Huwelijkszondag bemoedigt kerkelijk gehuwden Burgemeester Verhoeven smult van Kairosopleiding Vluchtelingenstroom vraagt om actie

10

Jaargang 42 - oktober 2015

Huwelijkszondag bemoedigt kerkelijk gehuwden Burgemeester Verhoeven smult van Kairosopleiding… Vluchtelingenstroom vraagt om actie

Sinds 1968

www.harryvroomen.nl

GEEF OM DE TOEKOMST Het Grootseminarie Rolduc blijft trouw werken aan de boodschap van de Rooms-Katholieke Kerk. Om deze boodschap uit te kunnen dragen zijn goed opgeleide priesters nodig. Met uw steun maakt de Paredis Stichting nu en in de toekomst de opleiding van priesters en diakens in Rolduc mogelijk.

Geef om de boodschap steun de Paredis Stichting Vorming van priesters, kandidaten voor het priesterschap en permanent diaconaat Correspondentieadres Hoogstraat 7, 5954 AA Beesel Telefoon: 077 - 4742012 E-mail: [email protected] Website: www.paredis.nl Bankrelatie ING: NL77INGB 0002818327 ABNAMRO: NL95ABNA0481960228 t.n.v.: Paredis Stichting De Paredis Stichting is aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

inhoud Tijdens de derde Huwelijkszondag in ons bisdom konden gehuwden hun trouwbelofte hernieuwen. Oudere en jongere echtparen maakten van deze mogelijkheid gebruik…

1

Op 13 september namen 26 echtparen deel aan de - mede door het Centrum voor Huwelijk en Gezin georganiseerde - ‘Huwelijkszondag’. Tijdens de dag werd het mooie van het kerkelijk huwelijk nader belicht en werden de gehuwden in hun trouw bemoedigd. De inleidingen van diaken Klinkenberg en Mgr. Hans van den Hende, bisschop van Rotterdam stonden volledig in dit teken. Zoals bisschop Van de Hende onder meer stelde: ‘Het huwelijk is een verbond tussen man en vrouw in de wetenschap dat Christus de kracht geeft om het te volbrengen’

10

In de eerste weken van september werd de wereld opgeschrikt door beelden van massale vluchtelingenstromen. Mensen op weg naar Europa, op weg naar vrede, veiligheid en geborgenheid. Het zijn beelden die ons diep raken. En wereldwijd heel veel emoties oproepen. Beelden die bij heel veel mensen iets te weeg brengen en gevoelens van machteloosheid, maar ook barmhartigheid oproepen. Nu is het onze taak om vanuit onze Evangelische boodschap samen in actie te komen

18

Tot en met 25 oktober 2015 wordt in Rome een Bisschoppensynode gehouden over de roeping en de missie van het gezin in de Kerk en de moderne wereld.Voor die gelegenheid heeft het bisdom Roermond een prentje uitgegeven met een gebed ter voorbereiding op en voor het welslagen van die synode

32

Oktober is van oudsher ook Wereldmissiemaand. Ieder jaar wordt in deze maand door het organiserende MISSIO een ander land in het middelpunt van het actieprogramma geplaatst omdat de nood daar groot en onze hulp zeer gewenst is. Dit maal richt Wereldmissiemaand de aandacht op de katholieke Kerk in Pakistan. In dit islamitische land hebben minderheidsgroepen, onder wie de christenen, het zwaar. MISSIO/ Pauselijke Missiewerken steunt de parochies en religieuzen in dit land bij hun pastorale werk

21

Arno Verhoeven (63) is burgemeester van Leudal én cursist van de Kairosopleiding van het bisdom Roermond. In deze dagen is hij aan het derde cursusjaar van deze opleiding begonnen. Hij ziet er op het moment dat wij hem spreken al naar uit om de collegebanken opnieuw te mogen drukken. Om te verduidelijken wat hem bezielt om deze opleiding te volgen, daar maakt hij zelfs in zijn vakantie een ochtend voor vrij.

13

In het centrum van de financiële wereld van Nederland werd op 2 september de aftrap gegeven voor een drietal bijzondere kerkelijke projecten in Nederland, waar in de komende maanden geld voor ingezameld wordt. De Basiliek O.L.V. van het H. Hart van Sittard is één van die bijzondere projecten.Via crowdfunding wordt in de komende maanden speciale actie gevoerd voor het behoud van de Basiliek voor de komende generaties. Dit hele project wordt mede ondersteund door de ABN-AMRO bank via crowdfunding

22

En verder 4 Liturgische kalender 4 Kathedraalkalender 5 Kolom bisschop 6 Loewende Klokken 16 Kruisen en kapellen in Limburg 20 Carolushuis 24 Grenzeloos 25 Geloven in de praktijk 26 Kerkgeschiedenis 28 Fotoreportage 30 Agenda’s bisschoppen 31 Puzzel

SEPTEMBER 2015

DE SLEUTEL

3

LITURGISCHE KALENDER ZATERDAG 10 OKTOBER 2015 GEDACHTENIS VAN DE H.MAAGD MARIA, STERRE DER ZEE wit eerste lezing : Joël 4,12 21 tussenzang : ps.97,1 2.5 6.11 12 evangelie : Lc.11,27 28 ZONDAG 11 OKTOBER 2015 ACHTENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR groen eerste lezing : Wijsh.7,7 11 tussenzang : ps.90,12 17 tweede lezing : Hebr.4,12 13 evangelie : Mc.10,17 30 of 17 27 DONDERDAG 15 OKTOBER GEDACHTENIS VAN DE H.TERESIA VAN JEZUS, MAAGD EN KERKLERARES wit eerste lezing : Rom.3,21 29 tussenzang : ps.130,1 6 evangelie : Lc.11,47 54 ZONDAG 18 OKTOBER 2015 NEGENENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR groen eerste lezing : Jes.53,10 11 tussenzang : ps.33,4 5.18 20.22 tweede lezing : Hebr.4,14 16 evangelie : Mc.10,35 45 of 42 45

H. Missen Zaterdags om 17.30 uur en zondags om 11.30 uur

MAANDAG 2 NOVEMBER GEDACHTENIS VAN ALLE OVERLEDEN GELOVIGEN. ALLERZIELEN paars/zwart In de Eucharistieviering kan een keuze worden gemaakt uit de lezingen in het lectionarium voor de liturgie van de overledenen. Hieronder één van de drie mogelijkheden. eerste lezing : Jes.25,6a.7 9 tussenzang : ps.27,1.4.7.8b.9a.13 14 tweede lezing : Rom.5,5 11 evangelie : Joh.11,17 27 of 21 27 DINSDAG 3 NOVEMBER 2015 GEDACHTENIS VAN DE H.HUBERTUS, BISSCHOP wit eerste lezing : Rom.12,5 16a tussenzang : ps.131,1 3 evangelie : Lc.14,15 24

Openstelling kerk De kathedraal is dagelijks geopend van 14 tot 17 uur. Torenbeklimming De toren van de kathedraal kan tot en met oktober elke zaterdag om 14.30 uur en 15.30 uur worden beklommen. Entree: € 2,50. Tevens vinden in de komende weken in de SintChristoffelkathedraal te Roermond de volgende bijzondere vieringen of activiteiten plaats: Zaterdag 3 oktober 18.30 uur Pontificale eucharistieviering door hulpbisschop Everard de Jong waarna 29e jaarlijkse fakkelbidtocht naar het Mariabedevaartoord Kapel In ’t Zand (géén H. Mis om 17.30 uur) Donderdag 8 oktober 18.00 uur Nightfever: evangelisatieviering in en om de kathedraal (tot 21.00 uur) Zondag 11 oktober 14.00 uur Bisdommelijke Dag van de Kerkmuziek met diverse activiteiten en afsluitende gebedsdienst om 17.30 uur.

DONDERDAG 22 OKTOBER 2015 GEDACHTENIS VAN DE H.JOHANNES PAULUS II, PAUS wit eerste lezing : Rom.6,19 23 tussenzang : ps.1,1 4.6 evangelie : Lc.12,49 53

Vrijdag 16 oktober 19.30 uur Dekenale Korenavond in verband met 50 jaar Dekenale Koorkring Roermond.

ZONDAG 25 OKTOBER 2015 DERTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR groen eerste lezing : Jer.31,7-9 tussenzang : ps.126,1-6 tweede lezing : Hebr.5,1-6 evangelie : Mc.10,46-52

Zondag 1 november 11.30 uur Pontificale eucharistieviering door bisschop Wiertz bij gelegenheid van het hoogfeest van Allerheiligen.

VRIJDAG 30 OKTOBER 2015 GEDACHTENIS VAN DE Z.MARIA TERESA (TAUSCHER) VAN DE H.JOZEF, MAAGD wit eerste lezing : Rom.9,1 5 tussenzang : ps.147,12 15.19 20 evangelie : Lc.14,1 6 ZONDAG 1 NOVEMBER 2015 HOOGFEEST VAN ALLERHEILIGEN wit Eerstelezing:Apok.7,2 4.9 14 tussenzang: ps.24,1 4ab.5 6 tweede lezing: 1Joh.3,1 3 evangelie: Mt.5,1 12a

4

Kathedraalkalender

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Zaterdag 17 oktober 14.00 uur Lighttime: evangelisatieviering in en om de kathedraal (tot 17.00 uur)

Zingen in de kathedraal? Koren en muziekgezelschappen die ook willen zingen of spelen in de kathedraal kunnen daartoe contact opnemen met [email protected]

ZATERDAG 7 NOVEMBER 2015 HOOGFEEST VAN DE H.WILLIBRORD, BISSCHOP. VERKONDIGER VAN ONS GELOOF. PATROON VAN DE NEDERLANDSE KERKPROVINCIE wit eerste lezing : Jes.52,7 10 tussenzang : ps.96,1 3.8.10 tweede lezing : Hebr.13,7 9a.15 17a evangelie : Mc.16,15 20 of Mt.28,16 20

Rondleidingen op afspraak Parochiegroepen die graag een op de interesses van de groep gerichte rondleiding door de kathedraal zouden willen hebben, kunnen daartoe contact opnemen met [email protected] Website Kijk ook eens op www.kathedraal-roermond.nl

COLOFON De Sleutel Maandelijks magazine over geloof en leven. Uitgave Kerkelijke Stichting Verkondiging van het bisdom Roermond. Verschijnt 11 maal per jaar. Een (post)abonnement kost € 29,00 per jaar Redactie Frans van Galen (hoofdredacteur) Gijsbrecht Dieteren Redactiemedewerkers Drs. Ton Storcken sma (Missie) Drs. Hub Vossen (Kerk en Samenleving) Drs. Francis Keyers (Psychologie en Levensbeschouwing) Dr. Paul Hamans (Geschiedenis) Matheu Bemelmans (Kruisen en Kapellen in Limburg) Redactieadres Neerstraat 49, 6041 KB Roermond; tel. 0475-386821; fax 0475-386847 e-mail: [email protected] Vormgeving en druk Tonnaer, Kelpen-Oler Administratie/Abonnementen De Sleutel Postbus 470, 6040 AL Roermond tel. 0475-386860; fax 0475-386850 e-mail: [email protected] Foto’s Foto-archief bisdom Roermond Redactiemedewerkers De Sleutel Advertenties Borgerpark Media Vlodropperweg 62 Postbus 8027, 6060 AA Posterholt tel. 0475-711 362 e-mail: [email protected] www.borgerparkmedia.nl Een abonnement kan elk moment ingaan en wordt automatisch verlengd, tenzij vier weken voor het einde van een kalenderjaar wordt opgezegd. Ter voldoening van het abonnementsgeld wordt u automatisch een acceptgirokaart toegezonden. Adreswijzigingen gaarne vier weken van tevoren met vermelding van het oude en nieuwe adres of door middel van gewijzigde adresband. © IBR ISSN 0167-3610 Het bisdom Roermond is via het internet te bezoeken op het adres: www.bisdom-roermond.nl www.de-sleutel.nl

VOLKSVERHUIZINGEN Bij het aanschouwen van de grote stromen vluchtelingen over zee of onderweg te voet langs de spoorbaan wordt gesproken over een uittocht van bijbelse afmetingen. Daarmee denk je natuurlijk aan de uittocht van de joden uit Egypte door de Rode Zee en vervolgens veertig jaar door de woestijn, voordat ze aankwamen in het beloofde land. Bijbelse afmetingen: dat slaat op de omvang als ook op de duur van de volksverhuizing die thans aan de gang lijkt. Van de oude volksverhuizingen in de geschiedenis hebben we niet zozeer een beeld. Maar we weten dat die meer voorkwamen in de tijd van de Germanen. En later de Hunnen en de Goten. Djengis Khan en Atilla zijn namen die heel de bewoonde wereld in rep en roer brachten. Maar veel dichter bij onze tijd: vooral na beide wereldoorlogen zijn alleen al in Duitsland 12 miljoen mensen uit Oost-Europa onder dak geholpen, die have en goed achter moesten laten. In Nederland hebben honderdduizenden Indische Nederlanders en later Surinamers hun toevlucht gevonden en zijn opgegaan in de bevolking. Overigens kostte dat alles grote moeite zowel voor de immigranten als voor de ontvangende bevolking. Maar betekende uiteindelijk verbreding van horizon. Nog altijd klinkt er breed grote spijt door, als we denken aan de afwijzing van de joden die vóór de oorlog Duitsland wilden ontvluchten. Vluchtelingen van toen in nood en gevaar, die in veel landen op dove oren en dichte grenzen stuitten. Laten we leren van de geschiedenis. + Frans Wiertz bisschop van Roermond

+ Frans Wiertz, bisschop van Roermond

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

5

Loewende Klokken Nieuw boek over de parochiekerk van Klimmen

De kerk van een topmonument waaraan pastoor Crutzen een tweede boek wijdt (Foto bisdom Roermond)

In 2014 kwam het eerste deel uit over de kerk van Klimmen: “Klimmens kerk: een topmonument!”. Het nieuwe boek van pastoor Frans Crutzen, over de bouw van een nieuwe pastorie in 1905/1906 door de bekende architect Jan Stuyt, de restauratie en de uitbreiding van de kerk in 1906-1908 door zijn compagnon Joseph Cuypers, werd medio september gepresenteerd. Het telt 303 bladzijden met totaal nieuwe informatie over het godshuis vanuit tal van verschillende bronnen en wordt verluchtigd door 206 afbeeldingen van de kerk. Uitvoerig worden de diverse ontwerpen van Cuypers jr. besproken en alle problemen die daaruit voortkwamen. In het bijzonder

tussen Pierre Cuypers, zijn vader, en Victor de Stuers. Vanwege het bijzondere karakter van de kerk van Klimmen en het belang van het gebouw voor de Nederlandse architectuurgeschiedenis kregen kerkbestuur en bouwcommissie in 1907 maar liefst fl. 18.000,00 rijkssubsidie om de kerk te herstellen. Iets wat ongekend was in die tijd. De provincie Limburg gaf fl. 3.000,00. Bijzondere aandacht is er voor Xaverius Horsmans en zijn familie uit Craubeek, wiens brieven aan zijn collega Willem Goossens uit Maastricht en de arts Schoenmaekers uit Sittard een ongewoon interessant inzicht geven over het reilen en zeilen en de voortgang van het project. Natuurlijk worden ook bouwpastoor Piet Vaessen en de leden van de bouwcommissie uitvoerig belicht. Net als de beglazing van de kerk door het atelier van Frans Nicolas uit Roermond en de beschildering van het gebouw door de firma Jos. Lommen & Zonen uit diezelfde stad. In een vervolg is aandacht voor de aanpassingen van het godshuis na het Tweede Vaticaanse Concilie en met name voor de restauratie uit 1984/1985. Natuurlijk wordt ook het aanbrengen van nieuwe glas-in-loodramen naar het ontwerp van Eugene Laudy behandeld. Het boek kost 34,50 euro. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met kerkmeester Hub Houppermans, tel. 043-4591215; e-mail: [email protected] De opbrengst van het boek gaat naar het restauratiefonds van de kerk.

Deken Harrie Smeets kanunnik Deken Harrie Smeets van Venray is door bisschop Frans Wiertz benoemd tot lid van het Kathedraal Kapittel van het bisdom Roermond. Als kapittelheer mag hij zich voortaan kanunnik noemen. Het kapittel is het belangrijkste adviesorgaan van de bisschop en wordt geconsulteerd bij alle grote beleidsbeslissingen. Ook speelt het kapittel een belangrijke rol als een bisschop terugtreedt. De kanunniken nemen dan tijdelijk het bestuur van het bisdom waar. Ook stelt het kapittel dan onder leiding van de proost (voorzitter) een voordracht op voor de benoeming van een nieuwe bisschop. In het bisdom Roermond telt het kapittel maximaal 12 leden. Naast de hulpbisschop en de vicaris-generaal zijn dit diverse priesters uit het bisdom. Na het overlijden van deken Mgr. Arnold Borghans van Kerkrade was er vorig jaar een vacature ontstaan.

6

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Deken Harrie Smeets (foto bisdom Roermond)

Loewende Klokken Afscheid onderwijsgedelegeerde Van Helvert

Zaligverklaringsproces stichteres ‘roze zusters’ geopend

Wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd heeft het bisdom Roermond op 7 september afscheid genomen van Marjo van Helvert-Willeme. Zij was achttien jaar lang de bisschoppelijk gedelegeerde voor het onderwijs. Aan de afscheidsreceptie ging een gebedsdienst in de Caroluskapel vooraf. Onder de aanwezigen bij de afscheidsreceptie in de bisdomgebouwen te Roermond waren bisschop Frans Wiertz en hulpbisschop Everard de Jong, vele collega’s, familie en bekenden uit de onderwijswereld. Van het bisdom kreeg Van Helvert een gebrandschilderd venster met het bisdomwapen cadeau.

In het klooster van de ‘roze zusters’ in Steyl is op 3 september het zaligverklaringsproces van Moeder Maria Michaële Tönnies officieel geopend. Zij is de medestichteres van de congregatie en was ook de eerste generaal-overste. Ze leefde van 1862 tot 1934 en ligt in de tuin van het klooster in Steyl begraven. De opening van het proces ge- Zuster Adolfine Tönnies beurde door de installatie van een kerkelijke rechtbank door bisschop Frans Wiertz van Roermond.

Van Helvert krijgt twee nieuwe opvolgers. De priester George Dölle als bisschoppelijk gedelegeerde voor het voortgezet onderwijs en de heer John Marx als gedelegeerde voor het basisonderwijs en de PABO. Zij behouden hun overige functies. Dölle onder meer als kapelaan in Roermond en docent op Rolduc en Marx als catecheet en teamleider bij de Diocesane Pastorale Dienst. Van Helvert blijft zich overigens - in andere functies - als vrijwilliger inzetten voor de Kerk in Limburg.

In zijn preek tijdens feestelijke eucharistieviering benadrukte de bisschop het belang van de aanwezigheid van aanbiddingszusters naast de zogeheten ‘actieve’ congregaties van Steyl. “Het missionaire elan en het voortdurende gebed horen bij elkaar. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille,” aldus de bisschop. Adolfine Tönnies was volgens hem een lieve, vrome zuster, maar ook een goede manager. “Het is haar verdienste dat nog tijdens haar leven zoveel nieuwe kloosters van aanbiddingszusters zijn gesticht.” Na de eucharistieviering werd in de stichterskamer van het klooster de rechtbank officieel geïnstalleerd. Onder toeziend oog van de roze zusters – zo genoemd vanwege de kleur van hun habijt – werd een korte levensbeschrijving van Adolfine Tönnies voorgelezen. Vervolgens moesten alle leden van de rechtbank de eed afleggen en ontvingen ze uit handen van de bisschop hun officiële benoeming.

Marjo van Helvert bij haar afscheid (foto bisdom Roermond)

De rechtbank gaat de komende maanden het leven en werk van Moeder Maria Michaële onderzoeken. Als dat gebeurd is, worden alle documenten in een verzegeld pakket naar Rome gestuurd voor verdere behandeling van het proces door de congregatie voor zalig- en heiligverklaringen. Voor de officiële zaligverklaring is dan nog een erkend wonder nodig. Op de Filippijnen heeft zich inmiddels een onverklaarbare genezing voorgedaan, die mogelijk als wonder op voorspraak van Moeder Maria Michaële kan gelden, maar deze casus moet nog volledig onderzocht worden.

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

7

Loewende Klokken

Klimaatloop vanuit de kerken

Een van de vele kerkelijke bewegingen die zich inzetten voor de zogenaamde Klimaatloop, is de Vastenaktie. Missionair veldwerker van de Vastenaktie/Adventsactie Guus Prevoo geeft inzicht over het hoe en wat van deze loop. “In december 2015 besluiten wereldleiders in Parijs over het klimaatbeleid voor de komende decennia. Daarom trekken dit najaar over de hele wereld mensen richting Parijs om hun stem te laten horen. Ook vanuit de Nederlandse kerken gaan we op weg naar een rechtvaardig klimaatbeleid. Daarom de oproep: loop mee en maak 2015 tot het jaar van de hoop! Om de wereldleiders te laten zien dat afspraken zeer noodzakelijk zijn, maar ook om de hoop uit te drukken dat die afspraken er daadwerkelijk komen, wordt er op initiatief van vele kerkelijke instanties in Nederland de klimaatloop gehouden. Eén van de onderdelen van de klimaatloop is een pelgrimstocht in tien etappes, van Groningen tot helemaal op het Drielandenpunt in Vaals. De laatste twee etappes worden dus gehouden in Zuid-Limburg. Op zaterdag 14 november 2015 vertrekt om 11.00 uur de negende etappe vanaf de busstation nabij het treinstation in Heerlen. Via de Brunssumerheide en Landgraaf lopen de deelnemers naar abdij Rolduc in Kerkrade, waar ze rond 16.00 uur hopen aan te komen. Om 19.30 uur begint in Rolduc nog een informatiebijeenkomst over de encycliek Laudate Si! van paus Franciscus. Ook mensen die niet aan de wandeling hebben deelgenomen, zijn hierbij van harte welkom.

Op zondagmorgen 15 november 2015 starten we om 9.00 uur met een bezinning in de kapel van Rolduc. Om 10.00 uur start de tiende en laatste etappe in Rolduc. Deelnemers kunnen zich nog aansluiten om 10.15 uur bij busstation Kerkrade-Centrum en om 10.30 uur bij het Veolia-treinstation in Kerkrade (nabij het Continium-museum). Rond 16.00 uur bereiken we het Drielandenpunt. Daar wordt het estafettestokje overgegeven aan mensen uit Duitsland en België om verder op weg te gaan naar Parijs. Zie voor gedetailleerde informatie www.klimaatloop.nl. Vastenaktie neemt deel aan de Klimaatloop, zie voor alle activiteiten en acties: www.klimaatloop.nl. Om ook alvast in uw agenda te noteren: op zaterdag 7 november 2015 vindt de Startdag Vastenaktie 2016 in Utrecht plaats. Reserveer de datum alvast!

Deel van de website waar alle informatie over de klimaatloop te vinden is.

Alex van der Schaaf 40 jaar misdienaar Op 20 september werd in Herkenbosch tijdens de gebruikelijke Mis van 10.00 uur Alex van der Schaaf in het zonnetje gezet. Met reden: al 40 jaar lang dient Van der Schaaf de Mis. “Dat is een bijzonder jubileum”, zo schrijft pastoor L’Ortye in de parochieblad in een ‘jubileumbeschouwing’, “omdat de meeste Misdienaars het tijdens de middelbare schooltijd toch voor gezien houden, want dan is ineens niet “cool” meer om je met zoiets “dufs” als geloof en kerk bezig te houden, zeker niet als je daarvoor ook nog eens “vroeg” uit je bed moet! Zoals gezegd een: bijzonder jubileum, zeker als je je daarbij ook nog eens realiseert dat hij tot de jongere generatie behoort, een generatie die je eigenlijk nauwelijks of niet meer in de kerk ziet. En Alex ís er niet alleen in de kerk, daar doet hij ook nog iets. Met andere woorden: hij neemt ook als gelovige zijn verantwoordelijkheid en draagt zijn eigen, unieke steentje bij aan de op- en uitbouw van onze plaatselijke geloofsgemeenschap.”

8

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Want behalve misdienen zet de jubilaris zich ook in de voor de Kinderwoorddienst en in de groep die avondwakes verzorgt. Verguld is hij met het gegeven dat hij eens in de vier weken samen met zijn dochter Nienke de Mis mag dienen. Niet verwonderlijk dat de pastoor zijn artikeltje onder meer als volgt besluit: “Bij deze feliciteren wij hem met zijn bijzondere jubileum, danken we hem voor zijn inzet voor kerk en parochie in de afgelopen veertig jaar en wensen we hem (en onszelf) toe dat hij nog lang in en vanuit onze parochie(kerk) actief mag blijven. Die dank geldt natuurlijk ook het gezin waaruit hij voortkomt en het gezin dat hij inmiddels samen met Mandy en Nienke vormt. Het vraagt immers ook “iets” van hun tijd. In ieder geval hopen wij dat Alex ook in de toekomst nog veel voldoening mag vinden in zijn kerkelijk dienstwerk.”

Loewende Klokken Pastoor Ed Smeets nieuwe vicaris voor liturgie Pastoor Ed Smeets (43) uit Landgraaf is met ingang van 15 september door bisschop Wiertz benoemd tot vicaris voor Liturgie en Kerkmuziek in het Bisdom Roermond. Hij volgt vicaris René Maessen op die zijn functie neerlegt. Met deze benoeming kiest bisschop Wiertz voor een verjonging van de leiding van het bisdom. Ed Smeets is priester van het bisdom Roermond. Naast zijn priesteropleiding studeerde hij kerkmuziek. Als vicaris wordt hij verantwoordelijk voor het beleid van het bisdom Roermond op het gebied van liturgie en kerkmuziek. Smeets was al enkele jaren vicevoorzitter van de Sint-Gregoriusvereniging. Voortaan zal hij namens het bisdom Roermond ook deel uitmaken van de commissie Liturgie en Kerkmuziek van de Nederlandse Bisschoppenconferentie. Sinds 2007 werd de portefeuille Liturgie en Kerkmuziek behartigd door vicaris René Maessen, die vóór die tijd vele jaren vicaris-generaal van het bisdom Roermond is geweest. Maessen blijft pastoor-deken van Thorn.

Mariakapel ingezegend Op initiatief van de Venerabele Broederschap van de Miraculeuse Onse Lieve Vrouwe tot Weert – kortweg ook wel Broederschap Weert genoemd - zegende deken Franken op 13 september de Mariakapel aan de Ursulinenhof in en werd deze voor het eerst opengesteld. Voortaan zal de kapel geopend zijn op zaterdagen van 9.30 tot 16.00 in de maanden maart tot en met oktober. Als de kapel duidelijk in een behoefte voorziet, dat mensen er een moment van stilte en rust in de Weerter binnenstad kunnen beleven, wordt de openstelling uitgebreid. De gemeente Weert is eigenaar van de Ursulinenkapel. Het gebedshuisje dat stamt uit 1880 heeft de status van gemeentelijk monument en werd in 1995 bij de bouw van het winkelcomplex aan de Nieuwe Markt gerestaureerd. De Weerter broedermeesters hebben in overleg met de gemeente het initiatief genomen om de kapel nieuw leven in te blazen. “Deze prachtige Mariakapel is niet alleen een mooi monument maar vooral een plek om te bidden, te gedenken en te danken “, zegt Theo Jongeling van de Broederschap.

Vicaris Smeets zal geen deel uitmaken van het dagelijks bestuur van het bisdom, maar bij gelegenheid de stafvergaderingen bezoeken. Naast zijn nieuwe functie als vicaris blijft Smeets ook actief als pastoor van het parochiecluster Ubach over Worms in de gemeente Landgraaf en als adjunct-pastoraal directeur van de Organisatie Limburgse Bedevaarten.

Tijdens de inzegening van de Mariakapel, waarna kinderen de eerste kaarsjes mochten aansteken (foto bisdom Roermond)

Rectificatie

Vicaris Ed Smeets

In de editie van De Sleutel nr. 9 zijn enkele storende fouten geslopen. Het bijschrift bij de foto op pagina 7 waar gewag wordt gemaakt van de ontvangst van de Sri Lankese bisschop Mgr. Ponniah door bisschop Wiertz is abusievelijk een duplicaat van het fotobijschrift in de linker kolom. Op pagina 28 wordt in de rubriek fotoreportage als achtergrondfoto niet zoals de bedoeling was de Corneliuskerk in Borgharen afgebeeld maar de Christoffelkathedraal in Roermond, zoals die in de vorige editie van het blad werd gebruikt. Excuus voor deze fouten.

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

9

GEZINSPASTORAAL

Mgr. Van den Hende tijdens Huwelijkszondag in Sittard

‘Het huwelijk is geworteld in de schepping’ Voor de derde maal organiseerde het Centrum voor Huwelijk en Gezin van het bisdom Roermond een ontmoeting- en bezinningsdag die de naam Huwelijkszondag meekreeg. Kerkelijk gehuwde echtparen van alle leeftijden werden ook dit maal genodigd om aan de dag deel te nemen. Een zondag bedoeld om ‘de schijnwerpers te zetten op het mooie van het huwelijk als sacrament’, zoals het in de wervende flyer heette. 26 echtparen voelden zich erdoor aangesproken en hadden er de al dan niet verre reis naar het Bezinningshuis van de zusters Karmelietessen in Sittard voor over. Tijdens de dag werd merkbaar dat ze het er graag voor over hadden… TEKST FRANS VAN GALEN FOTO’S BISDOM ROERMOND

10

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Ontmoeting bij aankomst

Niet echt verwonderlijk in een tijdsgewricht dat huwen laat staan kerkelijk huwen eerder uitzondering dan regel lijkt te worden. Met gelijkgestemden een dag verdieping en bezinning meemaken, voedt en versterkt. Bevestigen de gehuwden in de keuze die ze ooit maakten. De inleidingen onderbouwen die gedachte.

Diaken Klinkenberg Na de Eucharistieviering waarmee de dag geopend werd, sprak diaken Rene Klinkenberg uit Mechelen in zijn inleiding over de praktijk van het huwelijk in zijn eigen en andermans leven. Daarbij legde hij eerst de link met zijn werk als uitvoerder in de bouw. Hij noemde het een bekend gegeven dat bij het aanleggen van de onontbeerlijke fundering beton alleen niet voldoet en staal evenmin. Breng je ze echter samen, dan ontstaat gewapend beton waarop verantwoord te bouwen is. Zo moet ieder mens een fundament krijgen waarop hij zijn leven kan bouwen. Op ervaringen gebaseerd was zijn conclusie : “Ik meen dan ook te kunnen zeggen dat het hu-

welijk van onze ouders in eerste instantie ‘de fundering’ is. (...) Man en vrouw worden door de liefde - die als cement is voor hun verbintenis - tot een eenheid. Beiden zijn ondanks de verschillen in die eenwording complementair aan elkaar. Ze vullen elkaar aan zoals de eigenschappen van staal aanvullend zijn aan de eigenschappen van beton.” Zoals het fundament alleen maar kan voldoen als het rust op draagkrachtige grond, zo moet de basis voor een huwelijk gelegd worden in de verkeringstijd, zo stelde Klinkenberg. Want “wat aan de oppervlakte interessant is hoeft dat in de diepte nog niet te zijn”. Daarom is het belangrijk, zo stelde hij, om de lichamelijke eenwording in die tijd nog niet te beleven: “Men moet nog vrij kunnen beslissen - zonder seksueel gebonden te zijn - om niet verder te gaan met de beoogde partner. Wij kunnen immers ook niet een fundering ‘storten’ op grond die verder niet goed onderzocht is op de juiste draagkracht. Wanneer de fundering eenmaal gestort is, is er geen weg meer terug zonder zaken kapot te maken.”

Aandacht voor diaken Klinkenberg

‘Het huwelijk is wel van de wereld, maar komt van God’ Wie kerkelijk huwt mag weten dat Gods Geest op dat huwelijk rust, stelde de inleider verder. Waar de romantiek wordt ingehaald door de problemen in het leven, kunnen de echtelieden weten dat zij niet “de rots voor elkaar zijn, maar Christus’ aanwezigheid is de rots waarop het huwelijk is gefundeerd”. Juist Hij liet zien wat liefde ten diepste inhoudt gaf Klinkenberg aan waar hij zei: “Hij bleef uit liefde aan het kruis hangen en ging aan alle ‘redelijk’ voorstellen van de omstanders voorbij. Zijn liefde was groter dan alle provocaties, leugens, bespotting, later, zweepslagen en pijn. Hij hield niet op met liefhebben. Zo hoop ik ook dat met de hulp van Gods genade de liefde voor de man of vrouw altijd groter mag zijn dan alle boosheid of teleurstellingen”. Vanuit die context is het niet verwonderlijk dat Klinkenberg een vurig voorstander is van de onontbindbaarheid van het huwelijk. Opnieuw vanuit het voorbeeld dat Jezus zelf gaf: “Jezus moest met de kruisdood voor ogen in ‘trouw’ bovenmenselijk ver gaan. Hij zal zijn leven ervoor geven”. Voorbeelden uit de praktijk haalde Klinkenberg aan om te laten zien dat niet weinigen menselijk gezien onoplosbare problemen en situaties mee moesten maken, die zij vanuit trouwe liefde toch konden overstijgen. Vooral door voorbij te zien aan het eigen ik, mogelijk omdat men zich open stelt voor de hulp en bijstand van Jezus Christus… Wie daar niet aan kan of wil voldoen zoals in ons tijdsgewricht vaak het geval is - over hen is het niet aan ons volgens

De kinderen volgden een apart programma

de inleider om te oordelen. Dat wil niet zeggen dat we met hen moeten meepraten. Het gaat er eerder en vooral om om het Evangelie in de wereld present te stellen. Zoals Klinkenberg tot slot concludeerde: “Het huwelijk is steeds meer iets van de wereld geworden. God is daar langzaam weg geserveerd. Ik heb middels dit betoog willen aangeven dat het huwelijk wel van de wereld is, maar dat het van God komt. Hij gaat daarover en Hij is daarin werkzaam aanwezig. Ik meen dat men tegenwoordig misschien zelfs binnenkerkelijk - worstelt, moeite heeft met die hoge hemelse inhoud van het kerkelijk huwelijk, terwijl mensen van de andere kant zo zwak en zondig zijn. Maar iets is wat het is: een sacrament. Het goddelijke wordt zichtbaar in het menselijke. Het hemelse komt aanwezig in het aardse. Het is geweldig en het is mij een vreugde dat dit bestaat.”

Mgr. Hans van den Hende Over het sacrament van het huwelijk kwam de bisschop van Rotterdam Mgr. Hans van den Hende in de middagsessie in zijn inleiding nader te spreken. Als we hem in vogelvlucht parafraseren, ging hij uit van de Bijbelse verhalen waarin Jezus geregeld over het huwelijk praat. Bijvoorbeeld de tekst bij Mattheus als de farizeeën hem de vraag voorleggen - teruggrijpend op Mozes - of mensen van elkaar weg mogen gaan, dat een man zijn vrouw mag wegzenden. Dit in een poging hem schaakmat te zetten, in de val te lokken, want zowel een positief als negatief antwoord kan verkeerd worden uitgelegd. Het mooie is dat Jezus teruggaat naar de kern: ‘hebt ge niet gelezen dat de Schepper hen als man en vrouw heeft gemaakt, daarom zal een man zijn vader

en moeder verlaten om zich binden aan een vrouw en ze zullen worden tot een vlees; ze zijn dus niet meer twee, maar één. Dus, wat God heeft verbonden, moet de mens niet scheiden’. Hij gaat terug naar de kern en stelt de vraag waar het ten diepste om gaat: wat staat God voor ogen als het gaat om het huwelijk tussen man en vrouw. In het boek Genesis wordt de mens beschreven als beeld van God, door Hem geschapen. De mens onderscheidt zich van de rest van de schepping, de mens is geen plant, de mens is geen dier. Dat is het eerste wat Jezus zegt: weet je nog wel wat God voor bedoelingen heeft? Dan geeft hij aan dat man en vrouw -zo met elkaar verbonden worden als beeld van God dat zij elkaar voor altijd trouw blijven. Het gaat om de man en de vrouw geschapen naar Gods beeld en gelijkenis, het gaat om de man en de vrouw die samen worden een vlees dat wil zeggen dat een band tussen man en vrouw een band is die niet stuk te krijgen is. Belangrijk omdat onzekerheid bestaat over de vraag of een huwelijk wel te doen is, of je het wel kunt volbrengen. Maar het belangrijkste is de vraag wat God voor ogen staat. Waarom heeft hij de man en vrouw zo gemaakt dat ze als man en vrouw samen optrekken voor altijd? Daarom is het huwelijk geen menselijke uitvinding: het is geworteld in de schepping van de mens, het hoort bij het mens zijn dat man en vrouw zich aan elkaar binden. In het Oude Testament staat niet veel uitgebreid over het huwelijk vermeld, ging mgr. Van den Hende verder, maar volgens hem wel duidelijk is dat het huwelijk daarin wordt gezien als een gegeven van de natuur, een gegeven dat komt van God, dat het hoort bij onze

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

11

GEZINSPASTORAAL

Mgr. Van den Hende tijdens zijn inleiding

Brainstormen in groepjes

Kinderkoortje bij de gebedsviering

scheppingsorde. Ook zegt het Oude Testament dat het huwelijk een verbond is tussen man en vrouw. Het is meer dan een contract. Een contract kan immers impliceren dat samen opgetrokken wordt totdat een van de betrokken partijen het contract kan opzeggen. Bij een huwelijk gaat het niet om een ‘ja tot wederopzegging’. Het gaat om wederkerigheid, volhouden, om lange adem, vergeving, verzoening, nieuwe kansen bieden. Daarom is verbond een beter woord; een verbond dat God met ons sluit. In de Schrift is te lezen dat God zijn ja-woord tegen ons heeft gesproken en dát jawoord nooit heeft teruggetrokken. Ook als wij tekort schieten, is hij trouw door dik en dun. Als je getrouwd bent, mag dat verbond tussen man en vrouw daar een afbeelding van zijn. Zoals in Jesaja beschreven staat, dat God naar ons toekomt en zijn volk bemint als een bruidegom zijn bruid.

die gaan trouwen gevraagd om het ja woord te geven vanuit de intentie om altijd met elkaar op te trekken, een als ze geworden zijn als man en vrouw. Wordt in Jesaja gesproken over de band tussen God en zijn volk, in het evangelie wordt ook gesteld dat er zo’n band is tussen de Heer en de Kerk. Daar wordt het huwelijk weergegeven als een afspiegeling van de manier waarop de Heer met de kerk verbonden is. Zo zijn er de teksten waarin Christus de bruidegom wordt genoemd en de kerk zijn bruid. Dat is een belangrijke tekst, stelde Van den Hende, omdat opnieuw de band tussen God en mens zichtbaar wordt, duidelijk wordt dat we die ook als opdracht in ons leven mogen laten zien. Zoals de Heer trouw is aan zijn kerk mogen man en vrouw trouw zijn aan elkaar.

waarde voor altijd kan zijn. Dan mogen wij zeggen met Jezus: heb je niet gelezen wat de schepper bedoelt en ook dat God een plan met je heeft, dat Hij je helpt om het jawoord te volbrengen? In die zin riep de bisschop op om het huwelijk te zien als een verbond tussen man en vrouw in de wetenschap dat Christus de kracht geeft om het te volbrengen.

Samenvattend gaf mgr. Van den Hende de drie essentiële zaken weer uit het oude testament: het huwelijk hoort bij de schepping; het is een Verbond; het huwelijk lijkt op de band van God met ons mensen.

De woorden over het huwelijk in de Schrift maken duidelijk dat het huwelijk een geschenk is. Toch staat het onder druk, ook in de huidige tijd. Veel mensen kiezen niet meer voor het huwelijk of begrijpen niet dat het een

‘Het huwelijk is een verbond tussen man en vrouw in de wetenschap dat Christus de kracht geeft om het te volbrengen’ Vervolgens wendde hij de blik richting het Nieuwe Testament waarin meer wordt gesproken en nagedacht over het huwelijk. Zoals Jezus ten overstaan van de farizeeën aangaf dat de schepper in het begin het huwelijk heeft ingesteld, zo zegt hij ook in het Evangelie dat het gegeven jawoord voor altijd is, onontbindbaar is. Daarom wordt aan mensen

12

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

De hernieuwing van de trouwbelofte

De inleiding van mgr. Van den Hende werd afgesloten met een uitwisseling van gedachten nadat de aanwezigen in groepjes hadden gebrainstormd over enige vragen die de bisschop hen met betrekking tot het huwelijk had voorgelegd. Tijdens een aansluitende gebedsviering in de kloosterkapel vernieuwden de echtparen ten overstaan van Mgr. Van den Hende en pastoor Otto hun trouwbelofte om aldus gesterkt in hun liefde voor elkaar terug te gaan naar de gemeenschappen waarin zij leven om hernieuwd te leven vanuit het sacrament dat ze elkaar ooit zelf hebben toegediend.

ACTUEEL

Arno Verhoeven op de helft van Kairosopleiding

‘Voor mij is het volop genieten’ Arno Verhoeven (63) is burgemeester van Leudal én cursist van de Kairosopleiding van het bisdom Roermond. In deze dagen is hij aan het derde cursusjaar van deze opleiding begonnen. Hij ziet er op het moment dat wij hem spreken al naar uit om de collegebanken opnieuw te mogen drukken. Om te verduidelijken wat hem bezielt om deze opleiding te volgen, daar maakt hij zelfs in zijn vakantie een ochtend

Zijn eerste echte contact met de kerk kan hij zich na een jaar of 50 nog goed voor de geest halen. “Mijn ‘kerkcarrière’ ben ik, zoals voor veel jongens toen gold, begonnen als misdienaar. Na de ‘bevordering’ tot acoliet kwam er plots een einde aan die beginnende loopbaan. Ik weet het nog goed. Ik was flink in de groei en tussen de aanwezige toogjes was er uiteindelijk geen meer te vinden die mij paste. Dat betekende exit. Met dank aan kapelaan Leurs, die dat besliste…”

Maatschappelijke loopbaan Een echt trauma heeft Arno Verhoeven er niet aan over gehouden. Hij moest het kerkelijk dienstwerk op dat niveau wel verlaten, maar het zou geen reden worden om de kerk de rug toe te keren. “Ik ben altijd kerkelijk gebleven,” zegt hij over de levensfasen nadien, “soms meer, soms minder intensief.” Intensief is hij wel bezig geweest met zijn maatschappelijke loopbaan. Werd de brede basis daarvoor gelegd in zijn MULO en HAVO tijd, zijn belangstelling spitste zich steeds meer toe op een

functie in de gezondheidszorg. Daarnaast werd hij zeer actief in de politiek. Een ‘hobby’ waarin hij zich als raadslid, wethouder, locoburgemeester - in zijn toenmalige woonplaats Millingen aan de Rijn - op een dusdanige manier bekwaamde dat het zijn beroep werd: in 1995 volgde zijn benoeming tot burgemeester van Mook en Middelaar, in 2002 van Bergeijk en in 2007 van Leudal.

Vijf bidprentjes… Op persoonlijk vlak werd deze succesvolle loopbaan behoorlijk overschaduwd door uitermate droevige gebeurtenissen. Als oudste van drie kinderen heeft hij zoals hij zegt ‘al vijf bidprentjes moeten schrijven’. Zowel zijn vader als moeder als ook zijn jongere broer en zus overleden op relatief jonge leeftijd, zoals ook zijn schoonvader. Voorstelbaar dat hij zich na 2005 in een bepaald opzicht ‘alleen op de wereld’ voelde... In het licht van deze achtergrond kreeg hij een grote schok te verwerken toen hij zelf in 2012 ziek werd. Hij dacht aan

voor vrij.

TEKST FRANS VAN GALEN FOTO’S BISDOM ROERMOND

… de opleiding brengt mij heel veel …

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

13

ACTUEEL

… laten zien in je doen en laten waarvoor Christus en zijn kerk willen staan …

longkanker. Zes onzekere weken van onderzoeken en uitslagen afwachten maakten duidelijk dat die vrees niet gegrond was. Toch moest hij een jaar met ziekteverlof. Geen gemakkelijke periode maar toch ook een tijd van reflectie, geeft hij aan. “In die tijd kende ik een fysieke beperking die mijn leven op zijn kop zette: ik kon bijna niet meer praten. Toen nog niet duidelijk was in hoeverre ik daar van zou herstellen, gaan vragen leven: wat als ik niet meer kan terugkomen in het burgemeestersambt? Wat moet ik dan verder met mijn leven? Mijn geloof, waar ik bewust mee bezig was, bood antwoorden: ik wil vanuit mijn gelovige overtuiging en vanuit mijn kerkelijke achtergrond iets doen met mensen die het moeilijk hebben, met mensen die stervende zijn of met mensen die rouwen. Om hen te kunnen steunen en bijstaan, daarvoor heeft het leven me veel bouwstenen gegeven om dat, ik mag wel zeggen, als ervaringsdeskundige te kunnen doen… Dat heeft - om het in kerkelijke termen te zeggen met diaconie te maken. Ik oriënteerde me op de mogelijkheden en kwam in contact met de opleiding tot permanent diaken in Rolduc. De naam van het ambt geeft al aan dat diaconie van

14

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

oudsher de core business van de diakens is. Het sprak me erg aan maar het zou er niet van komen. Want mijn gezondheidsproblemen namen af zodat ik mijn taak als burgemeester gelukkig weer op me kon nemen. Juist in die tijd kwam ik in contact met vicaris Maessen die mijn plannen om diaken te worden van een zeer helder commentaar voorzag: ‘met jouw baan is het volgen van die studie een onmogelijke opgave’! Maar hij zette me wel op het spoor van de Kairosopleiding waarvan ik overigens nog nooit had gehoord. Voor die gouden tip ben ik hem nog dankbaar! Want in de voorbije twee jaren heb ik al gemerkt dat de opleiding mij heel veel brengt. Nee, ik heb er nog geen minuut spijt van gehad dat ik eraan begonnen ben…!”

Motivatie Samen met een elftal collega-cursisten begon Verhoeven aan de opleiding. Niet iedereen zal de eindstreep halen heeft hij al gemerkt. “Om welke reden dan ook, er zijn altijd afvallers. Het ziet er naar uit dat we het derde jaar met een man/vrouw of zes zullen beginnen. De motivatie om aan de opleiding deel te nemen is heel divers. Niet iedereen

zal dan ook eindigen met de bisschoppelijke zending om daarmee in de parochie actief te zijn. Er zijn ook cursisten die voor de eigen ontwikkeling of vanuit een interesse in de kerk, in de geloofsgeschiedenis deelnemen. In de loop van de opleiding moesten we ook een keuze maken in welke richting we ons uiteindelijk willen bekwamen: de catechese of de pastoraal. Mijn voorkeur gaat dus duidelijk uit naar het laatste al sluit ik in de toekomst niet uit dat ik me ook op het gebied van catechese zal geen bewegen. Hoe dan ook: los van de vraag of je er iets mee wil doen: de opleiding biedt zoveel informatie dat het je veel kan brengen op het gebied van geloofsverdieping of kennisverbreding. Bovendien: onze hele cultuur is van het christendom doordrenkt. Wil je daar iets van verstaan en begrijpen, dan moet je de achtergronden kennen. Informatie daarover, die krijg je bij de opleiding te over.”

‘Ik vind het smullen…’ Wat hem ook aanspreekt is het bonte gezelschap waarbinnen hij terecht is gekomen. Dat geldt zowel als het gaat om docenten als de studenten. “Of het nu de taxichauffeur is of de apothekersas

sistente of de werkeloze, twaalf zaterdagen per jaar drukken wij de collegebanken om samen iets op te steken van prachtige, inspirerende docenten. Of het nou priesters zijn of hoogleraren of gewoon leken: het is een kakelbont gezelschap met één kenmerkende overeenkomst: de actieve betrokkenheid bij de kerk. Dat geeft ook de motivatie om de studie aan te kunnen. Want de opleiding is zeker niets iets wat je er zomaar bij kunt doen, ook omdat de lessen worden verzorgd door mensen van niveau. De reflectie op het lesmateriaal is zeker niet altijd eenvoudig. Ook omdat het vakkenpakket ontzettend breed is. In dat pakket moest ik al veel ontdekken wat ik helemaal niet kende. Maar zoals gezegd: het is ontzettend leerzaam en voor mij is het volop genieten. Filosofie, sociologie, Bijbelse exegese: ik vind het smullen… Bovendien: de opleiding kost nauwelijks iets er er wordt ontzettend veel geboden en aangereikt. Het maakt dat je steeds gretiger wordt in lezen, doorlezen, verdiepen. Het leidt in je dagelijkse werk en omgang met mensen tot een andere houding: je praat anders, je denkt anders, kortom: het is van invloed op je hele doen, denken en handelen. Daarom verheug ik me op de volgende twee jaar. Dat is een kleine drie jaar voor mijn pensioen. Het befaamde zwarte gat waarover men na de pensionering spreekt, ik denk dat ik daaraan zal ontsnappen. Het zal me bespaard worden omdat ik nu al merk dat de pastoor allerlei plannen voor mij heeft…Het komt goed uit en ik heb er ook bewust op aan gestuurd, dat die ‘loopbaan’ na mijn pensionering zal beginnen. Ik vind het niet juist om als burgemeester ook een kerkelijke pet op te hebben. Die werelden moet je niet met elkaar vermengen. Al kennen zij in menig opzicht overeenkomsten, maar dat is een heel ander verhaal…” Of leren op je 63ste een niet erg zware belasting is? “Zou je kunnen denken bij iemand zoals ik die al vanaf zijn zeventiende jaar aan het werk is. Anderzijds: ik ben mijn hele leven lang blijven leren. Op mijn 47ste bijvoorbeeld mocht ik mijn Master Public Management aan

de universiteit van Tilburg halen. Ik denk dus dat het maar net is hoe je er zelf tegenover staat en met het proces van leren omgaat. Ik probeer in mijn eigen leven inhoud te geven aan de zegswijze dat je nooit te oud bent om te leren!”

Ben radicaal… Dat de kerk in onze dagen in zwaar weer verkeert, weerhoudt Verhoeven er niet van om zich juist in deze tijd met kerk en (de verbreiding van het) geloof bezig te zijn. “De kerk als instituut heeft het zichzelf in de laatste jaren niet gemakkelijk gemaakt om aantrekkelijk te zijn voor mensen. Tja, en de vergrijzing slaat toe en het is de vraag hoe jongeren voor kerk en geloof te interesseren. Toch noodzakelijk wil zij toekomst hebben. Terwijl de eeuwigdurende zoektocht naar spiritualiteit en zingeving toch ook in deze tijd speelt. Alleen: de jeugd vindt allerlei andere manieren om daar invulling aan te geven. Kom ik toch weer terecht op diaconie:

laten zien in je doen en laten waarvoor Christus en zijn kerk willen staan. Ben daarin radicaal zoals paus Franciscus radicaal is. Dat overtuigt, dat inspireert, dat laat zien dat geloven zo gek nog niet is.” Opmerkelijke taal voor iemand wiens politieke voorkeur bij de Partij voor de Arbeid ligt? Niet als Verhoeven deze keuze verwoordt: “Ooit werd ik geraakt door thema’s die de partij in haar vaandel voerde en dan ging het over het eerlijk delen van macht, kennis en inkomen. Het sprak mij aan trok mij over de streep. Het zal zo’n 40 jaar geleden zijn dat ik dacht: als Jezus nu zou leven, zou hij PvdA stemmen omdat het Hem ook om rechtvaardigheid en betrokkenheid op mensen te doen was. Ondertussen verschillen de meeste politieke partijen niet meer zoveel in doel en opzet, maar gaat het gewoon over de manier waarop je daarin gaat staan. Ik mijn geval dus vanuit een gelovige overtuiging.”

Kairos: ook iets voor u? In de samenleving van vandaag heeft het geloof in Christus mensen heel wat te bieden. Op vele momenten komen mensen op kruispunten in hun leven te staan. Als kerkgemeenschap willen we mensen nabij zijn in hun geluk en in hun verdriet. Er is veel veranderd in het kerkelijke landschap. De parochies bundelen steeds meer hun krachten in nieuwe samenwerkingsverbanden. In veel parochies hebben vrijwilligers samen met de pastoor en het kerkbestuur de kerkgemeenschap levend gehouden: als een gemeenschap die getuigenis aflegt van hoop en dienstbaar wil zijn aan de mensen… Het bisdom Roermond wil de gelovigen die zich inzetten verder laten groeien en begeleiden in hun inzet, ten dienste van de parochies en van de hele gemeenschap. De Catechistenopleiding – Kairos – is daartoe in 1995 al opgericht. In dienst van de parochies wil zij de vrijwilligers in de parochies helpen bij hun gelovige ontwikkeling en de ontplooiing van hun talenten. Kairos wil een vormingsplatform zijn voor allen die de Kerk van Jezus Christus willen helpen opbouwen en waar samen gewerkt wordt aan een levende en evangelisch-geïnspireerde kerkgemeenschap, een kerk met een uitstraling van hoop naar deze wereld. Meer informatie www.catechistenopleiding.nl of bij het Secretariaat: Mw. G. Lux-Zinzen - Heijendallaan 82 - 6464 EP Kerkrade - Tel: 045 5466930 - Fax.: 045 - 5466927 email: [email protected]. Hier kunnen belangstellenden zich ook aanmelden om ‘te kunnen smullen’ van de Kairosopleiding zoals Arno Verhoeven het uitdrukt…

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

15

Kruisen, Kruisen, kapellen kapellen en en devoties devoties in in Limburg Limburg

Langs ’s Heeren Wegen: Winthagen aan Zee TEKST EN FOTO: STICHTING KRUISEN EN KAPELLEN IN LIMBURG/MATHEU BEMELMANS

16

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Wie: Wat: Waar: Wanneer: Waarom:

Maria Kapel Winthagen 1955 10 oktober is het feest van O.L.V. Sterre der Zee

Tussen de golvende heuvels rond Voerendaal ligt Winthagen, een idyllisch gehucht van een handvol huizen, boerderijen en een waterpomp. Wie er naartoe wil, moet zoeken om het te vinden. En dat is maar goed ook, want Winthagen is een beschermd dorpsgezicht en moet dat vooral ook blijven. Op het centrale pleintje ligt een al even idyllische Mariakapel. Zoals alles hier, opgetrokken uit Kunradersteen: een grote ruwe kalksteen, die letterlijk om de hoek gedolven wordt. Een overblijfsel uit de tijd dat hier een krijt-zee kabbelde. Als de omgeving niet zo aangeharkt was, zou je zweren met een romaans kerkje op het Franse of Italiaanse platteland van doen te hebben. Vooral het donkere interieur met de niet gestucte muren en kleine ronde ramen draagt bij aan dat beeld. Maar de kapel is veel te netjes voor Zuid-Europese begrippen. Niks geen Franse slag. Hier zijn ijverige vrijwilligers aan de gang. Dat blijkt overal uit. Bijvoorbeeld uit het bord met het getal 60 boven de ingang. Dit jaar is het precies zoveel jaar geleden dat de kapel werd ingezegend. Door niemand minder dan Vader Bisschop zelf. Zo vertelt een krantenknipsel dat keurig ingelijst tegen de muur hangt. Mgr. Lemmens was vanuit Roermond naar Winthagen getogen om de kapel en meteen ook maar twee wegkruisen in te zegenen. Van de bisschop is bekend dat hij een groot Mariavereerder was. Vooral Onze Lieve Vrouw Sterre der Zee had zijn warme belangstelling. In 1951 trok hij met de Maastrichtse ‘Slevrouwe’ langs alle Limburgse parochies. Winthagen incluis. Dat was voor de inwoners van de buurtschap de directe aanleiding om een kapel voor Haar te bouwen. Vier jaar later was het gebedshuisje klaar en kon de inzegening plaatsvinden. Uit de lucht stroomde die middag even veel zegen als uit de wijwaterkwast van de bisschop. Van de geplande fancy-fair die na afloop zou plaatsvinden, zal wel niet zoveel terecht zijn gekomen. Maar dat meldt het krantenbericht niet. Wel dat het houten Mariabeeld van Jean Weerts geschonken was door het kerkbestuur van Voerendaal. En het moet gezegd: het is een mooi beeld, waarin de contouren van het Maastrichtse origineel herkenbaar zijn en dat tegelijkertijd toch duidelijk een eigen stijl heeft. Ook bijzonder is de kruisweg op cortenstalen platen. Geschonken door een vrijwilliger, die veel met kruisen en kapellen in de weer is. Wat die fancy-fair betreft: ook dat is goed gekomen. Elke zomer worden in Winthagen nu de kapelfeesten gehouden. Met goed eten en drinken. Naar Frans gebruik. Dat dan weer wel.

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

17

KERK EN SAMENLEVING

Vluchten is een mensenrecht! Het debat over de economische redding van Griekenland is in Europa nog niet verstomd of we werden in de eerste weken van september opgeschrikt door de beelden van massale vluchtelingenstromen. Mensen op weg naar Europa, op weg naar vrede, veiligheid en geborgenheid.

Dit jaar zijn het niet beelden van verdrinkende mensen in de Middellandse Zee. Maar nu staan de foto’s van een vrachtauto met 71 doden in Oostenrijk, de mensenmassa voor de tunnels van Calais, het kindje - verdronken in de zee voor het kust - ons op het netvlies gegrift. Het zijn beelden die ons diep raken. En wereldwijd heel veel emoties oproepen. Beelden die bij heel veel mensen iets te weeg brengen en gevoelens van machteloosheid, maar ook barmhartigheid oproepen.

Spook van angst Het spook van grote angst voor vreemdelingen en vluchtelingen die in de weken en maanden daarvoor de gemoederen van veel Europeanen bezighield is ineens omgeslagen. Van speciale politiecontroleposten die mensen moesten tegenhouden. Politici die alsmaar riepen dat in hun land geen plaats was, werden opeens gedwongen stelling te nemen. De Duitse bondspresident Angela Merkel nam al vroegtijdig stelling. Onxdanks dat ook in haar land ongeregeldheden waren. In ons land veroorzaakte de komst van een nieuw aanmeldpunt in Gilze in eerste instantie nog veel onrust. Maar na het zien van de beelden van machteloze mensen die op de overvolle stations stonden te wachten, met ogen die radeloos onze woonkamers in keken, sloegen bij velen de gemoederen om.

Actie Mensen kwamen in beweging. Dit onrecht, deze ellende mag niet voortduren. Massaal zagen we inzamelpunten ontstaan, boden mensen hulp en onderdak aan. En ook vanuit de kerken kwam een oproep. Paus Franciscus riep, begin september, parochies in Europa op om zeker één vluchteling in hun midden op te nemen. Een genereus gebaar!

TEKST HUB VOSSEN FOTO BISDOM ROERMOND

18

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Mgr. De Korte, bisschopreferent voor Kerk en Samenleving, onderstreepte de boodschap van de paus, maar gaf ook meteen aan dat het belangrijk is om goed naar deskundigen te luisteren. ‘In

de praktijk is opvang bij mensen thuis niet altijd de beste oplossing. We moeten vooral helpen met geld en goederen’. Veel vluchtelingen zijn getraumatiseerd en opvang vraagt dan een grote mate van professionaliteit. Maar de oproep van de Paus gaat veel meer om een roep voor een open houding. Maken we onze evangelische opdracht waar? Staan we daadwerkelijk open voor vluchtelingen in onze samenleving of benaderen we ze met argwaan? Zien we ze als een bedreiging? In de afgelopen decennia hebben we in Nederland meerdere malen voor de immense opgave gestaan om mensen uit brandhaarden op te vangen. Stonden we klaar om vluchtelingen met open armen te ontvangen en een nieuw thuis te bieden. Met de afschuwelijke oorlog in Syrië, de bedreigingen van IS in het Midden Oosten trekken mensen massaal naar gebieden waar ze hopen dat enige veiligheid is. Zijn ze op zoek naar rust. De grote vraag is nu of wij die rust en geborgenheid wederom willen en kunnen bieden.

Oproep van de Paus in bijbels perspectief Door de eeuwen heen is de opvang van vreemdelingen en vluchtelingen een grote vraag en af en toe ook een groot probleem geweest. Maar de oproep van onze Paus staat in een lange traditie die voortkomt vanuit de verhalen die ons in de Bijbel aangereikt zijn. ‘Vreemdelingen die bij u wonen hebben de zelfde rechten als een geboren Israëliet. Gij moet hen beminnen als uzelf, want Gij zijt zelf vreemdeling geweest in Egypte’ (Leviticus 19, 34). En het is de klacht van de profeten dat in één adem met de weduwe en de wees, de vreemdeling géén recht wordt gedaan en dat daarom het volk zichzelf zal straffen (Ez 22:7) “Binnen uw muren …doet men de vreemdeling geweld aan, onderdrukt men wezen en weduwen”. De sleutel van deze teksten is de ervaring van Israël dat het zelf vreemdeling is geweest in Egypte.

Verleden jaar bracht bisschop Frans Wiertz een werkbezoek aan het AZC in Venlo om zich te laten informeren over de opvang van vluchtelingen in onze regio

Misschien is het waar dat je eerst zelf de pijn en angst ervaren moet hebben, voordat je in actie komt. Moet je het eerst zelf ervaren hebben, zelf gevoeld hebben. Ze hebben het gevoeld en ervaren en ze hebben het niet vergeten. Het staat zelfs in de aanhef bij de Tien Geboden: Bedenk dat jezelf vreemdeling, ja slaaf bent geweest in Egypte! (Ex 20,10; Dt ,14). Zo moet het nooit meer, als toen, maar anders met recht en gerechtigheid en die meet je af aan de vreemdeling, weduwe en wees, dus aan hen die aan jouw barmhartigheid zijn toevertrouwd. Want wij komen, worden geboren, leven en gaan eenmaal weer dood, ondertussen zijn we onderweg. Als pelgrim en als vreemdeling, want waar ben je ooit echt thuis? Daar toch waar recht geschieden mag en liefde zich laat vinden. Waar je als mens mag zijn en tot rust mag komen. En dat geldt ook voor die vreemdeling. Die gewone man en vrouw, die samen met eventuele kinderen, het vertrouwde achtergelaten hebben, op zoek in den vreemde naar rust

en geborgenheid. Naar warmte, naar hartelijkheid.

Wat doen wij? Vanuit onze parochies kunnen we die hartelijkheid bieden. Bijvoorbeeld in een collecte die in het bijzonder bestemd is voor de vluchteling in uw parochie, maar ook in uw gebeden. En uiteraard kan er vanuit uw parochie ook bijzondere aandacht uitgaan naar de vluchtelingen in de eigen omgeving. In meerdere parochies en kloosters in ons bisdom wordt momenteel al onderdak geboden aan een of meerdere vluchtelingen. Wordt samengewerkt met vluchtelingenwerk, zijn vrijwilligers actief binnen een AZC door mensen regelmatig te bezoeken of mee te nemen naar een viering in de parochiekerk. Zo zijn op meerdere plekken diaconale vrijwilligers en pastores een lichtend baken voor mensen die huis en haard verlaten hebben. Uit angst voor hun leven! Om hun kinderen een betere toekomst te geven. Vanuit de Dienst Kerk en Samenleving is in februari 2014 al meegewerkt aan

een Euregionale brochure ‘Vluchten is geen misdaad, vluchten is een mensenrecht!’. Deze brochure is toen door de gezamenlijke kerken in de Euregio ondertekend en aangeboden aan landelijke en Europese politici. Mgr. Wiertz heeft zich toen, als een van de medeondertekenaars, al uitdrukkelijk uitgesproken tegen het leed dat ontelbare mensen ondergaan. Toen leek de ellende nog ver weg te zijn, aan de grenzen van Europa. Inmiddels komen de beelden van zeer dichtbij. Nu is het onze taak om vanuit onze Evangelische boodschap samen in actie te komen. Voor meer informatie over actuele ontwikkelingen in het bisdom Roermond verwijs ik graag naar de website van het bisdom www.bisdom-roermond.nl en www.pausfranciscusgroepen.nl Maar u kunt ook contact opnemen met Hub Vossen van de Dienst Kerk en Samenleving, tel. 06- 24488442 Hub Vossen is Stafmedewerker van de Dienst Kerk en Samenleving en Aalmoezenier van Sociale Werken

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

19

Het leven van de H. Maagd Maria Volgens de visioenen van Anna Katarina Emmerick Prijs: € 39,95 Bestelnr. 1733

CD – Marialiederen Prijs: € 10,00 Bestelnr. 1723 1. Avé Maria 2. Te Lourdes op de bergen 3. Wij groeten U, o Koningin 4. Zoete Lieve Vrouw van den Bosch 5. God groet U zuivere bloeme 6. Gebenedijd zijt Gij 7. Wees gegroet o Sterre 8. O reinste der schepselen (o Sterre der zee) 9. Lief Vrouwke 10. Gekomen is Uw lieven Mei 11. Maria te Minnen 12. Als ik een klokje was

0.23 2.10 4.41 3.47 2.43 3.42 2.56 2.48 4.24 4.12 2.42 4.05

Kinderen van God bidden met Maria Prijs: € 1,00 Bestelnr. 2984 Hoe en waarom bid je de rozenkrans? Voor elk van de 20 geheimen een prachtige icoon illustratie met op de pagina ernaast bijbehorende uitleg uit de Bijbel en een kort gebed. Het is vooral geschreven voor kinderen van ongeveer 8-12 jaar, maar het is ook heel geschikt voor jongeren en volwassenen. Surf ook eens voor het Kinderen Bidden Voor Kinderen evenement op de gelijknamige landelijke website www. kinderenbiddenvoorkinderen.nl met o.a. communicanten bidden voor communicanten. (Ook de uitlegfolder van het Onze Vader is bij ons te bestellen onder nr. 1008 = € 0,15 excl. verz. kst. en de uitl. fd. Weesgegroet, nr. 1327, prijs idem).

Slevrouwe - magazine Prijs: € 4,95 Bestelnr. 0660 Toen pastoor Kurris voor de zoveelste keer op zoek was naar middelen om het enorme opknapkarwei te bekostigen, werd hem spontaan de hand gereikt door Daniëlle Dessart van DD Communications, uitgever van onder meer Top Shops’ X-clusive Magazine. Zij zag het in een flits voor zich: er moest een glossy komen. Een ‘Holy Glossy’. Gastschrijvers: Gedurende het redactiewerk groeide het concept uit tot een magazine waarin de schoonheid van een tweeduizend jaar oude Kerk en een wereldlijke ‘luxury lifestyle’ zijn bijeengebracht. Kazuifels, Maria-mantels, nieuwste uitgaansfashion. Antieke kerkjuwelen, hedendaags design. Boetieks, hotels, restaurants èn een stille kapel. Met muziek iets te vieren hebben, in de liturgie èn op straat. Uitgenodigde gastschrijvers aarzelden geen moment om een bijdrage te leveren, veelal op hun vakgebied: Martijn Akkerman, Laur Crouzen, Gerard Kessels, Hadewych Minis, Cécile Narinx, Ed Spanjaard. Toeleveranciers en onderhoudspartners van de Basiliek, en vele andere al dan niet Maastrichtse ondernemers steunden de uitgave vanuit hun hart en kochten redactionele ruimte met hard geld.

Centraal adres:

20

DE SLEUTEL

Swalmerstraat 100, 6041 CZ Roermond T: 0475-386825 F: 0475-386806 E: [email protected] Website: www.carolushuis.nl Vermeld bij bestellingen svp het juiste bestelnummer.

OKTOBER 2015

MISSIE

Wereldmissiemaand 2015

Geef hoop aan de christenen in Pakistan Wereldmissiemaand

Katholieken in een islamitisch land

Positie van vrouwen en meisjes

aanslagen. Met name

Het aantal katholieken in Pakistan bedraagt 1,15 miljoen. Hoewel een respectabel aantal, vormen katholieken een minderheid in het islamitische land. Volgens de traditie zou de heilige apostel Thomas door India en Pakistan gereisd hebben om er het christendom te brengen. De eigenlijke missie begon in de 19e eeuw met legeraalmoezeniers, zowel in het zuiden (Sindh) als meer naar het noorden (Punjab). De katholieke Kerk draagt met haar onderwijs en gezondheidszorg bij aan de ontwikkeling van Pakistan, waar veel armoede heerst, het analfabetisme hoog is en veel mensen geen enkele toegang tot onderwijs en gezondheidszorg hebben.

Hoewel vrouwen en mannen volgens de Pakistaanse wet officieel gelijke rechten hebben, komt daar in de praktijk weinig van terecht. Na Afghanistan en Congo is Pakistan het derde gevaarlijkste land voor vrouwen. Er is veel geweld tegen vrouwen, zoals verbrandingen en verkrachtingen. Daar komt bij dat vrouwen op veel gebieden totaal buitengesloten zijn. Reden daarvoor zijn de tot op heden heersende stammentradities, die het dagelijkse leven van de mensen nog verregaand bepalen en vrouwen geen actieve rol in de samenleving toestaan. In het straatbeeld domineren mannen. Vrouwen zijn altijd gesluierd, ongeacht hun religie.

vrouwen en meisjes lopen

Blasfemiewet

groot gevaar slachtoffer van

In Pakistan geldt de sharia, de islamitische wet. Een belangrijke rol speelt de blasfemiewet die in 1986 ingevoerd werd. Op godslastering en beledigende opmerkingen over de profeet Mohammed staan geld- en gevangenisstraffen en in het ergste geval de doodstraf. De christelijke Asia Bibi zit al vele jaren in de gevangenis. Hoewel tot nu toe geen enkele veroordeelde ter dood is gebracht, zijn er al vaak aangeklaagden door islamisten vermoord. Alle minderheden in Pakistan lijden onder deze wet, niet alleen christenen. Een groot probleem is dat de blasfemiewet vaak misbruikt wordt om ordinaire burenruzies uit te vechten.

(oktober) besteedt dit jaar aandacht aan de katholieke Kerk in Pakistan. In dit islamitische land hebben minderheidsgroepen, onder wie de christenen, het zwaar: armoede, analfabetisme, religieus geweld en terroristische

geweld te worden.

OKT 2015 WERELD MISSIE MAAND

Help mee en geef hoop aan de christenen in Pakistan MISSIO/Pauselijke Missiewerken steunt de parochies en religieuzen in Pakistan bij hun pastorale werk, onder meer op het gebied van vrouwenrechten, de interreligieuze dialoog en vredeswerk. Helpt u mee? Geef dan in de collecte op Missiezondag 18 oktober of stort uw bijdrage op NL21 INGB 000 300 0046 t.n.v. Bisdom Roermond-Missiesecretariaat te Roermond. Voor meer informatie www.missio.nl of www.missieburo.nl Voor meer informatie: www.missio.nl

Steun parochies wereldwijd OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

21

UIT ONS BISDOM

Hulp nodig bij restauratie Basiliek in Sittard

Crowdfunding moet soelaas bieden In het centrum van de

Crowdfunding

financiële wereld van

Bij crowdfunding gaat het erom, om in een korte tijd zoveel mogelijk mensen te bereiken door hen met een compact en kort verhaal te interesseren voor het project. Maar uiteindelijk gaat het om een donatie voor het project. Bijzonder aan crowdfunding is dat niet alleen geld gevraagd wordt, maar voor elke donatie krijgt de gever ook iets terug. Zo kunnen donateurs voor de restauratie van de Basiliek ook iets terugverwachten. Afhankelijk van de grote van hun gift zijn een er een aantal ‘rewards’ te krijgen. Zo staat onder andere een rondleiding door de basiliek - onder leiding van bekende Sittardse historici, waarbij nooit eerder getoonde kerkschatten tentoongesteld worden - als ‘reward’. Ook is het mogelijk tegen een ruime gift de toren van de Grote Kerk te beklimmen voor een uniek uitzicht over Sittard. Op de websites (www. hartvoordebasiliek.nl), die speciaal voor deze actie gemaakt is, zijn meer bijzonderheden over de actie te vinden. Op deze site kunt u ook een bijzonder filmpje over de nood van de basiliek zien.

Nederland werd op 2 september de aftrap gegeven voor een drietal bijzondere kerkelijke projecten in Nederland, waar in de komende maanden geld voor ingezameld wordt. De Basiliek O.L.V. van het H. Hart van Sittard is één van die bijzondere projecten. Via crowdfunding wordt in de komende maanden speciale actie gevoerd voor het behoud van de Basiliek voor de komende generaties. Dit hele project wordt mede ondersteund door de ABN-AMRO bank via crowdfunding.

TEKST HUB VOSSEN FOTO BISDOM ROERMOND

22

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

ten. In de totale begroting voor de restauratie ontbreken nog 50 duizend euro. Daarom is met hulp van de ABN Amro bank dit project gestart om dit bedrag alsnog bij elkaar te krijgen.

Bijzondere historie De Basiliek van Sittard heeft een bijzondere historie. In 1866 vond er een klein wonder plaats in Sittard. In het pensionaat van de Ursulinen slikte een leerlinge tijdens de naailes per ongeluk een naald in. De naald was met geen mogelijkheid uit de keel van het meisje krijgen en ook de dokter die er werd bijgehaald kon niets doen. Ten einde raad legden de zusters een medaillon van Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart op de borst van het meisje en vurig werd gebeden: “Onze Lieve

Waarom deze actie? De toren van de Sittardse basiliek is er slecht aan toe. Voegwerk, schilderwerk, dakgoten, leien en dakconstructie dienen met grote spoed gerestaureerd te worden, anders is de schade onherstelbaar. En zal de basiliek op termijn gesloten moeten worden en zal de toren mogelijk instorten. Wie kan zich de skyline van Sittard voorstellen zonder de ranke toren van de basiliek? Om een en ander voor te zijn, zijn inmiddels de eerste werkzaamheden voor de restauratie al begonnen. Een nieuwe winter, met regen, wind en vorst zou al desastreus kunnen zijn. Vandaar dat gekozen is om nog voor de winter de werkzaamheden te star-

De Basiliek wordt in deze dagen al onder handen genomen, maar hulp is nog hard nodig…

Prachtige opname van de koepel van de Basiliek (foto Seph Castro)

Vrouw van Heilig Hart, bid voor ons.” Bij de 33ste aanroeping schoot spontaan de naald uit de keel van de pensionaire. Dit wonder bleef niet onopgemerkt. Al spoedig kwamen er tienduizenden pelgrims naar Sittard. De kapel van de zusters Ursulinen werd te klein en er werd besloten dat er een kerk moest komen. Met geld van pelgrims en gelovigen werd in 1875 begonnen met de bouw. In 1879 was de kerk klaar en in 1883 werd de kerk als eerste in Nederland verheven tot basiliek. In de loop van de daaropvolgende jaren werd de kerk van binnen versierd. De basiliek valt nu op door haar rijke decoratie die haar – volgens velen uniek maken in Nederland. Maar ze heeft als enige kerk in Nederland ook nog eens een open toren. Binnen in de kerk kun je zo de gehele toren in kijken. Uiteindelijk bracht de basiliek Sittard

veel voorspoed. Jaarlijks kwamen er tientallen bedevaarten naar Sittard, niet alleen uit Nederland maar ook uit Duitsland, België en zelfs uit Frankrijk. De aartsbroederschap die de kerk toen en ook nu nog beheert, mocht miljoenen leden inschrijven. Nog steeds komen er jaarlijks zo’n 25 duizend mensen naar de basiliek.

dens deze dagen een heuse ‘Weinstube’ ingericht. Uiteraard is de opbrengst voor de toren van de basiliek. Maar ook worden alle bezoekers van de Oktoberfeesten uitgenodigd om via SMS een donatie t.b.v. de Basiliek te doen. Door het woord Basiliek naar 3010 te sturen wordt een bedrag van 3 euro gegeven voor de Basiliek.

Maar nu heeft de kerk zelf hulp nodig. Het bestuur van de basiliek is nog op zoek naar de laatste 50 duizend euro. Daarom is met hulp van de ABN Amro bank – onder de naam Hart voor de Basiliek - dit crowdfundingsproject gestart om dit bedrag alsnog bij elkaar te krijgen. In de periode tot 30 november hopen we dit bedrag bij elkaar te krijgen.

Uiteraard kunt u uw gift ook gewoon overmaken op het rekeningnummer NL60 ABNA 0481 9000 39 overmaken, o.v.v. Hart voor de Basiliek.

Oktoberfeesten Tijdens het Oktoberfeest staan verschillende activiteiten op het programma. Zo wordt er voorafgaande aan de openingsstoet van de festiviteiten in Sittard, op vrijdag 23 oktober, gecollecteerd. In het Mariapark is tij-

Als ook u Hart voor de Basiliek heeft, red dan de toren! Meer informatie op de volgende websites: www.doorgeven.nl www.hartvoordebasiliek.nl Hub Vossen is Bestuurslid van de Aartsbroederschap van O.L.V. van het H. Hart

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

23

Symposium over bisschop Van Bommel Bij gelegenheid van zijn 225e geboortejaar vindt op 13 november in Luik een internationaal colloquium plaats over bisschop Corneille van Bommel. Tussen 1829 en 1852 was hij bisschop van Luik, waartoe destijds ook Limburg behoorde. Sterker nog: het is tijdens zijn episcopaat geweest dat Nederland en België van elkaar gescheiden werden, waardoor er voor het Nederlandse deel van het bisdom Luik een nieuw bisdom gecreëerd moest worden: het huidige bisdom Roermond. Mgr. Van Bommel was zelf ook een ‘noorderling’. Hij was in 1790 geboren in Leiden. Na zijn priesterwijding had hij enkele jaren de leiding over het klein-seminarie Hageveld in Heemstede. De titel van het colloquium luidt dan ook: ‘Van Hageveld naar Luik – Corneille Richard Antoine van Bommel, de tocht van een leraar en activistische bisschop’. Toen Van Bommel in Luik benoemd werd, trof hij een verwaarloosd bisdom aan. De zetel was 20 jaar vacant geweest en van het ooit zo prestigieuze prinsbisdom was niet veel meer over. Veel moest weer van de grond af worden opgebouwd. Het was bisschop Van Bommel die de eerste priesteropleiding annex internaat opende in de voormalige abdij Rolduc in Kerkrade. Om die reden hangt er nog steeds een portret van de Luikse bisschop in de bisschopkamer van Abdij Rolduc. Hij richtte ook veel andere onderwijsinstituten op, waarvan sommige nog steeds bestaan. Deelname aan het colloquium kost € 25. Aanmelden via [email protected]. Portret van Mgr. Van Bommel in de bisschopskamer te Rolduc (foto Studio Pan/ Peter van Loenen)

Bisdom Den Bosch krijgt nieuwe bisschop Meestal kijken we in deze rubriek over de landsgrens, maar het bisdom Roermond grenst natuurlijk ook aan het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Dat buurbisdom wacht momenteel met spanning op de benoeming van een nieuwe bisschop. Half september maakte mgr. Antoon Hurkmans bekend dat hij aan de paus zijn ontslag had aangeboden en dat dit was aanvaard. Het kathedraal kapittel van Den Bosch en de nuntius zijn nu aan zet in de procedure die moet leiden tot de benoeming van een nieuwe bisschop voor het grootste bisdom van ons land. Mgr. Hurkmans is 17 jaar bisschop van Den Bosch geweest. Bisschop Wiertz noemt zijn collega in een reactie een hartelijke en pastorale man, met zeer veel verdiensten voor de Bossche priesteropleiding.

24

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Grenzeloos Historisch glas-in-loodraam in Luik ingehuldigd

In aanwezigheid van prins Lorenz – de schoonbroer van de Belgische koning Filip – is donderdag 24 september in de SintPauluskathedraal van Luik het historische glas-in-loodraam van Léon d’Oultres na een grondige restauratie ingehuldigd. Het raam dateert uit de jaren 1530-1559 en is een van de oudste en belangrijkste glas-in-loodramen van België. In het raam is onder meer de kroning van Maria in de hemel afgebeeld. Aan de inhuldiging ging een wetenschappelijke conferentie in het grootseminarie van Luik vooraf. De restauratie van het raam is mede betaald door de Koning Boudewijnstichting. De sint Pauluskathedraal met een buitenaanzicht van het gerestaureerde raam

‘Inspiratiekaarten’ voor pelgrims ‘Op zoek naar nieuw land’. Zo zou in een vrije vertaling het project ‘NeuLandSuche’ van het bisdom Aken kunnen worden genoemd. De pastorale afdeling van het bisdom heeft een set van 12 ‘inspiratiekaarten’ ontworpen voor mensen die als pelgrim onderweg zijn. Op de weersbestendige kaarten staan Bijbelteksten, spreuken en citaten voor onderweg. De kaarten zijn bij elke pelgrimstocht bruikbaar, zo laat het bisdom weten: of je nu onderweg bent naar Santiago of naar een klein bedevaartsoord in de buurt. De teksten zijn bedoeld als inspiratie voor gelovigen die onderweg zijn. De kaarten met als titel ‘Opbreken’ en ‘Aankomen’ zijn bedoeld voor het begin en einde van de route. De ander tien kaarten bieden stof tot nadenken tijdens de tocht. Het project NeuLandSuche is een uitvloeisel van de Heiligdomsvaart die vorig jaar in Aken werd gehouden. Onder het motto ‘Geloven in beweging’ werd onder meer een expositie gehouden. “De reacties daarop waren zo overweldigend, dat we er een vervolg aan wilden geven,” zegt Annette Lenders van het bisdom Aken. Meer informatie over het project is te vinden op www.neulandsuche-aachen.de Annette Lenders (l.) en Marielies Schwering van het bisdom Aken ontwikkelden de ‘inspiratiekaarten’.

GELOOF IN DE PRAKTIJK

Goede gewoontes

Hoewel wij mensen aan bijna alles kunnen wennen - alleen bij bijvoorbeeld chronische pijn of depressiviteit gaat dat niet op - zijn wij in het algemeen eigenlijk gewoontedieren. We houden van wat vertrouwd is en nestelen ons graag in tradities en gewoontes. Terwijl ik dit schrijf zijn honderdduizenden mensen uit andere werelddelen en culturen op weg naar ons continent. De jonge mensen zien er vaak blij en optimistisch uit. Maar mensen van pakweg boven de veertig, vijfenveertig lijken afgetobd. Uit de hulpverlening aan eerdere asielzoekers weten wij dat er voor veel van hen psychische problemen zullen ontstaan, waar mijn huidige en toekomstige collega’s nog tientallen jaren mee te maken zullen krijgen. Niet alleen zullen deze mensen te kampen krijgen met de trauma’s die zij hebben doorgemaakt, maar ook zullen velen last hebben van aanpassingsproblemen en van doodgewone, maar o zo pijnlijke heimwee. Iza, nu 68, is al bijna twintig jaar in Nederland. Ze is destijds met haar man gevlucht uit Azerbeidzjan. Christenen waren daar niet meer veilig in die jaren. Iza is een kleine, levendige vrouw, met sprekende donkere ogen. Ze spreekt intussen voldoende Nederlands om zonder

tolk een gesprek te voeren. Maar toch vindt ze het nog steeds frustrerend dat ze zich niet helemaal kan uitdrukken zoals ze wil. Dat heeft iets gedaan met haar zelfvertrouwen. Na al die jaren in Nederland voelt Iza nog steeds het gemis van haar land met zijn eigen gewoontes en tradities en is ze nog steeds niet aan alles hier gewend. Na al die jaren heeft ze nog steeds hoofdpijn en is ze nog steeds moe. En na al die jaren blijft ze ook aan fijne gebruiken vasthouden die in haar jeugd verankerd zijn. Zoals zelfgemaakte koekjes meebrengen voor ‘de dokter’, zoals ze mij noemt. Moderne mensen geven het niet graag toe en vinden het al gauw te saai, maar de gewoontes waarmee wij ons leven inrichten zijn psychologisch van groot belang. Ze maken dat een deel van het alledaagse leven zonder veel nadenken min of meer vanzelf kan verlopen. Daardoor komen er krachten vrij die ons in staat stellen ons intensiever bezig te houden met inhoud en zin en met datgene dat buiten het dagelijkse raamwerk valt. Denk maar eens aan de levensordening van monniken. Gewoontes besparen energie. Als in de supermarkt alle artikelen plots een andere plek hebben gekregen kan dat heel irritant zijn. Je kunt dan niet meer op de automatische piloot langs de schappen lopen, maar moet gaan uitzoeken waar de medewerkers alle producten verstopt hebben. De irritatie en verwarring die zelfs dat al met zich meebrengt, heeft Iza eigenlijk in het groot. Nog steeds zit de oude levensordening in haar ziel. Mensen gedijen vaak het beste wanneer zij met vaste gebruiken op dezelfde plek kunnen blijven. Doordesemd als ze zijn van herhaalbaarheid en betrouwbaarheid geven gewoontes ons een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Ze be-

schermen ons tegen chaos in ons hoofd en tegen psychische druk. Ik zou bijna zeggen: gewoontes zijn ontspannend. In gewoontes kunnen mensen hun leven inrichten. Zo wordt een huis niet op grond van een koopcontract tot je ‘eigen’ woning, maar op grond van de gewoontes die erin ontstaan. Zelfs een vakantiehuisje gaat vertrouwd aanvoelen zodra je er je eigen gewoontes in brengt. Zodra er ergens gewoontes ontstaan, valt het een mens zwaar om van die plek te scheiden. Immigranten beleven zulke processen in het kwadraat. Nu scheiding van het vertrouwde onvermijdelijk is, kan er chaos ontstaan in de hoofden en harten van deze mensen. De levenslange hoofdpijn en de altijddurende vermoeidheid van Iza zijn niet uitzonderlijk. Ik bedrijf geen politiek en ben net als veel anderen diep bezorgd om de impact van de huidige immigratiestroom op onze samenleving. Maar het is een goede ‘gewoonte’ van ons christenen om anderen te hulp te komen. De psychische spanning waar het merendeel van deze mensen doorheen gaat is enorm. Om in hun hoofd niet alle houvast kwijt te raken, zullen ook zij bewust of onbewust zoeken naar vertrouwde gewoontes uit hun vaderland. Ik hoop dat het vooral goede gewoontes zullen zijn waaraan ze hier zullen vasthouden. En ik neem met Iza nog een van die lekkere koekjes. Mmmm. Christofoor Praktijk voor Psychologie en Levensbeschouwing drs. F.M.J. Keyers Oude Rijksweg Noord 5 6114 JA Susteren www.christofoor-praktijk.nl 06-47559670

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

25

KERKGESCHIEDENIS

Mgr. Moors en het Pastoraal Concilie VIII

Concrete zaken bereiken Kardinaal Alfrink wees in zijn preek bij de opening van het Pastoraal Concilie op 27 november 1966 de gelovigen op hun verantwoordelijkheid voor kerk en wereld. Hij zei: “Als geloofsgemeenschap moeten wij ons niet als macht opstellen, die bij anderen vrees en angst en verzet kan oproepen. Wij moeten alleen de heilsboodschap van de Heer doorgeven – in liefde en bescheidenheid – maar met de kracht waartoe Gods Geest ons in staat stelt”.

TEKST DR. PAUL HAMANS FOTO ARCHIEF

26

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Het zal in het aanstaande beraad niet alleen gaan om het kerkelijk leven, “maar ook om het zoeken naar en het omschrijven van de juiste verhoudingen in de samenleving met andere christengemeenschappen en ook de niet-christengroeperingen. (…) Daarom zal het gezamenlijk beraad van dit concilie ook naar eerlijke overtuigingen moeten zoeken om de nederlandse situatie te doorlichten in haar theologische en kerkelijke verhouding – de laatste is niet anders bedoeld dan als een vormgeving van de eerste – binnen de universele katholieke kerk” (PCNK I 42-43). Dat het Pastoraal Concilie oorspronkelijk bedoeld was voor de doorvoering van Vaticanum II in de kerk in Nederland, werd door de aartsbisschop zelfs bij de opening niet meer vermeld. Achteraf stelde het voormalig staflid van het PINK, mgr. prof. dr. Ruud Huysmans (geboren te Eindhoven 1935) vast: “dat de besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie op het Pastoraal Concilie nauwelijks een rol hebben gespeeld. Men ging helemaal zijn eigen weg”. Kardinaal Simonis sluit zich daarbij aan en voegt toe: “Dat feit vormde juist de grote zwakte van dat concilie” (Crijnen, Simonis 144). Overigens nam kapelaan Simonis zelf deel aan drie plenaire zittingen van het Pastoraal Concilie. In de vijfde zitting, waarin het celibaat ter discussie werd gesteld, was Simonis niet aanwezig. Hij hoorde derhalve niet tot de weinige stemmers die voor het behoud waren van de celibaatsplicht. Simonis en Huysmans kenden elkaar al in het kleinseminarie Hageveld en het grootseminarie Warmond. Zij werden beiden op dezelfde dag tot priester gewijd en woonden samen in het Nederlands College in Rome tijdens hun studie aldaar. Kapelaan Simonis werd als lid van de plenaire vergadering naar voren geschoven voor een restzetel uit “de wat behoudende hoek”. Goddijn vertelt: “Een van de ‘meisjes’ op het bu-

reau (van het PINK, P.H.) kwam met de naam van kapelaan Simonis. ‘Dat was een heel aardige man’ . Huysmans gaf een meer inhoudelijk advies en dat was van dien aard, dat ik (Goddijn, P.H.) de bisschoppenconferentie zonder enige aarzeling de naam van de exegeet dr. A. Simonis voorstelde om aan hem de restzetel toe te kennen” (Goddijn, De moed niet verliezen 182).

Herderlijke brief Vaticanum II werd wel als opstapje vermeld in een herderlijke brief van de Nederlandse bisschoppen die door mgr. De Vet was geschreven en op 27 november 1966 in de parochiekerken werd voorgelezen (PCNK I 45-47). De herders lieten het gelovige volk weten: “Vandaag openen wij op plechtige wijze het Pastoraal Concilie van de Nederlandse katholieken. Het is de vrucht van het tweede Vaticaans Concilie en een verder bouwen op de daar aangegeven koers. Het is een beraad, een met elkaar in gesprek treden, een gezamenlijk zoeken. Maar het is méér: een beraad als het Pastoraal Concilie is een gelovig bezig zijn, een gelovige bezinning op wat de Kerk van Christus moet zijn in eigen land en in de wereldkerk; het is de vraag hoe wij persoonlijk en gezamenlijk de uitnodigende Boodschap van Christus gestalte kunnen geven. Daarom verheugt het ons bijzonder dat de andere kerken, geloofsgemeenschappen en levensbeschouwelijke richtingen officieel willen deelnemen aan dit Pastoraal Beraad. Wij begroeten hen hartelijk en spreken de hoop uit dat ons gesprek en ons beraad ons dichter mogen voeren naar elkaar en naar de Heer. Pastoraal Concilie is een gelovig beluisteren van de Nederlandse kerksituatie en van de Nederlandse situatie, als een deel van de wereld waarin wij leven en waar wij als gelovige mens onze opgave hebben te vervullen. Pastoraal Concilie is een periode van gezamenlijke bezinning,

pastoraal concilie

van de nederlandse kerkprovincie

danks die hoop menselijke teleurstelling evengoed ons deel zal zijn, want de verschillen in tempo in de grote wereldkerk - een vanzelfsprekend verschijnsel - een langzaam ontluiken en uitbloeien van bestuursbeginselen die op het tweede Vaticaans Concilie zijn vastgelegd, zijn soms niet gemakkelijk te verwerken aspecten van de Kerk. Onze wil om verbonden en nauw verbonden te blijven met de belangen van de wereldkerk is een liefde die vaak pijn meebrengt, maar die wij ondanks de pijn willen. Een Pastoraal Concilie vraagt van ons allen gelovig zijn in hoop; ‘niemand die in Hem gelooft zal worden, teleurgesteld’ (Rom. 10,11) zegt Sint Paulus en elders schrijft hij ‘de God der hoop vervulle U met alle vreugde en alle vrede in het geloof, opdat gij overvloeit van hoop door de kracht van de H. Geest’ (Rom. 15,13). Het vertrouwen dat wij hebben, vindt zijn grond in een diepe hoop, want en weer halen wij Sint Paulus aan ‘de hoop laat niet tot schande worden, daar de liefde Gods is uitgestort in onze harten door de H. Geest, die ons gegeven werd’ (Rom. 5,5). Wij willen door dit Concilie in liefde en trouw groeien.

van gebed, van gelovig denken en spreken met elkaar en met al degenen in onze gemeenschap bij wie de grote ontwikkeling in de wereld van onze dagen religieuze bezinning oproept. Ons spreken en ons zoeken zijn daarom een gelovig spreken en een gelovig zoeken, zoals Sint Paulus schrijft aan de Filippenzen ‘Uw liefde tot de Heer en zijn kerk moge steeds rijker worden aan inzicht en fijngevoeligheid, om te kunnen onderscheiden waar het op aan komt’ (Fil. 1,9). Een gelovig zoeken en spreken, ‘want waar twee of drie in mijn naam vergaderd zijn, ben ik in hun midden’ (Mat. 18,20). Wij zouden U willen vragen uw mening over tal van zaken te zeggen, zeker ook in de gespreksgroepen die overal gevormd worden. Wij beloven dat wij in de mate van het mogelijke rekening zullen houden met hetgeen ons langs de weg van de gespreksgroepen bereikt. Uw spreken en zoeken zij vol begrip voor elkaar, want het moet kerk-vormend zijn in die zin, dat U niet alleen een positieve

bijdrage probeert te leveren aan de concilie-leiding, maar ook dat wij allen proberen elkaar vandaag tot steun te zijn in het geloven in Christus en in onze hoop op Hem. Wij willen concrete zaken bereiken, heel concreet dat de liefde moge groeien en dat wij samen beter de uitnodigende Boodschap van Christus worden. Wij hopen dat wij in de Kerk beter het gezicht van Christus herkenbaar zullen maken en dat wij en onze gescheiden broeders bij elkaar weer de gelaatstrekken van Christus duidelijker zullen gaan herkennen. Maar wij weten ook bij voorbaat, dat wij daarin maar ten dele zullen slagen. Nieuw leven, ook nieuw leven in de Kerk, wordt uiteindelijk niet afgedwongen, het wordt voortgebracht door harde inspanning, vaak met verdriet en pijn. Ook ten aanzien van de resultaten van ons beraad moeten wij onze verwachtingen niet overtrekken. Wij leven in hoop, maar wij weten óók dat on-

Rond de grote vragen die ons gelovigzijn, ons lid-zijn van de Kerk, ons bewoner-zijn van dit land en deze wereld betreffen, zullen wij in gezamenlijk overleg proberen wegen te vinden naar elkaar en naar de Heer. Wij allen hopen dat er een ‘christelijk verantwoord pastoraal beleid’ uit zal volgen; wij hopen vooral dat wij er allen betere mensen en dus ook betere christenen van zullen worden, d.w.z. met een vermeerderde liefde voor God, de medemensen; de wereld van nu en straks. Moge God ons, mogen wij elkaar ook een nieuw élan geven. Een nieuw élan, van waaruit wij in liefde zullen kunnen dienen. ‘Beijvert u dan de eenheid des geestes te behouden door de band van de vrede’ (Eph. 4,3). Moge God ons Pastoraal Concilie zegenen, moge de Moeder Gods onze voorspreekster zijn en moge daarbij paus Joannes XXIII, die met het pastorale tweede Vaticaans Concilie begon, ons ten voorbeeld staan in goedheid en openheid”.

(wordt vervolgd)

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

27

FOTOREPORTAGE

Kiek oet… Sittard Binnen een straal van een paar honderd meter telt de binnenstad van Sittard drie kerken. Een ervan is de Sint Michaëlskerk aan het randje van de Markt. En dat al meer dan 350 jaar. Het is een oorsprong een kloosterkerk, gebouwd door de paters Dominicanen. Vanuit Maastricht stichtten zij hier een dependance in het kader van de bestrijding van de reformatie. Omdat de protestanten uiterlijk vertoon in kerken hekelden, werd bij de kerkenbouw overdadig uitgepakt en verdienen de voorgevel én het hoogaltaar het predicaat barok. Een reliëf in de voorgevel maakte direct duidelijk wat de bedoelingen van de paters waren: te zien is Maria die aan Dominicus de rozenkrans overhandigt, waarmee het bidden van de rozenkrans werd gepropageerd. Aan de voet is een hondje met een brandende fakkel uitgebeeld, hét bekende symbool van de “dominicanes”, de honden van de Heer, die het katholieke geloof als een lichtende fakkel zouden verbreiden. Over beeldtaal gesproken… In de linker nis staat een beeld van de heilige Ignatius, stichter van de Jezuïeten, rechts staat het beeld van de H. Rosa, patrones van Sittard. Deze beelden zijn in later tijd geplaatst door de jezuïeten, toen zij in 1851 kerk en klooster hadden overgenomen. In 1922 kwam het overigens in handen van de paters Franciscanen. Geen wonder dat in Sittard de gangbare benaming voor het gebouw ‘Paterskerk’ is… De blikvanger in de kerk is het imposante hoofdaltaar met een barokke altaaropstand uit het begin van de 18e eeuw, met uitbeeldingen van de heilige Drie-eenheid, geflankeerd door beelden van de H. Rosa en de H. Catharina van Siena, waarbij natuurlijk ook de heilige Michael niet ontbreekt. Tot de inventaris behoren verder een preekstoel uit 1649, een rijk gesneden lambrisering uit de tweede helft van de 17e eeuw met daarin vooral Dominicaanse heiligen en een gepolychromeerd beeld van het H. Hart van Jezus uit 1875. De gebrandschilderde ramen zijn uit het atelier Nicolas en dateren uit de jaren 1893-’94. Op het zangkoor bevindt zich een glas-in-loodraam uit 1948 met een afbeelding van Sint-Rosa, waarvoor Eugène Laudy tekende. De olieverfschilderijen tonen de Dominicaanse devotie tot de Maria.

TEKST FRANS VAN GALEN FOTO’S BISDOM ROERMOND

28

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

29

AGENDA

Agenda bisschop Frans Wiertz Donderdag 8 oktober 14.30 uur Dekensvergadering Zondag 11 oktober 11.00 uur Eucharistieviering in St. Lambertusparochie te Kerkrade Dinsdag 13 oktober Vergadering Bisschoppenconferentie te Utrecht Woensdag 14 oktober 10.00 uur Eucharistieviering in klooster van paters Redemptoristen te Wittem in kader van jaar van de Religieuzen 15.00 uur Vergadering bestuur Stichting Verkondiging Zaterdag 17 oktober 10.45 uur Eucharistieviering in klooster van Missiezusters Dienaressen van de H. Geest te Steyl b.g.v. Gezinsweekend Zondag 18 oktober 11.30 uur Eucharistieviering in St. Christoffelkathedraal Maandag 19 oktober 10.30 uur Vergadering Paredis Stichting

Dinsdag 20 oktober 10.30 uur Vergadering commissio mixta in Den Bosch 14.30 uur Vergadering met staf Kairos Woensdag 21 oktober 13.00 uur Vergadering Permanente Raad te Utrecht Donderdag 22 oktober 14.30 uur Vespers en vergadering Priesterraad Zondag 25 oktober 11.00 uur Pontifcale Hoogmis in parochiekerk H. Jacobus de Meerdere te Bocholtz Maandag 26 oktober Bijeenkomst Focolare bisschoppen te Nieuwkuijk Woensdag 28 oktober 18.30 uur H. Mis in bisschopskapel met leden apostolaatsgroep Donderdag 29 oktober 15.00 uur Pontificale Hoogmis in Aachener Dom b.g.v. afscheid bisschop Mussinghof Zaterdag 31 oktober 10.30 uur Pontificale Hoogmis in Abdijkerk Rolduc te Kerkrade met wijding transeunte diaken

Zondag 1 november 11.30 uur Pontificale Hoogmis in Sint Christoffelkathedraal b.g.v. Hoogfeest van Allerheiligen Maandag 2 november 8.00 uur Eucharistieviering b.g.v. Allerzielen in de grafkapel van de overleden Roermondse bisschoppen op het Oude kerkhof Dinsdag 3 november 11.00 uur Treffen Euregio bisschoppen te Aken Woensdag 4 november Scrutinium grootseminarie Redemptoris Mater te Blankenberg Vrijdag 6 november 18.00 uur Vormselviering in parochie O.L. Vrouw Geboorte te Kessel Zondag 8 november 15.00 uur Vesperviering met aanstelling kandidaten in St. Christoffel kathedraal

Agenda hulpbisschop Everard de Jong Zondag 4 oktober 10.30 uur Eucharistieviering in verzorgingshuis ’t Brook te Voerendaal bij gelegenheid van heropening na renovatie. Maandag 5 oktober 13.30 uur Vergadering afdelingshoofden Diocesane Pastorale Dienst 19.00 uur Deelname aan ontvangst bij gelegenheid Dag van de Duitse Eenwording te Den Haag. Donderdag 8 oktober 14.30 uur Dekenvergadering te Roermond. Vrijdag 9 oktober 19.00 uur Vesperviering in de parochiekerk H. Naam van Jezus te Broekhuizenvorst bij gelegenheid van jaarlijkse herdenking marteldood mgr. Schraven en gezellen. Zaterdag 10 oktober Middag Onthulling monument vergeten omgekomen kinderen uit WO II in buurtschap ’t Spik te Roermond. Maandag 12 oktober 18.30 uur Lezing bij Rotary Gulpen.

30

DE SLEUTEL

OKTOBER 2015

Donderdag 15 oktober 20.00 uur Lezing voor ouders van vormelingen en communicanten in het parochiecluster Roerstreek. Zaterdag 17 oktober Middag Deelname aan de Thomas More Lecture te Utrecht. Maandag 19 oktober 14.30 uur Vergadering van het Kathedraal Kapittel te Roermond. Dinsdag 20 oktober 19.30 uur Eucharistieviering en lezing bij Christoffelgroep in H. Hartkerk te Roermond. Donderdag 22 oktober 14.30 uur Priesterraadvergadering te Roermond. 20.00 uur Brainstormbijeenkomst over aanstaande gezinssynode met echtparen te Roermond Woensdag 28 oktober Stille dag Donderdag 29 oktober Deelname aan slotbijeenkomst ‘Religieuzen tegen Vrouwenhandel’ te Den Bosch.

Zaterdag 31 oktober 10.30 uur Diakenwijding in Abdijkerk Rolduc te Kerkrade. Zondag 1 november 10.00 uur Pontificale eucharistieviering in abdij Sint-Benedictusberg te Vaals bij gelegenheid van hoogfeest van Allerheiligen. Maandag 2 november 08.00 uur Eucharistieviering in Bisschoppelijke grafkapel op Oude Kerkhof te Roermond bij gelegenheid van Allerzielen. Dinsdag 3 november 11.00 uur Deelname aan ontmoeting Euregionale bisschoppen te Aken. Vrijdag 6 november 08.00 uur Eucharistieviering in de kloosterkapel van de zusters Dienaressen van de de H. Geest van de altijddurende Aanbidding te Steyl bij gelegenheid van viering 100 jaar aanbidding. Zaterdag 7 november 09.30 uur College filosofie Theologisch Instituut Rolduc

Puzzel We hebben voor deze puzzel gebruik gemaakt van woorden uit het eerste boek Samuël, de hoofdstukken 22 t/m 25. Als u de woorden wegstreept in het diagram, dan blijven er enkele letters over die de oplossing van de puzzel vormen. Wie de woordenbrij ontraadselt en het geluk heeft als winnaar uit de bus te komen, wacht de gebruikelijke prijs.

AANGORDEN ABJATAR ALLERIJL BERGLAND BLOEDSCHULD BOOSHEID DORSVLOEREN) ENGEDI GEZALFDE

GRAANKORRELS JONATAN KALEBIET KEÏLA LEGERTROS MANSPERSOON NALATIGHEID ONVERLAAT OVERGELEVERD

RECHTSCHAPEN ROUWKLACHT ROZIJNKOEKEN SCHAAPSKOOIEN SCHEERDERS SCHRANDERHEID SCHUILPLAATSEN SLAGORDE SPELONK

SPREEKWOORD STEENBOKROTSEN STEPPE VELDTOCHT WROEGING ZELFVERWIJT ZIFIETEN

De oplossing van de puzzel uit het vorige nummer was ‘Onze Lieve Vrouw van Smarten’. Het is een van de zogenoemde kleine Mariafeesten, gevierd op 15 september. Vanwege de bijzondere betekenis van het getal zeven werden er zeven smarten in de gedachtenis samengebracht: de lijdensvoorzegging door Simeon - de vlucht naar Egypte - het verlies van het goddelijk Kind in de tempel - de ontmoeting met haar kruisdragende Zoon - Jezus sterft aan het Kruis - Maria ontvangt haar gestorven Zoon - Maria bij de graflegging van Jezus. Uit de goede inzendingen werd de EH Jo Gerits uit Ottersum als winnaar getrokken. Proficiat

OKTOBER 2015

DE SLEUTEL

31

Gebed tot de Heilige Familie Tot en met 25 oktober 2015 wordt in Rome een Bisschoppensynode gehouden over de roeping en de missie van het gezin in de Kerk en de moderne wereld. Voor die gelegenheid heeft bisdom Roermond een prentje uitgegeven met een gebed ter voorbereiding op en voor het welslagen van voor die synode Jezus, Maria en Jozef, in U beschouwen wij de luister van de ware liefde en met vertrouwen wenden wij ons tot U. Heilige Familie van Nazareth, maak ook van onze gezinnen plaatsen van gemeenschap en gebed, authentieke scholen van het Evangelie en kleine huiskerken. Heilige Familie van Nazareth, laat gezinnen nooit meer ervaren wat geweld is, uitsluiting en scheiding: dat ieder die gewond is of te schande gemaakt, spoedig vertroosting en genezing mag ervaren. Heilige Familie van Nazareth, laat de komende Bisschoppensynode ons meer bewust maken van de heiligheid en onschendbaarheid van het gezin en van zijn schoonheid in het plan van God. Jezus, Maria en Jozef, wil ons horen en verhoren. Amen. (Raam in de Sint-Catharinakerk in

Holz-Kerkrade van Henri Pieters (1959) )