Hoofdstuk. Jaarverslag 2011

Hoofdstuk

Jaarverslag 2011

© 2012 Brabant Water NV Bezoekadres Magistratenlaan 200 5223 MA ’s-Hertogenbosch Postadres Postbus 1068 5200 BC ’s-Hertogenbosch telefoon 073 683 88 88 e-mail [email protected] internet www.brabantwater.nl Colofon samenstelling Afdeling Communicatie, Brabant Water vormgeving Cascade - visuele communicatie, Amsterdam druk HuigHaverlag Printing, Wormerveer Dit jaarverslag is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier

Brabant Water – Jaarverslag 2011

Inhoud

3

Voorwoord van de directie

4

Bericht van de Raad van Commissarissen

Jaarverslag 2011 van de directie

10 Organogram 11 Kengetallen 12 Ons bedrijfsprofiel 14 Strategische aspecten 18 Onze klanten 21 Onze omgeving 26 Onze medewerkers 30 Onze dochters 31 Onze financiën 33 Onze toekomst

Jaarrekening 2011

35 Onze enkelvoudige jaarrekening 65 Onze geconsolideerde jaarrekening

Overige gegevens

86 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 88 Afkortingen

1

“Het beste drinkwater is er altijd en komt gewoon uit de kraan”


Voorwoord van de directie

Brabant Water is van oorsprong een overwegend technisch bedrijf. Een onderneming dus die denkt en handelt vanuit haar technische processen en het maken van haar product: het beste water uit de beste bronnen. Met de allerbeste zorg voor de omgeving en ook daarvoor halen we alles uit de ‘technische’ kast. Zo is het altijd geweest en zo zal het altijd ook blijven. Alleen komt daar steeds meer bij. Van aansluiting via verbruiker naar klant In het begin van haar bestaan bood een waterbedrijf een technische dienst – drinkwater levering – aan een aantal aansluitingen. Vanaf de tweede helft van de vorige eeuw werd die technische dienst min of meer een vanzelfsprekendheid en kwam de nadruk steeds meer te liggen op kwaliteit en leveringszekerheid voor onze verbruikers. Een logische ontwikkeling die in veel sectoren viel te zien en die zich in de laatste decennia in versneld tempo heeft voortgezet. Onze verbruikers werden vervolgens klanten, die op een klantvriendelijke manier bediend willen worden. Dat Brabant Water daarin steeds beter is geslaagd, bewijst de 7,7 die we bij de laatste grote benchmark in 2010 van onze klanten op het rapport kregen; een mooi cijfer.

Van procesgericht naar klantgericht De wereld om ons heen verandert en klanten verwachten terecht dat we zaken steeds beter, vriendelijker en makkelijker voor hen organiseren. Meer nog: hun wensen, behoeften en verwachtingen zijn leidend en daarmee is de klant een integraal onderdeel van onze processen geworden. We kunnen niet langer vanuit onze vastliggende (technische) processen naar de klant kijken, maar dienen onze processen door de ogen van de klant te bezien, te veranderen en te verbeteren.

Altijd in verbinding … Met deze ontwikkeling – van technisch via klantvriendelijk naar klantgericht – zijn we vanzelfsprekend al vele jaren bezig. En klantgerichtheid zal ook altijd onze aandacht blijven vragen, om de simpele reden dat de klant altijd zal veranderen. En dus blijven we voortdurend in dialoog. In dit Jaarverslag leest u hoe Brabant Water het afgelopen jaar wederom deze verbinding heeft gezocht, gevonden en versterkt.

Guïljo van Nuland, Algemeen Directeur

3

4


Bericht van de Raad van Commissarissen Jaarrekening

Samenstelling Raad van Commissarissen

Het Bestuur van Brabant Water NV heeft ons de jaarrekening over het jaar 2011 voorgelegd, samen met het verslag over het door de directie gevoerde beleid. Wij hebben deze laten onderzoeken door Deloitte Accountants. De goedkeurende accountantsverklaring is in dit verslag opgenomen. In onze vergadering van 26 april 2012 is besloten de jaarrekening door te sturen naar de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Wij stellen u voor de Jaarrekening 2011 vast te stellen conform het positieve advies van de Aandeelhouderscommissie. Verder stellen wij u voor de directie decharge te verlenen voor haar bestuur en onze Raad van Commissarissen voor zijn toezicht.

In 2010 zijn er met de Algemene Vergadering van Aandeelhouders afspraken gemaakt over de gewenste omvang van de Raad. Besloten is dat de Raad in 2014 vijf leden zal hebben en dat deze uiteindelijke omvang gefaseerd zal worden bereikt. De uiteindelijke samenstelling wordt dan als volgt: • twee leden met een bestuurlijke functie binnen de aandeelhoudende gemeenten; • een lid op voorstel van het College van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant; • een lid op basis van het versterkt aanbevelingsrecht van de Ondernemingsraad; • een lid, niet afkomstig vanuit de bovengenoemde achtergronden.

Corporate Governance Net als het Bestuur onderschrijven wij het belang van een deugdelijk ondernemingsbestuur voor Brabant Water. Dit veronderstelt onder meer integer en transparant handelen, een goed toezicht en het afleggen van verantwoording over het uitgevoerde toezicht. Hoewel de Code Corporate Governance slechts verplicht is voor beursvennootschappen, hebben wij besloten de Code vrijwillig toe te passen voor die onderdelen die ook voor onze onderneming aan de orde zijn. De verhoudingen tussen Algemene Vergadering van Aandeelhouders, Raad van Commissarissen en het Bestuur zijn vastgelegd in reglementen en statuten. Door de invoering van de Drinkwaterwet per 1 juli 2011 is de bevoegdheid tot benoeming, ontslag en schorsing van bestuurders die voorheen toekwam aan de Raad van Commissarissen, verschoven naar de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Als gevolg hiervan dienen de statuten van de vennootschap voor 1 juli 2012 hiermee in overeenstemming te worden gebracht. Het Bestuur heeft daarom een voorstel tot aanpassing van de statuten in procedure gebracht. Hierin zal tevens de afgesproken teruggang in het aantal leden van de Raad worden vastgelegd. Hetzelfde geldt voor uitbreiding van de bevoegdheid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders tot het vaststellen van de tarieven. Als gevolg van deze wijzigingen zullen in 2012 ook de Profielschets en het Reglement van de Raad worden aangepast.

In 2011 zijn er volgens het Rooster van Aftreden drie vacatures ontstaan in de Raad van Commissarissen. Op onze voordracht werd mevrouw drs. M. Rookmaker-van Mackelenbergh herbenoemd. De heer A.F.W Osterloh en mevrouw W.J.G. Delissen-van Tongerlo waren aftredend en niet herbenoembaar. In verband met het besluit tot beperking van de omvang van de Raad zijn deze vacatures niet meer ingevuld. Als gevolg van het vertrek van de heer A.F.W. Osterloh als secretaris van de Raad, is de heer A.J.A.M. Segers benoemd tot secretaris en de heer H.A.G Hellegers tot plaatsvervangend secretaris. In verband met de wijzigingen in de samenstelling is tevens het Rooster van Aftreden aangepast.

Zelfevaluatie Raad van Commissarissen De Raad heeft een aantal keren buiten aanwezigheid van het Bestuur vergaderd om het eigen functioneren evenals het functioneren en de remuneratie van het Bestuur te bespreken. In deze evaluatie zijn de drie rollen die de Raad heeft – toezichthouder, adviseur en werkgever – aan de orde gekomen. Bij de zelfevaluatie hebben we vastgesteld dat de Raad zodanig is samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, het Bestuur en elk deelbelang onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. Ook zijn het gewenste profiel, de samenstelling en de competenties van de Raad besproken. We zullen hiermee bij het invullen van komende vacatures rekening houden. In verband

5

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Bericht van de Raad van Commissarissen

met de teruggang van het aantal leden van de Raad zullen de Profielschets en het Reglement van de Raad van Commissarissen in 2012 worden aangepast. Hierbij zal tevens aandacht worden geschonken aan de wijze waarop kandidaten voor de invulling van vacatures worden aangezocht. Ook de relatie met het Bestuur, de Vergadering van Aandeelhouders en de Ondernemingsraad is afgelopen jaar besproken. We constateren dat de relatie met de Aandeelhoudersvergadering is versterkt door de wijze waarop het afgelopen jaar het financiële beleid van de onderneming is geëvalueerd en nieuw financieel beleid voor de komende vijf jaar is vastgelegd. Verder is het contact met de Ondernemingsraad geïntensiveerd en zijn met het Bestuur afspraken gemaakt over de accenten in de bedrijfsvoering voor de komende jaren. Op voorstel van de Raad heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders het beloningsbeleid aangepast aan de nieuwe bepalingen ingevolge de (ontwerp-)Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT).

Strategie van de onderneming De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van het Bestuur ten aanzien van onder meer de realisatie van de doelstellingen van de vennootschap, de strategie en de risico’s verbonden aan de ondernemingsactiviteiten. Wij hebben uitgebreid met het Bestuur gesproken over doelstelling, ambitie en activiteiten in de periode 2012 tot en met 2016. Deze beleidsvoornemens zijn opgenomen in het ‘Beleidsplan voor de 3e Planperiode’ en zijn door de Aandeelhoudersvergadering geaccordeerd. Daarnaast heeft een eerste gedachte wisseling plaatsgevonden met het Bestuur over een aantal strategische beleidsbeslissingen. Dit zal in 2012 worden voortgezet. Uiteraard betrekken wij daarbij ook de voor de onderneming relevante maatschappelijke aspecten van het exploiteren van een drinkwaterbedrijf.

Risicomanagement Risicomanagement is onderdeel van het besturings model van de vennootschap. Het risicoprofiel van Brabant Water is een drinkwaterbedrijf dat 24 uur per dag voldoende drinkwater van onberispelijke kwaliteit aan zijn klanten moet leveren. De borging van de bedrijfsprocessen gericht op de vervulling van deze openbare nutstaak, in gewone en buitengewone omstandigheden, is daarom cruciaal. Uitgangspunt hierbij is het gerechtvaardigde vertrouwen van de klant in de veiligheid van het product drinkwater en de betrouwbaarheid van de dienstverlening. Het door het Bestuur in 2011 opgestelde Bedrijfscontinuïteitsplan biedt hiervoor het kader, waarvan wij met instemming hebben kennisgenomen.

De aard van ons bedrijf brengt tevens met zich mee dat de betrouwbaarheid van de financiële informatievoorziening op een hoog peil dient te staan. Uitgangspunt hierbij is het handhaven/versterken van de goede naam en reputatie van Brabant Water bij de klant en in de samenleving. Naar aanleiding van vragen in de Vergadering van Aandeelhouders over het voorzieningenniveau en het reserveringbeleid, is een Werkgroep Financiën ingesteld. Na overleg met het Bestuur en de accountant is de werkgroep van oordeel dat de voorzieningen en reserves een duurzame dekking bieden voor toekomstige investeringen. Zowel voor sanering van het bestaande leidingnet, als voor verbetering van de kwaliteit van het water (centrale ontharding). Daarnaast concludeerde de werkgroep dat de risico’s, verbonden aan de afwikkeling van het geschil met de Tilburgsche WaterleidingMaatschappij (TWM), zodanig zijn dat het tot dusverre gevoerde en voor de komende periode te voeren financieel beleid als valide moet worden beoordeeld. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft deze conclusies overgenomen. In het kader van het toezicht door de Raad is het financieel beleid diverse keren aan de orde geweest. Mede in verband met de werkzaamheden van de door de Aandeelhoudersvergadering ingestelde Werkgroep Financiën. Daarnaast is besloten om de rol van de Auditcommissie in het jaarverslaggevingsproces te versterken. Verder hebben wij in het afgelopen jaar het door het Bestuur opgestelde treasurystatuut uitvoerig besproken. In dit statuut zijn de spelregels opgenomen voor het aantrekken van geldleningen en het omgaan met deposito’s.

Overige activiteiten De Raad van Commissarissen heeft in 2011 volgens een vooraf vastgesteld schema vijf keer vergaderd met het Bestuur. Daarbij kwam een groot aantal onderwerpen aan de orde, waaronder de mogelijk nadelige effecten voor de drinkwatervoorziening door winning van schaliegas. Ook de opslag van kernafval in de Belgische bodem en de grote brand in Moerdijk kwamen ter sprake. Zo ook de voortgang van belangrijke projecten, zoals de bouw van centrale ontharding op een aantal productielocaties en de verplaatsing van de winningen in Boxmeer en Vierlingsbeek naar Loosbroek en Veghel. Ook de jaarstukken en de benchmark over het jaar 2010 zijn besproken, evenals de financiële kwartaalrapportages over 2011. Daarnaast zijn de begroting en de watertarieven voor 2012 behandeld. Verder werden wij geïnformeerd over het communicatiebeleid van de vennootschap en de uitspraak van de Reclame Code Commissie over uitlatingen van een producent van waterfilters.

6


Eveneens is het duurzaamheidsverslag van het bedrijf aan de orde geweest. De Raad van Commissarissen heeft op dit moment twee vaste commissies: de Auditcommissie en de Remuneratiecommissie. De taak van deze commissies is de besluitvorming van de Raad voor te bereiden.

Auditcommissie De Auditcommissie adviseert de Raad bij de uitvoering van zijn taak tot het houden van toezicht op de interne risicobeheersings- en controlesystemen en de jaarverslaggeving. Voor de werkzaamheden van de commissie is een reglement opgesteld. De commissie heeft in 2011 een onderzoek afgerond naar de uitgangspunten voor het financierings- en depositobeleid bij Brabant Water met de daarbij behorende administratieve organisatie voor de borging ervan. De commissie constateert dat de treasury bij Brabant Water goed op orde en onder controle is. Door functiescheiding en procuratie zijn risico’s zoveel als redelijkerwijs mogelijk uitgesloten. Ook deed de commissie een aantal aanbevelingen die het Bestuur inmiddels heeft overgenomen en geïmplementeerd. Deze hebben met name betrekking op het uitgebreid vastleggen van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden en de wijze van informatievoorziening aan de Raad. Verder heeft de Auditcommissie het door de directie opgestelde Bedrijfscontinuïteitsplan (BCP) besproken. De commissie is van oordeel dat bedrijfscontinuïteit bij Brabant Water terecht als een prioritaire zaak wordt gezien. In de vorm van deelplannen en draaiboeken wordt bedrijfscontinuïteit gestructureerd geregeld. Brabant Water heeft op deze wijze haar kritische processen op een afdoende wijze beschermd. De commissie heeft ook een aantal aanbevelingen gedaan, die het Bestuur in de eerstvolgende update van het BCP zal verwerken. Hierbij gaat het onder meer over de inen externe communicatie, regelmatig oefenen en de actualisering van de inhoud van het plan. Door het vertrek van de heer Osterloh als commissaris is in zijn plaats de heer A. Segers als voorzitter van de Auditcommissie benoemd. Mevrouw M. Rookmaker is benoemd tot lid.

Remuneratiecommissie De Remuneratiecommissie adviseert de Raad van Commissarissen over de jaarlijkse remuneratie van het Bestuur, passend binnen het door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgestelde bezoldigingsbeleid. De commissie heeft daarnaast in 2011 onderzoek gedaan naar de noodzaak tot aanpassing van het beloningsbeleid. Begin 2011 is de ontwerp-WNT ingediend. Het kabinet wil deze wet vanaf 1 januari 2013 van kracht laten worden. Op verzoek van de Aandeelhouders heeft de Raad van Commissarissen een voorstel gemaakt om het bezoldigingsbeleid voor het Bestuur in overeenstemming te brengen met het wetsvoorstel. Dat voorstel is op 24 juni 2011 door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders geaccordeerd. Daarnaast heeft de Remuneratiecommissie geadviseerd over de bezoldiging van het Bestuur in 2011, op basis waarvan de Raad een besluit genomen heeft.

Tot slot Dankzij de enorme betrokkenheid en inzet van directie en medewerkers behoort Brabant Water al vele jaren tot de top-3 van drinkwaterbedrijven in de nationale benchmark. Daar mogen we trots op zijn. Ook voor de wijze waarop ieder zich in het afgelopen jaar weer heeft ingezet voor de belangen van de drinkwatervoorziening in Noord-Brabant spreken wij onze dank en waardering uit. Een belangrijke taak, want zonder goed drinkwater geen volksgezondheid noch economie. Breda, 26 april 2012 Namens de Raad van Commissarissen van Brabant Water NV Mr. C.G.J. Rutten, voorzitter Ir. A.J.A.M Segers, secretaris


7

Bericht van de Raad van Commissarissen

Algemene Vergadering van Aandeelhouders De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders vond plaats op 24 juni 2011. Tijdens deze bijeenkomst werd onder andere de Jaarrekening 2010 vastgesteld en decharge verleend aan de Directie en de Raad van Commissarissen voor hun bestuur, respectievelijk toezicht. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders verleende verder goedkeuring aan het voorstel om de tarieven van waterlevering per 1 januari 2012 met 1% te verhogen ten opzichte van 2011, door te berekenen in het vastrechtbedrag. Aanpassingen in de overheidsheffingen dienen volledig in het variabele tarief te worden doorberekend. Eind 2011 werd bekend dat de rijksgrondwaterbelasting per 1 januari 2012 wordt afgeschaft. Hierdoor zijn de tarieven voor de klant per saldo gedaald. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders deed het Bestuur mededelingen over de hoofdlijnen van het strategisch beleid, de algemene en financiële risico’s en het beheersen controlesysteem van de vennootschap. In dit verband stond het Bestuur uitvoerig stil bij de doelstelling en het karakter van de onderneming. Ook bij de ambitie om op alle criteria voor de optimale drinkwatervoorziening ten minste te behoren tot de top 3 van Nederland. Daarnaast werden de technische investeringen voor de 3e Planperiode (die worden geraamd op een totaalbedrag van € 382 miljoen), de financiële positie van het bedrijf en het beleid van de dochterondernemingen toegelicht.

Raad van Commissarissen

Het financieel beleid van de onderneming heeft de afgelopen periode veel aandacht gekregen. Eind 2010 hebben de Aandeelhouders een Werkgroep Financiën ingesteld. Tijdens een werkconferentie met de Aandeelhouders op 24 februari 2011 werden de bevindingen van deze werkgroep besproken. Brabant Water blijkt een solide financieel beleid te voeren, heeft een valide balansinrichting en presteert in de Nationale benchmark prima. De werkgroep adviseerde om duidelijke uitgangspunten voor het te voeren financieel beleid vast te leggen met betrekking tot de volgende aspecten: minimum solvabiliteit, tarievenbeleid, gewenste omvang van maatschappelijke investeringen en winstbestemming. In verband met de financiële afwikkeling van de overname van TWM, waarbij de hoogte van de overnamesom hoogst onzeker is, werd voorgesteld om het financieel beleid te splitsen in een tijdperk pre en post afwikkeling van het TWM-dossier. Op basis van deze uitgangspunten hebben Bestuur en Raad van Commissarissen een hoofdlijnennotitie geschreven over doelstelling, ambitie en activiteiten van Brabant Water in de 3e Planperiode (boekjaren 2012 t/m 2016). De Algemene Vergadering van Aandeelhouders stemde hiermee in. Een belangrijk onderdeel van het beleidsplan is het financieel beleid. Met betrekking tot de solvabiliteit is afgesproken dat na afwikkeling van het TWM-dossier de minimum solvabiliteit vastgelegd moet worden op een niveau tussen de 40 en 45%. Het definitieve percentage moet nog worden vastgesteld op basis van een risicoparagraaf.

8


Deze zal te zijner tijd door het Bestuur worden aangeboden. Met waardering nam de Algemene Vergadering van Aandeelhouders kennis van het Duurzaamheidsverslag van Brabant Water over 2010. Tot slot werd op voorstel van de Raad van Commissarissen een hernieuwd bezoldigingsbeleid voor het Bestuur vastgesteld.

Raad van Commissarissen per 31 december 2011 De heer mr. C.G.J. Rutten - voorzitter Voormalig burgemeester van Breda - Voorzitter Kamer van Koophandel Zuidwest Nederland De heer drs. H.P.T.M. Willems - plaatsvervangend voorzitter Burgemeester van Heusden - Voorzitter Brabants Kenniscentrum voor Kunst en Cultuur - Voorzitter Erfgoed Brabant - Vice-voorzitter De Maatschappij, dep. Oost-Brabant - Bestuurslid Stichting Tandzorg Den Bosch e.o. De heer ir. A.J.A.M. Segers - secretaris Voormalig Watergraaf waterschap De Aa en waterschap De Dommel De heer drs. E. van Dijk - lid Voormalig directeur HRM Perfetti Van Melle Holding - Voorzitter Stichting Het Noordbrabants Landschap De heer drs. H.A.G. Hellegers - lid Burgemeester van Uden - Voorzitter Vlagheidefonds - Bestuurslid Stichting Nationaal Rampenfonds - Voorzitter Stichting Brabants Heem Mevrouw ir. J.M. Leemhuis-Stout - lid Burgemeester van Schiedam - Voorzitter Nationaal Comité 4 en 5 mei - Voorzitter Stichting Week van de Chronisch Zieken - Voorzitter Raad van Toezicht Spelderholt - Lid Raad van Toezicht IJsselmeerziekenhuizen De heer J. van Oosterbosch - lid Zelfstandig ondernemer Mevrouw drs. M. Rookmaker-van Mackelenbergh - lid Algemeen directeur Fontys Hogeschool voor Marketing Management - Lid Raad van Commissarissen Saver NV - Lid Raad van Commissarissen NV Afvalzorg

In de loop van 2011 namen wij afscheid van de heer A.F.W. Osterloh en mevrouw W.J.G. Delissen-van Tongerlo. Wij danken hen voor de wijze waarop zij zich jarenlang voor de belangen van Brabant Water hebben ingezet.

Samenstelling Remuneratiecommissie Drs. E. van Dijk - voorzitter Mr. C.G.J. Rutten - lid Drs. H.P.T. Willems - lid

Samenstelling Auditcommissie Drs. H.A.G. Hellegers - lid Drs. M. Rookmaker-van Mackelenbergh - lid Ir. A.J.A.M. Segers - voorzitter

Jaarverslag 2011 van de directie

10

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Jaarverslag 2011 van de directie

Organogram Brabant Water NV

Directie

Strategie & Beleid

Bestuurlijke & Juridische Zaken

Communicatie

PP&O Procesmanagement Personeel & Organisatie

Financiën, ICT & Logistiek Bedrijfsbureau ICT ICT Beheer Informatiemanagement FEZ Beleid FEZ Beheer Inkoop & Logistiek Facilitaire Services

Productie Bedrijfsbureau Onderhoud Bedrijfsvoering Ingenieursbureau

Distributie Regio West Regio Midden Regio Noord-Oost Regio Zuid-Oost

Watervoorziening Netwerkontwikkeling Infratechniek Proces & Innovatie

Klantcontacten Bedrijfsbureau Klantenservice Debiteuren & Incasso Meterbeheer

Zakelijke Markt

11

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Jaarverslag 2011 van de directie

Kengetallen Brabant Water NV voor haar voorzieningsgebied per 31 december 2011

2011 2010 2009 2008

Inwoners 2.434.709 2.425.066 2.416.659 2.406.149 Aantal aansluitingen 1.101.988 1.093.206 1.083.807 1.071.738 Waterlevering Drinkwater Productie (x 1.000 m3) 176.496 177.980 177.077 175.192 Productieverlies (in procenten) 2,3 2,5 2,9 2,5 Levering in het net Eigen concessiegebied (x 1.000 m3) 166.161 166.549 166.691 164.013 Andere waterleidingbedrijven (x 1.000 m3) 5.900 5.935 6.019 5.808 Distributieverlies (in procenten) 2,5 3,2 2,5 3,1 Industriewater Netto levering 1) aan klanten (x 1.000 m3) 10.266 9.997 9.389 10.055 Distributienet Lengte hoofdleidingnet (in km) 18.127 18.082 18.141 18.084 Aantal aansluitingen per km hoofdleiding 60,8 60,5 59,7 59,3 Balanscijfers (x 1.000 euro) Balanstotaal 792.523 753.092 716.900 667.081 Boekwaarde materiële vaste activa 632.109 604.803 577.689 558.047 Idem als percentage van de aanschafwaarde 48 48 50 50 In gebruik gestelde activa 50.310 64.022 52.958 43.295 Resultaten (x 1.000 euro) Bruto omzet 218.562 218.178 233.129 212.304 Omzet water 195.568 197.766 196.311 191.308 Resultaat 39.084 36.985 8.676 32.955 Personeel Aantal fte ultimo verslagjaar 733 741 750 736 Aantal aansluitingen/fte 1.503 1.475 1.445 1.456 Salariskosten incl. sociale lasten (x 1.000 euro) 46.773 48.187 45.470 43.787

1) Inclusief levering door dochteronderneming.

12


Ons bedrijfsprofiel

De aandelen van onze vennootschap zijn voor 31,6% in handen van de Provincie Noord-Brabant. De overige aandelen zijn in het bezit van gemeenten in het voorzieningsgebied.

Brabant Water levert drink- en industriewater aan 2,5 miljoen inwoners en bedrijven in Noord-Brabant. Wij winnen, zuiveren en distribueren water van uitstekende kwaliteit, tegen de laagst mogelijke kosten en met een hoge leveringsbetrouwbaarheid.

Jaarlijks levert Brabant Water zo’n 200 miljoen m³ water. Wij beschikken daartoe over 32 waterproductiebedrijven en een hoofdleidingnet van ruim 18.000 kilometer. Zestig procent van het drinkwater is bedoeld voor huishoudelijke klanten.

Het hoofdkantoor is gevestigd in ’s-Hertogenbosch, met een nevenvestiging in Breda. Bij ons bedrijf werken circa 800 medewerkers. De jaaromzet is ruim 200 miljoen euro.

Figuur 1 Waterproductiebedrijven Drinkwaterproductiebedrijf Industriewaterproductiebedrijf Hoofdkantoor Nevenvestiging en regiokantoren Regiokantoor 17 Werkendam

Woudrichem Aalburg

Tholen

Lith 11

24 Oss

21 Maasdonk Landerd Grave Cuijk ’s-Hertogenbosch Geertruidenberg Drimmelen 23 Mill en Heusden Waalwijk Sint Hubert Bernheze 12 6 Moerdijk Oosterhout Vught Sint-Michielsgestel Loon Uden 31 op Zand 7 Dongen 25 Schijndel Boxmeer Haaren 13 Sint Anthonis Boekel 18 Steenbergen Veghel Breda Halderberge 8 Etten10 Gilze Boxtel 32 5 Leur Sint-Oedenrode en Rijen Tilburg 2 Oisterwijk Gemert-Bakel 9 Laarbeek Roosendaal Rucphen 19 Bergen op Goirle Son 14 26 Best 3 4 Zoom Alphen-Chaam 28 Hilvarenbeek Zundert Oirschot 1 Nuenen Helmond 20 Deurne Baarle-Nassau Eindhoven Geldrop-Mierlo 16 Baarle-Hertog 30 22 Veldhoven ReuselWoensdrecht de Mierden Waalre Someren Asten Bladel Eersel Heeze-Leende 29 Valkenswaard Bergeijk Cranendonck 15 27

1 Bergen op Zoom 2 Wouw 3 Roosendaal 4 Schijf 5 Seppe 6 Zevenbergen 7 Oosterhout

8 Dorst 9 Prinsenbosch 10 Tilburg 11 Genderen 12 Vlijmen 13 Haaren 14 Oirschot

15 Luyksgestel 16 Vessem 17 Lith 18 Schijndel 19 Son 20 Welschap 21 Nuland

22 Eindhoven 23 Loosbroek 24 Macharen 25 Veghel 26 Lieshout 27 Budel 28 Helmond

29 Someren 30 Vlierden 31 Boxmeer 32 Vierlingsbeek

13

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Ons bedrijfsprofiel

Het wordt gebruikt voor consumptie en andere huishoudelijke toepassingen. Het overige drinkwater en het industriewater gaan naar bedrijven, die het inzetten voor uiteenlopende doelen. Desgewenst leveren we ook maatwerkproducten aan bedrijven, zoals water voor laagwaardig gebruik of water dat een speciale behandeling heeft ondergaan. Deze dienstverlening hebben we per 1 januari 2009 ondergebracht in onze gespecialiseerde dochteronderneming HydroBusiness. Vanaf diezelfde datum is al onze kennis en expertise op het gebied van Koude- en WarmteOpslag (KWO) en Geothermie geconcentreerd in ons dochterbedrijf Hydreco. HydroScope, een derde dochteronderneming, is sinds 2002 actief op het gebied van waterkwaliteit, veiligheid en legionellapreventie. De zorg voor het milieu waaruit we de grondstof voor ons water putten, staat bij Brabant Water hoog in het vaandel. We streven naar een duurzame watervoorziening, nu en in de toekomst. We volgen bij al onze activiteiten de ontwikkelingen in de maatschappij, stemmen werkzaamheden af met relevante andere organisaties en werken waar nodig samen.

Directie per 31 december 2011 De heer drs. G.J. van Nuland Statutair directeur

Managementteam per 31 december 2011 De heer drs. G.J. van Nuland - voorzitter Statutair directeur De heer mr. H.A.J. de Beer Hoofd Bestuurlijke & Juridische Zaken De heer drs. R. Berger Hoofd Personeel & Organisatie De heer ir. C.P. de Jong Hoofd Distributie De heer drs. N.J.L. van der Kaay Hoofd Financiën, ICT & Logistiek Mevrouw R. Rijken Hoofd Communicatie De heer ing. A.F.C. van de Ven Hoofd Klantcontacten De heer ir. L.M. de Waal Hoofd Productie

Ondernemingsraad per 31 december 2011 Mevrouw S. Ahmed De heer J. Bierens Mevrouw M. Deijnen De heer E. de Froe - voorzitter De heer J. Gorisse De heer N. de Graaf De heer H. van Horne Mevrouw D. Hulshof - vicevoorzitter De heer A. Wildhagen De heer T. van der Meeren De heer M. Merkx De heer G. van Rooij De heer A. de Vries Mevrouw K. Verbunt - ambtelijk secretaris De Ondernemingsraad nam in 2011 afscheid van de heren P. Buurstee, J. de Graaf, H. van den Hout en J. Verberne. Wij danken hen voor de manier waarop zij zich hebben ingezet voor de belangen van het bedrijf en de medewerkers. Wij gedenken in dankbaarheid P. Buurstee die in het verslagjaar op 60-jarige leeftijd is overleden.

14


Strategische aspecten

Kaderrichtlijn Water en gebiedsdossiers De Kaderrichtlijn Water verplicht EU-landen om te zorgen voor een goede toestand van gronden oppervlaktewater. In 2011 is onder meer gewerkt aan maatregelen die de kwaliteit van het grondwater verder moeten verbeteren. Voor de drinkwaterwinningen zijn in 2011 vijf gebiedsdossiers opgesteld en werden voorbereidingen getroffen voor de te nemen maatregelen. De Provincie voert regie over de gebiedsdossiers. Brabant Water, de waterschappen en de gemeenten zijn de andere betrokken partijen. Ook is in 2011 gestart met de eerste voorbereidingen voor de tweede generatie stroomgebiedsbeheersplannen.

Bodemverontreiniging Bodemverontreinigingen die een bedreiging kunnen vormen voor de drinkwaterwinningen, moeten snel worden aangepakt. Daarom hebben we potentiële spoedlocaties in kwetsbare grondwaterbeschermingsgebieden geïnventariseerd. Op basis daarvan maken we duidelijke afspraken over wat er eventueel moet gebeuren. In veel gevallen moet de verontreiniging eerst nader worden onderzocht om de risico’s voor de winningen goed te kunnen bepalen. Waar nodig maken we via de gebiedsdossiers afspraken over het wegnemen van bedreigingen.

Bodemverontreiniging: bedreiging voor drinkwater Belgisch kernafval Het Belgische plan om nucleair afval diep onder de grond op te slaan, heeft nogal wat commotie teweeg gebracht. Brabant Water heeft nadrukkelijk bezwaar gemaakt tegen dit plan, omdat het drinkwater in gevaar zou kunnen komen. Inmiddels voeren we met grensgemeenten,

waterschappen, Provincie en Rijk uitgebreid overleg om het plan tegen te houden.

Bezwaar proefboring schaliegas Begin 2011 kwam de proefboring naar schaliegas in de belangstelling. Brabant Water en haar partners zien grootschalige winning van schaliegas in onze provincie als een bedreiging voor de drinkwatervoorziening. Daarom hebben we aan Cuadrilla, initiatiefnemer van de proefboring, een aantal aanvullende eisen gesteld.

Deltaplan Hoge Zandgronden en Bufferboeren In Nederland staat de klimaatontwikkeling prominent op de agenda van de watersector. Ook in Noord-Brabant (en Limburg) werken we met al onze stakeholders aan een klimaatadaptatieprogramma: Deltaplan Hoge Zandgronden. De komende jaren zullen we gezamenlijk een aantal strategieën ontwikkelen en het onderzoeksprogramma verder uitbouwen. In dit kader doen we samen met ZLTO, Stowa, Provincie Noord-Brabant, Landbouw Innovatie Brabant en waterschap Aa en Maas onderzoek in de regio van ons waterwingebied Loosbroek. Dit project, bekend onder de naam Bufferboeren, is erop gericht op de zelfvoorzienendheid op het gebied van water in de zandgronden te verhogen.

Gebiedsgericht grondwaterbeheer in Eindhoven In Eindhoven werkt Brabant Water al jaren samen met de waterpartners aan een duurzaam beheer van het watersysteem in de stad. Daarbij richten we ons enerzijds op het in stand houden van een duurzame drinkwaterwinning. Anderzijds op een ‘droge’ stad zonder wateroverlast. In dit kader is afgelopen jaar een onderzoekstraject afgerond naar Gebiedsgericht Grondwaterbeheer. De gekozen oplossingen implementeren we de komende jaren.

15

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Strategische aspecten

Inzet alternatieven We hebben met de Provincie Noord-Brabant afgesproken om planmatig te gaan werken aan de inzet voor alternatieven (anders dan drinkwater) op die plekken waar in onze provincie sprake is van laagwaardig gebruik door de industrie (bijvoorbeeld koelen). Hierbij gaan we uit van het 3P-principe (People, Planet, Profit). Het plan is medio 2011 opgestuurd en inmiddels in uitvoering.

Van Boxmeer en Vierlingsbeek naar Loosbroek en Veghel In 2013 worden de winningen in Boxmeer en Vierlingsbeek beëindigd. De Provincie heeft inmiddels de definitieve beschikkingen voor uitbreiding van de diepe winningen in Loosbroek en Veghel afgegeven. Afgelopen jaar hebben we samen met waterschap Aa en Maas, de gemeente Boxmeer en de gemeente Sint Anthonis de benodigde maatregelen uitgewerkt in een plan van aanpak. Denk bijvoorbeeld aan het graven van sloten om natschade aan gewassen te voorkomen.

Brak grondwater De winning en zuivering van brak grondwater is potentieel interessant voor de drinkwatersector. Brak grondwater is immers op veel locaties te winnen en het diep gewonnen water is niet door menselijke tussenkomst beïnvloed. Bovendien kan zo eventuele verzilting van bestaande winvelden worden gestabiliseerd. De zuivering is technisch echter vrij complex. Brabant Water heeft daarom in Zevenbergen een proefinstallatie om in de praktijk de ontzilting en infiltratie te testen. De vergunningen voor het winnen en infiltreren zijn verleend. De installatie heeft in 2011 zonder noemenswaardige problemen gefunctioneerd. Op 1 november wonnen we tijdens de International Water Week (IWW) in Amsterdam een Award met dit baanbrekend onderzoek naar toepassing van brak grondwater als grondstof voor drinkwater.

Blijvend onderzoeken en innoveren

ontwikkelen en innoveren. Zoals gebruikelijk investeerden we afgelopen jaar weer in kennis ontwikkeling, technologische vernieuwing, ontwikkeling van nieuwe producten en diensten en op innovatie gerichte samenwerkingen.

Innovatieplatform In 2011 bestond het Innovatieplatform van Brabant Water 5 jaar. Een goede aanleiding om even terug te blikken en stil te staan bij de successen, maar ook om te bezien waar verbeteringen mogelijk zijn. Inmiddels zijn diverse verbeterslagen ingezet.

BTO De samenwerking in het collectieve BedrijfsTak Onderzoek (BTO) is voortgezet. Tegelijkertijd is vormgegeven aan het nieuwe BTO dat in 2013 van start gaat.

Energie en Water In april 2011 is het Bestuursakkoord Water met het Ministerie van Infrastructuur & Milieu, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Unie van Waterschappen en VEWIN ondertekend. Dit akkoord legt voor de watersector onder andere een duidelijke opdracht neer om innovaties te zoeken in de inzet van afvalwater en duurzame vormen van energie. Onze dochters Hydreco en HydroBusiness pakken deze opdracht op. Water speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van nieuwe energiesystemen. Ook in 2011 hebben we enkele innovaties aan ons portfolio kunnen toevoegen. Zo hebben we op verschillende plekken samen met gemeenten, bedrijfsleven en waterschappen een gebiedsgerichte aanpak uitgewerkt, waarbij koudeen warmteopslag wordt gecombineerd met bodemsanering. Het resultaat is dat meer duurzame energie beschikbaar komt, de grondwaterkwaliteit wordt verbeterd en stedelijke herontwikkeling kan plaatsvinden.

Geothermie ‘De start van geothermie in Noord-Brabant.’ Onder die noemer hebben we samen met overheden, Brabantse bedrijven en kennisbureaus de mogelijkheden voor geothermie in de Brabantse bodem verkend. De kansrijke locaties zijn in beeld gebracht. Komend jaar zullen we verder onderzoeken hoe geothermie op enkele locaties duurzaam kan worden ingezet.

Industrieel afvalwater

Investeren in innovatie en kennis Om onze vooraanstaande positie in de waterwereld te behouden, moeten we blijven onderzoeken, kennis

In 2011 vond ook de afronding plaats van een succesvolle pilot rondom hergebruik van industrieel afvalwater binnen de foodsector. Een dergelijke toepassing binnen deze sector is nieuw en zowel overheden als industrie omschrijven het als een baanbrekend initiatief.

16

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Strategische aspecten

Afvalwaterzuivering met biovergisting

Snelle detectie E.coli

Tot slot verkenden we een aanvullende zuiveringsstap in de vorm van afvalwaterzuivering met biovergisting. De resultaten van deze pilot tonen aan dat er voor bedrijven aanzienlijke milieuwinst én kostenverlaging op de zuivering te bereiken valt.

We hebben afgelopen jaar ook geparticipeerd in verdere ontwikkeling van een nieuwe diagnostische technologie. Daarmee kan veel sneller bacteriologisch onderzoek (E.coli) worden gedaan. Voor de sanering van ons leidingnet kan dat een belangrijke ontwikkeling zijn. Deze nieuwe diagnostiek verkort namelijk de wachttijd voor het hervatten van de reguliere waterlevering van enkele dagen tot enkele uren of minder.

Prepared en Water voor het Groene Woud Er is verder invulling gegeven aan de samenwerking met de gemeente Eindhoven en waterschap De Dommel binnen Prepared. Prepared is een internationaal onderzoeksproject dat door KWR wordt getrokken en is gestart in 2010. Brabant Water participeert in het onderzoek in Eindhoven met ‘water cycle safety plans’, ’early warning’ (sensoring distributienet) en ‘storage’ (ondergrondse opslag). Die ondergrondse opslag zou een manier kunnen zijn om het initiatief Water voor het Groene Woud via Prepared verder te brengen. Het komt er hierbij op neer om in Eindhoven het overschot aan water (neerslag) in de winterperiode te bergen, om het in de zomerperiode te gebruiken voor tekorten elders. In het bijzonder in natuurgebied het Groene Woud. In 2012 geven de initiatiefnemers (Brabant Water, waterschap De Dommel, gemeente Eindhoven, Provincie en KWR) verder vorm aan dit concept.

CapWa CapWa is een internationaal consortium dat zich sterk maakt voor een door KEMA ontwikkelde technologie om water uit natte gassen terug te winnen. Dit gebeurt met behulp van speciale gasmembranen. Denk bijvoorbeeld aan schoorstenen en koeltorens van kolengestookte energiecentrales. In dit consortium leverde Brabant Water een bijdrage met een eerste marktanalyse. In 2012 wordt verdere ondersteuning geboden bij de ontwikkeling van een business case met KEMA.

Applied Water Physics Brabant Water is voorzitter van de themabegeleidings groep Applied Water Physics (AWP). Binnen dit thema wordt onder meer onderzoek gedaan op de gebieden waterbrug, watervitalisatie en ontwikkeling van geavanceerde sensoren. Over de waterbrug en over sensoring (BioScope) zijn in 2011 wetenschappelijke publicaties verschenen. In de publicatie over de waterbrug tonen AWP-onderzoekers aan een onbekende fase van water met bijzondere eigenschappen te hebben ontdekt. Over watervitalisatie wordt naar verwachting in 2012 gepubliceerd.

Benchmark Medio 2011 werden de resultaten gepubliceerd van de smalle benchmark 2010. De drinkwaterbedrijven worden hierbij vergeleken op hun financiële prestaties. Net als voorgaande jaren kwamen we hier weer uitstekend uit de bus. Zowel op totale kosten als op operationele kosten scoorden we als beste.

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Hoofdstuk

“Altijd genieten van gezond en vers drinkwater”

17

18


Onze klanten

Drinkwaterproductie Met een totaal van 176,5 miljoen m³ daalde de drinkwaterproductie met 0,8 % ten opzichte van het voorgaande jaar. Opmerkelijk, gezien het feit dat 2011 een zeer warm en droog jaar was: volgens KNMI een van de drie warmste jaren sinds 1901. Vooral de lente en het najaar waren warm en droog. De zomer was echter een stuk koeler en ook zeer nat en daardoor is een nieuw record in de drinkwaterproductie uitgebleven. De gemiddelde temperatuur over het jaar was 10,9 graden, ruim boven het langjarig gemiddelde van 10,1 graden. De neerslag in 2011 bedroeg 781 mm bij een langjarig gemiddelde van 847 mm. De variatie in het weer is terug te zien in de maanden dagproductiegegevens van het drinkwater. De topmaand van 2011 was mei: 17,1 mln m³. Dit was 0,7 mln m³ minder dan de piekmaand juli in 2010. De maximale dagproductie was ook vroeg in het jaar op 23 april met 642.339 m³, zo’n 32% meer dan de gemiddelde dagproductie van 2011. De weerafhankelijke piek bovenop de basisproductie was daarmee in 2011 ongeveer de helft van die in 2010. De ontwikkeling in de winterproductie wordt algemeen gezien als een goede maat voor trends in het drinkwaterverbruik. Het weer heeft dan immers nauwelijks tot geen invloed. Over vijf jaar gemiddeld stijgt de winterafzet met 0,15% per jaar.

Industriewaterafzet De totale industriewaterafzet van Brabant Water en haar dochteronderneming HydroBusiness is met een omvang van 10,3 mln m3 in 2011 met 2,7% gestegen ten opzichte van 2010. Deze stijging is met name veroorzaakt door extra afzet op industriegebied Moerdijk, waar het aantal klanten is toegenomen.

Figuur 2 Drinkwaterproductie miljoen m3 per maand 18

2011

2010

17 16 15 14 13 12 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

van de VEWIN: zeer zacht, zacht, gemiddeld, vrij hard en hard water. Onze ambitie is géén drinkwater te distribueren dat volgens de VEWIN-aanduiding vrij hard tot hard is (boven de 12 DH). Grondwater dat van nature zeer zacht, zacht of gemiddeld is (lager dan 12 DH), wordt niet centraal onthard. Is dat water echter van nature vrij hard of hard, dan bouwen we een centrale ontharding. Daarmee zal het water vervolgens tot zacht water (lager dan 8 DH) worden onthard. Om de hardheid te verlagen, hebben we het Deltaplan Ontharding opgesteld. In 2011 namen we de nieuwe onthardingsinstallatie in Veghel in bedrijf. Het is de eerste installatie van de nieuwe reeks waarin het Deltaplan voorziet. Verder zijn we afgelopen jaar gestart met de engineering van de installaties in Oosterhout en Loosbroek. In 2012 volgen Tilburg en Lieshout.

Klanttevredenheid

Waterkwaliteit: ontharding

Wij monitoren voortdurend de tevredenheid onder klanten die telefonisch en per e-mail contact met ons opnemen. Voor telefonisch klantcontact kregen we een 8,0 op het rapport. Voor de afhandeling van e-mails zelfs een 8,1.

Zacht drinkwater is beter voor het milieu, goed voor de huishoudportemonnee en biedt comfort. Brabant Water heeft een hardheidsbeleid opgesteld om de klanttevredenheid te vergroten. Voor het onthardingsbeleid haken we aan bij de aanduidingen

Klanten die een klacht indienen, worden na afhandeling van de klacht gevraagd hun mening over het klachten proces kenbaar te maken. Gemiddeld scoren we hier een 7,4.

19

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze klanten

Vanaf 2012 worden de afzonderlijke onderzoeken geïntegreerd in het vernieuwde reguliere klanttevredenheidsonderzoek. In dit onderzoek vragen we klanten naar hun tevredenheid over alle communicatiekanalen (telefoon, website, e-mail) en de processen (meteropname, metervervanging, jaarnota, verhuizing, storing, onderhoud, debiteuren en klachten).

Klantcontacten en communicatie Digitale jaarafrekening Sinds december 2011 kunnen onze klanten hun jaarafrekening via e-mail ontvangen. Daarbij gaat het in eerste instantie om klanten die betalen per automatische afschrijving. Wie via acceptgiro betaalt, maar ook een digitale jaarafrekening wenst, wordt verzocht eerst via onze website een machtiging tot automatische incasso te verlenen. Van alle klanten geeft 60% de watermeterstand via internet door. Daarom zullen wij hun vragen of zij ook de jaarafrekening via e-mail willen ontvangen. In 2012 onderzoeken we met welke digitale middelen wij onze dienstverlening aan klanten kunnen uitbreiden. Figuur 3 Meteropname Percentage 100 90

2.1 16.2

2.1 14.9

2.4 13.8

23.8

22.3

22.6

80 70

Het afgelopen jaar zijn we gestart met het Klant Contact Centrum (KCC). De bedoeling hiervan is klanten in één keer, zonder doorverbindingen, de juiste informatie te geven. Hiervoor zijn alle medewerkers van de sector Klantcontacten getraind op de processen van collegaafdelingen. Daarnaast is fors ingezet op de kwaliteit van de gesprekken. In 2011 belden klanten 325.407 keer met Brabant Water. De bereikbaarheid is 97% en het service level is gemiddeld 78% binnen 20 seconden. Een groot aantal klanten (5.462) werd telefonisch bevraagd over de aspecten bereikbaarheid, deskundigheid, vriendelijkheid en antwoord. Resultaat: een mooie 8,0.

E-mail Niet alleen voor telefonie werd een KCC gerealiseerd. Ook e-mail en brieven worden door één groep medewerkers afgehandeld. Het resultaat is een kortere afhandeltijd en een hogere kwaliteit. Dit werd onder meer bekrachtigd in het ITO-certificaat waarbij wij ruim boven de norm scoorden. In 2011 werden 25.298 e-mailberichten afgehandeld (inclusief klachten). Het service level is 71,7%. Alle klanten die ons per e-mail benaderen, worden per e-mail uitgenodigd om hun tevredenheid te uiten over de aspecten volledigheid, duidelijkheid, inhoud van het antwoord, snelheid en inlevingsvermogen. Afgelopen jaar namen 856 klanten deel aan het onderzoek. Onze score: een 8,1.

Meteropname

60 50 40 30

Telefonie

57.8

60.7

61.1

2009

2010

2011

20 10

Bij grootzakelijke klanten hebben we zogenaamde slimme watermeters geplaatst. Een intelligente opnamemodule voorziet in verbruik- en drukgegevens op uurbasis. Daarmee bieden we de klant extra service voor zijn procesvoering en kunnen we adviseren over een optimale meetinstallatie.

0

internet meterstandenkaart

telefoon meteropnemer

Selfservice Onze klanten kunnen al geruime tijd via webformulieren wijzigingen in hun persoonlijke situatie doorgeven. Vanaf mei vorig jaar worden de volgende selfservice formulieren zonder tussenkomst van medewerkers in het Klantinformatiesysteem verwerkt: Machtiging verlenen, Voorschot verhogen, Machtiging wijzigen en Verhuizing doorgeven (aan- en afmelden). Alle ontvangen mutaties worden schriftelijk aan de klant bevestigd.

Brabant Water is met een aantal collegabedrijven nauw betrokken bij de ontwikkeling van een slimme watermeter voor de huishoudelijke klant. Momenteel beraden de gezamenlijke waterbedrijven zich op een standpunt over het breed invoeren van deze manier van meteropname.

Metervervanging De wettelijke regeling van keuring van watermeters schrijft ons voor dat we watermeters aan het einde van hun levensduur moeten vervangen. Het afgelopen jaar gebeurde dit bij zo’n 100.000 huishoudens. De monteur bezoekt de klant binnen een afgesproken tijdsblok van 2 uur. Mensen ervaren dit als zeer klantvriendelijk,

20

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze klanten

zo blijkt uit de respons (98%) om gehoor te geven aan de afspraak. De watermeters die we nu plaatsen, hebben een levensduur van circa 20 jaar. Ze zijn tevens voorbereid om eventueel in de nabije toekomst op afstand uit te lezen.

Klachtenmanagement: nieuw Beleidsplan Klachten We beschikken over een goed klachtenmanagementsysteem, dat in 2011 IKM3000 is gecertificeerd. Bovendien behaalden we in februari een tweede plaats bij de verkiezing van het Gouden Oor. Dit is een prijs voor de organisatie met het meest effectieve klachtenmanagement. In 2011 is een start gemaakt met een nieuw Beleidsplan Klachten. Daarin worden meetbare doelstellingen opgenomen. Enerzijds omdat externe partijen (IKM, Gouden Oor) aangeven dat onze doelstellingen niet concreet genoeg zijn verwoord. Anderzijds omdat we constateren dat de interne organisatie een nieuwe impuls nodig heeft om zich verder te kunnen verbeteren.

Industriële klanten Industriële klanten waarderen onze dienstverlening met een hoog rapportcijfer: 7,8. Om hen te informeren over onze uitgebreide dienstverlening vond in het verslagjaar wederom een klantendag plaats, nu met als thema ‘Nieuwe waterkansen, ook voor U!’ Onze industriële klanten noemen met name het kwaliteitsbewustzijn, de leveringscontinuïteit en de lage kosten als sterke punten van Brabant Water.

Industriële klanten vragen om waterbesparing Afgelopen jaar zijn weer met een aantal grote afnemers langlopende contracten afgesloten voor de levering van drinkwater. Meerdere industriële klanten vroegen ons daarnaast hen te adviseren op het gebied van waterbesparing, het verduurzamen van het watergebruik en een beter beheer van hun installaties. Samen met onze dochters HydroScope, Hydreco en HydroBusiness geven we daar graag invulling aan.

21


Onze omgeving

Schoon Water voor Brabant In 2011 werd de gezamenlijke aanpak voor het tegengaan van bestrijdingsmiddelen uitgebreid naar elf grondwaterbeschermingsgebieden. Onder de noemer ‘Schoon Water voor Brabant’ werken landbouw, bewoners, gemeenten en in een aantal gevallen ook bedrijven aan verantwoord of chemievrij beheer rondom de winningen Waalwijk, Budel, Vessem, Nuland, Helvoirt, Macharen, Roosendaal, Bergen op Zoom, Eindhoven, Lith en Helmond.

Brabant Water mist soms de ogen en oren in het veld. Dat komt onder andere door het verdwijnen van de milieupolitie en doordat drinkwaterproductiebedrijven vaak niet meer permanent bemand zijn. De achterban van de Brabantse Milieufederatie (BMF) kan ons helpen door ongewenste ontwikkelingen of zelfs misstanden in de beschermingsgebieden te signaleren. Ook kunnen we bijvoorbeeld gezamenlijk reageren op plannen die spelen binnen beschermingszones.

In stand houden Groot Meer in Vessem

Samen werken aan een schoon Brabant In het kader van Schoon Water vond afgelopen jaar ook een bewonerscampagne plaats. Samen met een groot aantal Brabantse tuincentra maakten we bewoners bewust van de effecten van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Daarbij wezen we ze ook op milieuvriendelijke alternatieven om onkruid te bestrijden. Ook in de landbouw slaat de Schoon Waterwerkwijze aan. Daarom is afgelopen jaar besloten om deze aanpak ook voor andere Brabantse telers beschikbaar te maken. Vanaf 2012 gaan we samen met waterschappen, Provincie en ZLTO aan de slag om de successen uit Schoon Water over heel Brabant te verspreiden.

Samenwerking met Brabantse Milieufederatie Brabant Water en de Brabantse Milieufederatie (BMF) gaan samenwerken voor een betere bescherming van de grondwaterbeschermingsgebieden van (zeer) kwetsbare winningen. Samen kunnen we ons nog beter sterk maken voor het veiligstellen van de kwaliteit van ons grondwater.

Door het lozen van spoelwater en extra suppletiewater met hoge alkaliniteit (water dat een hoge zuurgraad kan neutraliseren) zorgt Brabant Water voor de instandhouding van het Groot Meer. Dit is een zogenaamd zwak gebufferd ven met hoge natuurwaarden. We hebben met de Provincie, waterschap de Dommel en gemeente Eersel overleg gevoerd over de watertoevoer en over het aflopen van de bestuurlijke overeenkomst van 2006.

Ontwikkelingen sYnfra sYnfra is een samenwerkingsverband tussen Brabant Water, Enexis, WML, KPN Telecom, Endinet, Ziggo en Delta. Hierbinnen maken we duidelijke afspraken over efficiënte aanleg en beheer van infrastructurele zaken, zoals water- en gasleidingen, elektriciteits- en telefoonkabels. Onze omgeving verandert voortdurend. Daarom zal ook sYnfra moeten meebewegen. Binnen de BL10 – een samenwerkingsplatform van de tien grootste gemeenten van Brabant en Limburg - kunnen nu alle gemeenten in ons werkgebied alle ondergrondse werkzaamheden van de sYnfra-partners volgen. Voor sYnfra een behoorlijke klus, omdat de gemeenten (nog) niet volgens dit format zijn georganiseerd.

Bijzondere projecten Transportleiding Tilburg – Berkel Enschot Eind 2011 zijn we gestart met de aanleg van een 5 km lange transportleiding tussen Tilburg en Berkel Enschot.

22

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze omgeving

Deze leiding vormt in het kader van leveringszekerheid een belangrijke schakel in de koppeling van Tilburg met andere voorzieningsgebieden. Bijzonder in het project is de grote aandacht voor archeologische vondsten. Brabant Water heeft in samenwerking met de gemeente Tilburg een gespecialiseerd bedrijf in de arm genomen om het archeologisch onderzoek uit te voeren tijdens de aanleg van de leiding.

Transportleiding Tilburg – Gilze In het voorjaar van 2011 is de aanleg van twee transportleidingen tussen Tilburg en Gilze afgerond. Met de aanleg van deze leidingen is de leveringszekerheid in de voorzieningsgebieden van Tilburg, Genderen en Vlijmen verhoogd. Het waterproductiebedrijf Gilze is uit bedrijf genomen en vervangen door een aanjager. Het ruwe water uit Gilze wordt nu in Tilburg gezuiverd en teruggeleverd aan de aanjager in Gilze. Die transporteert het op zijn beurt weer verder in het voorzieningsgebied Gilze.

Nieuw tracé Zuid Willemsvaart bij ‘s-Hertogenbosch Voor de aanleg van de nieuwe Zuid Willemsvaart is in 2011 al een groot deel van de drinkwaterleidingen tussen Rosmalen en ’s-Hertogenbosch aangepast. Ook de grote verbindingen tussen Nuland en ’s-Hertogenbosch zijn daarbij aangepakt. Hierbij zijn enkele bijzondere boringen gemaakt tot een diepte van 16 meter onder maaiveld. Deze diepte is nodig om het nieuwe kanaal veilig te passeren.

Aanleg A4 Steenbergen In verband met de aanleg van het laatste deel A4 tussen Dinteloord en Bergen op Zoom wordt het bestaande distributienet aangepast. In de loop van 2011 is hiermee een begin gemaakt. De eerste projecten zijn voorbereid en uitgevoerd. Dit project zal in 2012 zijn vervolg krijgen. Speciaal aandachtspunt daarbij vormde de continuïteit in bedrijfsvoering gedurende het uitvoeren van de werkzaamheden, met name ten aanzien van de waterlevering aan Tholen.

Grootschalige sanering van distributienet

Saneringsprojecten De saneringstrein is gaan rijden. In 2011 zijn 21 saneringsprojecten uitgevoerd, waarbij ruim 9 km leidingnet is gesaneerd. Inmiddels zijn er 27 projecten in uitvoering, goed voor ruim 18 km. Verder zijn er 33 projecten in voorbereiding. We kunnen concluderen dat het doel van circa 30 km nagenoeg is gehaald. Een prima prestatie, gezien het feit dat we in het opstartjaar van het proces zitten.

Nieuwbouw Vlierden De renovatie van het filtergebouw van ons drinkwater productiebedrijf in Vlierden is zo kostbaar gebleken, dat we besloten hebben voor nieuwbouw. In 2011 is de aannemer gestart met de bouw van het nieuwe waterproductiebedrijf.

Calamiteitenmanagement In 2011 zijn met twee van de vier veiligheidsregio’s in ons voorzieningsgebied convenanten opgesteld en ondertekend. Hiermee wordt geborgd dat de drinkwatersector, een vitale infrastructuur, in geval van een drinkwaterincident aanschuift bij de reguliere hulpdiensten. Zowel op operationeel als bestuurlijk niveau. Naar verwachting zullen in 2012 de andere twee veiligheidsregio’s volgen.

Beveiliging Voor de detectie van beveiligingsincidenten zijn we – behalve van de opmerkzaamheid van onze medewerkers – vooral afhankelijk van alarminstallaties. Door gericht actie te ondernemen op technische storingen en gebruikersfouten, is het aantal nodeloze alarmen van deze installaties afgelopen jaar flink gereduceerd. Ook in 2012 gaat onze aandacht hiernaar uit.

Nooddrinkwater Poolingsovereenkomst Om onze inzetcapaciteit van de nooddrinkwatervoorziening verder te versterken, neemt Brabant Water deel aan de landelijke Nooddrinkwater Poolingsovereenkomst. Hiermee kan de bestaande capaciteit aan nooddrinkwater worden vergroot door inzet van materieel van collega-waterleidingbedrijven. Capaciteiten, techniek en organisatie zijn nu landelijk afgestemd om zo bij een inzet elkaar te kunnen assisteren.

Mondiale waterproblematiek Aanpassen terreinleidingen Voor de bouw van de onthardingsinstallaties zal het lokale net op het terrein van de betrokken waterproductiebedrijven worden aangepast. In 2011 zijn we begonnen met de voorbereiding van deze projecten.

De Nederlandse regering heeft een heldere doelstelling geformuleerd voor de bijdrage van de Nederlandse watersector aan de waterproblematiek in de wereld. Ook Brabant Water neemt hierin haar rol.

23


Egypte (gestart in 2009) In Egypte werken we samen met waterschap Aa en Maas, Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden, Wereld Waternet en Egyptische partners in een tweetal regio’s aan projecten ter verbetering van de waterkwaliteit. De ontwikkelingen in Egypte hebben tot enige vertraging geleid in de uitvoering, maar de projectorganisatie staat en de uitvoering van de projecten loopt.

Nicaragua (gestart in 2010) In Nicaragua werken we met waterschap De Dommel, Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden, gemeente Tilburg en lokale partners aan projecten op het gebied van drinkwater, afvalwater, afvoer van regenwater en hoogwaterbeheersing. De samenwerkingsovereenkomst is getekend en de voorbereiding en uitvoering van deze projecten is momenteel in volle gang.

Kwaliteitscontrole In 2011 is de inspectiedoelstelling doorgezet. Door verschuivingen in de personele bezetting is het aantal inspecties ten opzichte van 2010 in absolute zin afgenomen, maar het aantal per inspecteur is licht gestegen. We staken veel energie in de voorbereiding van project FOCUS. Het doel van dit project is administratieve handelingen te automatiseren en inspectierapportages papierloos te genereren. Ook het invoeren van een klantportaal via internet behoort tot de doelstellingen. Door het inzetten van de moderne communicatiemiddelen zal de klant optimaal worden geïnformeerd, zodat de inspectie zelf ook efficiënter kan plaatsvinden. Project Focus wordt begin 2012 opgeleverd.

Mobiele chloreerunit

Actief in het buitenland Namibië (gestart in 2010) Ook met Otjiwarongo, een stad in Namibië die een stedenband heeft met de gemeente Heusden, hebben we een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Projecten hebben hier betrekking op watermeters (inmiddels succesvol afgesloten), onderhoud en beheer van leidingen en strategische waterplannen.

Macedonië (gestart in 2011) In samenwerking met onder andere waterschap Aa en Maas, het Ministerie van I&M en de gemeente ’s-Hertogenbosch is in 2011 een intensieve verkenning uitgevoerd naar mogelijkheden om te komen tot een waterpartnership met partijen in Macedonië. We willen hier een bijdrage leveren aan het implementeren van een goed en transparant waterbeheer op nationaal en regionaal niveau, volgens de eisen van de EU.

Benin (gestart in 2011) Eind 2011 is gestart met verkenning van mogelijkheden om te komen tot een Water Operator Partnership met het nationale waterbedrijf SONEB in Benin. De eerste contacten zijn gelegd en de voorbereiding voor het begin 2012 tekenen van een Letter of Intent zijn getroffen.

Om ook bij calamiteiten water van goede kwaliteit te kunnen leveren, is een mobiele chloreerunit ontwikkeld. Hiermee kan het water worden gedesinfecteerd bij hardnekkige hygiënische kwaliteitsproblemen. De implementatie hiervan is in 2011 afgerond. Voor dit project is een samenwerkingsovereenkomst met Evides afgesloten.

Alternatieve watervoorziening In het verslagjaar hebben we veel aandacht besteed aan het leveren van extra service aan klanten bij (al dan niet geplande) onderbrekingen in de watervoorziening. Begin 2012 zal allereerst een modern mobiel tappunt beschikbaar zijn. Daarnaast loopt een proef waarbij klanten in speciale gevallen van nooddrinkwater worden voorzien

Administratieve dienstverlening Sinds een aantal decennia levert Brabant Water diensten aan zowel waterschap Aa en Maas als De Dommel. Het betreft hier het meeliften van zuiveringsheffing en de watersysteemheffing ingezetenen, die wij voor de waterschappen in rekening brengen en incasseren. Daarnaast verzorgen wij voor beide waterschappen alle hieruit voortkomende telefonische klantcontacten. Vanaf 1 januari 2012 stopt waterschap Aa en Maas overigens met deze uitbesteding. Het aantal gemeenten en waterschappen dat in 2011 met hun aansluitingen meelift op onze jaarafrekening, is gelijk gebleven ten aanzien van 2010. Nog steeds hebben 30 gemeenten gekozen om het opleggen en incasseren van het rioolrecht en/of de afvalstoffenheffing bij Brabant Water onder te brengen.

24


Administratieve dienstverlening Gemeente Rioolheffing Afvalstoffen- Zuiverings- Watersysteemheffing heffing heffing ingezetenen Alphen Chaam 4.133 4.133 Asten 7.098 7.098 7.098 Baarle Nassau 2.862 2.862 93 93 Bergeijk 7.841 7.841 Bernheze 11.965 11.965 Best 12.648 12.648 Bladel 8.712 8.712 8.712 8.712 Boekel 3.990 3.990 Boxmeer 12.236 12.236 12.236 Boxtel 13.291 13.291 Cranendonck 9.163 9.163 9.151 9.151 Cuijck 10.957 10.957 Deurne 12.863 13.863 13.863 13.863 Dongen 11.117 11.117 Drimmelen 11.786 11.786 Eersel 8.142 8.142 8.142 8.142 Eindhoven 105.223 105.223 Etten-Leur 18.875 18.902 Geldrop-Mierlo 17.786 17.786 Gemert-Bakel 12.273 12.273 Gilze en Rijen 10.884 Goirle 8.933 8.933 Grave 5.266 5.266 Haaren 5.582 5.582 Halderberge 13.244 Heeze-Leende 6.768 6.768 6.760 6.760 Helmond 40.488 40.488 s-Hertogenbosch 67.963 67.963 Heusden 18.758 18.758 18.758 18.758 Hilvarenbeek 6.407 6.407 6.388 6.388 Laarbeek 9.303 9.303 Landerd 6.282 6.282 6.229 6.229 Lith 2.640 2.640 Loon op Zand 10.206 10.206 69 69 Maasdonk 4.304 4.304 Mill en Sint Hubert 4.599 4.599 4.599 4.599 Nuenen 10.409 10.409 10.409 10.409 Oirschot 7.438 7.438 7.438 7.438 Oisterwijk 11.584 11.584 11.555 11.555 Oss 35.254 35.254 Reusel-de Mierden 5.297 5.297 5.297 5.297 Schijndel 9.953 9.953 9.910 9.910 Sint-Anthonis 4.834 4.834 4.834 Sint-Michielsgestel 11.556 11.556 11.549 11.549 Sint-Oedenrode 7.551 7.551 Someren 7.915 7.896 7.896 Son en Breugel 7.180 7.180 Tilburg 72.466 72.466 Uden 18.670 18.670 18.670 Valkenswaard 14.607 14.607 Veghel 16.330 16.330 16.288 16.288 Veldhoven 19.948 19.948 Vught 11.371 11.371 11.353 11.353 Waalre 7.339 7.339 Totaal

254.925

270.205

722.095

722.095

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Hoofdstuk

“Zorg voor de bodem. Zorg voor het drinkwater van morgen.”

25

26


Onze medewerkers

Flexibele arbeidsvoorwaarden Vanaf begin 2011 zijn onze medewerkers in staat om via FLEKS!, een geautomatiseerd keuzesysteem, diverse arbeidsvoorwaarden zoveel als mogelijk aan te laten sluiten op hun persoonlijke behoefte. De reacties waren positief. De rest van het verslagjaar is benut om verdere verbeteringen, onder andere op basis van gebruikerssuggesties, door te voeren. Op grond van de eerste bevindingen bestaat de indruk dat deze in Nederland toonaangevende methodiek voor potentieel nieuwe medewerkers een aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde is.

Begeleiding bovenformatieve medewerkers In 2010 hebben er binnen Brabant Water enkele reorganisaties plaatsgevonden. Als gevolg daarvan is ons WerkCentrum afgelopen jaar actief aan de slag gebleven om een aantal bovenformatieve medewerkers te begeleiden naar een andere structurele functie in het bedrijf. Van de aanvankelijke circa 30 bovenformatieve medewerkers hebben we verreweg de meeste intern kunnen herplaatsen. Voor enkele medewerkers is een extern traject gestart.

Sociaal Plan De reorganisaties van de sector Productie en de stafafdeling Algemeen & Juridische Zaken vielen onder een, met de vakorganisaties afgesproken, Sociaal Plan. In 2011 vond overleg met de vakbonden plaats over een verlenging van dat Sociaal Plan. De overlegpartners waren redelijk tot zeer tevreden over de wijze waarop Brabant Water het Sociaal Plan toepast. Het overleg zal in 2012 worden voortgezet.

Verzuimmanagementsysteem Binnen ons arbeidsverzuimbeleid staat de leidinggevende als regisseur van de begeleiding centraal. Ter ondersteuning is via een geautoriseerd verzuimmanagementsysteem (VMS) aan onze leidinggevenden een adequaat instrument ter beschikking gesteld. Acties en signalen helpen de leidinggevende om op de juiste tijd de juiste stappen

te ondernemen. Alles met het doel om de verzuimende medewerker op een zorgvuldige wijze te begeleiden en weer te re-integreren.

Inzage personeelsdossier Het personeelsdossier is digitaal beschikbaar. Er zijn voorbereidingen uitgevoerd om begin 2012 alle medewerkers de gelegenheid te geven hun dossier digitaal in te zien. We hebben meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt om de dossiers opnieuw in te richten en op kwaliteit te toetsen.

Salarisverwerking Als gevolg van de invoering van het geautomatiseerde arbeidsvoorwaardensysteem FLEKS! is besloten de salarisverwerking volledig in eigen huis uit te voeren. Het salarisverwerkingsbureau waarvan we tot nog toe gebruik maakten, kon de steeds complexer wordende regelgeving volgend uit de Waterleiding cao onvoldoende ondersteunen. Voor deze verandering zijn in het verslagjaar in nauw overleg met ICT de noodzakelijke maatregelen getroffen. Het ging hierbij onder meer om implementatie van SAP-functionaliteit. Het directe gevolg hiervan is dat de salarisstrook voortaan digitaal verstrekt wordt.

Management Development traject Afgelopen jaar werd het tweejarige Management Development traject afgerond. Dit traject was gericht op ontwikkeling van een aantal competenties van alle leidinggevenden. Competenties die van belang zijn voor een leiderschapsstijl passend bij een aantal organisatieontwikkelingen, zoals integraal management, gedifferentieerd belonen en flexibeler werken. Maar ook passend bij externe ontwikkelingen, waaronder het nieuwe werken en de toekomstige generatie medewerkers.

Daling arbeidsverzuim Voor het vierde achtereenvolgende jaar zijn we erin geslaagd om het arbeidsverzuim ten opzichte van het voorgaande jaar te laten dalen. In 2011 was deze daling

27

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze medewerkers

Figuur 4 Verloop arbeidsverzuim Percentage 8 7 6 5 4 3 2 1 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

0,4% (van 3,4% naar 3,0%). Een belangrijk factor hierbij is de relatief grote afname van het lange arbeidsverzuim (> 43 dagen). Kennelijk begint het huidige verzuimbeleid zijn vruchten af te werpen. Een snelle re-integratie én begeleiding van leidinggevenden hebben meetbaar resultaat. Deze ontwikkeling stemt tot tevredenheid. Dat neemt niet weg dat we in het komende jaar alert moeten blijven op de ontwikkelingen van het verzuim. Als het even kan willen we een nog verdere daling realiseren.

in concrete voornemens om de komende jaren deze ontwikkelingen vorm en inhoud te geven.

Zelfsturende Teams Sinds maart 2011 loopt een proef met Zelfsturende Teams bij onze monteurs. We willen dat monteurs meer invloed en grip krijgen op hun eigen werk. Teamleiders moeten hierdoor meer ruimte krijgen om hun monteurs te coachen en technisch te ondersteunen. Nu nog neemt de teamleider een deel van de voorbereiding en planning voor zijn rekening. We willen echter dat een groep monteurs in zijn gebied alle voorkomende werkzaamheden voor zijn rekening neemt. De monteurs zorgen dat hun gebied op orde blijft. Zij kunnen naast het reguliere werkaanbod zelf werk genereren, werkzaamheden voorbereiden en invloed hebben op de planning. Met andere woorden: ze zitten zelf aan het stuur. Met deze proef willen we bereiken dat zowel de medewerkerstevredenheid als de productiviteit toeneemt. Dat laatste is nu al het geval; er zijn duidelijk minder leegloopuren. Belangrijker is ook dat de teams deze werkwijze als een verrijking voor hun dagelijks werk ervaren.

Gezondheidsmanagement

Samenwerking scholen

Brabant Water hecht veel belang aan arbeidsomstandigheden en het welzijn van medewerkers. Afgelopen jaar ontvingen we weer het ISO-certificaat voor ons arbo-managementsysteem. In aanvulling hierop willen we ook het bewustzijn van onze mensen voor hun eigen gezondheid verhogen. In het verslagjaar zijn onder de vlag van het project BRAVO weer diverse initiatieven (bijv. stoppen-metroken, fruitactie, hardlooptrainingen) uitgevoerd om het belang van een gezonde leefstijl onder de aandacht te brengen. Een groot aantal deelnemers heeft aan een vitaliteitscheck deelgenomen.

In het afgelopen jaar zijn 70 stagiaires binnen onze organisatie actief geweest. Zo nemen we niet alleen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om scholieren/ studenten in de gelegenheid te stellen hun opleiding te voltooien. Brabant Water positioneert zich op deze manier ook als een aantrekkelijke werkgever. We gaan dan ook zeker door met deze inspanningen.

Organisatieontwikkeling In het verslagjaar zijn de organisatieveranderingen bij de sector Productie, de afdeling Facilitaire Services en Documentaire Informatievoorziening ingevoerd. Nieuwe reorganisaties zijn niet aan de orde geweest. Daarentegen is in het verslagjaar in diverse interne gremia intensief gediscussieerd over belangrijke organisatie-ontwikkelingsthema’s. Het ging daarbij vooral om flexibilisering van werkplek, tijd en beloning, verhoging van de resultaatgerichtheid en het versterken van de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers voor hun huidige en toekomstige inzetbaarheid, inclusief ontwikkeling. Niet alleen de beeld- en oordeelsvorming waren hierbij gediend. Het heeft ook geresulteerd

We constateerden het afgelopen jaar wel dat de nagestreefde intensieve samenwerking met een aantal ROC’s nog onvoldoende concrete resultaten heeft opgeleverd. De komende jaren versterken we de relatie met deze instellingen. Daarnaast waren we dit jaar betrokken bij de ontwikkeling van een watergerelateerde opleiding bij Avans Tilburg (Watermanagement, hbo) en bij de mbo-opleiding ‘Water’ van StudioT in Tilburg.

Documentaire informatievoorziening De documentaire informatievoorziening binnen ons bedrijf heeft dit jaar als gevolg van de reorganisatie niet alleen een facelift gekregen. Ook een inhoudelijke kwaliteitsimpuls. De afdeling Procesmanagement leverde een bijdrage aan het verhogen van het bewustzijn voor een goed documentenbeheer, via advisering en de uitvoering van een aantal vakinhoudelijke projecten. De komende periode blijft de inspanning gericht op het verder professionaliseren van deze functie in het bedrijf.

28


Werving en Selectie Over enkele jaren zal Brabant Water geconfronteerd worden met een grote uitstroom van medewerkers als gevolg van de vergrijzing. Dat betekent dat we flinke inen externe wervingsinspanningen zullen moeten doen. Dit vraagt om een efficiënt en effectief ondersteunend proces. Als voorbereiding hebben we in 2011 een E-recruitmentsysteem geïntroduceerd, dat het proces van werving en selectie volledig ondersteunt. Ook is in 2011 het gebruik van sociale media als wervingskanaal geïntensiveerd en zijn voorbereidingen getroffen om onze medewerkers sterker te betrekken bij het werven van nieuwe collega’s. De technische functies blijken lastig in te vullen. We hebben dan ook meer dan voorheen gebruik moeten maken van gespecialiseerde wervingsbureaus.

Managementsystemen en procesverbetering In 2011 heeft Brabant Water weer met succes de certificaten van de managementsystemen voor kwaliteit, arbo, milieu en het certificaat voor het milieukeur Barometer Duurzaam Terreinbeheer (niveau goud) gecontinueerd. Voor de Accreditatie monsterneming hebben we het accreditaat weer voor vier jaar verkregen. Om tot een efficiënter en beter gestructureerd kwaliteitsverbeteringbeleid te komen, zijn het KAM-management en het documentenmanagement geïntegreerd. Samen vormen ze de afdeling Procesmanagement, onderdeel van P&O. De afdeling Procesmanagement dient de kwaliteit van de organisatie de komende jaren op een hoger niveau te brengen. Hierbij wordt vooral ingezet op het verbeteren van de bedrijfsprocessen. Hiervoor zijn onder meer de

instrumenten Quick Scan Lean Audit en Integrale Lean Audit ontwikkeld.

Kengetallen personeel Het aantal fte’s is voor het tweede opeenvolgend jaar gedaald. In 2011 nam het aantal af met 8 tot 733. Vertaald naar aantal medewerkers, gaat het per saldo om een daling met 8 naar 793. Deze afnames zijn vooral het gevolg van een restrictief aannamebeleid en het oplossen van bovenformatieve situaties. De vergrijzing van onze medewerkers uit zich in de gestage toename van de gemiddelde leeftijd in het afgelopen jaar. In 2011 bedroeg die 47 jaar. Het aantal medewerkers dat met pensioen is gegaan, bleef beperkt.

29


Kengetallen personeel per 31 december

Aantal medewerker in fte Aantal medewerkers Aantal vrouwen Aantal mannen Aantal parttimers Gemiddelde diensttijd (in jaren) Gemiddelde leeftijd (in jaren)

2011 2010 733 793 192 601 264 17,2 47,0

741 801 192 609 268 16,7 46,3

Verloop in Personeel

2011 2010

Aantal medewerkers (per 1 januari) In dienst getreden Beëindiging dienstverband Uittreding wegens FUR/Pensioen Overleden

801 806 31 35 29 23 6 15 4 2

In dienst (31 december)

793

Leeftijd en diensttijd per 31 december

801

2011 2010

Gemiddelde leeftijd mannen Gemiddeld aantal dienstjaren mannen Gemiddelde leeftijd vrouwen Gemiddeld aantal dienstjaren vrouwen Gemiddelde leeftijd totaal Gemiddeld aantal dienstjaren totaal

48,16 18,44 43,29 13,10 46,98 17,15

Arbeidsverzuim

47,47 18,00 42,65 12,63 46,31 16,71

2011 2010

Kort 0,8 0,7 Gemiddeld 0,7 0,7 Lang 1,5 2,0 Totaal 3,0 3,4

30


Onze dochters

HydroScope Voor HydroScope was 2011 een spannend jaar. De invoering van het Drinkwaterbesluit bracht immers de nodige veranderingen teweeg, zoals aanpassing van de risicovolle doelgroepen en het verhogen van de meldingsgrens aangaande legionellapreventie. Desondanks nam de omzet van HydroScope in 2011 opnieuw toe (4%). Om aan de groeiende vraag naar onder meer beheerwerkzaamheden te kunnen voldoen, is de personele capaciteit met 3,0 fte uitgebreid. Intern zijn de processen verder geoptimaliseerd en geautomatiseerd. Voor de monsterneming van legionella heeft HydroScope een accreditatie behaald conform ISO/ IEC 17025. Het nemen en analyseren van watermonsters is een secuur proces. De minste afwijking kan al leiden tot verkeerde analysecertificaten. De accreditatie garandeert klanten dat het proces secuur is opgevolgd. Samen met Innosieve heeft HydroScope een nieuwe detectietechniek in ontwikkeling. Binnen één uur kunnen hiermee levende legionellabacteriën worden gekwantificeerd. De techniek wordt in 2012 op de markt gebracht.

Hydreco In 2011 is opnieuw een aantal contracten voor koudeen warmteopslagsystemen getekend. Onder meer voor Strijp R/T in Eindhoven, het dienstverleningscentrum in Rucphen, de uitbreiding Triple O Campus in Breda en de uitbreiding van Princelant in Boxtel. Veel aandacht ging uit naar optimalisatie van interne processen. Zo is het projectenproces verbeterd en zijn de bestaande exploitatieprojecten geoptimaliseerd. Hydreco is in 2011 gecertificeerd conform ISO 9001 en VCA (veiligheid).

HydroBusiness Duurzaam ondernemen wordt meer en meer een must binnen het huidige ondernemersklimaat. Een groeiende groep zakelijke cliënten wil (alleen maar) zaken doen met bedrijven die duurzaam opereren. Verduurzaming levert marktkansen op voor nieuwe producten of diensten en is vaak een prima katalysator voor innovatie.

HydroBusiness heeft duurzaamheid vanaf haar oprichting in 2009 verankerd in haar beleid en gedrag. Zo wordt in bestaande projecten voor de levering van laagwaardig industriewater in hoofdzaak gekozen voor oppervlaktewater als bron. In 2011 is het aantal afnemers van dit duurzame industriewater verder gegroeid.

Duurzaam afvalwater Daarnaast zijn er momenteel enkele omvangrijke projecten rondom duurzaam afvalwater in voorbereiding. Daarbij wordt afvalwater van grote ondernemingen gezuiverd, voordat het wordt geloosd op het gemeentelijk riool. Bij dit biologische zuiveringsproces wordt de verontreiniging omgezet in hoogwaardig biogas. Dit kan worden teruggeleverd aan het bedrijf, aan het openbare gasnet of omgezet in elektriciteit. Kostenbesparend en duurzaam dus. HydroBusiness ontwerpt en bouwt samen met partner Colsen de systemen die hiervoor nodig zijn. Desgewenst neemt HydroBusiness naast de exploitatie van deze installaties ook de financiering voor haar rekening. Voor deze totale ontzorging blijkt meer en meer belangstelling te bestaan.

31


Onze financiën

Het verslagjaar 2011 kon worden afgesloten met een positief resultaat van 39,1 miljoen euro. Het resultaat 2011 ligt daarmee 2,1 miljoen euro boven het resultaat over 2010. Het positieve resultaat wordt conform het op 30 november 2006 door de aandeelhouders vastgestelde financiële beleid voor de planperiode 2007 tot en met 2011 toegevoegd aan de Algemene Reserve. Hoofdelementen van dit financiële beleid zijn een stabiel en restrictief tarievenbeleid en aanwending van eventuele positieve resultaten ten behoeve van schuldsanering. Onder een restrictief tarievenbeleid wordt verstaan een tariefontwikkeling die gemaximeerd is op de geldende inflatiecijfers. Dit beleid komt onze huidige klanten ten goede. Immers: bij effectuering hiervan zal in reële zin sprake zijn van een dalende of in het uiterste geval gelijkblijvende drinkwaternota. Het beleid gericht op schuldsanering komt zowel aan onze huidige als onze toekomstige klanten ten goede. Dalende rentelasten maken het ook in de toekomst mogelijk de tarieven laag te houden; bovendien geldt in de huidige conjunctuur dat de geldmarkten volatiel en slecht toegankelijk zijn. Beperking van de afhankelijkheid van deze geldmarkten is onder de huidige omstandigheden een bijkomend maar relevant voordeel van het vastgestelde beleid. Per 1 januari 2011 werden de tarieven voor onze huishoudelijke klanten – voor het variabele deel en behoudens de doorberekening van de ons door de overheid opgelegde belastingverhogingen – met 3 % verlaagd ten opzichte van 2010. Rekening houdend met de inflatoire ontwikkelingen was derhalve - evenals in voorgaande jaren - sprake van een in reële zin dalende waterrekening voor onze klanten. Tegelijkertijd werd onze schuldpositie in 2011 verder afgebouwd. Het ingezette beleid werd daarmee ook in 2011 geëffectueerd. Inmiddels is door onze aandeelhouders het financiële beleid voor de boekjaren 2012 tot en met 2016 vastgesteld. Binnen dit beleid zijn doestellingen geformuleerd op het gebied van tarief-, solvabiliteit- en kostenontwikkeling.

Vanaf 2012 ten slotte geldt voor het eerst in volle omvang de financiële regelgeving behorend bij de in 2011 ingevoerde nieuwe Drinkwaterwet. Dit betekent dat de realisatie van eerdergenoemde doelstellingen zal moeten plaatsvinden binnen de grenzen van deze regelgeving. In het vervolg wordt ingegaan op de financiële resultaten 2011.

Resultaat 2011 ten opzichte van 2010 Het resultaat over 2011 lag 2,1 miljoen euro boven het resultaat van 2010. De opbrengsten lagen in 2011 met 0,4 miljoen euro marginaal boven het niveau 2010; de kosten namen af met 1,7 miljoen euro. In de opbrengstensfeer is sprake van lagere opbrengsten uit de waterafzet die worden gecompenseerd door hogere opbrengsten uit de geactiveerde productie van het eigen bedrijf en hogere overige bedrijfsopbrengsten. De daling in de wateromzet is het gevolg van de doorgevoerde tariefverlaging en een licht verminderde afzet in 2011 ten opzichte van 2010. De toename in de geactiveerde productie hangt samen met het verhoogde investeringsniveau als gevolg van de uitvoering van het Deltaplan Ontharding, terwijl de toename in de overige opbrengsten samenhangt met een ten opzichte van 2010 verhoogd niveau van op verzoek van derden uitgevoerde werken. De totale kosten lagen in 2011 circa 1,7 miljoen euro onder het niveau van 2010. De operationele kosten laten een daling zien van circa 0,8 miljoen euro; de kapitaallasten (afschrijvingen en financieringslasten waarin opgenomen het resultaat op ondernemingen waarin wordt deelgenomen) dalen met 0,9 miljoen euro. Binnen de operationele kosten dalen de salarissen met circa 1,4 miljoen euro ten opzichte van 2010. Enerzijds is sprake van een stijging van deze lasten als gevolg van de cao-ontwikkeling in 2011 ten opzichte van 2010, waarbij inbegrepen de invoering van een Fleks! voor de medewerkers. Deze ontwikkelingen worden echter meer dan gecompenseerd door een ten opzichte van 2010 sterk verminderd dotatieniveau op de aan de salarissen gelieerde voorzieningen, waaronder de reorganisatievoorziening.

32

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze financiën

De overige onderscheiden kosten in de operationele sfeer laten in 2011 ten opzichte van 2010 op totaalniveau slechts marginale afwijkingen zien. Voor zover op onderliggende deelposten afwijkingen bestaan van enige omvang, worden deze verklaard in de bij de jaarrekening opgenomen toelichting. De kapitaallasten (afschrijvingen en financieringslasten) laten ten opzichte van 2010 een daling zien van circa 0,9 miljoen euro. De afschrijvingen stijgen met een bedrag van 1,5 miljoen euro. In 2011 werden voor het eerst afschrijvingen genomen op de onthardingsinstallatie in Veghel. Daarnaast was in zijn algemeenheid sprake – door in 2010/2011 afgeronde investeringen – van een wat hoger actiefniveau waarop wordt afgeschreven. De financieringslasten – waaronder ook opgenomen het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen – zijn met 2,4 miljoen euro gedaald. Door een vermindering van de schuldpositie zijn de rentelasten gedaald, terwijl de opbrengsten uit de financiële activa zijn gestegen. Tevens was sprake van een ten opzichte van 2011 verbeterde rendementspositie op de deelnemingen in andere ondernemingen.

Voorzieningen Voor 2011 is het totale voorzieningenniveau per saldo met 1,0 miljoen euro gestegen. Het betreft de reguliere aanpassingen uit hoofde van noodzakelijke dotaties (i.v.m. de gefaseerde opbouw van de voorzieningen) en onttrekkingen. Bij enkele voorzieningen is in beperkte mate sprake van vrijval.

Bestemmingsreserve De bestemmingsreserve wordt gehandhaafd op een niveau van 25 miljoen euro. Hiermee wordt tot uitdrukking gebracht dat in de solvabiliteitsbeoordeling rekening dient te worden gehouden met de toekomstige overname van de TWM, zonder dat op dit moment de overnamesom bekend is. Aangezien ten aanzien van de overnamesom de gerechtelijke uitspraak bindend zal zijn, bestaat het risico dat de overnamesom komt te liggen boven de som zoals deze berekend kan worden op basis van gangbare waardebepalingsmethodieken bij waterbedrijven. Om aan dit risico uiting te geven wordt de bestemmingsreserve gehandhaafd op 25 miljoen euro.

Consolidatie met Hydrocare BV Over 2011 werd door Hydrocare BV als holding van de bedrijven Hydroscope BV, HydroBusiness BV en Hydreco BV een positief resultaat geboekt van 0,74 miljoen euro. De exploitatierekening en balans van Hydrocare BV zijn opgenomen in de in de jaarrekening gepresenteerde geconsolideerde balans en geconsolideerde Winst-enVerliesrekening.

Investeringen In 2011 kwamen voor een bedrag van 50,3 miljoen euro aan investeringswerken gereed en vond activering van deze werken plaats. De daadwerkelijke investeringsuitgaven over 2011 bedroegen 54,2 miljoen euro. Het verschil tussen de daadwerkelijke uitgaven en de waarde van de gereedgekomen investeringen wordt veroorzaakt door het verloop van de post ‘werken in uitvoering’. De in financiële omvang belangrijkste investeringswerken in 2011 betreffen in de distributiesfeer de aanleg van hoofd- en aansluitleidingen. In 2011 werd hiertoe een bedrag van 30,7 miljoen euro geïnvesteerd. In de productiesfeer werden substantiële investeringen gedaan in het onthardingsprogramma locatie Veghel, lopende grote renovatieprojecten (o.a. locaties Vessem en Vlijmen) en de aankoop van gronden.

Weerstandsvermogen Per 1 juli 2011 is de Drinkwaterwet van kracht geworden. In deze wet is vastgelegd dat het weerstandsvermogen (de solvabiliteit) van drinkwaterbedrijven in de regel niet meer dan 70% dient te bedragen. Wel kan voor een bepaalde periode ontheffing aangevraagd worden van dit maximum wanneer een drinkwaterbedrijf zich geconfronteerd weet met hoge verplichtingen in de nabije toekomst. De afwikkeling van het zogenaamde TWM-dossier zou grond voor een dergelijke ontheffing kunnen zijn. De aandeelhouders hebben besloten dat na afwikkeling van het TWM-dossier op basis van een risicoparagraaf van de onderneming vastgelegd moet worden wat de minimum solvabiliteit van Brabant Water dient te zijn. Deze minimum solvabiliteit zal zich bevinden op een niveau tussen de 40% en 45%. Conform besluitvorming van de aandeelhouders dient de actuele solvabiliteit bij Brabant Water gecorrigeerd te worden voor de Bestemmingsreserve overname TWM (zie boven). Per balansdatum bedraagt de aldus berekende (geconsolideerde) solvabiliteit 46%.

33


Onze toekomst

Planperiode 2012-2016 Brabant Water is ambitieus en vanzelfsprekend werken we daarom voortdurend aan onze toekomst. We opereren in een omgeving die altijd in beweging is en dus nemen we steeds weer het kompas ter hand en waar nodig verzetten we de bakens. Brabant Water is begonnen aan haar 3e Planperiode, die loopt van 2012 tot en met 2016. Om invulling te geven aan de koers van deze 3e Planperiode worden op ieder niveau en per sector de doelstellingen nader uitgewerkt.

Assetmanagement In april 2011 is een start gemaakt om Assetmanagement bedrijfsbreed uit te rollen. Het doel hiervan is om een optimale, verantwoorde balans te bereiken tussen prestaties, risico’s en kosten. Daarmee moeten we borgen dat onze leveringszekerheid nu en in de toekomst voldoet aan de wettelijke kaders en de verwachtingen van de maatschappij.

Waterproductiebedrijf van de toekomst Onze waterproductiebedrijven zullen in de toekomst in toenemende mate gemoderniseerd en geautomatiseerd worden. Een belangrijk en essentieel onderdeel daarbij is de aanleg van een eigen glasvezelnet tussen de waterproductiebedrijven. Ook is er onderzoek gedaan naar het optimale aantal en de optimale spreiding van onze waterproductielocaties. De locaties Boxmeer en Vierlingsbeek worden gesloten en de daaraan gekoppelde onttrekkingsquota overgeheveld naar Veghel en Loosbroek. Het waterproductiebedrijf Gilze is een ‘satellietwinning’ geworden van Prinsenbosch, waar het in Gilze gewonnen grondwater wordt gezuiverd. Met deze sluitingen is eind 2016 het aantal waterproductielocaties teruggebracht tot 30.

Saneringsprojecten In 2010 hebben we besloten een deel van de enorme saneringsopgave die ons wacht, op het vlak van onze infrastructuur, proactief aan te pakken. Daarom zijn we nu al gestart met een grootschalige sanering van het distributienet. Vanaf 2011 tot 2035 zullen we zo’n 30 km per jaar saneren, additioneel op de reguliere reconstructiewerken.

Nu het saneringsbeleid en –programma zijn vastgesteld is het tijd om ook het organisatorische deel in te vullen. Hiervoor gaan we specifieke taken en functies aanwijzen in de organisatie.

Bronbescherming Brabant Water is voor de productie van veilig en schoon drinkwater afhankelijk van de kwaliteit van het (middel)diepe grondwater. Voor een deel kunnen we daar zelf voor zorgen, voor een ander deel zijn wij daarbij afhankelijk van derden: onze omgevingspartners. Na inventarisatie is gebleken dat in onze provincie circa 100 bodemverontreinigingslocaties bekend zijn. In de komende planperiode willen we samen met onze partners via de gebiedsdossiers de risico’s voor de (toekomstige) drinkwatervoorziening in kaart brengen en naar oplossingen zoeken.

Klantgericht Veel van onze klanten zijn 24/7 online. Ze verlangen en verwachten in toenemende mate dat ook wij altijd bereikbaar zijn. Ze stellen vragen per e-mail en gebruiken social media om ons informatie te vragen of zelfs storingen te melden. In de komende jaren zal het aantal klanten dat ons vragen stelt alleen maar groeien. De transparantie die de klant verlangt, vereist dat we onze zaken goed hebben voorbereid. Brabant Water zal de ontwikkeling doormaken van een klantvriendelijk naar een klantgericht bedrijf, waarbij de klant zelf actief betrokken wordt.

“Betrokken bij de wereld om ons heen”

Jaarrekening 2011 Onze enkelvoudige jaarrekening


36

Onze enkelvoudige jaarrekening

Enkelvoudige balans per 31 december 2011 na winstbestemming (bedragen x 1.000 euro) 2011 2010

Activa A I II III

B I II III

Vaste activa Immateriële vaste activa 191 725 Materiële vaste activa 632.109 604.803 Financiële vaste activa 113.814 104.295 746.114 709.823 Vlottende activa Onderhanden projecten 346 - Vorderingen en overlopende activa 31.731 31.197 Liquide middelen 14.332 12.072 46.409 43.269

Totaal activa 792.523 753.092


37


2011 2010

Passiva C I II III a b

D I II III a b c

Eigen Vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal 278 278 Wettelijke reserve 6.094 5.947 Overige reserves Algemene reserve 366.923 327.986 Bestemmingsreserve 25.000 25.000 391.923 352.986 398.295 359.211 Vreemd Vermogen Voorzieningen 112.898 111.889 Langlopende schulden 202.014 198.892 Kortlopende schulden en overlopende passiva Kredietinstellingen 12.432 18.602 Leveranciers 11.691 13.780 Overige schulden 55.193 50.718 79.316 83.100 394.228 393.881

Totaal passiva 792.523 753.092

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze enkelvoudige jaarrekening

38


39


Enkelvoudige Winst-en-Verliesrekening over het boekjaar 2011 (bedragen x 1.000 euro) 2011 2010 A

I II III

B I II III IV V

C

Drinkwater in eigen voorzieningsgebied 188.666 190.770 Ander water 3.555 3.630 En gros levering drinkwater 3.347 3.366 Netto omzet 195.568 197.766 Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf 9.717 7.761 Overige bedrijfsopbrengsten 13.277 12.651 Som der bedrijfsopbrengsten 218.562 218.178 Kosten van gronden hulpstoffen 15.050 14.701 Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten 42.468 42.378 Lonen en salarissen 37.170 38.688 Sociale lasten 9.603 9.499 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 21.711 20.269 Overige bedrijfskosten 54.740 54.529 Som der bedrijfslasten 180.742 180.064 37.820 38.114 Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten 3.444 2.555 Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 987 377 Rentelasten en soortgelijke kosten -4.137 -4.556 Aandeel in winst/verlies van ondernemingen waarin wordt deelgenomen 970 495 Resultaat 39.084 36.985


Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening (bedragen x 1.000 euro)

Algemeen Activiteiten De activiteiten van Brabant Water NV, statutair gevestigd te ’s-Hertogenbosch, bestaan voornamelijk uit: het leveren van drinkwater.

Groepsverhoudingen Brabant Water NV staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is opgenomen in de toelichting van de geconsolideerde jaarrekening van Brabant Water NV.

Algemene grondslagen voor opstelling van de jaarrekening De jaarrekening wordt opgesteld volgens de bepalingen van Boek 2 BW Titel 9. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Schattingswijziging Voor de berekening van de noodzakelijke omvang van de voorziening Herstelkosten distributieen transportleidingen is de gehanteerde kilometerprijs voor de verwijdering van leidingen aangepast aan actuele gegevens die naar de huidige inzichten een structureel effect hebben. De aanpassing betreft vooral een daling van de kosten als gevolg van de afschaffing van de stortbelasting. Deze parameterwijziging is prospectief verwerkt als een schattingswijziging, wat betekent dat de noodzakelijke dotaties over 2011 en volgende jaren lager (zullen) zijn. Gelet op de lange opbouwperiode van de voorziening is het effect op dotaties in 2011 en toekomstige jaren niet materieel.

Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden de primaire financiële instrumenten zoals vorderingen en schulden verstaan. Voor grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost.

Rubriceringswijziging • D e contractuele vrijval voor het komende verslagjaar met betrekking tot uitstaande deposito’s en obligaties stond in 2010 gerubriceerd onder de liquide middelen. In het verslagjaar 2011 zijn deze posten bij de oorspronkelijke hoofdsom zoals opgenomen in de financiële vaste activa gerubriceerd.

40

41

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze enkelvoudige jaarrekening – Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

2011 Financiële vaste activa Jaarrekening 2010 Vrijval deposito’s en obligaties Financiële vaste activa stand 2010 in Jaarrekening 2011 Liquide middelen in Jaarrekening 2010 Vrijval deposito’s en obligaties Liquide middelen 2010 in Jaarrekening 2011

93.917 10.378 104.295 22.450 -10.378 12.072

Grondslagen voor waardering van activa en passiva • D e immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de kosten verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is gespecificeerd. De economische levensduur en de afschrijvingsmethode worden aan het einde van elk boekjaar opnieuw beoordeeld. • De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Materiële vaste activa in aanbouw worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs en indien van toepassing verminderd met bijzondere waardeverminderingen. De vervaardigingsprijs bestaat uit materiaalkosten, directe arbeidskosten en een toerekenbaar deel van de indirecte productiekosten. De kosten die samenhangen met verplichtingen inzake de ontmanteling en verwijdering van distributieen transportleidingen en het herstel van de terreinen bij de productielocaties zijn opgenomen onder de post voorzieningen aan de passiefzijde van de balans. De toegepaste afschrijvingstermijnen zijn: 2011 Gebouwen Technische gebouwen Kantoorgebouwen Terreinvoorzieningen Leidingen en kabels op terreinen Machines en installaties Transport- en distributieleidingen Telecommunicatiekabels Watermeters Aansluitleidingen Inrichting, inventaris en computerapparatuur Transportmiddelen Terreinen en niet gebonden activa

45 jaar 40 jaar 15 jaar 60 jaar 5-15 jaar 90 jaar 33 jaar 15 jaar 33 jaar 3-5 jaar 6-10 jaar Op deze activa wordt niet afgeschreven


• D eelnemingen in groepsmaatschappijen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Brabant Water NV. De niet geconsolideerde deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op basis van het zichtbaar eigen vermogen (vermogensmutatiemethode), doch niet lager dan nihil. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. Deelnemingen met een negatieve waarde volgens de vermogensmutatiemethode worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de vennootschap geheel of ten dele in staat voor de schulden van de desbetreffende deelneming, wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het resterende aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de vennootschap ten behoeve van deze deelnemingen. De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. De onder de financiële vaste activa opgenomen obligaties, die niet behoren tot een handelsportefeuille en die worden aangehouden tot het einde van de looptijd, worden gewaardeerd op de geamortiseerde kostprijs. • D e onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en verminderd met verwerkte verliezen en gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op een onderhanden project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat, wordt geen winst toegerekend. De projectkosten omvatten de direct op het project betrekking hebbende kosten, de kosten die toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. Onderhanden projecten waarvan het saldo een debetstand vertoont, worden gepresenteerd onder de vlottende activa. Onderhanden projecten waarvan het saldo een creditstand vertoont, worden gepresenteerd onder de kortlopende schulden. • D e vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. • D e liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. • V oor de voorzieningen herstelkosten transport- en distributieleidingen, herstelkosten productielocaties, compensated absences, reorganisatie en diensttijdgratificaties geldt dat deze contant zijn gemaakt tegen een disconteringsvoet van 5,45%. De rente is onderdeel van de dotatie aan de betreffende voorziening en niet als rentelast verantwoord.

42


Voorziening herstelkosten transport- en distributieleidingen Op grond van concessies heeft Brabant Water NV de plicht om de transport- en distributieleidingen te verwijderen op het moment dat deze niet meer operationeel zijn. In de situatie waar dit niet formeel geregeld is, bestaat er wel een feitelijke verwijderingsverplichting gelet op het aantoonbare beleid. De voorziening wordt opgebouwd gedurende de levensduur van de leidingen, op basis van schattingen van de in de toekomst te verwachten uitgaven. Voor een nadere uiteenzetting van de in de bepaling van de omvang van de voorziening betrokken parameters wordt verwezen naar de toelichting op de balans. Voorziening herstelkosten productielocaties Alle productielocaties liggen op terreinen met een ecologische bestemming, waarop de verplichting rust om deze na gebruik weer in de oorspronkelijke staat terug te brengen. De voorziening wordt opgebouwd gedurende de levensduur van de productielocaties, op basis van schattingen van de in de toekomst te verwachten uitgaven. Voor een nadere uiteenzetting van de in de bepaling van de omvang van de voorziening betrokken parameters wordt verwezen naar de toelichting op de balans. Voorziening compensated absences Voor de op de balansdatum bestaande verplichtingen tot toekennen van arbeidstijdverkorting is een voorziening gevormd ter grootte van het naar verwachting in de toekomst verschuldigde bedrag. De verplichting wordt tegen contante waarde opgenomen, rekening houdend met de blijfkans. Voorziening reorganisatie Deze voorziening heeft betrekking op kosten in verband met de reorganisatie van activiteiten en wordt gevormd indien voor de groep een feitelijke of juridische verplichting is ontstaan. Voorziening diensttijdgratificaties Voor de op de balansdatum bestaande verplichtingen tot toekennen van diensttijdgratificaties is een voorziening gevormd ter grootte van het naar verwachting in de toekomst verschuldigde bedrag gebaseerd op de contante waarde en rekeninghoudend met de blijfkans. Voorziening schade grondwaterwinning De voorziening schade grondwaterwinning wordt opgenomen voor de geschatte kosten die naar verwachting voortvloeien uit de per balansdatum lopende garantieverplichtingen uit hoofde van schades die hun oorsprong vinden in wateronttrekkingen in het verleden. Ten laste van de voorziening komen de kosten die voortvloeien uit het honoreren van claims. Voorziening groot onderhoud Deze voorziening wordt aangewend voor de gelijkmatige verdeling van lasten voor het verwijderen van voorraden slib die ontstaan bij de productie van drinkwater. Langlopende schulden Opgenomen rentedragende leningen en schulden worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De bijdragen die Brabant Water NV ontvangt voor de aanleg van distributieen aansluitleidingen worden gepassiveerd onder de langlopende schulden. Deze bijdragen worden tijdsevenredig over de geschatte economische levensduur van deze activa ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht. De bijdragen van aansluitleidingen vallen in drieëndertig jaar vrij, de bijdragen ontvangen voor distributieleidingen vallen in negentig jaar vrij. Dit is gelijk aan de afschrijvingstermijn van de bijbehorende activa.

43


De voor het personeel geldende pensioenregelingen worden gefinancierd door afdrachten aan de pensioenuitvoerder (ABP). De verschuldigde premie wordt als last in de winst-enverliesrekening verantwoord. Als de reeds betaalde premiebedragen de verschuldigde premie overtreffen, wordt het meerdere opgenomen als overlopend actief voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Indien er, naast de verplichting voor periodieke pensioenpremies, een verplichting bestaat voor per balansdatum opgebouwde pensioenrechten (backserviceverplichtingen), wordt de verplichting in de balans opgenomen tegen de contante waarde. Ultimo 2011 (en 2010) waren er voor de vennootschap geen pensioenvorderingen en geen verplichtingen naast de betaling van de jaarlijks aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie. De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Grondslagen voor bepaling van het resultaat • O nder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar werkelijk gerealiseerde afzet onder aftrek van de over de omzet geheven belastingen. • D e geactiveerde productie voor het eigen bedrijf betreft de toegerekende kosten van eigen afdelingen en diensten aan materiële en immateriële vaste activa die in eigen beheer vervaardigd zijn. Opbrengsten voortvloeiend uit de geactiveerde productie worden verantwoord op het moment dat het (im)materieel vast actief wordt vervaardigd en er derhalve kosten worden gemaakt. De kosten worden aan dezelfde periode toegerekend. • D e overige bedrijfsopbrengsten omvatten de bedragen die aan derden in rekening zijn gebracht voor de levering van goederen of diensten. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de mate waarin de diensten zijn verricht. De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend. • De bedrijfs- en overige lasten zijn bepaald op basis van historische kostprijs. • D e afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa bedragen een vast percentage van de historische kostprijs. • A ls resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Verwerking hiervan vindt plaats onder het aandeel in winst/verlies van ondernemingen waarin wordt deelgenomen. • D e financiële baten en lasten omvatten de rentebaten en –lasten, de kosten die samenhangen met het aantrekken van vreemd vermogen evenals de eventuele koersverschillen hierop en waardeveranderingen en uitkeringen van financiële vaste activa.

Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Het kasstroomoverzicht is opgenomen in het geconsolideerde verslag. Hierin zijn de grondslagen verder toegelicht.

44

45


Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2011 (bedragen x 1.000 euro)

Activa A

Vaste activa

A-I

Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa hebben betrekking op de grotere zelfgebouwde softwaresystemen, zoals het Klantinformatiesysteem en het Bedrijfsmiddelen- en Leidinginformatiesysteem. Deze software wordt vanaf het moment van ingebruikstelling in drie jaar afgeschreven. In 2011 zijn hiervoor geen investeringsuitgaven gedaan. De samenstelling en het verloop van deze post is als volgt: 2011 Aanschafwaarde informatiesystemen Afschrijvingen tot en met 2010 Boekwaarde 31-12-2010 Afschrijvingen 2011 Boekwaarde 31-12-2011

7.368 -6.643 725 -534 191

De afschrijvingen zijn verantwoord onder de post Afschrijvingen in de Winst-enVerliesrekening. A-II Materiële vaste activa 2011 Aanschafwaarde 31-12-2010 1.272.076 Afschrijving t/m 31-12-2010 -667.273 Boekwaarde 31-12-2010 604.803 Investeringsuitgaven 2011 54.235 Afschrijvingen 2011 -25.521 Desinvesteringen en mutaties 2011 -4.122 Afgeschreven deel desinvesteringen 2.714 -1.408 27.306 Boekwaarde 31-12-2011

632.109

De afschrijvingen en desinvesteringen zijn verantwoord onder de post afschrijvingen in de Winst-en-Verliesrekening. Bij verkoop van vaste activa wordt een eventueel restant van de boekwaarde in mindering gebracht op de opbrengst. Bij een negatief resultaat wordt het saldo ten laste van de afschrijvingen gebracht; bij een positief saldo wordt dit ten gunste van de opbrengsten gebracht.

46

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze enkelvoudige jaarrekening – Toelichting op de enkelvoudige balans

De samenstelling van de post materiële vaste activa is als volgt: Materiële vaste activa Terreinen Machines Leidingen Andere Materiële Totaal en bedrijfs- en in vaste vaste gebouwen installaties distributie bedrijfs- activa gebied middelen in en niet aan uitvoering bedrijfs uitoefening dienstbaar Aanschafwaarde per 31-12-2010 259.613 254.688 697.234 35.874 24.667 1.272.076 Investeringsuitgaven 2011 54.235 54.235 Desinvesteringen in 2011 -522 -589 -3.011 -4.122 In gebruik gestelde materiële vaste activa 2011 3.223 11.774 30.734 4.579 -50.310 Aanschafwaarde per 31-12-2011 262.314 265.873 727.968 37.442 28.592 1.322.189 Cumulatieve afschrijvingen per 31-12-2010 -108.081 -161.367 -372.367 -25.458 - -667.273 Afschrijvingen in 2011 -4.053 -9.192 -8.531 -3.745 - -25.521 Desinvesteringen in 2011 140 577 1.997 - 2.714 Cumulatieve afschrijvingen per 31-12-2011 -111.994 -169.982 -380.898 -27.206 - -690.080 Boekwaarde per 31-12-2011 150.320 95.891 347.070 10.236 28.592 632.109 Boekwaarde per 31-12-2010

151.532

93.321

324.867

10.416

A-III Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige obligaties Overige vorderingen Vooruitbetaalde overnamesom NV TWM Andere deelnemingen Door hypotheek gedekte leningen Totaal

2011 2010 6.292 3.064 60.134 27.953 8.118 7.912 341

5.572 426 52.075 29.999 8.118 7.671 434

113.814 104.295

Deelnemingen in groepsmaatschappijen In 2008 is door Brabant Water NV de vennootschap Hydrocare BV opgericht. Dit is een 100% deelneming die gewaardeerd wordt tegen de netto vermogenswaarde. 2011 Stand per 31-12-2010 Resultaat 2011

5.572 720

Boekwaarde per 31-12-2011

6.292

De financiële gegevens van de HydroCare groep zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening.

24.667

604.803

47


Vorderingen op groepsmaatschappijen Ter financiering van de activiteiten is aan HydroCare BV een lening verstrekt. Voor de financiering van de Koude-Warmte-installaties zijn in het verleden door Brabant Water NV leaseovereenkomsten afgesloten met een financieringsmaatschappij. De betreffende installaties en de bijbehorende leaseverplichtingen zijn overgedragen aan Hydreco BV. Hierdoor heeft Brabant Water een leaseverplichting aan de financieringsmaatschappij en een leasevordering op Hydreco BV. De leaseovereenkomsten kwalificeren zich op basis van in 2011 verkregen nadere inzichten en informatie niet als operational lease maar als financial lease. Met ingang van het huidige verslagjaar zijn deze financial leaseovereenkomsten daarom opgenomen in de balans. Vanwege de relatief beperkte betekenis voor het resultaat en het vermogen zijn de vergelijkende cijfers 2010 hiervoor niet aangepast. Het verloop van de post vorderingen op groepsmaatschappijen is als volgt: 2011 Lening, stand 31 december 2010 426 Financial lease overeenkomsten 2.968 Saldo 1 januari 2011 3.394 Aflossing lening 2011 -226 Leasetermijn 2011 -104 -330 Boekwaarde 31 december 2011

3.064

Over de verstrekte lening wordt een marktconform rentetarief in rekening gebracht. Obligaties Liquiditeiten worden deels belegd in obligaties van instellingen die voldoen aan de eisen die zijn vastgelegd in een financieel statuut. Het verloop van deze post in 2011 is als volgt: 2011 Stand Jaarrekening 2010 Geplande vrijval obligaties 2011 (rubriceringswijziging) Boekwaarde 31 december 2010 Aangekochte obligaties in 2011 24.631 Meegekochte agio in 2011 695 Aankopen 2011 Verkochte en ingeloste obligaties inclusief agio/ disagio -16.713 Amortisatie agio/disagio 2011 -554 Aflossingen en amortisatie 2011

-17.267

Boekwaarde per 31-12-2011

60.134

In 2012 zal € 3,0 mln van de obligaties afgelost worden.

43.397 8.678 52.075

25.326

48


Overige vorderingen In de overige vorderingen is onder andere voor een bedrag van € 20 miljoen aan uitzettingen in deposito’s opgenomen. Daarnaast zijn leningen verstrekt aan een financiële instelling die hiervoor KWO-installaties heeft overgenomen van Brabant Water NV. Het verloop van deze post in 2011 is als volgt: 2011

Stand Jaarrekening 2010 28.299 Geplande vrijval deposito’s 2011 (rubriceringswijziging) 1.700 Boekwaarde per 31-12-2010 29.999 Nieuwe uitzettingen in 2011 163 Vrijval 2011 -2.209 Boekwaarde per 31-12-2011 27.953 In 2012 zal € 3,2 mln van deze vorderingen afgelost worden. Vooruitbetaalde overnamesom NV TWM Door Brabant Water NV zijn per 1 juni 2007 de activa overgenomen van NV TWM. Middels een gerechtelijke procedure wordt de overnamesom bepaald. Het verschil tussen het betaalde voorschot en de reële waarde van de activa volgens Brabant Water NV is opgenomen als een vooruitbetaling op de NV TWM. Andere deelnemingen De belangrijkste niet-geconsolideerde-deelnemingen betreffen: Deelneming NV Waterwinningsbedrijf Brabantse Biesbosch Aqualab Zuid BV Water Fund Holland BV Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV KWH Water BV

Aandeel Waardering 40,0% 32,5% 28,1% 19,9% 14,1%

6.108 667 404 104 629

Boekwaarde 31 december 2011

7.912

Het verloop van deze post is als volgt: 2011 Stand per 31-12-2010 7.671 Aanpassing resultaat deelnemingen 251 Beëindiging in deelnemingen -10 241 Boekwaarde 31-12-2011

7.912

49


Door hypotheek gedekte leningen De door hypotheek gedekte leningen betreffen de gelden die in het verleden door de vennootschap ter beschikking zijn gesteld aan de Stichting Spaarfonds Brabant Water voor het personeel van Brabant Water NV. De rente en aflossingen op deze lening die jaarlijks door de vennootschap aan de Stichting in rekening worden gebracht, zijn gelijk aan de door de Stichting ontvangen rente en aflossingen. Er worden geen nieuwe hypotheekleningen meer aangegaan. Het verloop van deze post is als volgt: 2011

Stand per 31-12-2010 Aflossingen 2011 Boekwaarde per 31-12-2011 B

434 -93 341

Vlottende activa

B-I Onderhanden projecten De onderhanden projecten voor derden zijn de KWO-installaties die Brabant Water NV in aanbouw heeft. Deze worden na gereedkomen overgedragen aan Hydreco BV. B-II Vorderingen en overlopende activa Deze vorderingen hebben een kortlopend karakter (< 1 jaar).

2011 2010

Vorderingen op groepsmaatschappijen 7.843 6.581 Handelsdebiteuren 13.922 13.466 Vooruitbetaalde gebruiksrechten 6.405 5.422 Overige vorderingen en transitoria 2.717 5.042 Vorderingen op personeel 844 686 Totaal 31.731 31.197 Vorderingen op groepsmaatschappijen Aan groepsmaatschappijen zijn financieringen verstrekt en goederen en diensten geleverd. Over de verstrekte financieringen wordt een marktconform rentetarief in rekening gebracht. Voor de onderlinge leveringen worden marktconforme tarieven berekend. Handelsdebiteuren Hierin zijn opgenomen alle openstaande vorderingen in het kader van waterleveringen en de levering van andere diensten. De vorderingen zijn tegen nominale waarde opgenomen. Er is een correctie toegepast voor mogelijk niet inbare vorderingen. Vooruitbetaalde gebruiksrechten Voor het transport van voorgezuiverd oppervlaktewater tot en met de rivier de Amer in de gemeente Drimmelen maken wij gebruik van een leiding die in eigendom is van NV Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch. Met deze vennootschap is met ingang van 1978 een watertransportovereenkomst gesloten met een looptijd van 40 jaar. Ultimo 1986 is de contante waarde verrekend van de resterende financiële verplichtingen die uit deze overeenkomst voortvloeien. Deze vooruitbetaling valt vrij gedurende de resterende looptijd van de overeenkomst.

50


In 2010 is een huurovereenkomst aangegaan voor de huur van glasvezelkabels ten behoeve van het datatransport voor de besturing van de productielocaties. De huurperiode heeft een looptijd van 15 jaar en is voor een deel bij vooruitbetaling voldaan. 2011 Vooruitbetaling financiële verplichting transportleiding 3.617 Brabantse Biesbosch per 31-12-2010 Glasvezelkabelnet per 31-12-2010 1.805 5.422

Toerekening transportleiding 2011 -356 Toevoeging glasvezelnet 2011 1.816 Toerekening glasvezelkabelnet 2011 -477 1.339 Boekwaarde per 31-12-2011 6.405 Overige vorderingen en transitoria Hierin is opgenomen de post nog te factureren watergelden; dit betreft het deel van de omzet drinkwater dat op 31 december 2011 nog gefactureerd moet worden op basis van de gerealiseerde afzet minus de in rekening gebrachte voorschotten. Verder zijn hierin begrepen leveringen en diensten die na het verslagjaar gefactureerd worden en de nog te ontvangen rente op de obligaties. Vorderingen op personeel De vorderingen op personeel hebben betrekking op de financiering van auto’s en verstrekte voorschotten in het kader van de levensloopregeling. Onder de post vorderingen op personeel is mede opgenomen de rekeningcourantverhouding met de Stichting Spaarfonds Brabant Water. Brabant Water NV heeft voor 2011 een maximale kredietfaciliteit beschikbaar gesteld aan het fonds van € 5.000.000. Van deze faciliteit wordt overigens maar beperkt gebruik gemaakt (ultimo 2011 € 450.000). Over de daadwerkelijke gebruikte faciliteit wordt een marktconforme rente berekend. B-III Liquide middelen

2011 2010

Stand Jaarverslag 2010 22.450 Geplande vrijval obligaties en deposito’s 2011 -10.378 Boekwaarde 31 december 2010 12.072 Kasgelden< maand 12.512 10.500 Banken rekening courant 1.820 1.572 Totaal 14.332 12.072 De in het volgende verslagjaar contractueel vrijkomende gelden in het kader van langlopende deposito’s en obligaties worden vanaf het huidige verslagjaar gerubriceerd onder de Financiële Vaste Activa. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap.

51


Passiva C

Eigen Vermogen

C-I Gestort en opgevraagd kapitaal 2011 Maatschappelijk kapitaal Niet geplaatste aandelen Stand per 1-1-2011 Stand per 31-12-2011

1.000 722 278 278

Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit 10.000.000 aandelen van € 0,10 nominaal. De aandelen luiden op naam en zijn in eigendom van gemeenten en de provincie Noord-Brabant. C-II Wettelijke reserve 2011 Stand per 31-12-2010 5.947 Vermogensmutatie 2011 NV Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch 127 Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV 20 147 Stand per 31-12-2011

6.094

C-III Overige reserves 2011 Stand per 31-12-2010 Mutatie 2011 Stand per 31-12-2011 Bestemmingsreserve overname NV TWM Algemene reserve per 31-12-2011

352.986 38.937 391.923 25.000 366.923

Per 1 juni 2007 zijn de activa van de NV TWM overgenomen. Vooruitlopend op de definitieve gerechtelijke uitspraak met betrekking tot de te betalen overnamesom is een afzonderlijke bestemmingsreserve binnen de overige reserves opgenomen. Overzicht verloop Eigen Vermogen:

Gestort aandelen- Wettelijke Overige kapitaal reserve reserves

Totaal

Stand per 31-12-2010 278 5.947 352.986 359.211 Winstverdeling 2011 - 39.084 39.084 Aanpassing wettelijke reserve 147 -147 Eigen vermogen per 31-12-2011

278

6.094

391.923

398.295

52


D

Vreemd Vermogen

D-I Voorzieningen Voor verplichtingen waarvoor in de toekomst uitgaven moeten worden gedaan en die hun oorsprong vinden in het boekjaar of voorafgaande boekjaren zijn voorzieningen gevormd.

2011 2010

Voorziening herstelkosten transport- en distributieleidingen Voorziening herstelkosten productielocaties Voorziening compensated absences Voorziening diensttijdgratificaties Voorziening reorganisatie Voorziening schade grondwaterwinning Voorziening groot onderhoud Totaal

95.106 9.390 2.919 2.039 1.800 1.037 607

90.284 10.429 3.787 2.144 3.660 905 680

112.898 111.889

Het verloop van de voorzieningen is als volgt:

Saldo Onttrek- Saldo 31-12-2010 Toevoeging Rente Vrijval kingen 31-12-2011

Herstelkosten transport- en distributieleidingen 90.284 2.650 4.919 -2.747 95.106 Herstelkosten productielocaties 10.429 632 567 -2.163 -75 9.390 Compensated absences 3.787 58 196 -172 -950 2.919 Diensttijdgratificaties 2.144 92 111 -51 -257 2.039 Reorganisatie 3.660 178 -929 -1.109 1.800 Schade grondwaterwinning 905 108 24 - 1.037 Groot onderhoud 680 69 - -142 607

111.889 3.609 5.995 -3.315 -5.280 112.898

Het verloop van de uitgaven voor de voorzieningen is als volgt: Ultimo 2011 Uitgaven binnen een jaar Herstelkosten transport- en distributieleidingen Herstelkosten productielocaties Compensated absences Diensttijdgratificaties Reorganisatie Schade grondwaterwinning Groot onderhoud Totaal

Na vijf jaar

95.106 2.317 83.000 9.390 387 4.920 2.919 818 86 2.039 168 522 1.800 919 35 1.037 1.037 607 275 40 112.898 5.921 88.603

Voorzieningen herstelkosten transport- en distributieleidingen Op het moment dat een leiding wordt vervangen door een nieuwe is Brabant Water NV op grond van veel concessievoorwaarden verplicht om de oude leiding uit de grond te nemen. En waar de concessievoorwaarden het niet voorschrijven acht Brabant Water NV zich hiertoe uit maatschappelijk oogpunt verplicht omdat zij zich verantwoordelijk voelt voor het handhaven van een zo schoon mogelijke ondergrond.


Om een gestructureerde noodzakelijke vervanging van de oude leidingen te verkrijgen is een vervangingsplan over een groot aantal jaren opgesteld met de bijbehorende kosten. Gelet op het feit dat de toekomstige kosten goed zijn in te schatten is het treffen van een voorziening voor verwijderingskosten daarom de geëigende weg om een stabiel kostenverloop en daarmee een stabiel tariefbeleid te bewerkstelligen. De voorziening is gebaseerd op onderbouwde schattingen van de te verwijderen aantallen kilometers leidingen, de daaraan verbonden kosten en de verwijderingsmomenten. De voorziening wordt opgebouwd vanaf het moment van aanleg van een leiding (omdat de verplichting feitelijk altijd heeft bestaan en buiten gebruik gestelde leidingen altijd zijn verwijderd) tot het moment van verwijdering. Jaarlijks wordt beoordeeld of de schattingen nog valide zijn. Gelet op de lange opbouwperiode van de voorziening (90 jaar) en de daaraan inherent verbonden onzekerheden, vindt aanpassing van de schattingen pas plaats indien er sprake is van een voldoende zeker structureel effect. In 2011 was dit aan de orde voor wat betreft de verwijderingskosten, waarvoor wordt verwezen naar de paragraaf Schattingswijziging in de Algemene grondslagen voor de waardering van de jaarrekening. Voorziening herstelkosten productielocaties Deze voorziening is gevormd ter bestrijding van de kosten voor het slopen en verwijderen van buiten gebruik gestelde gebouwen en installaties van de waterproductiebedrijven. Bij het vernieuwen of staken van een productielocatie worden de bestaande gebouwen afgebroken en afgevoerd. Alle productielocaties liggen op terreinen met een ecologische bestemming, waarop de verplichting rust om deze na gebruik weer in de oorspronkelijke staat terug te brengen. De kosten worden geraamd per locatie. Uitgangspunt is dat technische gebouwen na 45 jaar worden afgebroken en terreinleidingen na 60 jaar worden verwijderd. In 2011 heeft nader onderzoek plaatsgevonden naar de technische infrastructuur en het volume van de productielocaties alsmede naar de planning van de verwijdering van (onderdelen) van de locaties. Dit heeft geleid tot een beter inzicht in de kosten en geleid tot een vrijval van de voorziening met € 2.163.000. De overige parameters zijn niet gewijzigd. Voorziening compensated absences Werknemers met een arbeidstijd van gemiddeld acht uur per dag hebben, op basis van de landelijke cao, met ingang van de dag waarop zij de leeftijd van 57 jaar bereiken aanspraak op een arbeidstijdverkorting van een half uur per dag. Bij het bereiken van de 59-jarige leeftijd wordt dit één uur per dag. De voorziening is gebaseerd op de relevante populatie waarbij alle toekomstige uitgaven contant zijn gemaakt. Hierbij is rekening gehouden met de blijf- en sterftekans van de medewerkers. Op 1 augustus 2009 is de meest recente cao voor de Waterbedrijven afgesloten. Hierin is onder meer afgesproken dat de bestaande regeling voor arbeidstijdverkorting vervalt. Er is een overgangsregeling getroffen voor medewerkers voor wie de regeling al geldt of die dicht tegen deze regeling aan zitten. Reorganisatievoorziening Per 1 januari 2006 is overeengekomen dat Brabant Water NV de werkzaamheden van de afgesloten dienstverleningsovereenkomsten met NV N.R.E. en Essent NV overneemt. Per die datum zijn ook de werkzaamheden in de gemeenten Tilburg en Goirle overgenomen. Ook de personele verplichtingen die voortvloeien uit deze overnames zijn in de voorziening opgenomen. In de voorziening zijn ook opgenomen de kosten voor drie interne reorganisaties. De hiermede samenhangende sociale kosten – op basis van het goedgekeurde Sociaal Plan – zijn onder deze voorziening gebracht. De kosten betreffen onder andere kosten in verband met vervroegde uittreding en outplacement.

53

54


Voorziening diensttijdgratificaties Afhankelijk van het aantal jaren dat een werknemer onafgebroken in dienst is geweest bij een bedrijf dat aangesloten is bij de vigerende landelijke cao, wordt een éénmalige gratificatie toegekend als percentage van het inkomen per maand. Voor deze uitkering is een voorziening getroffen. Berekend wordt per medewerker wanneer de eerstvolgende gratificatie uitgekeerd wordt en tegen welk bedrag. In de vigerende cao is afgesproken dat met ingang van 2015 deze gratificaties worden opgenomen in een persoonsgebonden budget. Wanneer dit wordt uitgevoerd, dan worden in 2015 alle bestaande gratificatierechten uitgekeerd. Voorzieningen schade grondwaterwinning Deze voorziening is gevormd voor uitgaven ter zake van schades die hun oorsprong vinden in wateronttrekkingen in het verleden. De schade wordt berekend vanaf tien jaar voorafgaand aan het moment van claimen. Vanaf deze periode wordt aan de hand van de onttrekkingen van de betreffende productielocatie de verwachte schade-uitkering berekend en verhoogd met de rente. Zodra de definitieve schade is vastgesteld wordt deze ten laste van de voorziening uitgekeerd. Daarna wordt jaarlijks de schade uitgekeerd en direct ten laste van de exploitatie gebracht. Op basis van berekeningen door de ‘Commissie van Deskundigen Grondwaterwet’ is tussen Brabant Water NV en de vertegenwoordigers van claimanten met betrekking tot de winning in Boxmeer overeengekomen dit bedrag reeds uit te keren in afwachting van mogelijke verdere stappen. Hiermee wordt voorkomen dat de rentecomponent in de schade verder oploopt voor Brabant Water NV. Naar verwachting wordt in de loop van 2012 een definitieve overeenkomst bereikt. De toevoeging aan de voorziening is gebaseerd op de schade voor de locatie Budel en de rentebijschrijving van de bestaande claims. Voorziening groot onderhoud Deze voorziening is gevormd voor de kosten van het ruimen van de slibvoorraden. In 2011 zijn op een aantal waterproductielocaties slibvoorraden geruimd. Nieuwe metingen van de te verwijderen voorraden, de normale toename van deze voorraden en aanpassing van het prijspeil leiden tot een noodzakelijke aanpassing van de voorziening. D-II Langlopende schulden Bijdragen Leaseverplichting Schulden aan kredietinstellingen Stand per 31-12-2011

31-12-2011 31-12-2010 154.342 144.165 4.047 0 43.625 54.727 202.014

198.892

55


Bijdragen Onder bijdragen worden verstaan de eenmalige bijdragen die in rekening zijn gebracht voor de aanleg van distributieen aansluitleidingen. De samenstelling en ontwikkeling van deze post is als volgt:

Distributie- Aansluit leidingen leidingen

Totaal

Stand per 31-12-2010 60.283 83.882 144.165 Bijdragen 2011 8.202 7.241 15.443 68.485 91.123 159.608 Vrijval 2011 ten gunste van de Winst-en-Verliesrekening -765 -4.501 -5.266 Stand per 31-12-2011 67.720 86.622 154.342 De ontvangen bijdragen ten behoeve van aansluitleidingen vallen in drieëndertig jaar vrij; dit is gelijk aan de afschrijvingstermijn van de op deze bijdragen betrekking hebbende activa. De bijdragen ontvangen voor de aanleg van distributieleidingen komen, gelijk aan de afschrijvingstermijn van de leidingen zelf, in negentig jaar vrij. De totale vrijval wordt ten gunste van de post afschrijvingen in de resultatenrekening gebracht. Financial leaseverplichtingen Voor de financiering van de Koude-Warmte installaties zijn in het verleden door Brabant Water NV leaseovereenkomsten afgesloten met een financieringsmaatschappij. De betreffende installaties en de bijbehorende leaseverplichtingen zijn overgedragen aan Hydreco BV. Hierdoor heeft Brabant Water NV een leaseverplichting aan de financieringsmaatschappij en een leasevordering op Hydreco BV. De leaseovereenkomsten kwalificeren zich op basis van in 2011 verkregen nadere inzichten en informatie niet als operational lease maar als financial lease. Met ingang van het huidige verslagjaar zijn deze financial leaseovereenkomsten daarom opgenomen in de balans. Vanwege de relatief beperkte betekenis voor het resultaat en het vermogen zijn de vergelijkende cijfers 2010 hiervoor niet aangepast. 2011 Verplichtingen ultimo 2010 4.437 Aflossingen 2011 -195 4.242 Aflossingen 2012 opgenomen onder Aflossingen langlopende schulden volgend verslagjaar -195 Boekjaar 31 december 2011 4.047 Af te lossen in de periode 2013 tot en met 2016 Na 2016 af te lossen

1.226 2.626

56


Schulden aan kredietinstellingen Overzicht van aflossingen op langlopende geldleningen gespecificeerd in groepen naar percentage. Jaar van aflossing

0% 2-3% 3-4% 4-5% 6-7% 7-8% Eindtotaal

2013 764 404 4.000 7.260 1.618 14.046 2014 226 543 4.000 454 1.618 6.841 2015 390 4.000 454 1.505 6.349 2016 1.207 1.000 1.127 3.334 2017 208 1.000 182 1.390 2018 5 519 1.000 182 1.706 2019 5 219 1.000 182 1.406 2020 5 1.000 182 1.187 2021 5 1.000 1.005 2022 1.000 1.000 2023 1.000 1.000 2024 1.000 1.000 2025 1.000 1.000 2026 1.000 1.000 2027 1.361 1.361 20 990 3.490 23.000 8.168 7.957 43.625 Beginstand 2011 20 1.078 3.894 27.000 13.160 9.575 54.727 + leningen -/- aflossingen 2012 1) -/- extra aflossingen 88 404 4.000 4.922 1.618 11.102 Eindstand 20 990 3.490 23.000 8.168 7.957 43.625 D-III Kortlopende schulden en overlopende passiva a. Kredietinstellingen Deze schulden hebben een kortlopend karakter (<1 jaar). Aan geldgevers aangaande kortlopende schulden zijn geen zekerheden verstrekt.

2011 2010

Aflossingen langlopende schulden volgend verslagjaar 11.297 16.908 Nog te betalen rente 1.135 1.694 Totaal 12.432 18.602 b. Leveranciers De schulden aan leveranciers zijn tegen de nominale waarde opgenomen.

1) Aflossingsverplichtingen binnen twaalf maanden na afloop van het boekjaar zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn in de post schulden aan kredietinstellingen. Aflossingsverplichtingen binnen twaalf maanden na afloop van het boekjaar zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn in de post schulden aan kredietinstellingen.

57


c.

Overige schulden

2011 2010

Incasso afdrachten voor derden 31.422 30.497 Belastingen en premies 11.117 10.221 Participanten 6.346 5.615 Ontvangen investeringsbijdragen 2.786 3.219 Overige schulden 2.608 403 Waarborgsommen 914 762 Totaal 55.193 50.718 De schulden aan participanten betreffen in belangrijke mate nog uit te betalen verlofdagen en nog te betalen vakantiegelden aan personeel.


Toelichting niet uit de balans blijkende verplichtingen In 2007 zijn door Brabant Water NV de activiteiten en de bij die activiteiten behorende activa van de NV TWM overgenomen. Middels een gerechtelijke procedure wordt de te betalen overnamesom bepaald. Brabant Water NV stelt zich op het standpunt dat de overnamesom berekend moet worden als vergoeding van de waarde van de overgenomen activa en een vergoeding van een beperkt aantal jaren winst. De NV TWM stelt zich op het standpunt dat de zogenaamde reproductiewaarde vergoed moet worden. Bij de eerder door de NV TWM gehanteerde uitgangspunten ten aanzien van de reproductiewaarde leidt dit tot een substantieel hogere vergoedingssom dan berekend volgens onze uitgangspunten. Ter meerdere zekerheid van de aflossing van bij de BNG en de ASN afgesloten leningen zijn twee deposito’s ter waarde van in totaal ruim € 8 miljoen verpand aan respectievelijk de BNG en de ASN. Er is nog voor € 2,7 miljoen te ontvangen aan goederen en diensten waarvoor wel een opdracht is verstrekt. De schade veroorzaakt door de grondwaterwinning op locatie Boxmeer is volledig uitgekeerd aan de claimanten, die zich via een collectief hebben aangemeld. Buiten dit collectief zijn er zeven claimanten die in een eerder stadium al een voorlopig akkoord hadden bereikt. Mogelijk zal het verschil tussen dit eerder bereikte akkoord en het akkoord met de nu collectief afgehandelde schade alsnog worden vergoed. De omvang van dit verschil is in onderhandeling. In 2012 zal een definitieve overeenkomst met de claimanten worden bereikt. Naar verwachting zal de schade veroorzaakt door de grondwaterwinning nabij de locatie Budel in 2012 tot een afwikkeling komen.

58

59


Toelichting op de enkelvoudige Winst-en-Verliesrekening (bedragen x 1.000 euro) A

Bedrijfsopbrengsten

A-I Netto omzet De opbrengst drinkwater wordt verantwoord op basis van de berekende omzet vanuit de gerealiseerde afzet. Deze methode garandeert dat de gepresenteerde omzet aansluit met de gerealiseerde afzet. Onderverdeeld naar afnemerscategorieën geeft de waterverkoop het volgende beeld:

Opbrengst Afzet (x 1000 m3) 2011 2010 2011 2010

Drinkwater 188.666 190.770 166.161 166.549 Ander water 3.555 3.630 7.909 7.778 Eigen voorzieningsgebied 192.221 194.400 174.070 174.327 En gros levering 3.347 3.366 5.900 5.935 Totaal

195.568 197.766 179.970 180.262

De waterafzet over 2011 is vanwege klimatologische omstandigheden lager dan over 2010; verder is het variabele deel van het tarief in 2011 met 2,8% verlaagd. Het vaste deel van het tarief is gelijk gebleven en er is een toename van het aantal aansluitingen. A-II Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf Dit betreft kosten van afdelingen en diensten die toegerekend zijn aan materiële vaste activa en activa in uitvoering die in eigen beheer zijn vervaardigd. A-III Overige bedrijfsopbrengsten Onder de overige bedrijfsopbrengsten zijn begrepen alle opbrengsten die geen verband houden met de verkoop van water. Met aan de waterlevering gerelateerde producten en diensten beoogt ons bedrijf een meerwaarde te bieden aan haar klanten door het aanbieden van een totaalpakket van waterzorg op maat. Uitgangspunt hierbij is dat met dergelijke activiteiten een neutrale dan wel een positieve bijdrage wordt geleverd aan het bedrijfsresultaat.

2011 2010

Administratieve boetes 3.067 3.081 Diverse opbrengsten 2.409 1.977 Werken voor derden 2.328 1.816 Meeliften op nota door derden 2.070 1.976 Brandvoorzieningen 1.861 1.923 Pachten, huur en jachtrechten 634 745 Exploitatie installaties voor derden 491 731 Opbrengsten verkoop vaste activa 196 147 Subsidies 137 156 Koude- en WarmteOpslag (KWO) en Warm tapwater 84 99 Totaal 13.277 12.651

60

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze enkelvoudige jaarrekening – Toelichting op de enkelvoudige Winst-en-Verliesrekening

De post werken voor derden betreft in hoofdzaak de vergoeding voor het verleggen of verzwaren van distributieen aansluitleidingen op verzoek en voor rekening van afnemers of wegbeheerders. De post opbrengsten verkoop vaste activa vertegenwoordigt de netto opbrengsten die bij de verkoop van activa gerealiseerd worden. B

Bedrijfslasten

B-I Grond- en hulpstoffen

2011 2010

Energie 8.006 8.064 Materialen 3.683 3.305 Rein- en ruw water 1.705 1.890 Chemicaliën 1.656 1.442 Totaal 15.050 14.701 B-II Uitbesteed werk en andere externe kosten

2011 2010

Ingeleend personeel 8.710 7.049 Civieltechnische werkzaamheden 5.325 4.257 Beheers- en advieskosten 3.710 2.349 Bouwkundige en elektronische werkzaamheden 3.411 3.281 Overige uitbestede werkzaamheden 3.306 3.659 Uitbesteed onderhoud gebouwen, terreinen en installaties 2.645 3.479 Waterkwaliteit 1.929 2.105 Onderzoek, advies en ontwikkeling 1.828 1.640 Distributietaken en meteropname 1.785 1.802 Bedrijfsmiddelen 1.338 1.828 Verzekeringen 862 836 Afvoeren en storten afval 472 381 Accountantskosten 264 166 Onderhoud leidingen, kabels en meting 77 294 Dotaties en vrijval voorzieningen 6.806 9.252 Totaal 42.468 42.378 De post dotaties aan voorzieningen betreft de volgende posten: Dotaties en vrijval voorzieningen

2011

2010

Herstelkosten transport- en distributieleidingen 7.569 7.865 Herstelkosten productielocaties -964 1.224 Groot onderhoud 69 127 Schade grondwaterwinning 132 36 Totaal 6.806 9.252

61


Toelichting accountantskosten

2011 2010

Controle van de jaarrekening Andere controleopdrachten Andere niet-controlediensten Fiscale adviesdiensten

105 35 30 94

118 35 7 6

264 166

B-III Lonen, salarissen en sociale lasten 2011 2010

Lonen en salarissen (excl. dotaties personeelsvoorzieningen) 37.687 35.566 Pensioenlasten 5.749 5.809 Sociale premies 3.854 3.690 Sociale lasten 9.603 9.499 Subtotaal 47.290 45.065 Dotatie voorziening reorganisatie 1.978 Vrijval voorziening reorganisatie -751 Dotatie voorziening diensttijdgratificaties 152 826 Dotatie compensated absences 82 318 Totaal dotaties aan de personeelsvoorzieningen -517 3.122 Totaal 46.773 48.187 Gewogen gemiddelde aantal personeelsleden naar voltijdbanen 734 733

De bezoldiging van de Raad van Commissarissen c.q. het Bestuur over 2011 bedroeg respectievelijk bruto € 87.581 en € 257.605. De bezoldiging van de Raad van Commissarissen en het bezoldigingsbeleid van het Bestuur zijn vastgesteld door de Aandeelhouders in hun vergaderingen van respectievelijk 20 juni 2002 en 24 juni 2011. De bezoldiging van de Raad van Commissarissen wordt indexmatig aangepast conform de landelijke cao voor waterleidingbedrijven. De bezoldiging van het Bestuur bestaat voor het grootste deel uit een vaste component, welke indexmatig aangepast wordt, en voor een beperkt gedeelte uit een jaarlijks vast te stellen variabel gedeelte. Hiertoe worden jaarlijks maximaal vijf prestatiecriteria geformuleerd, waarbij klantgerichtheid standaard daarin opgenomen is. De jaarlijkse bezoldiging van het Bestuur wordt binnen het door de Aandeelhouders vastgestelde bezoldigingsbeleid vastgesteld op advies van de Remuneratiecommissie. Daarnaast is er een pensioenopbouw volgens het zogenaamde middelloonsysteem. Een en ander is eveneens conform de landelijke cao voor waterleidingbedrijven. De bedragen over 2010 bedroegen respectievelijk bruto € 94.436 en € 256.251.

62


B-IV Afschrijvingen Materiële vaste activa Immateriële vaste activa Desinvesteringen Vrijval passiefpost inzake bijdragen distributie en aansluitleidingen Totaal

2011 2010 25.521 534 922

23.674 1.325 219

-5.266

-4.949

21.711 20.269

Bij buitengebruikstelling van vaste activa wordt het restant van de boekwaarde direct afgeschreven. Bij eventuele verkoop wordt de verkoopopbrengst in mindering gebracht op de afschrijving. Als uit de verkoop een voordelige bate voortvloeit, wordt het saldo ten gunste van de overige opbrengsten gebracht. B-V Overige bedrijfskosten

2011 2010

Grondwaterbelasting en heffingen op waterwinning Kantoorkosten Telefoon en porti Overige personeelskosten Opleidingskosten Overige belastingen en heffingen Gebruiksrechten Vervoerskosten Betalingsverkeer Oninbare vorderingen Huur, lease en pachten Contract KWO

38.928 39.143 5.508 5.176 2.186 2.479 1.693 1.925 1.091 997 995 965 833 462 675 630 615 618 509 200 329 414 1.378 1.520

Totaal

54.740 54.529

63


C Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van obligaties Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen Totaal

2011 2010

3.444 987 -4.137

2.555 377 -4.556

970

495

1.264 -1.129

De rentebaten hebben betrekking op uitstaande geldleningen, aangekochte obligaties, het verkoopresultaat op obligaties en hypotheken verstrekt aan personeel. Het aandeel resultaten in ondernemingen waarin wordt deelgenomen betreft het resultaat in Hydrocare BV en de vermogensmutatie in de deelnemingen NV Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch, Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV en Waterfund Holland BV. De rentelasten hebben betrekking op de opgenomen korte en langlopende geldleningen.


64

Jaarrekening 2011 Onze geconsolideerde jaarrekening


66

Onze geconsolideerde jaarrekening

Geconsolideerde balans per 31 december 2011 na winstbestemming (bedragen x 1.000 euro) 2011 2010

Activa A I II II

B I II III

Vaste activa Immateriële vaste activa 362 973 Materiële vaste activa 648.979 616.331 Financiële vaste activa 107.029 91.063 756.370 708.367 Vlottende activa Voorraden 592 845 Vorderingen en overlopende activa 28.127 27.793 Liquide middelen 17.806 24.205 46.525 52.843 Totaal activa 802.895 761.210


67


2011 2010

Passiva C D I II III a b c

Groepsvermogen 398.295 359.211 Vreemd vermogen Voorzieningen 114.392 113.408 Langlopende schulden 203.339 199.262 Kortlopende schulden en overlopende passiva Kredietinstellingen 18.702 23.869 Leveranciers 12.244 14.133 Overige schulden 55.923 51.327 86.869 89.329 404.600 401.999 Totaal passiva 802.895 761.210

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze geconsolideerde jaarrekening

68


69


Geconsolideerde Winst-en-Verliesrekening over het boekjaar 2011 (bedragen x 1.000) 2011 2010 A

B I II III IV V

C

D

Netto omzet 206.617 203.477 Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf 10.108 7.917 Overige bedrijfsopbrengsten 10.303 13.838 Som der bedrijfsopbrengsten 227.028 225.232 Kosten van gronden hulpstoffen 15.979 15.350 Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten 43.558 43.712 Lonen en salarissen 39.323 40.580 Sociale lasten 10.164 9.741 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 23.125 21.246 Overige bedrijfskosten 56.044 55.967 Som der bedrijfslasten 188.193 186.596 38.835 38.636 Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten 2.086 2.555 Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 2.260 470 Rentelasten en soortgelijke kosten -4.320 -4.920 Bedrijfsresultaat voor belastingen 38.861 36.741 Belasting uit gewone bedrijfsuitoefening -27 100 Aandeel in winst/verlies van ondernemingen waarin wordt deelgenomen 250 144 Bedrijfsresultaat na belastingen 39.084 36.985


70


Geconsolideerd kasstroomoverzicht over het boekjaar 2011 (bedragen x 1.000 euro) 2011 2010 Bedrijfsresultaat 38.835 38.636 Aanpassingen voor: Afschrijvingen 23.125 21.246 Mutaties in werkkapitaal: Handelsvorderingen 1.509 3.782 Voorzieningen 984 6.192 Voorraden 253 -193 Handelscrediteuren inclusief af te dragen/terug te vorderen btw -1.889 5.913 Overige schulden en vorderingen 1.959 642 2.816 16.336 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 64.776 76.218 Ontvangen interest 4.160 2.854 Betaalde interest -3.973 -4.778 187 -1.924 Kasstroom uit operationele activiteiten 64.963 74.294 Verwerving groepsmaatschappijen -241 - Investeringen in materiële vaste activa -61.411 -57.915 Desinvesteringen in materiële vaste activa 957 4.772 Ontvangen investeringsbijdragen 15.740 12.771 Kasstroom uit investeringsactiviteiten -44.955 -40.372 Aflossing langlopende schulden -13.978 -12.655 Uitzetting overige obligaties -25.489 -21.335 Ontvangsten van verstrekte leningen 9.191 2.537 Verstrekte financiering 573 -1.500 Ontvangsten langlopende leningen 2.293 - Uitgaven financiering verbonden partijen 0 -523 Kasstroom uit financieringsactiviteiten -27.410 -33.476 Netto kasstroom boekjaar -7.402 446 Geldmiddelen ultimo verslagjaar 11.536 18.938 Geldmiddelen primo verslagjaar 18.938 18.492 Mutatie in geldmiddelen -7.402 446 De geldmiddelen zijn samengesteld uit de posten Kasgelden < maand en Banken Rekening courant zoals opgenomen onder de Liquide middelen minus de post Handelsbanken zoals opgenomen in de post Kredietinstellingen. Dit overzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.


71


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening (bedragen x 1.000 euro)

Algemeen Activiteiten De activiteiten van Brabant Water NV, statutair gevestigd te ’s-Hertogenbosch, en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit: het leveren van drinkwater, industriewater, advisering op het gebied van legionellapreventie en het bouwen en onderhouden van KWO-installaties.

Groepsverhoudingen Brabant Water NV staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is onderstaand opgenomen: Naam Statutaire zetel

Aandelen in het geplaatste kapitaal

Geconsolideerde maatschappijen: Hydrocare BV Breda 100% Hydrocare BV heeft de volgende groepsmaatschappijen: HydroScope BV Breda 100% HydroBusiness BV Breda 100% Hydreco BV 1) Breda 100% Niet geconsolideerde maatschappijen: NV Waterwinningsbedrijf Brabantse Biesbosch Werkendam 40% Aqualab Zuid BV Werkendam 32,5% Water Fund Holland BV Nieuwegein 28,1% Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV Rijswijk 19,9% KWH Water BV Nieuwegein 14,1%

Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Brabant Water NV zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen, ofwel maatschappijen waarop een overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van Brabant Water NV. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen zijn volledig opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties.

Algemene grondslagen voor opstelling van de geconsolideerde jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten, wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige jaarrekening, voor zover hierna niet anders wordt vermeld.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa waarvan de vennootschap en haar groepsmaatschappijen, krachtens een financiële leaseovereenkomst het economische eigendom heeft, worden geactiveerd. De uit de financiële leaseovereenkomst voortkomende verplichting wordt als schuld verantwoord. 1) Hydreco BV bezit 100% van de aandelen in Hydreco GeoMEC BV. Op haar beurt heeft Hydreco GeoMEC BV een 50% belang in GEOMEC-4P VOF.

72

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

Voorraden De voorraden betreft onderhanden werk waarbij de diensten reeds (gedeeltelijk) zijn uitgevoerd maar nog niet zijn gefactureerd. Deze post is gewaardeerd tegen de geschatte opbrengstwaarde.

Voorzieningen De voorziening voor KWO-installaties is gevormd voor het negatieve verschil tussen de door de vennootschap na de balansdatum te ontvangen prestatie en de door de vennootschap na de balansdatum te verrichten contraprestatie. De voorziening is hierbij gewaardeerd tegen contante waarde.

Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Hydrocare BV dekt een gedeelte van haar renterisico af middels een renteswap. Het hedging instrument en de hedged items onderliggend aan de af te dekken rentebetalingen worden tegen kostprijs op de balans opgenomen en gewaardeerd. Hedge ineffectiviteit is niet aan de orde. In het treasurystatuut staan de kaders benoemd omtrent het beheersen van risico’s. In het vigerende statuut is het gebruik van renteafschermende instrumenten toegestaan ter beheersing van het renterisico op zekere kasstromen. Deze constructie mag alleen worden aangegaan met kredietwaardige partijen met een triple A rating.

Belastingen De vennootschapsbelasting voor Hydreco BV en Hydreco GeoMEC BV wordt berekend tegen het geldende tarief over het resultaat van het boekjaar, waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winstberekening volgens de jaarrekening en de fiscale winstberekening, en waarbij actieve belastinglatenties (indien van toepassing) slechts worden gewaardeerd voor zover de realisatie daarvan waarschijnlijk is. Alle andere geconsolideerde deelnemingen en Brabant Water NV zijn vrijgesteld van vennootschapsbelasting.

Rubriceringswijziging • D e contractuele vrijval voor het komende verslagjaar met betrekking tot uitstaande deposito’s en obligaties stond in 2010 gerubriceerd onder de liquide middelen. In het verslagjaar 2011 zijn deze posten bij de oorspronkelijke hoofdsom zoals opgenomen in de financiële vaste activa gerubriceerd. 2011 Financiële vaste activa jaarrekening 2010 Vrijval deposito’s en obligaties Financiële vaste activa stand 2010 in jaarrekening 2011 Liquide middelen in jaarrekening 2010 Vrijval deposito’s en obligaties Liquide middelen 2010 in jaarrekening 2011

93.917 10.378 104.295 22.450 -10.378 12.072

Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Winstbelastingen, ontvangen interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde interest wordt opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

De overige effecten worden voor zover dit betrekking heeft op aangekochte obligaties en meegekochte agio als een uitzetting effecten (uitgave uit financieringsactiviteiten) aangemerkt. De ontvangen aflossing van verstrekte leningen, dit betreft de posten overige vorderingen en de door hypotheek gedekte leningen van de financiële vaste activa, wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als ontvangsten uit verstrekte leningen in het kader van financieringsactiviteiten aangemerkt. Voor het gedeelte dat betrekking heeft op nieuwe verstrekte leningen wordt dit als verstrekte financiering (uitgave uit financieringsactiviteiten) aangemerkt. De uitgave financiering verbonden partijen uit de financieringsactiviteiten betreft stortingen aan deelnemingen. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

73

74


Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2011 (bedragen x 1.000 euro)

Activa A

Vaste activa

A-I Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben betrekking op de grotere zelf gebouwde softwaresystemen, zoals het Klantinformatiesysteem en het Bedrijfsmiddelen- en Leidinginformatiesyssteem. In het verslagjaar zijn geen nieuwe investeringen gedaan in nieuwe softwaresystemen. De samenstelling en het verloop van deze post is als volgt: 2011 Aanschafwaarde informatiesystemen Afschrijvingen tot en met 2010 Boekwaarde 31-12-2010 Afschrijvingen 2011 Boekwaarde 31-12-2011

7.824 -6.851 973 -611 362

A-II Materiële vaste activa De samenstelling en ontwikkeling van de post materiële vaste activa is als volgt: 2011 Materiële vaste activa Aanschafwaarde 31-12-2010 Afschrijving t/m 31-12-2010 Boekwaarde 31-12-2010 Investeringen 2011 Desinvesteringen en mutaties 2011 Afschrijvingen 2011 Boekwaarde 31-12-2011

1.285.485 -669.154 616.331 61.411 -957 -27.806 648.979

Voor een toelichting op de post materiële vaste activa betreffende Brabant Water NV verwijzen wij naar de enkelvoudige balans in deze jaarrekening. De materiële vaste activa van Hydrocare BV hebben voornamelijk betrekking op KWO- en waterbehandelingsinstallaties.

75

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde balans

A-III Financiële vaste activa

2011 2010

Overige obligaties 60.134 43.397 Overige vorderingen 30.524 31.443 Vooruitbetaalde overnamesom NV TWM 8.118 8.118 Andere deelnemingen 7.912 7.671 Door hypotheek gedekte leningen 341 434 Totaal 107.029 91.063 Voor de verdere toelichting op de financiële vaste activa verwijzen wij naar de enkelvoudige balans van Brabant Water NV. B

Vlottende activa

B-I Voorraden Dit heeft betrekking op nog niet afgeronde opdrachten voor derden door Hydrocare BV. De post is gewaardeerd tegen de kostprijs of lagere opbrengstwaarde. B-II Vorderingen en overlopende activa

2011 2010

Handelsdebiteuren 16.138 17.647 Vooruitbetaalde gebruiksrechten 6.405 5.421 Overige vorderingen en transitoria 4.740 4.039 Vorderingen op personeel 844 686 Totaal 28.127 27.793 De bovenvermelde vorderingen hebben een kortlopend karakter (<1 jaar). B-III Liquide middelen

2011 2010

Kasgelden < maand 12.512 19.578 Banken rekening courant 5.294 4.627 Totaal 17.806 24.205 De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap.

76


Passiva C

Groepsvermogen

Overzicht verloop Groepsvermogen Gestort Wettelijke Overige aandelen reserves reserves kapitaal

Totaal

Stand per 31-12-2010 278 5.947 352.986 359.211 Winstverdeling 2011 39.084 39.084 Aanpassing wettelijke reserve 147 -147 Eigen vermogen per 31-12-2011 D

278

6.094

391.923

398.295

Vreemd Vermogen

D-I Voorzieningen Voor verplichtingen waarvoor in de toekomst uitgaven moeten worden gedaan - en die hun oorsprong vinden in het boekjaar of voorafgaande boekjaren - zijn voorzieningen gevormd.

2011 2010

Voorziening herstelkosten transport- en distributieleidingen 95.106 90.284 Voorziening herstelkosten productielocaties 9.390 10.429 Voorziening compensated absences 2.919 3.787 Voorziening diensttijdgratificaties 2.039 2.144 Voorziening reorganisatie 1.800 3.660 Voorziening KWO-exploitatie 1.494 1.519 Voorziening schade grondwaterwinning 1.037 905 Voorziening groot onderhoud 607 680 Totaal 114.392 113.408 Het verloop van de voorziening is als volgt:

Saldo Toevoeging Rente Vrijval Ont- Saldo 31-12-2010 trekkingen 31-12-2011

Herstelkosten transport- 90.284 2.650 4.919 -2.747 95.106 en distributieleidingen Herstelkosten productielocaties 10.429 632 567 -2.163 -75 9.390 Compensated absences 3.787 58 196 -172 -950 2.919 Diensttijdgratificaties 2.144 92 111 -51 -257 2.039 Reorganisatie 3.660 178 -929 -1.109 1.800 Voorziening KWO-exploitatie 1.519 - -25 1.494 Schade grondwaterwinning 905 108 24 1.037 Groot onderhoud 680 69 - -142 607 113.408 3.609 5.995 -3.315 -5.305 114.392 De voorziening KWO-exploitatie is gevormd ter dekking van het verlieslatende deel bij de exploitatie van een installatie.

77


Het verloop van de uitgaven voor de voorzieningen is als volgt: Ultimo 2011

Uitgaven Meer binnen dan vijf jaar een jaar

Herstelkosten transport- en distributieleidingen 95.106 2.317 83.000 Herstelkosten productielocaties 9.390 387 4.920 Compensated absences 2.919 818 86 Diensttijdgratificaties 2.039 168 522 Reorganisatie 1.800 919 35 Voorziening KWO-exploitatie 1.494 30 1.344 Schade grondwaterwinning 1.037 1.037 Groot onderhoud 607 275 40 Groot onderhoud 114.392 5.951 192.320 D-II Langlopende schulden

2011 2010

Bijdragen 154.686 144.535 Leaseverplichting 5.028 0 Schulden aan kredietinstellingen 43.625 54.727 Totaal 203.339 199.262

Bijdragen Onder bijdragen worden verstaan de eenmalige bijdragen voor de aanleg van distributieen aansluitleidingen alsmede Koude- en Warmte Opslaginstallaties (KWO) die in rekening zijn gebracht.

De samenstelling en ontwikkeling van deze post is als volgt:

Distributie- Aansluit- KWO- leidingen leidingen installaties

Totaal

Stand per 31-12-2010 60.283 83.882 370 144.535 Bijdragen 2011 8.202 7.241 15.443 68.485 91.123 370 159.978 Vrijval 2011 ten gunste van de Winst-en-Verliesrekening -765 -4.501 -26 -5.292 Stand per 31-12-2011

67.720

86.622

De ontvangen bijdragen ten behoeve van aansluitleidingen vallen in drieëndertig jaar vrij; dit is gelijk aan de afschrijvingstermijn van de op deze bijdragen betrekking hebbende activa. De bijdragen voor distributieleidingen worden in negentig jaar afgeschreven, gelijk aan de afschrijving van deze leidingen. De bijdragen KWO-installaties worden afgeschreven gelijk aan de periode van contractduur van de bijbehorende installatie. Deze totale jaarlijkse vrijval wordt ten gunste van de post afschrijvingen gebracht.

344

154.686

78


Financial leaseverplichtingen Voor de financiering van de Koude-Warmte-installaties zijn in het verleden door Brabant Water NV lease overeenkomsten afgesloten met een financieringsmaatschappij. De leaseovereenkomsten kwalificeren zich op basis van in 2011 verkregen nadere inzichten en informatie niet als operational lease maar als financial lease. Met ingang van het huidige verslagjaar zijn deze financial leaseovereenkomsten daarom opgenomen in de balans. Vanwege de relatief beperkte betekenis voor het resultaat en het vermogen zijn de vergelijkende cijfers 2010 hiervoor niet aangepast. 2011 Opgenomen financiering In 2012 af te lossen, opgenomen in de post Aflossingen langlopende schulden volgend verslagjaar Af te lossen in de periode 2013 tot en met 2016 Na 2016 af te lossen

5.028 195 1.432 3.401

Schulden aan kredietinstellingen Overzicht van aflossingen op langlopende geldleningen gespecificeerd in groepen naar percentage. Jaar van aflossing

0% 2-3% 3-4% 4-5% 6-7% 7-8% Eindtotaal

2013 764 404 4.000 7.260 1.618 14.046 2014 226 543 4.000 454 1.618 6.841 2015 390 4.000 454 1.505 6.349 2016 1.207 1.000 1.127 3.334 2017 208 1.000 182 1.390 2018 5 519 1.000 182 1.706 2019 5 219 1.000 182 1.406 2020 5 1.000 182 1.187 2021 5 1.000 1.005 2022 1.000 1.000 2023 1.000 1.000 2024 1.000 1.000 2025 1.000 1.000 2026 1.000 1.000 2027 1.361 1.361 20 990 3.490 23.000 8.168 7.957 43.625 Beginstand 2011 20 1.078 3.894 27.000 13.160 9.575 54.727 + leningen -/-Aflossingen 2012 1) -/- extra aflossingen 88 404 4.000 4.922 1.618 11.102 Eindstand 20 990 3.490 23.000 8.168 7.957 43.625

1) Aflossingsverplichtingen binnen twaalf maanden na afloop van het boekjaar zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn in de post schulden aan kredietinstellingen.

79


D-III Kortlopende schulden en overlopende passiva a. Kredietinstellingen Deze schulden hebben een kortlopend karakter (< 1 jaar). Aan geldgevers aangaande kortlopende schulden zijn geen zekerheden verstrekt.

2011 2010

Aflossingen langlopende schulden volgend verslagjaar 11.297 16.908 Handelsbanken 6.270 5.267 Nog te betalen rente 1.135 1.694 Totaal 18.702 23.869 Hydrocare BV maakt gebruik van een Interest Rate Swap Transaction om het renterisico af te dekken. De marktwaarde van Swap, gebaseerd op de opgave van de banken, is ultimo 2011 € 204.000. Ultimo 2010 bedroeg de marktwaarde €176.000 negatief. Hydrocare BV maakt gebruik van een rentederivaat om de variabiliteit van toekomstige kasstromen gerelateerd aan rentebetalingen van huidige en toekomstige leningen af te dekken. Hydrocare BV maakt gebruik van Interest Rate Swaps (IRS). Hierbij betaalt HydroCare BV de variabele rente van de tegenpartij en ontvangt zij een vaste rente. De kostprijs is nihil en loopt tot 2014. b. Leveranciers De schulden aan leveranciers zijn tegen de netto waarde opgenomen. c.

Overige schulden

2011 2010

Incasso afdrachten voor derden 31.422 30.497 Belastingen en premies 11.117 10.481 Participanten 6.346 5.708 Vooruit ontvangen investeringsbijdragen 3.516 3.219 Overige schulden 2.608 660 Waarborgsommen 914 762 Totaal 55.923 51.327 De schulden aan participanten betreffen in belangrijke mate nog uit te betalen verlofdagen en nog te betalen vakantiegelden aan personeel.


Toelichting niet uit de balans blijkende verplichtingen In 2007 zijn door Brabant Water NV de activiteiten en de bij die activiteiten behorende activa van de NV TWM overgenomen. Middels een gerechtelijke procedure wordt de te betalen overnamesom bepaald. Brabant Water NV stelt zich op het standpunt dat de overnamesom berekend moet worden als vergoeding van de waarde van de overgenomen activa en een vergoeding van een beperkt aantal jaren winst. De NV TWM stelt zich op het standpunt dat de zogenaamde reproductiewaarde vergoed moet worden. Bij de eerder door de NV TWM gehanteerde uitgangspunten ten aanzien van de reproductiewaarde leidt dit tot een substantieel hogere vergoedingssom dan berekend volgens onze uitgangspunten. Ter meerdere zekerheid van de aflossing van bij de BNG en de ASN afgesloten leningen zijn twee deposito’s ter waarde van in totaal ruim € 8 miljoen euro verpand aan respectievelijk de BNG en de ASN. Er is nog voor € 3,5 miljoen euro te ontvangen aan goederen en diensten waarvoor wel een opdracht is verstrekt. De schade veroorzaakt door de grondwaterwinning op locatie Boxmeer is volledig uitgekeerd aan de claimanten, die zich via een collectief hebben aangemeld. Buiten dit collectief zijn er zeven claimanten die in een eerder stadium al een voorlopig akkoord hadden bereikt. Mogelijk zal het verschil tussen dit eerder bereikte akkoord en het akkoord met de nu collectief afgehandelde schade alsnog worden vergoed. De omvang van dit verschil is in onderhandeling.

80

81


Toelichting op de geconsolideerde Winst-en-Verliesrekening (bedragen x 1.000 euro) A

Bedrijfsopbrengsten

Netto omzet uit hoofde van goederen en diensten De opbrengst drinkwater wordt verantwoord op basis van de berekende omzet vanuit de gerealiseerde afzet. Deze methode garandeert dat de gepresenteerde omzet aansluit met de gerealiseerde afzet. De opbrengsten voor Koude- en WarmteOpslag zijn gelijk aan de gefactureerde hoeveelheden.

2011 2010

Drinkwater 188.666 190.770 Ander water 5.971 4.950 En gros levering 3.347 3.366 Technische ondersteuning en exploitatie installaties 6.015 2.547 Koude- en WarmteOpslag 2.618 1.844 Totaal 206.617 203.477 Overige bedrijfsopbrengsten Onder de overige bedrijfsopbrengsten zijn begrepen alle opbrengsten met aan de waterlevering gerelateerde producten en diensten. Ons bedrijf beoogt een meerwaarde te bieden aan haar klanten door het aanbieden van een totaalpakket van waterzorg op maat. Uitgangspunt hierbij is dat met dergelijke activiteiten een neutrale dan wel een positieve bijdrage wordt geleverd aan het bedrijfsresultaat.

2011 2010

Administratieve boetes 3.067 3.081 Diverse opbrengsten 2.390 5.810 Meeliften op de nota door derden 2.070 1.976 Brandvoorzieningen 1.884 1.923 Pachten, huur en jachtrechten 559 745 Opbrengsten verkoop vaste activa 196 147 Subsidies 137 156 Totaal 10.303 13.838 Voor verdere toelichting op de bedrijfsopbrengsten verwijzen wij naar de enkelvoudige Winst-en-Verliesrekening van Brabant Water NV. B

Bedrijfslasten

B-I Grond- en hulpstoffen

2011 2010

Energie 8.662 8.321 Materialen 3.941 3.697 Rein- en ruw water 1.705 1.890 Chemicaliën 1.671 1.442 Totaal 15.979 15.350

82

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Onze geconsolideerde jaarrekening – Toelichting op de geconsolideerde Winst-en-Verliesrekening

B-II Uitbesteed werk en andere externe kosten

2011 2010

Ingeleend personeel 9.390 7.691 Civieltechnische werkzaamheden 5.325 4.257 Overige uitbestede werkzaamheden 3.583 4.209 Beheers- en advieskosten 3.710 2.349 Bouwkundige en elektrotechnische werkzaamheden 3.411 3.281 Uitbesteed onderhoud gebouwen, terreinen en installaties 2.752 3.589 Waterkwaliteit 1.929 2.105 Onderzoek, advies en ontwikkeling 1.828 1.640 Distributietaken en meteropname 1.785 1.802 Bedrijfsmiddelen 1.338 1.828 Verzekeringen 862 836 Afvoeren en storten afval 472 381 Accountantskosten 290 198 Onderhoud leidingen, kabels en meting 78 294 Dotatie voorziening 6.805 9.252 Totaal 43.558 43.712 De dotaties in de voorzieningen zijn toegelicht bij de enkelvoudige jaarrekening. Toelichting accountantskosten

2011 2010

Controle van de jaarrekening 131 150 Andere controleopdrachten 35 35 Andere niet-controlediensten 30 7 Fiscale adviesdiensten 94 6 Totaal 290 198 B-III Lonen, salarissen en sociale lasten Lonen en salarissen (excl. dotaties en onttrekkingen voorzieningen) Sociale lasten Dotaties en onttrekkingen voorzieningen Totaal

2011 2010

39.840 36.447 10.164 9.741 50.004 46.188 -517

4.133

49.487 50.321

In de sociale lasten zijn over 2011 pensioenlasten begrepen ten bedrage van 6.088.000 euro (2010: 6.109.000 euro).

83


Gewogen gemiddelde aantal personeelsleden naar voltijdbanen

2011

2010

Brabant Water NV 734 733 HydroCare BV 45 40 Totaal 779 773 De dotaties aan en de rentebijschrijving op de voorzieningen is toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening. De bezoldiging van de Raad van Commissarissen en het Bestuur is toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening. In de cao zijn de arbeidsvoorwaarden aanzienlijk geflexibiliseerd. Een aantal salariële emolumenten is in eerste instantie ter beschikking gekomen als verlof. Voor zover deze dagen nog niet zijn omgezet in geld, zijn zij opgenomen in de reservering verlofdagen. B-IV Afschrijvingen

2011 2010

Materiële vaste activa 26.372 25.998 Immateriële vaste activa 611 1.325 Desinvesteringen 1.408 219 Bijdragen leidingen en KWO-installaties -5.266 -4.971 Totaal 23.125 21.246

Bij buitengebruikstelling van vaste activa wordt het restant van de boekwaarde direct afgeschreven. Bij eventuele verkoop wordt de verkoopopbrengst in mindering gebracht op de afschrijving. Als uit de verkoop een voordelige bate voortvloeit, wordt het saldo ten gunste van de overige opbrengsten gebracht. B-V Overige bedrijfskosten

2011 2010

Grondwater en heffingen op waterwinning 38.984 39.143 Kantoorkosten 5.720 5.176 Telefoon en porti 2.226 2.479 Overige personeelskosten 1.876 1.936 Overige bedrijfskosten 1.796 555 Opleidingskosten 1.091 997 Vervoerskosten 1.070 630 Overige belastingen en heffingen 995 1.401 Gebruiksrechten 833 462 Betalingsverkeer 615 618 Oninbare vorderingen 509 200 Huur, lease en pachten 329 850 Dotaties in voorzieningen 1.520 Totaal 56.044 55.967 De oninbare vorderingen zijn toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening. In 2010 is voor de toekomstige verliezen tot 2036 op een KWO-installatie een voorziening gevormd.

84


C

Financiële baten en lasten

2011 2010

Opbrengt van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van obligaties Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Aandeel resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

3.444

2.555

902 -4.320

470 -4.920

Totaal

250 276

-1.895

De opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en de andere rentebaten hebben betrekking op uitstaande geldleningen, aangekochte obligaties en hypotheken verstrekt aan personeel. De rentelasten hebben betrekking op de opgenomen korte en langlopende geldleningen. D Aandeel in winst/verlies van ondernemingen waarin wordt deelgenomen Het aandeel in de winst / het verlies van ondernemingen waarin wordt deelgenomen betreft het resultaat van de vermogensmutatie in de niet-geconsolideerde deelnemingen NV Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch, Reststoffenunie Waterleidingbedrijven BV, Waterfund Holland BV en Aqualab Zuid BV.

Raad van Commissarissen van Brabant Water NV De heer mr. C.G.J. Rutten De heer drs. H.P.T.M. Willems De heer ir. A.J.A.M. Segers De heer drs. E. van Dijk De heer drs. H.A.G. Hellegers Mevrouw ir. J.M. Leemhuis-Stout De heer J. van Oosterbosch Mevrouw drs. M. Rookmaker-van Mackelenbergh

De statutaire directie van Brabant Water NV De heer drs. G.J. van Nuland

Overige gegevens

86


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Brabant Water N. V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2011 van Brabant Water N.V. te ‘s-Hertogenbosch gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2011 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2011 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur van de vennootschap Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag van de directie, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Brabant Water N.V. per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag van de directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag van de directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Breda, 26 april 2012 Deloitte Accountants B. V. Was getekend: drs. W. Veldhuis RA

Brabant Water – Jaarverslag 2011 Overige gegevens

Statutaire regeling winstbestemming Artikel 26.2 De winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering, met dien verstande dat uitkeringen ten laste van de winst, afwijkend van het voorstel van de directie, slechts kunnen worden gedaan nadat de Raad van Commissarissen in de gelegenheid is gesteld om over deze voorgenomen afwijking schriftelijk zijn oordeel te geven, rekening houdende met het belang van de vennootschap. Bij staking van stemmen over uitkering of reservering van winst wordt de winst waarop het voorstel betrekking heeft gereserveerd.

Winstbestemming 2011 Gelet op het door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in 2006 vastgesteld financieel beleid voor de 2e Planperiode (boekjaren 2007 t/m 2011), adviseert de Aandeelhouderscommissie alsmede de Raad van Commissarissen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in te stemmen met het voorstel van het Bestuur om het resultaat van het boekjaar 2011 (39.084.000 euro) toe te voegen aan de Algemene Reserve.

87


Afkortingen

AWP Applied Water Physics BCP Bedrijfscontinuïteitsplan BMF Brabantse Milieu Federatie BTO BedrijfsTakOnderzoek CapWa Capture of evaPort Water FLEKS! Flexibel Keuze Systeem ITO Instituut voor Telecom Organisatie IWW International Water Week KCC Klant Contact Centrum KEMA Keuring Elektrotechnische Materialen KWO Koude- en Warmte Opslag KWR Kenniscentrum water- en rioolbeheer TWM Tilburgsche Waterleiding-Maatschappij VMS Verzuimmanagementsysteem VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten WNT Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen

88

Hoofdstuk. Jaarverslag 2011

Recommend Documents