HOOFDLIJNENNOTA ARMOEDEBELEID

HOOFDLIJNENNOTA ARMOEDEBELEID

GEMEENTE WORMERLAND December 2008 Hoofdlijnennota Armoedebeleid Gemeente Wormerland

1

Inhoudsopgave

1. Inleiding 1.1 Programmabegroting 2009-2012

2

2. Achtergronden

3

3. Armoede:definitie

4

4. De situatie in Wormerland

6

5. Bestaand beleid

7

6. Uitgangspunten voor het beleid voor de periode 2009 – 20012 13 7. Vertaling van uitgangspunten in nieuw beleid

15

8. Verbetering/aanpassing diverse voorzieningen

18

9. Armoedeval

20

10. Ontwikkelingen

21

11. Rendement van de maatregelen

22

12. Financieel

22

13. Nadere uitwerking

23

Bijlagen: Gerealiseerd beleid 2007 en 2008 (geraamd) Gebruikte bronnen

Hoofdlijnennota Armoedebeleid Gemeente Wormerland

2

1. Inleiding In het beleidsplan 2008 is vastgelegd dat in het vierde kwartaal 2008 het armoedebeleid van de gemeente Wormerland in een integrale beleidsnota zal worden vormgegeven. De vele ontwikkelingen en beleidsinstrumenten zowel landelijk als lokaal vragen om een inventarisatie van de problematiek, het bepalen van doelstellingen en het vormgeven aan de uitvoering.

De eerste stap is dat de gemeenteraad van Wormerland beleidsuitgangspunten vaststelt.

De tweede stap is dat het College van B&W in het eerste kwartaal de uitgangspunten verder vorm geeft in een uitwerkingsnota.

1.1. Programmabegroting 2009-2012 In de programmabegroting zijn doelstellingen opgenomen die rechtstreeks betrekking hebben op de bestrijding van armoede of hiermee samenhangen. De belangrijkste worden hier kort weergegeven: Programma (10): Sociale voorzieningen en Maatschappelijke Dienstverlening We willen dat zoveel mogelijk inwoners van Wormerland in hun eigen levensonderhoud voorzien. Speerpunten binnen de WWB zijn het realiseren van arbeidsreintegratie en/of het voorkomen van isolement door individuele trajectbemiddeling. Het bestrijden van armoede en het verbeteren van de sociaal maatschappelijke positie van mensen met lage inkomens zijn eveneens speerpunten in het beleid. Zo min mogelijk inwoners van Wormerland komen terecht in een uitzichtloze schuldpositie. De rol van de gemeente beperkt zich vooralsnog tot het voeren van een preventiebeleid, mede om inzicht te verkrijgen in de omvang en aard van de problematiek.

Programma (14): Zorg Door adequate uitvoering van de wet collectieve preventie volksgezondheid en de wet Maatschappelijke ondersteuning willen we ouderen in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Het college beraadt zich op mogelijkheden voor het vormgeven van de advies- en informatiefunctie op sociaal-juridisch terrein. Op basis van het subsidiebeleid worden afspraken met organisaties vastgelegd in overeenkomsten. Programma (3): Maatschappelijke participatie We willen de inwoners van onze gemeente betrokken houden bij de samenleving. We willen de cohesie in de samenleving bevorderen door een breed en divers aanbod van activiteiten en een bruisend verenigingsleven. Ontspannen, ontmoeten, ontdekken en ontwikkelen zijn daarbij sleutelbegrippen. Binnen onze gemeente willen we de aandacht vooral richten op het vergroten van kansen en mogelijkheden voor jeugdige inwoners en het voorkomen van problemen bij hen.


3

2. Achtergronden De bijstandsnorm heeft de afgelopen jaren geen gelijke pas gehouden met de prijsontwikkelingen. Mensen met een inkomen op bijstandsniveau hebben minder te besteden. Maar dat geldt ook voor een bredere groep mensen met lage inkomens die de afgelopen jaren te maken hebben gehad met een lagere koopkracht door stagnerende inkomensontwikkelingen en hogere kosten. Een belangrijk gevolg is dat het aantal huishoudens met schulden stijgt. In 2005 was (landelijk) het aantal huishoudens met schulden verdubbeld tot een percentage van10%, in vergelijking met 2002.Overigens speelt hier ook mee dat de drempel om schulden te maken over een langere reeks van jaren steeds lager is geworden. Schulden zijn daardoor niet alleen meer het gevolg van armoede maar worden steeds vaker de oorzaak. Het SCP constateert in de armoedemonitor 2005 dat 41 % van de lage inkomens aangeeft minder inkomen te hebben dan men zelf minimaal noodzakelijk vindt. In 1999 was dat nog 24%. Het kabinetsbeleid is sterk gericht op een zo hoog mogelijke participatie van alle burgers, bij voorkeur door middel van betaalde arbeid. Betaalde arbeid is de beste ‘maatregel’ tegen armoede. Gemeenten moeten dan ook hoog inzetten om hier het maximale uit te halen.Daar waar betaalde arbeid (nog) geen optie is of niet meer mogelijk blijkt, moet bewaakt worden dat de doelgroep tijdig gebruik kan maken van de juiste inkomensondersteunende instrumenten. De armoedeval is een verschijnsel waarvoor gewaakt moet worden. Is de overstap van een uitkering ( met kwijtscheldingen, toeslagen, bijzondere bijstand, hulpfondsen ea) naar een betaalde baan financieel ‘lonend’ ? In deze nota zal hier aandacht aan worden besteed. De gemeente heeft de afgelopen jaren een aantal inkomensondersteunende maatregelen ingevoerd om kwetsbare groepen te tegemoet te komen. Het betreft het Hulpfonds en het Zorgfonds. De gemeente voert de regie op het armoedebeleid voor haar inwoners, maar kan niet alles zelf. De gemeente heeft hiervoor de hulp nodig van maatschappelijke organisaties en ook van de burgers zelf. Het tijdig signaleren van situaties waardoor burgers in financiële problemen kunnen raken, maar ook knelpunten in het beleid, zijn van belang voor een effectieve inzet en gebruik van de middelen.

Met deze nota wil de gemeente Wormerland de start geven voor een integraal en preventief beleid, waardoor de inwoners van Wormerland bij voorkeur geen of zo min mogelijk gebruik moeten maken van instrumenten voor armoedebestrijding. In situaties waarin het nodig is moeten inwoners tijdig gebruik kunnen maken van inkomensondersteunende instrumenten. Wormerland vindt het van het grootste belang dat bij het verlenen van hulp en of ondersteuning gewerkt moet worden aan een structurele oplossing. De instrumenten dienen als tijdelijke verlichting, zodat ‘in rust’ gewerkt kan worden aan een duurzame oplossing met perspectief. Samenwerking met maatschappelijke organisaties is hierbij een ’must’.


4

3. Armoede, definitie Bij het begrip armoede heeft iedereen verschillende beelden. Van belang is daarom vast te stellen wat wij in deze nota verstaan onder het begrip armoede. Armoede heeft in de eerste plaats te maken met een gebrek aan geld. Daarom wordt meestal gekeken naar de hoogte van het inkomen. In de Armoedemonitor 2007 zijn de volgende inkomensgrenzen gebruikt: •

•

De lage-inkomensgrens. Deze is afgeleid van het bedrag dat een alleenstaande bijstandsgerechtigde in 1979 ontving. Voor latere jaren is deze norm bijsgesteld aan de hand van de consumentenprijsindex. De normbedragen voor meerpersoonshuishoudens zijn bepaald met behulp van opslagfactoren. De lage-inkomensgrens is geschikt voor vergelijkingen in de tijd tussen huishoudens. De budgetgerelateerde grens. Deze is door het SCP vastgesteld met behulp van normbedragen die het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) regelmatig publiceert. De grens kent twee varianten. De lage variant, het basisbehoeftencriterium, heeft betrekking op de uitgaven die iemand moet doen voor goederen die in Nederland als onvermijdbaar en volstrekt minimaal kunnen worden beschouwd: o.a. voedsel, kleding, wonen en persoonlijke verzorging. De hogere variant, het niet-veel-maar-toereikendcriterium, omvat tevens bescheiden uitgaven voor sociale participatie en recreatie. Ook de budgetgerelateerde grens is geschikt voor vergelijkingen in de tijd.

Hoe hoog zijn de inkomensgrenzen? In 2005 kwam de lage-inkomensgrens voor een alleenstaande overeen met netto 870 euro per maand. De niet-veel-maar-toereikendvariant van de budgetgerelateerde grens lag in dat jaar op hetzelfde niveau, terwijl de basisbehoeftenvariant netto 770 euro per maand bedroeg. De onderstaande tabel toont tevens de bedragen voor een aantal andere typen huishoudens. Bij de lage-inkomensgrens worden gebonden uitkeringen zoals huursubsidie buiten beschouwing gelaten, terwijl zij bij de twee budgetgerelateerde varianten wel worden meegenomen in het huishoudensinkomen. Ook wanneer de normbedragen dicht bij elkaar liggen, kunnen de gevonden armoedepercentages daardoor uiteenlopen.

Hoogte van armoedegrenzen voor enkele huishoudenstypen, 2005 (netto maandbedrag in euro’s) alleenstaande paar eenoudergezin zonder 2 3 2 1 kind 1 kind kind kinderen kinderen kinderen a lage-inkomensgrens 870 1190 1460 1640 1800 1160 1320 budgetgerelateerde grens: - niet-veel-maar870 1190 1450 1640 1790 1160 1310 a toereikendvariant - basisbehoeftenvariant 770 1050 1280 1440 1580 1020 1160

a De lage-inkomensgrens en de niet-veel-maar-toereikendvariant liggen voor een alleenstaande toevallig op een gelijk niveau. Aangezien dezelfde equivalentieschaal is gebruikt, geldt dat ook voor andere typen huishoudens. Bij de lage-inkomensgrens is uitgegaan van het huishoudensinkomen exclusief huursubsidie, waardoor de armoedecijfers hoger uitvallen dan bij het niet-veel-maar-toereikendcriterium

Hoeveel armen zijn er in Nederland? In 2005 lag het aantal huishoudens met een laag inkomen op 662.000; dit is 10% van alle huishoudens in Nederland. Het aantal huishoudens met een inkomen onder het niet-veel-maartoereikendcriterium bedroeg dat jaar 422.000 (ruim 6% van alle huishoudens) en dat onder het basisbehoeftencriterium 244.000 (iets minder dan 4% van alle huishoudens).


5

Bovenstaande dient slechts ter illustratie van het begrip laag inkomen. Er is onduidelijkheid over de begrippen:lage inkomens, de bijstandsnorm, het sociaal minimum, de armoedegrens. Vergelijkingen gaan vaak mank omdat niet alle begrippen dezelfde componenten bevatten (vakantietietoeslag, huurtoeslag e.d.). Als wij in deze nota spreken over het sociaal minimum dan wordt hiermee het bijstandsniveau bedoeld. ‘Onze’ definitie Armoede is echter niet alleen een materieel probleem, maar ook een immaterieel probleem. Het leidt vaak tot sociale uitsluiting en sociaal isolement. Mensen nemen niet meer deel aan maatschappelijke activiteiten, hebben geen vooruitzicht op werk en dit leidt tot een uitzichtloze situatie. Armoede in deze brede betekenis is een complex verschijnsel met veelal samenhangende dimensies (inkomen, maatschappelijke participatie, opleidingsniveau, gezondheid, zelfredzaamheid, wonen en leefomgeving), waarin het toekomstperspectief een belangrijk onderscheidend kenmerk is. In deze nota hanteren we het begrip armoede met de onderstaande betekenis:

“een situatie waarin het mensen langdurig ontbreekt aan sociaal en economisch perspectief”.


6

4. De situatie in Wormerland Het is niet eenvoudig recent en betrouwbaar cijfermateriaal te verkrijgen. Uit het aantal toegekende voorzieningen is echter het nodige af te leiden.

Maatregel 2007 2008 Algemene bijstand 121 (+13 129 (+15 partners) Levensonderhoud partners) Toekenning bijzondere 154 140 bijstand * Beroep op hulpfonds 238 230 (raming) Eindejaarsuitkering (€ 50,-) nvt 226 * meerdere aanvragen per belanghebbende is mogelijk

In 2007 hebben 238 personen gebruik hebben gemaakt van het hulpfonds. In 2008 zal het ongeveer om hetzelfde aantal huishoudens gaan. Het gaat hier om de groep met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum. Huishoudens met een laag inkomen en schoolgaande kinderen vormen een aandachtsgroep. Het exacte aantal is moeilijk te achterhalen. Gegevens van de gemeente zelf geven het volgende beeld: Alleenstaande ouders met WWB: 36. Gehuwden met kinderen met WWB: 7. Totaal 43 huishoudens met kinderen. Het niet-gebruik van inkomensvoorzieningen is landelijk onderzocht en heeft geleid tot een publicatie van het SCP in november 2007 onder de titel: “Geld op de plank”. Hieruit komen o.a. de volgende conclusies naar voren. 1.Van de huishoudens die in 2003 recht hadden op huurtoeslag, maakte 27% dit recht niet te gelde. Van een tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage en schoolkosten(WTOS) werd door 37% van de rechthebbenden geen gebruik gemaakt. 2.Bij de regelingen die specifiek bestemd zijn voor huishoudens met een inkomen op of onder het sociaal minimum maakte 45% van de rechthebbende huishoudens geen gebruik van de kwijtschelding van lokale heffingen, 68% vroeg geen bijstand aan in aanvulling op loon, pensioen of uitkering en 54% liet de langdurigheidstoeslag onbenut. Hoewel de cijfers dateren van enige jaren terug, zijn het toch forse aantallen. Het is moeilijk te traceren om hoeveel huishoudens het in Wormerland betreft. In ieder geval zijn de cijfers aanleiding om hierop actie te ondernemen.


7

5. Bestaand beleid Wormerland is al vele jaren actief om de situatie van kwetsbare groepen en mensen met een laag inkomen te verbeteren. Doelgroepen waarop het beleid zich richt -Uitkeringsgerechtigden van de gemeente Wormerland; -Overige uitkeringsgerechtigden; -Ouderen (65+) -Mensen met een laag inkomen (overige minima). De afdeling Samenleving en in het bijzonder het taakveld WIZ is de belangrijkste vormgever van het huidige armoedebeleid. In de bijlage vindt u een overzicht van de realisaties op de diverse instrumenten zowel van 2007 als de prognose voor 2008. 5.1 Overzicht landelijke en Wormerlandse maatregelen Landelijke (wettelijke) maatregelen 1 Bijzondere Bijstand 2 Langdurigheidtoeslag (tot 1-1-2009) 3 Schuldhulpverlening 4 Kwijtscheldingen gemeentelijke belastingen/waterschapsbelasting 6 Bestrijding armoede en terugdringing schulden 7 Armoedebestrijding ‘kinderen’ Wormerlandse maatregelen 1 Hulpfonds 2 Zorgfonds 3 Jeugdsportfonds 4 Langdurigheidtoeslag (na 1-1-2009) 5 Premiebeleid 6 Pro-actief reintegratiebeleid ter voorkoming van een langdurig verblijf in de uitkering ( Work First project)


8

Bijzondere bijstand In bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat het inkomen niet volledig toereikend is om bepaalde noodzakelijke kosten te kunnen dragen. Hiervoor is in de WWB de mogelijkheid geschapen voor inkomensondersteuning nl. de bijzondere bijstand (artikel 35 van de WWB). Dit is een van de belangrijkste inkomensondersteunende maatregelen die de gemeente tot haar beschikking heeft. De beleidsvrijheid wordt door de gemeente ingevuld. Voor zover voor dergelijke kosten geen beroep gedaan kan worden op een voorliggende voorziening en deze uitgaven naar het oordeel van het college evenmin uit de eigen middelen kunnen worden voldaan, kan daarvoor bijzondere bijstand worden verstrekt. Om recht te hebben op bijzondere bijstand is niet vereist dat men ook recht heeft op algemene bijstand. Beleid Wormerland De gemeente Wormerland wil een ruimhartig beleid voeren en dit breed kenbaar maken aan haar inwoners.Het niet-gebruik moet tot een minimum worden beperkt. Dit ruimhartige beleid is zichtbaar in de draagkrachtregels, beleidsregels voor duurzame gebruiksgoederen en uitbreiding van diverse kostensoorten. Mogelijke veranderingen in het bijzondere bijstand beleid hebben betrekking op een verscherping van de regels bij de toekenning.Deze verscherping moet oneigenlijk gebruik van voorzieningen tegengaan. Als deze verscherping in een individueel geval onredelijk bezwarend werkt, kan via maatwerk, via zeer dringende redenen (artikel 16 van de WWB), een oplossing gezocht worden.

Wormerland wil een beleid dat aansluit op de normbedragen van het Nibud. Alle regelmatig voorkomende kostensoorten worden in het eerste kwartaal van 2009 beschreven.

Een belangrijk voorbeeld van een nieuwe kostensoort is het ter beschikking stellen van een computer aan gezinnen met kinderen. Het past in het beleid van de rijksoverheid ter bestrijding van de armoede (Bestuursakkoord RijkGemeenten 2007: “Samen aan de slag” ). “ Kinderen moeten in hun kansen en mogelijkheden op ontwikkeling niet worden belemmerd door de slechte financiële positie van hun ouders” . Bij de ondersteuning van huishoudens met schoolgaande kinderen gaat het erom dat de ondersteuning direct ten goede komt aan de minderjarige kinderen. De ondersteuning moet dan ook in beginsel alleen in natura en niet als geldbedrag worden uitgekeerd. Andere voorbeelden van kostensoorten zijn o.a. huiswerkbegeleiding en andere onderwijs- gerelateerde uitgaven die niet in de WTOS zijn begrepen.


9

Langdurigheidstoeslag tot 1-1- 2009 Deze geldt voor mensen die vijf jaar op het sociaal minimum hebben geleefd, een beperkt vermogen hebben en een gebrek aan arbeidsmarktperspectief en geen vooruitzicht hebben op inkomensverbetering. In 2007 werd deze toeslag aan 21 huishoudens uitgekeerd. Gemiddelde bedrag € 360,-. Voor 2008 wordt het aantal toeslagen geschat op:18. Bestrijding armoede en terugdringing schulden: schuldhulpverlening Inwoners van Wormerland kunnen te maken krijgen met schulden en betalingsachterstanden. Lenen of kopen op afbetaling is tegenwoordig heel normaal. Voor velen is dat geen probleem. Toch kan het gebeuren dat de aflossingen of vaste lasten niet meer (op tijd) kunnen worden betaald. Dat geldt zeker voor de groep mensen met een minimuminkomen. De uitvoering van het beleid rond de schuldhulpverlening wordt verzorgd door de gemeente Zaanstad.De hulpverlening bestaat uit schuldsanering, begeleiding en nazorg. Het bureau Quitte verzorgt de voorlichting en advies voor de inwoners van Wormerland op het moment dat een aanvraag voor hulpverlening binnenkomt. Belangrijk bij schulphulpverlening is de koppeling met reintegratieactiviteiten. Wormerland wil vooral een preventief beleid gaan voeren. In 2008 zijn 6 trajecten hulpverleningstrajecten gestart. Het beleid omtrent integrale schuldhulpverlening is in 2005 door de gemeente vastgesteld. Kernpunt was een centraal meldpunt en een vaste begeleider. De opgedane ervaringen met deze werkwijze zal in de uitwerking van deze nota geëvalueerd worden. Armoedebestrijding ‘kinderen’ Voor 2008 en 2009 heeft het kabinet jaarlijks 40 miljoen beschikbaar gesteld om te bereiken dat het aantal kinderen dat maatschappelijk niet meedoet om redenen van armoede, met de helft te laten afnemen. In Wormerland wordt het Hulpfonds ingezet om deelname aan maatschappelijke, culturele en sportverenigingen mogelijk te maken. Kwijtschelding gemeentelijke belastingen en waterschapsbelasting De volgende belastingen vallen onder de kwijtschelding: rioolrecht, afvalstoffenheffing, hondenbelasting,waterschapsheffing. De gemeente Wormerland heeft op het gebied van kwijtschelding een samenwerkingsverband met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Voor de belastingen van de gemeente en het Hoogheemraadschap ontvangt men verschillende aanslagen op verschillende tijdstippen.Het is mogelijk met één aanvraagformulier kwijtschelding voor zowel de gemeentelijke belastingen als de waterschapsbelastingen aan te vragen. Dit moet wel binnen drie maanden na de datum van de aanslag. De gemeente en het waterschap wisselen de gegevens onderling uit. Men komt in aanmerking voor kwijtschelding indien er geen vermogen is en een inkomen heeft rond het sociaal minimum. Aan de hand van, onder andere, normbedragen (100% van het sociaal minimum) wordt beoordeeld of een aanvraag in aanmerking komt voor kwijtschelding. Voor kwijtschelding zijn drie procedures: - verkorte procedure, personen van 25 tot 65 jaar die het voorgaande jaar (2008) volledige kwijtschelding hebben ontvangen, ontvangen een verkort vragenformulier; - reguliere procedure, op verzoek wordt een kwijtscheldingsformulier verzonden; - 65 plussers ontvangen jaarlijks geautomatiseerd kwijtschelding. Zij worden periodiek getoetst. Bij de kwijtscheldingsformulieren moeten bewijsstukken toegevoegd worden. Het taakveld Werk, Inkomen en Zorg biedt ondersteuning bij het geven van informatie en het invullen van de kwijtscheldingsformulieren. De uitreiking van de kwijtscheldingsformulieren is voorbehouden aan het Hoogheemraadschap. Aanvragen Burgers krijgen te maken met een veelheid aan formulieren om in aanmerking te komen voor diverse regelingen. Om de dienstverlening naar de burgers te verbeteren moet de kwijtscheldingsprocedure voor burgers vereenvoudigd worden. Deze vereenvoudiging moet vertaald worden in een koppeling tussen bestanden van verschillende instanties waardoor burgers niet jaarlijks informatie hoeven te verstrekken. Verschillende instanties zijn op hoogte van inkomens- en vermogensgegevens, bijvoorbeeld gemeente (taakveld Werk, Inkomen en Zorg) en Belastingdienst.


10

Wormerlandse instrumenten Hulpfonds Wormerland Het fonds heeft als doel inwoners met een minimuminkomen tot 120% van het sociaal minimum in staat te stellen deel te nemen aan maatschappelijke, culturele of sportieve activiteiten. Bestaande WWB klanten ontvangen jaarlijks automatisch een verkort aanvraagformulier.Niet-klanten krijgen een aanvraagformulier toegestuurd. De verstrekte vergoeding op bank- of girorekening is het bewijs van toekenning, alleen bij een afwijzing ontvangt de aanvrager een beschikking. Het Hulpfonds is een efficiënte en gerichte vorm van inkomensondersteuning, met lage uitvoeringskosten. De ontvanger hoeft de kosten niet aan te tonen. Het Hulpfonds biedt een vergoeding per jaar voor de aanvrager. Ook voor gezinsleden is er een vergoeding. Hiernaast is er voor schoolgaande kinderen een extra vergoeding. De vergoeding wordt jaarlijks geïndexeerd. De hoogte van de bijdragen zijn: Alleenstaande per kalenderjaar € 169,- , per gezinslid € 78,-, kind basisschool € 154,- . Jeugdsportfonds De Stichting Jeugd Sportfonds Zaanstreek ontvangt een jaarlijkse subsidie van € 2.250,- in de periode 2007-2010. Het doel is om intermediairs (o.a. scholen, huisartsen) middelen te verschaffen waardoor zij kinderen in staat kunnen stellen deel te nemen aan sportactiviteiten. In zekere zin is hier een overlap met verstrekkingen vanuit het Hulpfonds, die o.a. tot doel heeft deelname aan sport en culturele verenigingen te bevorderen. Zorgfonds Het Zorgfonds verstrekt op aanvraag een financiële bijdrage die eenmaal in het kalenderjaar aangevraagd kan worden mits voldaan wordt aan de voorwaarden. Het doel van deze bijdrage is inwoners van 65 jaar en ouder, chronisch zieken en arbeidsgehandicapten tegemoet te komen in kosten van medische en /of zorgkosten. De bijdrage bedraagt € 264,- . Het Zorgfonds is gelijktijdig ingevoerd met de Langdurigheidstoeslag (invoering WWB) in 2004. De hoogte van de bijdrage en doelgroep is afgestemd op de hoogte van de Langdurigheidstoeslag.. Wie niet in aanmerking komt voor de Langdurigheidstoeslag, komt in aanmerking voor een bijdrage uit het Zorgfonds. Als men tot de doelgroep voor beide toeslagen behoort, heeft men alleen recht op de hoogste bijdrage.


11

Collectieve ziektekostenverzekering De gemeente biedt de mogelijkheid van een collectieve verzekering bij zorgverzekeraar PWZ/Achmea.Het GEP:gemeente extra pakket. Voor deelname aan het GEP moet men aan de volgende voorwaarden voldoen: • Wonen in de gemeente Wormerland. • Inkomen is niet hoger dan 105% van het geldende sociaal minimum • Het vermogen mag niet meer zijn dan de grenzen die ook voor de Wet werk en bijstand gelden • Verzekerd zijn bij PWZ/Achmea of zich hier willen verzekeren De collectieve ziektekostenverzekering is een goed middel tegen armoedebestrijding omdat op de premie voor de basisverzekering 7,5% korting is bedongen en 12,5% korting op de aanvullende verzekeringen. (Beter Af Plus Polis drie sterren en de Beter Af Tandartspolis twee sterren) Uitbreiding doelgroep? Indien de gemeente de inkomensgrens verhoogt naar 110% van de bijstandsnorm, kunnen meer mensen gebruik maken van dit pakket. Door een breder vergoedingspakket zal er een kleiner beroep gedaan worden op bijvoorbeeld bijzondere bijstand. Bijstand voor 65 plussers e Als iemand vanaf zijn 65 jaar geen recht heeft op de volledige AOW, bijvoorbeeld omdat iemand een aantal jaren in het buitenland heeft gewoond en als er geen of een te kort aanvullend particulier pensioen is, kan er recht zijn op een aanvullende bijstandsuitkering op grond van de WWB. Deze aanvullende bijstand wordt beoordeeld en verstrekt door de gemeente. Het is ook mogelijk de bijstandverstrekking voor deze groep te laten verzorgen voor de SVB. Bij de AOW verstrekking beoordeelt de SVB dan of de belanghebbende een inkomen op het niveau van het sociaal minimum heeft. De gemeente Wormerland regelt zelf de bijstandverstrekking voor de 65 plussers. Op basis van landelijke regelgeving zal naar verwachting per 1 januari 2010 de aanvullende bijstandsuitkering voor de 65 plussers worden overgeheveld naar de SVB. Langdurigheidstoeslag vanaf 1-1-2009 Mensen die langdurig zijn aangewezen op een inkomen op het sociaal minimum, hebben in de regel geen mogelijkheden om te reserveren voor onverwachte kosten als vervangingsuitgaven. De regering is van mening dat de langdurigheidstoeslag zoveel mogelijk een gemeentelijke verantwoordelijk moet worden. Gemeenten worden geacht zelf het beste te kunnen beoordelen op welke wijze de vormgeving van deze toeslag eruit moet zien gelet op relaties met o.a het reintegratiebeleid. De gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de langdurigheidstoeslag wordt dan ook per 1-1-2009 door middel van een verordening worden vormgegeven. De verordening is noodzakelijk aangezien het een wijziging betreft van de Wet werk en bijstand. Artikel 8 van de WWB bepaalt dat de gemeenteraad een Verordening dient vast te stellen voor het verlenen van een langdurigheidstoeslag als bedoeld in artikel 36 WWB. In de verordening moeten nadere regels worden vastgelegd op grond waarvan het recht op langdurigheidstoeslag is gebaseerd. Aan de gemeenteraad wordt voorgesteld om de toeslag te verhogen. Zie tabel:

Gehuwd Alleenstaande ouder Alleenstaande

Toeslag nu € 486,€ 436,-

Toeslag na 1-1-2009 € 535,€ 480,-

€ 341,-

€ 376,-

Verder wordt voorgesteld de doelgroep uit te breiden met inwoners die een inkomen hebben tussen de 100 en 110%. Voor deze categorie geldt echter dat de toeslag op 50% wordt gezet.


12

Reintegratiebeleid Betaalde arbeid is een van de belangrijkste voorwaarden om armoede tegen te gaan. Wormerland streeft voor haar zittende klanten in de WWB en de Niet - uitkeringsgerechtigden naar duurzame uitstroom. Daarnaast wordt aan nieuwe instromers direct werk aangeboden via het Work First project. Dit moet leiden tot een beperkter instroom in de WWB.Daarnaast beoogt Wormerland dat alle inwoners ‘mee kunnen doen’ in de samenleving, niemand mag worden uitgesloten. Sociale uitsluiting moet worden voorkomen.Via het project ‘Wormerland wil wel’ wordt de groep die (nog) niet direct kan instromen in betaald werk, geactiveerd deel te nemen aan bijv. vrijwilligerswerk.Met verschillende reintegratiebedrijven zijn contracten gesloten om individueel maatwerk te kunnen leveren.


13

6. Uitgangspunten armoedebestrijding voor de beleidsperiode 2009 – 2012 De gemeente heeft een zorgplicht om de leefsituatie en het toekomstperspectief van kwetsbare burgers te verbeteren. In toenemende mate decentraliseert de rijksoverheid taken naar de gemeenten (o.a. langdurigheidstoeslag en verstrekkingen in natura). Het rijk onderkent hiermee dat de gemeentelijke overheid door de korte afstand tot de burger, bij uitstek het overheidsorgaan is dat problemen bij individuele burgers kan onderkennen en hiervoor maatwerk kan leveren. In verband hiermee hebben we een aantal beleidsuitgangspunten geformuleerd die als basis dienen voor verdere beleidsuitvoering.

A. Wormerland wil voorkomen dat mensen terecht komen in een situatie van langdurig aangewezen zijn op een inkomen op het minimum niveau. Er zijn reeds een groot aantal maatregelen, zowel landelijk als lokaal om mensen te ondersteunen in moeilijke (financiële) situaties. Er is te lang te weinig oog geweest voor het voorkomen van deze situaties. Preventieve maatregelen worden verderop in deze nota nader aangeduid.

B. De ‘burger’ is zelf verantwoordelijk voor zijn inkomensvoorziening. Geboden handreikingen en oplossingen moeten een duurzaam karakter hebben. Daar waar mensen in de problemen komen of dreigen te komen, wordt ondersteuning geboden. Deze ondersteuning is in principe tijdelijk. De ondersteuning bestaat uit een traject gericht op een duurzame oplossing. Het karakter van het traject is verplichtend en omvat waar nodig educatie, reintegratie, hulpverlening, zorg e.a.

C. Wormerland wil het niet-gebruik van de beschikbare maatregelen terugdringen. Het is een gegeven dat een deel van de potentiële doelgroep geen gebruik maakt van de diverse inkomensondersteunende maatregelen. Dit geldt zowel voor maatregelen die de belastingdienst uitvoert als voor gemeentelijke maatregelen. Communicatie over de beschikbare voorzieningen via de media en via websites blijkt niet altijd voldoende om alle mensen te bereiken. De gemeente wil haar pro-actieve beleid nadrukkelijker gaan vormgeven.

D. Bij de toekenning van voorzieningen vindt altijd een individuele beoordeling plaats. Het motto is maatwerk. Bij het armoedevraagstuk gaat het bijna altijd om meervoudige problematiek. Hier zijn dan ook meerdere organisaties bij betrokken. Niet altijd zijn de hulpbieders op de hoogte van elkaars betrokkenheid bij de problematiek. Daarom moet er in deze situaties een regisseur worden aangewezen. In samenspraak met het maatschappelijke veld zullen wij dit uitgangspunt aan de orde stellen.


14

E. De gemeente wil haar posities waar het gaat om de bestrijding van de armoede, nadrukkelijker vorm geven. 1.De positie van uitvoerder (o.a. inkomensondersteuning en re-integratie) Betaald werk is in de meeste gevallen een structurele oplossing ter voorkoming van armoede. De gemeente biedt de inwoners die een beroep doen op een uitkering een traject aan naar werk. Daar waar werk nog geen optie is gaan mensen ( tijdelijk) deelnemen aan maatschappelijke activiteiten (sociale activering, vrijwilligerswerk). Het project Work First moet in 2009 leiden tot meer uitstroom uit de WWB / minder instroom.

2.De positie om te signaleren (vanuit de afdelingen in contacten met organisaties en burgers) De gemeentelijke organisatie is zelf onderdeel van het maatschappelijke veld. Diverse afdelingen hebben direct contacten met de inwoners en organisaties en zien en horen wat er leeft. De gemeente is zelf een belangrijke waarnemer van knelpunten in de samenleving. Deze rol brengt de gemeente in de positie om op een aantal punten het voortouw te nemen en de regie te voeren ter voorkoming van armoede.

3. De positie om te faciliteren (subsidieverstrekking aan organisaties) Wormerland subsidieert diverse instellingen op maatschappelijk gebied. Bij de overeenkomst die ten grondslag ligt aan de subsidieverstrekking wordt een artikel opgenomen over de rol van de organisatie met betrekking tot de signaleringsfunctie ten aanzien van armoedebestrijding. Hiermee willen we invulling geven aan onze preventieve aanpak. 4. De positie om te regisseren (structuur creëren en onderhouden) Wij willen een structuur scheppen waarbinnen snel en adequaat kan worden ingespeeld op signalen vanuit de organisatie en vanuit de samenleving. Bij uitstek zijn hierbij betrokken de afdelingen sociale zaken, welzijn en onderwijs (o.a. WMO) wonen, gemeentelijke belastingen. Wij willen minimaal een maal per jaar een bijeenkomst organiseren met organisaties uit Wormerland en regio die een rol spelen bij het signaleren van mogelijke knellende situaties in gezinnen en in individuele situaties. De afdeling Samenleving is bij uitstek aangewezen om de regisseursrol te vervullen.


15

6. Vertaling uitgangspunten in nieuw beleid De gemeente wil bij voorkeur dat zoveel mogelijk inwoners van Wormerland in hun eigen levensonderhoud voorzien. Daar waar dit door omstandigheden bemoeilijkt wordt kunnen inwoners een beroep doen op diverse inkomensondersteunende maatregelen en ondersteuning bij het vinden van betaald werk. Deze zijn in het voorgaande hoofdstuk aan de orde geweest. In dit hoofdstuk gaan we nader in op aanpassingen van bestaande instrumenten en doen voorstellen voor nieuw beleid. Preventie Het voorkomen dat mensen in een slechte financiële situatie terecht komen heeft hoge prioriteit. Hiermee wordt veel persoonlijk leed en de inzet van hulpverlening beperkt. Dit levert zowel immaterieel al materieel rendement op. Reintegratie Het inzetten van reintegratie gebeurt op het moment dat mensen al in een situatie met minder inkomen terecht zijn gekomen. Het is van belang dat men weer snel, maar duurzaam terugkeert in betaalde arbeid. Wormerland heeft hiervoor het project Work First opgezet. Het doel hiervan is mensen zo snel mogelijk een arbeidscontract aan te bieden via Baanstede. Vervolgens wordt men begeleid naar een betaalde baan in het reguliere bedrijfsleven. De groep mensen die (nog) niet in staat is aan betaald werk deel te nemen krijgt een traject aangeboden in het kader van maatschappelijke participatie. Daar waar sprake is van meervoudige problematiek (gezondheid, schulden, opvoedingsproblematiek e.a), wordt ook aandacht beteed aan deze aspecten. Mensen worden pas weer gemotiveerd actief als men er vertrouwen in heeft dat aan oplossingen wordt gewerkt. Uiteraard wordt aandacht besteed aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen en is het traject gericht op zelfredzaamheid. In 2009 zal kwartaalsgewijs gerapporteerd worden over de resultaten van de reintegratie. Omgaan met geld Het Nibud stelt dat mensen met een inkomen op bijstandsniveau niet kunnen rondkomen als ze niet goed kunnen budgetteren en geen gebruik maken van alle inkomens ondersteunende maatregelen, die mogelijk zijn. De gemeente kan in samenwerking met bestaande organisaties budgetbegeleiding aanbieden. Dit kan zowel in groepsverband (buurthuizen, scholen) als individueel worden aangeboden. Diverse verwijzers kunnen hier een rol spelen: maatschappelijk werk, huisartsen, thuiszorg, scholen, soza e.a. In trajecten voor schuldhulpverlening is het budgetteren een vast onderdeel van het traject. Vroegtijdig signaleren Indien schulden vroegtijdig worden gesignaleerd kan de schade worden beperkt. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld met nutsbedrijven, zorgverzekeraars en woningcorporaties afspraken maken over het melden van betalingsachterstanden. Ook bij het BKR, het LIS ( landelijk informatiepunt schulden) en het inlichtingen bureau is informatie beschikbaar over schulden. Bij het inlichtingen bureau kan de gemeente opvragen welke bijstandscliënten geen huur-, zorg- en/of kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd. Ook kunnen er betalingsachterstanden van cliënten bij de zorgverzekeraar worden opgevraagd en op basis hiervan hulp geboden.


16

Niet-gebruik voorzieningen en maatregelen We hebben al vastgesteld (hoofdstuk 4 ) dat het gebruik van inkomensondersteunende maatregelen nog niet optimaal is. Zonder al te veel inspanningen is het mogelijk meer mensen te bereiken die in aanmerking komen voor bepaalde maatregelen. De bestaande kanalen zijn de gemeentelijke informatiepagina, de gemeentelijke website en berekenjerecht.nl.Daarnaast zal de gemeente initiatief nemen naar een groot aantal maatschappelijke organisaties in Wormerland en regio met het doel hen te informeren over de diverse maatregelen. Het doel is dat zij dit in hun contacten met de doelgroep onder de aandacht brengen.Ter illustratie van welke organisaties wij beogen noemen we enkele voorbeelden: Onderwijs, Kinderopvang, Sportverenigingen Hulpverleningsorganisaties: Maatschappelijk werk, GGZ, Voedselbank, verslavingszorg, MEE, Thuiszorg, Buurthuizen (SCWO), Woningstichting, Baanstede en GKB. Een aantal oorzaken van het niet-gebruik is: - Onbekendheid met de regeling - men denkt er geen recht op te hebben - men ziet op tegen het aanvragen ( te veel of moeilijk papierwerk) - men schaamt zich of is te trots - onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal Het opzetten van één aanspreekpunt voor geldzaken is een mogelijkheid. Het moet breed worden opgezet anders is de drempel te hoog. Er zijn diverse voorbeelden in gemeenten waarbij huisbezoeken worden afgelegd om mensen te wijzen op de mogelijkheden.

Genoemde organisaties kunnen zowel een rol spelen in het vroegtijdig signaleren van financiële noden en eventuele risico’s op schulden, maar ook kunnen zij een informatieve functie vervullen.


17

Meervoudige problematiek vraagt om maatwerk en regie Zoals bekend gaat het in situaties van schulden en dreigende armoede zelden alleen om het oplossen van het financiële probleem. Er is bijna altijd sprake van een meervoudige problematiek. Bijv. gezondheid (fysiek en/of psychisch), relatieproblematiek, opvoedingsvraagstuk, langdurig zonder werk, lage opleiding. Bij de beoordeling van een hulpvraag, dit kan zijn bijzondere bijstand of een andere vorm van ondersteuning, vindt altijd een individuele beoordeling plaats. Van belang is hierbij na te gaan welke andere organisaties reeds betrokken zijn bij eventuele ondersteuning of betrokken zouden moeten worden. Vervolgens moet bewaakt worden dat de diverse trajecten op elkaar worden afgestemd. Per traject dient een ‘regisseur’ aangewezen te worden.

De verschillende rollen van de gemeente Vanuit de genoemde posities beschikt de gemeente in beginsel over veel informatie over de problematiek.Vanuit diverse beleidsterreinen komt de gemeente hiermee in aanraking, o.a. verstrekking bijstand, aanvragen inkomensondersteuning , langdurigheidstoeslag, via de reintegratietrajecten , maar ook via het WMO loket en in de contacten met organisaties die door de gemeente gesubsidieerd worden. Ook vanuit de invalshoek wijkgericht werken kan informatie worden verzameld over mogelijke knellende situaties. Het is van belang dat de diverse gemeentelijke afdelingen zich (meer) bewust worden van de onderlinge samenhang in het aanpakken van het vraagstuk van de armoedebestrijding.


18

8.Verbetering/aanpassen diverse voorzieningen Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Vereenvoudiging aanvragen Het HHNK is bezig met de ontwikkeling van een digitale balie. Waarschijnlijk worden in de eerste helft van 2009 kwijtscheldingsformulieren online beschikbaar gesteld.Het HHNK wil in 2009 een bestand aanleveren aan het inlichtingenbureau zodat een automatische toetsing van inkomen en vermogen kan plaatsvinden waardoor cliënten geen kwijtscheldingsformulier meer hoeven aan te vragen en in te vullen. In 2010 moet dit er toe leiden dat burgers automatisch kwijtschelding ontvangen als zij hier recht op hebben. Pro-actief De gemeente heeft een lijst ontvangen van personen aan wie een verkort kwijtscheldingsformulier is verstuurd. Aan de hand van deze lijst wordt onderzocht welke bijstandscliënten nog geen kwijtscheldingsformulier hebben ontvangen. Deze adressen worden doorgegeven aan HHNK zodat cliënten deze actie niet hoeven te ondernemen.Deze lijst wordt mede gebruikt om te onderzoeken of er sprake is van niet-gebruik van overige minimaregelingen, zoals hulp-, en zorgfonds, langdurigheidstoeslag. Hulpfonds Vanuit het Rijk is besloten dat schoolboeken voor kinderen in het voortgezet onderwijs gratis zijn. De vergoeding voor schoolboeken is hiermee overbodig geworden. In 2008 was dit reeds verwerkt op het aanvraagformulier. In de uitvoeringspraktijk blijken een aantal zaken nog onvoldoende eenduidig gedefinieerd. Zaken als wel/geen vakantiereservering, vermogen, peildatum ed. moeten in 2009 nader worden beschreven. Ook de administratieve afwikkeling van betalingen kan mogelijk efficiënter. Onderzocht wordt op welke wijze de ondersteuning van huishoudens met schoolgaande kinderen het beste kan worden ingevuld. Bij de ondersteuning van huishoudens met schoolgaande kinderen gaat het erom dat de ondersteuning direct ten goede komt aan de minderjarige kinderen. De ondersteuning moet dan ook in beginsel alleen in natura en niet als geldbedrag worden uitgekeerd. Andere mogelijkheden zijn o.a. huiswerkbegeleiding en andere onderwijs- gerelateerde uitgaven die niet in de WTOS zijn begrepen. Jeugdsportfonds overlap Het doel is om intermediairs (o.a.scholen, huisartsen) middelen te verschaffen waardoor zij kinderen in staat kunnen stellen deel te nemen aan sportactiviteiten. De bekostiging van het Jeugdsportfonds geschiedt uit het Hulpfonds. In zekere zin is hier een overlap met verstrekkingen vanuit het Hulpfonds, die o.a. tot doel heeft deelname aan sport en culturele verenigingen te bevorderen. De intermediairs vervullen een uitstekende bijdrage waar het gaat om het vroegtijdig signaleren. In het kader van stroomlijnen lijkt het ons eerder voor de hand liggen dat de intermediairs dit melden bij de gemeente, die vervolgens ook kan toetsen of de betreffende aanvrager nog recht heeft op andere ondersteunende maatregelen. Vervolgens kan de gemeente het mogelijk maken dat de betrokkene deel kan nemen aan de beoogde sportactiviteit. In 2009 wordt dit nader onderzocht. Zorgfonds Ook voor het Zorgfonds geldt dat in de uitvoeringspraktijk een aantal zaken nog onvoldoende eenduidig zijn gedefinieerd. Zaken als wel/geen vakantiereservering, vermogen, peildatum ed. moeten in 2009 nader worden beschreven. Ook de administratieve afwikkeling van betalingen kan mogelijk efficiënter. Aanvragers voor het Zorgfonds en de Langdurigheidstoeslag komen alleen voor de hoogste toeslag in aanmerking en dat is dus de Langdurigheidstoeslag. Dit geldt dan uitsluitend voor de aanvragers die jonger zijn dan 65 jaar. 65 plussers kunnen wel gebruik maken van het Zorgfonds.


19

Schuldhulpverlening De rijksoverheid wil een effectievere aanpak van de schuldhulpverlening. De uitvoering van deze maatregel is uitbesteed aan Zaanstad. Gelet op de samenhang met re-integratieactiviteiten en andere mogelijke vormen van ondersteuning, gaan we onderzoeken op welke wijze de schuldhulpverlening effectiever kunnen vormgeven.


20

9. Armoedeval Wie er in inkomen op vooruitgaat, loopt het risico niet meer in aanmerking te komen voor inkomensafhankelijke regelingen, zoals huurtoeslag en kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Hierdoor kan het gebeuren dat hij of zij door een inkomensverbetering uiteindelijk in koopkracht gelijkblijft of erop achteruitgaat. Mensen kunnen zich hierdoor laten weerhouden een hoger inkomen te verwerven. Zij zitten in de zogenaamde armoedeval. Allers (onderzoeker van het Coelo, centrum voor onderzoek van de economie van lagere overheden) omschrijft de armoedeval als volgt: door het bestaan van inkomensafhankelijke regelingen is het voor huishoudens met een laag inkomen vaak moeilijk hun inkomenssituatie te verbeteren. Van een bruto-inkomensverbetering blijft netto soms maar weinig over, doordat belastingen en premies beslag leggen op een deel van het bruto-inkomen, en doordat het recht op inkomensondersteunende regelingen vermindert of verdwijnt. Deze situatie het niet of nauwelijks in staat zijn het netto-inkomen te verbeteren als gevolg van het bestaan van inkomensafhankelijke regelingen - wordt armoedeval genoemd. De armoedeval bemoeilijkt de overgang van uitkeringsafhankelijkheid naar werk, en ontmoedigt het streven naar een hoger inkomen van werkenden. Beide effecten zijn ongewenst. Bij wie kan de armoedeval optreden? Er zijn twee belangrijke groepen waarbij de armoedeval kan optreden: 1.ontvangers van een uitkering rond het minimumniveau die in beginsel beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt 2.werkenden met een inkomen rond het minimumniveau. Oplossingen voor de armoedeval Een echte oplossing voor het armoedevalprobleem is er niet. Wel zijn er mogelijkheden om de armoedeval te beperken: De gemeentelijke inkomensafhankelijke regelingen geleidelijker afbouwen Het voordeel is dat banen met een bepaald inkomen voor uitkeringsontvangers aantrekkelijker worden. Dit heeft als nadeel dat voor werkenden die hierdoor recht krijgen op de voorziening het minder aantrekkelijk wordt om meer te gaan verdienen, omdat zij hierdoor het recht op de voorziening verspelen. Hetzelfde probleem treedt op als de inkomensgrenzen van inkomensafhankelijke voorzieningen worden verhoogd. Het afschaffen of versoberen van de inkomensafhankelijke grenzen De armoedeval ontstaat juist door deze inkomensafhankelijke grenzen. Bij afschaffen van een gedeelte van de inkomensafhankelijke grenzen zal de armoedeval worden beperkt. Het nadeel bij deze maatregel is dat de inkomens op en rond het minimumniveau een grote koopkrachtdaling krijgen. Dit zal ook de huishoudens treffen die geen of een zeer geringe toegang hebben tot de arbeidsmarkt. Koopkrachtgarantie Uitkeringsontvangers krijgen de (tijdelijke) garantie dat zij er minimaal een bepaald percentage in inkomen op vooruitgaan als ze werk aanvaarden. Deze aanvulling op het inkomen wordt door de gemeente betaald. Het is niet bekend of mensen zich door een tijdelijke maatregel laten verleiden tot het aanvaarden van werk.


21

10. Ontwikkelingen Sociaal raadslieden Het maatschappelijk werk (SMD) heeft een subsidieverzoek ingediend bij de gemeente voor de invulling van een functie als Sociaal Raadsman/Vrouw. Het college van B&W zal hierover in januari 2009 een besluit nemen. Deze functie kan naast een signalerende ook een uitvoerende en ondersteunende taak hebben op het gebied van advies bij opzetten van een deugdelijke administratie, zaken op orde brengen en praktische hulp bij aanvragen van toeslagen en andere inkomensondersteunende voorzieningen. In de advisering over het subsidieverzoek wordt zeker ook afgewogen welke rol de functie kan vervullen in het armoedebeleid. Opvoedondersteuning In het kader van opvoedondersteuning wordt de voorbereiding van een Centrum voor Jeugd en Gezin ter hand genomen, dat in 2011 operationeel moet zijn. In verband hiermee zullen ook lokale netwerken worden opgezet. Dit netwerk kan (ook) benut worden om vroegtijdige signalen op te vangen van risico’s op financieel gebied. Voedselbank De voedselbank Zaanstreek/Waterland heeft in augustus 2008 een algemene mailing aan bedrijven en organisaties de deur uit gedaan met het verzoek om een bijdrage/donatie. Voor zover bekend maken vier inwoners gebruik van de Voedselbank. Vooralsnog is een subsidieverzoek afgewezen. Mogelijk kan de Voedselbank een rol spelen in het armoedebeleid van onze gemeente. Van belang is voor de gemeente om te weten welke inwoners een beroep doen op de voedselbank, zijn deze bekend bij de gemeente (soza) en zo ja, welke problematiek speelt er. Op grond hiervan kunnen wij beoordelen welke ondersteuning de gemeente kan bieden, zodanig dat het gebruik van de voedselbank overbodig wordt.

Begin 2009 zullen wij in overleg treden met de Voedselbank over hun positie in het kader van het armoedebeleid


22

11. Rendement van de maatregelen In het bedrijfsleven is het gebruikelijk dat investeringen winst opleveren. In de publieke sector kan dit niet één op één worden overgezet. Wel willen we inzicht geven in de beoogde effecten van het beleid.Op hoofdlijnen is dit te vertalen in middelen (bijv. geen juridische procedures, minder gebruik schuldhulpverlening,meer mensen aan het werk, korter verblijf in de uitkering e.d.) In het beleid willen we gaan registreren wat bepaalde maatregelen aan positieve effecten heeft gehad.

12. Financieel De begroting 2009 is vastgesteld. Dit betekent dat het doorvoeren van nieuwe maatregelen binnen de bestaande budgetten moet plaatsvinden. Wel zullen we inzichtelijk maken wat de toevoegingen aan het gemeentefonds voor de specifieke thema’s rond armoedebestrijding, voor de gemeente Wormerland betekenen.


23

13. Nadere uitwerking Onderstaande punten worden in de uitvoeringsnota van het college nader uitgewerkt. 1. Vroegtijdig signaleren en het terugdringen van het niet- gebruik van voorzieningen. Hierover willen we in overleg/gesprek treden met maatschappelijke organisaties. In het kader hiervan wordt ook gedacht aan het jaarlijks organiseren van een bijeenkomst rond het thema armoedebestrijding met de betrokken maatschappelijke organisaties. In verband hiermee willen we ook onderzoeken of huisbezoeken rendement kunnen opleveren in het kader van niet-gebruik. 2. Nagaan welke lokale netwerken reeds beschikbaar zijn en waar mogelijk gebruik van gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld rond de opzet van het centrum voor Jeugd en Gezin.

3. Nagaan op welke wijze de diverse gemeentelijke afdelingen meer integraal kunnen werken rond het thema armoedebestrijding. Hierbij bepalen wie de regisseursrol op zich neemt (‘trekker’). 4. Het meten van effecten van het beleid rond armoedebestrijding.

5. Pro–actief beleid ontwikkelingen ten aanzien van het verstrekken van inkomensondersteuning. Vereenvoudig van de aanvraagprocedures en administratieve verwerking. Onderzoek naar eventuele overlap in verstrekkingen. Onderzoek naar het rendement van huisbezoeken in het kader van vroegtijdig signaleren.

6. Onderzoek naar uitbreiding van de doelgroep collectieve ziektekostenverzekering. 7. Onderzoek naar uitbreiding kostensoorten van de bijzondere bijstand. 8. Onderzoek naar de wijze waarop voorzieningen in natura versterkt kunnen worden ten behoeve van kinderen in huishoudens met een laag inkomen.

9. De opzet van de schuldhulpverlening een meer integrale invulling geven en directer koppelen aan reintegratie. 10. Bevorderen dat in de trajecten waarbij meervoudige problematiek aan de orde is één organisatie de regie op zich neemt. Hierover zullen we in gesprek treden met de betrokken organisaties. 11. Onderzoek naar koppeling van projecten en netwerken bijv. WMO, meldpunt Overlast en bemoeizorg, huisbezoeken aan ouderen via Wonen- plus, wijkgericht werken.

12. Nagaan op welke wijze de armoedeval zoveel mogelijk kan worden beperkt. Ondermeer wordt onderzocht welke effecten en rol het premiebeleid (bonus bij uitstroom) heeft op de beperking hiervan.

13. Rol van de voedselbank en de mogelijke functie van een sociaal Raadsman/vrouw worden nader uitgewerkt. 14. Vaststellen welke thema’s prioriteit hebben en vervolgens een planning uitzetten.


24

Bijlage 1

Beleid in cijfers 2007 (gerealiseerd) en 2008 (raming) Maatregel Individuele bijzondere bijstand Landurigheidstoeslag Schuldhulpverlening Duurzame gebruiksgoederen Collectieve zorgverzekering GEP Hulpfonds - soc/cult/maatsch - schoolkosten Eindejaarsuitkering € 50,Zorgfonds Bestrijden armoede en terugdringen schulden* Armoede bestrijding ‘kinderen’ * Kwijtschelding gem. belastingen

Inkomen criterium 100% bijstandsnorm 100% bijstandsnorm

Kosten 2007 91.200

Aantal 2007 154

Kosten 2008

Aantal 2008 78

7.600

21

5.400

18

100% bijstandsnorm 105%

6.0200

7 20

10.500

6 29

154

120%

150

238 55.000 19.000

120%

67.100

230

11.300

226

120%

29.000

111

29.000

109

100% bijstandsnorm

97.000

189

95.000

187

Maatregelen die hieronder vallen zijn o.a. de schulphulpverlening. Specifiek beleid wordt verder ontwikkeld. De hierbij behorende middelen zijn toegevoegd aan het gemeentefonds.

Bijlage 2 Gebruikte bronnen: Nibud Handboek Gemeentelijk armoedebeleid - Stimulansz Diverse circulaires van het ministerie van SZW Armoedemonitor 2007 – SCP/CBS


25


26

HOOFDLIJNENNOTA ARMOEDEBELEID

Recommend Documents