Hoofdlijnen programma nieuwe zorgtaken 2015-2018, beoogde aanpak & procesplanning Doel: inwoners kunnen meedoen in de samenleving, waardoor de kwaliteit van het leven én de samenleving sterker wordt. Subdoelen: -
-
kwalitatief goede zorg en ondersteuning aan inwoners die dit nodig hebben; versterking van hun economische én sociale zelfredzaamheid.
Randvoorwaarden: -
een zorgvuldige overname van de nieuwe taken zodat inwoners zo min mogelijk hinder ondervinden van de overdracht van deze taken naar de gemeente uitvoering vindt plaats vanuit de inhoudelijke kaders (beleidsplannen/transitieplannen én verordeningen) binnen de beschikbare financiële middelen (programmabegroting) waarbij een bestemmingsreserve beschikbaar is voor eventueel benodigde tijdelijke extra investeringen.
Resultaten 2015 Sternota: -
-
de overname van de taken is geslaagd, inwoners zijn goed ondersteund in het overgangsjaar realisatie van een goed werkende integrale toegang ( Sociaal Plein) realisatie van nieuw beschut werk (+helderheid over rol Tomin) en verkenning van nieuwe vormen van dagbesteding realisatie van de voorbeeldfunctie van de gemeente in het aannemen van mensen met een arbeidsbeperking sociaal beleid is leidend bij de behandeling van een vergunning aanvraag grip op inhoud én financiën
1
Inhoudelijke uitgangspunten transformatie In december 2013 heeft de gemeenteraad van Hilversum de uitgangspunten vastgesteld ten behoeve van de transformatie in de nota Transformatie Sociaal Domein. Deze uitgangspunten vormen daarmee ook de basis voor opzet en uitvoering van het programma nieuwe zorgtaken 2015-2018. De eigen kracht centraal We handelen vanuit mogelijkheden. Wat een inwoner zelf kan oplossen, op eigen kracht of met inzet van informele netwerken, heeft altijd de voorkeur. We helpen inwoners – waar mogelijk- zelfstandig problemen op te lossen.
Voorkomen, beter dan genezen We willen zoveel mogelijk voorkomen dat inwoners een beroep moeten doen op ondersteuning door de gemeente. We investeren in preventie, omdat we hiermee kunnen voorkomen, dat (zwaardere) vormen van hulpverlening nodig zijn.
Samenhang De vraag van de inwoner wordt bekeken in de context van het leven van de inwoner. Afspraken over meerdere vormen van ondersteuning worden gemaakt volgens het principe 1 huishouden, 1 plan, 1 regisseur. Om deze samenhang te kunnen borgen wordt een integrale toegang ingericht. Dat betekent dat inwoners niet met versnippering te maken krijgen. De gemeente is het vangnet Mensen met een ernstige fysieke, verstandelijke of geestelijke beperking, mensen die niet in het eigen inkomen kunnen voorzien of in een onveilige situatie verkeren, kunnen rekenen op het vangnet van de gemeente. Het vangnet is een aanpak gebaseerd op maatwerk.
De vraag het vertrekpunt De vraag van de inwoner is het uitgangspunt voor de gemeente bij het geven van informatie, advies en het al dan niet toekennen van voorzieningen. Voor de inwoner is duidelijk wat je waar kan vragen.
Maatwerk Ondersteuning is passend bij de vraag van de inwoner, zijn of haar gezin en sociale netwerk. Dit betekent dat ondersteuning per persoon of gezin kan verschillen.
Sturen op resultaten en kosten De gemeente stuurt op resultaten om kwaliteit te waarborgen. Wij schatten zo goed mogelijk de toekomstige vraag in en berekenen de bijbehorende uitgaven. Met als doel daar tijdig op in te kunnen spelen en maatregelen te nemen. We maken inzichtelijk wat ondersteuning kost om kostenbewustzijn te stimuleren.
2
Samenwerking Wij werken samen met andere gemeenten in de regio wanneer er schaalvoordeel gerealiseerd kan worden door o.a. gezamenlijke inkoop. Hierdoor kan de kwaliteit en de effectiviteit van ondersteuning toenemen en kunnen de kosten lager zijn dan wanneer we lokaal zouden organiseren.
Opzet hoofdthema’s van de transformatie, 2015-2018: Thema 1: de kracht van de inwoners - versterken van de ‘eigen kracht’ van onze inwoners, met behulp van eigen netwerk - verbinden van inwoners aan elkaar - speciale aandacht en ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers - versterken van betrokkenheid inwoners bij het inrichten van de voorzieningen in de buurt Thema 2: de kracht van de professionals - versterken van het signaleren en goed hierop kunnen acteren - ontwikkelen en versterken van netwerken tussen professionals - professionalisering en kennisoverdracht - verbetering van het aanbod (innovatie en vernieuwingen) en versterking van de samenhang in het aanbod Thema 3: de kracht van de bedrijven - meer inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk in reguliere bedrijven - versterken betrokkenheid bedrijven bij de samenleving Thema 4: de kracht van de gemeente - optimaliseren van de eigen gemeentelijke dienstverlening (toegang) en een goede aansturing van de transformatie (inhoudelijk én financieel)
Thema 5: de kracht van communicatie - beter leren communiceren met elkaar: elkaars taal leren kennen en begrijpen, elkaar weten te vinden, ervaringen delen, én successen zichtbaar maken.
Bovenstaande hoofdthema’s zijn een voorzet. De definitieve thema’s worden samengesteld in overleg met de stakeholders en de gemeenteraad (zie hieronder: ontwikkelen van een activiteitenprogramma en de planning). Uitvoering van Thema 1 vindt in afstemming plaats met het programma Buurten. Ook zijn er sterke raakvlakken met het programma Wonen (bijvoorbeeld voldoende woningen voor inwoners met lagere inkomens).
3
Beoogde aanpak in aansturing van het programma: 1. -
2. -
Activiteitenprogramma het opzetten van een activiteitenprogramma (jaarlijks worden de activiteiten bijgewerkt/bijgesteld) de activiteiten in het activiteitenprogramma worden gerelateerd aan de hoofdthema’s (zie voorzet hierboven) dit activiteitenprogramma gaan we samen ontwikkelen met instellingen, bedrijfsleven en inwoners. Dit is de kern van de transformatie: wij kunnen dit alleen succesvol doen, als er draagvlak is in de samenleving! Transformeren is niet iets dat we kunnen opleggen als gemeente! het activiteitenprogramma beschrijft de opgave voor de komende drie jaren: waar staan we nu én waar willen we naar toe. De activiteiten zijn gericht op het realiseren van de gewenste veranderingen (concrete uitvoeringsagenda) afspraken/ontwikkelagenda’s- die al met de partners zijn vastgelegd- worden onderdeel van het activiteitenprogramma. In bijlage I is een voorlopig overzicht uitgewerkt. Daarnaast krijgen ook de onderwerpen 2015 uit de Sternota een plek in het activiteitenprogramma. belangrijk doel van het activiteitenprogramma is het bieden van overzicht en bijhouden van de voortgang we willen onze partners uitnodigen mede eigenaar te worden van dit programma en ze betrekken bij de aansturing (inrichting van Taskforce Nieuwe Zorgtaken én het Werkbedrijf) we gaan een ‘kick off’ organiseren met de partners voor instellingen/bedrijfsleven/georganiseerde netwerken van inwoners. Deze ‘kick off’ is gericht op het creëren van draagvlak voor het activiteitenprogramma. In het programma van de kick off zal er nadrukkelijk aandacht worden besteed aan gedragsverandering, een belangrijke basis voor de transformatie. Een verantwoordings- en informatiesysteem voor de nieuwe zorgtaken (intern gemeente Hilversum) we willen actief informatie ophalen, zodat we weten hoe het met de uitvoering van de nieuwe zorgtaken loopt het Sociaal Plein (onderdeel van de gemeente) is een belangrijke spil in het toekennen van deze zorgtaken én in het oppikken van signalen daarnaast kunnen we informatie putten uit vragen, opmerkingen, klachten en bezwaren van onze inwoners. Ook moeten we lering trekken uit incidenten én calamiteiten daarnaast komt informatie beschikbaar over de uitvoering door de gecontracteerde instellingen via het Digitaal Leefplein (een nieuw regionaal systeem dat in ontwikkeling is) we gaan vanuit de verschillende informatiebronnen een verantwoordings- en informatiesysteem ontwikkelen, gericht op periodieke financiële en inhoudelijke verantwoording dit doen we in de vorm van BURAP’s (= bestuurlijke rapportages voor college én Raad) en MARAP’s (= managementrapportages) deze rapportages zijn input voor bijstelling van beleid, uitvoering, inkoop én financiën. waar nodig doen wij aanvullend kwalitatief onderzoek daarnaast organiseren we informatiebijeenkomsten, waarin we gevoed worden met verhalen uit de praktijk en werkbezoeken.
3. Planningsschema Transformatie Sociaal Domein (intern gemeente Hilversum) - ieder half jaar wordt een vooruitzicht gegeven van de onderwerpen voor de commissie en de gemeenteraad conform de werkwijze Transformatie Sociaal Domein in de tweede helft 2014 4
Planning: 1. -
Ontwikkelen activiteitenprogramma opzetten activiteitenprogramma: december 2014 t/m maart 2015 bespreking van de opzet van de hoofdthema’s met de Raad in januari (BOT) besluitvorming activiteitenprogramma 2015: april -mei 2015 (raadsvergadering mei/ook vaststelling door stakeholders) opzetten Task Force nieuwe zorgtaken + Task Force werkbedrijf: januari –april 2014 kick off: maart 2015 opstellen activiteitenprogramma 2016: november-december 2015 besluitvorming activiteitenprogramma 2016: januari 2016
2. -
Verantwoordings- en informatiesysteem voor de nieuwe zorgtaken ontwikkelen november: november 2014-februari 2015 bespreken in commissie: maart 2015 vaststelling raad: april 2015
3. Planningsschema Transformatie Sociaal Domein, 1e half jaar 2015 - gereed: begin januari 2015 - bijwerken: maandelijks
5
Organisatieschema: intern
Organisatieschema: extern, PM samen ontwikkelen Taskforce nieuwe zorgtaken/Werkbedrijf
Stuurgroep programma: Eric van der Want en Arjo Klamer
Programmateam (vanaf 1 januari 2015) Verantwoordelijk CT-lid: Petra Aipassa Programmamanager: Eva Hamelink Teamleden: Geurt van der Broek, Hermann Kukler, Marianne Sinnema, Sarah van Seumeren, Marianne van Diemen, Andreas van der Heide, Thomas Rensen. Accounthouder: Ben Redder Controller: Remmet van Mil Bestuursadviseur: Tijs Böhm
6
Bijlage: voorlopig overzicht met afspraken, die worden opgenomen in het activiteitenprogramma In deze bijlage is weergegeven welke afspraken er al zijn tussen de gemeenten en stakeholders in de transformatie. Deze afspraken worden onderdeel van het activiteitenprogramma. Afspraken met Passend Onderwijs In de ontwikkelagenda hebben de samenwerkingsverbanden en de gemeenten o.a. vastgelegd met elkaar afspraken te maken over: - wat is schoolinterne zorg en wat is schoolexterne zorg - welke vormen van ondersteuning kunnen ‘vrij toegankelijk’ worden ingezet - wie beslist tot inzet van deze lichte vormen van ondersteuning - wat is de gewenste rol voor het RBL (leerplicht) - wanneer is er zwaardere ondersteuning nodig binnen de school en/of vanuit de gemeente en hoe wordt dit in samenhang met elkaar georganiseerd. Afspraken met de instellingen voor de jeugd geestelijke gezondheidszorg In de ontwikkelagenda hebben de regiogemeenten en de gecontracteerde instellingen de volgende afspraken gemaakt: - bevorderen van effectieve methodieken en zorgprogramma’s. Behandelingen en begeleiding moeten vooral gericht zijn op het kunnen ‘meedoen’ van kinderen met psychische stoornissen - ruimte voor inzet en ontwikkeling van eHealth, meer gebruik maken van ICT mogelijkheden om gezondheid en gezondheidszorg te bevorderen - inzet van deskundigheid vanuit de jeugd GGZ aan professionals die met jeugdigen werken - stimuleren samenwerking gemeente, huisarts en onderwijs - versterken van de basisgeneralistische zorg en de gemeentelijke toegang door inzet kennis en expertise vanuit de specialistische GGZ - verantwoord verminderen van dure behandeling in de specialistische GGZ. Afspraken met de instellingen provinciaal gefinancierde jeugdzorg De regiogemeenten en de jeugdzorginstellingen gezamenlijk een Innovatieagenda 2015 -2018 opgesteld. In deze bestuursopdracht is opgenomen op welke wijze er vorm wordt gegeven aan de transitie (transformatie) in de komende periode gericht op de volgende speerpunten: - versterken van de preventieve inzet gericht op jeugd en gezin - met een integrale toegang komen tot passende ondersteuning voor jeugdigen en gezinnen - ontwikkelen van trajectgebonden financiering van vormen van jeugdzorg - residentiële zorg afbouwen en flexibiliseren - afbouw en ombouw ambulante hulp - dagbehandeling afbouwen en meer inclusief vormgeven - pleegzorg continueren - crisistoeleiding en-hulpverlening ontschoten 7
-
terugbrengen van jeugdzorg in het gedwongen kader (en verkorten ondertoezichtstelling); versterken van de informatie en adviesfunctie van het Veilig Thuis (voorheen AMK en ASHG); aanscherpen van de toezichthoudende en hulpverlenende rol bij gezinnen in een drangsituatie.
Opdrachten bestuursopdracht Jeugdgezondheidszorg (JGZ) 1. informatie, advies over opvoeden en opgroeien: het bieden van lichte opvoedondersteuning onderbrengen bij de Jeugdgezondheidszorg 2. de JGZ is coördinator van Triple P 3. de pedagogische civil society faciliteren en stimuleren 4. de JGZ geeft adviezen op het terrein van het pedagogisch klimaat 5. vormgeving JGZ 0-4 jaar: initiatiefrijke vraaggerichte ondersteuning 6. vormgeving JGZ 4-19 jaar: gerichte aanwezigheid op scholen 7. aandacht voor gezonde leefstijl adolescenten 8. toeleiding naar zorg: samenwerking en relatie met gemeentelijke toegang Afspraken netwerk dementie De gemeenten in de regio Gooi en Vechtstreek bevorderen dat zij een dementievriendelijke gemeente worden door: 1. te stimuleren dat mensen met dementie en hun mantelzorgers kunnen blijven participeren in de eigen buurt/wijk, ook bij het voortschrijden van de dementie; 2. mee te werken aan een genuanceerde beeldvorming over mensen met dementie; 3. in te zetten op vroegsignalering en het bieden van passende hulp en ondersteuning vanaf de eerste signalen van dementie. Samenwerkingsafspraken 1. Alzheimer Nederland afdeling Gooi neemt de regie bij het vormen van een lokaal netwerk Dementie Vriendelijke Gemeente, waarbij de gemeente netwerkpartner is en op onderdelen de regie kan nemen. 2. De netwerkpartners, leveren een bijdrage aan: a. taboedoorbreking rond dementie; b. het stem geven aan mensen met dementie, c. deskundigheidsbevordering (vroeg-)signalering en in het omgaan met dementie (bejegening); d. ontmoetingen tussen mensen met dementie en hun mantelzorgers en overige burgers in eigen wijk; e. actieve participatie in de samenleving; f. respijtmogelijkheden voor mantelzorgers. 4. Alzheimer Nederland Afdeling Gooi neemt in het eerste uitvoeringsjaar het voortouw om samen met netwerkleden te komen tot planontwikkeling. 5. De gemeenten Gooi en Vechtstreek en de lokale DVG-netwerken delen hun opgedane kennis en ervaring met elkaar en derden. 6. Alzheimer Nederland afdeling Gooi brengt inhoudelijke expertise in het DVG-netwerk ten behoeve van het ontwikkelen van kwartiermakers-acties en projecten. 7. Jaarlijks maken de gemeenten de stand van zaken op van de ontwikkeling van het lokale netwerk 'Dementievriendelijke gemeenten”. 8
Afspraken inzet consultatie en adviesteam jeugd met de huisartsen Algemeen - Indien de huisarts ondersteuning nodig wenst voor een passende doorverwijzing, kan gebruik worden gemaakt van consultatie en advies; - de huisarts heeft in het consult bijzondere aandacht voor de eigen kracht en het sociale netwerk van de patiënt; - In lijn met de Jeugdwet en het Bestuurlijk Akkoord Toekomst GGZ 2013-2017 onderschrijft de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) namens de huisarts de beoogde doelstelling om het aantal patiënten binnen de specialistische zorg verantwoord te verminderen; - De gemeente bekostigt die hulp die nodig is voor de patiënt, met inachtneming van afspraken die in de contracten zijn opgenomen - In de verwijsbrief besteedt de huisarts conform het verwijsmodel GGZ3 in ieder geval aandacht aan de volgende componenten: o Vermoeden DSM-benoemde stoornis; o Ernst problematiek; o Risico; o Complexiteit; o Beloop klachten. - Indien een patiënt naast een verwijzing van de huisarts een beschikking wenst, kan hij /zij dit ontvangen via de gemeentelijke uitvoeringsdienst van de woonplaats van de patiënt Consultatie en Advies - Indien de huisarts ondersteuning nodig acht voor een passende doorverwijzing omdat vraagverheldering nodig is, kan gebruik gemaakt worden van het Regionaal Consultatie en Adviesteam (hierna C & A team ) of de gemeentelijke uitvoeringsdienst van de woonplaats van de patiënt; - De huisarts kan het C & A team tevens inschakelen wanneer er bij de patiënt sprake lijkt te zijn van GGZ problematiek, maar de klachten niet dusdanig zijn dat Generalistische Basis GGZ of Specialistische GGZ overwogen moet worden; - De huisarts schakelt het C & A team in als er een vermoeden is van Ernstige Enkelvoudige Dyslexie7 (EED); Huisarts zoekt afstemming met het C & A team / gemeentelijke uitvoeringsdienst van de woonplaats van de patiënt indien naar oordeel van de huisarts het noodzakelijk is dat de patiënt een behandeling nodig heeft bij een jeugdzorgaanbieder die niet gecontracteerd is; - Indien de huisarts de patiënt doorverwijst naar het C & A team of de gemeentelijke uitvoeringsdienst van de woonplaats van de patiënt, zorgt het C & A team / de gemeentelijke uitvoeringsdienst voor een terugkoppeling aan de huisarts van de patiënt; - Wanneer de huisarts vermoedt dat er sprake is van meerdere problemen binnen het gezin, zowel op medisch als op sociaal/maatschappelijk vlak, attendeert de huisarts de patiënt op de gemeentelijke uitvoeringsdienst van de woonplaats van de patiënt;
9
Afspraken inzet wijkverpleegkundige met zorgverzekeraar en partners In ontwikkeling Uitvoeringsafspraken inzet mantelzorgondersteuning Uitvoering van afspraken op basis van de nieuwe beleidsnota, in ontwikkeling. Sociale Wijknetwerken Samenwerking Hilversum Oost (H’oost), in ontwikkeling Samenwerking Riebeeck, In ontwikkeling
10
