Ĩ Gemeente Krimpen aan den Ussel 2920 AE KRIMPEN AAN DEN USSEL. :

KübyS Startnotitie begraafplaatsen Gemeente

Krimpen

B1498CAĨ/Ĩ0141014

Verantwoording Projectnaam

Startnotitie begraafplaatsen

Projectnummer

B1498CA2

Documentnummer

B1498CA2/20141014

Status

Concept

Versie

0.2

Datum

27 oktober 2014

Opdrachtgever

Gemeente Krimpen aan den Ussel

Postadres

Postbus 200

Postcode Si Plaats

2920 AE KRIMPEN AAN DEN USSEL

Contactpersoon

de heerJ. Soede

Telefoonnummer

140180

Ematl

:

[email protected]

Auteur(s)

P. van Engelen/M. van den Bosch

Controle

R. Otten

Akkoord

aan den

Ussel

Inhoudsopgave 1

2

3

4

5

Inleiding

3

1.1

Aanleiding

3

1.2

Centrale vraag

3

1.3

Leeswijzer

3

Analyse begraafbehoefte en -capaciteit

4

2.1

Inleiding

4

2.2

Behoefteberekening

4

2.3

Capaciteitsbepaling

5

2.4

Bruto grafoppervlak

5

2.5

Conclusies b e h o e f t e - en capaciteitsbepaling

6

2.6

Conclusie

7

2.7

Aanbevelingen

7

2.7.1

Actief ruimingsbeleid

7

2.7.2

Beleid historische graven

8

2.7.3

Ontwikkeling asbestemming

9

Organisatie proces begraven

11

3.1

Inleiding

11

3.2

Algemeen

11

3.3

Administratie

12

3.4

Beheer en o n d e r h o u d

12

3.5

Informatie/communicatie

13

3.6

Juridische aspecten

13

3.7

Conclusies

14

3.8

Aanbevelingen

14

3.8.1

Inhalen achterstand administratie

14

3.8.2

Communicatie

14

3.8.3

Actualiseren en toepassen verordening

14

Analyse exploitatie

16

4.1

Inleidend

16

4.2

Analyse exploitatie algemeen

16

4.3

Kosten aula's begraafplaatsen

17

4.4

Conclusies

17

4.5

Aanbevelingen

18

Vervolgstappen 5.1

Inleiding

M 20

B1498CA2

5.2

Vervolgstappen korte t e r m i j n

20

5.2.1

Keuze realisatie begraafcapaciteit

20

5.2.2

Actief ruimingsbeleid

20

5.2.3

Cultuurhistorische en monumentale waarden begraafplaatsen

21

5.2.4

Opstellen communicatieplan en procesbeschrijving

22

5.2.5

Opstellen nieuwe beheersverordening begraafplaatsen

22

5.3

Vervolgstappen middellange t e r m i j n

23

Bijlage

2

24

KYBYS | Startnotitie begraafplaatsen

81498CAZ

1

Inleiding

1.1

Aanleiding De gemeente Krimpen aan den IJssel heeft t w e e gemeentelijke begraafplaatsen in gebruik en er is één gesloten begraafplaats aanwezig. Bij de gemeente is geen compleet beeld van het beheer en beleid op de begraafplaatsen.

Aan

KYBYS is gevraagd

om

in deze startnotitie

de problematiek

rondom

de

begraafplaatsen in beeld te brengen en richting te geven. Deze startnotitie dient als basis voor het opstellen van een beleidskader voor de begraafplaatsen. 1.2

Centrale vraag Het doel van de startnotitie begraafbeleid is de gehele problematiek met betrekking tot het begraven in de gemeente Krimpen aan den IJssel in beeld te brengen, waarbij de kansen en bedreigingen inzichtelijk w o r d e n gemaakt en aanbevelingen w o r d e n gedaan voor toekomstig begraafbeleid. Centrale vraag hierin is de wijze waarop een evenwicht kan worden bereikt tussen enerzijds het voorzien in de toekomstige begraafcapaciteit en anderzijds het beheer, de inrichting, de gewenste kwaliteit en exploitatie van de begraafplaatsen.

1.3

Leeswijzer In deze startnotitie worden achtereenvolgens een aantal analyses uitgevoerd op het gebied van: "

behoefte en capaciteit;

"

proces begraven en juridische aspecten;

»

begraafplaatsexploitatie.

De resultaten van de berekeningen zijn gebaseerd op de huidige situatie (periode 2009 - 2013). Toekomstige trends en ontwikkelingen kunnen consequenties hebben op de prognoses. Het is van belang de prognoses t e blijven monitoren. Op basis van de uitgevoerde analyses w o r d e n aanbevelingen gedaan, die samengevat in vervolgstappen worden weergegeven in het laatste hoofdstuk.


BĨ49BCA2

2

Analyse begraafbehoefte en -capaciteit

2.1

Inleiding Het kunnen begraven en begraven houden van haar inwoners is een wettelijke verplichting die de gemeente heeft.

H et

is daarom

van belang inzicht te

hebben

in de begraafcapaciteit

van

de

begraafplaatsen en de begraafbehoefte die aanwezig is. Om deze reden heeft een behoefte en capaciteitsbepaling plaats gevonden. Om de toekomstige behoefte a3n graven op de begraafplaatsen te kunnen berekenen, is het aantal begravingen in nieuwe graven van 2009 t / m 2013 in beeld gebracht doot de gemeente. Aangezien de bijzettingen in bestaande graven geen extra r u i m t e op de begraafplaats innemen doordat in twee lagen w o r d t begraven zijn deze gegevens door de gemeente niet aangeleverd, Van de uitgegeven asbestemmingen is een inschatting gemaakt voor de periode 2009 t / m 2013. Aangezien alleen op de begraafplaats Waalhoven actief w o r d t begraven in nieuwe graven is de behoefte en capaciteitsbepaling alleen voor deze begraafplaats uitgevoerd, In dit hoofdstuk wordt de behoefte en capaciteitsbepaling toegelicht. De tabellen voor begraafplaats Waalhoven zijn als bijlage opgenomen. 2.2

Behoefteberekening Het gemiddelde aantal uitgegeven nieuwe graven van de periode 2009 t / m 2013 v o r m t de basis van de behoeftebepalìng voor de toekomst. Op basis van gemiddelde gegevens van voorgaande jaren is de toekomstige behoefte aan nieuwe graven berekend over een periode van 40 jaar (ervaringscijfer KYBYS gebaseerd op het gegeven dat op dit moment na deze termijn gemiddeld in Nederland geen interesse meer bestaat voor een graf). H et gemiddelde aantal jaren dat een graf in Nederland aangehouden wordt, zal

naar

verwachting

in

de

toekomst

dalen

onder

invloed

van

stijgende

begraaftarieven

en

onderhoudskosten en de merkbare voorkeur voor kortere initiële grafrecht termijnen in het land, Omdat niet met zekerheid iets gezegd kan worden over het exacte effect, wordt voor de analyse van de verhouding tussen begraafbehoefte en capaciteit binnen de gemeente Krimpen aan den Ussel uitgegaan van de genoemde 40 jaar, De toekomstige behoefte aan nieuwe graven, bijzettingen en asbestemmingen is gebaseerd op de sterfte prognose van het CBS. Echter, door de geringe omvang van gemeente Krimpen aan den Ussel zíjn deze CBS cijfers slechts beperkt nauwkeurig. Daarom hanteert KYBYS voor de sterfteprognose het COROPgebìed Groot Rijnmond waarin de gemeente Krimpen aan de Ussel is gelegen. De COROP gebieden zijn door het CBS ingedeeld op basts van het zogenaamde 'nodale indelingsprincipe'. Dit houdt th dat elk COROPgebied een centrale

kern (bijvoorbeeld

een

stad)

heeft

met een

omliggend

verzorgingsgebied. De COROPindeling w o r d t gebruikt door onderzoeksinstellingen als het CBS en het RIVM om statistische gegevens te presenteren. Omdat de prognose van het CBS v o o r d e COROPgebieden loopt tot 2040 en er een langere termijn gewenst is (namelijk t o t 2054) zijn de prognoses na 2040 aangevuld met de prognose voor de landelijke bevolking. In de toegepaste CBSprognose zijn demografische ontwikkelingen in het gebied verwerkt, zoals enerzijds de vergrijzing van de bevolking en de toename van de gemiddelde leeftijd bij overlijden en anderzijds eventuele (stedelijke) uitbreidingen en de huidige en toekomstige leeftijdsopbouw van de bevolking. Daarmee is de prognose specifiek afgestemd op het genoemde gebied. In navolgende grafiek is het sterfteverloop landelijk en voor het COROPgebied Groot

Rijnmond

weergegeven. Zoals af te lezen is het sterftecijfer in het COROP gebied iets lager dan het landelijk gemiddelde. De stippellijn geeft de scheidingslijn aan tussen de prognose van het COROPgebied vóór 204Q en de extrapolatie volgens de landelijke index t o t 2054.

4


BÌ49BCA3

150

i 140

i

i

130

120

Sterftecijfers COROP I

Sterftecijfer landelijk i

110

100

90

1

7-

cr.

•r-:

-.1

2.3

i

-

-

in

ij \ "•J

Capaciteitsbepaling Bij de capaciteitsbepaling is een onderscheid gemaakt tussen de beschikbare capaciteit en de totale capaciteit

op de

begraafplaatsen, exclusief

mogelijke

uitbreidingsmogelijkheden.

De

beschikbare

capaciteit is het aantal graven dat beschikbaar is voor direct gebruik. Dit zijn de graven waar nog geen grafrecht op is verleend. Op basis van de beschikbare capaciteit kan w o r d e n bepaald t o t wanneer er, in theorie zonder aanvullende maatregelen, op de begraafplaats kan worden begraven. De totale capaciteit is het totaal aantal graven op een begraafplaats, zowel leeg als in gebruik. Dit gegeven is van belang wanneer binnen de gemeente een beleid wordt toegepast waarbij het gewenst is dat graven na verloop van tijd weer opnieuw w o r d e n uitgegeven. Als gemiddeld genomen elk graf ėėn keer per 40 jaar geruimd en opnieuw uitgegeven w o r d t , ontstaat een begraafcyclus van 40 jaar. Is hier sprake van dan kan w o r d e n bepaald of de totale capaciteit voldoende is bij begraven in een dergelijke begraafcyclus waarbij geruimde graven telkens weer opnieuw in gebruik worden genomen. Binnen de gemeente Krimpen aan den IJssel wordt op dit m o m e n t geen ruiming van zowel boven- als ondergrondse delen van graven uitgevoerd, ook de algemene graven worden niet geruimd, Over het algemeen worden de algemene graven în een kortere cyclus (10 jaar) geruimd. Aangezien ín de gemeente Krimpen aan den IJssel ook de algemene graven niet w o r d e n geruimd is voor de bepaling van de capaciteit voor dit type graven uitgegaan van een langere cyclus dan gebruikelijk, namelijk 20 jaar, 2.4

Bruto grafoppervlak Om inzicht te krijgen in de kwaliteitsverhouding van de begraafplaatsen w o r d t de begraafbehoefte vertaald naar een oppervlaktebehoefte. Hierbij w o r d t het bruto grafoppervlak (BGO) als uitgangspunt genomen. Het b r u t o grafoppervlak is het netto grafoppervlak (oppervlakte van het eigenlijke graf) plus de oppervlakte die gebruikt w o r d t voor alle voorzieningen op de begraafplaats (minus parkeerplaats, opslagterrein, bebouwing, uitbreiding en strooi velden) per grafruimte. Is sprake van een laag bruto grafoppervlak dan is de ruimtelijke kwaliteit van de begraafplaats over het algemeen lager dan bij een hoog bruto grafoppervlak, Hoe hoger het bruto grafoppervlak hoe meer ruimte beschikbaar is voor bijvoorbeeld beplanting en verharding en andere kwaliteit verhogende voorzieningen. Dit leidt t o t een betere bereikbaarheid van graven voor zowel bezoekers als voor het delven en ruimen. Bij een b r u t o grafoppervlak van G à 8 m ' (gebruikmakend van een praktische grafveldindeling) kan eenvoudiger een gezond evenwicht gerealiseerd w o r d e n in beheersVonderhoudskosten en de te ontvangen opbrengsten.


5

B149BCA2

Een bruto grafoppervlak van 6 à 8 m

:

is over het algemeen praktisch en financieel beheersbaar bij

landelijk gemiddelde tarieven. 2.5

Conclusies b e h o e f t e - en capaciteitsbepaling Op basis van de door

de gemeente geleverde gegevens en de CBS-index is de behoefte-

capaciteitsbepaling voor

de begraafplaats

Waalhoven

uitgevoerd

(te vinden als bijlage bij

en

deze

rapportage). Als gekeken w o r d t naar de CBS-index van het COROP gebied Krimpen aan den Ussel ten opzichte van de landelijke CBS-index valt op dat het sterftecijfer in het COROP gebied Groot Rijnmond lager is dan het landelijk sterftecijfer. De uitwerking voor de begraafplaats staat aangegeven in de bijlage. Een samenvatting is in navolgende tabel weergegeven. Tabel 1 Overzicht begraafbehoefte

en -capaciteit begraafplaats

Waalhoven,

gemeente

Krimpen

aan

den Ussel Begraafplaats

Behoefte,

Totale

Beschik bare

Zonder

BGO

Incl. aíg.

ca pariteit

capaciteit

maatregelen

(nŕ)

graven

begraven

(40Jaar)

tot

onbepaalde

Weidt ŕ i

pverţapaetteĮt

Qi/eiïapadteit

geeuimd?

1 tekort

1 tekort na

(totale

aft lek graven

capaciteit -

onbep.TIJd

tijd

bel inerte) bij begtaafcyclus Waalhoven

3.897

2.877

753

2013

S,6

0

nee

•1.020

•1.020

De begraafplaats aan de Usseldijk is vol, op deze begraafplaats vinden alleen nog bijzettingen plaats. Bovendien w o r d t door de hoge grondwaterstand het gebruik van de begraafplaats bemoeilijkt. Van de begraafplaats Usseldijk zijn de volgende gegevens beschikbaar. Ta be! 2 Gegevens begraafplaats

Usseldijk

Kenmerk

Aantal

Totale capaciteit

2.905 graven

Oppervlakte grafvelden

İ3.97S m

BGO

4,8 m

Aantal graven met rechten voor onbepaalde tijd

530 graven

Beschikbare

capaciteit

bíj toepassing

van

actief

2

:

2.375 graven

mimingsbeleid Door de inbreidingen die hebben plaats gevonden om in het verleden capaciteit te realiseren heeft een afname in kwaliteit plaats gevonden w a t terug te zien is in het relatief lage BGO. Uit tabel 1 blijkt dat op korte termijn een knelpunt ontstaat op begraafplaats Waalhoven in de capaciteit. Deze begraafplaats is in 2018 vol. Er dienen dan ook maatregelen genomen te w o r d e n om op korte termijn capaciteit op deze begraafplaats te realiseren. Tevens îs zichtbaar in tabel 1 dat, ook al wordt een actiefruimingsbeleid toegepast, op de begraafplaats Waalhoven onvoldoende capaciteit aanwezig is om in de behoefte aan graven t e voorzien, Naast de begraafplaats is een uitbreidingslocatie gelegen van ca. 1,7 hectare. De oppervlakte van deze uitbreiding w o r d t mogelijk in de toekomst kleiner door de realisatie van een weg. Als gekeken w o r d t naar de totale capaciteit van beide begraafplaatsen samen die gebruikt kan w o r d e n in een actief begraafbeleid (5.252 graven) dan is de totale capaciteit op de gemeentelijke begraafplaatsen voldoende om in de behoefte (3.983 graven) te voorzien. Door actief te ruimen op beide begraafplaatsen is geen uitbreiding nodig. Tegenwoordig is het een landelijke trend dat er meer mensen worden gecremeerd. Op begraafplaats Waalhoven is het mogelijk t o t 2022 zonder maatregelen asbestemmingen te plaatsen. Echter, op begraafplaats Usseldijk zijn er nog vrije asbestemmingen welke gebruikt kunnen worden.


BM98CAĨ

26

Conclusie Op basis van de uitgevoerde behoefte en capaciteitsbepaling voor de verschillende begraafplaatsen zijn de volgende sterke en zwakke punten aan te geven: Sterk I

M e t de huidige aanwezige asvoorzieningen op begraafplaats Waalhoven kan t o t 2022 zonder maatregelen in de behoefte worden voorzien, hierna zullen er op deze begraafplaats voorzieningen te worden getroffen.

I m

Op begraafplaats IJsselhoven zijn nog voldoende asvoorzieningen beschikbaar. De totale capaciteit op de twee begraafplaatsen IJsseldijk en Waalhoven is toereikend om in de totate behoefte aan graven t e voorzien.

Zwak '

Op begraafplaats Waalhoven ontstaat op korte termijn (2018) een tekort aan graven. Op de begraafplaats heeft nog geen ruiming van graven plaats gevonden. Door middel van het ruimen van graven waarvan de uitgiftetermijn reeds verstreken is kan binnen de huidige contouren van de begraafplaats op korte termijn capaciteit worden gerealiseerd,

i

Op de beide begraafplaatsen w o r d t geen actief ruimingsbeleid toegepast waardoor de aanwezige totale capaciteit niet benut w o r d t ;

i

Beperkende factoren in het uitvoeren van actief ruimen op de begraafplaats IJsseldijk zijn de aanwezigheid van graven met rechten voor onbepaalde tijd en de hoge grondwaterstand;

"

Op begraafplaats Waalhoven alleen is actief ruimen onvoldoende om op de huidige begraafplaats in de behoefte te voorzien. Op de begraafplaats IJsseldijk dienen graven eveneens actief geruimd te worden;

*

De historische waarden van de graven zijn onvoldoende in beeld waardoor het effect op de capaciteitsbenutting níet duidelijk is.

2,7

Aanbevelingen

2.7.1

Actief ruimingsbeleid Uit de behoefte en capaciteitsbepaling komt naar voren dat op de korte t e r m i j n een knelpunt aanwezig is op

begraafplaats

Waalhoven

(2018),

begraafplaats

IJsseldijk

is al vol,

Er zijn

verschillende

mogelijkheden voor het op korte t e r m i j n zoeken naar ruimte binnen de huidige begraafplaatsen: m

Uitbreiding. De eerste optie die bekeken kan worden is het uitbreiden van de begraafplaats Waalhoven. Bij de begraafplaats Waalhoven is een uitbreidingsperceel beschikbaar, uitbreiding van een begraafplaats is op de korte termijn vaak de meest reële optie, Bij de realisatie van een uitbreiding dient echter ook gekeken te worden naar de effecten op de lange termijn. De realisatie levert een verhoging van de kapitaallasten op die op de langere termijn doorwerken. Ook vindt met de realisatie van een uitbreiding een vergroting van het areaal op dat moet worden onderhouden, m e t bijhorende toename van de onderhoudslasten. Door de procedures die moeten worden doorlopen voor realisatie van de begraafplaats en de zetting van de ondergrond is de doorlooptijd o m een uitbreiding te realiseren relatief lang.

"

Ruiming en nieuwe uitgifte van graven waarvan afstand ís gedaan in bestaande vakken, Gemeente Krimpen aan den IJssel heeft de afgelopen jaren veel t i j d geïnvesteerd o m inzicht te krijgen in de begraafadministratie. De gemeente heeft van het merendeel van de graven in beeld waar afstand is gedaan. Van 82 graven voor begraafplaats IJsseldijk en 2 1 graven voor begraafplaats Waalhoven is dit nog niet inzichtelijk. Bij deze graven zíjn bordjes geplaatst. Graven waarvan afstand is gedaan en de algemene graven waarvan de uitgiftetermijn is verstreken komen in principe in

KYBYS ļ Startnotitie begraafplaatsen

7

BĨ49SCA2

aanmerking voor ruiming. Door middel van ruiming van deze graven wordt binnen de huidige contouren van de begraafplaatsen op korte termijn capaciteit gerealiseerd.

1

Inbreiding. De begraafplaats Waalhoven wordt gekenmerkt door een optimaal bruto grafoppervlak (BGO), Door middel van benutting van bijvoorbeeld groenstroken of r a n d e n kan mogelijk ruimte

worden

gecreëerd voor nieuwe graven. Dit gaat echter ten koste van de ruimtelijke kwaliteit en is derhalve niet gewenst. Geadviseerd w o r d t

om op de huidige

begraafplaatsen

actief te gaan ruimen.

H iermee zal

de

uitbreidingsbehoefte afnemen. Actief ruimingsbeleid h o u d t in dat nadat door nabestaanden afstand is gedaan van een graf, dit graf minimaal bovengronds geruimd w o r d t en beschikbaar komt voor nieuwe uitgifte. Indien een dergelijk graf daadwerkelijk uitgegeven w o r d t voor een nieuwe begraving kan worden overgegaan t o t ruiming van de ondergrondse delen. Bij het voeren van een actief ruimingsbeleid op de verschíllende begraafplaatsen dient, rekening houdend met de beperkende factoren, actieve monitoring gevoerd t e worden op het effect van deze ruimingen op de capaciteit in relatie t o t de behoefte. H iermee wordt tijdig inzicht verkregen in het moment dat bij onvoldoende mogelijkheden t o t het ruimen van graven uitbreiding toch noodzakelijk, indien dit moment nadert dient bekeken te worden of voor behoud van de twee begraafplaatsen w o r d t gekozen of dat centralisatie, met uitbreiding, t o t ė ė n begraafplaats (Waalhoven) een o p t i e is. 2.7.2

Beleid historische graven De gemeente Krimpen aan den IJssel hecht waarde aan de geschiedenis van de gemeente. Het behouden van gedenktekens van cultuurhistorische en funerair-historische waarden draagt bij aan het behoud van een stukje geschiedenis. Er is echter geen beeíd van de verschillende begraafplaatsen of dat er bijzondere graven aanwezig zijn vanuit cultuurhistorisch o f funerair-historisch oogpunt. Hierbij moet în het eerste geval gedacht w o r d e n aan graven van notabelen, mensen met een bijzondere betekenis voor de gemeenschap etc, Graven met funerair-historische waarden zijn graven met bijzondere gedenktekens o f gedenktekens die een kenmerk zijn voor een bepaalde stijlperiode (bijv. graven met graftrommels). Geadviseerd w o r d t o m een inventarisatie uit te voeren van de historische graven. Hiertoe dienen allereerst criteria opgesteld te w o r d e n waaraan de graven w o r d e n getoetst. Hierna kan een inventarisatie worden uitgevoerd en een lijst van historische graven opgesteld. Door middel van het opstellen van een lijst met mogelijk historisch interessante gedenktekens krijgt de gemeente een beeld van de aanwezige historische waarden. Indien van een graf (en gedenkteken) de rechten zijn vervallen of afstand w o r d t gedaan dient bekeken te worden of deze op de lijst is opgenomen. In geval daarvan sprake is w o r d t door het College van B&W de keuze gemaakt of het gedenkteken behouden dient t e worden en op welke wijze. Hiervoor zijn verschillende keuzes mogelijkr "

gedenkteken laten staan op oorspronkelijk graf;

*

gedenktekens centraliseren per begraafplaats;

1

gedenktekens centraliseren op bijvoorbeeld een centrale begraafplaats of in een begraafpark,

Graven met een vermelding op de lijst van historisch waardevolle graven, komen in principe niet "m aanmerking voor ruiming en hergebruik. Het benoemen van deze graven heeft dus een effect op de bruikbare capaciteit. Dat betekent dat deze graven een negatief effect hebben op een effectief gebruik van de begraafcapacîteít op de langere termijn. Na inventarisatie van de historische graven dient bekeken te worden welke graven behouden worden en welk effect dit heeft op de capaciteit en de exploitatie. Het effect op de capaciteit en exploitatie kan een criterium zijn om t o t selectie van graven over te gaan. Bij een besluit over ruiming van graven dient een definitief besluit genomen te worden t o t behoud van

8


B149BCA7

historische graven. H et onderhoud van de historische graven die geselecteerd zijn voor behoud en waar geen rechten meer op rusten, zal betaald moeten worden uit de exploitatie.

ĩ.7.3

Ontwikkeling asbestemming Zoals blijkt uit de behoefte en capaciteitsbepaling vinden in de gemeente Krimpen aan den IJssel veel meer begravingen plaats dan asbestemmingen. H et crematiecîjfer van de gemeente ligt duidelijk lager dan het landelijk cijfer. Cremeren ís echter een vorm van lijkbezorging die steeds meer in opkomst is. In de gemeente Krimpen aan den IJssel zijn verschillende mogelijkheden voor asbestemming aanwezig, met name op begraafplaats Waalhoven. Op basis van landelijke ervaringen en cijfers blijkt dat gemiddeld circa 6Cľĩŕ, van de crematies w o r d t verstrooid; daarvan komt gemiddeld ongeveer de helft terecht op de nabijgelegen begraafplaats (indien en voor zover de begraafplaats over een strooi veld beschikt). Circa ŭOVo van de crematies w o r d t niet verstrooid. Deze 4OTS is als volgt verdeeld: 2Q å gaat mee naar huis, circa Ĵ.0% krijgt een bestemming in de c

urnentuin op de nabij gelegen begraafplaats, zo'n 7X w o r d t bijgezet in een bestaand graf op een nabijgelegen begraafplaats en de resterende 3Yo krijgt een bestemming als urnennis in het columbarium. Navolgend cirkeldiagram geeft de landelijke verdeling weer.

m

asverstroolmg op begraafplaats

ňíĵ

asverstmoiiiĒ ekleis

ļ-ff

urn mee naar huis

V J

urn in urnentuin begraafplaats

urn bijzetting in graf

Lĵ

Figuur 1: verdeling

asbestemmingen

Uit ervaring

dat

blijkt

de onderverdeling

begraafplaats

urn in urnen nis begraafplaats

van asbestemmingen

(asverstrooiingen,

umenpíaatsen,

bijzettingen) zoals weergegeven in bovenstaande figuur nauwelijks beïnvloedbaar is. De verhouding begravingen ten opzichte van crematies is daarentegen wel beïnvloedbaar. Uit ervaringscijfers blijkt dat het aanbod van kwalitatief goede voorzieningen voor asbestemmingen in combinatie met de autonome stijging van het crematiecîjfer kan leiden t o t een duidelijke verschuiving richting meer asbestemmingen. Dit betekent tegelijkertijd dat het percentage asbestemmingen dat terecht komt op de gemeentelijke begraafplaatsen in de gemeente Krimpen aan dert IJssel positief beïnvloed kan w o r d e n door middel van het aanbieden van kwalitatief goede voorzieningen voor asbestemming,

KYBYS ) S t a r t n o t i t i e begraafplaatsen

9

BÎ49BCA2

Op basis van de huidige situatie zijn er voldoende mogelijkheden voor asbestemmingen aanwezig. Geadviseerd wordt om vanwege toekomstige trends en ontwikkelingen de vraag naar asbestemmingen te monitoren en daar tijdig op in te spelen door middel van uitbreiding van bestaande voorzieningen of toevoegen van nieuwe voorzieningen. De realisatie van een nieuwe voorziening voor asbestemmingen is relatief snel te realiseren en neemt minder ruimte in dan nieuwe graven,


B1498CA2

3

Organisatie proces begraven

3.1

Inleiding Het proces 'begraven' heeft t o t doel om binnen de gestelde wettelijke termijnen te zorgen voor lijkbezorging. Dit gebeurt op een zo efficiënt en effectief mogelijke manier waarbij dienstverlening een grote rol speelt. Om dit proces binnen de gemeente Krimpen aan den Ussel goed te laten verlopen is door de gemeente een procesbeschrijving opgesteld. In dit hoofdstuk is een analyse gegeven van de organisatie van het proces 'begraven' in de gemeente Krimpen aan den Ussel. Hierbij is gekeken naar het proces over het algemeen, de administratie, het beheer en onderhoud, de informatie/communicatie en juridische aspecten. De analyse is uitgevoerd op basis van door de gemeente aangeleverde gegevens en informatie die is verkregen uit interviews met verschillende medewerkers. Afsluitend w o r d e n in een conclusie de sterkten en zwakten weergegeven.

3.2

Algemeen Het begraafplaatsenbeheer bestaat binnen de gemeente

Krimpen aan den Ussel uit de volgende

onderdelen: '

grafuitgifte, administratie en facturering;

"

voorbereiding en verzorging uitvaart;

*

terreinonderhoud;

1

informatievoorziening;

»

kwaliteitsbeheer en productontwikkeling;

i

relatiebeheer.

Bij het beheer van de gemeentelijke begraafplaatsen van de gemeente Krimpen aan den Ussel is de afdeling Ruimte grotendeels verantwoordelijk v o o r d e uitvoering van het proces. Hierbij zijn verschillende medewerkers betrokken met hun eigen taken en verantwoordelijkheden, De taken op het gebied van begraven zijn in de gemeente Krimpen aan den Ussel verspreid over verschillende personen. In onderstaande tabel 3 is op basis van de ontvangen informatie van de gemeente en op basis van de gesprekken met de betrokken

medewerkers

kort aangegeven hoe de taken met betrekking

tot

lijkbezorging w o r d e n uitgevoerd.


li

B149BCA2

Tabel 3 overzicht

werkproces

Taakj handeling of verantwoordelijkheid

Afdeling/verantwoordelijke

Afhandeling aangifte van overlijden

Publiekscentrum

Bepalen tijd en locatie en grafnummer lijkbezorging

Publiekscentrum

Toezicht op delven en dichten graven

Afdeling Ruimte, uitvaartleider

Begeleiden lijkbezorging


Registratie gegevens t.b.v. administratie


Verwerking gegevens in administratief systeem

Publiekscentrum

Opstellen financieel overzicht

Afdeling Ruimte, backoffice

Opstellen en innen facturen grafrecht

Financiën

Verzending grafakte

Publiekscentrum

Afhandeling vergunning t b . v , plaatsing gedenkteken


Aanschrijvingen verlengingen


Coördinatie terreinonderhoud

Afdeling Ruimte, coördinator uitvoering

Beleidsontwikkeling

Afdeling Ruimte, beleidsmedewerker

Opstellen beheersverordening

Afdeling Ruimte, beleidsmedewerker

Opstellen tarìevenverordening

Financiën

Relatiebeheer

Verschillende medewerkers

Administratie In de gemeente Krimpen aan den Ussel w o r d t voor de begraafplaatsadministratie gebruik gemaakt van het programma Key2Begraven, Dit systeem is gekoppeld aan het GBA waardoor de aanwezige gegevens van de geregistreerde rechthebbenden actueel en compleet zijn. Door de administratief medewerker w o r d t de grafuitgįfte verzorgd. Hierbij wordt op rij uitgegeven. Voor het plannen van een lijkbezorging w o r d t gebruik gemaakt van een digitale agenda. Van de begraafplaats aan de Usseldijk ts van 82 graven niet bekend wie de rechthebbende ís, voor begraafplaats Waalhoven geldt dit voor 2 1 graven. Bij deze graven staan bordjes en is een publicatie geplaatst met een oproep voor de rechthebbende zich te melden De aanschrijvingen voor verlengingen w o r d e n 12 maanden voor het verstrijken van de uitgiftetermijn uitgevoerd. Hiermee w o r d t door de gemeente Krimpen aan den Ussel voldaan aan de Wet op de Lijkbezorging, hierin staat aangegeven dat minimaal een jaar vóór het verstrijken van de uitgiftetermijn de rechthebbende moet worden benaderd hierover, De afgelopen jaren hebben er door een tekort aan capaciteit maar beperkt aanschrijvingen voor verleningen plaatsgevonden. Hierdoor was een grote achterstand ontstaan. Ondertussen heeft de gemeente hard gewerkt deze achterstand in te halen. Nog niet alle gegevens zijn actueel, maar de gemeente heeft nu wel alles in beeld. De rechtsongelijkheid (aanwezige graven waarvoor niet meer betaald wordt, terwijl dit wel zou moeten) is nog niet opgelost. 3*4

Beheer en o n d e r h o u d Het beheer en onderhoud op de begraafplaatsen is onder te verdelen in; "

taken ten behoeve van uitvoeren van liįkbezorgìngen;

"

onderhoud groen/verhardingen;

«

onderhoud grafvelden/graven;

1

overige taken.

Binnen de gemeente Krimpen aan den Ussel is het beheer en onderhoud op de begraafplaatsen uitbesteed, zowel werkzaamheden

12

in het kader van de lijkbezorging als het onderhoud van de


BĨ498CA2

begraafplaats. In een meerjarig onderhoudsplan ís in beeldkwaliteiten vastgelegd dat de begraafplaatsen op het hoogste niveau moeten w o r d e n onderhouden. De controle van de werkzaamheden door de aannemer w o r d t verzorgd door de gemeentelijke uitvaartleider. Door de nabestaanden dient zelf het graf worden onderhouden, de gemeente voert geen werkzaamheden uit aan de graven. 3.5

Informatie/connmunicatie Communicatie met zowel nabestaanden/rechthebbenden ten behoeve van het proces t o t begraven binnen de gemeentelijke organisatie speelt in algemene zin een belangrijke rol in de dienstverlening op de begraafplaatsen en optimaal begraafplaatsbeheer. De communicatie is in t e delen in t w e e soorten: externe communicatie (nabestaanden, rechthebbenden, uitvaartondernemers, steenhouwers etc.) en interne

communicatie

(proces van

begraven binnen

de gemeentelijke

organisatie).

De

externe

communicatie over begraafplaatsen, faciliteiten, mogelijkheden op de begraafplaatsen, rechten en plichten, etc. is slecht. Intern ontbreekt een duidelijk proces waarin is vastgelegd wie welke acties uitvoert en verantwoordelijk is. De interne communicatie is minimaal en is niet gestructureerd. De uitvaartleider

voelt

zich verantwoordelijk

en zorgt

dat

problemen

opgelost

worden.

Duidelijke

communicatie tussen afdelingen en personen die betrokken zijn bij het proces van begraven vind te weinig plaats, 3.6

Juridische aspecten De juridische basis voor het uitvoeren van lijkbezorgingen w o r d t gevormd door landelijke regelgeving in de vorm van de W e t op de lijkbezorging en bijhorende uitvoeringsbesluiten. Tevens is de gemeentelijke beheersverordening met bijhorende aanvullende regelgeving en tarievenverordening van toepassing. De huidige vigerende beheersverordening is uit 2003, op dit m o m e n t w o r d t door de gemeente gewerkt aan een actualisering van deze verordening. De volgende aandachtspunten dienen te worden meegenomen in de actualisatie van de verordening: *

in 2010 heeft een wijziging plaatsgevonden in de W e t op de lijkbezorging, hierin is met name een aantal termen en termijnen gewijzigd;

*

in de beheersverordening uit 2003 wordt de uitgîftetermijn van algemene graven niet benoemd;

*

het onderhoud aan de gedenktekens is niet eenduidig omschreven;

1

er is geen regelgeving opgenomen over historische graven,

De tarievenverordening w o r d t jaarlijks vastgesteld, tegelijk met de andere legesverordeningen binnen de gemeente. Op basis van de vastgestelde regelgeving worden graven uitgegeven en vergunningen verleend voor het plaatsen van gedenktekens. De regelgeving vormt hiermee het kader voor hetgeen toegestaan is op de begraafplaatsen. Door de gemeente vindt echter slechts op beperkte schaal handhaving/toepassing plaats van de regelgeving. H ierbij moet gedacht worden aan het zowel boven als ondergronds ruimen van graven na beëindiging van de uitgiftetermijn/afstandsverklaring,

het tijdig aanschrijven

van

rechthebbenden ten behoeve van verlengingen en handhaving van de grafbedekking en het onderhoud hiervan. H ierdoor is rechtsongelijkheid ontstaan onder de rechthebbenden; er zijn nog graven aanwezig waarvoor al jaren geen rechten meer worden betaald of er is grafbedekking aanwezig die volgens de vigerende regelgeving niet toegestaan is. M e t deze rechtsongelijkheid is een onwenselijke situatie ontstaan. H et is van belang dat bij het vaststellen van de nieuwe beheersverordening en aanvullende regelgeving de rechtsongelijkheid ongedaan wordt gemaakt door de gemeente. Dit betekent een inhaalslag van de handhaving van de regelgeving. H ierbij is zorgvuldige communicatie en een strikte houding van de gemeente van belang.

KYBYS \ Startnotitie begraafplaatsen

13

BÎ498CA3

3.7

Conclusies Sterk "

duidelijke keuze voor kwaliteit op de begraafplaatsen;

"

aanschrijvingen van verlengingen.

Zwak "

achterstand in administratie;

*

verouderde beheersverordening;

"

Communicatie zowel intern (proces) als extern;

"

Proces van begraven niet vastgelegd;

"

rechtsongelijkheid door niet handhaven van regelgeving.

3.8

Aanbevelingen

3.8.1

Inhalen achterstand administratie

Een actuele en volledige begraafplaatsadministratie biedt veel kansen voor het optimaliseren van het begraafplaatsbeheer en geeft de gemeente de mogelijkheid een actieve rol te spelen in de communicatie met belanghebbenden. Daarnaast kan het systeem gebruikt worden om op een eenvoudige manier managementinformatie beschikbaar te hebben. Er zijn binnen de gemeente Krimpen aan den Ussel echter nog een aantal stappen te zetten in het verder optimaliseren van de administratie, zodat een verbetering van de dienstverlening en een efficiëntere werkwijze ten opzichte van de huidige situatie wordt gerealiseerd. De gemeente heeft de afgelopen tijd een inhaalslag in de administratie gemaakt. Concreet zijn de volgende stappen te zetten op korte termijn: «

voeren van actief administratiebeheer (volgens de wettelijke termijnen aanschrijven ten behoeve van verlengingen is inmiddels gebeurd);

"

actief aanschrijven van nabestaanden bij nalatig onderhoud van graven, inclusief opvolging indien geen reactie plaatsvindt. Door dit op een actieve manier t e gaan doen zal het onderhoud aan de gedenktekens beter worden uitgevoerd waardoor de begraafplaatsen een nettere uitstraling krijgen. Ook het verwijderen van verwaarloosde gedenktekens zorgt ervoor dat de uitstraling van de begraafplaatsen verbetert.

3.8.2

Communicatie

Zowel de interne als de externe communicatie over de begraafplaatsen en het proces t o t begraven is zwak. Om meer duidelijkheid te creëren en risico's op fouten te voorkomen is het van belang dat er beleid w o r d t ontwikkeld binnen welke kaders en randvoorwaarden communicatie plaatsvindt. Dit beleid dient te worden geconcretiseerd in een communicatieplan waarin duidelijk weergegeven wordt hoe er gecommuniceerd w o r d t en welke middelen daarvoor beschikbaar zijn. Daarnaast is het proces t o t begraven niet vastgelegd. Het verdient aanbeveling dit proces in beeld te brengen, te actualiseren en vast te leggen,

3.8.3

Actualiseren en toepassen verordening

Zoals reeds aangegeven is de beheersverordening begraafplaatsen

verouderd en wordt

door

de

gemeente gewerkt aan actualisatie hiervan. Bij deze actualisatie is het van belang dat met name de wijzigingen

in de W e t

op de

beleidskeuzes worden verwerkt

lijkbezorging

van 2010 worden

verwerkt. Tevens dienen

nieuwe

in de verordening. Hierbij gaat het bijvoorbeeld o m beleid voor

historische graven, uitgiftetermijnen en actief ruìmingsbeleid. Na vaststelling van de verordening dient


B149BCA2

deze ook strikt toegepast te worden. Dit vraagt een andere houding en werkwijze van medewerkers van de gemeente Krimpen aan den IJssel. Met name het voeren van actief ruimingsbeleid en het weghalen van de ín het verleden ontstane rechtsongelijkheid vragen hierin extra aandacht. Hierover dient uitgebreid gecommuniceerd te worden naar rechthebbenden, belanghebbenden en uitvaartverzorgers. Ook

dient

een

zorgvuldige

werkwijze

te

worden

toegepast.

Aanbevolen

wordt

hiervoor

een

ruimingsbeleid inclusief protocol en communicatieplan op te stellen.


15

B1498CAZ

4

Analyse exploitatie

4.1

Inleidend Op basis van de beschikbare gegevens is de verhouding tussen de jaarlijkse lasten en baten in beeld gebracht. Daarbij is gebruik gemaakt van de volgende b r o n n e n : "

overzicht exploitatie begraafplaatsen 2012-2013 (gemeente Krimpen aan den Ussel);

I

begraafrechten 2012-2013 (gemeente Krimpen aan den Ussel);

i

specificatie exploitatie aula (gemeente Krimpen aan den Ussel).

De totale jaarlijkse lasten en baten van het beheer en gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen zijn in beeld gebracht. De verschillende kostencomponenten zijn vervolgens vergeleken met ervaringscijfers. Tevens is voor de aula op begraafplaats Waalhoven een analyse uitgevoerd van de kosten die gemaakt worden. 4.2

Analyse exploitatie algemeen Op basis van de jaarrekeningen van 2012 en 2013 is inzichtelijk te maken hoe de kostendekkendheid van de begraafplaatsexploitatie zich heeft ontwikkeld. In de gemeente Krimpen aan den Ussel is in 2009 besloten de beleidskosten niet mee te rekenen in de jaarrekening, In de navolgende grafiek is de exploitatie inclusief en exclusief deze beleidskosten weergegeven. Grafiek 1 Exploitatie begraafplaatsen

2012-2013

600000 500000 400000 300000 B2012

200000

2013

100000 0 beleidskosten

totale kosten

Baten

íltaat

-100000 -200000

Uit grafiek 1 is op te maken dat in 2013 een afname van de beleidskosten heeft plaats gevonden. De kostendekkendheid was in 2012 ca. 7 5 î į in 2013 was deze 77*56. Er is een toename van baten zichtbaar in 2013, dit kan w o r d e n veroorzaakt door de aanschrijvingen van verlengingen die hebben plaats gevonden. De exploitatie van de begraafplaatsen is onderverdeeld in verschillende kostenposten. Het beheer van de begraafplaatsen is de grootste kostenpost voor de begraafplaatsen, ca. SO-60% van de kosten w o r d t hieraan besteed. Om de investering in de begraafplaats Waalhoven te kunnen bekostigen is in 2008 en 2009 een aanvullende tariefstijging doorgevoerd van SX, In de jaren hierna is enkel een trendmatige stijging van de tarieven toegepast van ca. 1,75W per jaar.


B1498CA2

In de Kadernota 2009 is aangegeven dat op basis van het door de gemeente vastgestelde tarievenbeteid 70Va van de kosten middels de tarieven mag worden verhaald. Aan dit vastgestelde beleid wordt in de jaren 2012 en 2013 voldaan. 4.3

Kosten au la's begraafplaatsen Op beide begraafplaatsen in de gemeente Krimpen aan den IJssel is een aula aanwezig. Door de gemeente zijn zowel de financiële als gebruiksgegevens van de aula's verstrekt.

De aula op de

begraafplaats IJsseldijk is in de afgelopen jaren niet gebruikt. Jaarlijks worden hier wel kosten gemaakt voor het onderhoud en kapitaallasten. Dit is ca. C 8.000 per jaar. In de meerjarenbegroting is de verwachting dat de kosten verder zullen stijgen in verband met een stijging van de uren van de afdeling Informatievoorziening en vastgoed (l&F). Door deze afdeling is voor de komende jaren een grove ureninschatting gemaakt, deze inschatting is duidelijk hoger (vertienvoudigd) ten opzichte van de uren in 2012. Afhankelijk van de werkelijk gemaakte uren zal dit mogelijk lager uitvallen. De aula op de begraafplaats Waalhoven is in 2010 en 2 0 1 1 wel regelmatig gebruikt. In navolgende grafiek worden de resultaten van de jaarrekening van 2010 en 2 0 1 1 weergegeven van de aula op begraafplaats Waalhoven, Grafiek 2 exploitatie

aula

80.000 60.000

1į: ļįsjmi

•.'•.'••.'•ĩ'ï

40.000

:: :

1

:,; :;

20.000

:

jijį :|

kosten W a a l h o v e n 1 opbrengsten Waalhoven

:

:

H - s a l d o Waalhoven

2010

2011

20.000 40.000 Ĩ-

60.000

Zoals

blijkt

uit

grafiek

2

is de exploitatie

van

de aula

niet

kostendekkend.

In 2010

was

de

0

kostendekkendheid 1 A, in 2 0 1 1 16"Á, In 2010 heeft een investering in het interieur plaats gevonden en is door de afdeling l&F een hogere ureninzet gepleegd m e t een negatief effect op de kostendekkendheid in dat jaar. Uit de door de gemeente geleverde gebruiksgegevens van de aula blijkt dat de aula op begraafplaats Waalhoven bij ca. 4 2 ^ van het totaal aantal uitgevoerde lijkbezorgingen op deze begraafplaats gebruik w o r d t gemaakt van de aula, 4.4

Conclusies Sterk i

de kosten van de begraafplaatsen zijn transparant en compleet in beeld;

i

de door de gemeente ín 2009 gestelde kostendekking van 70*^ wordt gehaald.


17

B149ŜCA2

Zwak "

toekomstige investeringen om begraafcapaciteit te genereren zullen de kostendekkendheid negatief beïnvloeden;

1

de baten van de begraafplaatsen zijn niet transparant waardoor deze niet gekoppeld kunnen worden aan de verschillende kostenonderdelen;

" 4.5

de kostendekkendheid van de aula's is zeer laag, Aanbevelingen

Op dit moment is de exploitatie van de begraafplaatsen niet kostendekkend, maar wel conform de gestelde norm van 703-0 kostendekking in de Kadernota van 2009. Er is een aantal factoren van invloed op de kostendekking die aandacht vragen: *

de uitbreidingsbehoefte op de begraafplaatsen: een groot deel van de kosten worden hepaald door de kapitaallasten die voor een langere tijd meelopen naar aanleiding van de investering in de uitbreiding van begraafplaats Waalhoven. Indien door de gemeente geen actief ruimingsbeleid w o r d t gevoerd zal een nieuwe grote uitbreiding moeten plaatsvinden w a t zorgt voor een verdere verhoging van de kapitaallasten. Door middel van het voeren

van

actief

ruimingsbeleid w o r d t

de uitbreidingsbehoefte

verkleind waardoor

de

investering in een uitbreiding met bijhorende kapitaallasten ook w o r d t beperkt. *

het gebruik van de aula's; de kostendekkendheid van de aula's op de begraafplaatsen is erg laag. De kostendekkendheid van de aula's kan direct positief worden beïnvloed door verhoging van de tarieven. De vraag ís of dit wenselijk is, aangezien dít mogelijk een negatief effect heeft op het gebruik van de aula. Een verhoging van de kostendekkendheid van de aula's kan op verschillende

manieren

worden

gerealiseerd. Hierbij kan gedacht worden aan het uit de exploitatie halen van de aula

op

begraafplaats IJsseldijk aangezien hier geen gebruik meer van wordt gemaakt ten behoeve van de taak begraven. Tevens kan het privatiseren van de aula op begraafplaats Waalhoven een optie zijn. Nader onderzoek naar de mogelijkheden voor de aula's is noodzakelijk o m hier een concreter beeld van te krijgen. "

urenposten afdelingen: door de gemeente

Krimpen aan den

IJssel worden de uren díe worden gemaakt

door

de

verschillende afdelingen doorberekend in de exploitatie van de begraafplaatsen. Hiermee is de exploitatie van de begraafplaatsen compleet en transparant. Als naar de verschillende urenposten w o r d t gekeken dan

is de verdeling tussen de afdelingen

en de ingeschatte uren voor

de

meerjarenbegroting erg wisselend, Een nadere analyse van deze urenposten en analyse van de daadwerkelijke toeschrijving van uren zorgt voor meer inzicht en mogelijk ook sturing in deze urenposten. "

gerichtere sturing batencomponenten: het product begraafplaatsen is gespecificeerd in diverse onderdelen voor de kosten en de baten; er is echter geen duidelijke onderlinge relatie herkenbaar tussen de verschillende kostenonderdelen en de verschíllende batenonderdelen. Aanbevalen w o r d t om een duidelijker onderling verband te realiseren tussen de kosten enerzijds en de baten anderzijds door de kosten te verdelen in een aantal kostencomponenten en de baten te verdelen in batencomponenten en deze componenten aan elkaar

te

koppelen.

De

batencomponent

dekt

de

kosten

van

de

daaraan

gekoppelde

kostencomponent. In een dergelijke situatie kan per kostencomponent de kostendekking worden bepaald. In onderstaand schema is deze koppeling weergegeven.


B149BCAĨ

Kostencomponent

Batencomponent

Begraven en asbestemmingen

Begraafrecht

Onderhoud

Afkoop onderhoud

"

Algemeen onderhoud Grafrecht (uitsluitend recht)

Diverse kosten »

Gebruiksen verbruikslasten

*

Kapitaallasten

I

Overhead

"

Overige kosten

Specifieke dienstverlening

Specifieke tarieven

K

Voorlopen, etc,

'

Voorlopen, etc,

«

Administratieve aanpassingen

"

Administratieve kosten

"

Vergunning grafbedekking

i

Vergunning grafbedekking

1

Opgraven (op verzoek)

"

Opgraven (op verzoek)

"

H erbegraven

*

*

Dieper wegleggen van aanwezige stoffelijke resten

"

H erbegraven Dieper wegleggen van aanwezige stoffelijke resten

Per component kan vervolgens de kostendekkendheid w o r d e n bepaald. De toe te passen tarieven kunnen daarop worden afgestemd en sluiten daardoor beter aan bij de diverse ontwikkelingen. Een toename van kosten van een bepaalde kostencomponent leidt t o t een stijging van het daaraan gekoppelde

tarief

(bijvoorbeeld:

tarief

begraafplaatsrecht

wordt

verhoogd

wanneer

de

onderhoudskosten structureel toenemen). Een besparing van kosten kan leiden t o t een verlaging van het bijbehorende tarief.

KYBYS ) Startnotitie begraafplaatsen

13

B1498CAZ

5

Vervolgstappen

5.1

Inleiding Om te komen t o t een evenwicht in enerzijds het voorzien in de toekomstige b eg ra a fca pa cite it en anderzijds het beheer, de inrichting, de gewenste kwaliteit en exploitatie van de begraafplaatsen, is het voor de gemeente Krimpen aan den Ussel van belang dat een aantal vervolgstappen w o r d t genomen. Hierbij dient als eerste gezocht te worden naar mogelijkheden om capaciteit te realiseren vóór 2018 als de begraafplaatsen

vol zijn.

De vervolgstappen

worden

in dit hoofdstuk

beschreven. Hierbij is

onderscheid gemaakt in vervolgstappen voor de korte en de lange t e r m i j n . Bij de vervolgstappen voor de korte termijn is een kosten indicatie aangegeven, de vervolgstappen zijn in volgorde van prioriteit aangegeven, 5.2

Vervolgstappen k o r t e t e r m i j n

5.2.1

Keuze realisatie begraaf capaciteit Uit de bepaling van de behoefte en capaciteit van de begraafplaatsen is naar voren gekomen dat nog t o t 2018 ruimte aanwezig is op de begraafplaats. Voor die tijd dienen dus maatregelen genomen te w o r d e n om capaciteit te realiseren. Hierbij dient een afweging gemaakt te worden in de wijze waarop dit plaats vindt: "

uitbreiding van de begraafplaats Waalhoven;

"

inbreiding van de begraafplaatsen Waalhoven e n / o f Usseldijk;

"

toepassen actief ruimingsbeleid op de begraafplaatsen Waalhoven en/of Usseldijk.

Deze afweging houdt direct een beleidskeuze in voor het gaan toepassen van actief ruimingsbeleid in de gemeente Krimpen aan den Ussel, Deze keuze dient op een zorgvuldige wijze te worden gemaakt waarbij verschillende aspecten w o r d e n meegenomen: *

fysieke mogelijkheden en beperkingen van de begraafplaatsen;

"

beschikbare capaciteit op de begraafplaatsen van graven die geruimd kunnen w o r d e n ;

1

financiële gevolgen van de verschillende methodes.

Kosten indicatie: »

Onderzoeken fysieke mogelijkheden en beperkingen begraafplaatsen;

»

Administratieve inventarisatie m e t betrekking t o t te ruimen graven;

»

Financiële doorvertaling;

«

Voorbereiden beleidskeuzes. Kostenindicatie ca. C 3.000,-

5.2.2

Actief ruimingsbeleid In

deze

startnotitie

is op

hoofdlijnen

onderzoek

gedaan

naar

de

totale

begraafbehoefte

begraafeapaciteit op de begraafplaatsen. Op basis hiervan is bepaald dat op de

en

gemeentelijke

begraafplaats Waalhoven na 2018 geen capaciteit meer aanwezig is. Er dient dus actie ondernomen te worden om de begraafeapaciteit al op korte termijn te waarborgen en dat het ruimen en hergebruiken van graven hiervoor de meest economische maatregel is,


B149&CA2

Op de begraafplaatsen is een groot aantal algemene graven aanwezig waarvan de uitgiftetermijn reeds is verstreken. Deze graven komen in principe in aanmerking voor ruiming en nieuwe uitgifte. Aangezien de gemeente Krimpen aan den IJssel nog nooit beeft geruimd zijn ook de algemene graven nog steeds op de begraafplaats aanwezig. Bij nabestaanden kan het ruimen van deze graven erg gevoelig zijn. Het is dus van belang voor de gemeente om een zorgvuldig traject te doorlopen voordat tot ruiming van deze graven kan worden overgegaan. Het w o r d t aanbevolen voor deze graven eerst een administratieve inventarisatie naar de belangstelling uit t e voeren. Hierin w o r d t aan nabestaanden de mogelijkheid geboden het algemene graf o m

te zetten in een particulier graf waarvan de nabestaande als

rechthebbende w o r d t geregistreerd. Dit w o r d t gerealiseerd door opgraving en een herbegraving in een níeuw particulier graf. De exacte kosten voor dit traject zijn afhankelijk van de hoeveelheid graven waar het onderzoek betrekking op heeft en de respons op het onderzoek. De kosten zijn direct gerelateerd aan de werkzaamheden die moeten worden uitgevoerd, M e t name de benodigde tijd voor de gesprekken met nabestaanden en de verwerking van de gegevens is afhankelijk van de ontvangen reacties.

Kosten! ndìcatte: »

Opstellen specifieke mogelijkheden voor de begraafplaats, incl. kosten maatregelen;

»

Voorbereiden administratieve inventarisatie algemene graven;

»

Uitzoeken en aanschrijven bekende adressen;

*

Aanschaf en plaatsen bordjes bij graven;

»

Communicatie (nabestaanden/inwoners) e t c ;

»

Verwerken reacties;

m

Gesprekken nabestaanden/rechthebbenden;

»

Analyse resultaten. Kostenindicatie ca, C 65,00 per graf

E.2,3

C u l t u u r h i s t o r i s c h e en m o n u m e n t a l e w a a r d e n b e g r a a f p l a a t s e n

Voor het opstellen van een plan m e t betrekking t o t het behoud van de waardevolle grafmonumenten dient een plan van aanpak te worden opgesteld. Tevens dient een cultuurhistorische en funerair historische waardenbepaling van de oudste grafmonumenten te w o r d e n uitgevoerd. Dit voorkomt veel onduidelijkheden met betrekking tot hoe wordt omgegaan met bijvoorbeeld de onderhoudskosten van de oude graven. Waar sprake is van publieke belangen kan dat aanleiding zijn o m het beheer en onderhoud van deze historische waarden buiten de begraafplaatsexploitatie te houden. Bij dit proces kan gebruik worden gemaakt van lokale kennís, ondersteund door (externe) onafhankelijke expertise.


B149BCAZ

Kostenĩndicatîe: »

Uitvoeren waardenbepaling oude grafmonumenten;

»

Formuleren beleid m.b.t, cultuurhistorisch en monumentaal waardevolle grafmonumenten. Kosten indicatie ca. C 6.000,00

5.2.4

Opstellen communicatieplan en procesbeschrijving

Op dit moment is geen beleid geformuleerd over de communicatie en het begraven binnen de gemeente. M e t het opstellen van beleid en het opstellen van een communicatieplan w o r d t veel onduidelijkheid voorkomen en kunnen de begraafplaatsen beter gepromoot w o r d e n . Daarnaast is het belangrijk het proces van begraven in beeld te brengen en te optimaliseren. H ierdoor w o r d t het risico op (pijnlijke) fouten geminimaliseerd, w o r d e n verantwoordelijkheden vastgelegd en kan efficiënter worden gewerkt.

Kosten indicatie: «

Opstellen beleid ten aanzien van communicatie;

»

Uitwerken beleid in communicatieplan;

»

Opstellen proces t o t begraven binnen gemeentelijke organisatie. Kosten indicatie ca. C 8.000,00

5.2,5

Opstellen nieuwe beheersverordening begraafplaatsen

Op dit moment w o r d t door de gemeente gewerkt aan het opstellen van een nieuwe beheersverordening voor de begraafplaatsen. In deze verordening worden zowel de wijzigingen in de Wet op de lijkbezorging als

beleidswijzigingen

binnen

de

gemeente

verwerkt.

Met

het

opstellen

van

de

nieuwe

beheersverordening dient ook gestart te worden met een nieuwe werkwijze binnen de gemeente waarbij de vastgestelde verordening toegepast en gehandhaafd w o r d t . H iermee w o r d t de uit het verleden ontstane rechtsongelijkheid op de begraafplaatsen weggenomen. Over de nieuwe regelgeving en werkwijze dient

op

een

eenduidige

wijze

met

de

verschillende betrokken

partijen

te

worden

gecommuniceerd.

Koste m'ndîcat îe: «

Opstellen nieuwe beheersverordening;

»

Communicatie nieuwe regelgeving en werkwijze. Kosten indicatie ca. C 4.000,00

22


BÎ49BCA2

5.3

Vervolgstappen middellange t e r m i j n

Vervolgstap

Resultaat

Nader onderzoek mogelijkheden aula's

Verhogen kostendekkendheid aula's

Analyse urenposten

Gerichte inzet van uren op product begraafplaatsen

Koppeling kosten en baten

Gerichte sturing op tarieven

Monitoren gebruik asvoorziening

Aanwezige

voorzieningen

op

begraafplaatsen

afgestemd op behoefte


23

B14BBCA2

Bijlage Behoefte en capaciteitsbepaling begraafplaats Waalhoven In deze

bijlage

is

de

behoefte

en

capaciteitsberekening

weergegeven

voor

de

gemeentelijke

begraafplaats Waalhoven. Via de door de gemeente aangeleverde gegevens is het volgende overzicht verkregen, Tabel 01: Gegevens begraafplaats

Waalhaven (bron: gemeente Krimpen aan den Ussel}

1

i

Aantallen/oppervlak.

Aanwezige gebouwen

1.000

m*

Parkeerplaats

4.000

m

Strooiveld Grafvelden

25.000

Groenranden

1

m

1

m

:

m

1

Totaal begraafplaats

30.000

rcr

Totaal voor Bruto grafoppervlak

25.000

m

Uitbreidingsmogelijkheden

J7.000

rrr

Aantal bezette particuliere urnen

57

Aantal reserveringen Vrije particuliere u r n e n p l a a t s e n Totaal particulier

st St

62

St

119

st

Aantal bezette algemene urnenplaatsen

st

Vrije a l g e m e n e urnen plaatsen

st

Totaal algemeen

st

iiā LIS

Begraaf cyclus algemene graven

Aantal bezette particuliere graven

Vrije graven

graven

etSl

er w o r d t n i e t g e r u i m d

2.124

5t

753

St

St

Aantal reserveringen

Totaal particuliere

1

2.877 St

Aantal bezette algemene graven

st

Vrije a l g e m e n e graven

st

Totaal algemeen

-

Sï

2J&T! st Bruto grafoppervlak

8,6

m

1

A a n n a m e dat urnenplaatsen !

gemiddeld 0,3 m

innemen


B1498CA2

Op de begraafplaats Waalhoven wordt in twee begraaflagen begraven. Er worden op de begraafplaats algemene graven uitgegeven, deze zijn echter nog nooit geruimd. In het verleden zíjn op deze begraafplaats geen graven uitgegeven met grafrechten voor onbepaalde tijd. Er zijn geen graven of urnenplaatsen gereserveerd. Uitgifte particuliere graven o p begraafplaats Waalhoven Op basis van de verkregen gegevens is het gemiddeld aantal nieuwe grafuitgiften berekend over de afgelopen periode. Navolgend staan in tabel 02 de grafuitgiften voor de particuliere graven. Uit de cijfers blijkt dat de afgelopen jaren een toename zichtbaar is in het aantal begravingen in nieuwe graven. De asbestemmingen zijn ingeschat op basis van de gegevens van de gemeente. Om een goed beeld te

krijgen van de behoefte aan asbestemmingen

asvoorzieningen

van

belang.

Welk

effect

de

is monitoring van het gebruik van de

aangeleverde

cijfers

hebben

op

de

jaarlijkse

behoefteprognose is weergegeven tabel 03, Tabel 02: aantal begravingen en asbestemmingen Totaal'

N i e u w graf

aantal

aantal

ín particuliere graven 2009 t/m

2013

A3 be s t e m m i n d e n l'ïi)

aantal

2

aantal

2009

49

49

100

0

0

2010

56

53

95

0

3

5

2011

68

65

96

0

3

4

2012

76

72

95

0

4

5

95

4

5

2013 Totaal Gemiddeld

81

77

330

316

66,0

-33,2

0 0

95.8

0,0

0

14

2J&

0,0

A.2

1 In d e kolom T o t a a l aantal' is het aantal begravingen en asbestemmingen opgenomen. 2 De percentages nieuw graf, bijzettingen en asbestemmingen hebben betrekking op d e kolom 'Totaal aantal' van het betreffende j a a i .

Tabel 03: Prognose aantal begravingen

en asbestemmingen

in particuliere

graven per jaar van 2014

t/m 2ŌS4 Nieuw graf Index Totaal aantal

(CBS)

Aantal

Aantal

Aantal

2014

66,0

100

63,2

95,8

0,0

0,0

2,8

4,2

2019

67,3

102

64,5

95,8

0,0

0,0

2,9

4,2

2024

70,6

107

67,6

95,8

0,0

0,0

3,0

4,2

2029

74,6

113

71,4

95,8

0,0

0,0

3,2

4,2

2034

79,2

120

75,8

95,8

0,0

0,0

3,4

4,2

2039

32,5

125

79,0

95,8

0,0

0,0

3,5

4,2

2044

34.5

12S

SO, 9

95, Ē

0,0

0,0

3,6

4,2

2049

85,1

129

81,5

95,8

0,0

0,0

3,6

4,2

2054

85,8

130

82,2

95,8

0,0

0,0

3,6

4,.!


B149BCAZ

Tabel 04: Prognose aantal particuliere begravingen en asbestemmingen

1

2014

-

2019

333,3

2020

-

2024

2025

-

202 9

2030

-

2035

van 2014 t/m 2054

ļ

333,3

319,2

319,2

0,0

0,0

14,1

14,1

344,9

678,2

330,2

649,4

0,0

0,0

14,6

28,8

363,0

1.041,2

347,6

997,0

0,0

0,0

15,4

44,2

2034

384,5

1.425,6

368,1

1.365,1

0,0

0,0

16,3

60,5

-

2039

404,3

1.829,9

387,1

ĩ.752,2

0,0

0,0

17,2

77,6

2040

-

2044

417,5

2.247,3

399,7

2.152,0

0,0

0,0

17,7

95,3

2045

2049

424,1

2.671,4

406,1

2.558,0

0,0

0,0

18,0

113,3

2050

2054

427,4

3.098,7

409,2

2.967,2

0,0

0,0

18,1

131,5

Totaal

3.098,70

2.967,24

0,00

lil,46

3.099

2.967

0

131

Afgerond

Uit bovenstaande tabel is voor begraafplaats Waalhoven t e concluderen dat: "

er in de komende 40 jaar 2,957 begravingen zullen plaatsvinden in nieuwe particuliere graven;

*

er circa 131 asbestemmingen zullen worden uitgevoerd.

Overzicht uitgifte algemene graven Op de begraafplaats Waalhoven w o r d e n algemene graven uitgegeven. In de onderstaande tabel staat een overzicht van het aantal begravingen in de periode 20092014 in algemene graven weergegeven. Op basis van de verkregen gegevens is het gemiddeld aantal nieuwe grafuitgiften berekend over de afgelopen periode. Tabel 05: Aantal begravingen en asbestemmingen ,: i

2009

1

in algemene

- . ' :u

22

22

100

2010

19

19

100

2011

21

21

100

2012

19

19

100 100

2013 Totaal Gemiddeld

graven

18

18

99

99

19,8

19,S

100,0

In bovenstaande tabel is zichtbaar dat het aantal begravingen in nieuwe algemene graven ongeveer gelijk blijft. Op basis van deze gegevens en de bevolkingsprognose van het CBS is in onderstaande tabel de jaarlijkse behoefteprognose weergegeven. Tabel 06: Prognose aantal begravingen en asbestemmingen Jaa

SterfMtfei Totaal aantal

26

in algemene graven per jaar

Index (CBS)

X

Aantal

Aantal

2014

19,8

100

19,8

100,0

0,0

2018

20,2

102

20,2

100,0

0,0

2023

21,2

107

21,2

100,0

0,0

2028

22,4

113

22,4

100,0

0,0

2033

23,8

120

23,8

100,0

0,0

2038

24.3

125

24,8

100,0

0,0

2043

25,3

128

25,3

100,0

0,0

2048

25,5

129

25,5

100,0

0,0

205 3

25,7

130

25,7

100,0

0,0


81498CAĨ

Wat deze trend betekent voor de absolute begraafbenoefte voor begravingen in algemene graven op de begraafplaats Waalhoven per periode is uiteengezet in navolgende tabel 07. H ierbij is als uitgangspunt genomen dat de algemene graven na 20 jaar geruimd worden en dus weer opnieuw uitgegeven kunnen worden voor een nieuwe begraving. Tabel 07: Prognose aantal algemene

begravingen

'

tMĪmm 2014

2018

100,0

100,0

100.0

2019

-

2023

103,5

203,4

103,5 203,4

2024

-

2028

108,9

312,3

108,9

2029

2033

11S, 3

427,7

115,3 224,2

2034

2038

121,3

549,0

121,3

2039

-

2043

125,2

674,2

125,2

427,7

246,5

2044 2049

-

2048

127,2

301,4

127,2

2053

128,2

929,6

128,2

Totaal

Max

929,6

Afgerond

930

255,4

501,9

255,4

501,9

255

502

Afgerond

Uit bovenstaande tabel blijkt dat op basis van de aanwezige gegevens een maximale behoefte is aan algemene graven in 2053 van 502 stuks. Overzicht b e h o e f t e en capaciteit Op basis van het huidige beleid waarbij geen graven w o r d e n geruimd en de beschikbare capaciteit ontstaat het volgende beeld van het gebruik van de capaciteit. Eind 2018 is er nog een capaciteit van 59,8 graven waarmee geen jaar meer begraven kan w o r d e n .

Tabel 08: Cumulatief behoefte en capaciteit

particulier 2012 2017

2022

algemeen

totaal

753

2016

319,2

100,0

419,2

333,9

2021

330,2

103,5

433,7

99,8

2026

347,6

108,9

456,5

556,3

2027

2031

368,1

115,3

483,5

1039,8

2032

-

2036

387,1

121,3

508,4

•1548,2

2037

2041

399.. 7

125,2

525,0

2073,2

2042

2046

406,1

127,2

533,3

2606,4

2047

-

2051

409,2

123,2

537,4

3143,9


27

BÏ498CA2

Oppervlaktetoets Uit tabel 0 1 is af te lezen dat op begraafplaats Waalhoven het bruto grafoppervlak 8,6 m

1

per graf

bedraagt. Dit oppervlak is kwalitatief en ruimtelijk goed te noemen. De graven zijn in alle gevallen goed bereikbaar en de kwaliteit van begraven is hoog. De ruimtelijke kwaliteit bínnen de grafvelden is gemiddeld goed. De begraafbehoeŕte op de begraafplaats Waalhoven bedraagt 3.897 nieuw uit t e geven particuliere en algemene graven voor de komende 40 jaar, Welke invloed het heeft o m 3.897 nieuwe graven uit te geven op

het

benodigde

begraafplaatsoppervlak,

gekoppeld

aan

de

berekende

begraafkwalíteiten,

ís

weergegeven in tabel 09. Tabel 09: Oppervlaktebehaefte grefoppervtakte

La

in relatie tot het bruto

Begraafbenoefte

grafoppervlak

Oppervİ3kt«òçhoefte

(40|3sr)

5

3.397

19.484

6

3.S97

23.381

7

3.S97

2 7 . 2 73

S

3,897

31.175

9

3.897

35.072

8,6

3.897

33.447

Geconcludeerd wordt dat de komende 40 jaar een oppervlaktebehoefte van 33.447 m bestaat, op basis J

van een bruto grafoppervlak van 8,6 m , en dat deze behoefte groter is dan de aanwezige 25,000 m* aan 3

grafvelden. Er is dus een t e k o r t aan oppervlakte aanwezig op de begraafplaats Waalhoven.

Conclusie bij b e h o e f t e - en capaciteitsbepaling begraafplaats W a a l h o v e n "

De huidige grafvelden hebben een oppervlakte van 25.000 m . De begraafplaats biedt hiermee 1

onvoldoende capaciteit om in een begraafcyclus van 40 jaar te kunnen voorzien (behoefte 33.447 m ), 1

i

Op basis van de beschikbare begraafcapaciteit (753 vrije graven) kan ín theorie t o t en met 2018 begraven w o r d e n op de huidig ingerichte grafvelden. Voor dit tijdstip behoeven aldus geen maatregelen getroffen te worden om capaciteit beschikbaar te maken,

«

Als gekeken w o r d t naar het aantal beschikbare urnenvoorzieningen (ca. 62 urnenplaatsen vrij) dan kan met de aanwezige voorzieningen in de behoefte t o t 2022 worden voorzien.

ZB


Ĩ Gemeente Krimpen aan den Ussel 2920 AE KRIMPEN AAN DEN USSEL. :

Recommend Documents