Idaniël: Eindelijk een baan. Werken in drukkerij bevalt goed. start foundation

hartenkreet

Idaniël van Rij

Werken in drukkerij bevalt goed Op zijn vijftiende had Idaniël van Rij uit Biddinghuizen al een leven vol ziekte achter de rug. Dat leven veranderde drastisch toen hij in 2002 een ‘nieuwe’ nier kreeg. Opeens was er perspectief en kwam een vaste baan in zicht.

Drie jaar geleden was de eerste vaste baan een feit. Idaniël trad in dienst van drukkerij Wedding in Harderwijk, waar onder meer dit blad wordt gedrukt. “Het is een perfecte baan die goed bevalt”, zegt een tevreden Idaniël. “Ik werk op de administratie, maar als het druk is, help ik ook mee in de drukkerij. Een gevarieerde baan dus. Ik ben er blij mee. Ik hoop dat ik hier nog lang kan blijven. De collega’s leven echt met je mee. Als er iets is, bellen ze meteen. Gelukkig ben ik niet meer zo vaak ziek. Het gaat echt goed.” www.drukkerijwedding.nl

nummer 14 • winter 2010

24

MAGAZINE start foundation

<<

De eerste baan van Idaniël is een schot in de roos

Idaniël:

‘Eindelijk een baan’

2

werk in uitvoering

3

Praktijk Opleiding Rijnstreek

S

tart Foundation investeert 50.000 euro in Prak­tijk Opleiding Rijnstreek, een schadeherstelbedrijf in Zoeterwoude waar jongeren met gedragsproblemen werken. Ze staan in de werkplaats, waar ze schade aan auto’s leren herstellen en repareren. Ze krijgen een opleiding en een gegarandeerde kans op betaald werk. Koos de Vries, eigenaar van het garage­bedrijf en zelf gehandicapt door een autoongeluk: “Je geeft deze jongens een kans op een goede toekomst in een mooi vak. Ik weet uit ervaring dat het lastig is, dat je vaak tegen gesloten deuren en vooroordelen aanloopt, maar het zijn mensen net als ik, die een nieuwe start moeten maken en een kans moeten krijgen om dat te doen.” www.praktijkopleidingrijnstreek.nl

De feiten • De looptijd van dit project is van 1 januari 2010 tot en met 1 januari 2015. • Er zitten momenteel 20 leerlingen in het traject.

4

inhoud

kort

Dhr. Vleeshouwers COLOFON

8

S Magazine editie 14, winter 2010

Het item

Werkenden worden steeds mondiger

Start Foundation is een onafhankelijke maatschappelijke investeerder. Start Foundation ondersteunt en initieert vernieuwende experimenten en ondernemingen in Nederland die ervoor zorgen dat mensen met minder kansen ook aan het werk komen.

Redactieadres: Start Foundation Postbus 889 5600 AW Eindhoven Telefoon: (040) 246 18 50 Fax: (040) 237 05 15

Gratis abonnement? Stuur een e-mail naar: [email protected].

Art direction: Oranje boven, ’s-Hertogenbosch Traffic: Annick Zegers, Remko van Riel Tekst: Sjoerd Punter, Jos Verhoeven, Remko van Riel,

12

Annick Zegers, Ivo Kuijpers, Leni Beukema

Uitreiking Prikkelprijs Tienduizend euro voor Drentse doorzetter

Redactie: Sjoerd Punter Tekstcorrectie: Rob Vooren Fotografie: Jan-Reinier van der Vliet, Jan Timmermans, Bert Jansen, Gert Jan van Ginkel, Roy Beusker, Duncan Wijting

14

Illustraties: Gijs Huijgen

Interview Gerrit Poels ‘Ik werk altijd gewoon door’

Drukkerij: Dit S Magazine werd gedrukt door Drukkerij Wedding in Harderwijk. In 2005 ontving deze drukkerij de Kroon op het Werk-prijs voor haar personeelsbeleid. “Wij omarmen alle mensen, ook die met een ‘lastig lijf’, omdat iedereen beperkingen heeft.” www.drukkerijwedding.nl

16

Experiment Crisiskrediet Start Foundation

Werk in uitvoering

2

Kort

5

Column

11

Eerste baantje

19

Dubbelportret

20

Het panel

22

Startpagina

23

Hartenkreet

24

5

Effe bellen met …

Ook ondersteuning

De tv-uitzending van Kruispunt waarin drie sociaal ondernemers hun verhaal deden, maakte in september 2009 behoorlijk wat los. Zo ook bij Ruud Vleeshouwers, directeur van Fibrokap in Weert, een bedrijf dat fietsoverkappingen maakt. Hij heeft jarenlang een medewerker in dienst gehad die gedeeltelijk arbeidsongeschikt was. Deze medewerker is nu met pensioen. Fibrokap zoekt daarom een nieuw personeelslid met arbeidsbeperking. Start Foundation bracht het bedrijf in contact met organisaties in Weert die het bedrijf verder zouden kunnen helpen.

Leerwerkbedrijven passen in de regel niet binnen het financieringsaanbod van Start Foundation. Dit aanbod richt zich namelijk op experimenten met een innovatieve aanpak of bedrijven waar langdurig werklozen betaald werk kunnen verrichten. Gebleken is dat leerwerkbedrijven wel een succesvol middel kunnen zijn om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt naar betaald werk te leiden. Maar dat deze niet altijd zonder ondersteuning kunnen worden opgezet. Daarom heeft Start Foundation een nieuw programma leerwerkbedrijven gelanceerd. Een leerwerkbedrijf is voor ons een onderneming die goederen en/of diensten levert aan de markt met als hoofddoel het toe leiden van mensen naar betaald werk buiten de eigen onderneming (uitstroom). Belangrijke criteria voor ondersteuning zijn kansen op continuïteit en substantiële inkomsten uit verkoop van diensten en of producten. Ondersteuning bestaat uit een lening die omgezet kan worden in een donatie als er voldoende mensen daadwerkelijk uitstromen naar betaald werk. De looptijd van de lening is maximaal vijf jaar. Daarnaast worden inhoudelijk advies gegeven en netwerken beschikbaar gesteld. Bel voor meer informatie met onze adviseur André Hendrikse via 040 246 18 50.

Hebben de contacten iets opgeleverd? “Weinig. Mijn ervaring met reintegratiebedrijven is dat ze voornamelijk beren op de weg zien in plaats van mogelijkheden. En dat is jammer, want ik zie echt wel mogelijkheden voor iemand met een gedeeltelijke arbeidsbeperking binnen onze organisatie. We hebben juist gemerkt dat deze mensen gemotiveerde en loyale medewerkers zijn.” Heeft de sociale werkvoorziening wel kandidaten naar voren geschoven? “De meeste re-integratiebureaus

reageerden met een ‘sorry, we kunnen deze vacature niet invullen’. Alleen De Risse Horizon uit Weert (sociale werkvoorziening) heeft echt moeite gedaan. Dit bureau heeft uiteindelijk drie kandidaten aan ons voorgesteld.” Is daar de geschikte kandidaat uit voortgekomen? “Helaas niet. Twee kandidaten hadden niet genoeg vakbekwaamheid. De derde kandidaat vonden wij zeer geschikt, maar hij durfde het uiteindelijk zelf niet aan. Hij heeft een dusdanige beperking dat hij moeite heeft met bepaalde werkzaamheden. Hij werkt in de sociale werkvoorziening. Daar zijn ze beter uitgerust om hem bij die werkzaamheden te ondersteunen dan wij. Hij durfde het risico daarom niet aan.” Is de vacature nu ingevuld? “Ja, uiteindelijk zijn we bij de reguliere bureaus terechtgekomen. Daar hebben we een geschikte kandidaat gevonden zonder arbeidsbeperking. Dit neemt niet weg dat wij nog steeds mogelijk­heden zien binnen onze organisatie voor iemand met een arbeidsbeperking.” www.fibrokap.nl

leerwerkbedrijven

kort

7

Copywright Speakers Academy® / Roy Beusker

6

Minister Van der Laan

top 5 Vijf belangrijke punten waaraan volgens minister Van der Laan (Wonen, Wijken en Integratie) een project moet voldoen om continuering te garanderen

1 2 3 4 5

Een gedreven en ondernemende trekker is essentieel. Creëer financiële ruimte door te stoppen met minder effectieve praktijken. Investeer in de professionaliteit van projecten. Sluit coalities met betrokkenen (overheden, zorg- en welzijnsorganisaties, woningcorporaties, onderwijs). Werk met een verduurzamingsclausule, zodat succesvolle projecten in het vervolg door maatschappelijk partners (gemeente, corporaties, zorginstellingen) worden gefinancierd.

Extra zetje “Soms heb je gewoon een zetje nodig”, aldus Daphne Lemmens, voormalig werkzoekende. Voor Daphne waren de standaardvoorzieningen voor het vinden van werk niet toereikend. En zij is niet de enige die tegen dit probleem aan loopt. In sommige gevallen is een extra zetje in de goede richting nodig. Maar in de dagelijkse praktijk kan dit broodnodige maatwerk niet altijd worden geboden door praktische belemmeringen of knellende regels. Dat is frustrerend voor werkzoekenden en professionele begeleiders. Sommige betrokken begeleiders zijn creatief in het bedenken van oplossingen. Deze professionals, die de randen van wat officieel mogelijk is opzoeken, staan centraal in een nieuw experiment van Start Foundation, dat de naam Z heeft gekregen. Die ‘Z’ slaat uiteraard op het zetje van Daphne. Start Foundation wil betrokken professionals extra mogelijkheden bieden om individuele, gemotiveerde werkzoekenden te ondersteunen met dit extra zetje naar (duurzaam) betaald werk. Denk daarbij aan netwerkcontacten (zoals in het geval van Daphne), een financiële garantstelling, extra coaching, juridisch advies enzovoorts. Een experiment dus waarin kansen op individueel niveau kunnen worden benut.

Werken aan toekomst in Stadsatelier

Op zoek naar een unieke tuintafel? Een handgemaakt bord met uw bedrijfslogo? Of gewoon een milieuvriendelijk draagtasje van gerecycled plastic? Het Welvada Stadsatelier in Wageningen maakt deze bijzondere producten. Het is één van de sociale ondernemingen uit de portefeuille van Start Foundation. Elk product is uniek en wordt gemaakt door vrouwen die in het atelier arbeidservaring opdoen. Zo werken ze aan hun toekomst. De deelnemers zijn werkzaam in het mozaïek-, weef- en naaiatelier, waar met ambachtelijke technieken producten worden gemaakt. De producten zijn te koop in de winkel van het Stadsatelier, maar kunnen ook op bestelling worden gemaakt. Opdrachtgevers zijn particulieren, gemeenten, bedrijven en scholen. Het Stads­ atelier is gespecialiseerd in mozaïekopdrachten voor binnen en buiten. Het ontwerp wordt gemaakt volgens de wensen van de klant. Kijk voor meer informatie over het Stadsatelier en de producten die er gemaakt worden, op www.stadsatelier.nl.

Stelling Volgens Donner zijn ouderen te duur op de arbeidsmarkt Johan, deelnemer project (45): Niet mee eens. Arbeidservaring en levenservaring zijn ook in het bedrijfsleven onbetaalbaar! Trudy, onderneemster (35): Ja, ik ben het hier absoluut mee eens. Loon naar werken is mijn credo. Ik heb mensen nodig die bereid zijn te investeren in vernieuwing en ik ben bereid in mijn werknemers te investeren, of ze nu 18 zijn of 58. Kees, deelnemer project (21): Oudere mensen hebben minder salaris nodig. En er zijn maar weinig mensen die nog echt productief zijn boven de 50. Daarom ben ik er absoluut voor dat ouderen minder moeten gaan verdienen. Wilma, werkzaam in de gezondheidszorg (52): Ik vind dat wij soms meer werk verzetten dan de jongeren, maar ik vang echt niet meer salaris. Als er prestatieloon zou komen, dan zou ik waarschijnlijk meer verdienen dan nu.

Uitgeknipt

Lastige lichamen op weg geholpen

“Men is n werkwi iet gewend aa jze. Vro n onze e bedrijf heel sim ger was het als pel: je v geld, of er j wij doe e hielp mensen diende n beide . Maar en dat i Ondank sn s financie de kritische vr ieuw. agen va rs denk n i goede t ijd is hi k dat het een e r vertrou voor. D w a gevoel. ik op mijn ond arbij Dit is h e rbuik­ e de toek omst: e t bedrijf van en organis atie me commerciële t een ha rt.”

Een commerciële organisatie met een hart, dat is het bedrijf van de toekomst, zegt Nicolette Mak. Haar Valid Group is intermediair tussen bedrijven en ‘mensen met een lastig lichaam’. Het begon in 1999 allemaal uit frustratie. Jan, de broer van Nicolette Mak, zat thuis met een spierziekte en een uitkering. Mak benaderde het toenmalige UWV met een voorstel: zij wilde een auto voor Jan financieren, waardoor hij zelfstandig geld kon verdienen en geen uitkering meer nodig had. Het UWV weigerde. Dan doe ik het zelf wel, besloot ze. En zo werd Valid Express geboren, een koeriersdienst waar ‘mensen met een lastig lichaam’ aan de slag kunnen. Nu dat bedrijf zo’n 60 medewerkers telt, is Mak van plan verder te groeien. Dat doet ze met de overkoepelende Valid Group, met behalve koeriersdienst Express ook drie nieuwe takken van sport: vacaturebank People, trainingscentrum Academy en dienstverlener Solutions. Mak: “We hebben door de vergrijzing iedereen nodig. Maar de overheid legt de nadruk op allochtonen en vrouwen.” Dat is ook niet erg, benadrukt ze, want oplossingen moeten volgens haar vanuit de markt komen.

Met de recente uitbreiding hoopt ze daaraan bij te dragen, door fysiek gehandicapten en chronisch zieken makkelijk vindbaar te maken voor werkgevers en zowel bedrijven als potentiële werknemers te begeleiden tijdens het arbeidsproces. Mak: “We kunnen de hele papierwinkel, die drempelverhogend werkt, uit handen nemen van bedrijven. Daarnaast kunnen we draagvlak creëren met behulp van een training, waarbij mensen uit de organisatie worden gekoppeld aan gehandicapte werknemers uit onze database. Zo kan bekeken worden of zij in het team passen, en het vergroot het onderlinge begrip.” De Valid Group geeft licenties uit voor de training en coaching, waarbij het bedrijf alleen de marketing en sales op zich neemt. “Zo hebben we sneller een groot bereik.” De Express-tak van Valid had het moeilijk door de crisis, en de financiering van de Valid Group ging moeizaam, erkent Mak. Management Team 16 oktober 2009

8

item

9

Werkenden worden steeds mondiger Door Ivo Kuijpers en Leni Breukers

Steeds meer mensen kiezen voor een bestaan als zelfstandige zonder personeel (zzp’er). Inmiddels zijn er al een miljoen zzp’ers op een beroepsbevolking van 7,7 miljoen. Deze enorme groei van ‘thuiswerkers’ heeft uiteraard gevolgen voor ons systeem van sociale zekerheid. Betaald werk zal een andere plek krijgen in het leven van de mensen. Een gezelschap invloedrijke opinieleiders, ook wel de Baliegroep genoemd, probeert vorm te geven aan een nieuwe toekomst.

V

ijf jaar geleden publiceerde de Baliegroep een eerste voorstel voor modernisering van de sociale zekerheid. Daarbij moesten diverse heilige huisjes het ontgelden. Kern van het voorstel was om sociale zekerheid op te vatten als een investeringsproject waarmee iedereen die werkt zijn voordeel kan doen, zowel werknemers in vaste dienst als freelancers en zzp’ers. Na vijf jaar nadenken en discussiëren komt de Baliegroep met een nieuw, verder uitgewerkt manifest. Uitgangspunt is dat door de recente ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, vakmanschap en persoonlijke inzet steeds belangrijker worden. Achterovergeleund wachten

op de datum van pensionering is straks niet meer aan de orde. Werken doe je in de toekomst niet alleen om te produceren, maar ook om je verder te ontwikkelen. Daardoor zullen werkenden uiteindelijk ongetwijfeld mondiger worden, maar zover is het nu nog niet. Onvoldoende Kern van het manifest is dat de bestaande arbeidsverhoudingen onvoldoende bescherming bieden aan grote groepen werkenden, en dan met name mensen die zonder een vast contract opereren. Als deze mensen ziek worden of zelfs arbeidsongeschikt, hebben ze een groot probleem, omdat hun positie niet

10

item

column

11

Misère

B

en met het niveau van een bachelor. Dit is ook van belang voor lager opgeleiden. Zij kunnen in de nieuwe opzet makkelijker een beroep doen op bij- of omscholing.

“Baliegroep werkt aan modernisering sociale zekerheid” wordt afgedekt door het huidige systeem van sociale zekerheid. Alternatieve voorzieningen zijn erg kostbaar, en kunnen door veel mensen niet worden opgebracht. Ook ontbreekt het veel freelancers en zzp’ers aan tijd om zich verder te ontwikkelen, wat steeds meer een vereiste is om te overleven in de huidige arbeidsmarkt. Marginalisering ligt op de loer voor deze mensen. Vooral laagopgeleiden die nu al veel moeite moeten doen om zich te handhaven, zullen het in de toekomst erg moeilijk krijgen. De Baliegroep pleit voor een geheel nieuw stelsel, dat niemand uitsluit en iedereen beschermt. Daarbij wordt uitgegaan van de individuele werkende die zelfstandig afspraken maakt met de werkgevers of opdrachtgevers over productie, financiële beloning en de duur van het contract. Daarbij

kan het individu zich desgewenst laten vertegenwoordigen door bestaande organisaties als vakbonden dan wel door nieuw op te richten verenigingen en gildes. De collectieve arbeidsovereenkomsten zoals die nu bestaan, worden omgebogen naar ontwikkelingsovereenkomsten waarmee iedereen een eigen budget opbouwt om te investeren in de eigen toekomst. De taak van de overheid in dit geheel is de betrokkenen te ondersteunen met een regeling voor zowel investeringen als het inkomen. Daarmee vervalt het verschil tussen werknemers, freelancers en zelfstandigen. Iedereen krijgt dezelfde kansen. Mensen die minder goed in staat zijn hun eigen toekomst vorm te geven, krijgen loopbaanbegeleiding in een beschermde omgeving. De Baliegroep is van mening dat de overheid de financiering van deze specifieke activiteit voor haar rekening moet nemen. Kritiek De meningen over de ideeën van de Baliegroep lopen nogal uiteen. Bezorgdheid over het uit elkaar groeien

van groepen op de arbeidsmarkt en de niet al te florissante positie van individuen op deze markt wordt vrij algemeen gedeeld. Ook de noodzaak van een ander sociaal contract van de overheid met de burgers kan op brede instemming rekenen. Maar er zijn ook negatieve commentaren. Daarin wordt de vrees uitgesproken dat het manifest van de Baliegroep exclusief pleit voor een geïndividualiseerde sociale zekerheid, waardoor op termijn een eind zou komen aan het bestaan van collectieve arbeidsovereenkomsten en solidariteit op de arbeidsmarkt. De Baliegroep is van mening dat haar voorstellen de onderlinge solidariteit van werkenden juist versterken. Wie niet langer in staat is om in het levensonderhoud te voorzien, kan in de voorstellen van de Baliegroep een inkomensvoorziening krijgen. Alle werkenden betalen hieraan mee. De inkomensvoorziening kan verder uitgebreid worden door ook de risico’s van zorg en scholing erin op te nemen. Iedere burger moet dan het recht hebben om zijn kwaliteiten nu of in de toekomst te ontwikkelen tot

Cao’s De Baliegroep wil cao’s zeker niet afschaffen, maar wel ombouwen tot individuele ontwikkelingsovereenkomsten. In de cao nieuwe stijl worden duidelijke afspraken gemaakt over het budget voor scholing, ontwikkeling en aanvullende regelingen op het gebied van sparen en verzekeringen. De werkgever is hier niet langer verantwoordelijk voor, maar de werkende zelf. Zodoende is de cao niet langer een keurslijf waarin iedereen zich moet laten persen, maar een levenslange reddingsboei. In het nieuwe systeem zijn de deelnemers eigenaar van hun individuele rechten. Als ze van baan veranderen of kiezen voor een bestaan als zelfstandige, kunnen ze hun rechten (bijvoorbeeld op een pensioen) gewoon meenemen naar het nieuwe bestaan. Nu is het nog zo dat mensen minder makkelijk van baan wisselen dan wel zelfstandig worden, omdat dit ten koste gaat van de hoogte van hun latere pen­ sioenuitkering. Een ander punt van kritiek op de plannen van de Baliegroep is dat haar ideeën vooral goed zouden

zijn voor de ‘sterken aan de bovenkant’. Collectieve afspraken blijven in de nieuwe opzet echter gewoon bestaan, waarbij de Baliegroep ervoor pleit om mensen te helpen die minder goed voor zichzelf kunnen opkomen. De Baliegroep vindt meer aandacht en ondersteuning voor deze zwakkere groep van groot belang, maar wil wel een andere aanpak. In de afgelopen jaren is te paternalistisch naar deze mensen gekeken en over de hoofden heen van alles geregeld. De Baliegroep vindt dat er veel meer uit moet worden gegaan van de kracht van mensen. Zij kunnen vaak meer dan nu nog wordt aangenomen. Praktijk Deze maand is de slotconferentie van de Baliegroep. Dan zullen de voorstellen worden gepresenteerd aan de buitenwereld. De Baliegroep kijkt nu al waar de ideeën in de praktijk kunnen worden gebracht. Door er ervaring mee op te doen, moet er meer inzicht ontstaan in de levensvatbaarheid van de plannen. Van diverse kanten is er al belangstelling getoond, onder meer vanuit de ICT-branche en de overheid. Ook de uitzendorganisatie Randstad is geïnteresseerd.

Meer informatie is te vinden op www.deonderlinge.eu.

De Baliegroep bestaat uit: Leni Beukema (De Onderlinge), Jeroen de Glas (voorzitter FNV-Jong), Hans Kamps (voorzitter ABU), Ivo Kuijpers (De Onderlinge), Ronald de Leij (directeur DECP/adviseur AWVN), Marjan van Noort (directeur De Burcht), Hans Spigt (wethouder Dordrecht/voorzitter commissie sociale zekerheid VNG), Kick van der Pol (voorzitter Boaborea), Alexander Rinnooy Kan (voorzitter SER), Doekle Terpstra (voorzitter HBO-raad), Tof Thissen (fractievoorzitter GroenLinks in Eerste Kamer/oud-voorzitter Divosa), Erry Stoové (voorzitter SVB), Mirjam Sijmons (hoofddirectie ANWB) en Jos Verhoeven (directeur Start Foundation).

uiten miezert het. De somberte van de dag ligt ook in gestolde vorm op mijn bureau. Het zijn rapportages over mislukte investeringen. Drie stuks. Elk zo met een eigen verhaal. Twee ervan betreffen eenpitters. Individuen die na lange tijd zonder baan zijn gaan ondernemen. Ondanks alle inspanningen is het niet gelukt. Zoals bij Habtu. Zijn stinkende best heeft hij gedaan om een stomerij van de grond te krijgen. Maar het zat hem niet mee. Net een huur­ contract getekend en dan trekken er krakers in zijn pandje. Die uiteindelijk vertrekken met het achterlaten van een enorme ravage. Cyril was de oogappel van de makelaar die hem op weg zou helpen. De kredietcrisis, de haperende gezondheid en wat privéschulden uit het verleden bliezen Cyril’s droom aan flarden. Ook de droom van de praktijkschool hield niet lang stand. In de leegstaande bedrijfsruimte van de school zou een onderneming komen die stageplaatsen voor leerlingen zou creëren. De ondernemer kwam er. De stageplaatsen niet. Een foutje van het bestuur en de ondernemer ging er met de poet vandoor. Terwijl buiten het miezeren overgaat in gestage regen, buig ik me over de vraag wat wij hadden kunnen doen om de mislukkingen Jos Verhoeven te voorkomen.

12

project

13

Foto links: Saakje legt Mariska uit hoe ze de cadeautjes moet maken. Foto linksonder: Stagiare Mariska aan het werk. Foto rechtsonder: Saakje met collega Mariska tijdens de prijsuitreiking.

Jos Verhoeven, Hennie van der Most en Saakje van der Leij (vlnr)

Uitreiking Prikkelprijs

Tienduizend euro voor Drentse doorzetter De Drentse Saakje van der Leij, die vanuit een uitkering bezig is om een bedrijf te runnen, heeft de Prikkelprijs ter waarde van tienduizend euro gewonnen. Deze eenmalige prijs, beschikbaar gesteld door Start Foundation, was onderdeel van het televisieprogramma ‘Operatie van der Most’.

S

aakje van der Leij (50) wacht in de chique ambiance van de Zwolse ‘Koperen Hoogte’ in euforische stemming op de uitreiking van haar prijs. Ze moet vechten tegen de opkomende tranen als de motivering van de jury wordt voorgelezen. Emotioneel wordt ze heen en weer geslingerd. De dag ervoor was wegens trieste familieomstandigheden namelijk vol verdriet. Saakje is vorig jaar mei gestart met ‘Chéri Cadeaux’, een

webwinkel in bedankjes en relatie­ geschenken voor bruiloften, jubilea en andere mijlpalen. Ze nam deze zaak over van een bekende. Bijna blind Van der Leij uit KlazienaveenNoord is een doorzetter. Naast haar onderneming runt ze een gezin van vier kinderen van wie er twee een stoornis hebben in het autistisch spectrum. Dat motiveert haar om ook iets extra’s te doen voor mensen

met een beperking. Zo werkt Van der Leij met de visueel gehandicapte stagiaire Mariska van der Velde (24). In een handomdraai zet Mariska de cadeautjes in elkaar, hoewel ze bijna blind is. Met de prijs wil Van der Leij nu een medewerker automatisering aannemen. Haar verkoop verloopt voornamelijk via het internet. Van der Leij: “Ik zou alle collega-ondernemers willen adviseren om iemand met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Met een klein beetje be-

geleiding kan dat een enorme winst voor je zaak opleveren.’’ Saakje van der Leij krijgt naast de tienduizend euro voor het aanstellen van een medewerker met een beperking ook een workshop van een professioneel internetbureau om haar onlineverkopen te gaan opstuwen. Beste plan Van der Leij wint de prijs, omdat ze het beste plan had om iemand met

een arbeidsbeperking een baan aan te bieden binnen ‘Chéri Cadeaux’. De ‘prikkel’ werd uitgereikt door de Twentse topondernemer Hennie van der Most. Van der Leij liet met haar plan ongeveer dertig collega-ondernemers achter zich. Van der Most was gewoontegetrouw tijdens de uitreiking erg uitgesproken. Hij ziet de kansen voor mensen met een beperking vooral in het midden en kleinbedrijf. “Daar zitten mensen die dergelijke

mensen op de werkvloer kunnen begeleiden. In de grote bedrijven kan de top wel van alles willen, maar op de werkvloer moet het werk gedaan worden en als daar geen wil is, is er ook geen weg.” Van der Most vervolgde met een oproep om mensen die met de handen werken, meer respect te geven: “Van een handje kan je een prater maken, van een prater geen handje”. www.cheri.nl Een filmpje van de prijsuitreiking is te zien op www.operatievandermost.nl. Kijk onder Vraagbaak.

Operatie van der Most liet in de zomer van 2009 zien hoe de markante ondernemer Hennie van der Most (59) minder ervaren ondernemers uit de brand probeert te helpen. Dat is ten dele gelukt. Operatie van der Most is een samenwerking tussen Omroep MAX, de RVU en Start Foundation.

14

interview

15

Door Sjoerd Punter

werkt absoluut niet”, aldus Poels. “De benadering van het probleem door de instanties is idioot eenzijdig. Er wordt in onze geldeconomie alleen maar gepraat over werk in loondienst. Vergeten wordt dat het werken in loondienst alleen maar bestaat bij de gratie van niet betaald werk, dat ook heel zinvol is. Ik bedoel daarmee het verrichten van

heb nooit de ambitie gehad om in loondienst te komen. Hoef ook geen subsidie of erkenning. Zodra je gaat professionaliseren, verandert er iets. Daarom wil ik absoluut niet ‘groot’ worden. Ik blijf wie ik ben, een man die anderen helpt zolang hij kan, zonder daar iets voor terug te verlangen. Het enige wat ik hoop, is dat het op den duur net zo gaat als in

‘Vergeten wordt dat het werken in loondienst alleen maar bestaat bij de gratie van niet betaald werk, dat ook heel zinvol is’ huishoudelijke taken en het vrijwilligerswerk. Mijn grote inspiratie is mijn lieve moeder die dag in dag uit zwoegde voor ons, een soort slavin waar je alleen maar respect voor kunt hebben. We weten blijkbaar niet meer dat samenleven meer is dan alleen maar economie.”

‘broodpater’ Gerrit Poels uit Tilburg

‘Ik werk altijd gewoon door’ In het leven van ‘broodpater’ Gerrit Poels uit Tilburg is geen ruimte voor vakantie, vrije dagen of ziekte. Zeven dagen per week is de 80-jarige man in touw om mensen in benarde omstandigheden van dienst te zijn. Iedere nacht rukt hij uit met een zwaarbeladen fiets en bezorgt hij gratis brood bij mensen die in armoe moeten leven.

A

l negentien jaar gaat iedere nacht om half een de wekker in de slaapkamer van Gerrit Poels. Vier ruimbelegde boterhammen en een flinke kop ultrasterke koffie later vertrekt de bejaarde man op de fiets voor een tocht van 35 kilometer langs veertig adressen waar ze het financieel moeilijk hebben. Voor iedereen heeft Poels brood bij zich. Rond half zeven ’s morgens komt hij thuis, om meteen te beginnen met het inzamelen van nieuwe voorraden brood. Even uitrusten is er echt niet bij. “Als ik op een stoel ga zitten, begin ik meteen te knikkebollen”, zegt de man die in Tilburg de broodpater wordt genoemd. Gerrit Poels kwam kennelijk ter wereld in een bijzonder degelijk bouw-

jaar, want in de negentien jaar dat hij nu actief is als nachtelijke weldoener, heeft de 80-jarige ex-priester slechts eenmaal een paar dagen verzuimd vanwege een blindedarmontsteking. Hij voelt zich prima en heeft helemaal geen behoefte aan vakantie. “Werken houdt je gezond. Ik voel me het beste als ik op de fiets zit. Over de toekomst denk ik niet na. Ik ga door zolang ik kan”, aldus Poels. Ziek worden is voor hem geen issue. “Ik ben erg gevoelig voor kouvatten, maar ik werk altijd gewoon door.” ‘IDIOOT EENZIJDIG’ Door zijn contacten met minderbedeelden komt hij uiteraard veelvuldig in contact met werkloze mensen. De meesten willen best werken. “De officiële aanpak van de werkloosheid

HUIZE POELS Gerrit Poels werd in 1954 gewijd tot priester. Algauw kwam hij erachter dat het priesterschap niet zijn echte roeping was. Dat leidde ertoe dat Poels in 1968 de kerk de rug toekeerde. Een jaar later trad hij in het huwelijk met een trouwe bondgenote, de eveneens uitgetreden Zuster van Liefde Angeliek. Vanaf dat moment zette Poels zich op zijn eigen manier in voor medemensen in nood. Hij begon in Tilburg een onorthodox opvangcentrum dat al gauw Huize Poels werd genoemd. In feite was dit de eerste voedselbank van Nederland. In 1990 stapte Poels vanwege vergaande overheidsbemoeienis uit het project en begon hij voor zichzelf met het uitdelen van brood. Inmiddels heeft hij 55 fietsen versleten. ABN AMRO bood aan een vrachtwagentje te financieren, maar daar wil Poels niets van weten. “Ik betaal alles zelf van mijn AOW, aangevuld met bijdragen van vrijwilligers. Ik

de natuur. Eerst zie je maanden niets en dan opeens schiet er van alles uit de grond.” DWAAS BESTAAN De vraag is hoe dit alles zo gekomen is. “Het dienen heeft altijd in mij gezeten”, aldus Poels. “Ik denk dat ik het van huis uit heb meegekregen. Bij mij draait alles om doen. Ik werk alleen met vrijwilligers die, net als ik, niet uit zijn op een baan en dus niet ophouden met werken als het kwart voor vijf ‘s middags is. Klein blijven is ons motto, en dan van iets kleins iets moois maken.” Tijd voor een normaal leven is er eigenlijk niet. Weliswaar heeft het gezin Poels zes pleegkinderen opgenomen, maar het was vooral echtgenote Angeliek die het opvoeden voor haar rekening nam. Gerrit Poels komt er eerlijk voor uit dat hij daar niet veel tijd in heeft gestoken. Hij leeft immers honderd procent voor zijn ‘werk’. Hij hoeft ook niet zo nodig in de schijnwerpers te staan, zoals bleek tijdens de drukbezochte presentatie van zijn biografie Een dwaas bestaan. “Een mooi feest,” aldus Poels, “maar het belangrijkste was toch het moment dat het voorbij was. We kwamen om kwart over negen thuis, maar ik moest er wel weer om half een uit. Want het werk gaat natuurlijk altijd door.”

16

experiment

17

crisiskrediet Start Foundation

‘Ik verkondig het flockgeloof’ Jaar na jaar groeide de omzet met dertig, veertig procent. Geen wolkje aan de lucht voor Flock Techniek Nederland B.V. uit Nuenen. Tot in 2008 de economische crisis hard toesloeg. Voor het eerst belandde het bedrijf in de rode cijfers. Een faillissement kwam in zicht. Het crisiskrediet van Start Foundation zorgde deze zomer voor de ommekeer. Het crisiskrediet is een nieuw initiatief, bedoeld voor bedrijven die ondanks de crisis mensen in dienst houden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt.

D

irecteur-eigenaar Bas Verhoeven van Flock Techniek Nederland B.V. kan weer lachen. Het zag er eerder dit jaar nog somber uit voor zijn bedrijf. Negen jaar had Verhoeven hard gewerkt om iets van de grond te krijgen, en dat was heel aardig gelukt. Dus vond hij het tijd om de vleugels verder uit te slaan. Op basis van de gezonde cijfers over 2007 werd begonnen met nieuwbouw op het industrieterrein Collse Heide in Nuenen. Een tamelijk ruime jas om verder te kunnen groeien. Nog tijdens de bouw bleek dat de klad er flink in zat. De economische crisis sloeg hard toe. Van groei was helemaal geen sprake meer. “Na negen jaar ieder jaar beter gepresteerd te hebben, raakten we in 2008 in de problemen. We sloten dat jaar af met verlies. Een bizarre ervaring”, aldus Verhoeven (41). “We zaten in een situatie dat we dubbele lasten hadden, terwijl de omzet daalde. Zoiets is natuurlijk niet lang vol te houden. Voor de eerste keer in mijn leven dreigde ik failliet te gaan. Het zag er behoorlijk somber uit. We leverden veel aan de automotive industrie, maar de aantallen daalden dramatisch. De ellende heeft geduurd tot juni 2009. Acht maanden zaten we heel penibel. Het was een bijzonder stressvolle tijd.” VERBIJSTERD In de lente van 2009 besloot Verhoeven werktijdverkorting aan te vragen voor zijn personeel, op dat moment

een man of tien. Dat bleek niet de oplossing. “Ongelooflijk hoeveel administratieve plichten je dan op je bord krijgt”, zegt hij, nog steeds verbijsterd. “Ik hield geen tijd meer over voor waar ik eigenlijk mee bezig moet zijn en dat is geld verdienen, zodat ik mijn personeel niet naar huis hoef te sturen. Het werk dat we hier doen, is erg specialistisch. Mijn mensen kunnen met hun ervaring niet ergens anders terecht, aangezien wij het enige bedrijf in de Benelux zijn dat zich professioneel bezighoudt met flocktechnieken.” Verlenging van de werktijdverkorting kwam aan de orde, maar dat was geen optie voor de ondernemer uit Nuenen. “We hebben toen met zijn allen besloten de schouders er extra onder te zetten. We lossen het zelf wel op, was de algemene gedachte. In die tijd begonnen de banken helaas moeilijk te doen. Die van ons verlaagde de rekening-courant van het ene op het andere moment naar nul. Of we maar even wilden bijstorten. Gelukkig was de financier van ons nieuwe pand, de SNS Bank, wel bereid om mee te denken en stond deze toe dat we enige tijd geen hypotheekrente hoefden te betalen. Even een adempauze, maar het was natuurlijk geen oplossing voor de problemen. Gelukkig kwam toen iemand met de naam Start Foundation op Bas Verhoeven de proppen.”

18

experiment

eerste baantje

Voorbereidingen voor het flockproces

Het aanbrengen van flock op een van de producten

KWETSBAAR Flock Techniek Nederland B.V. werd het eerste bedrijf dat in aanmerking kwam voor het Start Foundation Crisiskrediet, een extra krediet van maximaal vijftigduizend euro voor mkb-bedrijven die kampen met tijdelijke liquiditeitsproblemen. Niet alle bedrijven komen hiervoor in aanmerking. Start Foundation wil voorkomen dat oudere

‘Ik kon heel netjes pakjes maken’

Flock-zeefdrukwerk

en laagopgeleide werknemers door de huidige crisis op straat komen te staan. Daarom is het crisiskrediet specifiek bedoeld voor bedrijven die werk verschaffen aan kwetsbare werknemers. Flock Techniek Nederland past precies in het profiel: minimaal een kwart van de werknemers is ouder dan vijftig, en dus in de ogen van de gemiddelde werkgever ‘te oud’, dan wel onvoldoende

opgeleid. In de praktijk blijken deze mensen uitstekend mee te kunnen. Met het toekennen van het crisiskrediet probeert Start Foundation de werkgelegenheid voor deze groep werknemers in stand te houden. In totaal wordt een miljoen euro uitgetrokken voor dit nieuwe initiatief. GESCHENK Voor Verhoeven kwam het crisiskrediet als een geschenk uit de hemel. “Daardoor kon ik met de bank opnieuw om de tafel gaan zitten. Er is toen een heel mooie regeling uitgerold en daarmee een stuk rust. Ik vind het een heel mooi initiatief van Start Foundation. Het water staat ons niet meer tot de lippen. We kunnen zelfs weer aan groeien gaan denken. Het aantal orders neemt weer toe.” Flocken is een geavanceerd productieproces waarbij statisch geladen kunststofvezels met een fluweelachtige structuur op allerlei soorten ondergrond worden gespoten. “Ik ben voortdurend bezig met verbreiding van het flockgeloof”, zegt Verhoeven. “Het is een product dat je niet zomaar verkoopt. Je moet de mensen er eerst warm voor maken en de toepassingen leren, zodat ze weten wat je ermee kunt. En dat is heel veel. Voor ons is niets standaard. We zijn elke dag weer bezig met innovatie.” www.flocktechniek.nl

Aan: Start Foundation Van: Karin Bloemen Onderwerp: eerste baantje Beste Start Foundation, Eigenlijk werk ik al vanaf mijn achtste jaar. We hadden thuis een soort cadeauwinkel waar je werkelijk alles kon kopen, van Indiase geurtjes en Gouda-kaarsen tot echte West-Friese souvenirs. Ik hielp in de winkel, kon heel netjes inpakken en etalages maken. Toen ik veertien jaar was, werkte ik een zomer lang in de horeca in Schagen. Dat horecawerk vond ik echt leuk om te doen. Daar voelde ik al dat ik het leuk vond om het mensen naar de zin te maken, ze te amuseren met een grapje. Op school merkte ik dat ik ook goed kon zingen. Ik deed mee aan het schoolcabaret en zong in een band. Op mijn achttiende ben ik naar de Academie voor Kleinkunst gegaan. In het derde jaar was er een soort open bak voor de makers van de musical ‘De zoon van Louis Davids’. Ze wilden dat we iets creatiefs zouden doen met het repertoire van Louis Davids. Iedereen in mijn klas vond het onzin om mee te doen. Maar ik dacht alleen maar: als de producent, de schrijvers en de componist mij kunnen zien, bieden ze me misschien wel een baan aan! En dus deed ik mee, hondsbrutaal verkleed als een Amsterdamse punker die auditie kwam doen met het Louis Davids-lied ‘De kat zat op het plat’, dat ik op muziek van Nina Hagen had gezet. Drie weken na die auditie werd de Academie gebeld door de producent. Ze wilden mij een baan aanbieden, omdat ze zo onder de indruk waren van mijn optreden. En zo is het allemaal gekomen... Groet, Karin Bloemen

Meer informatie over het crisiskrediet is te vinden op www.startfoundation.nl.

19

20

dubbelportret

21

Zelfstandig ondernemen ... binnen een coöperatie

In iedere editie van S Magazine volgen we twee projecten die iets gemeenschappelijks hebben. Voor dit nummer namen we een kijkje bij de Kleine Coöperatie Eigenwijzer in Den Haag en bij de Nas & Mazzel Bazaar in Groningen.

… op een bazaar

H

et is geen toeval dat de Kleine Coöperatie Eigenwijzer in het Haagse stadsdeel Laak is gehuisvest. Initiatiefneemster Anita Schwab: “De armoede in Laak was voor ons aanleiding om te onderzoeken hoe we de mensen konden helpen. Werken bleek de beste oplossing om uit de armoe te komen. Het was echter moeilijk voor deze mensen om een baan te vinden. Zelfstandig ondernemerschap was de oplossing.” Het coöperatiemodel wordt gebruikt, omdat direct op eigen benen staan een brug te ver zou zijn. In 2007 ging het project met vijftien deelnemers van start. Inmiddels hebben de eerste vier ondernemers zich ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Een van die ondernemers is Shaleka Worku (50). Zeventien jaar geleden vluchtte hij vanuit Ethiopië naar Nederland. Aangezien hij in Ethiopië ook als klusjesman heeft gewerkt, was de keuze makkelijk om een eigen klusbedrijf op te zetten. Worku: “De Kleine Coöperatie heeft veel gedaan voor mij. Ze helpen me echt met het opzetten van een zaak. Ik heb via hen een vakopleiding in de bouw gevolgd en stage gelopen bij een klusbedrijf. Daar heb ik geleerd wat er allemaal nodig is om een eigen zaak te runnen. Zonder De Kleine Coöperatie zou ik nu waarschijnlijk nog zonder werk zitten. Ik zie de toekomst als eigen baas dan ook met vertrouwen tegemoet.”

L

De feiten DE KLEINE COöperatie eigenwijzer

De feiten nas & mazzel bazaar

• Het idee voor de Kleine Coöperatie was van een van de

• Start Foundation investeerde € 100.000 tijdens de periode

winnaars van de Baanbrekerprijs 2007. • Start Foundation investeerde € 100.000.

2004 - 2007. • In totaal zijn er in deze projectperiode 96 startende ondernemers begeleid, van wie er 51 een uitkering hadden of

• Van de 15 deelnemers die in 2007 gestart zijn, zijn er

niet uitkeringsgerechtigd waren (de zogeheten ‘nuggers’).

3 inmiddels afgevallen. • Van de 96 starters in de eerste periode zijn er 65 mensen • Recent zijn er weer 5 nieuwe deelnemers ingestroomd.

doorgestroomd naar een baan in loondienst of naar zelfstandig ondernemerschap.

• www.dekleinecooperatie.nl en www.shalekaklust.nl. • www.nas-en-mazzel.nl.

euke winkeltjes, een marktplein, een kringloopwinkel en een podium, allemaal onder één dak. Dat is de Nas & Mazzel Bazaar in Groningen. Op de bazaar krijgen werkloze, startende ondernemers met een grote afstand tot de arbeidsmarkt een kans om voor zichzelf te beginnen. MarieJosé Maarsingh, manager Kringloop & Milieu van de bazaar: “Aanvankelijk mikten we op 35 ondernemers per jaar, maar dat hebben we moeten bijstellen. Nu krijgen tien werkloze ondernemers hier de kans om hun eigen bedrijf tegen lage kosten op poten te zetten. Als dat lukt, is het de bedoeling dat ze elders in de stad hun onderneming voortzetten. Hun plek op de bazaar is dan weer vrij voor een nieuwe ondernemer.” Een van de ondernemers op de bazaar is Frits Tiben (52). Hij is voor honderd procent afgekeurd wegens een burnout. Na jarenlang thuis te hebben gezeten, is hij op de bazaar terechtgekomen. Hij runt het beletteringbedrijfje ‘Sticker Frits’. “Voor een baas werken kan ik niet meer. Dat levert te veel druk op en dan loop ik mezelf weer voorbij. Hier kan ik zelf bepalen hoe ik het aanpak. ‘Sticker Frits’ heeft me geholpen uit mijn isolement te komen. Ik kan er nog niet van rondkomen, maar dat is ook niet erg. Ik heb een situatie kunnen creëren waarin ik kan functioneren. Ik doe iets wat ik erg leuk vind en waar ik veel voldoening uit haal.”

het panel

startpagina

Ex-asielzoekers leren en werken in wereldrestaurant Blend

‘Ik ben erg blij met deze kans’ In het Tilburgse wereldrestaurant Blend ging in september 2008 een leerwerkproject van start dat speciaal is gericht op voormalige asielzoekers. Het eerste jaar werken de deelnemers met behoud van uitkering in Blend, in de keuken of in de bediening. Daarna volgt een jaar in een ander horecabedrijf. Vervolgens kunnen ze examen doen voor een mbo 2-diploma. Het restaurant wordt ondersteund met een krediet van Start Foundation.

“D

eze mensen zijn enorm gemotiveerd”, zegt projectleidster Liesbeth van der Schoof van de Stichting Nieuwkomers en Vluchtelingenwerk (SNV). “Ze willen niet afhankelijk zijn van een uitkering en ook niet langer werkeloos aan de kant staan.” De deelnemers aan project Blend, afkomstig uit alle delen van de wereld, beamen dit volmondig. “Een uitkering is gevangenisgeld”, vindt Zanu Yefat, een 38-jarige vluchteling uit Ethiopië. Net als haar medecursisten heeft ze moeite met de Nederlandse taal, hoewel ze toch al veertien jaar in Nederland verblijft. Door te werken in de bediening en het daaruit voortvloeiende contact met gasten, kunnen de deelnemers aan het project hun kennis van het Nederlands flink bijspijkeren. De 38-jarige Landon Jamroen uit Thailand roemt het werken met een club gelijkgezinden. Zelf is ze weliswaar geen vluchteling, maar haar grootste wens is wel een vaste baan. www.restaurantblend.nl

Eigen inschatting van de kansen op de arbeidsmarkt

www

vraag Tineke van der Burg (49) van SBAW, een projectontwikkelingsbureau in Rotterdam, bezocht in december 2009 de jaarlijkse studiedag van Start Foundation. Deze dag stond in het teken van het onderzoek naar de zogenaamde ‘projectencarrousel’. Dat houdt in dat succesvolle projecten worden beëindigd, terwijl er nieuwe, soortgelijke projecten worden gestart. Heeft

Van der Burg zelf ook last van de projectencarrousel en wat vond ze van de studiedag?

S Magazine vroeg ‘broodpater’ Gerrit Poels naar zijn favoriete websites:

antwoord “We hebben gevochten voor de continuering van het project Belle-Image. Het project wil meiden met afstand tot werk bereiken en activeren met een opleiding tot model. Met succes, want tien van de zestien deelnemers zijn uitgestroomd naar werk of opleiding. Maar het is lastig om een plek te verwerven binnen de re-integratiewereld en gemeentelijke diensten. De gemeente Rotterdam was enthousiast, maar een financiering of samenwerking kwam niet van de grond. Ik hoop dat het onderzoek een eerste stap is richting verandering. Het was een leerzame dag in een hightech-ambiance. Ik geef het congres daarom een 8.’’

“Die heb ik niet. Ik zit namelijk nooit achter de computer. Sterker nog, ik heb in mijn hele leven nog nooit een minuut achter de computer doorgebracht. Daar heb ik gewoonweg geen tijd voor. Mijn vrouw regelt alle computerzaken.” Frappant is dat de tachtigjarige Gerrit Poels zelf veelvuldig op internet voorkomt. Zoek je via Google op Gerrit Poels of broodpater, dan levert dat heel veel hits op. Hij heeft een eigen website (www.gerrritpoels.nl) en een eigen pagina op wikipedia.org. En zelfs op YouTube is hij terug te vinden.

Landon Jamroen: “Ik probeer vooruit te komen.”

Voor Blend

2,0

Nu

6,0

Roritza Pinedo: “Ik ben erg blij met deze kans.”

Voor Blend

4,0

Nu

8,0

Faith Saul: “Dit werk bevalt me.”

Voor Blend

1,0

Nu

8,0

Fatima Kargbo: “Leuk werk in de keuken.”

Voor Blend

1,0

Nu

8,0

23

Vraag en antwoord

Van meelzak tot broodmand ‘De handen uit de mouwen in plaats van de hand ophouden’. Onder dat motto runt De Regenboog Groep in Amsterdam diverse werkervaringsplaatsen voor daken thuislozen, verslaafden en mensen met psychische problemen. Eén daarvan is de Desyclewerkplaats in inloophuis Makom, waar in opdracht van De Regenboog Groep designproducten van recyclebare materialen worden gemaakt, die zijn ontworpen door het hippe ‘Latin Sisters Design Productions’ (LSDP). Oude koffiebonenzakken worden omgetoverd tot trendy sieradenkits, vlechtwerkarmbanden en sleutelhangers. Ook meelzakken worden ‘gedesycled’ tot boodschappentassen en broodmanden. De broodmanden op de foto zijn als set van twee te koop; een grote broodmand voor een half brood en

een klein broodmandje voor losse broodjes. Voor € 5,50 heb je al een set. Ze zijn te koop via de Goede Doelen Winkel en de winkel Colors van De Regenboog Groep, beide in Amsterdam. De ‘werknemers’ van de werkplaats werken met behoud van hun uitkering en krijgen een onkostenvergoeding van 5 euro per dagdeel.

‘Start me up!’ U wilt financieel gesteund worden door Start Foundation? Wellicht kunnen we u helpen. Daarvoor hebben wij drie regelingen:

1

2 3

Meer informatie op www.desyclingderegenboog.blogspot.com en www.deregenboog.org

Experimenten. Hiervoor komen organisaties in aanmerking die (samen met andere) een initiatief op willen zetten om een innovatieve oplossing te zoeken voor een probleem aan de onderkant van de arbeidsmarkt. LSDP

22

Kredieten. Hiervoor komen bedrijfsinitiatieven in aanmerking die zowel economische als sociale doelstellingen hebben. Onlangs heeft Start Foundation een speciaal krediet voor leerwerkbedrijven in het leven geroepen. Waarderingsbijdrage. Beperkte bijdragen voor eenmalige, tijdgebonden, concrete activiteiten die in het verlengde van onze missie liggen. Meer weten? Kijk op www.startfoundation.nl.