit te kunnen voeren. Hieronder volgt een korte uitleg over het gebruik. De bladzij-indeling Op elke bladzijde staat één enkele werkvorm, of activiteit. Bij het grootste deel van de werkvormen vindt u de volgende indeling: bovenaan de bladzij, vlak onder de naam van de werkvorm, staat kort uitgelegd wat de werkvorm inhoudt. Dan is er het kopje VOORBEREIDING. Daaronder staat alles opgesomd dat met de voorbereiding van de betreffende werkvorm te maken heeft. Dan volgt het kopje UITVOERING. Dat zijn alle zaken die van belang zijn bij het uitvoeren van een werkvorm. Onder die punten volgt NAZORG, waar dingen worden opgesomd die van belang zijn als een activiteit eenmaal achter de rug is. In veel gevallen dienen de opgesomde punten als een stappenplan, maar veel dingen kunt u ook opvatten als tips. Ook worden er de KANSEN en GEVAREN genoemd die aan een activiteit vast kunnen zitten. Elke werkvorm biedt kansen en uitdagingen. Maar er zitten ook schaduwkanten aan, risico's waarmee u te maken kunt krijgen. Het is handig om daar van te voren rekening mee te kunnen houden. Tenslotte treft u op elke bladzijde een citaat aan van iemand die bij de activiteit betrokken is geweest. Dat kan van zowel een vluchteling als een Nederlander zijn. Bij een aantal bladzijden is enigszins afgeweken van deze indeling. Het gaat dan met name om maatschappelijk georiënteerde activiteiten, zoals ’Studeren in Nederland’. Het verwijssysteem In sommige werkvormen zult u verwijzingen in de vorm van een cijfer tussen haakjes tegenkomen. Deze cijfers verwijzen naar een andere werkvorm in deze map. Een voorbeeld: op de werkvorm ’Kerst- of Paasviering’ staat dat het goed is om ook een kindernevenprogramma (7.2) te organiseren. Hier wordt dus verwezen naar werkvorm 7.2: ’Kindernevenprogramma’. U kunt dan meteen zien hoe u zo’n programma kunt organiseren. Ook zult u namen van instanties tegenkomen. Deze zijn vet geplaatst. Achterin staat een lijst met alle adressen en telefoonnummers van de instanties op alfabetische volgorde. Gebed Van belang bij het organiseren en uitvoeren van elke activiteit is het gebed. In deze map staan vooral raadgevingen van organisatorische aard. Ook kan de map u helpen om activiteiten zo goed mogelijk te kunnen organiseren. Maar zelfs wanneer u organisatorisch alles voor elkaar hebt en de Heilige Geest werkt niet, wordt het niets. Afhankelijkheid van God in gebed is van het grootste belang. Bij het maken van deze map is een groot aantal mensen geïnterviewd. Een aantal daarvan benadrukte dat gebed geen luxe, maar voorwaarde is in het werk met vluchtelingen. Het is goed om samen met anderen te bidden voor de activiteit die u gaat ondernemen. Voor en ook tijdens de activiteit kunt u met een groepje mensen bidden om Gods zegen. Tenslotte wens ik u veel zegen toe bij het gebruiken van deze map.

Als u ervaring hebt met andere werkvormen dan degene die in deze map beschreven zijn, willen we u hartelijk uitnodigen uw ervaringen aan ons door te geven!

Stichting Gave Drielandendreef 54e 3845 CA Harderwijk Tel. 0341-460328 Fax 0341-460781 E-mail: [email protected] Overige nuttige informatie voor kerkelijk werk onder vluchtelingen, kunt u vinden op onze Internetsite: www.gave.nl

Werkvormenmap Stichting Gave

Esther Visser-den Hertog

1 Betrekken bij de gemeente

Werkvormenmap

V

ertaalde kerkdienst

De kerkdienst wordt simultaan vertaald in een voor de aanwezige vluchtelingen begrijpelijke taal.

Voorbereiding 0 Voor vertaalinstallatie zorgen en deze goed testen. 0 Keuze maken in welke talen er vertaald wordt. Het is mogelijk om twee vertalers (twee talen dus) op de vertaalinstallatie aan te sluiten. Vluchtelingen kiezen welke taal zij op de koptelefoon willen horen. Het is zelfs mogelijk de vertaling in twee stappen te laten verlopen, bijvoorbeeld: vertaler 1 vertaalt in het Engels naar vertaler 2, die het vervolgens in het Arabisch vertaalt. 0 Rooster maken van kerkleden die vluchtelingen halen en brengen, en van vertalers. 0 Rooster aan betrokkenen uitdelen. 0 Aparte ruimte voor vertalers regelen zodat hun spreken niet storend is voor de gemeente. 0 Zorgen dat de vluchtelingen met de koptelefoons in de kerk kunnen verblijven en niet in een aparte ruimte hoeven te zitten, zodat ze zich niet geïsoleerd voelen. 0 Nederlandse kerkleden voorbereiden op de komst van vluchtelingen door bijvoorbeeld een stukje in het gemeenteblad; dan kunnen zij de vluchtelingen gastvrij tegemoet treden.

Tijdens

0 Om integratie van vluchtelingen te bevorderen voor koffie na de dienst (1.2) zorgen, of een andere manier bedenken om ontmoeting tot stand te brengen. 0 Doordeweeks vluchtelingen opzoeken en opnieuw uitnodigen voor de dienst.

Kansen 0 Vluchtelingen begrijpen veel meer van de verkondiging van Gods Woord. 0 Mond-op-mond reclame kan zorgen voor een toenemend aantal vluchtelingen in de dienst. 0 Betrokkenheid van gemeenteleden bij vluchtelingen kan groeien.

Gevaren 0 De koptelefoons verhinderen contact met Nederlanders. 0 Vaak zitten de vluchtelingen achteraf in een hoekje; dit komt de integratie niet ten goede. 0 Als vluchtelingen doordeweeks niet worden bezocht en uitgenodigd, zullen ze niet snel komen, zelfs niet als er auto's klaar staan om hen op te halen.


Nazorg

0 Aan het begin van de dienst controleren of de vertaalinstallatie het doet. 0 Vaste elementen in de liturgie (de wet, geCitaat loofsbelijdenis, zegen) zijn beschik”We hadden al een paar jaar vluchtelinbaar in vertaling gen bij ons in de kerk. Nu hebben we (te bestellen bij een vertaalinstallatie, en dat werkt heel Gave). goed. De vluchtelingen begrijpen nu 0 Zo compleet moveel meer van wat er gezegd wordt, gelijk vertalen, dus dan toen we werkten met samenvattingen op papier. Jammer dat we er niet samenvattingen zoveel eerder mee zijn begonnen.” veel mogelijk vermijden. 0 Ook mededelingen, liederen en gebeden vertalen. De vluchteling voelt zich dan het meest betrokken bij de dienst. 0 Naar een zo letterlijk mogelijke vertaling streven. Wel proberen het taalgebruik eenvoudig te houden. Typisch Nederlandse voorbeelden/situaties uitleggen of overslaan.

1.1

K

offie drinken na de kerkdienst

Na de (vertaalde) kerkdienst samen met vluchtelingen koffie drinken.

Voorbereiding 0 Nederlandse gemeenteleden voorbereiden op de komst van vluchtelingen. 0 Wanneer vluchtelingen voor de dienst worden uitgenodigd, ook meteen het koffie drinken noemen en daarvoor uitnodigen. 0 Af en toe kan aan vluchtelingen gevraagd worden iets lekkers voor bij de koffie mee te brengen (zorg voor vergoeding). 0 Een aantal Nederlandse gemeenteleden vragen op de vluchtelingen toe te stappen en hen bij andere Nederlanders te introduceren; dit voorkomt dat vluchtelingen in een hoekje bij elkaar gaan zitten.

Tijdens 0 Zoveel mogelijk zorgen dat de vluchtelingen zich op hun gemak voelen. 0 Gastvrijheid tonen door koffie en thee te halen en handen te schudden. 0 Vluchtelingen uitnodigen om eens thuis langs te komen.

Citaat ”Die plakken cake waren wel heel groot en de meeste mensen dronken koffie in plaats van thee, maar het was enorm gezellig. We hebben een hele poos zitten kletsen.”

Nazorg

Kansen 0 In een ontspannen sfeer kunnen Nederlanders en vluchtelingen elkaar ontmoeten. 0 Er is gelegenheid door te praten over de dienst en onduidelijkheden uit te leggen. Dit is dus een vorm van nazorg op de kerkdienst. 0 Er is gelegenheid om van nieuwe gasten naam en adres te noteren, zodat bezoek kan volgen. 0 Weinig organisatie omdat het een bestaande activiteit betreft.

Gevaren 0 Geen bereidheid van Nederlandse gemeenteleden om het contact met vluchtelingen aan te gaan.


0 Zorgen dat vluchtelingen worden thuisgebracht. 0 Doordeweeks contact houden met vluchtelingen.

1.2

H

uisgroepen

Vluchtelingen maken deel uit van wijkgebonden huisgroepen, waar ruimte is voor ontmoeting, bijbelstudie en aanbidding.

Voorbereiding 0 Aan huisgroepleiders vragen vluchtelingen in hun huisgroep op te nemen. 0 Huisgroepleiders de tijd geven om dit met de leden van de huisgroep te bespreken. 0 Indeling maken van vluchtelingen en huisgroepen; goed letten op welke vluchtelingen er bij elkaar komen. 0 Huisgroepleider verantwoordelijkheid geven voor het uitnodigen en vervoeren van de vluchtelingen; belang benadrukken van het goed regelen van vervoer en van duidelijke communicatie richting vluchtelingen. 0 Indien nodig vertaling regelen. 0 Huisgroepleiders voorbereiden door een korte toerustingscursus te geven (Gave kan een cursus verzorgen over omgaan met vluchtelingen). 0 Aan vluchtelingen naam en adres van huisgroepleider doorgeven. 0 Eventueel een etentje (9.4) organiseren om de vluchtelingen welkom te heten.

0 Elke avond met een gezamenlijke maaltijd beginnen; zo is er gelegenheid elkaar te leren kennen en de vluchtelingen proeven gastvrijheid. 0 Alles uitleggen wat er gebeurt. 0 Alle informatie over het gemeenteleven doorgeven; dit verhoogt het gevoel van betrokkenheid. 0 Zowel Nederlandstalige als anderstalige liederen zingen. 0 Bij bijbellezen: het is handig de vertaling van de bijbelboeken van een vreemde taal bij de hand te hebben, zodat u meteen duidelijk kunt maken om welk bijbelgedeelte het gaat.

Nazorg 0 Buiten de huisgroep avonden om contact houden met de vluchteling.

”Het is hard werken om deze mensen te betrekken bij de huisgroep. Maar het is het absoluut waard! Ik heb vluchtelingen echt zien groeien in hun geloof.”

Kansen 0 Opbouw in het geloof op een natuurlijke manier. 0 Verrijking door inbreng van de vluchtelingen. 0 Vluchtelingen worden opgenomen in gemeenschap en proeven de Nederlandse gastvrijheid.

Gevaren 0 Van huisgroepleider en -leden wordt extra inspanning geëist. 0 Door geringe bijbelkennis en/of vanwege de noodzakelijke vertaling gaan het tempo en het niveau van de bijbelstudies omlaag.


Tijdens

Citaat

1.3

V

luchtelingen op koor

Vluchtelingen zingen mee in een Nederlands (kerk)koor.

Voorbereiding 0 Ideeën om vluchtelingen bij het koor te betrekken bespreken met koorbestuur. 0 Koorleden inlichten over de komst van vluchtelingen. 0 Uitnodigingen maken voor vluchtelingen. Duidelijk vermelden dat het om een christelijk koor gaat en dat er op een bepaald tijdstip auto’s bij de ingang van het centrum wachten. 0 De uitnodigingen een paar dagen van te voren uitdelen in het centrum. 0 Laagdrempelig houden voor vluchtelingen. 0 Vervoer regelen van en naar het centrum. 0 Nagaan of het repertoire aangepast moet worden; vooral een gospelkoor zal bij vluchtelingen in de smaak vallen omdat er veel in het Engels gezongen wordt.

Tijdens

Citaat

0 Zorgen dat de vluchtelingen zich snel op hun gemak voelen. 0 Voor één of twee Nederlanders zorgen die de vluchtelingen introduceren bij de andere koorleden. 0 Pen en papier bij de hand hebben om nieuwe namen en adressen op te schrijven. 0 Vluchtelingen die regelmatig komen, voor kerkdiensten uitnodigen. 0 De dominee of een kerkenraadslid vragen om eens een kijkje bij het koor te nemen en kennis te maken met de vluchtelingen.

”Wonderlijk hoe vanzelf alles ging. Die Afrikaanse jongens pasten prima bij ons koor.”

Nazorg

Kansen 0 U biedt de vluchtelingen ontspanning en brengt hen tegelijk in contact met Nederlandse christenen. 0 De drempel voor andere kerkelijke activiteiten wordt lager voor vluchtelingen. 0 Vooral bij een gospelkoor hoeft u weinig te organiseren.

Gevaren 0 Te weinig continuïteit in het koorbezoek van de vluchtelingen, bijvoorbeeld door overplaatsing.


0 Vluchtelingen die naar het koor komen in het AZC bezoeken. 0 Voor vluchtelingen die verhuizen, een koor zoeken in hun nieuwe woonplaats (als ze dat willen).

1.4

Z

ang- en bijbelstudieavonden

Een gemeenteactiviteit waarbij samen zingen en de Bijbel bestuderen centraal staan. Hierbij is er volop gelegenheid voor Nederlandse gemeenteleden en vluchtelingen elkaar te ontmoeten.

Voorbereiding 0 0 0 0 0

Nederlandse gemeenteleden voorbereiden op de komst van vluchtelingen. Zowel Nederlandstalige als anderstalige liederen uitzoeken die enigszins bekend zijn. Vertaling regelen. Vervoer regelen. Vluchtelingen persoonlijk uitnodigen; één of twee dagen van te voren nog eens langsgaan.

Tijdens

Nazorg 0 Vluchtelingen in centrum opzoeken en lectuur of bandjes meenemen die aansluiten bij de gebrachte boodschap.

0 Vluchtelingen bij binnenkomst welkom heten. 0 Een afwisselend programma samenstellen: zingen, bijbelstudie, gebed. 0 Boodschap moet eenvoudig zijn, of er wordt extra uitleg gegeven door de vertaler. 0 Pauze houden, zodat er geleCitaat genheid is voor ontmoeting. 0 Naam en adres van nieuwe vluchtelingen noteren, zodat ”Voor mij was het zij bezoek kunnen ontvande eerste keer dat ik iets van een Nedergen. landse kerk mee0 Vluchtelingen vinden het maakte. Het was zingen van Nederlandstalige bijzonder om saliederen vaak leuk. men met Nederlanders over Jezus te zingen.”

Kansen 0 Goede mogelijkheid om vluchtelingen op te nemen in de gemeente omdat het een activiteit betreft die regelmatig plaatsvindt (meestal eens per maand) en omdat de sfeer informeel is. 0 Deze avonden zijn zelf een vorm van nazorg op bijvoorbeeld kerkdiensten. 0 Het vereist relatief weinig organisatie omdat het een bestaande gemeente-activiteit is. 0 Het biedt de mogelijkheid om tijdens bezoekjes terug te komen op de boodschap die is gebracht.

0 Omdat het gaat om een activiteit die in eerste instantie bedoeld is voor Nederlandse christenen, kan de aansluiting bij de leefwereld van de vluchteling gebrekkig zijn (de bijbelstudie is te moeilijk, te veel gericht op de Nederlandse situatie). 0 Het kan een mislukking worden als de Nederlandse gemeenteleden niet bereid zijn het contact met de vluchtelingen aan te gaan.


Gevaren

1.5

2 Bijbels onderwijs en evangelisatie

Werkvormenmap

B

ijbelstudie met moslims

De meerderheid van de vluchtelingen die naar Nederland komen, is moslim. Daarom is de vraag hoe de Bijbel te bestuderen met moslims, één van de belangrijkste in het vluchtelingenwerk.

Voorbereiding 0 Om leiding van de Heilige Geest bidden voor uzelf en de vluchtelingen. 0 Bewust zijn van het feit dat moslims veel bijbelse verhalen verminkt kennen en dat bijbelse begrippen (genade, barmhartigheid) door hen heel anders ingevuld worden. 0 Studie maken van de islam door een goede inleiding daarop te lezen (bijvoorbeeld ’Kruis en halve maan’ van Colin Chapman). 0 Bijbelstudiemethode kiezen. Eén die de lijn van de bijbelse geschiedenis volgt, heeft de voorkeur. Een voorbeeld daarvan is ’Eén God, één weg’ (te verkrijgen bij de EAS). 0 Inspelen op de eerbied die moslims hebben voor ’het boek van God’. Dat kan hun interesse wekken om serieus de Bijbel te bestuderen.

Tijdens

0 Gun moslims de tijd. Christen worden is voor hen een vergaande stap, die vaak sociale uitsluiting met zich meebrengt. Heel vaak gaat een intense persoonlijke worsteling aan de bekering vooraf. 0 Eén-op-één contact is nodig om persoonlijke vragen te horen en te beantwoorden. 0 Neem hen eens mee naar een christelijke samenkomst in de eigen taal. 0 Zorg dat de kerk voor hen een gemeenschap is waar ze zich opgenomen voelen. In de kerk verwachten zij de warmte te krijgen die in hun eigen cultuur zo belangrijk is. 0 Vroeg of laat zullen er vluchtelingen komen met het verzoek gedoopt te willen worden. U kunt tijdens de bijbelstudies dooponderwijs geven, of de vluchtelingen naar uw kerk doorverwijzen.

Kansen 0 Een bijbels beeld van het christelijk geloof te geven, zodat de islamitische vooroordelen over het christendom verdwijnen. 0 Door het leven van toegewijde christenen iets van de Heere Jezus laten zien.

Gevaren 0 Het klakkeloos beamen van vergaande overeenkomsten tussen islam en christendom. 0 De bijbelse boodschap vertellen zonder dat de moslims begrijpen waar het om draait.


Nazorg

0 De Bijbel met respect behandelen, en de Heere God met eerbied aanspreken. 0 De noodzaak van verzoening met God duidelijk naar voren brengen. Moslims proberen door goede werken het paradijs te verdienen. Zij moeten de Citaat ernst van de breuk tussen ”Ik was altijd bang voor God. Hij God en mens ziet alles, en eens zal Hij mij oorbegrijpen. delen. Maar in de Bijbel las ik, 0 Theoretische dat God ook liefde is. Jezus heeft discussies mij vrijgemaakt van de zonde. Nu over de Bijbel, mag ik God Vader noemen! Dat de Drieëenleer ik van de Bijbel: dat God heid en het dicht bij mij wil zijn!” Zoonschap van Christus vermijden. Doe dit onder andere door niet aanvallend over de islam te spreken. 0 Uitleggen dat het decadente westen geen goed beeld geeft van wat christendom inhoudt. 0 Spreken vanuit een persoonlijke relatie met God. Laat dat merken, onder andere in het gebed.

2.1

B

ijbelst. met Oosters-orthodoxe christenen

Onder de vluchtelingen zijn tamelijk veel christenen met een Oosters-orthodoxe of Roomskatholieke achtergrond (vaak afkomstig uit het Midden-Oosten). Christen-zijn is voor hen vaak een mengeling van traditie en overtuiging. Bijbelstudie met hen moet daar goed op inspelen.

Voorbereiding 0 Om leiding van de Heilige Geest voor uzelf en de vluchtelingen bidden. 0 Bewust zijn van het feit dat oosterse christenen bijbelse waarheden vaak beamen, maar er toch niet of weinig uit leven. 0 Inlezen in de achtergrond van deze christenen. Zij behoren tot de oudste christelijke volken en zijn daar trots op. 0 Bijbelstudiemethode kiezen (niet één voor moslims) om lijn te houden in wat behandeld wordt. Vooraf goed voorbereiden. 0 Eventueel op een A-4’tje de hoofdpunten zetten en kopiëren, zodat u dat aan het begin van de bijbelstudie kunt uitdelen. 0 Inspelen op de onderlinge betrokkenheid die deze christenen hebben door zoveel mogelijk mensen van hun volk te leren kennen. Deze kunt u allemaal persoonlijk uitnodigen.

Tijdens

0 Investeren in persoonlijke contacten zodat persoonlijke vragen besproken kunnen worden. 0 Christelijke lectuur in eigen taal uitdelen die aansluit bij de bijbelstudies.

Kansen 0 Het is vrij gemakkelijk een groep vluchtelingen bij elkaar te krijgen. 0 De openheid voor de bijbelse boodschap en de eerbied voor Jezus Christus zijn prachtige aanknopingspunten om Gods genade in plaats van onze werken te benadrukken.

Gevaren 0 Vragen over Maria zijn onvermijdelijk. Benadruk dat er één Middelaar is, Christus, en één autoriteit, de Bijbel. 0 Mannen kunnen zich terugtrekken als het om de Bijbel gaat; betrek hen bij de bijbelstudie. 0 Deze christenen vinden het moeilijk te accepteren als de kringleider ook met moslims contact heeft. Laat u zich daarvan echter niet weerhouden!


Nazorg

0 Na binnenkomst niet te lang wachten met het beginnen van de bijbelstudie. 0 Duur beperkt houden tot een Citaat uur. 0 Aanwezigen in eigen taal het bijbelgedeelte laten ”We hadden het over de heerlijkheid van Christus als (voor)lezen. eeuwige Zoon van God.” 0 Mensen niet te veel in de ”Kan een moslim die heerBijbel laten bladeren; een lijkheid ook leren kennen?” enkele passage kiezen. vroeg ik. Het was even stil. 0 Door hun culturele achter”Kan vlees vis worden?”, grond zien deze vluchtelinwas de wedervraag. Mijn gen een kringleider echt als metgezel had het perfecte leider en verwachten van antwoord: ”Kan water wijn hem of haar geestelijke autoworden?” riteit; probeer daarom geen eigen inbreng van de vluchtelingen te forceren. 0 Regelmatig noodzaak tot bekering laten klinken. Dit is nodig omdat bij deze categorie christenen het christen-zijn vaak meer een culturele identiteit is dan een overtuiging. 0 Voor de afsluiting om punten van voorbede vragen; dit wordt erg op prijs gesteld.

2.2

B

ijbelstudie met protestantse christenen

Onder vluchtelingen met een protestantse achtergrond zijn er velen die behoefte hebben aan bijbelstudie. Vele van deze vluchtelingen komen uit Afrikaanse landen.

Voorbereiding 0 Belangstelling peilen onder de vluchtelingen voor bijbelstudie. 0 Locatie zoeken. Probeer in het centrum bij elkaar te komen, als het kan bij iemand op de kamer. Als u wilt uitwijken naar een openbare ruimte in het centrum, altijd overleggen met de leiding van het centrum en één van de vluchtelingen om toestemming laten vragen. Houdt u aan de regels van het centrum. 0 Trachten een ’herder’ te vinden onder de vluchtelingen: een wedergeboren christen die in staat is een leidersrol op zich te nemen (het bij elkaar roepen van de vluchtelingen als er bijbelstudie wordt gehouden en de leiding van de avond op zich nemen). 0 De vluchtelingen die mee gaan doen, vragen aan welke thema’s zij behoefte hebben. Voorbeelden: Vergeving, Dichtbij God leven, Het gebed, Wat is je doel in dit leven? 0 Thema’s met een geloofsopbouwend karakter zijn het meest geschikt bij protestantse vluchtelingen. 0 Afspraken maken met de leider over de frequentie van de avonden en de invulling ervan. Afspreken wie de bijbelstudie leidt, de vluchteling of een Nederlandse christen. 0 Indien nodig voor vertaling zorgen.

Tijdens 0 0 0 0 0 0

Een afwisselende invulling is het beste: zingen, bidden, bijbelstudie. Veel ruimte geven voor zingen en bidden: hier houden Afrikanen meestal van. Bijbelstudie niet te lang laten duren: inclusief vertaling niet langer dan een uur. Veel tijd voor vragen inruimen. Per avond één thema afronden. Aan het eind van elke avond bespreken welk thema de volgende avond besproken wordt. 0 Vluchtelingen uitnodigen voor kerkdiensten.

Citaat ”Er is een geweldige eenheid tussen ons allemaal. Tijdens deze avonden ben ik me totaal niet bewust van huidskleurverschillen! Wat een eenheid in Christus!”

Nazorg

Kansen 0 Vluchtelingen geestelijk opbouwen en bemoedigen vanuit Gods Woord. 0 Eenheid ervaren in het geloof en zelf opgebouwd en bemoedigd worden.

Gevaren 0 De leiding van het centrum is vaak niet gecharmeerd van godsdienstige activiteiten. Als u echter kunt bewijzen dat u dit doet op uitnodiging van vluchtelingen kan de leiding u niets verbieden. 0 De bijbelstudies sluiten niet aan bij de achtergrond van de vluchtelingen. 0 Er wordt te weinig rekening gehouden met gevoeligheden. Bedenk dat een thema als vergeving veel kan los maken bij vluchtelingen uit landen als Rwanda!


0 Vluchtelingen die met persoonlijke vragen of problemen zitten, een bezoek brengen. 0 Wanneer vluchtelingen ook met u naar de kerk gaan, proberen de bijbelstudies en preken in de kerk op elkaar af te stemmen.

2.3

s

erie bijbelstudies

Een serie bijbelstudies bestaat uit een van tevoren vastgesteld aantal bijbelstudies, waarbij een bepaald bijbelboek of thema wordt uitgediept.

Voorbereiding 0 Inventariseren welke vluchtelingen mee willen doen. 0 Samen met vluchtelingen frequentie vaststellen; een keer per één of twee weken werkt meestal goed. 0 Locatie regelen. Het beste is Nederlandse christenen te vragen bij toerbeurt hun huis open te stellen. Dit verhoogt de betrokkenheid van Nederlanders. Ook kunnen de bijbelstudies op één van de kamers van de vluchtelingen gehouden worden. 0 Bestaande bijbelstudiemethode kiezen of zelf een thema/bijbelboek kiezen; zorg voor zoveel mogelijk aansluiting bij de leefwereld van de vluchteling(en). 0 Bijbelstudie goed voorbereiden; op papier zetten welke dingen u wilt doorgeven. 0 Eventueel op een A-4'tje de hoofdpunten zetten en kopiëren; dit kunt u aan het begin uitdelen. 0 Vluchtelingen één of twee dagen van te voren nog eens uitnodigen.

Tijdens

0 Bezoekjes brengen. 0 Indien iemand de Heere Jezus wil volgen: bijbelstudies aanbieden die gericht zijn op discipelschap; goede christelijke lectuur geven; een gemeente zoeken waar de vluchteling zich thuisvoelt en die de vluchteling wil opvangen. 0 Indien iemand (nog) geen keuze gemaakt heeft en niet afwijzend is, blijven zoeken naar mogelijkheden om de bijbelse boodschap over te brengen.

Kansen 0 Er is gelegenheid een relatie op te bouwen. 0 Een bepaald thema of bijbelboek kan grondig uitgediept worden. 0 Er wordt ergens naar toe gewerkt. 0 Correctie op vreemde denkbeelden is mogelijk; vaak ontdek je die pas na een paar bijbelstudies. 0 Indien de bijbelstudies bij Nederlanders thuis plaats vinden: het bieden van gastvrijheid, iets van jezelf laten zien.

Gevaren 0 Vluchtelingen haken halverwege af en hebben een halve boodschap meegekregen. 0 Vluchtelingen zien de rode draad door de serie niet; voorkom dat door bij het begin terug te grijpen op wat er de laatste keer besproken is. 0 Deze methode kost veel tijd en organisatie.


Nazorg

0 Een goed idee is de serie feestelijk in te luiden met een maaltijd (9.4) en video. Bijvoorbeeld de Jezus-film (4.3). Wanneer u Nederlandse gastgezinnen betrekt bij de bijbelstudie-serie, is dit een prachtige mogelijkheid om ontmoeting tot stand te brengen. 0 Bijbelstudie niet langer dan een uur laten duren. 0 Beginnen en eindigen met gebed; eventueel kort uitleggen waarom u dit doet. 0 Aan het begin kort Citaat samenvatten wat er de laatste keer is ”Nu zag ik opeens dat de God van het besproken. Oude Testament dezelfde is als van het 0 Tijdens de bijbelNieuwe Testament. In het Nieuwe Tesstudie duidelijk tament worden Gods beloften uit het leidinggeven: Oude Testament vervuld!” meestal verwachten vluchtelingen dit. 0 Eventueel ondersteunend beeldmateriaal gebruiken: platen, video's. 0 Vluchtelingen de mogelijkheid bieden om een beslissing te nemen over het wel of niet volgen van de Heere Jezus.

2.4

S

pontane bijbelstudie

Tijdens een bezoek aan een vluchteling doet zich vaak de mogelijkheid voor, de Bijbel met hen te openen.

Voorbereiding 0 Geestelijke voorbereiding door bijbelstudie en bidden om de leiding van de Heilige Geest. 0 Weten welk bijbelgedeelte passend is in welke situatie (in sommige bijbels staan hier suggesties voor).

Tijdens

0 U kunt in het gesprek openingen laten voor volgende gesprekken; doe dit niet op zeer wezenlijk punten omdat u nooit weet of er een volgende keer zal komen.

Kansen 0 Goede aansluiting bij iemands leefwereld. 0 Authentieke presentatie door spontaniteit. 0 Ruimte voor de leiding van de Heilige Geest.

Gevaren 0 Uw eigen boodschap brengen in plaats van die van de Bijbel. 0 Altijd de troostrijke woorden uit de Bijbel kiezen, zodat de noodzaak tot bekering onbesproken blijft.


Nazorg

0 Betrokkenheid tonen door goed te luisteren naar wat de vluchteling te zeggen heeft. 0 In een gesprek naar openingen zoeken om het evangelie ter sprake te brengen. 0 De Bijbel zelf laten spreken. 0 Aanknopingspunten zoeken in huidige situatie en in de achtergrond van de vluchteling. Voorbeelden: Oosters-orthodoxe Citaat christenen: aanknopen bij het feit ”Hoe ik mij ook voel, de Bijbel dat hij of zij bespreekt altijd tot mijn hart. hoort tot de oudDaarom weet ik dat het Gods ste christelijke Woord is.” volken ter wereld. Moslims: aanknopen bij Oudtestamentische personen zoals Abraham en Mozes en bij Jezus als profeet; van daaruit het belang van Christus’ offer uitleggen. Hindoes: beginnen bij de schepping, benadrukken dat er één God is en de zondeval noemen, voordat je over Jezus spreekt. 0 Indien er openheid voor is, afsluiten met gebed. 0 De geschiedenissen van vluchtelingen in de Bijbel en de Psalmen, waarin je alle menselijke moeiten en emoties terugvindt, zijn vaak geschikt om te lezen.

2.5

B

rugillustratie

Met behulp van een eenvoudige illustratie aan de hand van Romeinen 6:23 wordt de kern van het geloof kort uiteengezet.

0 Presentatie van brugillustratie thuis oefenen.

Nazorg 0 Deze illustratie is juist geschikt voor eenmalige contacten. 0 Probeer bij eventueel volgende bezoeken terug te komen op deze uitleg.

Tijdens 0 Romeinen 6:23 voorlezen. 0 Kernwoorden van tekst één voor één opschrijven. U zet ’zonde’, ’loon’ en ’dood’ onder elkaar en trekt een verticale lijn: dit is de ene kant. 0 Door vluchtelingen vragen te stellen hen er zelf achter laten komen wat de betekenis is van de woorden. Bijvoorbeeld: wat is zonde? Alles wat je fout doet. Loon is wat je verdient; Citaat dood is eeuwige dood. 0 Dan de kernwoorden ’God’, ”Ik heb de brugillustratie nu enkele jaren (genade)’gift’ en ’eeuwig met regelmaat gebruikt. Het is niet een leven’ onder elkaar zetten wondermiddel waardoor alles in een keer aan de andere kant en op duidelijk wordt. Maar als ik het in het dezelfde manier behandelen. begin van een contact gebruik, legt het 0 De contrasten tussen zondewel een basis waar ik later op terug kan God, loon-gift, dood-eeuwig grijpen.” leven benadrukken. 0 Uitleggen dat ieder mens aan één van beide kanten van de kloof staat. Vragen waar de vluchteling staat. 0 Vluchtelingen suggesties laten doen hoe de kloof van links naar rechts overbrugd kan worden. 0 Kruis tekenen en uitleggen dat door het offer van Christus de kloof tussen God en mens overbrugd is. 0 Nagaan of de vluchteling het begrepen heeft.

B er

Kansen 0 In korte tijd (10 minuten) kan de kern van het evangelie worden uitgelegd. 0 U laat een tekening achter, die de vluchteling later kan bekijken.

ouw en bekering

Jezus Christus Zonde

God

Loon

Gift

Dood

Eeuwig leven

Gevaren 0 De kern van het evangelie wordt uitgelegd zonder dat aan de historische context recht wordt gedaan. De vraag is of de boodschap goed overkomt. 0 De benadering kan confronterend zijn, zodat een vluchteling uit beleefdheid toestemt om christen te worden, terwijl een echt verlangen ontbreekt.


Voorbereiding

2.6

C

atechisatie

Catechisatie is systematisch geloofsonderricht. Dat is niet alleen belangrijk voor de kinderen van de gemeente, maar ook voor geïnteresseerde vluchtelingen.

Voorbereiding 0 Kijken hoeveel van het reguliere catechisatiemateriaal gebruikt kan worden. 0 Aanvulling zoeken die toegespitst is op de situatie van de vluchteling. 0 Een bijbelse encyclopedie kan goed gebruikt worden om achtergrondinformatie te geven over bepaalde onderwerpen. 0 Kleine groepjes vormen (hooguit vier of vijf mensen per groep). Anders kunt u door taalproblemen, andere godsdienstige achtergrond en verschillen tussen vluchtelingen onderling niet voldoende aandacht aan iedere persoon schenken.

Nazorg

0 De catechisatie laten beginnen met een half uur ’koetjes en kalfjes’, om een sfeer van onderling vertrouwen op te bouwen. Daarna in maximaal een uur een onderwerp behandelen. 0 De eerste lessen goed uitzoeken wat de vluchtelingen wel en niet weten. 0 Beginnen met het doorbladeren van de Bijbel, en uitleg geven over hoe die in elkaar zit. Dat geeft een eerste overzicht in hoofdlijnen. 0 Goed nagaan of het Nederlandse tekstboek begrepen wordt. Een woordenboek bij de hand houden. 0 Eén onderwerp per keer behandelen. Er moet tempo in de catechisatielessen zitten. 0 De volgende les kunt u kort terugkomen op de vorige week. Mogelijk zijn er nieuwe vragen gerezen omdat er thuis over doorgepraat is. 0 De besproken bijbelgedeeltes (niet teveel, om tijdrovend zoeken te voorkomen) laten lezen in de eigen taal. 0 Door vragen te stellen het onderwerp koppelen aan het persoonlijk leven van de catechisanten. Bijvoorbeeld: ”We hebben het over vergeving. Wie heeft wel eens meegemaakt dat hem iets vergeven moest worden?” 0 Het hele jaar door catechisatie geven, met slechts een korte onderbreking in de zomer tijdens uw eigen vakantie.

0 Als het om niet-christenen gaat die tot geloof gekomen zijn, een duidelijk traject tot de doop afspreken. Het is goed dat er grondig onderwijs is voor iemand gedoopt wordt. Maar tussen tot geloof komen en gedoopt worden mag ook weer niet Citaat te veel tijd zitten. ”Ik ben blij dat ik elke Vuistregel: week bij de dominee tussen de zes mocht komen voor maanden en catechisatie. Nu beeen jaar. grijp ik veel beter 0 Er is uitwaar het over gaat eraard niets in de kerk.” op tegen om na de doop gewoon met de catechisatie door te gaan.

Kansen 0 Door systematisch onderricht leren vluchtelingen bijbelse verbanden te zien, en krijgen ze ook leerstellige kennis. 0 Door de kennis die vluchtelingen tijdens de catechisatie opdoen, integreren ze gemakkelijker in de kerk.

Gevaren 0 Vluchtelingen zeggen beleefd dat ze iets begrepen hebben, terwijl dat absoluut niet zo is. 0 Het onderwijs is zo systematisch, dat de levende relatie met God op het tweede plan komt.


Uitvoering

2.7

V

erkondiging

Bij sommige activiteiten voor vluchtelingen is een rechtstreekse verkondiging van het evangelie onderdeel van het programma.

Voorbereiding 0 Om de leiding van de Heilige Geest bidden. 0 Tekstgedeelte uitzoeken. Een verhaal communiceert het makkelijkst, omdat dat concreet is en aansluit bij niet-westerse culturen. 0 Grondig onderzoek doen naar de achtergrond en betekenis van het tekstgedeelte. 0 Kerngedachte formuleren. 0 Hoofdpunten (maar niet de hele boodschap) op papier zetten. 0 Visuele ondersteuning voorbereiden.Dit is vooral erg belangrijk bij een grote taalbarrière. Dit kan bijvoorbeeld door bij een copyshop (gekleurde) platen op overhead-sheet te kopiëren.

Tijdens

0 Als u bij een activiteit de verkondiging gedaan hebt, zal men u zien als een geestelijke autoriteit. Dat betekent dat u ook in de nazorg gemakkelijk geestelijke zaken kunt aansnijden. 0 In de verkondiging kunnen belangrijke geestelijke zaken aan de orde gesteld worden. Als vluchtelingen daardoor aangesproken worden, is het nodig om daar in persoonlijke pastorale gesprekken op voort te borduren.

Kansen 0 Laten merken dat het in de activiteiten van de kerk uiteindelijk niet draait om het hebben van een gezellige tijd met elkaar, maar om de relatie met de Heere God.

Gevaren 0 De verkondiging gaat over de hoofden van de vluchtelingen heen. 0 De verkondiging doen aan de hand van, in plaats van opkomend uit, het bijbelverhaal.


Nazorg

0 Verhaal vertellen in eenvoudige bewoordingen. 0 Geestelijke les telkens terug laten keren. Beter één geestelijke les die in verschillende variaties terugkeert, Citaat dan veel verschillende lessen in één boodschap. ”Ik vertelde een gelijkenis, en 0 Illustraties gebruiken om maakte daarbij gebruik van overhet verhaal te verlevendiheadsheets. Dat bleek een uitstegen. kend middel om de kinderen erbij 0 Vaak zal het nodig zijn om te betrekken. Maar dat niet alleen; te vertalen. Laat dit altijd ook de volwassenen konden het door een ander persoon extra goed volgen.” doen dan de spreker. Het is belangrijk om zin voor zin te vertalen, en niet alinea voor alinea. 0 Op de gezichtsuitdrukking van mensen letten, om te zien of zij u kunnen volgen. 0 Als u overheadsheets gebruikt, ongeveer twee minuten per sheet spreken. Eventueel tussentijds de overheadprojector uitzetten. 0 Een goed verzorgd uiterlijk en nette kleding zorgen ervoor dat de vluchtelingen uw verkondiging serieuzer nemen.

2.8

3 Bijeenkomsten

Werkvormenmap

K

erst- of Paasviering

Samen met vluchtelingen op een feestelijke manier het kerstfeest vieren is een mooie gelegenheid om gezelligheid en het leggen van nieuwe contacten te combineren met het brengen van de Kerst- of Paasboodschap.

Voorbereiding 0 0 0 0 0 0 0 0

Locatie regelen. Lijst maken van alle zaken die moeten gebeuren; taakverdeling (3.6) maken. Publiciteit verzorgen (3.6). Programma maken (3.6); zo veel mogelijk vluchtelingen bij het programma betrekken. Liederen uitzoeken in meerdere talen en op overheadsheets zetten; voor overheadprojector zorgen. Programmaboekjes verzorgen. Vervoer regelen. Klein presentje voor vluchtelingen regelen. Bijvoorbeeld een Johannesevangelie, een traktaatje, een kaars en wat fruit. Zorg ook voor een kaartje met naam en adres van een Nederlands contactpersoon. 0 Voor koffie en lekkers zorgen, en voor mensen die dit ronddelen tijdens de viering zelf. 0 Parallel aan de viering voor een kindernevenprogramma (7.2) zorgen. 0 Eventueel een lectuurtafel (4.1) verzorgen.

Tijdens

0 Naam en adres van vluchtelingen noteren met wie nog geen eerder contact was; koppel hen aan Nederlandse kerkleden. 0 Uitnodigingen uitdelen aan vluchtelingen voor gemeenteactiviteiten. (Kerst- of Paasviering van de kerk, bijbelkring, kerkdienst). 0 Het presentje kan ook een week na de viering worden rondgebracht door Nederlandse kerkleden in plaats van direct te worden uitgedeeld.

Kansen 0 Een prachtige gelegenheid om nieuwe contacten te leggen. 0 Door de bijzondere sfeer geschikt om meer Nederlanders bij het werk te betrekken. 0 Unieke mogelijkheid om de belangrijke Kerst- of Paasboodschap onder de aandacht van vluchtelingen te brengen.

0 Vluchtelingen hartelijk wel”De Kerstviering was het kom heten. eerste moment dat ik in con0 Proberen te voorkomen dat de tact kwam met vluchtelingen. vluchtelingen en Nederlanders Het was heel bijzonder het apart van elkaar gaan zitten. U evangelie in zoveel talen te kunt aan het begin de Nederhoren voorlezen. Sinds die tijd komt er regelmatig een landers influisteren dat het Georgisch stel bij mij op leuk is als ze tussen een paar bezoek.” vluchtelingen gaan zitten. 0 Niet te veel laten zingen, vaak gaat dit niet zo soepel. 0 Verkondiging of Kerstverhaal mag niet langer dan 20 minuten duren, anders verslapt de aandacht. Beeldmateriaal (dia's, sheets) kan helpen om de aandacht erbij te houden. 0 Een pauze inlassen; roep aan het begin van de pauze vluchtelingen en kerkleden op kennis met elkaar te maken. 0 Wijs aan het begin van de pauze op de lectuurtafel. 0 Aan het einde van de viering moeten Nederlanders klaarstaan om de vluchtelingen het presentje mee te geven.

Gevaren 0 Een viering zonder nazorg kan heel teleurstellend zijn voor vluchtelingen. 0 Vaak is moeilijk in te schatten hoeveel mensen er komen; dit kan tot onverwachte situaties leiden. 0 Wanneer vluchtelingen betrokken worden bij de organisatie is duidelijke en herhaaldelijke communicatie noodzakelijk over wat er van hen wordt verwacht.


Nazorg

Citaat

3.1

M

ulticulturele evangelisatiebijeenkomst

Een multiculturele evangelisatiebijeenkomst kan georganiseerd worden in het kader van een christelijke feestdag, maar ook als losse activiteit. De bedoeling is dat Nederlandse christenen en vluchtelingen elkaar ontmoeten en dat vluchtelingen het evangelie horen.

Voorbereiding 0 Locatie zoeken. 0 Een programma maken (3.6) met een opvallend hoofdonderdeel, bijvoorbeeld het optreden van een muziekgroep (bijvoorbeeld een Afrikaanse zanggroep of Iraanse muzikant). 0 Publiciteit (3.6) verzorgen. 0 Voor koffie, thee en versnaperingen zorgen. 0 Parallel aan de bijeenkomst voor een kinderprogramma (7.2) zorgen. 0 Voor een lectuurtafel (4.1) zorgen. Leg tevens een lijst neer voor mensen die bijbels willen hebben. Laat de vluchtelingen hun naam en kamernummer noteren, anders is bezorging niet mogelijk.

Uitvoering

0 Nederlanders de mogelijkheid bieden zich op te geven voor bezoekwerk in een asielzoekerscentrum. Dit kan door een intekenlijst neer te leggen. Zorg dat deze duidelijk wordt aangekondigd. Belangrijk is ook dat mensen met wat meer ervaring onervarenen kunnen begeleiden. 0 Zorgen dat de vluchtelingen de bijbels binnen korte tijd bezorgd krijgen (1 à 2 weken). Meteen vragen aan vluchtelingen of ze prijs stellen op nog meer bezoek. 0 Zorgen dat vluchtelingen die bezoek willen, dit ook krijgen.

Kansen 0 Veel nieuwe contacten. 0 Ingang tot kerkbezoek door vluchtelingen. 0 Laagdrempelige kennismaking met het christelijk geloof. 0 Gelegenheid voor kerken om samen te werken.

Gevaren 0 Een overvol programma, waardoor er te weinig tijd is voor ontmoeting. 0 Het blijft een eenmalige activiteit. Goede nazorg is belangrijk om dit te voorkomen.


Nazorg

0 Bij het welkomstwoord de verschillende nationaliteiten noemen die aanwezig zijn. Dit benadrukt het interculturele karakter van de bijeenkomst. 0 De nadruk leggen op het hoofdonderdeel Citaat van het programma door dit enthousiast ”Wat is het bijzonaan te kondigen. der om met zoveel 0 Ruimte voor getuinationaliteiten bij genissen geven: één elkaar te zijn rondvan een vluchteling om de persoon en één van een Jezus.” Nederlander. 0 Indien u een preek (2.8) houdt, deze kort houden; vaak spreken getuigenissen meer aan. 0 Mensen aan het begin van de pauze aanmoedigen kennis met elkaar te maken. 0 Lectuurtafel aankondigen alsmede de mogelijkheid voor vluchtelingen om bijbels te bestellen.

3.2

P

raiseconcert voor en door vluchtelingen Samen met vluchtelingen uit vele culturen wordt de Heere God geprezen door middel van muziek.

Voorbereiding 0 Locatie zoeken. 0 Vluchtelingen en Nederlanders zoeken die hun muzikale bijdrage willen leveren aan het concert. Bijvoorbeeld: een Iraanse zanggroep, een Arabische zanger, een Zaïrese band, jeugdkoor van eigen kerk (n.b. deze mensen zullen misschien van ver moeten komen; bied hen daarom voorafgaand aan het concert een maaltijd aan). 0 Een presentator zoeken en eventueel een vertaler. 0 Publiciteit verzorgen (3.6); richt u op zowel vluchtelingen als Nederlanders. 0 Concert als christelijk concert presenteren. 0 Vervoer van en naar het centrum regelen. 0 Liederen uitzoeken om gezamenlijk te zingen. 0 Programma verzorgen (3.6). 0 Programmaboekje maken. Op het boekje adres van contactpersoon vermelden. 0 Zorgen voor een kindernevenprogramma (7.2). Het is leuk om de kinderen een lied aan te leren dat tijdens het concert wordt opgevoerd voor de volwassenen. Laat in het concertprogramma ruimte hiervoor. 0 Voor thee, koffie en versnaperingen zorgen. 0 Zaal versieren. 0 Eventueel voor een lectuurtafel (4.1) zorgen. 0 Voor een lijst zorgen waarop vluchtelingen kunnen aangeven of ze bezoek willen en/of een bijbel.

Uitvoering

0 Vluchtelingen bezoeken die hun naam op de lijst hebben geschreven. 0 Bestelde bijbels rondbrengen.

Kansen 0 Een avond als deze geeft de mogelijkheid om nieuwe contacten te leggen. 0 Voor vluchtelingen heeft het het karakter van een avondje uit. 0 Het biedt een mooie mogelijkheid om vluchtelingen op een ontspannen manier met het evangelie in contact te brengen. 0 Men maakt kennis met muziek uit verschillende culturen. 0 Goede mogelijkheid om kerkmensen (onder wie de jeugd!) te betrekken bij het werk onder vluchtelingen.

Gevaren 0 Slechte communicatie tussen degenen die organiseren en degenen die musiceren zorgt vrijwel zeker voor een chaotisch geheel. 0 Zonder nazorg blijft het een eenmalige gebeurtenis.


Nazorg

Citaat

0 Bij binnenkomst ontvangt iedere vluchteling een programmaboekje. ”Voor mij was het 0 Nederlandse kerkleden helpen vluchtelingen echt een avondje uit. Tjonge, wat heb ik aan zitplaatsen. genoten van die 0 Presentator kondigt ieder programmamuziek!” onderdeel duidelijk aan. 0 Aan het begin van de pauze worden vluchtelingen en Nederlanders opgeroepen kennis met elkaar te maken. 0 Tevens wordt gewezen op de lectuurtafel en de mogelijkheid voor vluchtelingen om belangstelling voor bezoek of bijbels aan te geven. 0 Tijdens de pauze wordt er thee en koffie geschonken.

3.3

E

ngelstalige dienst

Vluchtelingen wordt het evangelie gebracht in een omgeving waar ze zich thuisvoelen en op een manier die bij hen past.

Voorbereiding 0 0 0 0 0 0 0

Behoefte bij vluchtelingen peilen. Nederlandse christenen met visie zoeken die ook hun schouders eronder willen zetten. Geschikte locatie zoeken. Publiciteit verzorgen (3.6). Programma verzorgen (3.6). Goede muziek regelen. Christenen zoeken die de verkondiging verzorgen. Dit moeten mensen zijn die het Engels goed beheersen. Maak een rooster van voorgangers (Gave kan hierbij behulpzaam zijn). 0 Vervoer van en naar centra regelen. 0 Liturgieën maken. 0 Pakketjes vervaardigen voor nieuwe gasten. Idee: maak VIP-pakketjes klaar (VIP = Very Important Person, een erg belangrijk persoon) met daarin: een evangelie, een folder over de diensten, een cassettebandje (met verkondiging en muziek) en een brochure over het Evangelie.

Tijdens

0 Zorgen voor gelegenheid tot ontmoeting, bijvoorbeeld koffiedrinken na de dienst (1.2). 0 Vluchtelingen doordeweeks opzoeken in hun eigen woonruimte.

Kansen 0 Aansluiten bij leefwereld van vluchtelingen. 0 Aanbidding en gemeenschap met mensen uit vele culturen. 0 Vluchtelingen het gevoel geven dat zij van een gemeenschap deel uitmaken door aandacht te besteden aan verjaardagen, voorbede te doen en betrokken te zijn bij hun wel en wee.

Gevaren 0 De diensten kunnen chaotisch worden als er te veel verschillende culturele elementen worden ingevoerd. Zorg daarom voor constante elementen en behoud de hoofdtaal. 0 Andere gemeenten kunnen het gevoel krijgen te worden beconcurreerd. Zorg vooraf voor goede communicatie. 0 Om excessen te voorkomen verantwoording afleggen aan een groep mensen die toezicht houdt.


Nazorg

0 Een vriendelijke omgeving is belangrijk. 0 Bij binnenkomst mensen welkom heten en een liturgie overCitaat handigen. 0 In de dienst veel ruimte voor ”We zijn nu nog met een kleiaanbidding inbouwen. ne groep, maar er hangt iets 0 Internationaal bekende liederen verwachtingsvols in de lucht. zingen (deze zijn verkrijgbaar Hier wil ik al mijn energie wel bij Gave). in steken!” 0 De verkondiging niet langer dan een half uur laten duren; deze moet eenvoudig, praktisch en bijbels zijn. 0 Van lieverlee kan ruimte komen voor anderstalige liederen. 0 Bij weggaan het VIP-pakketje aan nieuwe gasten meegeven.

3.4

B

ezoeken etnische kerk

Samen met een vluchteling bezoekt u een etnische kerk, waar de kerkdienst wordt gehouden in de moedertaal van de vluchteling.

Voorbereiding 0 Informatie inwinnen over etnische kerken (zie gids ’Ieder hoorde in zijn eigen taal’ door A. van de Broek. Te bestellen bij Gave). 0 Vluchtelingen uitnodigen. 0 Vervoer regelen. 0 De voorganger van de gemeente opbellen om te vragen of hij tijd heeft eventueel een evangelisatorisch of pastoraal gesprek met de bezoekers te voeren. 0 Vragen of er vertaling voor uzelf geregeld kan worden, zodat u het met de vluchteling later over de dienst kunt hebben.

Nazorg

Tijdens 0 Zorgen dat vluchtelingen die daar behoefte aan hebben, de voorganger kunnen spreken.

0 Eventuele vervolggesprekken met voorganger of gemeenteleden van de etnische kerk. 0 Etnische kerken hebben vaak cursusmateriaal in de eigen taal, bijvoorbeeld bijbelstudies. 0 Tijd vrijmaken om met de vluchteling(en) door te praten over wat hem of haar is opgevallen tijdens de dienst.

Citaat

Kansen 0 Contacten kunnen meer diepgang krijgen omdat de vluchteling in eigen taal het evangelie heeft horen uitleggen. 0 De vluchteling ziet dat het christelijk geloof een plaats kan hebben binnen de culturele context waarmee hij of zij vertrouwd is.

Gevaren 0 De etnische kerk ver weg moet geen vervanging worden voor de Nederlandse kerk in de buurt. 0 Soms is het moeilijk te beoordelen of een etnische kerk bijbelgetrouw is.


”We hadden al een poos contact met een Iraanse. We hadden het vaak over het geloof. Maar er kwam pas een doorbraak nadat we haar meegenomen hadden naar de Iraanse kerk. Daar kon ze vragen stellen in haar eigen taal.”

3.5

V

aste elementen bij organiseren evenementen Bij het organiseren van evenementen zoals een Kerstviering of een concert zijn er vaste elementen die steeds terugkeren. Aan een aantal van deze elementen wordt hier extra aandacht besteed.

Taakverdeling maken 0 Het organiseren van een evenement vereist onveranderlijk veel organisatie. Belangrijk is dat u met een aantal mensen de organisatie op zich neemt. Het is dan van belang een goede taakverdeling te maken. Probeer zo veel mogelijk te delegeren. U kunt bijvoorbeeld zorgen dat er voor elk onderdeel een groepje is dat de organisatie voor dat onderdeel volledig op zich neemt. Bijvoorbeeld: een publiciteitsgroepje, een programmagroepje, een vervoersgroepje, een koffie/theegroepje of een liturgiegroepje. 0 Zorg dat heel duidelijk wordt afgesproken wie wat doet en wanneer. Zorg dat er één persoon is die het overzicht behoudt. 0 Begin vroeg genoeg met het organiseren van een evenement, bijvoorbeeld twee maanden van te voren.

Publiciteit verzorgen

Publiciteit richting vluchtelingen: Maak uitnodigingen die u persoonlijk langsbrengt bij vluchtelingen. Bij het maken van uitnodigingen en posters is het nuttig te denken aan de volgende dingen: 0 Gekleurd papier ziet er aantrekkelijker uit dan wit papier. 0 Let bij het kiezen van de taal waarin u de uitnodiging opstelt op Programma verzorgen de doelgroep. 0 Eventueel uitnodigingen maken in meerdere talen. Hierbij kunt Een aantal dingen waar u op moet u de vluchtelingen inschakelen. letten bij het verzorgen van een pro0 Uitnodigingen bestemd voor kinderen kunnen vaak in het gramma voor een bijeenkomst: Nederlands (veel kinderen zijn het Nederlands snel machtig). 0 Om de bijeenkomst aantrek0 Probeer een pakkende titel te kiezen voor het evenement. kelijk te maken, is het goed te 0 Houd het taalgebruik zo eenvoudig mogelijk. zorgen voor een afwisselend 0 Vermeld zeer duidelijk de datum, plaats en tijd. Nooit twee programma. data zetten op de uitnodiging. Dit werkt verwarrend. Dus niet: 0 Mogelijke programma-onder”25 december is het Kerstfeest. Dit willen wij vieren op 20 delen: getuigenissen, muziek, december.” verkondiging en drama. 0 Vermeld het feit dat er vervoer is. 0 Indien er een verkondigend 0 Vermeld of er een kinderprogramma is. gedeelte is, moet dit niet langer 0 Houd de hoeveelheid informatie beperkt tot een minimum. dan twintig minuten duren. De 0 Posters dienen vooral als aandachttrekkers; u kunt hierop minder aandacht kan anders gemakinformatie zetten dan op de uitnodigingen (bijvoorbeeld alleen kelijk verslappen. datum, plaats en tijd). 0 De pauze moet lang genoeg 0 Hang posters op in het centrum. Doe dit altijd in overleg met zijn, bijvoorbeeld een half uur. iemand van het centrum, anders kunt u voor onaangename verDe aanwezigen hebben dan de rassingen komen te staan. Het beste is om toestemming te vratijd om met elkaar kennis te gen aan de portier. Eventueel kunt u ook via de kabelkrant van maken of de lectuurtafel, inhet centrum een evenement aankondigen. dien aanwezig, te bekijken. 0 Een vlotte presentatie is belangPubliciteit richting Nederlandse kerkleden: rijk. Vaak zal een presentatie in 0 Van tevoren een brief naar de Nederlandse kerk(en) sturen waaralleen het Nederlands niet volin wordt uitgelegd wat de bedoeling van de bijeenkomst is. doende zijn, omdat veel mensen Richt deze brief aan contactpersonen binnen de gemeente (bijdat niet verstaan. Daarom moet voorbeeld aan de voorzitter van de evangelisatie-commissie). degene die het programma pre0 Plaats een berichtje in het kerkblad; vaak wordt dit trouw gelezen. senteert, in staat zijn alles direct 0 Laat het afkondigen in de kerkdienst. in het Engels of het Frans te 0 Hang een paar posters op in het kerkgebouw. Dit kan eventueel vertalen, of iemand naast zich dezelfde poster zijn als die u gebruikt om de vluchtelingen uit te hebben die elke zin vertaalt. nodigen. Het is echter beter een aparte poster te maken. 0 Mensen persoonlijk uitnodigen werkt het best!


U moet altijd rekening houden met twee groepen mensen die u op de hoogte wilt stellen van een evenement: de vluchtelingen en de Nederlandse kerkleden. De publiciteit moet goed worden afgestemd op deze groepen.

3.6

4 Lectuur en media

Werkvormenmap

L

ectuurtafel

Een lectuurtafel kan gebruikt worden in het kader van een andere activiteit, bijvoorbeeld een kerstviering of een maaltijd. Het kan ook als onafhankelijke activiteit gepland worden, bijvoorbeeld bij de ingang van een AZC.

Voorbereiding 0 Grootte van verschillende etnische groepen achterhalen. 0 Schatting maken van aantal bezoekers. 0 Keuze maken van materialen in de belangrijkste talen: bijbels, evangeliën, kinderbijbels, bijbelstudieboekjes, kalenders, christelijke boeken. 0 Extra voorraad inslaan van de talen waar u grote belangstelling voor verwacht. Het is bijna nooit nodig meer dan 5 exemplaren van een item in te slaan. 0 Voor de kinderen mag er ook Nederlands materiaal zijn. 0 Onderzoeken of er subsidie door bijvoorbeeld een diaconie mogelijk is, zodat de prijzen laag gehouden kunnen worden. (Advies: (kinder)bijbels f 8,-; Nieuwe Testament en kalenders f 4,-; kleinere boekjes f2,-; evangeliën f1,-. Dit betekent dat ongeveer de helft gesubsidieerd wordt, en dat de helft door de vluchteling opgebracht wordt.) 0 Kaartjes met prijzen maken om in de boeken te doen. 0 Als de tafel buiten staat, zorgen dat er voorzorgsmaatregelen zijn voor een eventuele regenbui.

Uitvoering

0 Binnen een week proberen de bestelde items bij mensen af te leveren. 0 Een groepje mensen moet al gereed staan om nieuwe contacten te onderhouden. 0 Meteen aanbieden vluchtelingen op te halen voor de kerkdienst (indien dat nog niet gebeurt).

Kansen 0 Snelle verspreiding christelijke lectuur. 0 Veel nieuwe contacten.

Gevaren 0 Geen goede nazorg, daardoor geen blijvend resultaat. 0 Rommelige tafel, daardoor slechte administratie en slechte kostenbeheersing. 0 Kinderen willen alles meenemen, ook boekjes die niet in hun eigen taal zijn.

Als u een lectuurtafel wilt inrichten, kunt u materiaal gebruiken van Gave / EAS in Harderwijk. De boeken die niet verkocht worden, kunt u na afloop terugbrengen.


Nazorg

Citaat

0 Voldoende standruimte beschikbaar hebben: zeker 3 meter. ”We richtten een lectuurtafel bij 0 De lectuurtafel moet ergens ’in het centrum in. In één middag de loop’ staan, en niet achteraf hadden we bijna 30 nieuwe conweggemoffeld. tacten. Daardoor konden we heel gemakkelijk gemeenteleden in 0 Minimaal twee mensen achter contact brengen met verschillende de stand. vluchtelingen.” 0 Wisselgeld en ’kassa’ hebben. 0 Er zullen altijd mensen zijn die iets willen hebben dat niet aanwezig is. Het is daarom belangrijk om kaartjes te hebben waar mensen hun naam, kamernummer/adres, taal en verzoek op kunnen schrijven. Deze kaartjes kunnen door de vluchteling of door de standhouder worden ingevuld. 0 In sommige gevallen kan het raadzaam zijn de prijzen niet te strak te hanteren, en de vrijheid te hebben lectuur weg te geven. Dat er prijzen zijn, voorkomt echter dat iedereen zoveel mogelijk meeneemt, zonder dat je weet of er echte belangstelling is.

4.1

U

itdelen lectuur, bandjes en video’s

Tijdens het bezoeken van vluchtelingen in het centrum deelt u wanneer het van pas komt lectuur, bandjes en/of video's uit zodat de vluchteling in zijn of haar eigen taal rustig met het Evangelie kennis kan maken.

Voorbereiding 0 Goede oriëntatie op materiaal is noodzakelijk. Er zijn verschillende organisaties die voor specifieke doelgroepen waardevol materiaal hebben: Arabische Wereld Zending voor Arabisch, Intershop voor Turks, E&M voor Arabisch en Turks, Gave voor Farsi en Dari en Info/contact voor bijbelstudiemateriaal in verschillende talen. De EAS en de Zakbijbelbond hebben bijbels in meer dan 50 talen. Gospel Recordings heeft bandjes in meer dan 400 talen en christelijke lectuur. 0 Aan deze organisaties (zie adressenlijst) kan ook gevraagd worden welke lectuur het best geschikt is voor een bepaald contact.

Tijdens 0 Niet meteen bij het eerste bezoek uitdelen. Beter is eerst contact te leggen en uit te vinden welke behoeften er bestaan bij de vluchteling. Bij het tweede of derde bezoek kan er materiaal gegeven worden. 0 U hoeft niet altijd direct een hele bijbel te geven. Geef eerst een Citaat evangelie en als er echte interesse”Nederland zal voor mij altijd is, later een bijbel (liever mijn tweede vaderland blijven. dan alleen een Nieuw Want hier heb ik voor het eerst Testament). Gods Woord in mijn eigen taal 0 Kinderbijbels kunnen gezien!” heel belangrijk zijn, niet alleen voor kinderen, maar ook voor volwassenen. 0 Uitleggen wat u geeft aan de vluchteling. 0 Op nonverbale communicatie letten als u wat uitdeelt, dan wordt gauw duidelijk of de vluchteling er blij mee is.

0 Bij een volgend bezoek in gesprek proberen te komen over het uitgedeelde materiaal, maar niets forceren. Soms hebben mensen tijd nodig om na te denken over het gelezene of geziene.

Kansen 0 Lectuur, bandjes en video's kunnen de vluchteling in eigen taal het evangelie uitleggen. 0 Het kan de relatie tussen vluchteling en Nederlander verdiepen. 0 U laat een papieren evangelist achter als u zelf weggaat.

Gevaren 0 Bepaald materiaal werkt uitstekend bij een bepaalde doelgroep, maar averechts bij een andere. Goede informatie over welk materiaal geschikt is voor welke doelgroep is noodzakelijk. 0 Door te pas en te onpas bijbels uit te delen, kan de suggestie worden gewekt dat de Bijbel waardeloos is.


Nazorg

4.2

J

ezus-film

Het betreft een film over het leven van de Heere Jezus die gebaseerd is op het evangelie van Lucas. De bedoeling is vluchtelingen in contact te brengen met het evangelie en uit te vinden wie van de vluchtelingen werkelijk geïnteresseerd zijn in het evangelie.

Voorbereiding 0 Voor locatie zorgen. 0 Vluchtelingen uitnodigen d.m.v. uitnodigingen (3.6) of mondeling, te beginnen bij de bestaande contacten. Vluchtelingen vragen anderen te vragen. 0 Vervoer regelen van en naar het centrum. 0 Voor een videoband zorgen (te bestellen bij de EAS) en voor een goed videoapparaat. Videobanden zijn er in vele talen. 0 Voor een lijst zorgen waarop vluchtelingen kunnen aangeven of ze een bijbel willen. 0 Voor koffie, thee en versnaperingen zorgen.

Uitvoering

0 De bestelde bijbels zo snel mogelijk bezorgen (binnen één of twee weken). 0 Indien de vluchtelingen het op prijs stellen, zorgen dat Nederlandse christenen hen regelmatig bezoeken.

Kansen 0 Veel mensen worden tegelijkertijd bereikt. 0 Een goede mogelijkheid om uit te vinden wie werkelijk in het evangelie geïnteresseerd is. 0 Nieuwe contacten met mensen die open staan t.o.v. het evangelie. 0 Nederlanders worden gemakkelijk gemotiveerd om contact te gaan houden met vluchtelingen.

Gevaren 0 Zowel onder Nederlanders als vluchtelingen bestaan er bezwaren tegen het afbeelden van de Heere Jezus in een film. Het is belangrijk om eerlijk op die bezwaren in te gaan. Dat kan bijvoorbeeld door van te voren aan de betrokken Nederlanders te vragen wie wel en wie niet achter de vertoning van de film kunnen staan en alleen samen te werken met degenen die het initiatief steunen. Aan de vluchtelingen moet o.a. uitgelegd worden dat het er niet om gaat hoe de Heere Jezus eruit gezien heeft, maar dat het om de boodschap gaat die in de film gebracht wordt. 0 Jezus wordt gezien als een filmster. 0 De film roept een tezeer emotioneel gekleurde reactie op.


Nazorg

0 Bij het welkom heten kort de film introduceren. 0 Duidelijk maken dat het gaat om een activiteit van de kerk, niet van de regering. 0 De vluchtelingen vlak voor vertrek wijzen op de lijst om een bijbel te bestellen en een ’voorbeeldbijbel’ laten Citaat zien. Zorgen dat vluchtelingen hun naam en adres ”Nadat ze de Jezus- film gezien noteren zodat bezorging hadden, vroeg de helft van de mogelijk is. Afghanen om een bijbel. Ik 0 Omdat de film lang duurt vond het heel bijzonder zoveel (120 minuten), is er vaak openheid te merken bij een geen tijd voor een pauze; volk dat traditioneel zo streng zorgen dat de thee en verislamitisch is.” snaperingen tijdens de film worden rondgedeeld. 0 Tijd reserveren voor mensen die blijven hangen.

4.3

J

ezus-film bij gastgezinnen

Nederlandse gezinnen stellen hun huis open om vluchtelingen te ontvangen en hun de video over het leven van Jezus (gebaseerd op het Lucas-evangelie) te tonen, eventueel ter gelegenheid van Kerst of Pasen.

Voorbereiding 0 Nederlandse gastgezinnen zoeken. 0 Bij vluchtelingen langs gaan met opgaveformulier waarop ze naam, taal en het al dan niet meekomen van kinderen kunnen aangeven. 0 Indien er kinderen komen, voor locatie en kindernevenprogramma (7.2) zorgen. 0 Indeling maken van welke groep vluchtelingen bij welk gastgezin komt. U zet al de vluchtelingen die dezelfde taal spreken bij elkaar. 0 Gastgezinnen een brief schrijven met daarin precies wat er van hen wordt verwacht en informatie over de Jezus-film. 0 Gastgezinnen meedelen wie ze kunnen verwachten. 0 De verantwoordelijkheid voor het vervoer van en naar het centrum en de beschikbaarheid van een video-apparaat zoveel mogelijk bij de gastgezinnen leggen. 0 Voor de verschillende taalgroepen de Jezus-film bestellen (deze is in veel talen beschikbaar bij de EAS). 0 Uitnodigingen (3.6) in de verschillende talen maken en bij vluchtelingen die zich hebben opgegeven rondbrengen; vermeld ook de naam van het gastgezin op de uitnodiging. 0 Voor een klein presentje voor de vluchtelingen zorgen: een Lucas-evangelie bijvoorbeeld.

Tijdens 0 Gastgezinnen leggen de bedoeling van de avond uit en vertellen hoe de avond eruit ziet (bijvoorbeeld al dan niet een pauze, de duur van de avond, enz.). 0 Gastgezinnen geven wat informatie over de film er wordt gezorgd voor een feestelijke sfeer door hapjes en drinken aan te bieden (vooral belangrijk als het Kerst of Pasen is). 0 Aan het eind van de avond geven de gastgezinnen hun naam, adres en telefoonnummer aan de gasten mee.

Citaat

Nazorg 0 Gastgezinnen brengen een week na het tonen van de film het presentje langs bij de vluchtelingen. 0 Vluchtelingen uitnodigen voor een kerkelijke activiteit.

Kansen 0 Vluchtelingen komen op een aansprekende manier in contact met het evangelie in hun eigen taal. 0 Vaak laat de Jezus-film een diepe indruk achter. 0 Vluchtelingen ervaren de gastvrijheid van Nederlandse christenen. 0 Betrokkenheid van Nederlanders bij het werk onder vluchtelingen kan groeien.

Gevaren 0 Slechte organisatie en slechte communicatie met Nederlanders en vluchtelingen zorgen voor misverstanden. 0 De avond staat op zichzelf als goede nazorg ontbreekt.


”Het was een indrukwekkende avond. Iedereen zat heel stil te kijken. Toen de film voorbij was, was het een poos stil. Later bleek dat een aantal Iraniërs christen wilde worden.”

4.4

K

rantje voor vluchtelingen

Dit betreft een regelmatig verschijnend krantje speciaal bestemd voor vluchtelingen waarin van alles kan staan, variërend van internationale recepten tot christelijke verhalen.

Voorbereiding 0 0 0 0

Keuze maken welk karakter het krantje moet hebben. Bepalen in welke taal of talen het krantje moet verschijnen. Kopij verzamelen. Ideeën voor kopij: - (vervolg)verhalen; - puzzels; - lied; - meditatie; - aparte pagina voor kinderen; - hoekje om mededelingen te doen (bepaalde activiteiten van de kerk aankondigen); - actuele informatie over landen van herkomst; - internationale recepten; - prijsvraag; - recepten. Tijdens

Citaat

0 Mensen inschakelen voor lay-out, illustraties en schrijven van verhalen. 0 Vluchtelingen vragen een bijdrage te leveren. 0 Op een verzorgde manier uitgeven. 0 Rondbrengen.

”Het mooie van zo'n krantje is dat het zelf een vorm van nazorg is. Het is iets dat vluchtelingen met vaste regelmaat in hun handen krijgen.”

Nazorg

Kansen 0 Unieke mogelijkheid om literaire gaven bij asielzoekers te ontdekken. 0 Mogelijkheid om contacten uit te diepen. 0 Vluchtelingen kunnen het krantje aan anderen doorgeven, zodat het evangelie ook komt bij mensen met wie geen contact is; nieuwe contacten kunnen ontstaan.

Gevaren 0 Het is tijdsintensief, zodat het ten koste kan gaan van persoonlijke contacten. 0 Het niveau kan te hoog zijn, waardoor vluchtelingen het krantje niet begrijpen.


0 In het krantje kan aangesloten worden bij een lopend bijbelstudieprogramma. 0 Er kunnen gesprekken ontstaan aan de hand van wat er in het krantje staat.

4.5

5 Vr o u w e n w e r k

Werkvormenmap

B

ezoekwerk vrouwen

Vrouwelijke vluchtelingen zijn vaak niet gewend contact te onderhouden met de buitenwereld, en in het bijzonder niet met mannen. Een vrouw is dan ook de aangewezen persoon om de vrouwelijke vluchteling te bereiken.

Voorbereiding 0 Natrekken in uw omgeving of er al een (inter)kerkelijke werkgroep actief is met het bezoeken van vrouwen. 0 Aansluiting bij of oprichting van een werkgroep is aan te bevelen. Een werkgroep biedt structuur, de mogelijkheid tot uitbreiding van het werk, overzicht over en verdeling van bestaande contacten, continuïteit, mogelijkheid tot het uitwisselen van ervaringen en tenslotte ook de mogelijkheid om met elkaar een activiteit te organiseren voor de vrouwen: een uitje, kerstfeest, enz. 0 Een keer meegaan met iemand die al bezoekwerk doet. 0 Vaststellen hoeveel tijd u heeft. U kunt er beter later nog een tweede contact bij nemen dan een contact te laten verwateren of af te moeten stoten.

Tijdens

0 Een contact nooit zomaar laten stoppen; zorgen dat er iemand is die het van u overneemt. 0 In geval van verhuizing voor contact met een kerk in de nieuwe woonplaats zorgen.

Kansen 0 Op bezoek gaan is een erg gewaardeerde vorm van contact. 0 Het verhoogt de zelfwaardering van een vluchtelinge, als zij u als gast kan ontvangen.

Gevaren 0 Een vluchtelinge kan het contact aangaan met het oog op materieel voordeel of ten bate van haar asielprocedure. 0 De relatie kan ongelijkwaardig worden wanneer de vluchtelinge te afhankelijk is/wordt in een contact. 0 Te grote persoonlijke betrokkenheid bij de problematiek van de vluchtelinge kan heel zwaar gaan wegen.


Nazorg

0 Een eerste contact leggen via iemand die al bekend is in het AZC, of door spontaan een vrouw aan te spreken bij de ingang van een AZC. Volgende contacten ontstaan als vanzelf. 0 Wanneer u op bezoek wilt, hebt u bij de receptie van een AZC een identiteitsbewijs van uzelf, het kamernummer en de naam van de vluchteling die u wilt bezoeken nodig. Citaat 0 Als vrouw alleen contacten leggen met vrouwen, niet met mannen. ”Eerst was Fariba 0 Interesse tonen voor de vluchtelinge heel stil, maar ze die u bezoekt: haar gezin, familie, land, komt steeds meer los. haar huidige leven en activiteiten en We zijn echt vriendinnatuurlijk haar religie (begin nooit zelf nen geworden.” over haar vluchtmotieven, maar wanneer ze die spontaan vertelt, luíster dan!). 0 Als u kan, eens blijven eten. 0 Stel u nooit als hulpverlener op. Verwijs indien nodig naar de professionele instellingen en personen zoals Vluchtelingenwerk Nederland of haar advocaat. 0 Naast oprechte bewogenheid moet er ook gezonde afstand zijn tot de problematiek van de vluchtelinge. 0 Regelmaat in het bezoeken van uw contacten creëren: minimaal een bezoek per 14 dagen; liever eens per week.

5.1

G

eloofsgesprekken met vrouwen Op een ongedwongen manier wordt in een gesprek het geloof ter sprake gebracht.

Voorbereiding 0 Bidden of God u helpt op de juiste tijd en wijze goed over Hem te spreken. 0 Erover nadenken hoe u uw christelijk getuigenis gestalte wilt geven in uw contacten. Spreekt u gemakkelijk over het evangelie, of bent u juist dienend ingesteld, en getuigt u gemakkelijker door uw daden? Beide manieren zijn belangrijk in Gods Koninkrijk. Door u dat te realiseren kunt u ontspannen een contact onderhouden. 0 Onderzoeken welke geschikte bijbelstudieboekjes er zijn. Kies de meest passende, afhankelijk van taal en godsdienst van de vluchtelinge. 0 U kunt ook speciaal voor vrouwen geschreven materiaal gebruiken, zoals ’Manninne’ en ’Nogmaals Manninne’ van Gien Karssen. Dit is in verschillende talen verkrijgbaar bij de EAS.

Tijdens

Nazorg

0 Uw geloof en het evangelie een natuurlijke en vrijmoedige plaats geven in het contact dat u met de vluchtelingen hebt. Vermijd daarbij discussie. 0 Er zijn vrouwen die niet gewend zijn om over het geloof te praten, dat laten ze aan hun man over. Begin gesprekken over het geloof in die gevallen met de vrouw alleen. 0 Structurele bijbelstudie met vrouwen is niet gemakkelijk. In veel gevallen kan er beter voor gekozen worden het geloof op ontspannener wijze ter sprake te brengen. Hierbij mag uiteraard wel de Bijbel tevoorschijn komen. 0 De vluchtelinge het bijbelgedeelte laten lezen in haar eigen taal. 0 Als de vluchtelinge christen is, kunt u samen met haar bidden. Anders kunt u, in haar aanwezigheid, voor haar bidden. 0 De vrouw stimuleren om zelfstandig na te denken over de Bijbel. Vanuit hun cultuur zijn veel vrouwen dat niet gewend. 0 Het geven van een bijbel of goede christelijke literatuur in de eigen taal is aan te bevelen.

0 De vluchtelinge meenemen naar uw kerk en mensen uit de gemeente kennis Citaat met haar laten maken. 0 Een volgende ”Een zendingsorganisatie heeft eens laten keer kunt u vraweten: ”Het is aan de gen of de vluchvrouw om achter de telinge nog bezig sluier van de islam te is geweest met kijken.” Dat vraagt het onderwerp om liefde en geduld. van het vorige Maar het geeft waargesprek. devolle relaties die verrijkend zijn voor Nederlandse vrouwen en voor de vrouwelijke vluchtelingen.”

0 Een vriendschappelijk contact als basis om getuige te zijn is een natuurlijke manier van evangeliseren. 0 Voor de meeste vluchtelingen is het heel gewoon om over het geloof te praten in een persoonlijk contact.

Gevaren 0 Het aantal momenten dat je ongestoord met vrouwelijke vluchtelingen kunt praten is schaars, vooral als er kinderen zijn. Diepergaande gesprekken kunnen dan gemakkelijk zeldzaam worden. 0 Als u contact krijgt met meerdere gezinsleden, kan de vrouw op de achtergrond komen te staan.


Kansen

5.2

C

reatieve ochtend/middag voor vrouwen

Een creatieve ochtend of middag kan op vele manieren ingevuld worden: knutselen, schilderen, naaien, etc. U kunt eenmalig een dergelijke ochtend/middag organiseren, maar u kunt het ook op regelmatige basis doen, bijvoorbeeld eens per maand.

Voorbereiding 0 Nederlandse vrouwen vragen bij de organisatie te helpen en daarna contact te onderhouden met de vluchtelingenvrouwen. 0 Locatie zoeken. 0 Vervoer regelen. 0 Voor kaartjes zorgen waarop u naam en adres/kamernummer van vrouwen kunt schrijven. U kunt hen dan bezoeken. 0 Uitnodigingen maken (3.6), persoonlijk rondbrengen. 0 Voor materialen zorgen, afhankelijk van wat u wilt doen. 0 Ideeën: ansichtkaarten maken, potten beschilderen, poppen maken, kussens maken, koekjes bakken. Er zijn knutselwinkels waar u ideeën op kunt doen. Materiaal in knutselwinkels is vaak erg duur. Op de markt kunt u vaak goedkoper aan materialen komen. 0 Thuis eerst uitproberen wat u met de vrouwen wilt gaan maken (u kunt dan meteen een voorbeeld meenemen). 0 Voor kinderopvang/kinderprogramma (3.6) zorgen; soms kunnen kinderen gewoon meeknutselen. Zie voor tips de werkvorm ’Kinderclub’ (7.3). 0 Voor koffie, thee, fris en versnaperingen zorgen; eventueel een vrouw uit het centrum vragen iets te bakken.

Tijdens

0 Zorgen dat elke Nederlandse vrouw met een paar vluchtelingen contact houdt door op bezoek te gaan of mensen thuis uit te nodigen.

Kansen 0 U biedt vluchtelingenvrouwen de mogelijkheid om even de realiteit van het centrum te vergeten. 0 Opening voor het leggen van contacten.

Gevaren 0 Het vergt nogal wat organisatie; als er dan weinig belangstelling voor is, is het extra teleurstellend. 0 Sommige vrouwen zijn moeilijk weg te krijgen uit het centrum.


Nazorg

0 Iedereen hartelijk welkom heten, namenrondje doen. 0 Koffie en thee uitdelen. 0 Bedoeling van deze ochtend/middag uit Citaat leggen. 0 Het is een goed idee een voorbeeld bij u te hebben van datgene dat u wilt maken; ”Marie zat te glunderen tegenover me. vooral met het oog op de taalbarrière die Ze had zojuist een er vaak is, is dit erg handig. prachtige kaart ge0 Van nieuwe contacten naam en adres/ maakt, die ze trots kamernummer opschrijven, uiteraard met omhoog hield.” toestemming. 0 Uitnodigen voor gemeenteactiviteiten.

5.3

6 Jongerenwerk

Werkvormenmap

Z

omerkamp voor jongeren

Een jongerenkamp betekent een aantal dagen intensieve uitwisseling tussen vluchtelingenjongeren en Nederlandse jongeren van 15 tot 20 jaar, door activiteiten rondom geloof, cultuur, sport en spel.

Voorbereiding 0 Locatie regelen. 0 Goede leiding zoeken, waaronder mensen met ervaring in kampwerk en vluchtelingenwerk. Zorg voor één leidinggevende per 6 à 7 kampgangers. 0 Kookteam vormen. 0 Lijst maken van alle zaken die moeten gebeuren; taakverdeling maken. 0 Nederlandse christenjongeren uit de eigen gemeente werven. Eventueel aanvullen via landelijke jongerenorganisaties of jeugdgroepen van kerken in de omgeving. 0 Vluchtelingenjongeren werven via eigen contacten; eventueel via Gave. 0 Programma maken waarin geloof, cultuur, en sport en spel elkaar afwisselen. Bijvoorbeeld: bijbelstudie (in groepjes), cultuuractiviteit, sporten spelactiviteiten, een christelijke film, jeugdspreker, bonte avond met inhoud, avondwandeling, kampvuur, getuigenissen aan het eind over hoe men het kamp ervaren heeft. 0 De bijbelstudies laten voorbereiden door iemand die ervaring heeft met moslims. 0 Liederen uitzoeken in meerdere talen, vooral Nederlandse liederen. 0 Liederenboekje maken of op overheadsheets zetten (voor overheadprojector zorgen). 0 Bijbels in de talen van de vluchtelingenjongeren klaar hebben liggen. 0 Groepjes indelen (van 6 à 7 personen), die zowel de corvee doen als de verschillende activiteiten samen meemaken. Let op een goede mengeling van culturele achtergrond. 0 Corveerooster maken.

0 Jongeren hartelijk welkom heten (eerste indruk is belangrijk). 0 Kamers toewijzen. 0 Groepjes bekendmaken (indeling ophangen). 0 Afspraken met de jongeren maken, o.a. over het corveerooster. 0 Tijd van de programmaonderdelen in de gaten houden, maar flexibel omgaan met tijdsoverschrijdingen. 0 Goede wekservice regelen voor de ochtenden. 0 Let op deelnemers die zich terug trekken, alleen voelen of problemen hebben. 0 Groepsfoto niet vergeten.

0 Naam en adres van vluchtelingen noteren met wie nog geen eerder contact was; koppel hen aan een kerk in hun woonplaats. 0 Reünie organiseren.

Citaat

”Ik heb in de anderhalf jaar dat ik in Nederland woon nog nooit zo veel lieve, bijzondere mensen bij elkaar gezien.”

Kansen 0 Zeer goede gelegenheid om vluchtelingenjongeren een onvergetelijke tijd te bezorgen. 0 Het evangelie wordt erg volledig gepresenteerd: zowel in woorden als in praktisch opzicht door de manier van omgang met elkaar. 0 Vooral Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers (AMA’s) willen er graag even uit, zeker in de vakanties. 0 Relaties die gelegd worden, gaan soms nog jaren door. 0 Een jongerenkamp is een heel goede training voor integratie. 0 De Nederlandse jongeren leren soms het meest.

Gevaren 0 Een ongebalanceerde samenstelling van deelnemers (bijvoorbeeld te weinig Nederlanders, te veel jongens, te grote leeftijdsverschillen, enz.). 0 Het blijft moeilijk inschatten wie er uiteindelijk allemaal komen. 0 Relaties op kamp. Niet bepaald een goede basis, vooral als er medelijden van een Nederlander voor een vluchteling meespeelt. 0 Zonder goede nazorg te eenmalig.


Tijdens

Nazorg

6.1

P

leeggezinnen voor AMA’s

Minderjarige vluchtelingen wonen voor kortere of langere tijd bij een Nederlands pleeggezin.

De situatie 0 Er zijn in Nederland enkele duizenden Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers (AMA’s). 0 Stichting De Opbouw in Utrecht heeft de (tijdelijke) voogdij over deze jongeren en voorziet in het gezag. 0 De Opbouw zoekt gastgezinnen die voor kortere of langere tijd jongeren willen opnemen. 0 Het betreft geen adoptie; de kinderen blijven onder voogdij van De Opbouw. 0 Deze stichting beoordeelt of het gezin geschikt is om jongeren op te nemen en biedt het gastgezin begeleiding. 0 Het gastgezin krijgt een vastgesteld bedrag per dag aan onkostenvergoeding; dit bedrag wordt niet aangemerkt als inkomen. 0 De meeste kinderen voor wie gastgezinnen worden gezocht, zijn in de leeftijd van 15 tot 17 jaar.

Voorwaarden

Aandachtspunten 0 Duidelijke regels stellen in het gezin die voor iedereen gelden. 0 Vaak zijn vluchtelingenjongeren niet gewend problemen uit te praten. Probeer problemen en conflicten op een andere manier op te lossen. 0 Vaak zijn deze vluchtelingenjongeren eraan gewend geraakt alleen voor zichzelf te zorgen. 0 Het beste kunt u jongeren opnemen die niet ouder zijn dan uw eigen oudste kind. Zo handhaaft u de plaats van uw oudste en krijgt u minder snel met problemen te maken die u nog niet kent. 0 Ruimte geven om fouten te kunnen maken.

0 Ruimte in het hart is belangrijker dan een groot huis. 0 Een evenwichtige, harmonische gezinssituatie. 0 Alle gezinsleden moeten achter de komst van de gast(en) staan. 0 Flexibele instelling, aanpasCitaat singsvermogen. 0 Een pastorale instelling: deze vluchtelingenjongeren hebben ”Het is zo prachtig om deze jongeren te zien opbloeien. In vaak veel meegemaakt. het begin is hun gedrag soms 0 Affiniteit met andere culturen. onaangepast. Maar: goed 0 Geen verwachtingen koesteren. voorbeeld doet goed volgen!”

0 Het bieden van warmte en geborgenheid, een thuis. 0 Een verrijking van uw gezin. 0 Laten zien wat het betekent christen te zijn. 0 Jongeren helpen in de maatschappij hun plek te vinden.

Gevaren 0 Het opnemen van één of meer vluchtelingenjongeren kan voor veel spanning zorgen. 0 Het botert niet tussen de verschillende gezinsleden. 0 Door andere normen en waarden ontstaan er conflicten.


Kansen

6.2

G

astgezinnen voor AMA’s

Veel Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers (AMA's) worden met zijn vieren in een huis geplaatst, met een beperkt aantal uren begeleiding. Contact met een christelijk gezin kan hen helpen structuur aan hun leven te geven.

Voorbereiding 0 Bewogenheid met jonge vluchtelingen is een eerste vereiste. 0 Wat boeken lezen over de landen van herkomst. Later kan dat een aanknopingspunt tot een gesprek zijn. 0 Bedenken dat het tijdelijke contacten zijn, die u op een gegeven moment ook weer los moet laten. Juist met jonge vluchtelingen is dit vaak moeilijk. 0 Geen verwachtingen koesteren over wat de AMA's u aan belangstelling zullen geven. Zij zijn over het algemeen heel veel met zichzelf bezig.

0 Nooit naar een vluchtverhaal vragen. AMA's zijn vaak getraumatiseerd, of ze hebben gelogen over hun vlucht en/of leeftijd. In beide gevallen is deze vraag vaak bedreigend. 0 Gastvrij zijn, maar ook hun gastvrijheid ontvangen. 0 Een zo gelijkwaardig mogelijke relatie proberen op te bouwen. 0 Flexibel zijn. Afspraken maken is moeilijk. 0 De jongeren die dat willen, meenemen naar de kerk. Het is belangrijk dat zij daar gezien worden als bijvoorbeeld ’broeders uit Afrika’, niet als zielige asielzoekers. 0 Onpartijdig zijn in conflicten die zich in het huis af kunnen spelen. 0 U afzijdig houden van de officiële procedures. Daar zijn allerlei instanties voor. 0 De AMA’s mee laten doen met de gewone dingen in het gezin. 0 Niet teveel verwachten van eventuele eigen kinderen in de tienerleeftijd. Zij hebben hun eigen leven. Vriendschap laat zich niet dwingen. 0 Wees heel voorzichtig met contact tussen jongens en uw eigen dochters. 0 Kleinere kinderen zijn heel goede ’ijsbrekers’ in het contact met AMA's.

Nazorg 0 De jongeren bij vertrek bijvoorbeeld een christelijke kalender of een jeugdboek in de eigen taal meegeven. 0 Het contact met de AMA zo mogelijk overdragen aan een kerk in zijn of haar nieu we woonplaats. 0 Nadat ze 18 worden, krijgen Citaat AMA’s plotseling zelfstandige ”Stel je voor dat je eigen woonruimte kinderen moeten vluchten zonder enige naar een vreemd land. begeleiding. Dan zou je toch ook dolJuist in deze blij zijn als er iemand is fase is hulp bij die een beetje moeder voor hen is.” hun maatschappelijke oriëntatie heel belangrijk om te voorkomen dat ze in een gat vallen of ontsporen.

Gevaren Kansen 0 Alleenstaande jongeren in een vreemd land de vreugde van het meedoen in een christelijk gezin geven. 0 Veel plezier samen hebben, en op een ontspannen manier kennismaken met andere culturen.

0 Teleurstelling als de AMA toch op het verkeerde pad terecht komt. 0 Botsingen over rolpatronen. Jongens uit andere culturen kunnen nogal commanderend tegen vrouwen doen.


Uitvoering

6.3

S

porten met jongeren

Nederlandse jongeren en vluchtelingenjongeren sporten met elkaar.

Voorbereiding 0 Nederlandse jongeren moeten goed voorbereid worden op contact met vluchtelingenjongeren. Dit kan bijvoorbeeld door behandeling van de lesbrief ’Vluchtelingen in Nederland’, die door Gave uitgegeven wordt. 0 Vanwege eventuele vooroordelen bij Nederlandse jongeren moet er een bijbelse visie op vluchtelingen ontwikkeld worden en begrip gecreëerd voor de traumatische achtergrond van veel vluchtelingenjongeren. 0 Nederlandse jongeren moeten duidelijk zelf de keus maken jongeren met een heel andere achtergrond, die ook nog eens een andere taal spreken, in hun midden op te nemen. Dan nog blijft de vraag: klikt het? Dat is niet af te dwingen. 0 De vluchtelingenjongeren moeten ook voorbereid worden op contact met Nederlandse jongeren. Het is belangrijk dat zij een duidelijke wil tot integreren hebben. 0 Een kerngroepje van Nederlandse jongeren (idealiter zelfs samen met vluchtelingenjongeren) een sportactiviteit voor laten bereiden. Dit vergroot het gevoel van betrokkenheid van de Nederlandse jongeren. 0 De vluchtelingenjongeren persoonlijk uitnodigen en voor vervoer zorgen. 0 De verwachtingen van de Nederlandse jongeren en begeleiding mag niet te hooggespannen zijn. Men moet erop ingesteld zijn meer te geven dan te ontvangen.

0 Volleybal en voetbal zijn (ook) onder vluchtelingen de meest geliefde sporten. 0 Enkele volwassenen als begeleiding is nodig. 0 Een competitie-element inbrengen en een klein prijsje uitloven verhoogt de spanning en het plezier. 0 Gemengde teams samenstellen: Nederlanders en vluchtelingen sporten samen, niet alleen tegen elkaar. 0 Ook een succes: een oer-Hollands zeskamp met touwtrekken, zaklopen, ringgooien, enz.

Kansen 0 Sportactiviteiten zijn al gauw leuk, ook als je niet veel met elkaar kunt praten. 0 Nederlandse jongeren maken op een laagdrempelige manier kennis met vluchtelingen.

Nazorg 0 Als beide groepen jongeren enthousiast zijn over de ontmoeting, kunnen de vluchtelingen uitgenodigd worden voor reguliere jeugdclubactiviteiten. Dan is het wel nodig die enigszins aan te passen. Er zal bijvoorbeeld veel naar het Engels Citaat vertaald moeten worden. 0 Er kan als vervolg ook een speci”Het was leuk om met hen te volale bijeenkomst voorbereid worleyballen. Later kwam er nog wel den voor beide groepen jongeren. eens een Angolees op de jeugdBijvoorbeeld ter gelegenheid van club. Gek eigenlijk, ik heb toch een christelijke feestdag. Of een nooit meer contact met hem avond waarop het land van hergehad.” komst van een groep vluchtelingen centraal staat. 0 Zelfs als het een eenmalige activiteit blijft, hebben Nederlandse jongeren een heel positieve ervaring met vluchtelingen opgedaan.

Gevaren 0 Het blijkt in de praktijk niet mee te vallen om Nederlandse jongeren te interesseren in contact met vluchtelingenjongeren. 0 Vluchtelingenjongens zoeken vaak contact met Nederlandse meisjes. Soms wordt dat op prijs gesteld, soms niet. In beide gevallen loopt het meestal niet goed af.


Tijdens

6.4

7 Kinderwerk

Werkvormenmap

B

ezoekwerk kinderen

Het bezoeken van kinderen in het centrum.

Voorbereiding 0 Nederlandstalig materiaal voor kinderen meenemen: stickertjes, plaatjes, boekjes (Stichting Evangelie Lektuur Kinderdijk), kinderbijbels. 0 Materiaal voor ouders meenemen, liefst in eigen taal: folders, nieuwe testamenten, bijbels; ook kinderbijbels in eigen taal. 0 Spelletjes meenemen, bijvoorbeeld gezelsschapsspelen, springtouw, spelletjes voor kleine kinderen. 0 Platenbijbel meenemen, u kunt dan m.b.v. de illustraties aan zowel kinderen als ouders het evangelie uitleggen. 0 Ná schooltijd in het centrum zijn. 0 Met een opgeruimd humeur naar het centrum gaan.

Tijdens

0 Mogelijk kunt u een kinderclub (7.3) beginnen. Bespreek dit op een eerlijke manier met zowel de ouders als de kinderen.

Als u geen kamernummers hebt: ”Ik liep met mijn (overvol0 Bij de receptie melden dat le) tas door de gang van het u in de recreatieruimte met de centrum. Kwam er een kinderen wat spelletjes wilt meisje op me toegerend gaan doen. met de vraag: ”Juf, heb je 0 Tijdens het spelen de namen en Jezus in je tas?” kamernummers van de kinderen opschrijven. Als u wel kamernummers hebt: 0 De bewoners van de kamer een hand geven en u voorstellen. 0 Indien uw bezoek wordt gewaardeerd (wat bijna altijd het geval is!) krijgt u een zitplaats en vaak drinken aangeboden. Probeer in gesprek te gaan en vraag na verloop van tijd of de kinderen zin in een spelletje hebben. 0 De kinderen vragen of ze meer kinderen in het centrum kennen om mee te doen met het spelletje; zo leert u meer kinderen kennen, en via hen ook volwassenen. 0 Indien mogelijk buiten spelen; dit trekt de aandacht en er komen kinderen op af.

Kansen 0 Ouders stellen aandacht voor hun kinderen op prijs. Op deze manier kunt u een vertrouwensband opbouwen met zowel de kinderen als de ouders. 0 Kinderen zijn vaak spontaan, waardoor het gemakkelijk is om hen de bijbelse boodschap uit te leggen. 0 Via de kinderen kunt u de volwassenen ook gemakkelijker bereiken met het evangelie.

Gevaren 0 Hoe groter het bezoekersbestand, hoe vaker u naar het centrum moet, of hoe minder vaak u bij diverse gezinnen op bezoek kunt gaan.


Nazorg

Citaat

7.1

K

indernevenprogramma

Een kindernevenprogramma kan georganiseerd worden naast een (deel van een) activiteit voor volwassenen, bijvoorbeeld een Kerst- of Paasviering, of een vrouwenochtend.

Voorbereiding 0 Proberen in te schatten hoeveel kinderen er kunnen komen. Is dit niet mogelijk, dan voor veel materialen zorgen die eventueel onaangebroken teruggebracht of bewaard kunnen worden. 0 Voor naamkaartjes en speldjes zorgen. Zo kunt u de namen van de kinderen snel leren. 0 Voor voldoende medewerkers zorgen. 0 Rekening houden met verschillende leeftijdsgroepen. Eventueel voor een crèche zorgen voor de allerkleinsten. 0 Bij het aanleren van een nieuw lied, zorgen dat de tekst op een sheet staat of met grote letters op (gekleurd) karton. 0 Voor kleine cadeautjes zorgen die u na afloop mee kunt geven: kleurplaat, kaars, sticker, boekje, enz.

Tijdens

0 Kinderen opzoeken in centrum (7.1). 0 Kinderclub (7.3) beginnen, zo is er meer continuïteit.

Kansen 0 Kinderen worden bereikt met het evangelie. 0 Voor ouders zijn de kinderen geen belemmering meer om een activiteit bij te wonen.

Gevaren 0 Verkeerde inschatting van het aantal kinderen dat zal komen, zodat er te weinig materiaal is of de ruimte te klein is.


Nazorg

Er zijn legio mogelijkheden om een kindernevenprogramma in te vullen: 0 Aan het begin kinderen welkom heten en vragen hun naam op het naamkaartje te schrijven en op te spelden; kinderen ook Citaat vragen het kamernummer te geven, zo hebt u nieuwe bezoekadressen. ”Ik kwam bij een viering voor 0 Bijbelverhaal vertellen (7.4). Het is vluchtelingen. Bleek dat er goed gebruik te maken van platen. niets voor de kleintjes was. 0 Verhaal verwerken met een knutselZe vroegen mij of ik dat even werkje (voor ideeën: E&M). op wilde knappen. Nou, ik 0 Dia-klankbeeld vertonen. Vooral heb een heerlijke tijd gehad voor de christelijke feestdagen is met die kinderen. Ze zijn zo spontaan.” er materiaal beschikbaar bij diverse instanties (NBG). 0 Poppenkastspel (7.5) met een bijbelse boodschap erin verweven. 0 Zingen. Tip: met de kinderen een lied aanleren en dit opvoeren voor de volwassenen. Dit moet wel ingebouwd worden als programmaonderdeel van de volwassenen. 0 Aan het einde van het programma de naamkaartjes innemen. 0 Na afloop de kinderen het cadeautje meegeven.

7.2

K

inderclub

Op regelmatige basis is er een ochtend of middag speciaal voor kinderen. Een kinderclub voor vluchtelingenkinderen kan als zelfstandige activiteit worden opgezet, maar vluchtelingenkinderen kunnen ook instromen in een bestaande kinderclub.

Voorbereiding 0 Doelgroep bepalen wat leeftijd betreft. 0 Locatie zoeken waar u regelmatig gebruik van mag maken. 0 Voor medewerkers zorgen en een rooster maken met data en taakverdeling: wie doet de vertelling, wie het zingen, enz. 0 Uitnodigingen maken en enkele dagen van te voren uitdelen in het centrum; zo kunt u enigszins inschatten hoeveel kinderen er komen. 0 Voor vervoer zorgen van en naar het centrum. Vaak komen er meer kinderen dan zijn uitgenodigd: zorg dus voor voldoende vervoer. 0 Voor naamkaartjes en speldjes zorgen. 0 Voor (gekleurde) vellen en stiften zorgen zodat u liedjes op kunt schrijven. 0 Voor voldoende materialen zorgen (te bestellen bij IKEG of Timotheüs). Papier, lijm en schaartjes moeten eigenlijk standaard aanwezig zijn. 0 Een groot vel met vakjes maken waarop u de namen kunt schrijven van de aanwezige kinderen. U kunt een sticker plakken bij de naam als het kind er is; vijf stickers betekent een klein cadeautje.

Tijdens

0 De kinderen ’verdelen’ over de medewerkers, zodat iedereen een vast groepje kinderen heeft om te bezoeken.

Kansen

Gevaren

0 Kinderen bereiken. 0 Door het steeds terugkerende karakter van de activiteit kunt u een band opbouwen met de kinderen. 0 Nieuwe contacten via kinderen met hun ouders.

0 Het terugkerende karakter van de club kan ook een nadeel zijn: medewerkers haken af bij gebrek aan tijd, energie of bereidheid. 0 Het vergt vrij veel organisatie. Zonder een goede organisatie ontstaan er praktische problemen.

N.B. Speciale mappen voor kinderclubwerk onder moslimkinderen zijn te bestellen bij E&M.


Nazorg

0 Tijdens het ophalen van de kinderen blijft er iemand achter om de kinderen op te vangen. 0 Kinderen welkom heten, naamkaartjes invullen en opspelden. Vraag de kinderen er hun kamernummer bij te zetten, zo hebt u nieuwe bezoekadressen. 0 Stickers plakken bij de namen op Citaat het vel. 0 Zingen. Het is leuk de liedjes op ge”Na de vertelling zegt een kind: kleurde vellen te schrijven en aan ”Juf, word jij hiervoor betaald?” waslijnen te hangen. Wat een mooie aanleiding om uit 0 Vertelling (7.4) aan de hand van platen. te leggen waarom ik er voor hun 0 Gebed. was!” 0 Verwerking van het verhaal. Bijvoorbeeld: als u het scheppingsverhaal vertelt, kunt u de kinderen dieren uit het scheppingsverhaal laten tekenen of knippen en die ophangen aan slingers of waslijnen. 0 Lied zingen dat aansluit bij vertelling en verwerking. Andere mogelijkheden zijn: poppenkast (7.5), een spel, of het aanleren van een tekst.

7.3

B

ijbelse vertellingen voor kinderen

Tijdens een kinderprogramma of kinderclub is er vaak gelegenheid om kinderen een bijbelverhaal te vertellen.

Voorbereiding 0 0 0 0 0 0 0

Bidden om de leiding van de Heilige Geest. Verhaal in de Bijbel lezen, daarna nalezen in een kinderbijbel. Bepalen welke boodschap u aan de kinderen wilt meegeven en deze voor uzelf opschrijven. Hoofdlijnen van het verhaal puntsgewijs opschrijven. Een begin- en eindzin bedenken. Voor visuele materialen (platen) zorgen die het verhaal kunnen verlevendigen. Zorgen dat u moeilijke begrippen duidelijk kunt uitleggen (bijvoorbeeld in het verhaal van Boaz en Ruth: het begrip ’losser’, of het begrip ’zalven’). 0 Nagaan welke dingen in het verhaal bekend zijn bij moslims vanuit de Koran, of welke dingen gevoelig kunnen liggen.

Nazorg

0 De aandacht trekken van kinderen door een pakkende opening: een gesprekje over iets uit het verhaal of een voorwerp laten zien dat met het verhaal te maken heeft. 0 Zorgen dat u het doel bereikt met de vertelling dat u tevoren gesteld had. 0 In de tegenwoordige tijd vertellen, zodat kinderen zich in het verhaal kunnen verplaatsen. 0 Proberen het verhaal voor uzelf in beelden om te zetten, door als het ware dia’s in uw hoofd te maken. U kunt het dan ook beeldender overbrengen. 0 Letten op de reacties van de kinderen door regelmatig de kring rond te kijken. 0 Gebaren, levendige gezichtsuitdrukking en gevarieerd stemgebruik zorgen ervoor dat kinderen geboeid blijven. 0 Altijd dezelfde bijbel bij het verhaal houden, zodat de kinderen gaan begrijpen dat alle verhalen daaruit komen.

Kansen 0 Kinderen het Evangelie op zo’n manier vertellen dat ze het begrijpen en het hen aanspreekt.

0 Na de vertelling tijd vrijmaken voor kinderen om vragen te stellen of gewoon na te praten.

Citaat ”Er waren veel kinderen uit het AZC meegekomen naar de vakantiebijbelclub. De laatste avond waren hun ouders er ook. We brachten hen allemaal per bus terug. Op de terugweg werd er nog volop gezongen, en nagepraat over het verhaal.”

Gevaren 0 De vertelling wijkt teveel af van het verhaal zoals het in de Bijbel staat. 0 Moslimkinderen interpreteren het verhaal in het kader van hun religieuze achtergrond. Zo kunnen ze een verkeerd beeld krijgen van de bijbelse boodschap.


Tijdens

7.4

P

oppenkast

Poppenkastspel is een activiteit die gebruikt kan worden tijdens kinderclubmiddagen, een kindernevenactiviteit of als een op zichzelf staande activiteit.

Voorbereiding 0 Zorgen voor een poppenkast. U kunt bijvoorbeeld proberen een poppenkast te lenen bij de plaatselijke basisschool. 0 Voordat u begint met het bedenken van een verhaal, eerst kijken welke poppen u tot uw beschikking heeft. 0 Voor het vertolken van een bijbelse boodschap zijn gelijkenissen heel geschikt, zoals de schat in de akker. U kunt ook zelf een verhaal met bijbelse boodschap bedenken, zoals in het voorbeeld hieronder: ”Een koning heeft een heel slordig dochtertje. Hij moppert voortdurend op haar, hoewel zij haar uiterste best doet om iets netter te worden. Allerlei avonturen spelen zich af in het paleis en aan het eind ontdekt de koning dat hij eigenlijk helemaal niet lief is geweest voor zijn dochtertje. Dan wordt aan de kinderen verteld over een andere Koning, Die onvoorwaardelijk van ons houdt. We zijn in Zijn ogen als parels. Wanneer wij onze parel vies maken door zonde, wil Hij hem weer schoonmaken.” 0 Bij de ’Windroos’ zijn ook verhaalschetsen beschikbaar. 0 Voor mensen zorgen die tijdens het poppenkastspel tussen de kinderen zitten, om hen tot stilte te kunnen manen. 0 Voor attributen zorgen die de poppen kunnen hanteren, zoals een klein muziekinstrumentje, een doosje of een cadeautje.

Nazorg

Tijdens

0 Zorgen dat u na de voorstelling voor de kast bent, zodat kinderen naar u toe kunnen komen. Citaat 0 De kinderen een evangelisatieboekje of ca”Het meisje kreeg een deautje meegeven. cadeautje van de koning, 0 Een praatje met de maar ze maakte het stuk. kinderen aanknopen Gelukkig had de koning en hun adressen noeen heelmaakmachine.” teren, zodat u hen kunt bezoeken.

Kansen 0 Het evangelie wordt op een aansprekende manier zichtbaar gemaakt voor kinderen.

Gevaren 0 Wanneer u de poppen op een grappige manier het evangelie laat brengen, verliest de boodschap haar waardigheid.


0 Om de pop goed vast te houden, de wijsvinger in het hoofd steken en de middelvinger en duim in de handjes. Zorgen dat de pop goed boven de kast uitsteekt, zonder dat uw arm zichtbaar is. 0 De pop bewegen die u laat praten, zodat duidelijk is welke pop aan het woord is. 0 Elke pop zijn eigen stemmetje geven. 0 Door wisseling in stemgebruik kunt u spanning aanbrengen: hard, zacht, snel, fluisterend. 0 De bijbelse boodschap bij voorkeur niet via de poppen brengen, maar met uw eigen stem. 0 U kunt kinderen in het spel betrekken, door poppen vragen te laten stellen. De reactie van kinderen is vaak wel erg luidruchtig! 0 Voor eenvoudig taalgebruik zorgen wanneer er kinderen zijn die de Nederlandse taal niet goed beheersen.

7.5

O

pvang op christelijke basisschool

Veel vluchtelingen komen naar Nederland met kinderen die onder de leerplichtwet vallen. Vaak worden ze vanuit een centrum automatisch op een school geplaatst. De ouders zijn echter vrij in hun schoolkeuze en kunnen dus voor een christelijke school kiezen.

Voorbereiding 0 De ouders van de kinderen op de hoogte stellen van de mogelijkheid om hun kinderen op een christelijke school geplaatst te krijgen. 0 De ouders een duidelijk beeld geven van de visie en identiteit van een christelijke school die u op het oog hebt. 0 Overleg voeren met het schoolbestuur. Voor schoolbesturen is het goed om te weten dat een vluchtelingenkind bijna dubbel (1,9 x in vergelijking met een Nederlands kind) gefinancierd wordt. 0 Ook het team van onderwijsgevenden moet achter de plannen staan om vluchtelingenkinderen op de school geplaatst te krijgen. 0 De ouders van de Nederlandse kinderen moeten van stap tot stap op de hoogte worden gehouden. Dit vergroot het draagvlak. 0 De Nederlandse kinderen zelf moeten worden voorbereid op de komst van vluchtelingenkinderen. 0 Tussen de school en de leiding van het centrum moet er nauw contact zijn. 0 Bij de aanmelding van vluchtelingenkinderen dienen dezelfde regels gehanteerd te worden als bij Nederlandse kinderen. 0 Rekening houden met verschillen in cultuur in het contact met kinderen en hun ouders.

Tijdens

0 Vluchtelingenkinderen krijgen christelijk onderwijs. 0 Nederlandse christelijke ouders kunnen in contact komen met ouders van vluchtelingen.

0 Er zullen speciale materia”Ontroerend om te horen hoe een Afghaans gezin len moeten worden aangeAfghanen zijn meestal overschaft, vooral voor het taaltuigd moslim! - ’een rivier vol onderwijs. van vrede in mijn hart’ aan het 0 Tijdens bijvoorbeeld de zingen is. Dat had de dochter aardrijkskundeles kan aanop school geleerd.” dacht gegeven worden aan het thuisland van het vluchtelingenkind. Het kind kan gevraagd worden er zelf iets over te vertellen. 0 Een vluchtelingenkind heeft aandacht nodig, met name als het een traumatische achtergrond heeft.

Gevaren 0 Men moet niet onderschatten hoeveel zorg een vluchtelingenkind vraagt, vooral met betrekking tot taalonderwijs en de aanschaf van specifieke materialen. 0 Zonder goede begeleiding zullen vluchtelingenkinderen buiten de boot vallen.

Bij Gave is een folder te verkrijgen getiteld ’Vluchtelingen op de christelijke basisschool’, waarin literatuur over dit onderwerp wordt aanbevolen. Ook zijn twee scripties van Pabo-studenten over dit onderwerp bij Gave te bestellen voor f 25,-.


Kansen

Citaat

7.6

8 Integreren in Nederland

Werkvormenmap

B

ezoekwerk

In het centrum vluchtelingen op hun kamer bezoeken en zo vriendschap opbouwen is de eerste stap naar integratie in Nederland.

Voorbereiding 0 0 0 0 0 0

De kerk informeren over het bezoekwerk en trouwe medewerkers vinden. Visitekaartjes maken die u aan vluchtelingen kunt geven. Ondersteunend materiaal meenemen: lectuur, bandjes en video's (4.2). Legitimatiebewijs meenemen; dat heeft u nodig om het centrum binnen te komen. Papier en pen meenemen om namen van nieuwe contacten op te kunnen schrijven. U kunt bezoekwerk individueel doen. Anderen vinden het plezieriger met zijn tweeën te gaan. Het is bemoedigend van tevoren met een groep de Bijbel te lezen, te bidden en dan uit te gaan.

Tijdens

0 Trouw zijn in het onderhouden van contacten. 0 Vluchtelingen uitnodigen bij u thuis te komen. 0 Wanneer vluchtelingen worden overgeplaatst, hen doorverwijzen naar een kerk in hun nieuwe woonplaats.

Kansen 0 Veel leren over andere cultu ren. 0 Een vriendschap ontwikkelen waarin verschillende aspecten een rol spelen: geestelijke zaken, hobby’s, praktische hulp, enz.

Gevaren 0 Jaloezie als u meerdere mensen kent in het centrum en niet bij allemaal op bezoek gaat. 0 Niet in kunnen schatten of het bezoek op prijs wordt gesteld. In veel culturen is neezeggen ongepast. 0 Frustratie door niet nagekomen afspraken. 0 Meegesleurd worden in de persoonlijke problemen van vluchtelingen. 0 Gemanipuleerd worden om dingen voor vluchtelingen te doen, die u eigenlijk niet wilt.


Nazorg

0 Melden bij de receptie. U ontvangt daar een bezoekerspas in ruil voor uw identiteitsbewijs. 0 U zult waarschijnlijk gastvrij ontvangen worden. Voelt u zich Citaat echter niet verplicht om alles op te eten wat men u voorschotelt. ”Op een gegeven moment reali0 Wees alert op andere gewoonten seerde ik me plotseling dat het en omgangsvormen (schoenen Iraanse gezin waar we nu al uit; wel of geen handenschudmaanden contact mee hadden, den tussen mannen en vrouwen). werkelijk vrienden waren gewor0 Vrouwen kunnen het best bij den. Het was heerlijk om naar vrouwen op bezoek gaan, manhen toe te gaan. We kregen altijd nen bij mannen. Dit voorkomt vreselijk veel lekkers aangeboden. We lachten en huilden problemen. samen.” 0 Alert zijn op het motief tot contact aan de kant van de vluchteling. 0 Niet terughoudend zijn het geloof ter sprake te brengen. Het is een gewoon gespreksonderwerp. 0 Niet vragen naar een vluchtverhaal. Dit kan bedreigend zijn, of valse verwachtingen wekken. 0 Af en toe een klein presentje (bloemetje, iets lekkers) meenemen doet wonderen.

8.1

T

aalmaatje

U kunt vluchtelingen helpen Nederlands te leren door als taalmaatje te fungeren. Dat houdt in dat u regelmatig met een vluchteling Nederlands spreekt met de bedoeling zijn of haar spreekvaardigheid te verbeteren. Dit ter ondersteuning van de Nederlandse les in klassikaal verband.

Voorbereiding 0 Binnen de kerk zoeken naar mensen die minimaal één uur per week taalhulp willen zijn voor een vluchteling. 0 Een bijeenkomst beleggen waarin u de Nederlandse vrijwilligers informatie geeft over de achtergrond van de vluchtelingen. U kunt hen dan tevens een aantal basale grammaticaregels meegeven, als ondersteuning voor het taalmaatje-zijn (verkrijgbaar bij Gave). 0 Onder de vluchtelingen zoeken naar mensen die behoefte hebben aan een taalmaatje. Dit kan onder bestaande contacten, of bijvoorbeeld door dit aan te bieden via de Nederlandse lessen die vluchtelingen al volgen. 0 Stel een coördinator aan die vluchtelingen en Nederlanders bij elkaar brengt en die in het oog houdt of de taalhulp goed verloopt. Belangrijke regel: mannen bij mannen, vrouwen bij vrouwen. 0 Als u weet wie uw taalmaatje wordt, is het goed iets te lezen over het land van herkomst van de vluchteling. Dat kan prima via een encyclopedie. Informatie over de godsdienstige situatie in een land vindt u in ’Operation World’ van Patrick Johnstone, te bestellen bij de (christelijke) boekhandel.

Tijdens

Citaat

0 0 0 0 0

Laat uw taalmaatje veel praten. Houd de intensieve taaltraining beperkt tot ongeveer een uur. Verbeter niet elke fout, maar alleen de meest opvallende. Leg af en toe een grammaticaregel uit, maar niet meer dan twee per keer. Gespreksonderwerpen die het bijna altijd goed doen zijn: familie, vrijetijdsbesteding, werk, het alledaagse leven hier en in het land van herkomst, cultuur. 0 U kunt ervoor kiezen elk uur een onderwerp uit te diepen. Bijvoorbeeld: eten. Wat zijn de belangrijkste groenten en fruit? Wat vind je lekker? Wat zijn de vier smaken? 0 U kunt een gedeelte van het uur speciaal besteden aan het oefenen van de uitspraak. 0 Als het ’klikt’ en u tijd hebt, kunt u ook dingen samen gaan doen met uw taalmaatje. Blijf daarbij wel Nederlands spreken!

”Nu ik een taalmaatje heb, is mijn verblijf in Nederland lang niet meer zo eenzaam. We praten samen, maar we doen ook leuke dingen samen. Dat is heel belangrijk voor mij.”

0 Vluchtelingen helpen zo snel mogelijk de Nederlandse taal te leren. 0 Contacten ontwikkelen op het grensvlak van functioneel en vrienschappelijk.

Gevaren 0 Het klikt niet tussen de taalmaatjes. 0 Het educatieve aspect wordt uit het oog verloren.


Kansen

8.2

S

tuderen in Nederland

Veel vluchtelingen willen in Nederland een opleiding volgen. In sommige gevallen kunnen wij hen helpen om dat daadwerkelijk te doen.

Regelgeving 0 Tot 16 jaar is er leerplicht in Nederland. Dit geldt ook voor kinderen van vluchtelingen. 0 Vluchtelingenjongeren onder de 18 jaar mogen aan een opleiding beginnen. Zij mogen deze opleiding blijven volgen tot deze is afgerond. 0 Ook vluchtelingen die een opleiding volgen, kunnen uitgezet worden. 0 De Adviesbureaus voor Opleiding en Beroep (AOB) beoordelen of een in het land van herkomst gevolgde opleiding voldoende is voor het volgen van een (vervolg)opleiding in Nederland. 0 In veel gemeenten is er een zogenaamde ’schakelklas’. Dit is een opleiding van een jaar voor vluchtelingen(jongeren) die het Nederlands onvoldoende beheersen om het gewone onderwijs te volgen. Na dat jaar kunnen ze een opleiding gaan volgen die bij hen past. 0 Voor het volgen van een gewone Nederlandstalige opleiding is een diploma Nederlands nodig: NT2 (Nederlands als tweede taal). 0 Opleidingen die niet door de overheid gefinancierd worden (bijvoorbeeld bijbelscholen, particuliere cursussen) vallen niet onder bovengenoemde regels. Zij mogen zelf besluiten of zij vluchtelingen, ook zonder status, accepteren. 0 Het UAF (Stichting voor Vluchteling-Studenten) helpt vluchtelingen met of zonder status een vervolgopleiding te volgen. De randvoorwaarden hiervoor zijn: Nederlands beheersen op niveau 3 van NT2; een vooropleiding hebben die gelijk staat aan minimaal mavo; een vierjarige MBO-opleiding willen volgen, of een HBO- of universitaire opleiding. De uiteindelijke beslissing of het UAF een vluchteling helpt, hangt af van de beoordeling van het vluchtverhaal door het UAF.

Kansen 0 Je kunt iemand helpen na te denken over hoe hij zijn leven verder wil inrichten. 0 Vluchtelingen kunnen weer een bestaan op gaan bouwen.

0 Helpen Nederlands te leren. 0 Op de lagere studieniveaus: helpen met studeren, bijvoorbeeld door samen naar het huiswerk kijken. 0 Helpen een diplomawaardering te krijgen. 0 Contacten leggen met onderwijsinstellingen om te informeren naar de mogelijkheden. 0 De Nederlandse onderwijssituatie zo goed mogelijk uitleggen, zodat vluchtelingen een goede keus kunnen maken. 0 Doorverwijzen naar de juiste opleiding, of naar het UAF.

”Gelukkig mag ik verder gaan met mijn studie medicijnen in Nederland. Ik moet verschillende dingen overdoen die ik al in Afghanistan heb geleerd. Toch kost het studeren me heel veel tijd. Nu kan ik goed Nederlands verstaan, maar moet ik alles in het Engels lezen!”

Gevaren 0 Gebrekkige beheersing van het Nederlands blijft een grote drempel. 0 Soms zijn vluchtelingen te optimistisch over op welk niveau ze kunnen functioneren.


Wat kunnen wij doen?

Citaat

8.3

W

erk zoeken

Het vinden van werk is voor vluchtelingen een van de belangrijkste vragen die hen bezighouden. Meedenken en -zoeken door anderen kan helpen zo snel mogelijk iets te vinden.

Regelgeving 0 Vluchtelingen mogen in principe pas betaald werk verrichten als zij een A- of C-status hebben gekregen, of in het derde jaar van hun vvtv (voorlopige vergunning tot verblijf) zitten. 0 Vluchtelingen zonder status mogen vrijwilligerswerk verrichten. Dit werk moet: a) normaal gesproken onbetaald zijn; b) het algemeen maatschappelijk belang dienen. Officieel moet hiervoor een verklaring van geen bezwaar afgegeven worden door de Arbeidsvoorziening Nederland. Dit kan via het centrum geregeld worden. 0 Vluchtelingen zonder status die minimaal zes maanden in Nederland zijn en vluchtelingen met een vvtv, mogen maximaal twaalf weken per jaar bepaalde seizoensarbeid verrichten, voornamelijk in de fruitoogst. Hiervoor moet toestemming gevraagd worden aan het Ministerie van Justitie, via het centrum. 0 Vluchtelingen met een status kunnen werk zoeken via het Arbeidsbureau, en/of via het arbeidsbemiddelingsbureau Emplooi van Vluchtelingenwerk Nederland. 0 Het heeft zin ingeschreven te staan bij uitzendbureaus. Uitzendbureau START is gespecialiseerd in moeilijk bemiddelbare werkzoekenden. 0 Er zijn verschillende mogelijkheden voor gesubsidieerd werk via de WIW-regeling (WIW staat voor Wet Inschakeling Werkzoekenden). Omdat de precieze invulling hiervan per gemeente verschilt, kan het best geïnformeerd worden bij Sociale Zaken van de burgerlijke gemeente. De werkgever moet meestal tussen de f4.000 en f12.000 bijdragen voor iemand in (bijna) volledig dienstverband.


Kansen 0 Vluchtelingen een zinvolle daginvulling bieden. 0 Meer mensen uit de gemeente raken betrokken bij vluchtelingen, omdat zij hen nu tegenkomen bij het doen van (vrijwilligers)werk.

Gevaren 0 Het zoeken naar (vrijwilligers)werk kan teleurstellend zijn, omdat er lang niet altijd resultaat is. 0 Het werk zelf kan teleurstellend zijn, omdat veel vluchtelingen werk vinden dat onder hun opleidingsniveau ligt.


Citaat 0 Vluchtelingen op de hoogte brengen van de mogelijk”Ik sta hele dagen aan de lopende heden die er zijn. band. Wat fijn om weer hard te kun0 Vluchtelingen in contact brennen werken en geld te verdienen. gen met bijvoorbeeld het ArIk vind het alleen gek dat de Nederbeidsbureau, Emplooi en Solanders en de buitenlanders altijd ciale Zaken van de gemeente. apart zitten. De Nederlanders lachen 0 Zoeken naar mogelijkheden ons uit. Maar ik hoop dat ik hier niet voor seizoensarbeid en vrijaltijd hoef te werken. Als ik genoeg willigerswerk voor vluchtegeld heb, wil ik een eigen bedrijf beginnen.” lingen. 0 Christelijke werkgevers wijzen op de mogelijkheden die gesubsidiëerde arbeidsplaatsen opleveren en hen in contact brengen met vluchtelingen.

8.4

K

ennismaken met nieuwe woonplaats

Vluchtelingen die in een huis komen te wonen, worden opeens geconfronteerd met talloze dingen die ze moeten doen en leren. Vluchtelingenwerk Nederland speelt daarin een belangrijke rol. Ook kunnen christenen veel voor deze nieuwe plaatsgenoten betekenen.

Situatie 0 De plaatselijke werkgroep van Vluchtelingenwerk speelt een belangrijke rol in alle ’technische’ dingen die geregeld moeten worden. Denk o.a. aan: aanvragen uitkering; arts; tandarts; school kiezen voor de kinderen; gezinshereniging; geldigheid diploma's en rijbewijs; bank; contact met Rode Kruis over opsporen familie; betalen van belastingen en rekeningen; etc. 0 Als de plaatselijke werkgroep van Vluchtelingenwerk iets niet weet of kan, is het voor hen mogelijk de helpdesk van Vluchtelingenwerk te bellen om advies te krijgen. 0 Als u via Vluchtelingenwerk niet verder komt, dan kunt u de ’Vluchtelingenalmanak’ raadplegen. Deze staat boordevol informatie over regelingen die op vluchtelingen betrekking hebben en contactadressen van organisaties die op verschillende terreinen actief zijn. De almanak is verkrijgbaar bij het NIZW.


Kansen 0 Op een praktische manier mensen helpen zich thuis te voelen in de gemeenschap. 0 Nieuwe vrienden maken met wie je samen leuke dingen kunt doen.

Gevaren 0 Vluchtelingen te afhankelijk van je maken. 0 Zo druk te zijn met maatschappelijke integratie, dat de geestelijke dingen uit het oog verloren worden.


0 Naast de contacten met allerlei instanties zijn er vele andere dingen te doen, waarin kerkleden een belangrijke rol kunnen spelen. Denk hierbij o.a. aan: -bezoekjes afleggen; -samen naar de winkel gaan; -meeCitaat nemen naar plaatselijke activiteiten (braderie, ”Nu ik merk wat onze Koninginnedag); nieuwe buren allemaal -musea en tentoonmoeten regelen, zie ik stellingen om meer te opeens hoe ingewikkeld leren over Nederland het leven in Nederland is. in het algemeen en de Logisch dat je dat niet woonplaats in het meteen allemaal snapt. Ik bijzonder. vind het leuk om mijn steentje bij te dragen door 0 In de contacten met de buurvrouw allerlei dinvluchtelingen kan aangen in het dorp te laten dacht gegeven worden zien. Want als ze niet weet aan Nederlandse gewat alles is, hoe kan ze woontes en Nederzich hier dan thuis gaan landse cultuur. voelen?” 0 U kunt overwegen vrijwilliger te worden bij de plaatselijke werkgroep van Vluchtelingenwerk (10.2).

8.5

G

astgezinnen

Volwassen vluchtelingen hebben een Nederlands gezin waar ze mee kunnen optrekken en op bezoek kunnen gaan.

Vluchtelingen en Nederlanders moeten met elkaar in contact worden gebracht. Dit kan door de kerk gebeuren. Ook kan het gedaan worden in samenwerking met de leiding van het centrum en Nederlanders die zich hiervoor willen inzetten. In dat geval moeten de volgende stappen worden ondernomen:

Voorbereiding 0 Overleggen met de leiding van het centrum of er iemand vrijgesteld kan worden om als coördinator te fungeren. Een centrum heeft een budget voor extra dingen (het zogenaamd ’pluspakket’) en kan ervoor kiezen om iemand voor een gastgezinnenproject aan te stellen. 0 Medewerkers zoeken om Nederlandse gastgezinnen (kunnen ook alleenstaanden zijn) te vinden. 0 Nederlanders moeten het Engels of Frans enigszins beheersen. 0 De vluchtelingen en Nederlanders koppelen. 0 Bij koppelen moet u letten op gezinssamenstelling. Geef beide partijen ruimte voor voorkeuren en wensen. 0 Een voorlichtingsavond beleggen voor alle Nederlanders die gastgezin willen zijn (in het centrum; dan zijn de Nederlanders daar eens geweest). 0 Informatie geven over wat er van hen wordt verwacht. Aan het eind van de avond de namen geven van de vluchtelingen voor wie ze gastgezin zullen zijn en hen vragen deze binnen twee weken een bezoek te brengen. 0 De Nederlanders moeten iemand hebben waar ze met hun vragen terecht kunnen: daarom een contactpersoon aanstellen.

Nazorg Tijdens

0 Na een half jaar de Nederlanders bij elkaar

Gastgezinnen vertellen hun gasten wat die van hen kunnen verwachten: 0 Gastgezinnen houden zich afzijdig van procedure. 0 Gastgezinnen kunnen hun gasten beter geen geld toestoppen of dingen voor hen kopen. Dat zou de relatie ongezond maken. 0 Gastgezinnen kunnen: gezelligheid bieden, hun gasten mee uit nemen (9.3), samen eten, helpen bij huiswerk, boodschappen doen, enz. 0 Gastgezinnen geven duidelijk grenzen aan. 0 Gastgezinnen houden zoveel mogelijk rekening met de culturele achtergrond van hun gasten. Bijvoorbeeld: de man-vrouwverhouding is anders, varkensvlees is vaak taboe.

0 Nederlanders leren vluchtelingen van dichtbij kennen. 0 Nederlanders kunnen wat vreugde brengen in het bestaan van vluchtelingen. 0 Nederlandse christenen kunnen laten zien wat het betekent christen te zijn.

”Heerlijk om een adres te hebben waar we met onze problemen terecht kunnen. Af en toe komen de muren in het centrum op je af .”

Gevaren 0 Een verkeerd verwachtingspatroon bij de vluchtelingen of de Nederlanders leidt tot problemen. 0 Het klikt niet tussen gast en gastgezin. 0 Het gastgezin geeft de eigen grenzen niet aan, waardoor het meer doet dan het zou willen of kunnen.


Kansen

Citaat

8.6

9 Gezelligheid

Werkvormenmap

S

pelletjesmiddag/-avond

In een christelijke omgeving wordt ontspanning geboden en gelegenheid om te praten.

Voorbereiding 0 Locatie regelen. Wanneer u vaker een dergelijke middag of avond wilt organiseren, is het handig een ruimte te hebben waar u spelmateriaal kunt opslaan, bijvoorbeeld een zaaltje van de kerk. 0 Zorgen voor tafeltennistafel, voetbalspel, biljarttafel, sjoelbak, schaakspel, domino en eventueel gezelschapsspelen. 0 Groep Nederlandse kerkleden vragen bij toerbeurt aanwezig te zijn en voor koffie, thee, limonade en koekjes te zorgen. 0 Rooster maken en aan Nederlandse kerkleden uitdelen. 0 Vluchtelingen uitnodigen: persoonlijk of via posters in het centrum (3.6). 0 Voor vervoer van en naar het centrum zorgen. 0 Voor kaartjes zorgen waarop vluchtelingen hun naam en adres kunnen schrijven; u kunt hen dan opzoeken in het centrum. Dit is vooral handig als het een eenmalige activiteit betreft. 0 Uitnodigingen maken voor andere kerkelijke activiteiten (kerkdienst, bijbelstudie enz.).

Tijdens Citaat

0 Bij eenmalige activiteit: zoek de vluchtelingen in het centrum op. 0 Wanneer u op wekelijkse of tweewekelijkse basis het zaaltje openstelt, is er meer continuïteit. U kunt dan in de gaten houden wie er plotseling niet meer komen. 0 Kom regelmatig met Nederlanders bij elkaar om de gang van zaken te bespreken.

Kansen 0 Wanneer er op regelmatige basis spelletjesmiddagen of -avonden zijn, is er gelegenheid de vluchtelingen spelenderwijs beter te leren kennen. 0 Dit kan een goede opstap zijn om vluchtelingen voor andere kerkelijke activiteiten uit te nodigen. 0 Vanwege het laagdrempelige karakter komen vluchtelingen er gemakkelijk op af dus is het een goede mogelijkheid om nieuwe contacten te leggen.

Gevaren 0 Vrouwen zullen bijna nooit op zoiets afkomen, die moeten op andere manier worden bereikt. Bijvoorbeeld met creatieve ochtenden/middagen (5.3). 0 Er kunnen ongewenste incidenten optreden. Bijvoorbeeld: er wordt hasj gerookt, er wordt tot Allah gebeden of er wordt ruzie gemaakt. Grijp onmiddellijk in. Het is belangrijk dat u de sfeer goed en christelijk houdt.


Nazorg

0 Voor een goede sfeer ”Je kon er elke week terecht en ik zorgen. Het ben dan ook elke week geweest. moet duideHeerlijk even wat anders doen, want in het centrum komen de lijk zijn dat er muren soms op je af.” christelijk met elkaar wordt omgegaan. 0 Omdat het vaak (alleenstaande) mannelijke vluchtelingen zijn die komen, moeten er onder de Nederlanders ook mannen zijn. 0 Tijd reserveren om met vluchtelingen te kunnen praten. 0 Vluchtelingen uitnodigen voor andere kerkelijke activiteiten.

9.1

P

icknick

In de vrije natuur lunchen Nederlanders en vluchtelingen in een ontspannen sfeer met elkaar.

Voorbereiding 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Locatie uitzoeken die goed bereikbaar is. Tevoren de plek bekijken om te zien of er voldoende gelegenheid is om wat te spelen en te sporten. Vluchtelingen uitnodigen (3.6). Iedere vluchteling vragen een gerecht mee te nemen. Zelf drinken (thee en fris) meenemen, en wat eten om achter de hand te hebben. Nederlanders uitnodigen (3.6). Kleden of zeil verzorgen. Liederen op papier zetten om tijdens de picknick te zingen. Eventueel muzikale begeleiding verzorgen (gitaar, trommel). Zorgen dat er spullen zijn om kinderen bezig te houden (bal, frisbee, enz.).

Tijdens

Nazorg 0 Zorgen dat vluchtelingen bezoek krijgen.

0 Bij het ophalen van de vluchtelingen ruim de tijd geven om te verzamelen. Het feit dat het iets informeels is en dat de kinderen ook mee moeten, maakt het verzamelen tot een tijdrovende klus. Citaat 0 Maaltijd met kort gebed beginnen, eventueel kort uitleggen waarom u dat doet. ”Het ijs brak toen de vluch0 Vluchtelingen vragen met eigen getelingen hun gerecht aanrecht rond te gaan; zo proeft iedereen kondigden. Eindelijk waren ervan en ontvangen vluchtelingen als de rollen omgedraaid: nu vanzelf complimentjes. boden de vluchtelingen de 0 Zorgen dat Nederlanders en vluchteNederlanders iets aan, in lingen bij elkaar zitten. plaats van omgekeerd.”

0 Het samen eten in de buitenlucht sluit perfect aan bij veel van de culturen waaruit vluchtelingen afkomstig zijn. 0 Een goede gelegenheid om in een ontspannen sfeer elkaar te leren kennen.

Gevaren 0 Het risico bestaat dat een selecte groep wordt uitgenodigd waardoor andere vluchtelingen die er later van horen, zich buitengesloten voelen. 0 Laat niet een paar vluchtelingen iets klaar maken en anderen niets; er kunnen dan scheve gezichten ontstaan.


Kansen

9.2

U

itjes

Nederlanders nemen vluchtelingen een dagje mee uit en laten zo iets van Nederland zien.

Voorbereiding 0 0 0 0 0

Vluchtelingen persoonlijk uitnodigen (3.6); tijd noemen dat er auto's klaar staan bij ingang centrum. Zorgen voor versnaperingen, een thermoskan met heet water en theezakjes. Voor vervoer zorgen. Een groep Nederlanders uitnodigen (3.6). Indien het uitje niet geschikt is voor kinderen, voor kindernevenprogramma zorgen (7.2).

Voorbeelden

Tijdens

0 Ruimschoots de tijd nemen om de Keukenhof. vluchtelingen te verzamelen. De Deltawerken. 0 Opletten dat er tijdens de dag nieDierentuin. mand buiten de boot valt. Zendingsdagen. 0 Als het goed is, loopt de dag vanBloemencorso. zelf. Dolfinarium. Pretpark. Citaat Madurodam: zo kunnen ze in één keer kennis maken met heel Nederland! Afghaanse vrouw na een bezoekje 0 Rondvaart en andere boottochten (zeilen, kanoën). aan de broer van een Nederlander 0 Stadswandeling. in zijn vakantiehuisje: ”Ik heb nu 0 Meenemen naar je eigen familieleden: voor vluchtelingen is familie echt het gevoel dat ik er even uit doorgaans erg belangrijk en je eigen familieleden maken van dichtbij ben. In het asielzoekerscentrum kennis met vluchtelingen. voel ik me soms zo opgesloten.” 0 0 0 0 0 0 0 0

Kansen

0 Vluchtelingen krijgen hooggespannen verwachting van contact met Nederlanders. Ze denken dat hun Nederlandse vrienden hen op regelmatige basis mee uit gaan nemen (hier is niets mis mee, maar bedenk dat het vaak tamelijk kostbaar is!). 0 Vluchtelingen gaan zich claimerig gedragen omdat Nederlanders hen betrekken bij iets tamelijk exclusiefs (een uitje is niet iets alledaags).


Gevaren

0 Op een ontspannen manier kunnen er vriendschappen ontstaan of verdiept worden. 0 Vluchtelingen zijn er eens even helemaal uit. 0 Vluchtelingen maken kennis met Nederland.

9.3

O

pen maaltijd

Een maaltijd waarbij zowel Nederlanders als vluchtelingen zijn uitgenodigd. De vluchtelingen zorgen voor de gerechten, zodat de Nederlanders kennis kunnen maken met uitheemse gerechten. Het beste is om u hierbij te richten op vluchtelingen uit één volk.

Voorbereiding 0 Locatie zoeken met kook- en zitgelegenheid. 0 Vluchtelingen vragen de maaltijd te verzorgen; geld voorschieten en teruggeven aan de hand van bonnetjes. 0 Voor mensen zorgen die zaal willen versieren en tafels dekken. 0 Uitnodigingen maken (3.6): zowel Nederlanders als vluchtelingen uitnodigen. 0 Op één etnische groep richten; de verschillen in cultuur tussen vluchtelingen van verschillende volken is even groot als tussen Nederlanders en vluchtelingen. 0 Evenveel Nederlanders als vluchtelingen bij de maaltijd proberen te krijgen.

Tijdens

0 Activiteit kan kleinschaliger worden voortgezet door bijvoorbeeld Nederlandse en vluchtelingengezinnen of -jongeren die bij elkaar komen eten. 0 Naam en adres noteren van vluchtelingen met wie tot dan toe geen contact was. 0 Nederlanders koppelen aan vluchtelingen en vragen hen op te zoeken.

Kansen 0 Ontmoeting in ontspannen atmosfeer waardoor vriendschappen kunnen ontstaan. 0 Gelegenheid om een belangrijk aspect van de cultuur van de vluchteling te ontdekken.

Gevaren 0 Zeer duidelijke en herhaalde communicatie is nodig zodat de vluchtelingen weten wat er van hen verwacht wordt.


Nazorg

0 Zeer ruim op tijd beginnen met koken. 0 Maaltijd met eenvoudig gebed beginnen; kort uitleggen waarom u dat doet. 0 Zorgen dat vluchtelingen en NederlanCitaat ders bij elkaar zitten. 0 De kok elk gerecht ”Vijf potten tuinbonen laten introduceren; dit werden één voor één van geeft een feestelijk hun velletje ontdaan. Toen tintje aan het geheel. ik dat zag, begreep ik 0 Tussen twee gangen opeens waarom voor het van maaltijd een onteten zorgen een dagtaak spannend programmakan zijn; en waarom Amir in dit geval de nacht ervoor punt inlassen, bijvoorook nog nodig had gehad. beeld een muzikaal Maar het resultaat mocht er intermezzo. zijn. Ik voorspelde hem dat 0 Voor grote groepen het een succes zou worden (meer dan 40 mensen) als hij een Iraans restaurant is een lopend buffet in Nederland zou openen.” geschikt.

9.4

10 Hulpverlening

Werkvormenmap

K

erkasiel

Soms komen christenen vluchtelingen tegen die met uitzetting bedreigd worden, terwijl die christenen sterk de indruk hebben dat dat levensgevaarlijk zou zijn. In die gevallen wordt soms kerkasiel verleend, om de overheid te vragen opnieuw de zaak te bekijken.

Regelgeving 0 Kerkasiel is geen burgerlijke ongehoorzaamheid. Als het aangemeld is bij de politie, wordt geen enkele wet overtreden. 0 Kerkasiel heeft geen juridische status. In de praktijk wordt het echter door de overheid gerespecteerd. 0 Bij ’publiek’ kerkasiel wordt onderdak verleend in de kerk zelf. De publiciteit wordt gezocht om de zaak te ondersteunen. Bij ’stil’ kerkasiel wordt het onderdak door de kerkelijke gemeente geregeld, maar niet altijd in het kerkgebouw zelf. De publiciteit wordt vermeden. Er wordt gepoogd juridische en politieke wegen te bewandelen om alsnog een keer in de zaak te brengen.


Gevaren Kansen 0 Levens redden. 0 De overheid blijkt in de praktijk opnieuw te kijken naar asielaanvragen van vluchtelingen aan wie kerkasiel is verleend.

0 Te snel kerkasiel verlenen door persoonlijke betrokkenheid bij vluchtelingen. 0 In een uitzichtloos kerkasiel terecht komen (bijvoorbeeld langer dan een jaar). 0 Teleurstelling door veeleisendheid van of bedrog door vluchtelingen.


Citaat Met het verlenen van kerkasiel moet uiterste terughoudendheid worden betracht. Enkele randvoorwaarden: ”Het geven van kerkasiel bond ons als 0 Grondig onderzoek naar de achtergrond, waarbij de vaste overtuigemeente in het begin op een bijzondere ging is gegroeid dat uitzetting leidt tot verregaand onrecht (dood, manier samen. Maar nu, na meer dan een marteling, lange gevangenschap). jaar, begint het heel zwaar te wegen. Zo0 Enig uitzicht op een verandering in de situatie. Kerkasiel moet wel op de kerk als op de vluchtelingen. tijdelijk zijn. We weten niet hoe we verder moeten.” 0 Een grote groep gemotiveerde vrijwilligers met een lange adem. 0 Beoordeling door objectieve buitenstaanders. In veel gevallen verliezen kerken de kritische distantie tot de vluchtelingen die ze kennen, zodat ze geen goed oordeel meer kunnen vellen. 0 Begeleiding door INLIA, de organisatie met de meeste ervaring op dit gebied, omdat juist deze organisatie het soms opneemt voor (bijna) uitgeprocedeerde vluchtelingen. 0 In de meeste gevallen is stil kerkasiel te prefereren. Dit wekt minder ergernis bij de overheid, waardoor de onderhandelingspositie beter blijft. Bovendien is de druk op de kerk dan veel minder groot (o.a. omdat er minder vrijwilligers nodig zijn). Publiek kerkasiel is vrijwel alleen te overwegen als het de bedoeling is via een groep vluchtelingen aandacht te vragen voor een deelaspect van het asielbeleid dat absoluut onverantwoord is. Juist hier geldt: uiterste terughoudendheid! Je pretendeert namelijk nogal wat als je zegt een situatie beter te kunnen beoordelen dan de Nederlandse overheid.

10.1

V

rijwilligerswerk in een centrum

In alle centra worden op verschillende plekken vrijwilligers ingezet. Zij zetten zich op een praktische manier voor de vluchtelingen in.

Voorbereiding 0 Contact opnemen met het centrum over welke mogelijkheden er zijn. Meestal worden er vrijwilligers ingezet voor onder andere: Nederlandse les, de vrouwenkamer, de bibliotheek, de recreatiezaal, de tweede-handskledingwinkel en de kinderspeelzaal. 0 Realiseert u zich dat vrijwilligers een ’religieus neutrale opstelling’ moeten hebben van de leiding van het cenrum. Dat betekent dat u moet kiezen tussen óf vrijwilliger zijn óf uw contacten op een expliciete manier christelijk in te vullen. 0 Een keuze maken hoeveel tijd u beschikbaar hebt en wanneer. Vooral bij dit werk moet daar grote regelmaat in zitten. 0 Neem van tevoren eens een kijkje bij de activiteit waar u vrijwilliger wilt worden. 0 Van het AZC krijgt u: een vrijwilligerscontract, onkostenvergoeding, vrijwilligersverzekering en indien nodig cursussen en trainingen.

0 Laat anderen uit uw gemeente ook kennis maken met de vluchtelingen die u kent. Zij kunnen nadrukkelijker de geestelijke zaken ter sprake brengen.

Kansen 0 Op een natuurlijke manier veel vluchtelingen leren kennen. 0 Vluchtelingen bijstaan in de dagelijkse bezigheden.

Citaat

0 Interesse tonen voor de persoon van de vluchteling en zo uw ”Ik geef met ontzettend veel plezier Nederlandse les. Vroeger heb ik ook altijd les christelijke bewogenheid tonen. gegeven, en nu heb ik dat weer opgepakt. (Probeer echter zo weinig mogeOfficieel mag ik niet over godsdienst pralijk te spreken over vluchtmotieten, maar ik krijg behoorlijk veel ruimte. ven.) Verschillende vluchtelingen gaan met ons 0 Een flexibele opstelling hebben. mee naar de kerk.” 0 Vluchtelingen met respect behandelen, als volwassen mensen die zelf verantwoordelijk zijn. 0 Afstand kunnen nemen van de problematiek van de vluchtelingen (zonder afstandelijk te zijn!). 0 De vluchtelingen die u kent ook eens buiten de ’vrijwilligerstijden’ om bezoeken.

Nederlandse les 0 Vluchtelingen kunnen op vrijwillige basis enkele uren per week Nederlandse les volgen. 0 Er zijn klassen op verschillende niveaus. 0 In de centra wordt standaard-lesmateriaal gebruikt. 0 Voor de vrijwilligers is er een handleiding die gebruikt kan worden bij het lesboek. 0 Wie Nederlandse les wil geven, hoeft geen onderwijs ervaring te hebben. Enig taalgevoel is wel belangrijk. 0 Flexibiliteit en echte aandacht voor de cursisten zijn belangrijk om het lesgeven vol te houden.

Gevaren 0 Vluchtelingen te veel afhankelijk maken, en te weinig eigen verantwoordelijkheid geven. 0 Moeilijkheden krijgen met de leiding van het centrum wanneer u over uw geloof wilt spreken.


Nazorg

Tijdens

10.2

P

astorale hulpverlening

Vluchtelingen hebben vaak veel behoefte aan pastorale gesprekken door alle dingen die ze hebben meegemaakt. Door pastorale hulpverlening worden vluchtelingen geholpen op een bijbelse manier om te gaan met hun problemen.

Voorbereiding 0 Voorafgaande kennis en ervaring in pastoraat is noodzakelijk, evenals een ’hart’ voor mensen. 0 Oriënteren op de culturen van de vluchtelingen. ’Nederlandse’ adviezen werken lang niet altijd. 0 Een vertrouwensband opbouwen. Dan pas vertrouwt iemand zijn geheimen aan je toe.

0 Luisteren met sympathie, vanuit de liefde van Christus. 0 Inleven in hoe de situatie in hun cultuur moet zijn geweest. Wat door ons als abnormaal wordt ervaren, is voor hun soms normaal, en andersom. 0 Goed laten merken dat u hun gevoelens begrijpt voordat u met bijbelse antwoorden komt. 0 In veel niet-westerse culturen is de communicatie indirect. Probeer met verhalen en voorbeelden een weg te wijzen, i.p.v. simpelweg te zeggen ”dit moet je doen.” 0 Niet schromen om ter plaatse te bidden. Zelfs veel moslims stellen het op prijs als er voor hen gebeden wordt. 0 Naar professionele hulp verwijzen als er ernstige problemen zijn.

Kansen

Nazorg 0 Betrokken blijven bij deze mensen. Eén gesprekje is vaak niet Citaat genoeg. 0 Hen in contact proberen te ”Toen ik christen geworden was, kreeg ik het er brengen met heel moeilijk mee dat ik een kerk, en had gelogen over mijn vooral met vluchtverhaal. Ik heb er christenen veel over gepraat met die een hart mede-christenen. Uiteinvoor vluchtedelijk heb ik bij de rechtlingen hebben. bank verteld dat ik gelogen 0 Praktische had. Jezus zei: ”De waarhulp bieden. heid zal u vrijmaken.” Ik vertrouw op Hem.”

0 Pastorale zorg is er voor christenen. Maar door aan niet-christenen te vertellen hoe zij op een bijbelse manier met hun problemen om kunnen gaan, kunnen ook zij God leren kennen. 0 Zowel christenen als niet-christenen laten proeven van de liefde van Christus. 0 Christenen die daadwerkelijk geholpen zijn om met hun problemen om te gaan, worden vaak zelf actief om ook anderen in contact te brengen met (de kracht van) het evangelie.

Gevaren 0 Te graag willen vertellen hoe het allemaal moet, en te weinig luisteren. 0 Het idee dat je al iemands problemen wel even kunt oplossen m.b.v. een ’bijbels zalfje’. 0 Ongevoeligheid voor de cultuur van de vluchteling leidt tot onbruikbare adviezen en zich onbegrepen voelen. 0 Een situatie waarbij een man pastorale hulp verleent aan een vrouw (of andersom) zonder dat daar ook anderen bij aanwezig zijn, leidt heel vaak tot problemen.


Tijdens

10.3

J

uridische hulp

De vraag of vluchtelingen in Nederland mogen blijven, is voor hen de meest prangende. Daardoor komt het veel voor dat in contacten met vluchtelingen alle vragen die er kunnen zijn rondom het al of niet asiel krijgen, erg op de voorgrond treden.

Situatie 0 Vluchtelingen hebben een advocaat die hun belangen behartigt. Daarnaast worden ze ondersteund door Vluchtelingenwerk Nederland, die hen helpt hun vluchtverhaal te presenteren. 0 Er zijn verschillende fases in de asielprocedure. Zo zijn er twee beoordelingen van een vluchtverhaal. Daarna is het nog mogelijk de gang naar de rechter te maken. Het kan heel lang duren voor deze hele procedure doorlopen is. 0 INLIA neemt het, na beoordeling van hun dossier, wel eens voor (bijna) uitgeprocedeerde vluchtelingen op. 0 Voor sommige vluchtelingen is doormigratie naar de Verenigde Staten of Canada mogelijk.

Wat kunt u doen?

0 Gerechtigheid laten geschieden, waar onrecht dreigt.

Gevaren 0 Als ondeskundige deskundigen voor de voeten lopen en valse hoop wekken bij de vluchteling. 0 Door persoonlijke betrokkenheid teveel meegetrokken worden in een vluchtverhaal. 0 Opkomen voor een vluchteling terwijl de afwijzing terecht was.


Kansen

0 Het juridische werk aan de mensen overlaten die daarvoor zijn: advocaten en medewerkers van Vluchtelingenwerk. 0 Niet zelf over het vluchtverhaal beginnen te spreken met een vluchteling. Dan zult u meestal ook niet bij de juridische procedure betrokken worden. 0 Als u het vluchtverhaal wel kent, probeer dan enige kritische distantie te bewaren. 0 Als u denkt dat er iets in de procedure misgaat, overlegt u Citaat dan met de contactpersoon van Vluchtelingenwerk, of ”Ik durfde in het begin in Nedereventueel met de advocaat. land niet alles te vertellen wat ik Laat verdere behandeling mee had gemaakt. Daarom geloofaan hen over. den ze me later niet meer. Gelukkig 0 Mocht de procedure alsnog waren er mensen in de kerk die naar uw mening - fout aflopen, heel veel voor me gedaan hebben. dan kunt u overwegen INLIA Maar nog steeds weet ik niet of ik te benaderen. in Nederland mag blijven.” 0 U kunt de vluchteling wijzen op de mogelijkheid via het IOM te onderzoeken of doormigratie mogelijk is. 0 Alleen als laatste redmiddel kunt u trachten de vluchteling juridisch te helpen. Begin in ieder geval niet op eigen houtje. Laat bijvoorbeeld de kerkenraad en een externe deskundige de situatie meebeoordelen. Realiseert u zich dat zelf actie ondernemen heel veel tijd en energie kost. 0 Als u voor vluchtelingen iets wil betekenen op juridisch vlak, kunt u het beste medewerker van Vluchtelingenwerk worden.

10.4

M

ateriële hulp

Vluchtelingen zijn bijna altijd veel armer dan de Nederlandse christenen met wie zij contact hebben. Dat zorgt ervoor dat regelmatig de vraag bovenkomt of er materiële hulp moet worden geboden.

Randvoorwaarden

0 0 0 0 0 0

Terughoudendheid is geboden bij materiële hulp. Te snel leidt dit tot een afhankelijkheidsrelatie. Materiële hulp moet voortkomen uit een bestaande relatie. Goederen geven is altijd beter dan geld. Materiële hulp mag nooit als im- of expliciete tegenprestatie hebben om bijvoorbeeld mee te gaan naar de kerk. Er moet een echte nood zijn die niet via de gewone kanalen kan worden gelenigd. U heeft uitgezocht of het verhaal van de vluchteling helemaal klopt, ook als u hem blindelings vertrouwt. De vluchteling geeft er blijk van zich verantwoordelijk te voelen voor zijn eigen situatie en daarnaar te handelen. Bij hulp die het normale presentje te boven gaat, is het verstandig om te zorgen dat de gift namens een kerk gegeven wordt, niet namens een persoon. De beoordeling of de hulp noodzakelijk is, moet worden gedaan door meerdere personen, die niet emotioneel bij de hulpvrager betrokken zijn. Er moet geen financiële hulp worden geboden aan familie die in het buitenland verkeert. Die situatie is oncontroleerbaar en de manier waarop hulp verleend wordt, is vaak niet legaal. Het is vaak een bodemloze put en het schept een ongewenst precedent.


Kansen 0 Vluchtelingen een iets plezieriger leven in Nederland bezorgen. 0 Laten zien dat christenen aandacht hebben voor vluchtelingen in geestelijk en in materieel opzicht.

0 Laat uzelf niet in een positie manipuleren, waarin u meer doet dan u eigenlijk wilt. Geef uw grenzen aan. 0 U kunt gerust een kleine attentie meenemen voor een vluchteling. 0 Zoek naar een goedkope oplossing als er een echte nood is. Kijk bijvoorbeeld uit naar tweedehands spullen. 0 Geef vluchtelingen de kans iets terug te doen, als u hen ergens mee geholpen heeft; al is het maar een uitgebreide maaltijd voor u maken, of u helpen met een klusje in huis. Daarmee behouden zij hun eigenwaarde.

Gevaren 0 Een afhankelijkheidrelatie creëren, waarbij voor niemand meer duidelijk is waar het in de relatie om gaat. 0 Te snel inspelen op noden die u meent te zien. Dan bestaat de kans dat er misbruik van u wordt gemaakt.

Citaat ”Ik geef nog wel eens een klein cadeautje aan de kinderen in het gezin. Dan staat vader niet bij mij in de schuld, terwijl je toch eens iets kunt geven wat ze goed kunnen gebruiken.”


0 0 0 0

10.5

V

erhuizen

Als vluchtelingen een status krijgen, krijgen ze enige tijd daarna een woning aangeboden. In die tijd moet er veel gebeuren.

Regelgeving 0 Wie een verblijfsvergunning krijgt (A- of C-status of vvtv) heeft recht op reguliere woonruimte in Nederland. 0 Vluchtelingen die nog in de procedure zitten, maar al wel een eerste beslissing op hun asielverzoek hebben gekregen, kunnen gebruik maken van de zza- (zelfzorgarrangement) regeling. Dit houdt in dat zij woonruimte vinden voor zichzelf. Hiervoor krijgt de vluchteling f100,- per week extra. 0 Gemeenten melden vrijgekomen huizen voor vluchtelingen aan bij het COA (Centraal Orgaan Asielzoekers). Het COA wijst die toe aan de vluchtelingen die daarvoor in aanmerking komen. 0 Vluchtelingen kunnen een voorkeur uitspreken voor een bepaalde plaats als: a) er familie woont; b) er een opleiding gevolgd gaat worden; c) vluchtelingen er werk hebben; of d) dat nodig is voor een medische behandeling. 0 Woningen voor vvtv-ers (vluchtelingen met een voorlopige vergunning tot verblijf) worden gebruiksklaar afgeleverd, omdat zij na verloop van tijd weer zullen moeten verhuizen. 0 A- en C-statushouders moeten zelf zorgen voor de inrichting voor hun huis. Hiervoor kunnen zij een lening aflsuiten bij de gemeentelijke kredietbank van ruim f4000,-. In de praktijk gebeurt dit vrijwel automatisch. 0 Zodra een vluchteling een status heeft, mag hij ook zelf op zoek naar woonruimte. Dat valt over het algemeen niet mee. Er zijn echter gebieden in Nederland waar een woningoverschot is (bijvoorbeeld veel gemeenten in Friesland). Daar is het heel eenvoudig om woonruimte te krijgen.

Kansen 0 Als je mensen helpt een goede start te maken in hun nieuwe woonplaats, kun je meteen het contact met de plaatselijke kerk leggen. 0 Soms is het mogelijk vluchtelingen terecht te laten komen in een plaats waar zij graag zijn vanwege familie, omgeving of faciliteiten.


Citaat

0 Helpen met zoeken naar woon”Dankjewel voor het verhuiruimte. We kunnen wijzen op zen. Wil je nu bidden om Gods plaatsen waar woningen bezegen in mijn nieuwe huis?” schikbaar zijn; in bijzondere Na het gebed: ”Wanneer kom je met je vrouw een week bij gevallen kunnen contacten met mij logeren?” het COA of woningbouwverenigingen helpen om snel woonruimte te krijgen. 0 Helpen met verhuizen. Vluchtelingen hebben over het algemeen geen eigen vervoer, en stellen dit dus zeer op prijs. 0 Helpen met inrichten. Tweedehands spullen kunnen helpen de benodigde lening zo laag mogelijk te houden.

0 In een nieuwe plaats kan iemand gemakkelijk sociaal geïsoleerd raken. 0 Het afsluiten van een lening voor de inrichting van een huis kan leiden tot financiële problemen, omdat de terugbetaling meestal moet geschieden van een (toch al lage) uitkering.


Gevaren

10.6

ADRESSEN AOB Adviesbureaus voor Opleiding en Beroep Er zijn in Nederland meerdere adviesbureaus, bijvoorbeeld: Arhem: 026 - 4430888 Leiden: 071 - 5210116 Tilburg: 013 - 5321470 Internet: www.studieinfo.nl/hulpverlening/opleiding_en_beroep.html COA Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers Postbus 3002 2280 ME Rijswijk Tel. 070 - 3727000 Internet: www.coa.nl Verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers. EAS Evangelielectuur Anderstaligen Service Postbus 369 3840 AJ Harderwijk Tel. 0341 - 417172 www.eas-lectuur.nl [email protected] Bijbels, kinderbijbels en christelijke lectuur in meer dan 100 talen. Verder levering van kalenders, cd's en DVD's. Emplooi Surinameplein 122 1058 GV Amsterdam Tel. 020 - 3467302 www.emplooi.net Uitzendbureau van VluchtelingenWerk Nederland. Evangelie en moslims Postbus 2060 3800 CB Amersfoort Tel. 033 - 4659290 www.evangelie-moslims.nl Informatie over en toerusting voor werk onder moslims. Evangelische Alliantie Hoofdstraat 51A 3971 KB Driebergen Tel. 0343 - 513693 www.ea.nl Platform van christelijke organisaties, organiseren toerustingsdagen voor o.a. kinderen jongerenwerk.

Werkvormenmap

Adressen Stichting Gave - Kerk en Vluchteling Drielandendreef 54e 3845 CA Harderwijk Tel. 0341 - 460328 Fax: 0341 - 460781 Internet: www.gave.nl Biedt kerken begeleiding en toerusting bij contacten met asielzoekers en organiseert eigen activiteiten zoals jongerenkampen en anderstalige conferenties. Gospel Recordings Molenweg 79a 3781 VB Voorthuizen Tel. 0342 - 478877 www.gospelrecordings.nl Eenvoudig audiomateriaal in ruim 200 talen. IKEG Postbus 20029 7302 HA Apeldoorn Tel. 055 - 5423731 Internet: www.ikeg.nl Toerusting en materiaal voor kinderwerk. Immigratie- en Naturalisatiedienst Postbus 5800 2280 HV Rijswijk Tel: 070 - 7797000 www.immigratiedienst.nl Is verantwoordelijk voor de juridische procedure van asielzoekers. Info/Contact Postbus 54234 3008 JE Rotterdam [email protected] www.solcon.nl/icspan Schriftelijke bijbelcursussen in ongeveer 15 talen. INLIA Internationaal Netwerk van Locale Initiatieven t.b.v. Asielzoekers Jacobijnerstraat 5 9712 HZ Groningen Tel. 050 - 3138181 www.inlia.nl Juridische hulp voor sommige uitgeprocedeerde asielzoekers. IOM Internationale Organisatie voor Migratie Postbus 10796 2501 HT Den Haag Tel. 070 - 3181500 Internet: www.iom-nederland.nl Hulp bij terugkeer van asielzoekers naar eigen land.

Werkvormenmap

Ideeën voor christenen met contacten onder vluchtelingen

Recommend Documents