Huishoudboekje
mijn boekje
Toegenegen
Zij zijn zich aan het losmaken van de omgeving waarin ze groot werden. Zij zijn niemand anders dan voorheen, voel maar: de vertrouwde hand, zoen op wang. Alleen kunnen wij de wereld waarin ze aankwamen niet vinden. Oude en nieuwe boeken worden achter elkaar in hun hoofden open en dicht geslagen. Soms verhalen ze (hardop of fluisterend) over iemand die je niet eerder kende. Blijf luisteren, schuif dichterbij. Laat ze niet alleen als ze ver dwalen in andere taal die ze spreken. Maak jezelf niet wijs dat er nog weinig in hun leven toe doet, wandel genegen hun naamloze dagen in en uit, totdat een vlinder of engel de boeken sluit. Henk van Zuiden
Wat zit er in dit huishoudboekje? Inleiding – Terug in de tijd Eten en drinken – Huiselijk eten! Wassen – Kleine wasjes, grote wasjes Schoonmaken – Alles spic en span Activiteiten binnen en buiten de groep – Samen uit en thuis Toegang tot de woning – Binnen zonder kloppen Aankleding studio en woonkamer – Thuis in ieder huis Postbezorging – Dat geef ik je op een briefje Behandeling – Is er een dokter in de zaal? Mantelzorger – Waar zouden we zijn zonder… Vrijwilliger – Maar niet vrijblijvend Veiligheid en veilig werken – Veilig en vertrouwd Huishoudbudget en bestellingen - Let op de kleintjes Medicijnen - Voorkomen is beter dan genezen Afval en technisch onderhoud - Klusserklus Vervoer - Wie gaat er mee?
4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 24-25 26-27 28-29 30-31 32-33 34-35
Huishoudboekje – Terug in de tijd Voor mensen met dementie is het prettig als de omgeving bekend voorkomt en de inrichting herinneringen aan vroeger naar boven haalt. Bij Zorgspectrum staat dat centraal bij het inrichten van de woning en bij het project kleinschalig wonen voor mensen met dementie (ZZP 5 of 7). Wij streven naar gewoon als het kan en bijzonder als het moet.
4
Leefritme Het is niet gemakkelijk aan te sluiten bij het leefritme van dementerende mensen die teruggaan in de tijd. Zorgspectrum wil mensen met dementie houvast bieden in een wereld die steeds chaotischer overkomt. Wij willen de bewoners ondersteunen door het bieden van structuur en een dagindeling die aansluit bij het individuele ritme, het aanbieden van de juiste prikkels op de juiste momenten en het vermijden van afleidende prikkels.
“ Sluit jij aan bij het leefritme van de dementerende mens?” Huiselijk leven Huishoudelijke taken en alles wat daarbij komt kijken, stimuleert en activeert bewoners. Herkenbare en betekenisvolle prikkels zoals geuren, geluiden en handelingen. Prikkels die aan vroeger doen denken. Bewoners die zelf een (kleine) bijdrage mogen leveren aan het huiselijke leven, voelen zich een stuk prettiger.
Tip: Vul de tips gerust aan. Succes Medewerkers zijn de sleutel tot succes in dit project. Je werkt vaker zelfstandig en verricht meer verschillende taken (wassen, begeleiden, activeren, enzovoorts). Het dagelijks leven van de bewoners en jouw ondersteuning daarbij bepalen jouw werkzaamheden. Het vraagt dat jij je inleeft in de bewoners, dat je je actief opstelt, dat je meer aandacht schenkt aan en meer afstemt met de individuele bewoner.
“ Betrek jij de bewoner bij jouw werkzaamheden?” Voor jou! Geef jij ook kleur en inhoud aan het leven van de bewoners? Met dit persoonlijke huishoudboekje willen wij je helpen om je werk met plezier te blijven doen. Nodig jij de bewoners uit om jou een handje te helpen?
Dit boekje is van jou!
Lees dit boekje ook eens door met de bewoners.
Eten en drinken Huiselijk eten! Woensdag gehaktdag? Kies samen met de bewoners wat er vandaag op het menu staat. Zorg voor voldoende variatie en denk aan de Schijf van vijf. Praat met bewoners over vroeger. Praten over eten brengt herinneringen boven. Houd rekening met bekende voorkeuren of afkeuren. Weet dat een gewone maaltijd vanwege de belevingsrijkdom de voorkeur heeft boven dieetproducten. Werk aan de winkel Maak aan de hand van het menu een lijst voor de boodschappen en/of bestellingen. Houd rekening met een maaltijd voor zes tot zeven personen. Laat de bewoners je gerust helpen. Beweging, frisse lucht en onder de mensen komen, doet bewoners goed. Over de kook Zorg dat er bij het bereiden van de maaltijd in ieder geval twee personen aanwezig zijn. Laat een bewoner gerust meekijken naar jouw kookkunsten. Zelf de handen uit de mouwen steken, dat mag een bewoner natuurlijk altijd. Blijf jij er wel even bij?
6
Aan tafel! Kijk met elkaar wat het beste past bij de bewoners. Samen aan één tafel of op de eigen studio. Kijk naar de wensen van bewoners en de interactie tussen de bewoners. Er is altijd ruimte voor een gast (familielid of vrijwilliger) om mee te eten en nodig ze uit om mee te helpen.. Samen aan de afwas Ruim samen de tafel af en zet alles in de keuken. Kies voor de vaatwasser of was gewoon met de hand. Verdeel de rollen. Wie spoelt af, wie wast af, wie droogt af en wie ruimt op. Ouderwets gezellig toch?
“ Prik jij gezellig een vorkje mee?”
Bloemkoolgeurtje? Weg ermee! Je kent het vast, kookgeurtjes. Vooral het bereiden van bloemkool, kan zo’n vervelend geurtje veroorzaken. De bloemkoolgeur verbloemen en inruilen voor een aangenaam geurtje? Niet moeilijk!
• Zet een extra pannetje op het fornuis, met een beetje kaneel en suiker. Laat het warm worden. Dat zorgt voor een lekkere geur in de keuken; • Doe een stukje witbrood bij de bloemkool, dat neemt de bloemkoolgeur op;
Tips
• Voeg een klontje boter toe aan het kookwater en de vervelende lucht zal er vrijwel niet meer zijn. Of doe een scheutje citroensap bij het water en het geurtje van de bloemkool is verleden tijd.
mijn tips
Wassen – Kleine wasjes, grote wasjes! Maandag: wasdag! Kies een dag in de week om met bewoners de was te doen. Dat geeft invulling aan de dag. Kies ook een vaste volgorde van taken. Het sorteren van het wasgoed, het vullen van de trommel, het aanzetten van de droger of het met z’n tweeën opvouwen van de schone lakens. Wit bij wit, bont bij bont Laat bewoners gerust een handje helpen. Verzamel al het wasgoed en sorteer samen de witte en de bonte was. Let ook op het waslabel. Betrek de bewoners bij de keuze van waspoeder, wasverzachter en vlekkenmiddel. Vul samen de trommel en controleer het wasprogramma en de temperatuur. Was dat nou van mij? Zorg dat wasgoed niet kwijtraakt of wordt verwisseld. Een merkje op kleding en linnengoed van de bewoners voorkomt dat. Vraag nieuwe bewoners hun (nieuwe) wasgoed te merken.
8
Wast een berg, kost een beetje Voor het wassen in de woning (gebruik van wasmachine- en droogtrommel, waspoeder en tijd van de medewerker) worden kosten bij de bewoner in rekening gebracht. Stimuleer nieuwe bewoners om hun eigen bed- en linnengoed mee te brengen, net als thuis. Kind kan de was doen Soms is het de wens van de bewoner of de familie dat de kleding door de familie wordt gewassen. Dat kan natuurlijk ook.
“ Steek jij ook de handen uit de mouwen?”
Laat maar lekker - wat minder - draaien! Het is verstandig de wasdroger zo kort mogelijk te laten draaien. Dat bespaart een hoop energie. Maar je wilt de natte was natuurlijk wel zo snel mogelijk droog hebben. Dat doe je zo: laat de was goed centrifugeren, voordat je het in de wasdroger stopt. Dan kun je droger een korter programma laten draaien. Dat bespaart op de lange termijn een hoop energie.
mijn tips
Bij warm weer, kun je de wasdroger helemaal laten voor wat ie is. Hang het wasgoed buiten aan de waslijn en binnen een paar uur is het droog.
Tips
Ontdek je een vlek in het wasgoed? Zoek de vlek op in de vlekkenwijzer. www.uwhulpinhuis.nl
Schoonmaken – Alles spic en span
10
Schoon schip maken Werken en wonen is plezieriger in een schone ruimte. Schoonmaken hoeft geen vervelende klus te zijn. Met (een beetje) hulp van de bewoner is dat juist gezellig. Roep herinneringen over vroeger op en luister naar de verhalen die daarbij horen. En je verzet ongemerkt bergen werk.
Hulp in huis Maak bij de komst van een nieuwe bewoner samen met de familie afspraken over het schoonhouden van de studio. Het kan de wens van de familie zijn om deze ruimte zelf schoon te houden, maar dat mogen zij ook uitbesteden aan Zorgspectrum. Dan komen de kosten voor rekening van de bewoner.
Helder Mientje Bespreek met de bewoners wat er die dag moet worden schoongemaakt. Betrek bewoners actief bij de klusjes. Laat je helpen met het afstoffen van de meubels met plumeau of stofdoek. Neem ook het water geven van de planten op in het poetsschema om te voorkomen dat ze nooit of juist elke dag water krijgen.
Grote schoonmaak Voor het schoonmaken van de vloeren, wanden en ramen van de individuele studio’s en van de gemeenschappelijke ruimtes zorgt Zorgspectrum. Deze kosten komen voor rekening van de AWBZ en hoeft de bewoner dus niet zelf te betalen.
Warm sopje Helpen bij het schoonmaken van de eigen woning geeft de bewoner een voldaan gevoel. Het warme sop aan de handen prikkelt en acti veert. Laat bij het afsoppen van het aanrecht en keukenblok de bewoners helpen. Neem elke dag een schone theedoek, handdoek en vaatdoek.
Hygiënisch schoon Bewoners die een po gebruiken hebben een po op naam. Zorg dat deze po in de badkamer van de studio blijft. Reinig de po na gebruik volgens de voorschriften.
“ Laat jij de handjes wapperen?”
Tips
Bovenkant keukenkastjes schoonmaken? Hoeft niet meer! Het wordt vaak vergeten: de bovenkant van de keukenkastjes. Misschien niet altijd onbewust, want een leuk klusje is het niet. De bovenkant van de kastjes schoonhouden zonder te soppen, schuren en je hoofd regelmatig te stoten?
Dat kan. Maak het nog één keer grondig schoon en leg er dan een oude krant op, vervang die eens in de drie maanden. Dat scheelt werk!
Meer handige poetsadviezen vind je op: www.schoonmakenhuishouden.nl
mijn tips
Activiteiten binnen en buiten de groep - Samen uit en thuis Gelukkig hebben we de foto’s nog Mensen met dementie voelen zich thuis in een vertrouwde omgeving. Ga met de bewoner een gesprek aan over vroeger. Hoe heeft u uw man/ vrouw ontmoet? Maak gebruik van de foto’s die aan de muur hangen. Praat over de erfstukken. Help bewoners met het opzoeken van de gelukkige momenten uit het verleden. Laat het verleden herleven. Rituelen Probeer uit te vinden wat de bewoner nodig heeft om zich lekker in zijn vel te voelen. Ontdek wat rituelen zijn die bijdragen aan het welbevinden van de bewoner. Regel bijvoorbeeld dat iemand elke dag de krant komt voorlezen. Herinner de bewoner op tijd aan een televisieprogramma dat hij of zij niet wil missen. Zing samen de liedjes van vroeger en van nu.
12
Uitstapjes Ga er met de bewoners eens op uit. Vertel de bewoners dat zij kunnen deelnemen aan activiteiten die Zorgspectrum organiseert. Voor sommige activiteiten kan de bewoner om een bijdrage worden gevraagd. Bedenk dat bewoners ook kunnen deelnemen aan activiteiten van externe verenigingen. De bewoner en zijn familie moeten dit zelf regelen. Stimuleer familie en bewoner samen dingen buitenshuis te doen. Hulp van buitenaf Kom je er zelf niet uit? Weet dat er anderen zijn die jou kunnen helpen. Schakel daarvoor de hulp in van een vakkracht of een vrijwilliger.
“ Zet jij de bloemetjes buiten?”
De paden op, de lanen in Buitenlucht doet een mens goed! Ga met de bewoner naar buiten, wandel een stukje, neem een appel of pakje drinken mee voor op een bankje. Buiten zijn en lopen
geeft automatisch gespreksstof en afleiding. En tijdens een wandeling zijn stiltes geen probleem. Een drupje regen kan geen kwaad! Een hoosbui is
Tips
een ander verhaal, speur daarom van te voren even op buienradar: www.buienradar.nl Zie ook p. 35 voor het liedje
mijn tips
Toegang tot de woning – Binnen zonder kloppen Woon-werkverkeer Houd er rekening mee dat je werkt op de woonplek van de bewoners. Bewoners zijn gesteld op rust, orde en overzicht. Zorg ervoor dat het niet een komen en gaan is van onbekenden in de woning. Probeer het ‘woonwerkverkeer’ te beperken. Sleutel tot succes Bewoners hebben zelf de voordeursleutel van hun eigen woning . Zij bepalen dus (in beperkte mate) wie er toegang hebben tot hun woning. Bewoners die niet zelfstandig naar buiten kunnen, krijgen geen voordeursleutel van de woning, maar wel van de studio. Welkom Besef dat iedere bewoner recht heeft op privacy. Ga nooit, ook al heb je de sleutel, zomaar een studio binnen. Bel of klop eerst aan en wacht op antwoord. Dat is wel zo netjes.
14
Visite! De bewoner krijgt ook bezoek. Leg uit dat familie van de bewoners moeten aanbellen als ze op bezoek komen. Ook medewerkers van Zorgcentrum bellen eerst aan. Zorg dat nieuwe gasten zich even voorstellen aan de bewoners. Sleutelkinderen Weet dat familieleden van de bewoner soms zelf een sleutel van de studio hebben.
“ Ben jij de sleutel tot succes?“
Witte zwanen, zwarte zwanen! Wie gaat er mee naar engelland varen? Engelland is gesloten De sleutel is gebroken Is er dan geen timmerman Die de sleutel maken kan? Laat doorgaan Laat doorgaan Wie achter is moet voorgaan!
Tips
mijn tips
Aankleding studio en woonkamer – Thuis in ieder huis Gezellig huiselijk Huiselijkheid en gezelligheid dragen bij aan het welbevinden. Zorg er met je collega’s voor dat de woonkamer voor de bewoners huiselijkheid en gezelligheid uitstraalt. Tussen kunst en kitsch Kleed de gezamenlijke ruimte aan met voldoende prikkels die voor bewoners herinneringen oproepen aan wat zij kennen. Denk aan planten, tafelkleden op tafel, foto’s van familie aan de muur, schilderijen van oude taferelen. Zorg dat iedere bewoner een ‘eigen’ stoel in de gezamenlijke huiskamer heeft. Eigen haard is goud waard Maak met de bewoner afspraken over de inrichting van de eigen woning. Houd rekening met zijn/haar wensen. Zorg dat de inrichting bijdraagt aan het ‘thuisgevoel’. Plaats het vertrouwde meubilair en de eigen spulletjes zo in de ruimte dat het naar de zin is van de bewoner. Houd rekening met voldoende werkruimte voor jezelf en een veilige woonomgeving.
16
Van het huis Voor een veilig bed met een huiselijke uitstraling en voor het stofferen van de studio zorgt Zorgspectrum. Dat krijgen de bewoners zo gezegd van het huis.
“ Ben jij een echte huismus?”
Knutsel een placemat in elkaar Maak samen met de bewoner een placemat. Zet er de eetgewoontes van de bewoner op. Handig voor jou en voor de bewoner. Versier de placemat met foto’s, van de bewoner en van familie en bekenden. Zodat de bewoner tijdens ontbijt, lunch en avondeten het gevoel heeft dat zijn/haar dierbaren ook een beetje mee-eten.
mijn tips
Tips
Postbezorging – Dat geef ik je op een briefje
18
Er is er een jarig… Mensen met dementie vinden het plezierig om af een toe een kaart of brief per post te ontvangen. Het maakt een feestdag of verjaardag extra tastbaar. Zorg dat de kaart zichtbaar aanwezig is in de studio. Grijp de gelegenheid aan om eens te praten over familie en vrienden.
Aan huis bezorgd Iedere bewoner heeft binnen een wooncomplex zijn of haar eigen adres. Breng de post naar de bewoner. Lees de kaart of brief voor (als de bewoner dat wil). Maak een praatje over degene die de kaart heeft gestuurd. Voor de bewoner is het een welkome afwisseling.
Uitgaande post Om post te krijgen, is het nodig om zelf ook iets te sturen, bijvoorbeeld een kaartje voor een jarige vriend of zieke zus. Maak samen met de bewoner een keuze uit verschillende ansichtkaarten. Bedenk samen de tekst voor de kaart. Help hem of haar met het schrijven als dat nodig is. Breng de kaart samen naar de brievenbus, dan is de bewoner ook even in de frisse buitenlucht.
“ Kijk jij uit naar de postbode?”
Een verjaardag vergeten is er niet meer bij Een verjaardag vergeten. Het overkomt iedereen wel eens. Je kunt het eenvoudig voorkomen. Koop of maak samen met de bewoner een verjaardagskalender. Schrijf hier alle verjaardagen van familie en andere dierbaren
mijn tips
op. Plak er foto’s bij, dat geeft de bewoner meer herkenning. Hang de kalender op een plaats waar de bewoner regelmatig komt en deze goed kan zien. Vergeet niet maandelijks de goede maand voorop te hangen.
Tips
Kaart versturen? Maak er samen met de bewoner eens een! Iedereen waardeert een zelfgemaakte kaart. Neem een kijkje op www.vistaprint.nl of www.kruidvat.nl.
Behandeling – Is er een dokter in de zaal? Klaarstaan Kwaliteit van de begeleiding, de zorg- en dienstverlening is belangrijk voor het woon- en leefklimaat in de woningen. Psychologen en fysiotherapeuten, logopedisten, diëtisten en koks staan klaar om hun deskundigheid en vaardig heden in te zetten. Maak daarvan gebruik. Net als t(e)huis Binnen een kleinschalige woonomgeving staat de behandelaar meer op afstand dan in de thuissituatie of bij individueel wonen in het woonzorgcentrum. Naast het methodisch werken en het regelmatig evalueren is het belangrijk dat je met de artsen en psycholoog afspraken maakt waarop jij moet letten. Jij bent een van de mensen die veranderingen bij de bewoner direct kan opmerken. Vaste behandelaars Voor het behandelen van bewoners worden vaste behandelaars ingezet (zoals bij cliënten met een ZZP met behandeling). Weet dat behandelaren op vaste tijden beschikbaar zijn en dat bij spoed een bezoek van bijvoorbeeld een arts is gewaarborgd.
20
Doktersbezoek Voor diagnostische taken bezoekt de behandelaar de bewoner in zijn eigen studio. Zij zijn gewend behandeltaken te delegeren en vooral coachend en controlerend op te treden. Begrijp dat jou kan worden gevraagd therapeutische interventies uit te voeren onder supervisie van de behandelaar. Maak hierover duidelijke afspraken en laat je goed informeren. Vraag door als iets niet helemaal duidelijk is. Zorg dat er voldoende contact is tussen jou en de behandelaar. Achter gesloten deuren Als de aanwezigheid van de cliënt niet gewenst of noodzakelijk is, vinden de gesprekken (bijvoorbeeld met mantelzorgers of andere belanghebbenden) niet in de studio plaats. Zoek hiervoor buiten de woning een ruimte op met voldoende privacy.
“Let jij wel even goed op?”
Maak een levenskalender De levenskalender helpt de naaste omgeving van de bewoner een beeld te krijgen van hoe het leven was voor de ziekte of aandoening en zo een beeld te geven van wie
de persoon was en is. Vraag familieleden om het leven van de bewoner in woord en beeld op de levenskalender te zetten. Wat voor leven leidde iemand? Wie was hij? Hoe gaf die mens
Tips
vorm en zin aan het leven? Wat was belangrijk? Wie waren belangrijk? Kijk ook eens op: www.metdejaren.nl www.btsg.nl
mijn tips
Mantelzorger – Waar zouden we zijn zonder… Afspraak is afspraak Vooral de mantelzorger levert een grote bijdrage aan het welbevinden en de kwaliteit van het leven van de bewoner. Bespreek bij het eerste contact met de mantelzorger de (wederzijdse) verwachtingen. Leg de afspraken goed vast in het zorgleefplan en in de agenda. Zorg dat afspraken niet vrijblijvend zijn zodat de mantelzorger weet waar hij of zij aan toe is en jij ook. Thuis in huis Zorg dat de mantelzorger zich welkom en thuis voelt. De mantelzorger mag zich in de studio van de bewoner vrij bewegen. Hij of zij mag zich tot op zekere hoogte vrij bewegen in de woongroep. Zorg dat de medebewoners er geen last van hebben.
22
Werk samen Laat mantelzorgers een vaste rol spelen in de dagelijkse zorg binnen de groep (bijvoorbeeld helpen met eten). Zij doen dat onder jouw verantwoordelijkheid. Blijf werken aan het samenspel en de communicatie tussen bewoner, mantelzorger en woonzorgbegeleider. Wel of niet roken? Voor bewoners en mantelzorgers geldt het algemeen rookbeleid van Zorgspectrum. In de woonkamer mag niet worden gerookt, maar in de studio wel, mits dat veilig is.
“Kan jij ook niet zonder?”
Zorg jij voor de mantelzorger? Mantelzorgers hebben vaak een lange weg achter de rug met de ziekte van hun partner of familielid. Zij zijn soms echt even ‘uitgewoond’. Geef ze de tijd en rust om bij te komen maar betrek ze wel zoveel mogelijk bij het dagelijks gebeuren in de woongroep en bij hun verwant. Vraag wat ze graag willen bijdragen en vertel zelf ook wat mogelijk is. Verlies ze niet uit het oog.
Benoem wat je ziet of denkt te zien. Drink een kopje koffie samen. Toon begrip. Je wilt een mantelzorger niet kwijtraken doordat je ze te nadrukkelijk vraagt direct iets te doen of je ze te veel los laat. Wijs ze op gespreksgroepen in de buurt en op de Alzheimer-cafés.
Tips
www.mezzo.nl www.mantelzorginfo.nl www.sensoor.nl telefonische hulpdienst dag en nacht bereikbaar 0900-0767 www.alzheimernederland.nl
mijn tips
Vrijwilliger – Maar niet vrijblijvend Ben je gehecht aan jouw team? Een woongroep is een kleine leefgemeenschap met een hecht team met bekende begeleiders. Daarom komt een vrijwilliger ook vast op een woongroep om samen met het team een vaste kern te vormen. Wie heeft dat zo afgesproken?! Vrijwilligers nemen een belangrijke plaats in binnen de woongroepen. Besef dat ook hier geldt: zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Het is belangrijk dat de vrijwilliger zich houdt aan afspraken, doelstellingen en de visie van de organisatie. Informeer de vrijwilliger over de regels, afspraken en begeleiding door een medewerker van het team. Kies keurig De vrijwilliger in de groep heeft vaak één op één contact met de bewoners en levert een wezenlijk aandeel in de woongroep. Bekijk samen met de vrijwilliger wat hij of zij aan vaardigheden heeft te bieden aan de individuele bewoner of aan de groep.
24
Setje Vrijwilligers worden gekoppeld aan een vaste begeleider uit de woongroep. Deze zorgt voor het vastleggen van afspraken, begeleiding, evaluaties en eventuele tussentijdse gesprekken. De vrijwilliger gaat waar nodig mee in teambuilding, visiebesprekingen, relevante scholingsmomenten enzovoorts.
“ Wil jij ook eens vrij(williger) zijn?”
Vrijwilligen doe je zo! Kies een vrijwilliger op: • uitstraling • motivatie • betrouwbaarheid • talent • enthousiasme •
Vraag een vrijwilliger • op een vast moment van de week • bij de dagelijkse maaltijd • voor een blokje om • voor een gang naar de plaatselijke super • en stuur hem met een bewoner het bos in • voor een klusje in en om huis •
Tips
Prijs een vrijwilliger om haar/ zijn: • betrokkenheid • aanwezigheid • creativiteit • gezelligheid •
mijn tips
Veiligheid - Veilig en vertrouwd Veiligheid voorop Besef dat vaak alleen werken en alleen aanwezig zijn in de woning je kwetsbaar kan maken. Zorg dat je weet hoe te handelen bij calamiteiten. Volg dit stappenplan: Bel 1. een collega van de naastgelegen woning 2. de leidinggevende of dienstdoende leidinggevende 3. de incidentendienst (de AWN-coördinatoren) 4. de calamiteitendienst 5. 112 Bij ernstig onveilig voelen altijd 112 bellen! Leer van je fouten Het is belangrijk dat je veilig werkt met elkaar en dat iedereen zich vertrouwd voelt. Zo leer je ook meer van elkaar. Geef collega’s tips en feedback in het belang van de bewoner. Stel je in gesprekken open voor opbouwende kritiek. Durf fouten toe te geven en leer van feedback.
26
Laat je eens verrassen Laat je eens verrassen door het dagelijks leven van de bewoners. Zie wat er allemaal kan gebeuren als je gewoonten en strakke procedures los laat. Laat de bewoners jou uitdagen en kijk naar de behoeften van de bewoners. De interactie met de bewoners geeft leven in de brouwerij.
“ Zorg jij dat de kust veilig is?”
Laat een bewoner niet vallen Veiligheid staat voorop. Voorkom dat een bewoner kan struikelen of vallen door de checklist in te vullen. Zo maak je het risico op een ongeval zo klein mogelijk. www.veiligheid.nl
mijn tips
Tips
Huishoudbudget en bestellingen – Let op de kleintjes Kijk, kies en koop Kijk bij het inkopen naar de kosten en naar de tijd die jij er in moet steken. Kies welke manier van inkopen het best bij jullie situatie past. Houd daarbij rekening met de ligging van de woning in vergelijking met de winkels en de budgettaire mogelijkheden. Maak afspraken met je leidinggevende over de inkopen per woning of per cluster woningen. Heb je ze op een rijtje? Maak vooraf een boodschappenlijstje. Kijk naar aanbiedingen, maar koop niets wat je niet nodig hebt. Vergelijk prijzen en maak er desnoods een spelletje van: wat is duurder? Vraag altijd een kassabon. Koop verse groenten en fruit van het seizoen dat is goedkoper. Spaar het milieu en schaf een stevige boodschappentas aan.
28
Ken je huishoudportemonnee Vraag om de maandelijkse financiële overzichten van de afdeling EAS zoals dat met jouw leidinggevende is afgesproken. Zo weet je welke bedragen beschikbaar zijn en hoeveel er al van is uitgegeven. Houd je geld over? Spaar dat op en gebruik het om in de woongroep leuke dingen van te doen. Ga eens uit eten, of neem een extra dikke biefstuk.
“Pas jij op de kleintjes?”
Zo koop je goed! Voeding, huishoudelijke artikelen • Regel je eigen inkopen bij de supermarkt in de buurt. Laat eventueel bezorgen als het veel is. Denk ook eens aan de winkel van het woonzorgcentrum of verpleeghuis. • Of bestel bij een leverancier die per woning komt afleveren. • Of bestel bij het magazijn van het woonzorgcentrum of verpleeghuis.
mijn tips
Dieetproducten/maaltijden • Koop dieetproducten of maal tijden gewoon in een winkel. • Of bestel rechtstreeks bij de leverancier. • Of bestel bij de keuken van het woonzorgcentrum of ver pleeghuis. De kosten voor dieetproducten worden bij de bewoner in rekening gebracht.
Tips
Verpleegartikelen, incontinentiemateriaal • Bestel verpleegartikelen en incontinentiemateriaal bij het woonzorgcentrum of het verpleeghuis. • Of bestel bij de leverancier en laat het afleveren bij de woning of centraal.
Medicijnen – Voorkomen is beter dan genezen Nog een pilletje Maak afspraken met de arts of de behandelaar over het medicijngebruik van elke bewoner. Laat je goed voorlichten. Wees altijd extra alert bij het klaarmaken van de pillendoosjes. Laat een collega meekijken. Vergeetachtig? Geef de medicijnen op een vast tijdstip, bijvoorbeeld meteen na de maaltijd. Medicijnen die tegelijk mogen worden genomen, geef je ook tegelijkertijd zodat eventueel vergeten wordt voorkomen.
30
Even iets voorschrijven Noteer van elke bewoner het medicijngebruik. Zorg dat deze informatie direct toegankelijk is voor de arts of behandelaar als deze op visite komt bij de bewoner. Als er veranderingen zijn in het medicijngebruik, laat je daar dan goed over voorlichten.
“ Moet jij nog een pilletje?”
Ja Zuster Nee Zuster niet met de deuren slaan! ja zuster, nee zuster! niet op de stoelen staan! ja zuster, nee zuster! denk aan de buren! ja zuster, nee zuster! ‘t zijn heel dunne muren! ja zuster, nee zuster! laten we allemaal doen wat we willen zonder te schreeuwen en zonder te gillen doe wat je het liefste doet ja zuster, nee zuster dan is het altijd goed ja zuster, nee zuster, ja zuster, nee zuster, ja zuster, nee zuster
Tips
www.kiesbeter.nl/medische-informatie
mijn tips
Afval en technisch onderhoud - Klusserdeklus Afval scheiden Plak stickers op de verschillende afvalbakken zodat de bewoner weet wat waarin moet. Gebruik een schema om jezelf er aan te helpen herinneren wanneer welk afval wordt opgehaald. Zorg dat het afval op tijd buiten staat. Klusje klaren Alle klusjes in en rondom huis die bewoners voorheen zelf thuis ook deden, worden door de woonzorgbegeleiders en mantelzorgers gedaan. Bijvoorbeeld iets aan de muur hangen, een kapotte lamp vervangen, de gootsteen ontstoppen enzovoorts. Bespreek met de bewoners welke klusjes er liggen en wie er een handje wil helpen. Twee linkerhanden Maak afspraken met collega’s wie klusjes in de gemeenschappelijke ruimtes voor zijn rekening neemt (ophangen foto’s, gaatje boren lamp ophangen enz.). Doe een beroep op een vrijwilliger of erkend klusbedrijf als geen van de collega’s kan klussen.
32
Overleg met je leidinggevende over ingewikkelde klussen aan de woning waarvoor je een klusbedrijf wilt inschakelen. Dan komen de kosten voor rekening van Zorgspectrum. Eigen huis en tuin Laat de aankleding van de studio van bewoners en kleine reparaties uitvoeren door familieleden. Als er geen familie is, zorg dan dat de werkzaamheden door de begeleiders, een vrijwilliger of een erkende klusbedrijf worden uitgevoerd. Bij het klussen in de studio door een klusbedrijf komen de kosten voor rekening van de bewoner.
“ Kun jij dit klusje klaren?”
Zo maak je een afvalkalender Soort afval Huishoudelijk afval GFT Glas Papier Plastic Batterijen/chem. afval Naaldcontainer Grof afval
Hoe vaak opgehaald
Welke dag
mijn tips
Tips Waar en/of door wie
Vervoer – Wie gaat er mee?
34
Op stap Als bewoners gebruik moeten maken van vervoer, dan zorg jij als begeleiding dat dit wordt geregeld. Bedenk ook dat je vrijwilligers kunt regelen via de receptie van het woonzorgcentrum of verpleeghuis of via de vrijwilligerscoördinator.
Ik ga op reis… Besef dat begeleiding tijdens de rit een verantwoordelijkheid is van de locatie die de uitstap organiseert. Denk er aan dat als een bewoner insuline nodig heeft, er een medewerker moet meegaan die de bevoegdheid heeft om insuline toe te dienen.
Rij ik of rij jij? De bestuurder (vrijwilliger of medewerker) moet steeds in bezit zijn van een geldig rijbewijs. Voor vrijwilligers is dit in het kwaliteitssysteem opgenomen. Weet dat de bestuurder van de privéauto aansprakelijk is bij ongevallen. Controleer vooraf of er een ongevallen-inzittenden verzekering is afgesloten. Natuurlijk mag de medewerker of vrijwilliger ervoor kiezen de eigen auto niet te gebruiken.
Busje komt zo Denk ook eens aan de activiteitenbus van Zorgspectrum die staat gestationeerd bij De Geinsche Hof. Reserveer de bus. Haal de autopapieren en –sleutel op bij de receptie. In de bus is (verplicht) aanwezig: navigatie, verbanddoos, gevarendriehoek, brandblusapparaat, paraplu’s en regenponcho’s. Overige spullen die in de bus aanwezig zijn: fleecedekens, reflecterende vestjes, reserveincontinentiemateriaal en reservekleding.
“ Maak jij dat je wegkomt?”
Tips
De paden in... De paden op, de lanen in Vooruit met flinke pas. Met stralend oog, en blijde zin En goedgevulde tas De zonne lacht ons vrolijk toe Ons groet der voog’len zang En wij we worden vast niet moe Al wand’len w’ uren lang Tratatata bom bom tratatata bom, bom Al wand’len w’ uren lang
Marcheren is gezond voor ‘t bloed Verruimd wordt d’ enge borst ‘t Versterkt de spier van been en voet ‘t Wekt eetlust op en dorst Daarom vooruit en in de maat Zo netjes als ‘t maar kan Nu ‘t eensgezind en ord’lijk gaat Heeft elk plezier ervan Tratatata bom bom tratatata bom, bom Heeft elk plezier ervan www.9292ov.nl
Colofon: Redactie: Reëlle Communicatie Fotografie: Reëlle Communicatie Ontwerp: Member Since Druk: Esenes
