ek hn i te c er
at
lOzon I zo zildat dus
lW
laatste jaren ziin er diverse artikelen over ozon verschenen. Waarom dan weer een artikel, zul ie ie misschien afvragen. De artikelen die tot nu toe zijn verschenen, richten zich voornameliik op de methodes D,e
To
om ozon in te mengen en wat het voor je vijver doet. ln dit artikel zullen wij dieper ingaan op de technische kant van een ozoninstallatie, enige voorkennis van het gebruikte jargon is daarom gewenst. Ook wordt er
uitgelegd hoe de ozonopbrengst wordt gemeten en welke parameters van belangzi,in bii de aanschaf van een ozoninstallatie.
©
TEKST BAS VAN TOL FOTO'S BAS VAN TOL, ARCHIEF KOI WIJZER
elkaar vermenigvuldigd worden. Ten eerste meet van een ozonopbrengst en de aandachtspunten ten men de ozonconcentratie, uitgedrukt in het aantal deeltjes ozon in de gasstroom. aanzien van een ozongenerator. Laten we beginnen met een uitleg over het meten
Over het algemeen wordt de ozonconcentratie De ozonopbrengst van ozongeneratoren wordt uit- weergegeven in gram ozon per normaal kuub (9 gedrukt als gram ozon per uur. Dit is bij de meeste Nm3).
€ Ozonopbrengst
mensen wel bekend. Deze waarde zegt echter niks
als men niet weet onder welke omstandigheden Naast de ozonconcentratie wordt ook de gastoedit is gemeten. Het meten van de ozonopbrengst voer in normaal kuub per uur (Nm3/hr) gemeten. bestaat eigenlijk uit twee aparte metingen die met Als deze twee waarden met elkaar worden >>
Koi Wijzer
t3
Kennis vermenigvuldigd, blijft er dus g/hr over. Oftewel, de ozonopbrengst zoals deze bij ozongeneratoren wordt vermeld. Hoe minder lucht er nodig is om
een optimaal werkpunt. Vandaar dat de luchthoeveelheid waarbij de ozonopbrengst wordt gehaald
een bepaalde hoeveelheid ozon te genereren, hoe
ook interessant is om te weten. Helaas zijn we er met deze gegevens nog niet. De ozonopbrengst is
hoger de ozonconcentratie. Eigenlijk zou er bij de
sterk afhankelijk van de temperatuur en de vochtig-
ozongeneratoren naast de ozonopbrengst ook ver-
heid van de toegevoerde Iucht. Ozon vervalt sneller
meld moeten worden bij welke hoeveelheid lucht
bij hoge luchttemperaturen. Hoe hoger de luchttemperatuur, des te lager de ozonconcentratie zal
dit is gemeten.
zijn, en hiermee ook de ozonopbrengst.
{ag*r dx *ryrwxrnr*x'*t a,t*e
xa,{,
l*rff sy*r*wx; w*r*ffi,*""
*
zlÍeL Eífu g*u*r*È*tr
I
Optimaal werkpunt
De oplettende lezer denkt nu misschien waarom
Als richtlijn kun je aanhouden dat een temperatuur stijging van 10 'C gemiddeld een verlaging in de ozonconcentratie (en dus ook in de ozonopbrengst) geeft van +/- 7"h. Dit verloop is niet geheel lineair met de temperatuur, maar het geeft toch een aar-
dig idee van de invloed. Hetzelfde geldt voor de luchtvochtigheid. Hoe meer vocht in de lucht, des te lager de ozonconcentratie. Hieromtrent is geen eenduidige richtlijn te geven, omdat deze waarde afhankelijk is van het dauwpunt en dus ook van de temperatuur. Om je toch een idee te geven, heb ik
at er
hij niet gewoon meer lucht door de ozongenerator voert/ zodat hij nu ook meer ozon krijgt. Een begrijpelijke gedachte, alleen is het helaas niet
ni ek
dx {wÍ<*pew, &ne ï remperatuur en ruchtvochtigheid
ch
l*3o
te
*ff6e
zo simpel. Hoe hoger de luchtflow, hoe lager de ozonconcentratie zal zijn. Elke generator heeft
een drietal metingen uitgevoerd met een verschilIende luchtvochtigheid (tabel 1).
lW
Tabel 1: ozonopbrengst versus luchtvochtigheid.
Meetduur:'
To
Datum:
30
03-03209
03'30008
©
Serie nr. Cenerator: Type generator:
ONDER: GraÍische
weergave van het verband tussen de
luchtvochtigheid en de ozonopbrengst.
Ozon opbrengst
3,00
2,50 2,00 gÍ/hÍ1,50 1,00
Min
0,50 0-00
Luchtflow:
16,4
UMin
1614
Temperatuur toevoer gas:
19,6
"C
19,8
.C
Relatieve vochtigheid toevoer gas:
71,4
34,
%
I 1,3
Dauwpunt toevoer gas:
142
.C
ll
.C
UMin
316
16,4
20
UMin .C
.C
Proces druk:
A;1
Bar
0,1'
Bar
0.1
Bar
OmgevingstemperatuuÍ:
:19/3
.C
"i.9;3
.C
193
.C
Opgenomen vermogen:
74
Watt
74
Watt
76
Watt
lMilffir
u
Afgelezen ozonconcentratie:
1,51
Werkelijke ozonopbrengsti
íÍ4!È.:i:::,:!:;,,.:::-,| :,
Maximale bovenwaarde:
í,#4:,t:
Maximale onderwaarde:
Koi Wijzer
CrlNm3
::,:
liti:i::,
1,92
CrlNm3
zé3 2;39,;,.::'.;.:;:.'.
CrlNm3
CrlHr
-1"8Êl
CrlHr
Cr/Hr
,1t9Ei.::tiÈt
Cr/Hr
CrlHr
Cr/Hr
,1#:, -;:i::
CrlHr
Cr/Hr
:: :1i,.,
:
.i
&
CrlHr clllliilrmr
Kennis Uit de meetresultaten blijkt dat een dauwpunt- al na redelijk korte tijd niet meer gehaald worverlaging van 25oC ervoor zorgt dat de ozoncon- den. Een regeneratietijd van 24 uur is in de prakcentratie met 60% stijgt! Een hoge luchtvochtig- tijk realistischer. Een silicadroger kan dus best heid zorgt er daarnaast voor dat er bij de vorming goed werken, als je je maar realiseert dat deze van ozon meer salpeterzuur gevormd zal worden. drogers voor een goede werking veel onderhoud Salpeterzuur wordt in de ozongenerator gevormd nodig hebben. door een chemische reactie tussen vocht en stikstof in de lucht. Salpeterzuur is ontzettend corro- Er zijn tegenwoordig ook drogers op de markt siefen zal de ozoncel in je ozongenerator aantas- die zichzelf regenereren. Deze drogers realiseren een constant dauwpunt. Hoe laag het dauwpunt ten, waardoor de ozonopbrengst zal afnemen.
ek
I Belang van een luchtdroget
ni
Zoals je in het bovenstaande verhaal hebt kunnen lezen, is het effect van een goede luchtdroger enorm. Toch is de Iuchtdroger in veel ozoninstal-
er te
ch
laties een ondergewaardeerd onderdeel.
Als men al een droger plaatst, dan is dit bijna altijd een buis voorzien van silicagel. Op zich is dat rroldoende, mits men de droger goed onderhoudt. Een dergelijke silicadroger zal, als men de lucht
kan worden, is afhankelijk van het type droger. Deze drogers behoeven nauwelijks onderhoud, maar zijn in aanschaf vaak nog duurder dan een ozongenerator. Door het gebruik van een dergelijke luchtdroger kan er meestal wel een kleinere ozongenerator worden gebruikt, omdat de ozonproductie hiervan relatief sterk toeneemt. Daarnaast zullen de onderhoudskosten ook nog eens dalen, omdat er veel minder salpeterzuur gevormd zal worden.
I
Stroomverbruik van ozon $eneratoren. goed wil drogen, vaak (lees: om de paar dagen) geregenereerd móeten. ln het volgende rekenOzon en energieverbÍuik voorbeeld gaan we uit van een droger met 1,7 kg inhoud, wat ruwweg overeenkomt met een buis Het genereren van een bepaalde hoeveelheid van 63 mm doorsnee en 50 cm lang. De volgende ozon is één ding, het stroomverbruik dat hiervoor nodig is, is weer iets heel anders. Cemiddeld gelcondities zijn van toepassing. den voor zuinige generatoren de volgende waarlngaande lucht Temperatuu r: 2OoC
lW
at
I
To
Relatieve vochtigheid : 7 o"/"
Dauwpunt: +/- 14,4"C Uitgaande lucht
den:
Zuurstof als toevoergas; ongeveer B tot 10 watt per gram geproduceerde ozon. Droge lucht als toevoergas; 20 tot 25 watt per gram geproduceerde ozon.
©
Temperatuu r: 2O"C
Relatieve vochtigheid : 1 1,3"/"
Dauwpunt: +/- -11'C
De luchtflow stellen we op 20 liter per minuut.
De luchtdroger, gevuld meÍ 1,7 kg silicagel, kan maximaal 513 gram vocht opnemen. Om aan de bovengestelde condities te kunnen voldoen, moeten we 6 gram vocht per uur verwijderen. ln theorie zou de droger dan 85,5 uur mee gaan. ln de praktijk is deze tijd veel korter. Hoe vochtiger de silica wordt, des te moeilijker deze vocht zal opnemen. Het dauwpunt van - 'l 1"C zal daarom
Koi Wijzer
De bovenstaande waarden gelden voor de betere ozongeneratoren. Kijken we naar de low-budget ozongeneratoren, dan ligt het stroomverbruik tussen de 40 en 50 watt per gram geproduceerde ozon met droge lucht als toevoergas.
Het kiezen van een juiste ozon generator is nog niet zo makkelijk als het lijkt. Een ozoninstallatie bestaat naast een ozongenerator ook uit een ozonreactor. Ook hier zijn een aantal punten te noemen waar je bij de aanschaf op moet letten. Welke punten dit precies zijn, zal in het vervolg van dit artikel duidelijk worden. >>
t5
ni e
k
Kennis
o
I Wat is de contacttijd?
er te
ch
€ Ozonconcentratie en efficiëntie De contacttijd lijkt een vrij simpel begrip, maar De ozonconcentratie is eerder al aan de orde toch gaat het hier nog wel eens fout. ls de con- gekomen. Deze waarde is echter niet alleen van mcnijd nu de tijd dat de ozon in contact is met belang bij het meten van de ozonopbrengst, maar het water, of de tijd dat het water in contact is ook bij van het oplossen van ozon in water. Het bepaalt daarmee voor een belangrijk deel de ef-
nret ozon?
ficiëntie van je ozonreactor.
lW at
N{et andere woorden, is het de tijd die de luchtbel nodig heeÍt om door de waterkolom heen te stij- De werking van een ozonreactor berust op het gen, of de tijd die het water nodig heeft om door uitwisselen van ozon tussen luchtbellen en het water. Er zit een bepaalde ozonconcentratie in de de reactor heen te komen? luchtbellen. We willen ervoor zorgen dat de ozon Een luchtbel van 3 mm in diameter zal in een vanuit de luchtbel in het water komt. Om deze re-
stilstaande waterkolom met ongeveer 25 cm per actie in gang te houden, zal de ozonconcentratie seconde stijgen. Als het water in tegengestelde in de bel hoger moeten zijn dan de ozonconcen-
tratie in het water.
To
richting van de opstijgende licht strooml, zoals bij een afschuimer het geval is, is de stijgsnelheid nog maar 2O cm per seconde. Bij een afschuimer van 160 cm hoog blijft de luchtbel dus B seconden in contact met water. De contacttijd vanuit de luchtbel gezien is daarmee B seconden.
©
Op het moment dat de luchtbel het water bereikt, zal de ozon beginnen op te lossen in het water. De ozonconcentratie in de luchtbel neemt hierdoor af en die van het water zal stijgen. Er ontstaat zo een evenwicht tussen de ozonconcentraStel dat de eerder genoemde afschuimer 20 cm tie in de luchtbel en die in het water. in diameter is (binnenmaat), dan is de inhoud bij l60cm hoogte +/- 50 liter. Bij een waterdoorstro- Dit proces kun je je het beste voorstellen als twee ming van 3 m3 per uur doet het water er dan 60 emmers water; de ene koud en de andere warm. seconden over om door de ozonreactor heen te Als je de warme emmer in de koude emmer zet, komen. De contacttijd vanuit het water gezien is zal de koude emmer opwarmen en vice-versa. ln 60 seconden. Beide tijden zijn van belang voor het begin zal de temperatuur van beide emmers een goede werking van een ozonreactor. De con- snel naar elkaar toe lopen, maar hoe dichter de tacttijd die doorgaans is vermeld bij ozonreacto- temperaturen van de beide emmers elkaar benaren is de contacttijd van het water, in dit geval 60 deren, hoe trager de uitwisseling zal gaan. Dit seconden. Dit is ook wat er wordt bedoeld met de werkt bij de ozonconcentratie op eenzelfde manier. Aangezien de ozon in een ozonreactor >> contacttijd in de rest van dit artikel.
Koi Wijzer
l7
ni ek
-j
ra
-Ë:
a- :
lil-i
-lFi -:
:.,.- -. * -:Ë 1"f: .:' : -:È
iïr1
-t
.:
©
To
lW
at er
te
ch
:lÉ
ir -'lE : a
Jr
:Ê-:=-a
S
:Ê'€'\' -
_
-ael
Koi
I
Kennis
of men kiest juist voor een lange contacttijd bij ozonconcentratie in de lucht een lagere ozonconcentratie. Een ozonconcen-
snel zal moeten reageren met het water, is het van belang om een hoge
er te
ch ni
ek
te hebben, zodat de ozon makkelijker zal oplos- tratie van 10mg/l bij een contacttijd van 1 minuut sen in water. De ozonconcentratie in het water geeft immers een zelfde CT-waarde als 1mg/l bij kan alleen maar hoog zijn als de ozonconcentra- 10 minuten. tie in de bellen ook hoog is. Hoewel de CT-waarde in beide gevallen gelijk is, uit onderzoek dat voor bijvoorbeeld algen blijkt Een hogere ozonconcentratie in water zal er uiteindelijk voor zorgen dat eventuele vervuiling een hoge ozonconcentratie en een korte contactsneller en makkelijker geoxideerd (verbrand) zal tijd beter werkt dan een lage ozonconcentratie en een langere contacttijd. worden.
I Plaatsing van een ozoninstallatie CT-waard* z.tuí d,e u'Le6- Een ozoninstallatie is wat betreft de plaatsing en te, bnor E ttraa.r,s ah,rl nhi k ntks lï :il: I"Jlïlillï;j;:.| l:1ï'J"ï'1" ïï *?g3W, te,fttn/, d'b éétt, UA,kU teidingwerk en zat veelal zijn werk naar beho-
at
"De,
*
I CT-waarde
lW
,f*rg,2ihsto f.a,rnw,eters ::ïr:.ï#J;:: :'J:lï rff;'l;;;il ffiï functioneren. De werking van een ozoninstallatie lmtb U,tí/ \W4,fu,(t\f k," is volledig afhankelijk van de wijze waarop het systeem wordt toegepast.
To
De CT-waarde zal de meeste lezers waarschijnlijk De plaatsing van een ozongenerator is over het niks zeggen, terwijl dit één van de belangrijkste algemeen niet zo ingewikkeld en staat doorgaans parameters van een ozonreactor is. De CT-waar-
goed uitgelegd in de handleiding. ln het kort
©
de is een factor samengesteld uit de ozon-Con- komt het erop neer dat een ozongenerator in een centratie en de cóhtact-Tijd. Een bepaalde ozon- droge, koele en goed geventileerde ruimte moet concentratie voor een bepaalde contacttijd geeft hangen. een CT-waarde.
De ozon-reactor kan op t"utá"te manieren worAlle stoffen die door ozon geoxideerd kunnen den geplaatst, waarmee ik eigenlijk bedoel dat worden, hebben een CT-waarde, en deze CT- als toevoer water van verschillende plekken kan waarde is voor elke stof weer anders. Hoe hoger komen, maar ook dat het water weer naar diverse de CT-waarde, des te'mpeilijker'hetzal zijn om plekken kan worden afgevoerd. deze stof middels ozon te oxideren. Bij voorkeur gaat er relatief vuil water door een Nu zijn er 2 methodqs om een hoge CT-waarde te ozonreactor. Het water moet echter wel ontdaan bereiken. Of men gebruikt een zeer hoge ozon- zijn van de meeste organische vervuiling. De concentratie bij een wat minder lange contacttijd, meest logische plek om het water vandaan te >>
Koi Wijzer
t9
Kennis
en zuurstofradicalen oplevert. Beide stoffen zijn behoorlijk oxiderend en niet gewenst in het vijverwater. Plaats een UV-lamp daarom nooit achter je ozoninstallatie, maar altijd ervoor, of parallel aan de ozoninstallatie.
Het water vanuit de ozonreactor kan altijd wat opgeloste ozon bevatten. Daarom is het niet verstandig om dit water direct terug de vijver in te sturen. Ook hier zijn er een aantal opties. Bij een meerkamerfilter is het een goede optie om het water vanuit de ozonreactor uit te laten stromen in de laatste filterkamer.
Hoe kom ik dan van het opgeloste ozon aÍ, zul je je misschien afvragen. Wel, bij goed gebruik
hn
ie k
halen is juist na het voorfilter. Als de mogelijkheid er is om het water van een skimmer vandaan te halen, dan is dit nog mooier, omdat je dan meteen de vettige laag die op het water drijft oxideert.
van een ozonreactor zal er nauwelijks opgeloste
at er te c
ozon in het water achterblijven. Met 'goed gebruik' wordt bedoeld dat je je aan de opgegeven waterdoorstroming houdt en een niet te grote ozongenerator toepast.
Bij gesloten filters (bead- en zandfilters) zal er een Bij een statische mixer of venturi (hierna 'mixer' andere optie gekozen moeten worden. Men kan genoemd) is dit een wat ander verhaal. Doorhet water dan terug laten stromen in het voorfilter. gaans wordt het water uit een mixer rechtstreeks
mM{m rim;
Dit heeft als nadeel dat de netto doorstroming van de vijver in geleid. de vijver omlaag gaat. Je bent dan immers een deel van het water aan het circuleren over je voorfilter. Er is hierdoor geen gelegenheid om het water te ontgassen; alle Iucht-/ozonbellen zullen dus in je Ook kun je het water uit de ozonreactor laten uit- vijverwater komen, pas daar kan het ontgassen. komen in een plantenfilter. ln de winter is dit niet Het is daarom verstandig om een soort reactor te echt een goede optie, maar doorgaans worden plaatsen achter je statische mixer oÍ venturi. Dit ozoninstallaties 's winters uitgeschakeld. Een an- hoeft in de praktijk niet veel meer te zijn dan een der alternatief is om het water uit de ozonreactor grote pvc-buis met aan de bovenkant een kleine via een vat gevuld met actiefkool terug de vijver uitlaat voor de restozon. Deze aansluiting sluit je in te laten stromen. vervolgens op een restozonvernietiger aan.
,WMM
To lW
lMruium
l$l(illlrrnrlttl
il[ffiÍrrry
M@r liitmïr
ïfiiM'il mmmr
ríÍfiMl
©
rwlii&ulltï
llhumr'ffi
Welke optie de beste keus is, hangt helemaal van ln beide situaties is het v,erstandig om het water je eigen situatie af. vanuit de ozoninstallatie door een plantenfilter te laten lopen of om het in je voorfilter uit te laten Opgeloste ozon neutraliseÍen met UV komen. Mocht er dan toch opgelost ozon in het Regelmatig wordt er nog geadviseerd om een UV- water zitten, dan kan dit reageren met vervuiling lamp achter een ozonreactor, venturi of statische alvorens het in de vijver komt. mixer te plaatsen. Dit om eventueel in het water
ïlMm,, rll0mnmltl
"gtffir|J{(
I
opgeloste ozon onschadelijk te maken.
iffiflw tmillilltttlua
lfrffilillll
Veelal wordt er gedacht dat een lange buis achter de venturi of statische mixer er wel voor zal zor-
,rdillmrua
UV zal inderdaad de opgeloste ozon neutralise- gen dat het ozon goed wordt ingemengd. Helaas ren. Het nadeel is wel dat dit waterstofperoxide is dit meestal niet het geval.
Koi Wijzer
rnmr
,{i
?o
*'
,
er
te ch n
ie k
Kennis
i=ken maar eens uir-hoe lang het water onderweg ; 'n deze buis mel het volgende r'-
aterdoorstroming: 6 m3lhr
: -isdiameter:
eTJ'WL'íP' {;ffi,*í/
rjÁ-t k
fi JJ-*ti,
L
, *eí,edÁ, e-rs
at
voorbeeld
WÊt
lW
W
fiX#W
d'g ddd"#*
r.a<,*"{ft
*{,ii&tt , "
Algen wel of niet met ozon verwijderen?
: lmm met een wanddikte van 2,2 mm -:ngte van de buis: Z meter.
Het verwijderen van algen met behulp van ozon is mogelijk, maar erg inefíiciënt. Er is een relatief hoge CT-waarde nodig om algen te verwijderen.
le
Kostentechnisch is het daarom meestal interes-
-J
santer om toch een UV-installatie te gebruiken om de algen onder controle te houden. ffi Redox
voor of na de reactoÍ meten?
©
To
inhoud van de 50mm buis is ruwweg 1,65 :er per meter buis. De totale buis van 7 meter -:ett dus een inhoud van ongeveer 1 1,5 liter. Bij -n doorstroming van 6 m3/hr, wat overeenkomt -et 100 l/min, komt dit neer op een contacttijd ln maar 7 seconden. Dit geeft de ozon niet erg ;ng de gelegenheid om te reageren met afvalstof'=n. Bedenk dat bij de meeste afschuimers een ,ontacttijd van 2 minuten wordt gehanteerd, +/-
De ene fabrikant adviseert om de redox voor de reactor te meten en de andere om het na de reactor te doen. Elke optie heeft zijn voor- en nade-
keer langer!
len. Om deze te begrijpen, is het van belang om te weten wat er in de ozonreactor gebeurt op het moment dat de ozongenerator aanslaat.
Iaandeweg zullen de bellen in de bovenstaande :ltuatie ook nog gaan samenklonteren (zeker bij Als de ozongenerator uitstaat, zal de redoxwaarde :en horizontaal lopende buis) waardoor de over- in de ozonreactor en de vijver hetzelfde zijn. Op
iracht ook nog eens minder zal worden.
het moment dat de ozongenerator aanslaat, zal het
water aan de invoer van de ozonreactor eenzelfde
;.,e 'tf p
e,t
Koi
qe
, f, UVt{W{'t'{/"&Y&W tr{LÊ'L {"WW
Wijzer
J
*"t
redoxhebbenalsdevijver.Hetwateraandeuitvoer van de ozonreactor zal echter een stuk hogere >>
BovEN: Arbeerdingvan
eenvervuirdeozoncer.
et
Kennis
dit juist is behan- systeem is daarmee intrinsiek veilig, omdat het bij vervuiling zichzelÍ juist sneller zal uitschakedeld met ozon. len. Deze optie heeft dan ook mijn persoonlijke I Het meten van de redox na de reactor voorkeur. De redox meten na de reactor heeft als voordat er zeer schoon water langs de elektrode silïoomt, waardoor deze minder snel vervuilt. Het freeft als nadeel dat de ozongenerator veel vaker iln en uit zal schakelen, omdat de elektrode direct frret effect van het in- of uitschakelen van de ozonEenerator meet.
Het niet inzichtelijk hebben van de redoxwaarde
van het water uit de ozonreactor is Seen pro-
ch ni
&el
ek
nedoxwaarde hebben, omdat
bleem als men het water via een plantenvijver of filter laat teruglopen; het zal immers voldoende mengen voordat het in de vijver belandt.
er te
I Ozon is zuurstoÍverhogend
f
Dit wordt nog steeds vaak beweerd, terwijl het in mijn ogen een misleidende omschrijving is. ls ozon wel zuurstofverhogend en hoe gaat dit dan in zijn werk? Om ozon te maken, wordt er lucht door een ozongenerator gepompt/ waarvan een deel wordt om-
lW at
Op het moment dat de ozongenerator aanslaat, zal de redoxwaarde in de reactor relatief snel stijgen. Na verloop van tijd zal de ozongenerator noorden afgeschakeld, omdat de redox hoog genoeg is. Nu de ozontoevoer stopt, zal de redoxwaarde aan de uitvoer dalen totdat dit de waarde van de vijver heeít bereikt.
Het meten van de redoxwaarde vool
Íeactor
gezet in ozon. Dit gasmengsel wordt vervolgens de in de ozonreactor vermengd met water. Wat is eigenlijk het verschil als je ozongenerator aan- of
To
De redoxwaarde aan de invoer van de ozonreactor uitstaat als we naar de zuurstofinbreng kijken? ln ils gelijk aan die van het vijverwater. Op het moment het onderstaande voorbeeld gaan we er voor het dat de ozongenerator aanslaat, zal de redoxwaarde gemak vanuit dat je een luchtpomp van 30 l/min rmn de vijver langzaam stijgen. Dit in tegenstelling hebt geplaatst op je ozonsysteem. Cemiddeld beftot de redoxwaarde aan de uitgang van de ozonreac- staat lucht voor 21 7o uit zuurstof, wat inhoudt dat
'l liter lucht zit.
©
tor. Dit heeft als voordeel dat de ozongenerator een er 21O milliliter zuurstof in stuk minder in- en uitgeschakeld zal worden, wat de
Als je ozongenerator uitstaat, dan pompen we op dat moment 6,3 liter zuurstof per minuut de Deze meetmethode heeft ook nadelen. De elek- ozonreactor in. De ozoninstallatie voegt dus 6,3 trode meet in relatief vies water en men weet liter zuurstof toe aan je water (als we tenminste '100% efficiëntie). niet wat de redoxwaarde is van het water dat uit mogen uitgaan van de reactor komt. Het meten van de redox in relatief vies water is op zich geen probleem, maar Op het moment dat we de ozongenerator aanzetzorgt er wel voor dat de elektrode sneller zal ten, dan zal een klein deel van de 6,3 liter zuurstof r.ervuilen; dit leidt tot onreële meetwaarden. worden omgezet in ozon. Laten we ervan uitgaan Op het moment dat de elektrode vervuild is, zal deze dat 300 ml zuurstof wordt omgevormd tot ozon. doorgaans een hogere redoxwaarde gaan aangeven Voor 2 delen ozon (O3) zijn 3 delen zuurstof (O2) levensduur bevordert.
en de ozongenerator dus eerder uitschakelen. Dit nodig; 300 ml zuurstof geeft dus 200 ml ozon. >>
Koi Wijzer
7l
Kennis
'zuurstofverhogend' misleidend vind.
men het biologiscl- Eil verbruik (COD
l
=
onder. HettoevoeqÊfl
ni ek
.
I L0,o'íltlt@ ,.,:
.:- _: - - -:':- --" -:-
processen minder z---:-_ zorgt er daarmee du, ,.,niveau in je vijver si;ig: *
ch
Op dit moment voegen we 6 liter zuurstof en 200 ml ozon toe aan het water. Als al het ozon met vervuiling reageert, zal al het ozon vervallen in zuurstof. De 200 mi ozon vervalt in 200 ml zuurstof. Door dit proces verliezen we clus 100 ml zuurstof! Ozon is dus helemaal niet zuurstofverhogend als we dit rekenvoorbeelcl mogen geloven. En dat is nu precies waarom ik de term
te
wijze dan dat de terrl iEr speelt echter nog iets anders mee. Heel sim- ceert. 'Ozon zorgt ei"\,t,_ plistisch omschreven zijn er diverse processen in van je vijver daalt'. cr r' -
at er
de waterbehandeling die zuurstof nodig hebben een stuk beter. om te functioneren. Denk hierbij aan je biofilter. Er zijn ook diverse andere biologische en che- Let wel. de bovensiaa::= mische processen die een bepaalde hoeveelheid weergave van het procËj zuurstof 'verbruiken'. De hoeveelheid zuurstof erg ingewikkeld procts -die voor deze processen wordt verbruikt noemt de scope van dit à'. r:
lW
h flsi riiti rct ffi H*
tfiet
To
nÉl @ll
bri cnln
©
hfri aÉ
cn gÍ l$ou
opG
lktr
aÍld gl rrt i!Ínal ber*t
Koi Wijzer
74
lll.l'Ei
WU
Kennis
groot belang is. Een íactor die veel belangrijker is . . je hebt kunnen lezen, is het kiezen van een clan cle ozonopbrengst, omdat deze van invloed -installatie ingewikkelder dan het op het eer- is op de efficiëntie van de gehele installatie. Dat . :ezicht lijkt. Om een goede afweging te ma- een goede luchtdroger een Srote invloed heeft op .- .ussen de diverse ozonsystemen zijn er een de ozonconcentratie is gebleken uit de metingen - -: aantal parameters waar je naar dient te kij- die zijn weergeven in de grafiek.
ni
ek
Conclusie
- Helaas zijn sommige parameters niet altijd .:.:\ ert, wat de keuze alleen nog maar moeilij- Ook blijkt een goede ozonreactor erg belangrijk om zo een goede CT-waarde te krijgen en om .. ^raakt.
er te ch
-
het risico op schade door opgelost ozon te voor-
-,lzonconcentratie is een parameter die van komen. <<
lW
at
Over de auteuÍ - Bas Yan Tol Al sinds jonge leeftud heb ik een Íascinatie voor water en de zuivering hiervan. Al vroeg wist ik dat ik iets wilde gaan doen in de waterbehandelin$; wat dit dan rnoest zijn, was nog onduidelijk. Elektronica is een ander inteÍessegebied. Omdat elektronica een breder gebied beslaat, ben ik dat gaan studeren. Uiteindelijk ben ik af$estudeerd bij Philips met als afstudeerrichting analoge elektronica. T'rjdens mijn studie is de interesse in waterbehandelin8 en specifiek in de behandeling
To
met ozon gegroeid. ozongleneratoren maken veelal gebruik van hoogspanning om ozon op te wekken, vandaar de link met elektronica. ln die periode ben ik mijn eigen bedrijf €lestart in ozonsystemen en waterbehandeling, waarbij de nadruk li$t op ozon en meetapparatuur.
©
ln dit artikel heb ik $eprobeerd om je zo objectief mogelijk uit te leggen wat de gepoogd aandachtspunten zijn bij ozonapparatuur. ln samenwerking met KOI 2000 is
om een onafhankelijke vergelijking tussen ozongeneratoren op te zetten. Dit zou inhouden dat alle aangeleverde ozongeneratoren zouden worden door$emeten parameters' op ozonconcentratie, ozonopbrengst, verbruik en een aantal andere Hiervoor zijn diverse fabrikanten aangeschreven met het verzoek tot mede.werking aan dit onderzoek. Helaas is hier geen gehoor aangegeven' Mocht het toch nog tot
graaíaan mee. lndien een vergelijkend onderzoek komen, dan werk ik hier uiteraard iemand vragen heeft over de uítgBvoerde metingen, of deze zelf wil uitvoeren, dan beantwoord ik deze vragen gíaag'
Koi
Wijzer
e5
