Hollywood vs Art house Onderzoeksverslag
1
DREAM DISCOVER SEMINAR DO /
Inhoud 4 Inleiding 5 Hoofd en deelvragen 6 Wat is narrativiteit? 7 filmanalyse
14 Wat kunnen mensen uit het vakgebied vertellen over het verschil tussen Hollywood films en Art house films? 16 Wat is het verschil tussen Hollywood films en Art house films kijkend naar de visie van filmwetenschappers? Onderzoeksverslag Seminar Docent Madris Duric 12-06-14 Christian van Dokkum - 1607563 Sarah Bons - 1599640 2
17 Conclusie 18 Zelfreflectie 20 Bronnen 21 Bijlage 3
Inleiding Voor het dream, discover, do project hebben wij een onderzoek gedaan. Samen hebben we gekeken wat ons echt heeft geboeid in de afgelopen twee en een half jaar CMD. Daar kwam Audiovisuele communicatie sterk naar voren. Beiden zijn we veel bezig met film, als hobby maar ook als werk. We zijn op de hoogte van de nieuwste films, en zijn zowel in Arthouse- als Hollywooldfilms geïnteresseerd. We willen daarom graag het verschil tussen deze twee soorten films onderzoeken. We denken dat het verschil in narrativiteit zit.
Hoofdvraag en deelvragen Wij als CMD’ers denken dat het verschil in narrativiteit zit. Voor ons onderzoek stellen we daarom de hoofdvraag:
Wat maakt het verschil tussen Arthouse films en Hollywood films met betrekking tot narrativiteit? Om antwoord te krijgen op deze hoofdvraag stellen we volgende deelvragen: 1) Wat is narrativiteit? 2) Wat kunnen mensen uit het vakgebied vertellen over het verschil tussen Hollywood films en Art house films? 3) Wat is het verschil tussen Hollywood films en Art house films kijkend naar de visie van filmwetenschappers?
4
5
Wat is narrativiteit?
Allereerst willen we helder krijgen wat narrativiteit precies is. Dit doen we aan de hand van literatuur. Vervolgens laten we door middel van een analyse-apparaat zien waar de verschillen in Art house en Hollywoodfilms precies zitten. Dit analyse-apparaat bestaat uit narratieve elementen. Narrativiteit gaat over een verhaal waarin personages voorkomen. Deze personages verrichten handelingen in een bepaalde tijdsduur en spelen zich in een bepaalde ruimte af. Narrativiteit is gecompliceerd door de relatie met de echte wereld. Film heeft zijn eigen specifieke taal wat los staat van de werkelijkheid. Het publiek moet wel geloven dat wat ze zien echt is. Bij narrativiteit is er sprake van een story en plot. Story is wat er verteld wordt. Het hele verhaal in chronologische volgorde inclusief de gebeurtenissen die we niet direct zien. Het Plot is hoe het verhaal verteld wordt. Het is de volgorde van de verhaalelementen waarmee het verhaal gepresenteerd wordt. Met verhaalelementen wordt bedoeld: (1) Een held.. (2) Wil iets en.. (3) onderneemt actie, maar...(4) komt een conflict tegen. (5) Dit leidt tot een climax met tenslotte (6) een oplossing.
Filmanalyse
Voor ons onderzoek hebben wij een analyse gemaakt over Hollywood film Captain Phillips en Art house film A Hijacking of Kapringen. Beide films gaan over piraterij bij de Somalische kust.
Synopsissen
Voor het onderzoek hebben wij beide films gekeken. Om in het kort te vertellen waar de films overgaan zijn hieronder de synopsissen te lezen. De films zijn door twee verschillende regisseurs gemaakt. Naast de synopsis staat ook omschreven wat hun boodschap en doel was bij het maken van deze films.
A hijacking of kapringen
Het vrachtschip MV Rozen is op weg naar de haven wanneer het wordt gekaapt door Somalische piraten in de Indische Oceaan. Mikkel hoort bij de bemanning van het schip en werkt als kok. Samen met de rest van de zeelieden worden zij gegijzeld door Somalische piraten. Op de boot speelt zich een cynisch spel af tussen leven en dood met de vraag naar miljoenen dollars in losgeld. Het thuisfront is wanhopig en de CEO van het scheepvaartmaatschappij doet meerdere pogingen om een deal te sluiten. Dagen gaan voorbij en het lijkt een uitzichtloze situatie waarin de piraten niet lijken op te geven. Het is een psychologische thriller waarbij er een conflict is tussen de Somalische piraten en de CEO van de scheepvaartmaatschappij. Na 134 dagen gaan de piraten akkoord met 4 miljoen dollar. Op het moment dat de piraten de MV Rozen willen verlaten krijgt een van hen het nog aan de stok met de kapitein. De kapitein komt hierbij om, de rest van de bemanning komt veilig thuis maar zijn er psychisch slecht aan toe.
De regisseur
A hijacking of Kapringen is geregisseert door Tobias Lindholm (36). Linholm hielp onder andere bij het schrijven van de serie Borgen en de film Jagten. In 2012 regisseerde hij A Hijacking of Kapringen. De film is geïnspireerd op de kapingen van Danica White in 2007 en de CEC Future in 2008. Lindholm heeft geprobeerd de film zo realistisch mogelijk te maken. Zo is de film echt opgenomen in de Indische zee en is het schip dat ze huurde ook echt gekaapt geweest. De piraten zijn Somalische vluchtelingen van Mombassa. Zelf zegt hij niet te geloven in de waarheid. Maar hij heeft geprobeerd de piraten, de CEO’s en de familieleden zo geloofwaardig mogelijk te maken. Wanneer A Hijacking of Kapringen voelt alsof het echt over hen gaat is zijn doel erg dichtbij.
6
DREAM DISCOVER SEMINAR DO /
7
Captain Phillips
Het Amerikaanse containerschip Maersk Alamaba passeert de Somalische kust wanneer zij overvallen, worden door een motorbootje waaruit vier piraten beginnen te schieten. Wanneer Phillips concludeert niet te ontkomen aan de piraten verstopt hij zijn bemanning. Kort daarna lukt het de piraten om aan boord te komen en eisen ze geld. Phillips biedt ze 30.000 dollar, het enige geld wat aan boord is, aan. De piraten hebben hun zinnen op miljoenen gezet en gaan hier niet mee akkoord. Muse, de leider van de piraten besluit de bemanning te gaan zoeken om ze vast te houden voor losgeld. Wanneer de situatie voor de piraten niet meer te overzien is besluiten ze het geld aan te nemen en met de reddingsboot ervan door te gaan. Tijdens deze onderhandeling gijzelen ze Phillips. Een tweede poging om losgeld te krijgen. Op weg naar Somalië doet de US Navy er alles aan om de reddingsboot te stoppen.
De regisseur
Regisseur Paul Greengrass wilt met deze film het waargebeurde verhaal van kapitein Richard Philips vertellen. Naast de ervaringen van kapitein Philips zelf wilt hij ook het verhaal achter de piraterij tonen. Wat zijn de beweegredenen van de piraten om zo’n schip te kapen en voor wie werken zij? Ook is onderzocht hoe de US Navy reageert op piraterij. Dit zie je duidelijk terug in de film. Het is een film met een boodschap over piraterij, waarbij niet alleen de kant van het slachtoffer wordt belicht. “Het leven op zee is altijd al een gevaar geweest. Zo’n groot vrachtschip wat enorme invloed heeft op de wereldeconomie maakt het alleen maar dramatischer, dat is wat het voor mij zo interessant maakt”. Volgens Greengrass draait de film tussen de strijd van twee kapiteinen: een kapitein van een modern containerschip en een jonge kapitein die de kaping leidt in de film.
8
A hijacking of Kapringen 1. Onderwerp: Piraterij 2. Karakters: Round Character: Mikkel Hartmann (kok) Flat Character: Peter C. Ludvigsen Stereotype: Somalische piraten 3. Overige personages: Omar, Maria Hartmann 4. Handelingen: In de indiaase zee wordt het vrachtschip MV Rozen gekaapt door somalische piraten. 5. Tijdsduur: 1 uur en 40 minuten 6. Ruimte: Indiaase zee 7. Tijd: 134 dagen 8. Perspectief (Ik-perspectief, de alwetende verteller en de derde persoon): Alwetende verteller 9. Begin verhaal (Ab ovo, en medias rest en post rem): Ab Ovo 10. Einde verhaal (Gesloten einde en open einde): Gesloten einde. Nadat de onderhandelingen tussen beide partijen zijn afgerond wordt de bemanning van de MV Rozen vrij gelaten. Je ziet op het einde dat kok Mikkel psychisch nog worstelt met problemen. Hoe dit verder afloopt weet je niet. 13. Poëtica (Komedie en tragedie): Tragedie 14. Verlangen, acties en doelen: Verlangen: Het sluiten van een redelijke deal waardoor de bemanning vrijgelaten wordt. Acties: De onderhandelingen tussen de CEO en Omar. Realisatie: Beide partijen komen tot een deal en de bemanning van de MV Rozen wordt vrijgelaten. 15. Conflicten (intern conflict en relationeel conflict en situationeel conflict): Er is sprake van een relationeel conflict tussen de Somalische piraten en de CEO van de scheepvaartmaatschappij. 16. Heldendaad (Fysieke daad: een moedige daad als een strijd of het redden van een leven. Spirituele daad: bovennormale krachten van menselijke leven waarbij een boodschap volgt.) Fysieke daad: De onderhandelingen tussen de CEO en de piraten duren heel lang. Uiteindelijk werkt de aanpak van de CEO wel en gaan de piraten akkoord. 17. Interactie (actief en passief): Passief 18. Audio: In Kapringen wordt gebruik gemaakt van emotionele, bijna dramatische soundtracks. Dit zorgt dat de film nog meer inspeelt op je gevoel en het versterkt de drama.. 18. Retorica (Ethos, Pathos en Logos): Pathos 19. Doel: Het doel van deze film is amuseren en informeren. De regisseur wilt met deze film laten zien hoe complex het erop zee aan toe gaat. 20. Boodschap: De Somalische bevolking lijdt honger en dagelijks sterven er kinderen. Ondertussen varen er overvolle schepen voorbij. De film laat zien, in wat voor staat mensen dan zijn en in wat voor greep zij worden gehouden. In sommige scenes komen ze heel menselijk over maar wanneer zij een bevel krijgen schieten ze gewoon hun gijzelingen neer.
9
Captain philips
Vergelijkings analyse
1. Onderwerp: Piraterij 2. Karakters: Round Character: Kapitein Philips Flat Character: Bemanning van USS Bainbridge Stereotype: Somalische piraten 4. Overige personages: Bemanning van de Maersk Alabama. 5. Handelingen: Kapitein Philips is komt met het vrachtschip Maersk Alabama en zijn bemanning langs de Somalische kust. Hier worden zij gegijzeld door vier Piraten. 6. Tijdsduur: 2 uur en 14 minuten 7. Ruimte: Vrachtschip MV Maersk Alabama – Somalische kust 8. Tijd: 28 maart 2009 9. Perspectief (Ik-perspectief, de alwetende verteller en de derde persoon): Alwetende verteller 10. Begin verhaal (Ab ovo, en medias rest en post rem): Ab Ovo 11. Einde verhaal (Gesloten einde en open einde): Gesloten einde. Nadat een van de piraten is opgepakt en de rest is neergeschoten wordt kapitein Phillips bevrijd. Hierna zie je dat hij in shock is maar door de hulpverlener merk je dat het goed gaat komen. 12. Poëtica (Komedie en tragedie): Tragedie 13. Verlangen, acties en doelen: Verlangen: Tot een redelijk deal komen waardoor kapitein Philips vrij wodt gelaten. Acties: Kapitein Phillips probeert meerdere keren te ontsnappen. Realisatie: Kapitein Phillips wordt bevrijd. Bij deze actie komen de drie piraten om. 14. Conflicten (intern conflict en relationeel conflicten situationeel conflict): Hier is sprake van een relationeel conflict tussen de piraten en de USS Bainbridge. 15. Heldendaad (Fysieke daad= een moedige daad als een strijd of het redden van een leven. Spirituele daad= bovennormale krachten van menselijke leven waarbij een boodschap volgt.) Fysieke daad: Kapitein Phillips stelt zijn bemanning voorop en besluit deze eerst veilig te stellen om vervolgens zelf met de piraten te onderhandelen. Wanneer hij hierdoor zelf gegijzeld wordt op de reddingsboot redt de USS Bainbridge de kapitein door de piraten te doden. 16. Interactie(actief en passief): Actief 17. Audio: De film maakt gebruik van opbouwende instrumentele muziek. De muziek past perfect bij de spanningshoogte van de scene. Zo heb je bij scenes waar weinig gebeurt rustige muziek. Zodra er meer spanning komt in een scene is de muziek daarop ingespeeld. 18. Retorica(Ethos, Pathos en Logos): Pathos 19. Doel: Het doel van deze film is amuseren en informeren. Ook deze film is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en laat zien hoe het er op zee aan toe gaat. Maar door alle filmeffecten en de verhaallijn houden ze de kijker in spanning waarbij je, je af kan vragen of het nog wel realistisch is. 20. Boodschap: De film laat zien hoe dichtbij piraterij is voor zeevarende.
1. Onderwerp: In beide films staat kaperij van een vrachtschip centraal. 2. Karakters: Round Character: In Captain Philips wordt Philips als het ware neergezet als een held. Hij wordt gegijzeld genomen maar toont veel lef waar de kijker zich mee inleeft. In Kapringen wordt hoofdpersoon Mikkel met de minuut angstiger en mentaal stort hij in. Flat Character: In Kapringen zie je Peter C. Ludvigsen er alles aan doen om zijn eigen bemanning te redden door middel van het onderhandelen met de piraten. In Captain Philips is de gehele bemanning van USS Bainbridge de Flat character. Stereotype: In beide films zijn de Somalische piraten de stereotype. Ze tonen dezelfde eigenschappen en hebben dezelfde invloed op de hoofdrolspelers. In Kapringen worden de piraten minder hard en eng neergezet als in Captain Philips. In Captain Philips worden de stereotypen “piraten” enger neergezet. 4. OverIge personages: Kapringen laat zien hoe de vrouw van Mikkel met deze situatie om gaat. In Captain Phillips heeft hij het wel over zijn familie maar, zie je hen niet beeld. 5. Handelingen: In beide films worden de hoofdpersonen gegijzeld en laten zich passief meebewegen in het plan van de Somalische piraten. Waar je in Captain Philips toch wat tegengevecht ziet om de spanning te bewaren wordt in Kapringen niet in de piraten ingegaan. Hier wordt de spanning gehouden door het onderhandelen met het moederbedrijf van het vrachtschip. 6. Tijdsduur: Beide films worden in anderhalf uur tot twee uur verteld. Het is geen lange zit want in beide films wordt de spanning zo opgebouwd dat je geboeid blijft kijken. 7. Ruimte: Beide films spelen zich af op een vrachtschip midden op de oceaan. In Captain Philips wordt alles wat massaler overgebracht, zo is het vrachtschip vele malen groter en zie je ook waar de piraten vandaan komen. In Kapringen is alles veel kleiner overgebracht; het vrachtschip, het bedrijf waarvoor wordt gewerkt en de redding. 8. Tijd: Captain Philips vertelt het verhaal van de gijzeling over 1 dag, in Kapringen duurt de gijzeling 134 (!?) dagen. Er wordt in Kapringen dus veel weggelaten. Zo zie je bijvoorbeeld niet hoe de kaping tot stand is gekomen. 9. Perspectief: Beide films hebben het perspectief van een alwetende verteller. 10. Begin verhaal: Beide films beginnen met de hoofdrolspelers die contact hebben met hun vrouw en familie. In Kapringen wordt er erg ingespeeld op emotie en zie je dat Mikkel het moeilijk heeft en zijn familie mist. In Captain Philips zie je dat vrouw en kind van Philips erg belangrijk zijn. Een erg groot verschil in de films is dat je aan het begin van Captain Philips de kaping ziet gebeuren. Je ziet waar de piraten vandaan komen en voor wie zij werken, vervolgens zie je de kaping ook echt gebeuren. Bij Kapringen is er na een korte scene over het moederbedrijf van het vrachtschip gelijk een scene waarin het schip is gekaapt, dit zie je dus niet zelf gebeuren. 11. Einde verhaal: Beide films hebben een gesloten einde maar eindigen anders. Bij A hijacking of Kapringen komen beide partijen tot een deal en wordt de kapitein bij een kleine discussie om het leven gebracht. Bij Captain Phillips komen beide partijen niet tot een deal en worden de piraten om het leven gebracht om de kapitein te redden. Bij beide hoofdpersonen zie je op het einde dat ze zwaar getraumatiseerd zijn en er psychische problemen aan overhouden. 12. Poëtica (Komedie en tragedie): Bij beide films is er sprake van een tragedie. Het is een aangrijpend verhaal waarbij in beide films mensen omkomen. 13. Verlangen, acties en doelen: De verlangens en doelen komen overeen. Ze verlangen naar een goede deal waarbij het doel is dat de bemanning veilig thuis komt. Maar de acties in de twee films verschillen erg. 14. Conflicten: Bij beide films is het conflict een relationeel conflict tussen de piraten en de scheepvaartmaatschappij. 15. Heldendaad: Bij beide films is er spraken van een fysieke heldendaad. Het verschil bij deze heldendaad ligt bij de personages. Bij A hijacking of Kapringen is Peter de held en bij Captain Phillips is kapitein Phillips de held. 16. Interactie: Bij beide uitingen is deze passief omdat het films zijn en de kijker niet er toe wordt aangezet zelf actie te ondernemen.
10
11
17. Audio: Bij Kapringen wordt er gebruik gemaakt van rustige muziek. Ze spelen erg in op de emotie. Bij de film Captain Phillips wordt er heel erg met spanning gespeeld. 18. Retorica: De retorica is in beide films hetzelfde. 19. Doel: Bij beide films is dit het publiek amuseren en informeren over het probleem van de piraterij bij de Somalische kust. 20. Boodschap: Bij beide films is dit het bewust worden van de piraterij.
Conclusie: Uit voorgaande jaren van de studie CMD hebben we dit analyseapparaat kunnen opstellen. Wij denken dat deze 20 elementen de belangrijkste factoren zijn voor de narrativiteit binnen een film. We zullen de vier opmerkelijkste uitwerken: Karakters: Wanneer we kijken naar de hoofdrolspelers is er een groot verschil te zien. Captain Phillips gaat de confrontatie aan en wordt als ware held neergezet. In A Hijacking of Kapringen zie je dat Mikkel het psychisch zwaar heeft. Hij is wat ingetogener en gaat het conflict niet aan. Ook als je kijkt naar de andere karakters in de film is het in Captain Philips allemaal groots neergezet. Handelingen: In de handelingen van Captain Philips zit veel meer actie en sensatie. De scenes waarin de piraten het schip kapen zijn spannend. De bemanning gaat tegen de piraten in en er volgen meerdere conflicten. Ook aan het einde van de film wordt er bij de redding van Captain Philips groots uitgepakt. De USS Bainbridge wordt ingezet en de achtervolging is spannend. In Kapringen mist het begin van de kaping. Wanneer het nieuws op het hoofdkantoor van de scheepvaartmaatschappij binnenkomt, begint het verhaal pas echt. Er volgen rustige dialogen tussen de CEO van het vrachtenbedrijf en de piraten. Hier merk je op dat het realistischer is neergezet. De gijzelaars gaan niet tegen de piraten in en er zijn geen grote achtervolgingen en of conflicten. Dit in tegenstelling tot Captain Philips. Conflicten Bij Captain Philips ligt het conflict tussen de bemanning en piraten. Captain Philips wordt als ware held neergezet. De helft van de film zit Captain Philips gegijzeld in een reddingsboot met de piraten. Er volgen verschillende dialogen en conflicten waarin Captain Philips en de leider van de piraten lijnrecht tegenover elkaar staan. Bij Kapringen is dit veel realistischer en laten ze zien waar het conflict werkelijk ligt. Namelijk tussen Piraten en the CEO van de scheepvaartmaatschappij. Er word niet direct iemand als held neergezet. De conflicten zijn rustig maar spannend. In vergelijking met Captain Philips zijn er geen grote achtervolgingen of conflicten. Ze spelen bij Kapringen meer in op psychische dialogen tussen de piraten en the CEO.
12
DREAM DISCOVER SEMINAR DO /
13
Wat kunnen mensen uit het vakgebied vertellen over het verschil tussen Hollywood films en Art house films? Voor ons onderzoek spraken wij mensen uit het vakgebied. Zo spraken we een programmeur, een bioscoop eigenaar en een filmmaker. Hieronder staan de belangrijkste resultaten uit deze interviews. Geert Dolfing Oprichter en eigenaar van AnnexCinema “Het woord Art house wordt steeds minder gebruikt. Art house is een begrip wat 10/20 jaar geleden veel meer werd gebruikt. Tegenwoordig zie je veel meer mainstream films die richting Art house films gaan en Art house films die richting mainstream films gaan.”
‘Vaak zijn het kleine films die minder sensationeel zijn. Minder achtervolgingen en ontploffingen, dat zijn de kenmerken die vaak wel te zien zijn in de grotere films’ In een Art house films zie je karakterontwikkeling. Vanaf het beging tot het eind is er echt iets gebeurt. Het verhaal is belangrijker dan het visuele aspect.” “Het visuele is een belangrijk verschil. Hollywoodfilms zijn vaak erg mooi. Het kan soms inhoudsloos zijn maar toch mooi zijn om te zien. In art house is vaak wat meer diepgang. Wat ik net al zei over karakterontwikkeling. De vormgeving is vaak wat beperkt en summier. kijkend naar Amour. Dat is bijna super realistisch gefilmd. Wat doen twee oudere mensen die aan het einde van het leven staan? Wat betekend de liefde voor hun? Je kunt je in de situatie verplaatsen. Bruce Willis die op een grote flat staat twee-, driehonderd meter hoog en naar beneden springt, z’n kleding afschud en weer doorloopt is niet realistisch.”
Jos Stelling Filmmaker en oprichter van het Springhaver en het Louishartlopercomplex “Alle grote studio’s zijn fabrieken. Voordat zij een film gaan maken dan moeten ze zeker weten dat het ze geld oplevert. Het zijn industrieën.” “De één loopt voor het publiek uit en zijn bijzonder. De ander loopt achter het publiek aan en verdient geld. Het is eigenlijk het verschil tussen kunst en commercie.” “Europeanen zijn veel creatiever dan die Amerikanen. De grotere films zijn ook belangrijk. Hierdoor bestaan er nog bioscopen waarvan de kleinere films weer van profiteren. Het is een grote familie wat elkaar bevrucht en elkaar inspireert. Grote Amerikaanse films halen ook weer inspiraties uit kunstenaars die hele persoonlijke dingen hebben gedaan. Iedereen gebruikt elkaar.” “Er zijn een paar Hollywoodfilms die ik er goed vind. Zoals the Godfather zijn meesterwerken. Dat zijn hele grote films, maar daar zit ook wel iemand achter zoals Koppelaar die tegen de verdrukking in met Hollywoodgeld die films heeft gemaakt. Daar zat wel zijn kracht in. Waar een persoon achter zit en dat maakt het gelijk bijzonder. Als er een grote groep mensen achter zit wordt het een eenheidsworst, en iets om geld mee te verdienen”
Uit de interviews kwamen opvallende resultaten. De mensen met wie wij spraken hadden een hele andere kijk dan bijvoorbeeld Bordwell. Dit leverde ons nieuwe informatie op. Hieronder staan de belangrijkste resultaten: - De grens tussen Art house- en Hollywood films vervaagd. - Het grote verschil zit in het visuele aspect. - In Art house films zie je meestal karakterontwikkeling en in Hollywoodfilms blijft dit vaak hetzelfde. - Art house films zijn meestal realistischer dan Hollywood films. Maar dit is niet altijd zo. - Hollywood films houden zich aan vaste regels. Hierdoor weten ze zeker dat het geld op gaat leveren - Grote films worden gemaakt voor het publiek en leveren geld op. Het verschil zit in kunst en commercie - Wanneer er een grote productie achter een film zit wordt het een eenheidsworst. Het is anders wanneer er één persoon achter zit die zijn/haar boodschap wilt overbrengen.
Roos Stelling Programmeur van Het Springhaver en Louishartlopercomplex “Voor mij zijn Hollywood films een vast ding. Het heeft altijd een zelfde soort opbouw. Het is een formule. Het heeft alles te maken met het grote publiek. Zolang je die formule aan houdt weet je dat je veilig zit. Net dat als Hollywood films zelden een slecht einde hebben. Het zijn vaste regels. En daar zijn de Amerikanen heel goed in.” Jos Stelling
14
DREAM DISCOVER SEMINAR DO /
15
Wat is het verschil tussen Hollywood films en Art house films kijkend naar de visie van filmwetenschappers? Slavoj Zizek Slavoj Zizek is een Sloveense filosoof. Sophie Fiennes maakte twee films over de kijk die Zizek heeft op Hollywoodblockbusters. Voor ons onderzoek keken wij de films A pervert’s guide to ideology en A pervert’s guide to cinema. Hierin laat Zizek een psychoanalyse los op Hollywoodblockbusters en vertelt hij over de ideologische boodschap erachter. Zo laat hij met de Titanic zien hoe het liefdeskoppel het klassenverschil overwint. Het is een typerende verhaalstructuur tussen bevolkingsgroepen. Met Jaws laat hij de angst voor het vreemde, voor de immigrant, zien. Hierin symboliseert de haai de onzekerheid die het kapitalisme bij de Amerikanen teweegbracht. Zizek zet zo een reeks vergelijkingen in de filmgeschiedenis neer.
Conclusie Experts hebben ons anders naar de filmuitingen Hollywood en Art house laten kijken. Zij stellen dat het verschil niet alleen in narrativiteit zit, maar ook in kunst, commercie en publiek. Met onze hoofdvraag gingen wij ervan uit dat het verschil in de narratieve elementen zit. Uit onze eigen filmanalyse kunnen we stellen dat Art House minder spectaculair is. Denk hierbij aan spannende achtervolgingen, handelingen, special effects en “helden” als karakters. Art house is daarentegen veel realistischer en speelt meer in op emoties. Ook de commercie heeft grote invloed op deze twee filmuitingen. Hollywood maakt gebruik van een groot budget en massale productie. Art House is experimenteler en zijn vaak goedkopere producties. Bij alle grote studio’s draait het om geld en lopen achter het publiek aan. Arthouse films lopen voor het publiek uit en zijn bijzonder. Verschillen in de twee filmuitingen hebben we dus daadwerkelijk kunnen vinden uit ons onderzoek. Toch kun je dit verschil niet voor alle films laten gelden. Zo halen Hollywood films tegenwoordig inspiratie uit Art house films en andersom. Het is in deze gevallen moeilijk om de filmsoort dan nog een naam te geven. Toch kijken wij vanaf nu anders naar elke soort film dan ook. Wij Beiden zijn wij fan van zowel Art house als Hollywood. We zullen anders kijken naar de verhaalstructuur, karakters en hun handelingen.
Slavoj Zizek is een interessante verschijning die je aan het denken zet. Hij kijkt naar films op een manier hoe je dat zelf niet zou doen. Hierbij kijkt hij kritisch naar de huidige cultuur waarbij het vooral om vermaak draait en niet meer om politieke debatten. Het zijn filosofische gedachtes die interessant zijn maar niet relevant voor ons onderzoek.Wanneer we dieper in zouden gaan op alleen Hollywoodblockbusters zou Zizek zeker een interessante man zijn. Ons onderwerp is het verschil tussen Hollywoodfilms en Art house films met betrekking tot narrativiteit. Door het afbakenen van ons onderwerp hebben we besloten de ideeën van de Zizek niet te verwerken in onze conclusie. David Bordwell David Bordwell is een Amerikaanse filmwetenschapper en auteur. Hij is gespecialiseerd in de studie van filmreggiseurs, in de geschiedenis van de filmstijl en in de narratieve theorie. Wij hebben zijn professionele kijk op de narratieve theorie meegenomen in ons onderzoek. Hieronder vind je de conclusies die wij kunnen trekken uit dat onderzoek met betrekking tot de narrativiteit in de hollywood en arthouse films. Bordwell stelt dat art cinema zichzelf nadrukkelijk tegen de klassieke narratieve modus omschrijft. Het grote verschil zit in het oorzaak- gevolg en de aaneenschakelingen van gebeurtenissen. Bij art house worden deze verbanden losser. Waar Hollywood gebruik maakt van de klassieke narratieve structuur is art house hierin experimenteler. Het belangrijkste aspect binnen de narratieve verhalen in art house is de realiteit. Het laat ons echte locaties en problemen zien. Ook over de karakterontwikkeling heeft Bordwell wat te zeggen. In de klassieke Hollywood theorie hebben de personages duidelijke doelen en kenmerken, in de art house zijn de keuzes van de personages vaag. Ook kunnen gebeurtenissen leiden tot niets. De Hollywood hoofdpersoon is direct uit naar een doel, de art house karakter schuift passief van de ene situatie naar de andere. 16
17
Zelfreflectie Christian van Dokkum
Zelfreflectie Christian van Dokkum
Sarah en ik hebben voor het onderwerp van dit seminar goed nagedacht wat we nou echt leuk vonden van de afgelopen jaren CMD. Hierin kwam het audiovisuele sterk naar boven. Ik vond de cursussen audiovisuele communicatie en narrativteit erg interessant en uitdagend. In mijn vrije tijd kijk ik erg veel verschillende films, van Hollywood blockbusters tot dramatische art house. Ik ben altijd erg geïnteresseerd geweest waar het verschil in deze filmuitingen zit. Sarah en ik hebben voor dit onderzoek goed nagedacht over de onderzoeksvraag. Met onze ervaringen die we hebben opgebouwd via CMD stelden we de hypothese dat het verschil in narrativiteit zit. We kwamen daarom op de hoofdvraag: ‘Wat maakt het verschil tussen art house films en Hollywood films met betrekking tot narrativiteit?’. We vonden het lastig om deelvragen te bedenken, maar hebben goed nagedacht hoe we of wie ons aan informatie kan helpen. We wilden graag verschillende experts interviewen voor professionele informatie en visies over dit onderwerp. Hierdoor zijn we toch tot de juiste deelvragen gekomen. In overleg met Madris konden we de deelvragen aanpassen tijdens ons onderzoek. Ook hebben we deskresearch gedaan en ons eigen ervaring gebruikt van de afgelopen jaren CMD. We hebben verschillende bronnen gebruikt die ons nog meer over narrativiteit kunnen vertellen. Ik heb nog meer geleerd hoe onderzoek te doen en de juiste bronnen en personen te gebruiken. Persoonlijk vind ik interviewen een erg fijne methode om tot informatie te komen. Het is persoonlijker en je kan de expert doorvragen naar meer informatie. Ook hebben we geleerd wat te doen als het vast loopt. Sarah en ik liepen bijvoorbeeld vast met onze deelvragen maar zijn hier goed uit gekomen na een gesprek met Madris en de tussenpresentatie. We hebben geluisterd naar de feedback en dit meegenomen in ons onderzoek. We hebben veel informatie tot ons genomen en gekeken naar verschillende soorten films. We moesten goed bedenken wat we in de film laten zien en wat we in het verslag gedetailleerd uitleggen. Een nadeel was dat het interview met Jos Stelling niet mocht worden gefilmd, we moesten dit op een professionele manier oplossen. Het moest een goede opbouw hebben die leidt naar de conclusie. We zijn erg tevreden met ons eindresultaat en hebben alvast kunnen oefenen voor het afstudeeronderzoek. We hadden soms wel beter kunnen kijken naar de planning. Maar de samenwerking verliep verder erg goed. Sarah en ik vulden elkaar goed aan en er was een prettige werksfeer.
18
Zelfreflectie Sarah Bons Bij het kiezen van een onderwerp vond ik het lastig knopen door te hakken. Ik zat heel erg in de hoek van redacties te zoeken. Door gesprekken met medestudenten begon ik steeds meer te twijfelen over dit onderwerp. Ik vind samenwerken altijd erg fijn en samen met Chris ben ik gaan brainstormen over onderwerpen waar onze gezamenlijke interesses liggen. Zo kwamen we op ‘ films’ en het verschil tussen Hollywood en Arthouse. Een audiovisuele uitwerking was voor de hand liggend, maar ook uitdagend. Om onze hoofdvraag: ‘Wat maakt het verschil tussen Arthouse films en Hollywood films met betrekking tot narrativiteit?’ te beantwoorden stelden we deelvragen op. Deze deelvragen zijn beantwoord door middel van deskresearch, interviews en een analyse. Zo hebben we gekeken naar hoe een film is opgebouwd en met welk doel een film is gemaakt. We hebben ons verdiept in narrativiteit en de elementen die daarbij horen. Hierop gebaseerd hebben we een eigen analyse uitgevoerd over twee verschillende films met hetzelfde verhaal. We hebben bewust gekozen voor interviews in plaats van het afnemen van enquêtes. Bij dit onderzoek gaat kwaliteit boven kwantiteit. De mensen die wij spraken kwamen uit het vakgebied, maar hadden allemaal een andere functie. Ze spraken gepassioneerd en wezen ons op factoren als commercie en publiek. Elke onderzoeksmethode leverde nieuwe resultaten op. De methodes leverde ons verschillende informatie op, die elkaar goed aanvulden. De drie onderzoeksmethodes die we gebruikt hebben om onze hoofdvraag te beantwoorden, zijn uiteindelijk ook de basis geweest voor de visuele uitwerking. We hebben een kort film gemaakt waarin we de belangrijkste resultaten van elk onderzoek laten zien. In de film stellen we de hoofdvraag, en door middel van alle informatie die we laten zien trekken we een conclusie. Samen met Christian ben ik begonnen aan het vaststellen van de hoofdvraag. Onze docent Madris Duric heeft ons geholpen met het starten van het onderzoek. Zo kwamen we bij Slavoj Zizek en de twee documentaires die hij maakte. Van deze filmwetenschapper kwamen we weer op nieuwe namen en zo ging het onderzoek rollen. Naast dat we samen regelmatig bij elkaar kwamen om te evalueren zijn we ook naar elke seminar bijeenkomst geweest. We hebben regelmatig vragen voorgelegd aan de docent en medestudenten, over dingen waar we tegen aanliepen of waar we tips konden gebruiken. Het tussentijds evalueren en de tussenpresentatie hielpen bij het afbakenen van het onderzoek. Ook gaven medestudenten tips voor de visuele uitwerking. Dit hielp ons telkens weer verder in de goede richting.
19
Bronnen Literatuur
Bijlage Interview – Geert Dolfing
- Ginneken, J. Van. (2006). Exotisch Hollywood. Amsterdam: Boom. - Graham, R & Wallis, H. (2001). Introducing film. London: Arnold. - Edgar-Hunt, R. & Marland, J. & Rawle, S. (2010). The language of film. Casa Postale: Ava. - Verstraten, P. (2008). Kernthema’s in de filmwetenschap. Amsterdam: Boom.
• Zou je jezelf willen voorstellen en vertellen wat je doet? Mijn naam in Geert Dolfing. Ik ben oprichter en eigenaar van bioscoop Annex Cinema. Het is een regionale bioscoop met vier zalen en 435 stoelen. Mijn hoofdtaak is op dit moment de programmering en ik hou mij bezig met de zakelijke kant.
Films
• Waarom heb jij ervoor gekozen om af en toe ook arthouse films te draaien? Het woord Art house wordt steeds minder gebruikt. Art house is een begrip wat 10/20 jaar geleden veel meer werd gebruikt. Tegenwoordig zie je veel meer mainstream films die richting Art house films gaan en Art house films die richting mainstream films gaan. Wij intern gebruiken het niet meer omdat het alleen maar voor verwarring zorgt. Het schrikt mensen af terwijl het geschikt is voor een groot publiek. De titel is goed bedoeld maar tegenwoordig werkt het bijna tegen je.
- Fiennes, S. (2012). Pervert’s guide to ideoligy. London: A P Guide/ Blinder Films Production. - Fiennes, S. (2006). Pervert’s guide to cinema. London: Mount Pleasant Studios. - Lindholm, T (2012, september). A Hijacking of Kapringen. Denemarken: A.Film. - Greengrass, P (2013, oktober). Captain Phillips. Verenigde Staten: Columbia Pictures.
Internet
- Bordwell, D. The art cinema as a mode of film practice. Geraadpleegd op 14 mei 2014, http://academic. uprm.edu/mleonard/theorydocs/readings/Bordwell.pdf - Meinette, J. (2013-2014). AV Theorie Narrativiteit. Geraadpleegd op 12 mei 2014, https://cursussen.sharepoint.hu.nl/FCJ/97/CMD/propedeuse/1011Theory3/Studie%20Materiaal/03.%20CMD%20AV%20hoorcollege%20narratief%202013-%202014%20BlokD.pdf - Linholm, T. (2012). Director’s Statement. Geraadpleegd op 21 mei 2014, http://ahijacking.com/directos-statement/
• Wat vind jij typerend aan een Hollywood film? Over het algemeen een happy end. Maar het is vaak glad en technisch gezien goed. Er is geld aan uitgegeven en dat zie je ook. Ze werken met een bepaalde mal en lijkt hierdoor op voorgaande films. Van veel films die succes hebben zie je vervolgens weer honderd kopieën in alle variëteiten. • Wat vind jij typerend aan een Art house film? Vaak zijn het kleine films die minder sensationeel zijn. Minder achtervolgingen en ontploffingen, dat zijn de kenmerken die vaak wel te zien zijn in de grotere films. In een Art house films zie je karakter ontwikkeling. Vanaf het beging tot het eind is er echt iets gebeurt. Het verhaal is belangrijker dan het visuele aspect. • Wat is het verschil tussen Art house en Hollywood films kijkend naar narratieve elementen als personages en handelingen? Het visuele is belangrijke verschil. Hollywoodfilms zijn vaak erg mooi. Het kan soms inhoudsloos zijn maar toch mooi zijn om te zien. In art house is vaak wat meer diepgang. Wat ik net al zei over karakterontwikkeling. De vormgeving is vaak wat beperkt en summier. • David Borddwel, een Amerikaanse filmwetenschapper, stelt dat het grote verschil zit in opbouw van de film (oorzaak – gevolg). Volgens hem staan de verbanden tussen deze twee minder met elkaar in verbinding bij arthouse films. Ben jij het hiermee eens? Het zou een typering kunnen zijn. In Art house films ontwikkelen de karakters vaak en een karakter in Hollywood film is vaak dimensionaal. Ze zijn al goed en ontwikkelen zich zelden. In Art house heb je verschillende karakters die elkaar dwingen zich te ontwikkelen • David Borddwel stelt dat Art house films veel realistischer zijn. Ben je het daar mee eens? Nee, dat hoeft niet per se. In de film Midnight Paris van Woody Allen lopen ze ineens honderd twee honderd jaar geleden door Parijs . Is dat realistisch? Nee. Maar je plaatst deze film wel onder Art house. Maar kijkend naar Amour. Dat is bijna super realistisch gefilmd. Wat doen twee oudere mensen die aan het einde van het leven staan? Wat betekend de liefde voor hun? Je kunt je in de situatie verplaatsen. Bruce Willis die op een grote flat staat twee-, driehonderd meter hoog en naar beneden springt, z’n kleding afschud en weer doorloopt is niet realistisch.
20
21
• Waarom zou een arthouse film beter zijn dan een Hollywood film? Art house films zijn niet beter dan Hollywood films. Ze hoeven elkaar te bijten. Je kunt jezelf afvragen: Wat is Art house nu? Ten tweede dan ga je over smaak praten. Het hangt er vanaf waar mensen zin hebben. Voor jezelf zou je het kunnen zeggen. Er zijn mensen die weg zwijmelen bij The other woman met Cameron Diaz. Maar is dat goed? Je kan wel zeggen dat het goed is in zijn genre.
Het is ook een kunstvorm en film is dus gerelateerd aan een kunstenaar. Dus bijvoorbeeld een scriptschrijver, die niemand verantwoording hoeft af te leggen.. 9 van de 10 mislukken maar 1 op de 10 wordt een film wat je je leven lang bij blijft.
Interview – Roos Stelling
Gelukkig wordt het tegenwoordig veel makkelijker om film te maken door al die digitale camera’s enzo. Hierdoor kan je veel risico’s nemen. Maar aan de andere kant moet je blijven denken aan je publiek. Er moet wel iemand blijven kijken.
• Zou je jezelf willen voorstellen en vertellen wat je doet? Ik ben Roos Stelling. Ik programmeer voor Springhaver en het Louis Hartlopercomplex in Utrecht en voor het Plaza Futura in Eindhoven. Daar doe ik de reguliere programmering dus niet de randprogrammering. • Waarom programmeer je voor filmhuis bioscopen in plaats van een gewone bioscoop? Ik heb er in eerste instantie niet voor gekozen. Alhoewel ik hier wel heel blij mee ben. Het Springhaver is wat kleiner maar het Louis hartlopercomplex is een cross-over dus we draaien ook wel grotere films. • Op welke basis bepaal jij welke Art house film er in de bioscoop komt te draaien? De norm is bij ons altijd dat iets goed gemaakt moet zijn. Of dat dan Art house is of niet.. het moet gewoon goed gedaan worden. Dus we gaan voor kwaliteit. • Wat vind jij typerend aan een Hollywood film? Voor mij zijn Hollywood films een vast ding. Het heeft altijd een zelfde soort opbouw. Het is een formule. Het heeft alles te maken met het grote publiek. Zolang je die formule aan houdt weet je dat je veilig zit. Net dat als Hollywood films zelden een slecht einde hebben. Het zijn vaste regels. En daar zijn de Amerikanen heel goed in. • Wat vind jij typerend aan een Art house film? Het is Europees.. Nee niet per se… Het wijkt van het pad af en het neemt risico’s. Het kan alles zijn. Ik vind het een lastig om iets af te bakenen. De Art house die wij draaien is niet experimenteel. We draaien en topje van de beste films die gemaakt worden. je kan alles verwachten met een Art house film. • Waarom zou een Art house film beter zijn dan een Hollywood film? Er worden ook goede Hollywood films gemaakt. Al wordt het goed gedaan ook al is het in een standaard mal. Is dat nog steeds heel erg leuk. Art house films zijn de films die mij bij blijven. Ze doen me anders kijken naar het leven. Die maken veel meer indruk. Ik vind het moeilijk om te zeggen of het een beter is dan het ander. Het is gewoon ieder een uitingsvorm en iedereen heeft zo z’n voorkeur.
Interview – Jos Stelling • Wat is het verschil tussen Art house en Hollywood films Alle grote studio’s zijn fabrieken. Voordat zij een film gaan maken dan moeten ze zeker weten dat het ze geld oplevert. Het zijn industrieën. De een loopt voor het publiek uit en zijn bijzonder. De ander loopt achter het publiek aan en verdient geld. Een Hollywoodfilm kost 100 miljoen waarvan 40 tot 60 procent zit in de publiciteit en dat geld moet terug verdient worden. Dan zetten ze bijvoorbeeld bekende acteurs of een bekend boek in. Er zijn allerlei manieren om te kijken hoe een film een succes kan worden. Er zitten veel mensen achter die zich ermee bemoeien. Hierdoor wordt het een eenheidsworst. Een product waarvan bijna zeker is dat het geld oplevert. Het is echt marketing.
22
Het is eigenlijk het verschil tussen kunst en commercie. Dat is eigenlijk wat je vroeg.
Dat is het verschil. Europeanen zijn veel creatiever dan die Amerikanen. De grotere films zijn ook belangrijk. Hierdoor bestaan er nog bioscopen waarvan de kleinere films weer van profiteert. Het is een grote familie wat elkaar bevrucht en elkaar inspireert. Grote Amerikaanse films halen ook weer inspiraties uit kunstenaars die hele persoonlijke dingen hebben gedaan. Iedereen gebruikt elkaar. • David Borddwel, een Amerikaanse filmwetenschapper, stelt dat het grote verschil zit in opbouw van de film (oorzaak – gevolg). Volgens hem staan de verbanden tussen deze twee minder met elkaar in verbinding bij arthouse films. Ben jij het hiermee eens? Ben ik het niet mee eens. Het grote verschil is dat als je met een grote groep mensen een scenario schrijft dan krijg je een grote deler. In dat geval wordt het verhaal weer heel belangrijk. In dat geval is bij een artistieke film weer het verhaal minder belangrijk. Het verhaal is een heel raar ding. Het is een soort lijntje wat je nodig hebt bij het kijken van een film. Maar het verhaal is ook het eerste wat je kwijt bent na het zien van een film. Je onthoudt emotionele momenten. Maar tijdens de film heb je het verhaal nodig. Maar er zijn maar 15 manieren om een verhaal te vertellen. Dus bij de meeste films weet je al hoe het afloopt. Het zijn analogische constructies. Begin – midden – eind. Expose, een ontwikkeling en slot. Slot heeft meestal een twist. Maar meer is het niet. Terwijl als het over mensen gaat en over situaties, los van het verhaal, wordt het interessanter. Maar film is wel oorzaak en gevolg, ja alles is oorzaak en gevolg. Maar film is wel dat je speelt met het publiek. Als hier aan de overkant een eend loopt, niks aan de hand. Opeens laat ik als filmmaker een eend met een mes zien die om de hoek staat. Dan begint die film. Want die eend wordt bedreigd. Acteurs worden altijd helemaal opgetild maar het zijn juist dit soort situaties die de film maken. Als je dat heel slim en intelligent doet en het publiek heel erg respecteert en niet als vee behandeld. Zoals veel Amerikanen doen. Maar met veel meer respect. Dus het publiek willen emotioneren… Hoop, liefde, verlangen en haat lenen zich voor film en daar moet je met respect mee omgaan. Amerikaanse film is er alleen om geld te verdienen. Meer kan ik er niet van maken. En terecht want die dingen kosten ook zoveel. • Vind u Art house films beter als Hollywood films? Er zijn een paar Hollywoodfilms die ik er goed vind. Zoals the Godfather zijn meesterwerken. Dat zijn hele grote films maar daar zit ook wel iemand achter zoals Koppelaar die tegen de verdrukking in met Hollywood geld die films heeft gemaakt. Daar zat wel zijn kracht in. Waar een persoon achter zit en dat maakt het gelijk in bijzonder. Als er een grote groep mensen achterzit wordt het een eenheidsworst, en iets om geld mee te verdienen en dan boeit het me niet zo. Gozillafilms daar hou ik niet zo van. Toen ik het Louihartloper maakte vroeg aan die bouwvakkers of ze nog wel terug zouden komen. Dan zeiden ze: Ja, maar jij draait alleen maar moeilijke films. Dat is ook weer zo iets.. Moeilijke films.. Echt onzin want artistieke films zijn helemaal niet moeilijk. Je moet er alleen wat meer je best voor doen. 2 van de 10 vergeet je je hele leven niet meer. Daarom is het wel de moeite waard om alle 10 de films te kijken. Opeens zijn 2 dat je denkt: Yes. Dat vergeet je je hele leven niet meer.
23
Wat ik ook nog zou willen zeggen als je het hebt over film, marketing en publiek. Ik zou nog een hele pleidooi willen houden voor de kracht die het publiek heeft om iets mooi of niet mooi te vinden. Alsof je afhankelijk bent van anderen om iets mooi te vinden. Dat is onzin, jij bepaald of je iets mooi of niet mooi vind. En die kracht die moet je wel vasthouden want anders ben je een kuddedier en dan heb je niks. Dan maak je je leven niet bijzonder. Voorbeeld: Het is bijna een religieuze beweging. Het zelfde als het geloven in god. Dat doe je zelf. Je maakt zelf iets mooi. En als je dat kan dan wordt de wereld veel mooier. Zo gaat het ook met de betere films. Als je graag wilt dan wordt het ook goed. Je bent niet afhankelijk van de smaak van anderen en dat is belangrijk.
David Bordwell “The classical narrative cinema – paradigmatically, studio feature filmmaking in Hollywood since 1920 – rests upon particular assumptions about narrative structure, cinematic style and spectatorial activity… the art cinema defines itself explicitly against the classical narrative mode.” First, the art cinema defines itself explicitly against the classical narrative mode, and especially against the cause effect linkage of events. These linkages become looser, more tenuous in the art film. The art cinema motivates its narratives by two principles: realism and authorial expressivity. On the one hand, the art cinema defines itself as a realistic cinema. It will show us real locations and real problems. Part of this reality is sexual, the aesthetics and commerce of the art cinema often depend upon an eroticism that violates the production code of pre 1950 hollywood. The art cinema is classical in its reliance upon psychological causation; characters and their effects on one another remain central. But whereas the characters of classical narrative have clear-cut traits and objectives, the characters of the art cinema lack defined desires and goals. Characters may act for inconsistent reasons or may question themselves about their goals. Choices are vague or nonexistent. Hence a certain drifting episodic quality to the art film’s narrative. Characters may wander out and never reappear; events may lead to nothing. The Hollywood protagonist speeds directly toward the target; lacking a goal, the art-film character slides passively from one situation to another. The art cinema is less concerned with action than reaction; it is a cinema of psychological effects in search of their causes.
DREAM DISCOVER SEMINAR DO / 24
25
