Holland Acht naar Peking. Pagina 17. Budgetzomer: je kan je niet vervelen! Hengelen in Amsterdam

magazine Aftrap wijkaanpak

Holland Acht naar Peking

Pagina 12/13

Pagina 17

Budgetzomer: je kan je niet vervelen!

Op het dak van wetenschapsmuseum Nemo vind je in de zomer het Splashing Water Wonder. Er is maar liefst vierduizend liter water dat door dertig bakken naar beneden stroomt. Het is aan jou om dat in goede banen te leiden. Dit is een van de 42 zomertips die de redactie van de MUG voor jullie heeft verzameld. Dus niemand hoeft zich te vervelen in de vakantie, want er zijn genoeg leuke dingen om te doen of te bekijken. Pagina 12 en 13

Hengelen in Amsterdam

Het WoonWerkProject

Op stap met Alex van der Velde, de enige echte jachtopzichter en tevens buitengewoon opsporingsambtenaar van Amsterdam en omstreken. Zijn werk bestaat vooral uit het opsporen van visstropers. Op patrouille deinst hij er niet voor terug om, bij overtreding, forse boetes uit te delen.‘Vissen zonder pas, is diefstal. In de waterrijke gebieden van Amsterdam vind je karpervissers, recreatievissers en levend aas.

Verschillende instellingen werken samen om de problemen van dak- en thuislozen op te lossen. Via een stappenplan is het de bedoeling ze aan een uitkering en in een woning te helpen. Alle Amsterdammers met psychiatrische problemen moeten in 2013 een persoonlijk trajectplan hebben. Trajectbegeleider Marleen van Dijk beschouwt zichzelf als ‘een soort personal assistent van dak- en thuislozen’.

Pagina 5

Heeft u problemen met uw uitkering? Walker & Wittensleger advocaten tel. 020-6730055

Pagina 7

Zie advertentie pagina 6

2

ACTUEEL

Redactioneel Fouilleren Het is zomer. Oranje heeft de beker laten schieten, TON viert zijn eerste crisis, het aantal miljonairs is wederom toegenomen en MUG houdt het luchtig met minder pagina’s en veel zomertips. Ook heel wat festivals en evenementen in onze agenda. Gemeente en stadsdelen hebben ink hun best gedaan om in elke hoek van de stad wat leuks te laten plaatsvinden. Kijk, voor zover ze niet in MUG staan, op www. amsterdam.nl onder de knop ‘evenementenkalender’. Vooral muziekliefhebbers krijgen het ‘zwaar’, met het ene pop-, jazz- en housefeest na het andere. Overkill? Ach, wat MUG betreft, is elk feest er één. Veel van onze lezers hebben immers geen geld om naar verre oorden af te reizen. Wel hard nieuws komt uit de Transvaal en de Indische Buurt, wijken waar je je op vakantie kunt wanen, met hun keur aan exotische winkels en restaurants. Toch gaat het er niet goed, zeggen minister Vogelaar en burgemeester Cohen. Die laat er preventief fouilleren. MUG denkt dat het nuttiger is om op housefeesten te fouilleren dan in deze toch al gebrandmerkte woonwijken. Lees ‘Watskebuurt’. Oh ja, MUG verschijnt dit jaar gewoon twaalf keer, dus ook volgende maand.

MUG magazine | juli 2008

Poolse werknemers vooral tijdelijk Sinds de toetreding van enkele OostEuropese landen tot de EU, is het aantal mensen dat hier komt werken aanzienlijk gestegen. Maar nu daalt hun aantal. Bovendien blijven ze maar kort. tekst Michiel Wetzer foto’s Ingrid de Groot Stijgende arbeidsmigratie van Polen naar Nederland speelt al jaren. Maar nog voordat in mei vorig jaar de grenzen volledig werden geopend voor werknemers uit oostbloklanden, verstrekte het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) in het eerste kwartaal van 2007 al driemaal zoveel werkvergunningen dan in dezelfde periode het jaar daarvoor. Volgens het ANP verstrekte het voormalige Arbeidsbureau in 2006 bijna zestigduizend werkvergunningen aan werknemers uit de nieuwe EU-lidstaten. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2005. Een ‘duidelijke, stapsgewijze stijging’, die te maken heeft met voornemens van het vorige kabinet om soepeler werkvergunningen te verstrekken aan Oost-Europeanen. Het betreft met name sectoren waar

De hoofdredactie

Inhoud 3 Uitkeringen omhoog Kabinet kort op de Awbz 8/9 De wijkaanpak 10

‘Het lijkt of Nederlanders soms jaloers zijn’

Portret van Hans Plomp 12/13 Vakantietips 17 De Holland Acht

Jacek Plewa (28) kwam in 2003 voor tijdelijk werk uit Polen naar Nederland. Hoewel hij hier inmiddels een goedlopend bedrijf heeft, weet hij nog steeds niet of hij blijft. ’Ik voel me geen Nederlander onder de Nederlanders.’

werkgevers kampen met een toenemend tekort aan personeel: productie, bouw en landen tuinbouw. Polen zijn goed voor 90 procent van de vergunningen. Toch bestaat, volgens een woordvoerder van minister Donner van Sociale Zaken, ‘niet de suggestie dat Oost-Europese werknemers sinds het openen van de grenzen per 1 mei in grote getalen binnenstromen’. Sterker: vorige maand sprak hij in de Tweede Kamer zijn zorgen uit over de huidige afname van het aantal Poolse werknemers. Hij voorspelt een ‘substantieel economisch verlies’ als deze trend zich voortzet. Met name de bouw-, landbouw- en metaalsector zal ‘ernstig in de knel’ komen. Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Za-

ken bleek dat in november vorig jaar naar schatting én verwachting ruim 100.000 Polen en werknemers uit andere Oost-Europese landen die sinds 2004 lid zijn van de Europese Unie, in Nederland werkten. Dit was april dit jaar nog steeds zo. Bovendien is de doorstroom groot. Een kwart van de Polen werkt als zelfstandig ondernemer en ongeveer 75.000 man staan bij het UWV geregistreerd als werknemer in loondienst. De helft hiervan werkt via een erkend, bij de koepelorganisatie ABU aangesloten uitzendbureau. Opvallend is dat van deze groep het merendeel na vier maanden weer teruggaat naar eigen land. Nog geen vijf procent van de Polen blijft langer dan een jaar ingeschreven bij het uitzendbureau.

Daarnaast werken naar schatting van ABU nog tienduizenden Polen via malafide bemiddelaars, waarvan er naar verluidt ook enkele duizenden zijn. Het CBS merkt op dat er weinig over deze tijdelijke arbeidsmigranten is bekend. Ze staan nergens ingeschreven en seizoensarbeid gaat niet via uitzendbureaus. Het CNV maakt zich dan ook grote zorgen over de Poolse arbeidskrachten in Nederland. Het voorval dat eind vorige maand in Amsterdam speelde en waarbij acht bouwvakkers werden uitgebuit, ‘is nog maar het topje van de ijsberg’, vreest bondsbestuurder Maarten Post. CNV Bouw en Hout organiseerde vorige maand samen met de uitzendbranche de Lepsza Praca, een banen- en infodag voor Poolse arbeidskrachten. Deze zal 30 augustus worden herhaald.

Naar eigen zeggen is Jacek goed geïntegreerd. Hij heeft Nederlandse vrienden, kennissen en klanten en doet binnenkort staatsexamen Nederlands. Inmiddels wonen ook zijn vader en zijn Poolse partner hier. ‘Het is een mooi land’, vindt hij, afgezien van het klimaat dan. ‘Jullie hebben alles goed geregeld; je hoeft hier bij het Postkantoor niet in de rij te staan. Je trekt een nummertje en gaat wat anders doen tot je aan de beurt bent. Bovendien zijn afspraken hier ook afspraken.’ Toch weet Jacek nog steeds niet of hij hier definitief blijft. ‘Ik voel me nog steeds geen Nederlander onder de Nederlanders. Het is niet zo erg als in Duitsland, maar ik loop wel eens tegen racisme aan. Het lijkt of Nederlanders soms jaloers zijn, of bang dat wij jullie banen afpakken.’ Dit is zijn enige struikelblok naar definitieve vestiging. Toch snapt Jacek het wel, het is een gevolg van de concurrentie. ‘Soms moet een klus gedaan worden voor een paar euro per uur. Kun je niet leveren? Dan nemen we een ander.’

veren.’ Glimlachend: ‘Maar dat geldt niet altijd.’ Jacek zelf is niet bang voor vieze handen. Zijn eerste baantje in Nederland, in de Aalsmeerse kassen, leverde zes tot zeven euro per uur op. Hij maakte werkdagen van tien tot twaalf uur. ‘Bollenplukken is zwaar werk’, zegt Jacek. ‘Vooral voor je rug.’ Toch voelde hij zich niet uitgebuit: hij had zich er op ingesteld. ‘Destijds, in 2003, was er ook in Polen wel werk. Maar het salaris bedroeg ongeveer een derde van wat het hier was. De bedoeling was om hier snel veel geld te verdienen en dat in Polen te investeren. Ik wilde een café beginnen.’ Het liep iets anders. Jacek kreeg nieuwe vrienden die hem vertelden dat er meer geld was te verdienen in de bouwsector. ‘Mijn eerste klant was erg tevreden over zijn huis, dat ik voor hem had geverfd. Hij hielp me aan meer klanten.’ Jacek begon te adverteren en de bal begon te rollen. Drie jaar geleden begon hij zijn eigen onderhoudsen timmerbedrijf in Haarlem. Inmiddels is hij zelf werkgever en huurt regelmatig mensen in, zowel Polen als Nederlanders. Maar het liefst toch Polen. ‘Ze zijn goedkoper en willen langere dagen werken.’ Zijn tijdelijke werknemers komen uit zijn

eigen kennissenkring; Jacek laat ze nooit overkomen. De verschillen zijn kleiner geworden, denkt Jacek. ‘Polen is veranderd. Het land is stabieler en de lonen zijn gestegen. Het heeft voor vaklui steeds minder zin om helemaal hierheen te gaan. Een goede timmerman gaat nu niet meer voor weinig geld in de bollen werken.’ Voor Jacek wordt het steeds moeilijker om terug te keren. ‘Ik heb hier een klantenkring, die raak ik dan kwijt. Bovendien zijn de laatste jaren de huren in Polen met honderden euro’s gestegen. De prijzen zijn vergelijkbaar.’ De Polen die nog wel hierheen komen voor tijdelijk werk, komen vooral uit kleine dorpen in het zuiden van Polen, schat Jacek. Daar is de werkloosheid nog hoog en zijn de lonen laag. ‘Het zijn vaak jonge mensen zonder opleiding die werk willen aanpakken dat sommige Nederlanders niet willen doen.’ Dat ze worden uitgebuit, hoort Jacek zelf ook wel eens. ‘Ik ken mensen die onverzekerd werken, sommigen kennen niet eens het bestaan ervan. Ze weten niet wat ze hier kunnen verwachten.’ Hij denkt echter dat dergelijk misbruik nooit lang duurt. ‘Werknemers komen snel genoeg in de problemen, en werkgevers zelf daardoor ook.’

Polen werken vaak net iets harder en sneller, weet Jacek. ‘En ze vinden het belangrijker dan Nederlanders dat ze goed werk le-

ACTUEEL

juli 2008 | MUG magazine

Uitkeringen omhoog De bijstandsuitkering en de AOW gaan deze maand met ongeveer anderhalf procent omhoog. Ook de uitkeringen voor oudere werkloze werknemers (IOAW), oudere voormalige zelfstandigen (IOAZ) en kunstenaars (WWIK) stijgen. De verhogingen zijn een gevolg van de stijging van het wettelijk minimumloon. Genoemde uitkeringen zijn hier aan gekoppeld. De bijstandsuitkering voor gehuwden en ongehuwd samenwonenden is gelijk aan het minimumloon bij een volledige werkweek. Vergeleken met nu gaat de uitkering voor hen met € 13,09 omhoog. Alleenstaanden tussen de 21 en 65 jaar gaan er € 6,55 per maand op vooruit. Alleenstaande ouders krijgen vanaf 1 juli 2008 € 9,16 meer. Alles inclusief vakantiegeld.

Te hoge huur Het Amsterdams Marionetten Theater (AMT) krijgt een huurverhoging van 83 procent opgelegd. Het voortbestaan van het theater wordt bedreigd. De huurverhoging is onderdeel van het nieuwe huurbeleid van stadsdeel Centrum voor culturele instellingen. Medewerker van het AMT Frederieke Cannegieter: ‘De huur, die we tot nu betalen aan het stadsdeel is zeker niet te laag. Ons theater is gevestigd in een oude loods in een achteraf straatje. Daar kun je niet dezelfde vierkantemeterprijs voor vragen als voor een sjiek grachtenpand.’ Het AMT heeft het nieuwe huurcontract nog niet getekend. Formeel kan stadsdeel Centrum de huur opzeggen. Andere instellingen die hier ook mee worden geconfronteerd zijn het Multatulihuis, het Pianola Museum en het Amsterdams Grafisch Museum.

3

Thuiszorg Amsterdam gered van faillisement De hoofdstedelijke organisatie Amsterdam Thuiszorg mag fuseren met zorginstelling Cordaan. Het dreigende faillissement is daarmee afgewend. Martin Brandwagt Amsterdam Thuiszorg is de grootste aanbieder van thuiszorg in de hoofdstad. Ruim dertigduizend klanten worden door de organisatie bediend. De diensten variëren van huishoudelijk werk tot verpleging en verzorging. Stichting Cordaan is vooral gespecialiseerd in verpleeghuizen en beschermende woonvormen. Volgens woordvoerder Wolter Knijff van Cordaan is het een logische combinatie. ‘Thuiszorg is vaak het voorstadium van een verpleeghuis. De situatie van een verpleeghuis wordt met thuiszorg nagebootst. Dat is ook de wens van het kabinet: mensen zoveel mogelijk thuis verzorgen. Klanten hoeven zich geen zorgen te maken dat ze nu een andere verzorger krijgen. Iedereen houdt zijn eigen verzorger.’ Amsterdam Thuiszorg verkeert in grote financiele problemen. Vorig jaar leed de stichting een verlies van 9 miljoen euro. De problemen werden in Den Haag uiterst serieus genomen. Er is sprake van een hoog ziekteverzuim, administratief is er veel niet op orde, zo schreef staatssecretaris Bussemaker in mei dit jaar aan de Tweede Kamer. De Nederlandse thuiszorg staat

Foto: Ingrid de Groot onder druk. Sinds het kabinet Balkenende I is het Rijk zich sterker bewust van de stijgende kosten van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), de sociale voorziening waaruit de thuiszorg betaald wordt. Dit resulteerde in januari 2007 tot de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Op de gemeenten staat grote druk om te bezuinigen. In veel gemeenten heeft dit geleid tot het vervangen van gediplomeerde thuiszorgers door alfahulpen.

Bij de Amsterdamse thuiszorgorganisatie bestond al ruim een jaar de wens om te fuseren met Cordaan. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) maakte echter bezwaar. De nieuw te vormen organisatie zou een monopoly op de hoofdstedelijke thuiszorg krijgen. Amsterdam Thuiszorg zou dertig procent moeten afstoten aan andere zorgaanbieders. Aan die wens wordt nu tegemoet gekomen. Evean (voor 25 procent) en Zonnehuisgroep Amstelland (voor vijf procent) hebben elk een

deel van de klanten van Amsterdam Thuiszorg overgenomen. Het personeel dat bij deze klanten hoorde, gaat gewoon mee naar de twee genoemde instellingen. Lijkt de zorg voor de klanten gered, voor het personeel is nog niet helemaal zeker dat hun banen behouden blijven. Knijff: ‘We streven er naar om deze fusie zonder gedwongen ontslagen door te voeren, maar we kunnen dat niet helemaal garanderen. We gaan waarschijnlijk wat schuiven met functies.’

Kabinet kort Awbz met 800 miljoen

Voorlichting AOW alle migranten

Voor het eerst is een werkgever in de kappersbranche aansprakelijk gesteld voor kapperseczeem bij een werknemer. De werkgever deed volgens de rechter te weinig om zijn werknemers tegen huidziekten te beschermen. De hoogte van de schadevergoeding moet nog worden vastgesteld. Wendy Postma, de gedupeerde ex-kapster: ‘De specialist heeft er alles aan gedaan: zalfjes, lichttherapie. Niets heeft geholpen. En dan heb je geen andere keus dan te stoppen met het werk dat je het liefste doet. Uit onderzoek blijkt dat vijftien procent van de kappers last heeft van eczeem. Van alle werknemers krijgt tussen de dertig en vijftig procent op enig moment huidklachten.

Het kabinet heeft op 13 juni besloten om een bedrag van 800 miljoen te bezuinigen op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (Awbz). Bedoeld om kostbare, onverzekerbare zorg te vergoeden

Alle emigranten en immigranten moeten voortaan worden geinformeerd over de gevolgen van een remigratie voor hun AOW en hoe ze die gevolgen kunnen opvangen.

Kansrijken

Strengere normen aan geld uitlenen Rapport Bakker oogst lof en kritiek

Kapperseczeem

De gemeente Amsterdam wil af van werknemers met een gesubsidieerde baan die kansrijk zijn op de arbeidsmarkt. Zij zouden in principe door hun inlener in dienst moeten worden genomen. Wethouder Ossel: ‘Alleen al in 2006 zijn er ruim 1.600 ID-ers uitgestroomd. Dat betekent dat de meest kansrijke groep nu aan werk geholpen is en er nieuwe maatregelen nodig zijn. Het is belangrijk om andere I/D-ers, die kunnen werken, aan een reguliere baan te helpen. Het geld dat daarmee vrijkomt kan worden besteed aan nieuwe vormen van gesubsidieerd werk.’ De gemeente heeft overigens toegezegd dat de inkomensgarantie voor uittredende I/D-ers wordt verhoogd van twee naar vier jaar.

Zaken als huiswerkbegeleiding en ondersteuning voor jongeren met een lichte handicap (het zogenaamde ‘rugzakje’) worden uit de Awbz geschrapt. Dit geldt ook voor boodschappendiensten voor ouderen en administratieve ondersteuning voor gebruikers van een persoonsgebonden budget. Ook psycho-sociale ondersteuning aan dak- en thuislozen komt te vervallen. Een deel van de kosten voor begeleiding en participa-

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft met banken, fi nancieringsmaatschappijen en postorderbedrijven strengere normen afgesproken voor het uitlenen van geld. Dit om te voorkomen dat hun klanten in fi nanciële problemen raken. Vanaf 1 juli dit jaar gaan ze na of hun klanten wel genoeg geld overhouden na betaling van hun schuldaflossing, om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. De normen die daarvoor gaan gelden, zijn afhankelijk van het inkomen en van de gezinssamenstelling. Als mensen een lening of een consumptief krediet willen van meer dan 5000 euro, zullen ze hun bankaf-

tie zullen worden overgeheveld naar de Wmo. Het rugzakje is een aantal jaren geleden geïntroduceerd omdat het speciaal onderwijs vrijwel geheel werd wegbezuinigd. Vanuit het oogpunt van participatie zouden jongeren met een lichte handicap ondergebracht worden bij het reguliere onderwijs, met extra ondersteuning. Ook ouderen moesten een paar jaar geleden door bezuiniging zelf hun boontjes doppen, nadat de dienstverlening van de thuiszorg werd afgebouwd. Dit werd toen gecompenseerd door deze zorg nog te vergoeden vanuit de Awbz. De Vereniging Nederlandse Gemeenten is bang dat een aantal diensten zal worden afgewenteld op de Wmo.

schriften en loonstrookje mee moeten nemen. Onder de 5000 euro volstaat een schriftelijke verklaring dat ze de juiste informatie hebben opgegeven. Een apart punt in de afspraak is dat verzekeringsmaatschappijen zullen controleren of de verzekeringen, die hun klanten afsluiten wel echt nodig zijn. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) zal controleren of de kredietverleners zich wel aan de nieuwe afspraken houden. Ze zal zo nodig boetes opleggen en als stok achter de deur de namen van overtreders publiek maken. De AFM heeft namelijk onderzoek gedaan naar het verlenen van krediet. Het bleek dat er maar al te vaak onverantwoorde leningen worden verstrekt.

Tijdens een bijeenkomst van de Stichting Pensioenkijker stelde staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken voor om de Sociale Verzekeringsbank (SVB), die de AOW uitvoert, in te schakelen om alle emigranten en immigranten te bereiken. Het is de bedoeling dat de gemeenten de benodigde gegevens aan de Sociale Verzekeringsbank verstrekken: alle uitschrijvingen van burgers die naar het buitenland ver-

Versoepeling van het ontslagrecht leidde eind vorig jaar tot grote spanning tussen regeringspartijen PvdA en CDA. Om een kabinetscrisis te vermijden, werd de commissie Bakker ingesteld. Medio juni kwam het rapport uit. Als gevolg van de vergrijzing krijgt de Nederlandse samenleving de komende jaren te maken met meer werk voor minder mensen. Daarom dienen Nederlanders geleidelijk aan meer uren te gaan werken. De commissie doet de volgende aanbevelingen: • Doorwerken tot na de 65jarige leeftijd stimuleren via belastingvoordelen. • Werkgevers krijgen belastingvoor-

trekken en alle inschrijvingen van mensen die vanuit het buitenland naar Nederland komen. De SVB kan die mensen dan direct benaderen over wat hun verhuizing nu voor hun AOW later kan betekenen. Voor ieder jaar dat iemand tussen 15 en 65 jaar buiten Nederland woont, krijgt hij twee procent minder AOW. Een Surinamer die in 1975 bij de onafhankelijkheid naar Nederland vertrok en toen twintig jaar was, mist dus al tien procent. Het probleem speelt verder bij ex-gastarbeiders en weduwen van Nederlanders die een tijd in het buitenland hebben gewerkt. Een onvolledige AOW kan op verzoek door de bijstand worden aangevuld. Dat weet lang niet iedereen.

deel als zij een oudere werknemer in dienst nemen • Voor iemand die langer dan een half jaar werkloos is, geldt een participatieverplichting. De sociale partners reageerden verdeeld op de voorstellen. Werkgeversorganisaties MKB en VNO-NCW zijn positief. ´Bakker komt met onconventionele oplossingen om een volstrekt nieuw probleem, krimp op de arbeidsmarkt, aan te pakken. Iedereen die kan werken, moet dat ook doen.’ Vakcentrale FNV daarentegen ziet oneerlijke elementen. ´Werknemers met een zwakkere positie moeten rechten inleveren om een nieuw spaarsysteem voor goed verdienende werknemers op te bouwen.’

ACHTERGROND


5

‘Vissen zonder pas is diefstal’ Op stap met jachtopzichter Alex van der Velde Amsterdam is een uitstekende visstad. Overal is viswater op loopafstand en zelfs in de grachten barst het van de vis. Maar pas op voor de jachtopzichter: ‘Vissen zonder pas is diefstal.’

tekst Toine Graus foto Ingrid de Groot

‘L

aatst hebben we een hele kraam met snoekbaars op de markt in Amstelveen in beslag genomen’, zegt Alex van der Velde terwijl hij met zijn terreinauto de stoep oprijdt en een wandelpaadje langs de Slotervaart indraait. ‘Snoekbaars levert belachelijk veel geld op. Stropers verkopen het aan een markthandelaar of een restaurant.’ Van der Velde, in groen uniform, is de enige echte jachtopzichter en tevens buitengewoon opsporingsambtenaar van Amsterdam en omstreken. Zijn werk bestaat vooral uit het opsporen van visstropers. Stropen van landdieren bestaat in Amsterdam hooguit uit het zetten van strikken om een konijntje te verschalken. ‘Vissen met een net is echte stroperij’, legt Van der Velde uit. ‘Dat doen ze vaak ‘s nachts. Ik had vorige week een stroper te pakken in de haven. Nogal een agressief type.’

Jachtopzichter Van der Velde controleert vergunning soonlijk record van Van Aken is 38 pond. Bob (58) vist al zeker 35 jaar op karper. Vanaf vanmorgen zeven uur zit hij in zijn tentje op een kampeerstoel. Drie hengels liggen op een standaard met de lijn in het water. Als hij beet heeft gaat er een geluidssignaal af en floept de felgekleurde swinger aan de lijn omhoog. Dan moet hij binnenhalen met een speciale met metaal versterkte lijn.

Vergunningen om te vissen Als je wilt vissen moet je bij de Amsterdamse Hengelsport Vereniging een vispas halen. Ze zijn soms ook te verkrijgen bij een hengelsportzaak, maar daar zijn ze een paar euro duurder.

‘Iets gevangen?’ Van der Velde heeft dezelfde bevoegdheid als een politieagent en is als het moet gewapend. ‘Jachtopzichters waren de eerste politieagenten’, zegt hij niet zonder trots. Vandaag heeft hij zijn pistool niet nodig. Hij gaat vissers controleren op hun vergunning. We hotsebotsen over stoepen, paadjes en boomstronken om zo dicht mogelijk bij de waterkant te komen. ‘Het is rustig vandaag’, constateert Van der Velde. Het visseizoen is nog maar net geopend met de Nationale Hengeldag op 31 mei. We rijden in de richting van de Sloterplas. Van der Velde pakt zijn verrekijker om naar een groen tentje te turen. ‘Een karpervisser’, ziet hij. ‘Dat zijn professionals. Die hebben praktisch altijd een vergunning.’ We gaan een praatje maken. ‘Iets gevangen?’ opent Van der Velde vriendelijk. Bob van Aken laat zijn speciale roofvis-pas alvast zien. Hij kent de jachtopzichter al lang. Alle serieuze vissers in Amsterdam kennen Van der Velde, die al twintig jaar visvergunningen controleert. ‘Vandaag nog niks, maar gisteren had ik er een van 24 pond’, antwoordt Van Aken. ‘Niet slecht’, vindt Van der Velde. ‘De zwaarste karper die ooit uit de Sloterplas is gehaald woog 45 pond. Het per-

De kleine vispas kost 9,50 euro. Dan mag je met één hengel in een beperkt aantal wateren vissen, onder andere in de grachten. Voor 42 euro ben je lid en dan mag je met twee hengels in praktisch heel Nederland vissen. Je krijgt er een heel boek bij waarin alle viswateren zijn opgesomd. Voor 65-plussers en gehandicapten zijn er vergunningen voor 1.50 euro. Kinderen tot 14 jaar kunnen al voor één euro gaan hengelen in de gracht. Iedereen kan bij de A.H.V. terecht voor advies en informatie over vissen. Amsterdamse Hengelsport Vereniging, Nicolaas Witsenstraat 10, dinsdag t/m vrijdag, van 10.00 tot 15.00 uur, tel. 020 6264988 www.ahv.nl,

‘Dat zijn dure spullen’, verklaart Van der Velde nadat we Van Aken veel succes hebben gewenst. ‘1500 euro. Met een gewoon hengeltje haal je geen karper op. Die trekt hem helemaal kapot of hij bijt de lijn door.’ We rijden verder langs het Sloterparkbad, waar Van der Velde alles goed afspeurt met zijn verrekijker. ‘Het buitenbad is ondiep water, dat snel opwarmt en waar veel vis zit. Dat weten de vissers.’

‘Ga maar gauw een pasje halen, dan laat ik de boete nu zitten’ zit te vissen zonder vergunning. ‘Hij wilde een keer meekomen en ik leer hem vissen met mijn hengel’, verklaart Juul. Helaas, een vergunning is persoonsgebonden. Patrick schuift de hengel al in elkaar. ‘Ik laat de boete nu zitten, maar ga nou gauw een pasje halen bij Willem in Geuzenveld’, zegt Van der Velde, doelend op een hengelsportzaak. Nieuwe leden van de Hengelsport Vereniging zijn daar altijd welkom. Maar daar is het niet mee gedaan. Van der Velde haalt de lijn op van Juul’s hengel en daar spartelt een visje. Levend aas is uitdrukkelijk verboden. Bovendien liggen er drie hengels in het gras terwijl er maar twee mogen zijn. Toch een boete van negentig euro. ‘Ik betaal wel’, zegt Juul: ‘Ik hou nou eenmaal van snoeken met levend aas. Ik vis al vanaf 1987. Ik kom uit een echte Surinaamse visfamilie. Met zes man gingen we naar het water en dan legden we zestien hengels in. De vissen gingen op de barbecue. In Suriname heb je al die pasjes en regeltjes niet. Als ik vrij heb, ga ik naar het water. Weet je, als ik niet kan vissen, ga ik zuipen.’ Ondanks de boete nemen we vriendelijk afscheid van het stel. Als we naar de auto lopen roept Juul: ‘Ga je die Polen bij de muur nog controleren?’ ‘Absoluut’, antwoordt Van der Velde.

‘Je hebt beet!’ Een stuk verderop zit Rim Keijzer, 78 jaar maar gebruind en gezond. Hij is een recreatievisser, een heel ander type dan Van Aken. ‘Van karperen zou ik doodziek worden’, zegt hij. ‘Dit is veel spannender. Roofvissers zitten soms dagen te wachten op een vangst, maar een visser als Keijzer heeft wel elk uur beet. ‘Drie grote brasems en een paar voorntjes’, somt Keijzer zijn dag op en hij heeft nog een paar uurtjes te gaan. ‘Ik ben om tien uur begonnen. Ik moet thuis eerst de afwas doen. Om vier uur ga ik weer naar huis. Ik hoef van mijn vrouw echt niet met verse vis aan te komen. Als het even kan ga ik elke dag vissen. Heerlijk hier, ik heb net een ijsvogel gezien.’ Een beetje aanspraak kan Keijzer wel waarderen, bijvoorbeeld met een Surinaamse mevrouw: ‘Ik had een mooie brasem gevangen en ik wilde hem terugzetten, stond die mevrouw te roepen: “Wat doe je nou?” Daar snapte ze niks van. Ze wilde er vissoep van maken.’ Van der Velde wijst opeens naar de hengel: ‘Je hebt beet!’ Te laat, Keijzer haalt een afgezo- Polen gen haakje boven, prutst er een nieuwe In de auto legt hij uit dat Polen nogal berucht zijn in visserskringen. Ze vissen niet made aan en legt weer in. voor de sport, maar voor de pan. Dat zijn ze zo gewend in hun waterrijke land. Het Levend aas Met Keijzer is alles dik in orde. We gaan is ook lastig uit te leggen dat dat in een verder over de President Allendelaan naar dichtbevolkt landje als Nederland niet kan. het Allendepark. Daar stuiten we meteen Hier wordt de visstand continu gecontroop Juul (55) en vriend Patrick (56), die leerd en wordt zonodig vis uitgezet voor de languit in het gras liggen te relaxen met sportvissers. Zo gezien is vis meenemen gehun hengel, blikje bier, zware shag en een woon diefstal. Terug bij de Slotervaart neemt de jachtmuziekje. ‘Vorig jaar heb je me ook al gecontroleerd’, begint Juul. Toen was het opzichter afscheid. Hij heeft nog een flinke niet in orde en nu ook niet. Vriend Patrick route voor de boeg vandaag.

ACHTERGROND


Van de straat en onder dak ‘We beginnen gewoon zo snel mogelijk’ Van straatkrantverkoper zonder vaste woon- of verblijfplaats tot gewone bewoner en werknemer. Die grote stap werd de laatste jaren door enige honderden voormalige zwervers gezet.

tekst Peter van Lieshout foto Hilco Koke

E

en jaar of zeven geleden alweer ging het WoonWerkProject voorzichtig van start. De sociale werkvoorziening, het Leger des Heils, de stichting Z (van de daklozenkrant), beroepskrachten van zorginstellingen en baanverschaffers van het voormalige Maatwerk en de WRA, nu Pantar, bundelden hun krachten om dak- en thuislozen uit de problemen te halen. Dit hield in dat ze aan een uitkering en ziektekostenverzekering werden geholpen en daarna zo snel mogelijk aan een woning. En vervolgens aan vast werk. Inmiddels beginnen per jaar rond de tachtig klanten aan zo’n traject. Dit wordt in driekwart van de gevallen succesvol afgerond, na gemiddeld twee en een half jaar bemoeizorg.

Stappenplan De oorspronkelijke doelgroep bestond uit ‘zwervers die moeite hebben met de grote stap: van de straat en uit de schulden’. De eerste deelnemers waren straatkrantverkopers die een stapje verder konden en wilden komen. Tegenwoordig worden klanten doorgestuurd door de Dienst Werk en Inkomen, door de afdeling dak- en thuislozen aan het IJsbaanpad en in sommige gevallen ook via de opvang van Hulp voor Onbehuisden/Querido, het Leger des Heils of de Regenboog. Het stappenplan van het WoonWerkProject is simpel en logisch. Eerst wordt bekeken wat er speelt. Schuldhulpverlening wordt waar nodig ingeschakeld en mogelijke detentieproblemen opgelost. Vaak lukt het een dreigende celstraf omgezet te krijgen in een taakstraf. Is de uitkering eenmaal geregeld, dan komt wonen aan de orde. Sommige klanten krijgen met behulp van een sociale of medische indicatie vrij snel een eigen woning toegewezen. Anderen doorlopen eerst een begeleid wonentraject of vinden onderdak in het passantenhotel, zo nodig gedurende een half jaar. Trajectbegeleider Marleen van Dijk en haar zes collega’s houden tijdens de rit hun klanten goed in de gaten. Zij omschrijft zichzelf het liefst als ‘een soort van personal assistant’ van dak- en thuislozen, zeg maar een manusje van al-

Marleen van Dijk en haar collega’s bikkelen vrolijk verder les. Dus geen hulpverlener, maatschappelijk werker of consulent. Bij haar komen alle problemen aan bod. Van Dijk: ‘Mensen raken door de raarste dingen hun woning kwijt en vallen dan tussen wal en schip. Als je alles kwijt bent, weet je niet meer waar je moet beginnen. Spullen kwijt, geschiedenis kwijt. Sommigen blijven kwetsbaar vanwege verslavings-

Ook anderen aan de slag Ook elders in de stad wordt van alles gedaan om kwetsbare groepen te activeren. Met in de toekomst wellicht zicht op werk. De voorlopige resultaten zijn bemoedigend. Twee jaar geleden ging een proef van de Dienst Zorg en Samenleving, DWI en zorgverzekeraar Agis van start. Vanuit de gedachte dat de Wet Maatschappelijke Ondersteuning iedereen min of meer aanspoort om actief mee te doen in de samenleving, werd een ambitieus pilotproject tot stand gebracht. Inmiddels zijn ruim zevenhonderd mensen begeleid bezig met vrijwilligerswerk of volgen ze creatieve workshops. De doelstelling om 450 verslaafden en dak- en thuislozen uit te dagen uit hun isolement te komen, is dus ruim gehaald. Mensen ervaren en waarderen dat ze een nuttige bijdrage leveren en dat versterkt hun gevoel van eigenwaarde. De activering op maatschappelijk en sociaal terrein blijkt gevoelens van isolement flink te slechten. (Nieuws uit B&W, juni 2008)

of psychische problemen. Is er eenmaal overzicht, dan is er nieuwe hoop. Daar is de klant dankbaar voor. Het zijn net legpuzzles, we zoeken de stukjes bij elkaar om tot het totaalplaatje te komen. Vroeger moest men teveel stappen ondernemen, richting allerlei loketten En dan bleken dossiers onvindbaar of verjaard. Als je weer een dak boven je hoofd hebt, moet ook de dagbesteding goed geregeld worden. Anders komen de muren snel op je af. We houden het schuldbeheer goed in de gaten, houden voortdurend contact met alle andere betrokken hulpverleners. Wij zijn het eerste aanspreekpunt.’ Na de fase van hulp, bemiddeling en geregel komt werk aan bod. Sommigen hebben twee jaar niet meer gewerkt, anderen misschien wel vijftien. Afhankelijk van wat de klanten willen en kunnen, wordt gezocht naar zo regulier mogelijk werk. Dat kan ook in de vorm van de sociale werkvoorziening, mits aan de geldende eisen wordt voldaan. Zonder die indicatie komen ook participatiebanen of maatschappelijke activeringsplaatsen in beeld: werken met behoud van uitkering. Of vormt een re-integratietraject van een half jaar bij Pantar de startbaan. Het uiteindelijke doel is en blijft aan het (betaalde) werk en uit de uitkering. Stadsbreed Marleen van Dijk is blij met haar werk. ‘Je doet iets voor mensen, je bent een wegwijzer naar de deuren die als eersten moeten opengaan. Eerst een plek voor jezelf, dan opbouwen. De basis moet stabiel zijn. Mijn ervaringen zijn heel positief, je hoort de mooiste verhalen.’ Het aantal dak- en thuislozen is de laatste jaren flink gedaald. Registreerden het Leger des Heils en andere opvanginstellingen in heel Nederland in 2003 nog zo’n vijfenzestigduizend klanten, vorig jaar was dat een derde minder. ‘Dat komt mede door het feit dat de overheid flink de beurs getrokken heeft. Al zitten opvanghuizen als De Veste en ’s winters het Stoelenproject nog altijd vol’, aldus Marleen van Dijk. De gemeente Amsterdam zet hoog in

‘Een manusje van alles’ geen hulpverlener of consulent’ om het probleem van dak- en thuisloosheid stevig aan te pakken. De ketenaanpak van het WoonWerkProject wordt de komende jaren stadsbreed ingezet. Het uiteindelijke streven is dat in 2013, over vijf jaar dus, alle Amsterdammers met een psychosociale of psychiatrische problematiek een persoonlijk trajectplan hebben. In dat trajectplan staat welke zorg iemand nodig heeft op alle gebieden van het leven: van wonen tot inkomensbeheer, van schuldhulpverlening, activiteiten en medische zorg tot begeleiding naar werk. Om dat alles mogelijk te maken, moeten instellingen intensiever gaan samenwerken en moeten er nieuwe voorzieningen komen. Dat betekent meer capaciteit, verspreid over de hele stad. Verschuivingen en verhuizingen van diensten en medewerkers zijn daarbij onvermijdelijk. Bij de beschermde en begeleide wonenprojecten komen tot 2010 ongeveer 550 extra plaatsen beschikbaar, zowel voor zwerfjongeren als voor ouderen. De intensieve zorg voor mensen met psychiatrische- en/of verslavingsproblematiek mag rekenen op 1750 extra klanten. Ook inkomensbeheer en dagbestedingsprojecten krijgen er elk duizend klanten bij. De drie ‘ingangen’ voor dak- en thuislozen, Leger des Heils, HVO/Querido en de Volksbond, worden samengevoegd tot een centraal loket en ‘instroomhuis’. Dat voorkomt dubbele en driedubbele aanmeldingen en bespaart dus heel veel tijd en moeite, zowel voor de klanten als voor de professionals. En tevens krijgt de gemeente meer zicht op de werkelijke behoefte aan opvang. In hun fraaie onderkomen aan de Nieuwezijds Voorburgwal, pal tegenover het Amsterdams Historisch Museum, bikkelen Marleen van Dijk en haar collega’s vrolijk verder. ‘Iets doen voor mensen, dat is het mooiste wat er is.’

7

W I J K A A N PA K


9

‘Je moet praten en alert blijven’ Veiligheidsproblemen in Transvaalbuurt staan niet op zichzelf

Buurtbewoners dragen zelf bij aan het oplossen van het probleem van veiligheid in de buurt. De contactvader is een voorbeeld van eigen initiatief. tekst Jos Verdonk foto Fred van der Zee

H

et is half negen ‘s avonds en bepaald niet druk in de Transvaalbuurt. Op het Krugerplein is een flink aantal jonge kinderen nog volop aan het spelen. Over kinderbedtijd valt wellicht nog te twisten, maar van overlast is absoluut geen sprake. De contactvaders vormen een brigade zonder uniform en moeten het hebben van hun natuurlijk gezag. Ze maken vrijwel elke avond een ronde door de buurt. ‘Voor veel mensen is een vrouw met een hoofddoekje automatisch een analfabeet,’ zegt streetcornerworker Abdelhamid Lkataui. ‘Je moet in deze buurt altijd blijven praten, praten en vooral alert blijven.’ De Transvaalbuurt in Amsterdam-Oost staat bekend om zijn prachtige architectuur, waarin duidelijk de hand van architect Berlage te herkennen is. Het is echter niet de stedelijke schoonheid die de Transvaalbuurt tot een prachtwijk maakt. Dat predikaat dankt deze buurt aan de lijst van minister Ella Vogelaar. Deze buurt heeft als onderdeel van Amsterdam-Oost de twijfelachtige eer om in Vogelaars ‘Top 40’ van probleemwijken te zijn opgenomen. De Transvaalbuurt kent veel problemen,

die elkaar voor een groot deel overlappen en versterken en die vooral niet los van elkaar te zien zijn. In het rapport Wijkaanpak Transvaalbuurt van Stadsdeel Oost/Watergraafsmeer zijn deze problemen gerangschikt in vijf speerpunten: wonen, werken, leren, integreren en veiligheid. Het probleem van de veiligheid in de Transvaalbuurt wordt op diverse manieren aangepakt. Behalve de vele initiatieven vanuit de gemeente en de stadsdeelraad dragen ook de buurtbewoners hun steentje bij Een voorbeeld van een eigen initiatief uit de Transvaalbuurt is dat van de contactvaders. In totaal zijn er ongeveer 25 contactvaders, ook wel buurtvaders genoemd. Ze zijn verdeeld over vijf groepen en elke groep surveilleert een avond per week door de buurt. Veiligheidsproblemen in Transvaalbuurt staan niet op zichzelf De contactvaders verzamelen zich in hun thuisbasis aan het Krugerplein. Het staartje van de voetbalwedstrijd Italië-Roemenië wordt fanatiek en luidruchtig gevolgd. Daarna is er tijd voor Marokkaanse thee, cakejes en een gesprek. De contactvaders richten zich vooral op de rondhangende jongeren in de buurt.

‘Als ze vervelend zijn spreken wij ze aan op hun gedrag’, zegt contactvader Abdoel. ‘Ze schamen zich dan voor ons en dat is heel goed.’ Bij herhaalde incidenten gaan de contactvaders praten met de vaders van de jongens die overlast veroorzaken. Het zijn vrijwilligers, die worden gecoördineerd en begeleid door streetcornerworker Abdelhamid Lkataui. De leeftijd van de buurtvaders varieert van begin veertig tot eind zestig. Er zijn zelfs enkele contactopa’s bij. Ondanks het feit dat volgens onderzoeken de bewoners van de Transvaalbuurt weinig betrokken zouden zijn bij hun eigen wijk, is er belangstelling genoeg voor dit vrijwilligerswerk. ‘Er komen regelmatig vaders naar mij toe die mee willen doen’, verklaart Lkataui. ‘Ik heb nu een wachtlijst met een stuk of acht namen.’ Maar het zijn niet alleen de rondhangende jongeren die overlast veroorzaken. Volgens de contactvaders zijn het de drugsdealers die voor de grootste problemen zorgen. Er is een harde kern van ongeveer dertig dealers actief, vooral op en rondom het Krugerplein. De aanwezigheid van de cocaïne- en crackdealers trekt ook veel gebruikers en verslaafden van buiten de wijk aan, die weer voor extra overlast zorgen. De contactvaders zien wel een duidelijke vooruitgang. In 2002, toen ze begonnen, waren de problemen met de drugsdealers veel groter en waren er bovendien meer dealers actief. De contactvaders richten zich in eerste instantie op de jongeren in de wijk. Problemen en incidenten veroorzaakt door de dealers en hun klanten worden echter wel door de contactvaders gemeld en door Lkataui geregistreerd. Deze komen dan weer ter sprake tijdens het zogenaamde signaleringsoverleg, waaraan diverse instanties meedoen, zoals de GG&GD, het Steunpunt Transvaal, Streetcornerwork en de buurtregisseur. Volgens Lkataui staan de veiligheidsproblemen in de buurt niet op zichzelf. Ze komen voort uit tal van factoren. Zo zijn de woningen in de buurt klein en zijn vooral de allochtone gezinnen kinderrijk. Daardoor gaan ze al snel naar buiten. Kinderen moeten toch hun energie kwijt. Een ander probleem is de hoge werkloosheid in de buurt en de armoede die daarmee samenhangt. ‘Als je het veiligheidsprobleem echt wilt aanpakken, moet je aandacht besteden aan alle factoren,’ zegt Lkataui, ‘dus ook aan de woonsituatie, het gemiddeld lage opleidingsniveau van de bewoners en de werkgelegenheid. Je kunt de veiligheids-

problemen niet oplossen zonder ook aan armoedebestrijding te werken.’ We lopen langs het spoor via de Tugelaweg, langs de moskee, richting de Linnaeusstraat. Hier is bijna niemand op straat. De speelveldjes en klimrekken zijn uitgestorven. Een oudere, Engelse heer spreekt de contactvaders aan over de werking van de parkeerautomaten. De idyllische rust wordt hoogstens verstoord door het gefluit van de vogels. Wat wel opvalt is dat er veel gezagsdragers op straat zijn. We zien politieagenten, de gespierde jongens van ISA (International Security Agency) en de in het blauw gestoken medewerkers van de Vliegende Brigade. De aanwezigheid van de Vliegende Brigade in de buurt is een initiatief van de Gemeente Amsterdam, en dus niet van het stadsdeel. Het is bovendien een experiment, dat eind september definitief wordt beëindigd. Via de Pretoriusstraat lopen we richting het Transvaalplein. Op een speelveldje zien we eindelijk een groepje Marokkaanse jongens. Ze doen een opleiding aan het ROC in de buurt en zijn tussen de vijftien en twintig jaar oud. Dit is hangen in de klassieke zin van het

‘Veiligheidsprobleem oplossen kan alleen als je ook armoede bestrijdt’ woord. Een beetje geinen en veel jongensachtige bravoure. Ze kennen de contactvaders en respecteren hen. Ook met de ISApatrouille hebben ze weinig problemen. Minder te spreken zijn ze over de Vliegende Brigade. Marouan lucht zijn hart: ‘Soms komen ze naar ons toe en zeggen ze: als jullie hier over vijf minuten nog staan, krijgen jullie een bekeuring. De ene dag lachen ze met je en de volgende dag kennen ze je niet meer.’

Illustratie: Pejo

10

PORTRET


Hans Plomp: ’Ik leef tweedehands’ Schrijver, dichter, provo en Ruigoordpionier Hans Plomp (64) is een succesvol schrijver. Hij heeft een dertigtal boeken gepubliceerd. Zijn ‘Amsterdams dodenboekje’ sloeg in 1970 in als een bom en behoort tot het Amsterdams erfgoed.

tekst Toine Graus foto Ingrid de Groot ‘In Ruigoord mochten we blijven werken, maar niet wonen’

I

n 1976 werd het schrijvend bestaan moeilijk: ‘Vanaf dat jaar werd ik weggecensureerd door de stropdassenbrigade. “We rekenen af met de jaren zestig”, zeiden ze. Hoezo? Waren we dan zo gevaarlijk? ‘Halverwege de jaren zestig leidde ik een normaal bestaan. Ik was vroeg getrouwd en we hadden een dochtertje. Ik werkte als leraar op een avondschool en studeerde Ne-

‘Rondkomen met weinig geld is het minste probleem in het leven’ derlands aan de Universiteit van Amsterdam. Vlak voor mijn laatste tentamen ging ik op reis en nam een studieboek mee in mijn rugzak. Toen ik dat opende, sloeg me zo’n vreselijke spruitjesgeur tegemoet dat ik het meteen weer dichtsloeg. Sindsdien ging ik mijn eigen weg: reizen, schrijven en actie voeren met Provo. Het leidde tot een breuk met mijn ouders en mijn vrouw en ik groeiden uit elkaar. In 1968 werd mijn eerste roman uitgegeven. Het was een groot succes. Ook mijn andere boeken werden goed ontvangen. Ik kon van mijn schrijverschap leven. Werken hoefde niet meer.’ Ruigoord ‘Op mijn 28ste werd mijn hele leven op zijn kop gezet. Ik raakte ik in een diepe crisis, wist niet meer wie ik was, zag vreselijke dingen en niemand kon contact met mij maken. Dankzij mijn ouders, die ik al jarenlang niet meer had gezien, ben ik eruit gekomen. In januari 1973, vlak na mijn crisis, stierf mijn vrouw aan leukemie. In twee weken was het gedaan. Nog in datzelfde jaar vertrok ik naar Ruigoord. Met honderd man hadden we het hele dorp bezet en voor sloop behoed. In het Amazonegebied moeten indianendorpjes wijken voor grote landbouwbedrijven. Hier verdwijnen dorpen voor multinationals. Ik zie het verschil niet zo. Al die gebeurtenissen hadden grote gevolgen. Na de dood van mijn vrouw kwam mijn dochter bij mij wonen in Ruigoord. Ze was tien en het was nogal traumatisch,

heeft ze me later verteld. Ze kwam vanuit de keurige Stadionbuurt naar het spookdorp Ruigoord. Ze zag overal spoken. Een ander uitvloeisel van dat jaar was het boek ‘In de buik van moeder natuur’, waarin ik mijn crisis beschrijf. In 1976 werd het gepubliceerd. Ik beschouw het als een van mijn beste boeken maar het werd totaal afgekraakt. Vanaf dat jaar werd ik door de critici weggeschreven. Niet alleen ik, maar de hele generatie schrijvers van de jaren zestig en zeventig werd uit de literatuur verwijderd door de antirevolutionairen. De geest van de jaren zestig moest terug in de fles. Godzijdank woonde ik toen in Ruigoord. Geld was daar geen probleem. We hoefden geen huur te betalen en we leefden sober. In luxe dingen waren we niet geïnteresseerd maar reizen vonden we wel belangrijk. In 1978 kregen we de Magic Bus cadeau. Met de helft van de Ruigoorders zijn we toen gaan reizen tot in Tibet toe. Het idee was naast onze vaste basis Ruigoord een mobiele basis te hebben. Het was geweldig. Ik denk dat ik alles bij elkaar vijf jaar in het Verre Oosten heb doorgebracht. Ik bleef schrijven in Ruigoord maar dat was secundair ten opzichte van het echte leven daar. Dat was een levende roman. Achteraf gezien ben ik blij dat ik niet alleen in het schrijverschap ben blijven hangen, want het is een vreselijk lot als je dat wordt afgenomen. Zoveel collega’s zijn depressief geworden of verslaafd of zijn in een inrichting terecht gekomen. De inkomsten uit het schrijverschap werden na 1976 steeds minder en hoewel ik geen huur had moest ik wel gas, elek-

tra en telefoon betalen. Dat werd steeds moeilijker. Toen ik echt wanhopig was kwam de redding: de Weduwen- en Wezenwet. In 1984 werd die wet ook van toepassing op weduwnaars. Tot mijn stomme verbazing kreeg ik een uitkering. Niet veel later is die wet weer aangepast. Alleen weduwnaars die vóór 1945 waren geboren kregen nog geld. Ik ben van 1944. Puur geluk en mazzel. Zo kon ik blijven schrijven en werken voor Ruigoord als onbetaald vrijwilliger. Ik hoef aan niemand concessies te doen en dat beschouw ik als een groot privilege. Inclusief vakantiegeld, heb ik duizend euro per maand. Ik heb nooit veel meer of minder gehad. Het minst problematische van het leven is wel rondkomen met weinig geld. In Ruigoord was dat geen punt, maar sinds ik vijf jaar geleden naar Amsterdam ben verhuisd is het toch wel lastiger geworden. Die verhuizing was het gevolg van een jarenlange juridische strijd tussen de krakers en het Amsterdamse Havenbedrijf. Dat bood een compromis aan: Ruigoord zou niet worden gesloopt en de mensen mochten er wel blijven werken, maar niet meer wonen. Dat hebben we tenslotte geaccepteerd. Nu huur ik een woning op het Zeeburgerpad. Ik krijg wel huursubsidie, maar niettemin merk ik dat ik in de laatste week van de maand geen geld meer heb. Schraalhans is dan keukenmeester. Uitgaan is er niet bij, maar in Ruigoord is wel een betaalbaar restaurant en er is altijd meer dan genoeg te doen. Je moet inventief zijn. Ik zit in een ruil/kringloop circuit. Van een Duitse vriendin kreeg ik een

Hans Plomp Amsterdam, 1944 Enkele publicaties: In Amsterdam, (inclusief het Dodenboekje) In de Knipscheer, 1993 In India, In de Knipscheer, 1990 Open inrichting, In de Knipscheer, 1985 Een schizofreen is nooit alleen, In de Knipscheer, 1983 In de buik van moeder Natuur, De Harmonie, 1976 De ondertrouw, Marnix pocket, 1972 Amsterdams Dodenboekje, De harmonie, 1970

Volkswagen cadeau van vijftien jaar oud. Op het ADM-terrein zitten mensen die dat autootje goedkoop kunnen repareren. Ze kunnen ook loodgieten, je geiser maken of je dak herstellen. Er zijn zelfs tandartsen. En alles voor een habbekrats. Er is een gigantisch alternatief circuit in Amsterdam. Ik woon vlak naast een Juttersdok. Alle kleding en huishoudelijke dingen koop ik daar. Ik leef tweedehands. Uit principe heb ik nooit een tv gehad, maar nu heb ik er een met video gekocht in het dok. Kan ik alle films zien die ik in Ruigoord heb gemist. Een videootje kost vijftig cent. Het is leuk om te overleven met weinig geld. In de Kalverstraat ga ik over mijn nek. Een broek van 80 euro of schoenen van honderd, dat schijnt normaal te zijn. Ik wil het niet, het zegt me niets. Als je veel in arme landen hebt gereisd, leer je waarderen dat je te eten hebt, schoon drinkwater en een huis. Echte rijkdom is de mogelijkheid hebben je leven in te richten zoals jezelf wilt en niet gedwongen te worden tot arbeid waar je niets mee hebt. Canada Saai is het leven met weinig geld allerminst. Volgende maand gaan we met de oude Magic Bus naar kraakdorp Christiania in Kopenhagen voor een Amsterdamse manifestatie en ik ben bezig geld bij elkaar te sprokkelen voor een reis naar Vancouver in Canada. Ik heb een reisboek met de titel ‘In India’ dat ik vroeger heb geschreven, in het Engels vertaald. Het wordt uitgegeven in Canada. Daar wil ik bij zijn. Misschien vergoedt de uitgever de helft van mijn ticket. Zo gaat het altijd met mij; als het moeilijk wordt komt er redding: Gerard Reve hielp me met het uitgeven van mijn eerste boek, uitgever Johan Polak hielp me aan een huis en een baantje toen ik moest trouwen. Ruigoord kwam net op tijd na een heel moeilijke periode en toen ik echt geen geld meer had, kwam er de Weduwenen Wezenwet. Ik zal de eindstreep wel halen, denk ik.’ • De meeste boeken van Hans Plomp zijn alleen nog verkrijgbaar in bibliotheken of het antiquariaat. Zie voor een overzicht van zijn publicaties: www.epibreren.com/rs/plomp.html

12

KUNST CULTUUR VAKANTIE


42 zomerse tips voo

De kinderen zes weken vrij, maar geen geld voor vakantie? Daarom niet getreurd. Deze maand hebben we m

Buiten

op: donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag vanaf 12:00 uur.

1 Klimmuur Spaarnwoude

7 Treintje

Bedoeld om kunst en recreatie te integreren. Een groot bouwwerk van 178 betonblokken; het zijn afgietsels van echte Belgische rotsen, uit de buurt van Namen. Gratis te beklimmen, maar is bestemd voor ervaren klimmers. Voor kinderen is er een klimgelegenheid in de buurt.

Breng een bezoekje aan het Amstelpark, tussen Amsterdam-Zuid en Buitenveldert. Het is giga-groot, met loslopende kippen, een doolhof, een zeehond, een vlindertuin en verrassende stukjes natuur. Er is ook een kinderboerderij en een grote speeltuin. En bovendien: een treintje dat je in een kwartier tijd door het hele park tsjoekt.

2 Vuurtje stoken of barbecue In een aantal natuurgebieden is het toegestaan om een vuurtje te stoken of te barbecuen. Zo mag het bijvoorbeeld in het Twiske, in Spaarnwoude, in recreatiegebied Ouderkerkerplas en bij de Gaasperplas. Samen hout sprokkelen, en dan gezellig rond het vuur zitten. Maak het begin met kleine houtjes en een prop krantenpapier. Met worstjes op een stok geprikt maak je een fantastische maaltijd! Als het vuur niet meer zo hoog brandt, kun je er aardappels in aluminiumfolie in leggen om te poffen. Vergeet de lucifers niet.

8 Natuurexcursies 1 Rondom Amsterdam zijn verschillende natuurgebieden van waaruit natuurexcursies worden georganiseerd voor kinderen en volwassenen. Leuk en leerzaam! Bijvoorbeeld: bezoekerscentrum Amsterdamse Bos met leuke activiteiten, zoals waterdiertjes ontdekken; bezoekerscentrum Ilperveld, even buiten Amsterdam-Noord, met diverse vaarexcursies; het IVN (Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie) verzorgt excursies rond de parken in de stad.

3 Wandelen

9 Natuurexcursies 2

Wandelen is een goedkope manier van recreëren. Door simpelweg de ene voet voor de andere te zetten verandert het landschap voortdurend. Drinken mee, boterhammen, klaar! In de omgeving van Amsterdam kun je verschillende NS-wandelingen maken : Gooise Lusthoven (Bussum), Kennemer duinen (Santpoort Noord), Naardermeer (Naarden-Bussum) en Noord-Hollands Duinreservaat (Castricum). Op internet zijn zeer veel wandelingen te vinden. Kijk bijvoorbeeld op wandelzoekpagina.nl waar 2500 wandelingen vermeld staan.

Het duincentrum De Zandwaaier in Nationaal Park Zuid-Kennemerland organiseert veel leuke kinderactiviteiten. Het is gelegen dichtbij station Overveen. Nieuw is het bezoekerscentrum De Oranjekom in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Van daaruit kun je regelmatig met boswachter of natuurgids erop uit. Neem in Haarlem bus 90 richting Den Haag tot halte Waterleiding / Oase. Voor een totaaloverzicht van diverse excursies kun je kijken op: www. natuurmonumenten.nl, of: www.natuurwegwijzer.nl. www.npzk.nl

4 Durgerdam Met de fiets de stad uit, via Zeeburg, de Schellingwouderbrug over naar Durgerdam, Ransdorp, Holysloot, Broek in Waterland. Geniet van het weidse zicht, zie de wolken langzaam over drijven, verdwaal in het vlakke land dat eens water was. Met een volle picknickmand erbij kan de dag niet meer stuk.

Water 10 Pontjes

De enige nog werkende molen van Amsterdam staat in Sloten. Dagelijks geopend vanaf 10:00 uur; de rondleidingen zijn speciaal gericht op de belevingswereld van kinderen. Naast de molen is het Kuiperijmuseum, waar te zien is hoe vroeger houten vaten werden gemaakt. Er is tevens een ‘ambachtelijke snackbar’ met zelfgemaakte frites. Deze is te bereiken vanaf Leidseplein met bus 145 of tien minuten lopen vanaf de eindhalte van tramlijn 2. Toegang: volwassenen 5,50 euro, kinderen 2,00 euro

Lekker heen en weer met de pontjes over het IJ, achter het Centraal Station. Kost niets en je kunt zo vaak je wilt. Daarna feestelijk picknicken langs het water. Oké, het is niet de Bosporus of de straat van Messina, maar de boottocht van Amsterdam Centraal naar de NDSM-werf in Noord is in elk geval gratis. Het tochtje met de veerboot duurt ongeveer twaalf minuten. In die tijd krijg je een aardige blik op de nieuwbouw op beider IJ-oevers. Het heeft een tijd geduurd, maar het Westerdokseiland is eindelijk volgebouwd en ook Overhoeks begint ergens op te lijken. Eenmaal in Noord kun je naar het alleraardigste café IJ-kantine of naar de oude werf, die geheel is omgebouwd tot broedplaats. Goed voor een paar uur vermaak en dan weer met hetzelfde pontje terug.

6 Zomerbloemenpluktuin

11 Waterspeelplaatsen

Tussen Ouderkerk aan de Amstel en Uithoorn vind je de Zomerbloemenpluktuin van Anne Marie Fontijn. Leuk om naartoe te fietsen en prachtig om rond te kijken in de plantenkas. Kinderen mogen hier zelf bloemen plukken. Maar let op: je moet de geplukte bloemen betalen als je weggaat! Adres: Amsteldijk Zuid 183 b, Nes aan de Amstel. Geopend

Op het dak van Nemo vind je in de zomer het ‘Splashing Water Wonder’ . Vierduizend liter water dat door dertig bakken naar beneden stroomt. Het is aan jou om dat in goede banen te leiden. In Zuidoost vind je op 5 minuten van de metrohalte de Waterspeelplaats Gaasperplas: met waterglijbaan en kabelbaan over het water. De Blauwe Poort in ‘t Twiske heeft

5 Molen van Sloten

een watergordijn en een piratenschip dat erop wacht om geënterd te worden. In Spaarnwoude kun je je uitleven in Avonturenland, met kruiptunnels, wiebelvlotten en een kabelbaan. Alleen bereikbaar via het water...

12 Nepstrandjes Als het warm is en de trein naar Zandvoort te duur, kun je in Amsterdam verschillende nepstrandjes bezoeken. Blijburg (in IJburg), Strand West (Stavangerweg 900), Amsterdam Plage (Stenen Hoofd – westelijk van CS), Strand Zuid (achter de RAI), de strandjes langs De Nieuwe Meer en zelfs het dak van Nemo is in tropische sferen.

13 Zandvoort Het strand is eigenlijk vlakbij Amsterdam en het is er altijd heerlijk. Of het nou zonnig is of bewolkt. Kinderen vermaken zich altijd aan het strand. Bouw een zandkasteel, verzamel schelpen of ga strandjutten. Altijd goed.

14 Pierenbadje In ieder stadsdeel tref je wel één of meer pierenbadjes. Een uitkomst in de zomer als het te heet is om binnen te blijven. In totaal zijn er maar liefst zeventien pierenbadjes in de stad, inclusief badmeester. Het water wordt dagelijks gecontroleerd op hygiëne.

15 Natuurwater Rond Amsterdam kun je op talloze plekken gerust buiten zwemmen in natuurwater. Het water wordt regelmatig gecontroleerd op hygiëne en veiligheid. Om zeker van je zaak te zijn kun je kijken op: www.noordholland.nl en verder kijken bij natuur en recreatie. Je kunt ook checken via de Zwemwatertelefoon: 0800 – 998 67 34. Een greep uit het aanbod aan zwemlocaties: Ouderkerkerplas, Gaasperplas, Buitenplaats Westeramstel, Vinkeveense plassen, Strand Muiderberg, Hemmeland, Twiske, De Nieuwe Meer, Sloterparkbad, Oosterbad, Houtrak (Spaarnwoude). Voor het Kinselmeer geldt een zwemverbod.

16 Bootje huren Het huren van een roeiboot kost gemiddeld zo’n vijf of zes euro per uur. Ervaar de rustgevende deining op het water. Neem zonnebrand mee, maar ook een trui voor als het koud wordt. Peddelen kan in: Amsterdamse Bos, Sloterplas, ‘t Twiske, Spaarnwoude (‘Watergeus’), Jisp of Wormer.

Kijken 17 Televisie-opnames De Vara stelt mensen in de gelegenheid om opnames van televisieprogramma’s bij te wonen. Leuk om dat eens mee te maken. Kom naar: De Wereld Draait Door, Mooi! Weer De Leeuw, of andere programma’s. Kijk op www.omroep.vara.nl of bel met Vara Klantenservice 0900 – 0123. Soms moet je lang van te voren reserveren.

18 Poppenkast Al meer dan 130 jaar zijn er poppenkastvoorstellingen op de Dam, natuurlijk met Jan Klaassen en Katrijn.

Van mei t/m september zijn er iedere woensdagen zaterdagmiddag voorstellingen, om 13:00, 14:00, 15:00 en 16:00 uur. Gratis. Bij slecht weer wordt er niet gespeeld.

19 Begijnhof / Schuttergalerij Een prachtig stukje oud Amsterdam, verscholen achter een poortje op het Spui. In het hofje staan 47 huisjes en een kapel, tussen twee bleekvelden in. Een van de huizen is misschien wel het oudste houten huis van Nederland, het stamt uit 1470. Leuk om rond te kijken en een vleugje Middeleeuws Amsterdam op te snuiven. Daarna kun je gelijk door naar het Amsterdams Historisch Museum, gevestigd in het voormalig burgerweeshuis. Hier kun je zonder te betalen een aantal fraaie schutterstukken zien.

20 Diamantslijperij Ook leuk om je eens te vergapen aan het speelgoed van de rijken: diamanten. Amsterdam is er al vierhonderd jaar bekend om. Bij Gassan, tegenwoordig gevestigd op de Nieuwe Uilenburgerstraat, kun je gratis een rondleiding krijgen en met eigen ogen zien hoe van ruwe diamanten de mooiste briljanten worden gemaakt. Aanmelden via www.gassandiamonds.com. Je kunt ook naar Amstel Diamonds, Amstel 206 – 208, of naar het Amsterdam Diamond Centre op het Rokin. Meest bezocht is Coster Diamonds, op de Paulus Potterstraat 2 – 8, tussen het Rijksmuseum en het Van Goghmuseum. Hier is de grootste ongeslepen diamant ter wereld te bezichtigen: 181.15 karaat.

KUNST CULTUUR VAKANTIE


or de grote vakantie

maar liefst 42 tips voor uitstapjes en activiteiten, voor iedere dag één. En ... ze kosten niets of nagenoeg niets. een grote uitdaging om dat wat je ziet op papier te krijgen. Met kleurpotloden of waterverf wordt het nog mooier. Tekenen, dat is een kwestie van oefenen. Door het veel te doen krijg je steeds beter resultaat.

25 Voetballen De gemeente heeft vorig jaar groen licht gegeven voor de aanleg van een aantal ‘Cruijff Courts’. Dat zijn ‘echte’ voetbalveldjes waar kinderen een balletje kunnen trappen. Een aantal veldjes zijn nog in aanleg. Maar op het Oranjeveld in Bos en Lommer kun je in ieder geval terecht. Zo ook op het Sumatraplantsoen in Zeeburg, in AmsterdamOost naast het Montessoricollege, in Geuzenveld aan de Daniël Vosstraat en in Amsterdam-West naast het Olympisch Stadion.

26 Bouwspeelplaatsen Timmeren, bouwen, samenwerken. Daar doe je ieder kind een plezier mee. En het kost niks. Het kan op ‘t Landje in het Rembrandtpark: een avontuurlijke bouwspeelplaats waar je hutten of vlotten kunt bouwen, ponyrijden en nog veel meer! Op Jeugdland Oost (Valentijnkade 131) kun je ook naar hartelust bouwen en spelen. De eerste drie weken van de vakantie kun je in Osdorp hutten bouwen op de Timmerweide (Sportpark Ookmeer, achter de brandweerkazerne).

Binnen 21 Bezoek een probleemwijk

27 Bibliotheek

De MUG heeft sinds juni een serie over Amsterdamse probleemwijken. Dat wil zeggen: zo worden ze aangeduid. Een dagje in de Indische buurt bijvoorbeeld zou best eens twijfels kunnen zaaien over dit begrip. Het is een levendige buurt, met een uitgebreid en afwisselend aanbod. Winkels, eethuisjes, een zwembad en een bioscoop om maar eens wat te noemen. Ook het Flevopark is beslist de moeite waard.

Op een regenachtige dag kun je naar de nieuwe Openbare Bibliotheek op het Oosterdoksplein. Het prachtige gebouw is alleen al een belevenis. In het souterrain kun je riant boekjes lezen of voorgelezen worden. Er zijn verschillende activiteiten, ook in de zomer. Zie de website: oba.nl

22 Gratis naar de film Elke laatste zondag van de maand vertoont het Theater van het Woord in de Openbare Bibliotheek op het Oosterdokseiland een documentaire die eerder op het IDFA draaide. De entree is gratis, de aanvangstijd is altijd om 15.00 uur. Voor het programma, zie de publicaties van het IDFA en de OBA.

23 Rijks gratis voor jeugd Het duurt nog tot 2013 voordat het Rijksmuseum volledig is verbouwd. Tot die tijd moeten we het doen met de zuidvleugel en de tuin. Laatstgenoemde is overdag voor iedereen te bezoeken, het museum is gratis voor iedereen tot achttien jaar.

Doen 24 Tekenen Trek de natuur in en neem een tekenblok mee en potloden. Zoek een plekje met een mooi uitzicht en tekenen maar! Het kost niets en het is

28 Miniatuurmuseum Het Dr. Sarphatihuis aan de Roetersstraat heeft een eigen miniatuurmuseum dat vrij toegankelijk is. Er zijn maar liefst 1700 minikunstwerkjes te zien, ook van wereldberoemde kunstenaars. De norm is dat het kunstwerk niet groter mag zijn dan 20 x 15 x 15 cm. Het levert verrassende en toch typerende werkstukken op. Leuk voor als het regent. De kunstwerken vormen voor de bewoners en hun bezoekers een mooie aanleiding voor een dieper gesprek. Er is ook een snoezeltuin waar alle zintuigen aangesproken worden. Daarna kun je goedkoop een kopje koffie drinken in de tegenoverliggende mensa van de Universiteit.

29 Noord/Zuidlijn Voor basisschoolleerlingen is er twee keer per dag, van dinsdag t/m vrijdag een ‘bouwpuzzeltocht’ rondom de Noord/Zuidlijn. Vanuit het bezoekerscentrum op het Stationseiland worden kinderen aangespoord om na te denken over kwesties rondom de aanleg van de metrolijn. Gratis. Bel voor info: 020 – 344 50 70.

30 Roltrap Vooral kleine kinderen vinden het geweldig: op en neer met de roltrap. Bij de Bijenkorf heb je prachtige roltrappen die een spannend uitzicht bieden op de winkelende mensen diep beneden.

de wandeling maken over de dam, die zo breed is als vier naast elkaar geparkeerde auto’s. Na een half uur sta je midden in het IJ-meer, met uitzicht over Durgerdam en Ransdorp aan de ene kant en IJburg-inaanbouw aan de andere. Prachtig.

32 Schiphol

39 Het Schip

Een dagje naar Schiphol is een feest voor kinderen. Er is van alles te zien. Opstijgende vliegtuigen, de bedrijvigheid met koffers en karretjes, hartverscheurend afscheid en ontroerend weerzien.

Er was eens een tijd dat een architect het belangrijk vond dat arbeiders met elkaar in een paleis konden wonen. De naam van die architect is Michel de Klerk en zijn arbeiderspaleis is wereldberoemd. Een bezoek aan het museum Het Schip is een ware ervaring. Naast de expositie van straatmeubilair in Amsterdamse School-stijl kun je een kijkje nemen in een arbeiderswoning zoals die eruitzag in het begin van de twintigste eeuw. Woensdag t/m zondag van 13:00 tot 17:00 uur. Toegang: 5,00 of 2,75 met Stadspas.

33 Hofjesconcerten Gratis concerten in diverse hofjes in de Jordaan: van fado tot jazz en van klassiek tot smartlap. Elke twee weken op zondagmiddag 15:00 uur. Zie: www.jordaanweb.nl onder: hofjesconcerten.

34 Varkens Varkens zijn sociale, nieuwsgierige en intelligente dieren. Ze zijn slimmer dan honden. Breng eens een bezoekje aan Het Beloofde Varkensland. Het is een vrolijk opvangcentrum voor varkens die ontkwamen aan het slachthuis. Het centrum wordt gerund door Dafne Westerhof. Bovenkerkerweg 132 in Amstelveen. Zie: www.familiebofkont.nl.

35 Geitenboerderij Ooit geitenijs gegeten? Zoniet, dan is geitenboerderij De Ridammerhoeve een mooi reisdoel voor een uitstapje. Het ligt midden in het Amsterdamse Bos. De geiten lopen er los tond en voor 50 eurocent mogen kinderen de jonge geitjes de fles geven. Dinsdags gesloten.

36 Eendjes Geluk is zo simpel: bewaar je oude brood en ga eendjes voeren. De leukste parken om de eendjes te voeren zijn natuurlijk in de eerste plaats het Vondelpark, hoewel erg druk, het Oosterpark met een grote populatie aan watervogels van diverse pluimage, het grote Flevopark en het gezellige Sarphatipark.

37 Metz In dit mini-Bijenkorfje aan de Leidsestraat kopen de rijke mensen van de stad hun kleding en gadgets. Maar gewone mensen zijn er ook welkom. Ga met het gammele liftje naar de bovenste etage: daar is het restaurant met de zogenaamde Rietveldkoepel, ontworpen in 1933.. Geniet van een prachtig panorama over de stad met een kopje thee. Tot 1986 was dit nota bene de ‘rommelzolder’ van Metz. Gelukkig is het opgeknapt onder leiding van Cees Dam, geen onbekende in de wereld van de architectuur.

38 Strekdam Als je vanaf CS tram 26 neemt richting IJburg, stap dan uit bij de eerste halte na het viaduct. Volg de bordjes naar Kaap Kot, dat is het voor malige informatiecentrum voor bewoners van IJburg in spé. Achter het Grand Café loopt de strekdam het IJ-meer in. Deze dam, bedoeld om de golfslag van het open water te breken, is feitelijk een grote rioolbuis. Je kunt een schitteren-

40 Amstelkring Museum Amstelkring, oftewel: ‘Ons’ Lieve Heer op Solder’ staat midden op de Wallen, op de Oudezijds Voorburgwal 40. Je kunt er een kijkje nemen in een woning die is ingericht in de stijl van de 17e eeuw. Indrukwekkend is de grote schuilkerk op de zolder van het pand. Vanaf de zestiende eeuw was het in het protestantse Amsterdam verboden voor katholieken om hun geloof te belijden. Vandaar dat katholieken gedurende tweehonderd jaar ‘stiekem’ op zolder de kerkdiensten moesten bijwonen. Maandag t/m zaterdag van 10:00 uur tot 17:00 uur. Toegang: 7,00 euro, kinderen 1,00 euro.

41 Het Amsterdamse bos Ooit ploeterden de werklozen er met kruiwagen en schop. Het is overigens geen bos, maar een park in Engelse en Pruisische stijl. Groot is het zeker. Ter vergelijking, het is twintig keer zo groot als het Vondelpark en tweeënhalf keer zo groot als het Central Park van New York. Er is genoeg te beleven: met goed weer zwemmen en anders voetballen, wandelen, fietsen of het ‘beklimmen’ van de heuvel. Het bezoekerscentrum Amsterdamse Bos (voorheen Bosmuseum) geeft een indruk van hoe het Amsterdamse Bos is aangelegd. Alleen al tussen 1934 en 1940 sjouwden zich hier twintigduizend werklozen een breuk, opdat u hier de kinderen kunt uitlaten. Pas na dertig jaar was het Bosplan klaar. In het gloedjenieuwe Bezoekerscentrum is ook veel informatie over alles wat leeft, bloeit, kruipt, rent en graaft in het bos. Adres Bezoekerscentrum: Bosbaan 5, Amstelveen

42 Kattenkabinet Als je van poezen houdt, mag je een bezoekje aan het Kattenkabinet niet missen. Het museum biedt naar eigen zeggen een ‘zo volledig mogelijk beeld van de rol die de kat in de kunst en cultuur door de eeuwen heen vervult’. Het is gevestigd in een prachtig klassiek pand aan de ‘Gouden Bocht’ op de Herengracht nummer 497. Toegang: 5,00 euro, kinderen 2,50 euro.

13

14

KUNST & CULTUUR


open podium

Hout en vloeistof 2 Rob Juda (Amsterdam, 1952) www.robjuda.com

Rob Juda: Hout en olie 2 (computerkunst, voorlopig alleen te zien op www.robjuda.com; in de loop van dit jaar wellicht als poster verkrijgbaar)

‘V

an kunst kun je niet rondkomen. Niet toen ik in 1978 als monumentaal vormgever aan de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving afstudeerde en nog steeds niet. Daarom ben ik mij gaan toeleggen op productontwikkeling, puur voor de kostwinning.’ Aan het woord is een bescheiden Rob Juda, geboren en getogen in Amsterdam maar al sinds zijn studie aan de

Koninklijke Academie in Den Bosch woonachtig. In feite komt Juda wel degelijk van zijn kunsten rond, zij het als ontwerper. Zo ontwierp hij een klok die van kleur verandert. Jarenlang een verkoopsucces bij onder meer V&D en in antroposofische winkels. Juda’s designklokken zijn ook te bezichtigen in het Nederlands Goud-, Zilver- en Klokkenmuseum in Schoonhoven. ‘Ik doe vooral

plastic’, licht Juda toe. ‘Plastic voor in huis.’ Het werk op het Open Podium van deze maand komt uit de serie Patronen, vooralsnog alleen te zien op www.robjuda.com. Juda’s patronen zijn volledig op de computer gemaakt. Op zijn website is ook een serie digitale landschappen, buttons en sprookjesdieren te zien. Uitgangspunten in zijn werk zijn

compositie en kleurstelling. Naast abstracte composities maakt hij ook meer herkenbaar werk, zoals de landschappen. Aan de serie Patronen is goed te zien dat Juda in de eerste plaats vormgever is, die zijn brood als freelance ontwerper verdient. Is hij beledigd als iemand zegt dat zijn ‘patronen’ het goed zouden doen als meubeldessin of behang? ‘Nee, het klopt helemaal dat ook mijn vrije

werk aan vormgeving verwant is. Ik wil nog meer die rich-ting op.’ Wie graag iets van Juda in huis wil hebben, moet nog even wachten. Hij is in gesprek met een postermaker en hoopt zijn werk nog voor het eind van het jaar naar de posterwinkels te kunnen brengen. Een ‘echte’ Juda aan de muur is straks dus voor iedereen bereikbaar.

KUNST & CULTUUR


15

Schaken in het filmmuseum? Denksportcentrum in het park nog ver weg In 2010 vertrekt het Filmmuseum naar de IJ-oevers. Het paviljoen in het Vondelpark zal dan grotendeels leeg komen te staan. Honderden Amsterdammers hebben zich uitgesproken voor een nieuwe bestemming als denksportcentrum.

Martin Brandwagt

D

enksport is ondanks zijn laagdrempeligheid (lage contributies) en milieuvriendelijkheid (veel meer dan een tafel, stoelen plus wat speelattributen heb je niet nodig) een ondergeschoven kindje binnen het sportbeleid van de gemeente Amsterdam. Waar steden als Haarlem, Zwolle, Zoetermeer en zelfs Amstelveen beschikken over prachtig uitgeruste gebouwen waarin plaats is voor alle disciplines, daar mogen de hoofdstedelijke verenigingen het zelf uitzoeken in buurthuizen en bovenkroegse zaaltjes. Het Witte Huis, een particulier initiatief van twee fanatieke bridgers, is het enige dat enigszins in de buurt komt. Dit ligt echter aan de rand van de stad en bedient louter bridgeverenigingen. Als het aan een groep enthousiaste denksporters ligt zal er over niet al te lange tijd verandering komen in het gebrek aan geschikte locaties. De stichting Denksportcentrum is sedert 2006 op zoek naar een plek waar Amsterdamse clubs zich kunnen huisves-

Benzinedampvrij terras aan het Vondelpark foto: Ingrid de Groot

ten en van waaruit een jeugdopleiding georganiseerd kan worden. Het moet verder een centrum worden waar geinteresseerden kunnen binnenlopen voor informatie of een potje schaak. Het oog van de stichting is gevallen op het gebouw aan de noordkant van het Vondelpark, nog net binnen de stadsdeelgrenzen van Oud-West. Het vier verdiepingen tellende parkpaviljoen, dat stamt uit 1874, wordt momenteel gedeeld door café/restaurant Vertigo en het Nederlandse Filmmuseum. Vertigo beheert de helft van de begane grond en het terras, het Filmmuseum de rest. Ondanks deze prachtige locatie gaat het Filmmuseum weg uit het pand. In 2010 wordt een nieuw gebouw geopend op de noordelijke IJ-oever. Het Filmmuseum heeft altijd al een ambivalente relatie gehad met haar plaats in het Vondelpark. Aanvankelijk leek het een aardig idee om horeca met een museumfunctie te combineren. Bezoekers van het restaurant, waarvan de naam met gevoel voor ironie werd ontleend aan een bekende Hitchcock-film, zouden door-

Z Ramsj

Lezen bij lamplicht Jos Verdonk

e bestaan gelukkig nog, al worden ze steeds zeldzamer: mensen die niet voor de zekerheid van een vaste baan en dito inkomen kiezen, maar als kleine zelfstandigen hun eigen kostje bij elkaar scharrelen. Hendricus Melchers is zo iemand. Achttien jaar geleden begon hij in een voormalig kapperszaakje een piepklein winkeltje aan de Wittenburgergracht, waar hij met de hand vervaardigde lampen verkocht. Het zaakje ligt vlakbij de molen van Brouwerij Het IJ. Op deze plek is in het verleden hard gewerkt. Waar de barbier zich hier over zijn klant boog, is de vloer nog een beetje ingedeukt. Maar met die lampen liep het niet. Die handel was te exclusief en de echte liefhebbers wisten het winkeltje niet te vinden. Dus haalde Melchers een aan-

lopen naar de cinema en vice versa. Dat is nooit echt gelukt. Het benzinedampvrije terras werd een groot succes, maar van doorloop was, buiten de druk bezochte openluchtvoorstellingen, nauwelijks sprake. Waarschijnlijk tot opluchting van de filmliefhebbers, die zo in alle rust van hun Godards en Truffauts konden genieten. De directie van het Filmmuseum wilde in 1998 al vertrekken naar Rotterdam, waar het in een groot pand aan de Maas meer ruimte zou krijgen. Daar werd door het toenmalige bestuur een stokje voor gestoken. Over twee jaar krijgt de directie alsnog haar zin: een ruim pand aan open water, zonder vervelende, niet in cinema geinteresseerde bargasten. Robert Rehm, adviseur van de stichting Denksportcentrum en verwoed Go-speler weet het wel. ‘Zou het niet prachtig zijn als er in Amsterdam een plek bestaat, waar je gewoon naar binnen kunt lopen voor een potje schaak of dammen? We beseffen dat je met alleen de klassieke denksporten niet genoeg omzet kunt genereren. Wat ons betreft wordt het een centrum waar

je alle soorten denksporten en spellen kunt beoefenen. Dus naast dammen en Go ook Othello of Back Gammon. Het kan echt een plek worden waar mensen van verschillende culturen elkaar ontmoeten.’ Of het er ooit van komt en op deze plek, is allerminst zeker. Het stadsdeel Oud-West, eigenaar van het pand, heeft nog geen keus gemaakt. Voorlichtster Ingrid Beeke van OudWest: ‘Het gaat nog geruime tijd duren voordat het Filmmuseum vertrekt. Wij verwachten dat niet eerder dan 2011. Het pand wordt niet gesloopt. We gaan in dit najaar een nieuwe huurder zoeken, wel eentje die de huur kan opbrengen. Er komt een open inschrijving, iedereen met een goed exploitatieplan kan zich aanmelden.’ Daarmee lijkt in elk geval het Vondelparkpaviljoen voor de stad behouden. In het najaar van 2007 bleek dat het pand bij veel Amsterdammers geliefd is. Agora Europa, een stichting die bewoners en overheden ondersteunt in buurtprojecten, hield de campagne ‘Nieuw Leven voor Oude Gebouwen’. Van de 28 Amsterdamse

gebouwen waarop gestemd kon worden, kreeg het paviljoen de meeste stemmen, 921 van totaal 5238. Carmen Flagiello van Agora Europa: ‘Oude gebouwen zijn de ziel van een wijk. Met sloop en nieuwbouw ruk je die weg. Het is een duwtje naar beleidsmakers: kijk eens wat de wens van het volk is. Vaak zijn het de beleidsmakers die bepalen wat de bestemming van zo’n pand wordt. Wij wilden met deze campagne laten zien wat de mensen zelf willen.’ Of het paviljoen ook de bestemming krijgt die veel stemmers willen, kan Flagiello niet beloven. ‘We hebben Oud-West benaderd voor deze campagne. Zij zeiden: geef maar een suggestie. Alles is welkom. Nou, die suggestie hebben ze nu. Zover ik weet, nemen ze het idee van een denksportcentrum ook serieus. Maar wij bepalen niets. We geven alleen een signaal.’ Robert Rehm is er niet gerust op. ‘Heel aardige mensen hoor, van Agora , maar ze hebben geen enkele politieke macht. Het zou me niet verbazen als Oud-West uiteindelijk toch in een achterkamertje gaat beslissen.’

tal diploma’s en noemde zijn zaak ‘Bloemen van Sophietje’. De vestiging van een derde bloemenzaak in de buurt maakte ook aan deze droom een eind. Opnieuw liet Melchers zich niet ontmoedigen. Hij ging weer lampen verkopen, maar betrok ze dit keer gewoon van de groothandel. Het winkeltje hangt en staat er vol mee. In een opwelling besloot hij daar tweedehands boeken bij te gaan verkopen. Wat heb je immers aan al dat licht als je daar niets bij te lezen hebt? De baas zelf is er vandaag niet. Wellicht is hij op pad. Behalve handelaar in lampen en boeken is Hendricus figurant in opera’s en toert hij met zijn zanggroepje De Mannen langs bejaarden- en buurthuizen. Rob de Rooy is zijn vrijdagse ver-

vanger. Hij is de boekenman van het zaakje en is verantwoordelijk voor de selectie, de inkoop en het prijzen van de papieren waar. ‘We kopen vooral in bij particulieren’, zegt De Rooy. ‘Als je vroeger teveel boeken had timmerde je er gewoon een kastje bij, maar dat is nu niet meer zo. Tegenwoordig ruimen mensen hun boeken op. Die komen dan hier terecht.’ Melchers en De Rooy richten zich vooral op literatuur. Daarnaast is er nog wat plek voor kinderboeken, kunstboeken en historische werken. De prijzen zijn uiterst vriendelijk. Zelfs levering op bestelling is mogelijk. Wanneer een klant op zoek is naar een bepaalde titel, gaat De Rooy daar naar op zoek. Behalve boeken en lampen kun je hier terecht voor de meest wonder-

lijke curiosa. Er zijn hier kaarsen van katholieke origine, allerhande beeldjes en ornamenten en spaarpotten in de vorm van dieren. ‘Onderaan zit een dopje,’ zegt De Rooy, ‘zodat je dat beest niet hoeft te vermoorden als de spaarpot vol is.’ De Rooy is nog voor tweeënhalve dag per week leraar Nederlands, maar zijn hart ligt bij tekenen, schilderen en vooral bij zijn boeken. ‘Het is beslist geen vetpot hier, maar als je een keer vier lampen verkoopt heb je toch weer een goede dag.’ Dan weer naar buiten. Een haring bij Kras op de hoek sluit mijn bezoek aan dit sympathieke, wonderlijke winkeltje af. • Hendricus boeken en lampen Wttenburgergracht 295 Amsterdam

16

KUNST & CULTUUR


Agenda Cultuur T/M 31 AUGUSTUS Gratis naar de film bij Pathé Ook deze zomer kunt u met de juli/augustusbon gratis naar de fi lm in de Amsterdamse Pathétheaters. Deze stadspasactie geldt voor alle dagen van de week en voor alle reguliere voorstellingen. LOCATIES Pathé de Munt, Vijzelstraat 15; Pathé ArenA, Arena Boulevard 600 en Pathé Tuschinski, Reguliersbreestraat 26-34 INFO 0900 14 58 (€ 0,35 pm) of www.pathe.nl TOEGANG MET JULI/ AUG-BON gratis

1

T/M 31 AUGUSTUS Ontdek het bij NEMO De nieuwe zomertentoonstelling in NEMO geeft antwoord op de vraag: Wie ben ik? Je bepaalt je eigen identiteit met behulp van interactieve proefjes en tests, onderzoekt lichamelijke kenmerken en je waant je een ander als je je in andere kleding hijst. Zijn al deze eigenschappen en profielen daadwerkelijk je identiteit? Terrasliefhebbers hebben t/m 31 augustus elke dag gratis toegang tot het grootste dakterras van Amsterdam: BovenNEMO met een fantastisch uitzicht over Amsterdam. LOCATIE Nemo, Oosterdok 2 INFO www.e-NEMO.nl of 0900 91 91 100 OPEN 10:00-17:00 TOEGANG 11,50 T/M 3 JAAR EN MET JULI/AUG-BON gratis

5

3

T/M 31 AUGUSTUS Maak een historische treinrit Eerst gaat u op eigen gelegenheid naar Hoorn. Daar kunt u een bezoek aan de Museumwerkplaats en het Museumseinhuis brengen. Vervolgens vertrekt de stoomtrein vanuit Hoorn om 11:00 naar Medemblik (aankomsttijd 12:15). Onderweg stopt de trein nog even bij het station van Wognum/Nibbixwoud. Na aankomst in Medemblik heeft u nog even tijd om rond te lopen in dit pittoreske stadje. Om 13:15 gaat u dan met de boot van Medemblik naar Enkhuizen (aankomsttijd 14:45). Tenslotte reist u met de NS-trein van Enkhuizen weer terug naar Hoorn. Zo heeft u een compleet dagje uit in dit historische stukje Nederland. LOCATIE Van Dedemstraat 8 (Transferium), Hoorn INFO 0229 21 48 62 of www.museumstoomtram.nl TOEGANG 22,00 4-11 JAAR 15,70 MET JULI/AUG-BON 5,00 / 3,00 T/M 3 JAAR gratis

4

1

4

2

T/M 31 AUGUSTUS Madame Tussauds Als u een bezoek brengt aan Madame Tussauds Amsterdam, komt u al uw favoriete beroemdheden tegen. Bekende sterren zoals Brad Pitt, Angelina Jolie, Jennifer Lopez en Kylie Minoque zijn allemaal aanwezig. Bezoek Captain Jack Sparrow en stap aan boord van de Black Pearl, kruip naast Robbie Williams in een groot tweepersoons bed, mix uw eigen tracks met Tiësto of test uw voetbalvaardigheden terwijl Ronaldinho toekijkt. Of vindt u politiek interessanter? U kunt zelf het land besturen vanuit de werkkamer van Minister President Balkenende! Verder kunt u vanaf juli ook een duet komen zingen met Jan Smit en poseren op de catwalk samen met topmodel Doutzen Kroes. LOCATIE Madame Tussauds, Dam 20 INFO 522 10 10 of www.madametussauds.nl OPEN 10:00-21:00 TOEGANG 19,95 MET STADSPAS 13,95 MET JULI/AUG-BON gratis

2

T/M 7 SEPTEMBER Onze auto’s in de Beurs Tien van de belangrijkste auto’s uit ons verleden zijn te bewonderen op de tentoonstelling Onze Auto’s in de Beurs van Berlage. Wie kent niet de Citroën 2CV, de Volkswagen Kever, de Mercedes Heckflosse, de Citroën DS, de Mini, het Dafje, de Jeep, de Nuna 4, de Porsche 911 en de Ferrari 250 GT SWB? Op de tentoonstelling zijn ze niet alleen te zien, maar krijgt u ook nog één keer dat positieve gevoel uit de tijd dat de auto nog het symbool was van vooruitgang en optimisme. Met de auto’s die er echt toe doen, filmbeelden, anekdotes en bijzonder fotomateriaal. LOCATIE Beurs van Berlage, Damrak 277 INFO 530 41 41 of www.onzeautos.nl OPEN 10:00 18:00 DO - ZA 10:00 - 22:00 TOEGANG OVERDAG 13,50 ’S AVONDS 17,50 MET JULI/AUG-BON gratis

T/M 31 AUGUSTUS Gratis boeken bij Leeshal Oost Leeshal Oost is een begrip in Amsterdam Oost. Al meer dan 50 jaar vindt u hier, vlakbij de Dappermarkt, alle soorten tweedehands boeken, tijdschriften, strips en nog veel meer. Houdt u van lekker snuffelen in stapels en bakken? Dan moet u vooral eens langsgaan bij Leeshal Oost. Ook voor kinderen is er van alles te vinden: leesboekjes (ook voor beginnende lezertjes), strips, maar ook jeugdliteratuur. Tegen inlevering van de juli/augustusbon kunt u voor € 6,50 gratis tweedehands boeken uitzoeken. Als u de boeken uit heeft en weer netjes inlevert bij de Leeshal, mag u voor de helft (dus € 3,25) nieuwe boeken uitzoeken! LOCATIE Commelinstraat 53 (bij de Dappermarkt) INFO 668 25 28 OPEN DI - ZA 9:00 - 17:30

T/M 31 AUGUSTUS Gratis naar de film in de filmtheaters Elke zomer weer een succes: lekker gratis naar de film in een van de Amsterdamse filmtheaters! Kijk in de filmladder welke films er draaien, bel het filmtheater van uw keuze of kijk op één van de websites. ADRESSEN EN RESERVEREN Cinecenter, Lijnbaansgracht 236, tel. 623 66 15, www.cinecenter.nl • De Uitkijk, Prinsengracht 452, tel. 623 74 60, www. uitkijk.nl • Het Ketelhuis, Cultuurpark Westergasfabriek, Pazzanistraat 4, tel. 684 00 90, www. ketelhuis.nl • Kriterion, Roetersstraat 170, tel. 623 17 08, www.kriterion.nl • Rialto, Ceintuurbaan 338, tel. 676 87 00, www.rialtofilm.nl • Studio K, Timorplein 62, tel: 06 17 02 74 07 / 692 04 22, www.studio-k.nu • The Movies, Haarlemmerdijk 161, tel. 638 60 16, www.themovies.nl TOEGANG gratis

T/M 27 AUGUSTUS Een zomer met Cary Grant Kom deze zomer in het Filmmuseum genieten van Cary Grant. Hij speelde in meer dan zeventig films en stond tegenover steractrices als Katherine Hepburn en Grace Kelly. Nog steeds geldt Cary Grant als een van de meest getalenteerde en stijlvolste Hollywoodsterren. Het Filmmuseum brengt deze zomer zijn beste werk, van George Cukors ‘Sylvia Scarlett’ (1935) tot Alfred Hitchcocks ‘North by Northwest’ (1959). LOCATIE Filmmuseum, Vondelpark 3 INFO www.filmmuseum.nl en 589 14 00 TOEGANG 7,80 MET STADSPAS 6,50 MET JULI/AUG-BON gratis

3

T/M 31 AUGUSTUS. Black is Beautiful in de Nieuwe Kerk In de Nieuwe Kerk wordt voor het eerst aandacht besteed aan de aantrekkelijkheid van de zwarte mens in de kunst van de Nederlanden. De tentoostelling ‘Black is Beautiful’ toont tekeningen en manuscripten uit binnen- en buitenlandse collecties en 135 schilderijen van onder andere Rubens, Rembrandt en Karel Appel. Gezamenlijk geven de werken een beeld van de veranderende rol van zwarte mensen in de Nederlandse kunst en cultuur. LOCATIE De Nieuwe Kerk, Dam INFO 638 69 09 of www.nieuwekerk.nl OPEN 10:00-18:00 DO -22:00 TOEGANG 10,00 MET STADSPAS 8,00 MET JULI/AUG-BON gratis

DI 22 JULI T/M ZA 9 AUGUSTUS Circus Renz presenteert Mystery Circus Herman Renz presenteert dit jaar de nieuwe show ‘Mystery 2008’, een programma vol verrassingen met vuur, water en mysterieuze effecten. Hoofdattractie is de illusionist Kim Kenneth met een adembenemende magic show. Het Poolse duo Acrobalance zijn krachtacrobaten van het zuiverste water. De clowns Milko & Frenky vormen de rode draad in het programma. LOCATIE hoek Beethovenstraat / Boelelaan INFO www.renz.nl OPEN DI T/M ZA 15:00 en 20:00 ZO 13:00 en 16:30 DI 22 JULI ALLEEN 20:00 TOEGANG 25,00 / 20,00 / 15,00 / 10,00 MET JULI/AUG-BON 10,00 korting

4

T/M 31 AUGUSTUS Zuiderzeemuseum Land of Water Het Zuiderzeemuseum presenteert Nederlandse kunst, cultuur en erfgoed op de grens van land en water. In het museumpark ziet u authentieke panden uit het voormalige Zuiderzeegebied, zoals een kerk, een school, een visrokerij en woonhuizen uit de omliggende vissersdorpen. Ambachtslieden zijn druk bezig met hun dagelijks werk: beroepen die tegenwoordig niet meer bestaan of die radicaal zijn veranderd. Er is ook een kunstroute, met verrassende combinaties tussen Nederlands cultureel erfgoed en moderne kunst van eigen bodem. In de straten van het museumpark ziet u bovendien eigentijds theater met soms een onverwachte twist. In juli en augustus krijgt u met de juli/augustusbon gratis toegang tot het museum en een drankje! LOCATIE Wierdijk 12-22, Enkhuizen INFO 0228 35 11 11 of www.zuiderzeemuseum.nl OPEN 10:00-17:00 TOEGANG 12,50 MET JULI/AUG-BON gratis

5

T/M 31 AUG Fotograaf Wim van der Linden Wim van der Linden (1941 - 2001) fotografeerde het Amsterdam van de jaren zestig. Zijn bekendste werk is het boekomslag van ‘Ik Jan Cremer’. De foto van de ruige auteur in spijkerpak op een antieke Harley Davidson werd door de fotograaf in scène gezet. In de jaren zeventig zou hij samen met onder anderen Wim T. Schippers opzien baren als programmamaker van VPROproducties als ‘Het Gat van Nederland’ en ‘De Barend Servetshow’. LOCATIE Gemeentearchief, Vijzelstraat 32 OPEN DI - ZA 10:00-17:00 ZO V.A. 11:00 TOEGANG 4,00 MET STADSPAS 2,00 TOT 12 JAAR gratis

SPORT


17

‘Dit wordt mijn laatste kunstje’ De Holland Acht is rock ’n roll op het water Neem acht super getrainde roeisters, een stuurvrouw, een roeiboot en je hebt de ‘Holland Acht’. En dan niet denken dat de stuurvrouw de ‘vrolijke passagier’ aan boord is. De stuurvrouw heeft een hard bestaan. Maar het grote afzien is niet voor niks.

tekst: André Stuyfersant foto: Sybrand Treffers

E

lke haal moet perfect zijn, moet een maximale opbrengst hebben. Het roeiblad moet goed in het water gestoken worden, anders werkt dat vertragend en is minder efficiënt. En de roeister die dat niet doet, krijgt van Workel technische aanwijzingen. Dat gebeurt tijdens de race, maar ook bij trainingen. Ze ziet alles. Niets ontgaat haar. Zij is de ogen van de achttien meter lange boot. Op het water is zij de coach die motiveert, aanmoedigt en kijkt naar de concurrentie. Zij bepaalt of een tussensprint getrokken moet worden en geeft het sein voor de eindsprint. Op basis van gevoel stuurt Ester Workel, 33 jaar, de boot. Maar dat doet ze toch niet helemaal alleen. De samenwerking met de slagvrouw is cruciaal. ‘Die is héél belangrijk, zij bepaalt het ritme, voelt hoe een race verloopt. Als het ritme goed is dan is een tussensprintje niet nodig. Ik weet wat zij denkt en zij weet dat van mij. Dan geeft ze een kreet en die geef ik door aan de andere meiden. Of die mij verstaan? Ik praat door een microfoon en aan boord zitten drie speakers.’ Met Workel aan de stuurtouwtjes kan je het als roeister slechter treffen. Maar hoe wordt iemand topstuurvrouw? Dat wordt bepaald door het toeval én de weegschaal. Ook bij Workel. Volgens haar rol je daar vanzelf in. ‘Als student heb ik op nationaal niveau geroeid. Maar ik was te klein en te licht om de top te halen. Ik werd een keer gevraagd om een boot te sturen. Ik had dat een paar keer gedaan en merkte dat, als ik in de boot zat, die veel harder ging. Op advies van mijn toenmalige coach ben ik daarmee doorgegaan.’ Met succes. Bij de laatst gehouden Olympische Spelen in Athene haalde de ‘acht’ verrassend het brons. Een resultaat waar niemand van tevoren op gerekend had. Helemaal de Roeibond niet. ‘De bond had geen beleid om een da-

Ester Workel: ‘Wij hebben de tactiek die bij ons past’ mes-acht naar de Spelen te sturen. Dat die boot vol kwam met roeisters was eigen initiatief van ons. Binnen een week had-

Op de valreep naar Peking Zes weken voor de Spelen was kwalificatie voor de Holland Acht nog steeds niet gelukt. Problemen met de boot, bemanning en daardoor met de eindsnelheid waren de oorzaak. Zo bleek de boot niet goed afgesteld te zijn voor verschillende roeisters. ‘Ook de eindsprint liet te wensen over. Daardoor moesten twee roeisters het veld ruimen. Met twee verse krachten ging het bij de Wereldbekerwedstrijden, begin juni in Luzern, opeens goed’, vertelt Workel. ‘Maar we werden in de finale toch nipt geklopt. Er is direct besloten om een extra trainingskamp in te lassen. In het Zwitserse Sarnen, hebben we fl ink aan de eindsprint gewerkt’. De lakmoesproef van al die extra trainingen volgde op achttien juni in het Poolse Pozan waar de twee resterende tickets voor Peking waren te vergeven. ‘Direct na de start gingen we aan de leiding. Dat hielden we de hele race vol. In de sprint werden we met centimeters geklopt door Canada. Met die tweede plaats grepen we toch een ticket naar de Spelen’, vertelt Workel opgetogen.

den wij zelf goede roeisters gezocht. Het was zó leuk’, vertelt ze enthousiast. ‘Tijdens wereldbekerwedstrijden kwamen we steeds dichter bij de wereldtop. Alles lukte. Zelfs plaatsing voor de Spelen.’ Dat die roeimeiden moeten trainen, spreekt voor zich. Maar hoe zit dat nou met iemand die aan twee stuurtouwtjes trekt? Onder de kreet ‘iedere kilo is er één te veel’ gaat Workel dat even uitleggen. ‘Hoewel ik in de boot een passieve rol heb, voel ik mij een atleet, train als een duursporter: veel fietsen en hardlopen, en dat tien keer per week. Hoe mijn dagindeling eruit ziet? Dat is half zeven opstaan om dan vijf kwartier te gaan rennen. Dan anderhalf uur met de ‘acht’ het water op. Om elf uur ben ik op mijn werk waar ik tot zeven uur blijf. Dan naar de sportschool om anderhalf uur te fietsen en vervolgens nog even een uur in de sauna.’ Ieder pondje gaat door het mondje, maar niet bij Workel. Daar gaat dus weinig in. Ze leeft op een streng dieet. En het weinige vet dát ze nog heeft wordt wel verbrand met Spartaanse trainingen. ‘Mijn vetpercentage is maar twaalf procent. Ik weeg nu vijftig kilo maar als ik niet zou trainen zit daar heel snel zeven kilo bij.’ Uitvalsbasis van de ‘acht’ is het Amsterdamse Bos. Woensdagmorgen negen uur. De training is gestart. De zon schijnt, met een moordend tempo wordt aan acht roeiriemen getrokken. Zweet druipt van getrainde lijven. De boot scheert over de Bosbaan. De Holland Acht, in volle actie, is puur geweld, de Formule 1 van het roeien, rock ’n roll op het water. Als stuurvrouw zit Workel te kicken. Maar dat schijnt niet altijd zo te zijn. ‘In de winter gaan we door. Dan gaan we ook het water op. Als die meiden het warm hebben, dan sterf ik van de kou. Ik zit stil in de boot. Het is kil en nat. Ik heb dan vreselijk last van wintertenen.

‘Wij hebben een doel, en dat zijn de Spelen in Peking’ Na zo’n training zit ik meer dan een uur in de sauna om op verhaal te komen. Hoe ik dat allemaal kan opbrengen? Heel eenvoudig! Dit is wat ik wil. We hebben onderling heel veel lol. We voeren wel veel discussies, maar hebben geen bonje onderling’, reageert ze op de vraag of dat wel goed gaat met acht meiden in één boot. ‘En,’ vervolgt ze, ‘wij hebben een doel. En dat zijn de Spelen in Peking.’ Of er door de Holland Acht voor God en Vaderland, met de blik op oneindig, wordt geroeid of dat er eerst een tactische bespreking volgt, gaat Workel even uitleggen. ‘We hebben onze eigen tactiek die bij ons past. Wij zijn een duurploeg die onze snelheid lang kan vasthouden. Van tevoren maken wij, samen met coach René Mijnders, een plan. Maar tijdens de race is het aan mij om daar op in te spelen.’ Wie de ‘Acht’ wel eens over de bochtige Amstel met zijn scheepvaart heeft zien ijlen, vraagt zich ongetwijfeld af of dat altijd goed gaat. Niet dus! Ook Workel had het dubieuze genoegen van een botsing. ‘Vanaf 1999 ben ik schadevrij gebleven, maar tijdens een race in Engeland ging het mis. Ik ramde een jacht, waar we meteen in vastzaten. Heel vervelend, maar je moet je wel realiseren dat die boot achttien meter lang is en dat er voor je acht meiden zitten. Achter die boot zie je niets.’ Hoe lang houdt Ester Workel, in dagelijks leven hoofd management bij de Marine op Kattenburg, haar gevecht met de conditie én de weegschaal vol? ‘In principe heb ik als stuurvrouw het eeuwige leven. Ik hoef nooit te knokken voor selecties, maar het is nu mooi geweest. Als het goed is wordt dit in Peking mijn laatste kunstje.’

8

IANCDHI TS E CR HG E RBOUNUDR T

Watskebuurt


De kwestie: Veiligheid moet van bewoners komen Boven: stadsdeelvoorzitter Verbeet zet zware jongens in tegen grootstedelijke problematiek

Minister Ella Vogelaar heeft 17 Amsterdamse wijken als probleemwijk aangeduid. Het gaat om buurten waar van alles mis lijkt, van slechte woningen tot hoge werkloosheid en onveiligheid. MUG Magazine volgt de komende jaren twee van deze wijken: de Indische Buurt en de Transvaalbuurt en vraagt zich af: Watskebuurt? Deel 2: Hoe onveilig is de Transvaal?

Beleidsmaker ‘Onze grootste urgentie is om te kijken wat we, samen met bewoners, kunnen doen om het gezicht van de Transvaalbuurt te verbeteren.’ Stadsdeelvoorzitter Martin Verbeet van Oost-Watergraafsmeer zegt een bewuste keuze te hebben gemaakt om vooral te interveniëren en bijvoorbeeld geen camera’s te plaatsen. ‘Veiligheid moet tastbaar worden en de bewoners weerbaar. De motivatie moet voor een deel van hen komen.’ Er is een interventieteam. Verbeet: ‘We hebben een bedrijf ingehuurd. Gespierde jongens die een punt kunnen maken. Daarnaast is de Vliegende Brigade bezig: een samenwerking van gemeente, stadsdeel, politie, het OM en de GGD.’ Zij moeten, gezamenlijk met de politie, toezicht op straat ‘koppelen aan professionele hulp’. In het Wijkactieplan wordt echter de vraag gesteld of, op het gebied van druggebruikers, ‘de wijkaanpak iets substantieels kan bijdragen’. Veegbeleid? ‘Het is niet alleen repressie’, belooft Verbeet.‘Er is een belangrijke rol voor de GGD en Streetcornerwork. Maar we zijn inderdaad met druggebruikers weinig concreet.’

Bewoner Op het Transvaalplein trappen wat jongeren een bal. Gevraagd naar veiligheid noemt Massut (17) twee problemen uit de buurt: de Vliegende Brigade en het ingehuurde beveiligingsbedrijf. ‘We worden gecriminaliseerd’, zegt Massut. ‘Ze komen vooral om ruzie te zoeken. Soms komen ze bijvoorbeeld met een groepje vlak bij ons staan, alleen maar om te luisteren wat we zeggen. Of er worden zomaar kentekens van brommers genoteerd. Laatst stonden ze ons te fotograferen.’ De jongens voelen zich opgejaagd. ‘Als ze na tienen op straat rust willen brengen, kan ik me dat voorstellen’, zegt Massut. ‘Maar we worden ook vóór tienen weggestuurd. We wónen hier; veel van ons al ons hele leven. Dus de volgende dag zijn we gewoon weer terug. Het draait om respect.’ Met de politie en de contactvaders hebben ze geen problemen. ‘Die kennen we: het zijn mensen uit de buurt of de moskee. Ze groeten ons en luisteren naar wat we zeggen. Problemen lossen ze met een grapje op. Maar de Vliegende Brigade en het veiligheidsteam maken de problemen alleen maar groter.’

Onder: Massut voelt zich gecriminaliseerd: ‘De Vliegende Brigade komt vooral om ruzie te zoeken’ (foto: Ingrid de Groot)

Ondertussen in .... tien grote platttelandsgemeenten, de P10

Teksten Peter van Lieshout, Eileen Ros en Michiel Wetzer

‘Plattelandsgemeenten vinden dat er teveel aandacht is voor de problemen in de grote stad. Ze hebben zich daarom verenigd in de P10 en eisen meer geld van het kabinet. Het platteland heeft zo zijn eigen sores. Door de dalende bevolkingsgroei is het steeds moeilijker om voorzieningen als scholen en zwembaden open te houden. De P10 wil het geld besteden aan onder andere betere busverbindingen, het ont-

wikkelen van economische bedrijvigheid en meer brandweerkazernes om de veiligheid in de buitengebieden te verbeteren. Henk Aalderink, burgemeester van Bronckhorst in de Gelderse Achterhoek en woordvoerder van de P10, vraagt extra aandacht voor ‘ons prachtige platteland’. ‘We zijn niet boos, of tegen de wijkaanpak. Maar we willen geen Franse toestanden. Daar groeien de steden en loopt het platteland leeg. Men moet goed beseffen wat

onze problemen zijn. Als leegstaande boerderijen worden hergebruikt door ICT-bedrijven of architectenbureautjes, dan is een breedbandverbinding onontbeerlijk. Die hebben we nog niet. En als de brandweer overal snel ter plekke moet zijn, hebben we hier drie of vier extra kazernes nodig. Dan is boter bij de vis nodig.’ De P10 bestaat uit gemeenten uit Friesland, Drenthe, Zeeland en Gelderland en tellen samen 300.000 inwoners.

Watskebuurt? Reageer!

Wijkaanpak gestart

Verschil in veiligheid

Fouilleren ongewenst

Amsterdam investeert in werkgelegenheid, meer sociale samenhang en een beter onderwijsklimaat. De Amsterdamse Wijkaanpak moet er voor zorgen dat probleembuurten ‘pracht- en krachtbuurten’ worden. ‘Met volop ruimte aan initiatieven van bewoners’, volgens veranwtoordelijk wethouder Tjeerd Herrema. Maar wat merkt de Amsterdammer van de Wijkaanpak? Watskebuurt? MUG wil het graag van u weten. Mail reacties naar wijkaanpak@ mugweb.nl.

‘Het is tijd om de mouwen op te stropen,’ zei minister Vogelaar eind vorige maand op de feestelijke Dag van de Amsterdamse Wijkaanpak, ‘we zitten al in de flow.’ Met de ondertekening van een contract in een cultureel centrum in Amsterdam Zuidoost werden de afspraken tussen het Rijk en de gemeente over de aanpak van de ‘krachtwijken’ bekrachtigd. De feestelijke Dag van de Amsterdamse Wijkaanpak werd bezocht door honderden belangstellenden, waaronder opvallend veel vertegenwoordigers van bewonersinitiatieven.

De Indische Buurt ligt in een van de veiligste stadsdelen van Amsterdam, Zeeburg. Uit onderzoek van de politie AmsterdamAmstelland blijkt dat, hoewel in de Indische Buurt iets meer criminaliteit plaatsvindt vergeleken met heel stadsdeel Zeeburg, bewoners zich er net zo veilig voelen als in de rest van het stadsdeel. Ander, gemeentelijk onderzoek toont aan dat in de ‘relatief veilig tot veilige’ Oost-Watergraafsmeer de Transvaal-buurt ‘minder veilig tot onveilig’ is en voelt. Zie verder: http://buurtcijfers. eenveiligamsterdam.nl/veiligheidsindex

Stadsdeelvoorzitter Oost-Watergraafsmeer Martin Verbeet is niet gelukkig met preventief fouilleren. De omstreden maatregel werd recentelijk in stadsdeel Oost ingevoerd. ‘Ik vraag me sterk af of het een geëigend middel is’, zegt Verbeet. ‘Preventief fouilleren is primair gericht op wapenbezit. Maar de Transvaalbuurt heeft vooral drugsoverlast als prioriteit. Ik snap dat de burgemeester alles op alles zet om de problemen op te lossen. Het risico is echter dat dit paardenmiddel niet goed wordt toegepast en daardoor niet goed valt bij het publiek.’

De feestelijke Dag van de Amsterdamse Wijkaanpak; uiterst rechts: ondertekening contract door wethouder Tjeerd Herrema en minister Ellen Vogelaar (foto’s: Fred van der Zee)

20

S E RV I C E

Brieven

Stuur uw brief naar [email protected] of naar MUG, Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam. Vermeld als onderwerp ‘ingezonden’. De redactie behoudt zich het recht voor uw brief in te korten. Anonieme inzendingen worden niet geplaatst.


Strafkorting Met stijgende verbazing las ik in MUG Magazine van juni dat wethouder Freek Ossel de strafkorting op de bijstandsuitkering met 200 euro verhoogt. Toe maar. Voor wie al in de hoek zit waar de klappen vallen, wordt de druk nog maar eens flink opgevoerd. O wee wie niet alle regels volgt, de Dienst Werk en Inkomen zal je straffen. Bovendien vraag ik me af of het zou helpen. Wie al in de penarie zit en vervolgens nog minder geld krijgt, tja wat heb je dan nog te verliezen. Zoals bisschop Muskens zei: ‘ Wie arm is en honger heeft mag een brood stelen’. Maar hoe zit eigenlijk met DWI zelf? Want in diezelfde MUG lees ik het schrijnende verhaal van Heleen Stuger die door gepruts van deze dienst

acht maanden zonder geld zat. Wordt zij gecompenseerd voor alle ellende die ze die maanden heeft moeten doorstaan? Kunnen bijstandsgerechtigden DWI een strafkorting opleggen omdat de dienst zijn werk slecht en onbehoorlijk doet? Mark Bremmers De Pijp Nekschot Vreemd dat de ‘originaliteit’ en ‘stijl’ van cartoonist Gregorius Nekschot voor MUG Magazine nu ineens wel een criterium is om de controversiële prenten niet af te drukken, zo begrijp ik uit het redactioneel commentaar in de MUG van juni. Want op het werk van Sooreh Hera is wat betreft origina-

MUG Magazine zoekt Versterking! MUG Magazine zoekt Versterking!

liteit en stijl ook het nodige af te dingen. De profeet Mohammed afbeelden als homoseksueel getuigt niet van veel originaliteit. Een behoorlijk statement, dat wel. Dus kreeg zij in uw magazine wel de ruimte. Waar is het MUG nu om te doen? De boodschap die de kunstenaar heeft en het recht om zijn of haar gedachtengoed te uiten of moet het volgens de redactie ook esthetisch verantwoord zijn? Sander Heerdes Centrum Huurtoeslag Sinds de invoering van de toeslagregeling heb ik al twee keer terug moeten betalen. Over 2005 500 euro en nu in 2007 weer de hele huurtoeslag van

GRATIS

Bij voorkeur vrijwilligers/stagiaires op zoek naar werkervaring in de media Geïnteresseerd in één van deze functies? Stuur je CV en korte motivatie naar: [email protected] Geïnteresseerd in één van deze functies? Stuur je CV en korte motivatie naar: [email protected]

Petra van Kalkhoven Noord

ADVOCATENSPREEKUREN !

IEDERE MAANDAG s 16.00 – 17.00 uur: Dienstencentrum Bos en Lommer, Bos en Lommerplein 156-3 s 17.00 – 18.00 uur: Wijkcentrum Ceintuur, Gerard Doustraat 133 s 19.00 – 20.00 uur: Buurtcentrum Cascade, Eerste Schinkelstraat 40

Verslaggevers, AV-Journalisten en een Webmaster/PHP-er

250 euro en de helft van de zorgtoeslag, 125 euro. Ik ben niet echt substantieel meer gaan verdienen en mijn huur is gewoon wel omhoog gegaan. Sterker, ik heb al weer de vaststelling van de voorlopige huurtoeslag van dit jaar in de bus gehad, en die toeslag is weer precies hetzelfde als wat ik over vorig jaar moet terugbetalen. Sinds de koppeling van allerlei gegevens is het toch wel merkwaardig dat de Belastingdienst zo slecht kan rekenen. Van mij hoeft die hele toeslag niet meer. Twee tientjes per maand erbij merk ik niet echt, tot ik het in z’n geheel terug moet betalen.

IEDERE DONDERDAG s 19.30 – 20.30 uur Stadsdeelkantoor Geuzenveld, Plein ’40-’45 no.1 Centrum De Brug, Uiterwaardenstraat 550 Buurtcentrum De Waterval, Van Hallstraat 10 s 15.30 – 17.00 uur: Buro St. Doras, Statenjachtstraat 2 (Amsterdam-Noord) s 16.00 – 17.00 uur: Buurtcentrum Oosterpark, 3e Oosterparkstraat 159

WWW.ADVOCATENSPREEKUUR.NL

Nuttige adressen

Amsterdams Centrum Buitenlanders 627 94 60 Kabelweg 37 Amsterdams Steunpunt Wonen 523 01 30 Nieuwezijdsvoorburgwal 32 ANBO voor 50-plussers (ouderenbond) 624 40 67 Plantage Middenlaan14 Belasting- en Wetwinkel 624 70 03 Oudemanhuispoort 2-3 Dienst Gemeentebelasting 652 45 24 Bijlmerplein 395 Bijstandsbond

689 88 06 Da Costakade 162 Cliëntenraad DWI 346 12 34 Jan van Galenstraat 323 Formulierenbrigade 346 36 36 (Algemeen verwijsnummer) Gehandicapten Overleg Amsterdam 577 79 55 Plantage Middenlaan 14-1 Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam 626 66 33 Gemeentelijke Ombudsman 625 99 99 Singel 250

Huurcommissie Amsterdam 0800-4887243 De Ruyterkade 7 Juridisch Loket 0900 8020 Vijzelgracht 21-25 Kinderrechtswinkel 626 00 67 Staalstr. 19 Klachten & Adviesburo politieoptreden 552 35 05 Meldpunt discriminatie Amsterdam 638 55 51 Vijzelstraat 77/1 Ombudswerk voor vrouwen 675 80 91

Praatlijn voor ouderen 627 33 85 Rechtswinkel Amsterdam 673 13 11 Dusartstraat 50/52 Rechtswinkel Bijlmermeer 525 33 17 Kempering 100b Rechtswinkel Migranten 675 05 51 Wilhelminastraat 78 SOS Telefonische Hulpdienst 675 75 75 Steunpunt werk en handicap 672 20 05 Schipbeekstraat 13

Vereniging Basisinkomen Igor Strawinskisingel 50, 3069 MA Rotterdam Vrijwilligerscentrale 530 12 20 Hartenstraat 16 Vrijwilligerscentrale regio Nieuw West 408 10 40 Jan Tooropstraat 6a, Werklozen Belangenvereniging 618 18 15 Da Costakade 162 Wooninformatiecentrum 552 79 87 Zuiderkerkhof 72

Voedselbanken

Baarsjes Om voedselhulp aan te vragen, kunt u bellen met 06 499 05 591. Voedselpakketten kunnen elke donderdag tussen 18:30 uur en 19:30 uur worden opgehaald op de Admiraal de Ruyterweg 148, gebouw Westerwijk.

Oost / Watergraafsmeer Om voedselhulp aan te vragen bel 06-140 35 114, dit kan elke dag van 09.00 – 12.00 uur. Voedselpakketten kunnen worden opgehaald op donderdag van 19.00 – 21.00 uur in gebouw Leger des Heils, Derde Oosterparkstraat 271

Voedselpakketten kunnen worden opgehaald op vrijdag van14.00 – 15.30 uur in Wijkgebouw Elthetokerk, Javastraat 118a.

19.30 – 21.00 uur aan de Valckenburgerstraat 24 (Rode Kruisgebouw).

[email protected] of 020 - 61 94446. Voedselpakketten kunnen worden opgehaald op vrijdagmiddag van 14.00 – 16.30 uur. Adres: Sint Lucasparochie, Osdorperban 130.

Diemen Om voedselhulp aan te vragen, bel 06-309 55 360. Voedselpakketten kunnen worden opgehaald elke vrijdag van 15.00 uur tot 16.00 uur op de Verrijn Stuartweg 3.

Westerpark Om voedselhulp aan te vragen, bel 686 62 17, dit kan op werkdagen van 14.00 – 18.00 uur. Voedselpakketten kunnen worden opgehaald op donderdag van 13.00 – 15.00 uur in Gebouw Hebron, Polanenstraat 197/213

Komt u in aanmerking voor een voedselpakket? Ga naar www.amsterdam.voedselbank.org en klik op ‘Ik heb voedsel nodig’.

Colofon MUG MAGAZINE Hoofdredactie en directie: Joop Lahaise Redactie: Martin Brandwagt, Thea Golverdingen, Toine Graus, Peter van Lieshout, Marco Ploeger, Marlies Scholtens, Michiel Wetzer Eindredactie: Dave Krajenbrink, Martin Ottens Grafische vormgeving: Jelske Boonstra, Gert Meijerink, Jaap van der Sluijs Fotografie: Ingrid de Groot, Hilco Koke, Julia Wilpert, Fred van der Zee, Sybrand Treffers

Amsterdam Noord Om voedselhulp aan te vragen, bel 636 25 39, elke dag van 9.30 – 16.00 uur. Voedselpakketten kunnen worden opgehaald op Akkerwindeweg 2 (hoek Kamperfoelieweg), tel. 636 70 10.

Zeeburg Om voedselhulp aan te vragen, bel 06-140 35 114, dit kan elke dag van 09.00 – 12.00 uur.

Illustraties: Monique Mulder Correctie: Marlies Scholtens Aan dit nummer werkten mee: Hans Puts, Eileen Ross, André Stuyfersant, Jos Verdonk, Hans Vinck, Julia Wilpert Deadline kopij: Kopij voor het julinummer dient uiterlijk 14 juli in ons bezit te zijn. Telefoon redactie: 020 607 76 00; fax: 020 607 76 01 E-mail: [email protected] SECRETARIAAT Secretariaat en distributie: Jeanine Oomen, Tony Strijbosch, Fred van der Zee Telefoon secretariaat: 020 607 76 00

Zuid Oost (Bijlmer) Aanmelden voedselpakketten woensdagavond van 18.00 – 20.00 uur (via gebouw st. Netwerk) Kempering 66, Amsterdam Zuidoost. Voedselpakketten kunnen worden opgehaald op het adres dat met u wordt afgesproken bij de aanmelding Centrum Voor het aanvragen van een voedselpakket, bel 06-479 63 933 en spreek een boodschap in met uw naam en telefoonnummer. U wordt zo snel mogelijk teruggebeld voor een afspraak. U kunt voor de Intakegesprekken terecht bij het spreekuur elke dinsdagavond van

Geuzenveld / Slotermeer In dit stadsdeel is het initiatief “Voedselbox” gestart: eenmaal per maand wordt een basispakket uitgedeeld aan hulpvragers. “Voedselbox” is op geen enkele wijze verbonden aan de Voedselbank Amsterdam. Telefonische informatie: iedere maandag- en donderdagochtend van 10.00 uur – 12.00 uur, bel 06 2147 9878. Inloopspreekuren iedere 2e maandag van de maand van 19.00 uur – 20.00 uur en iedere 2e woensdag van de maand van 14.00 uur – 15.00 uur. Adres: Tobias M.C. Asserstraat 24. Osdorp Om voedselhulp aan te vragen kunt u contact opnemen met Hilleke.keere-

Oud-Zuid Om voedselhulp aan te vragen, bel 020-5709653, op woensdagen van 12:00 – 15:00. Er wordt dan direct met u een afspraak gemaakt voor een intakegesprek. Vervolgens ontvangt u van ons een brief waarin de gemaakte intakeafspraak wordt bevestigd en waarin tevens vermeld staat wat u dient mee te nemen naar het intakegesprek. Voedselpakketten kunnen worden opgehaald op donderdag tussen 15.00 – 16.00 uur. Adres: Vredeskerkplein 1 (Vredeskerk).

Abonnementen: € 24,50 per jaar, met Stadspas € 16,50 per jaar. Steunabonnement voor verenigingen en instellingen € 89,00 (meerdere exemplaren per maand). Adres: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam

en vrijwilligers. MUG is gratis verkrijgbaar op 552 distributiepunten: bibliotheken, buurthuizen, DWI’s, medische centra, scholen, ziekenhuizen, supermarkten en culturele instellingen Oplage: tenminste 36.000 Druk: Dijkman Offset, Diemen

ADVERTENTIES Contactpersoon: Quiny Voorn, Telefoon: 020 607 76 02 / 020 641 58 57 E-mail: [email protected]

MUGWEB Redactie: Martin Brandwagt, Marco Ploeger, Hans Vinck, Jos Verdonk Webmaster: Ger Rakhorst Audiovisueel: Louise Bredero, Ivo Theunissen Website: www.mugweb.nl

MUG is een uitgave van stichting BBU en wordt gemaakt door een onafhankelijke redactie, bestaande uit vaste medewerkers

S E RV I C E


21

‘Koop niet vijf dezelfde shirtjes’ Klerenzooi

In de rubriek ‘Klerenzooi’ zal elke maand een (ex-)student aan de modeacademie zichzelf kleden voor 50 euro. Deze maand: Mariëlle van Bergen (23). Zij is vorig jaar afgestudeerd als prognosestylist bij het Amsterdam Fashion Institute. ‘Veel mensen denken dat ik heel veel kleding koop. Ze vragen me: “Je ziet er altijd anders uit, je hebt altijd iets anders aan, hoe doe je dat?” Zo’n enorme garderobe heb ik niet. Het is de kunst om nooit hetzelfde te kopen. Als je al een zwart colbertje hebt, koop dan niet nog zo’n jasje, maar koop er één met een hele gekke print in een andere kleur. Koop niet vijf dezelfde grijze shirtjes, maar koop altijd iets anders. Denk iedere keer als je iets past: heb ik al zoiets?’, geeft Mariëlle van Bergen als tip. Van Bergen gaat nooit echt doelgericht de stad in wanneer ze voor kleding shopt. Ze houdt van de sfeer in de boetiekjes in de ‘negen straatjes’ en kan erg genieten van mooi afgewerkte kleding en mooie stoffen, zoals ze bijvoorbeeld bij Raak in de

Leidsestraat hebben. Voor deze outfit had Van Bergen ook geen van tevoren uitgestippeld plan. ‘Toen ik de schoenen bij Episode in de Berenstraat tegenkwam, vond ik ze meteen erg leuk. Ze zijn officieel ooit goud geweest, maar nu best doorleeft. Qua kledingstijl ben ik doorgaans een ‘meisje’-meisje, ik hou ook wel van stoer, maar vooral van vrouwelijk, dus moest er een jurkje bij de schoenen. Dit vond ik bij Episode op het Waterlooplein. Ik wilde iets kleurigs en het zat als gegoten, dus de keuze was snel gemaakt. Daarna ben ik de markt opgegaan voor leuke accessoires. Het sjaaltje komt uit een bontbak en de ceintuur werd verkocht door een oude man die vertelde dat deze van een Chinees vrouwtje was geweest. Hij wilde er eigenlijk tien euro voor hebben, maar toen ik hem vertelde dat ik een beperkt budget had en hem lief aankeek, kreeg ik hem voor vijf euro.’ Van Bergen is afgestudeerd als prognosestylist, ook wel trendwatcher genoemd. Als afstudeeropdracht moest zij drie trendvoorspellingen doen en deze presenteren in zogenaamde prognoseboeken. Grote modemerken kopen veel van zulke prognoseboeken in van stylingbureaus, hier halen zij hun inspiratie uit en daar baseren zij voor een deel hun

collecties op. Als trendwatcher ben je meestal al twee, drie jaar vooruit aan het denken, soms zelfs wel tien jaar. Na haar studie wilde Van Bergen een ‘jaartje los’: freelance dingen doen, zo heeft ze bijvoorbeeld als styliste en model bij Models at Work gewerkt. Nu wil ze weer verder studeren. Maar omdat ze verschillende dingen leuk vindt, weet ze nog niet precies wát. Om dat uit te vinden is haar volgende stap een zomercursus productontwerpen in Milaan. Voor creatievelingen heeft Van Bergen nog een budgettip: ‘Haal bij Zeeman goedkope basiskleding en maak bijvoorbeeld van een ‘opa T-shirt’ met een riem een leuk jurkje en draag dit met een legging eronder. Dan heb je iets nieuws, maar ben je toch goedkoop uit.’ tekst en foto’s: Julia Wilpert • Schoenen: Episode € 12,50 • Jurk: Episode, € 25,00 • Bontsjaaltje: Waterlooplein, € 5,00 Ceintuur: Waterlooplein, € 5,00 •

•

I scream for Icecream Koop Wijzer

MUG geeft elke maand consumententips. Ofwel, hoe voorkom je dat je wordt uitgekleed, als je toch al niet veel te besteden hebt. IJs & Italianen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Niet zo gek, want ijs is letterlijk en figuurlijk al zo oud als de weg naar Rome: de oude Romeinen waren er al gek op en gebruikten onder andere sneeuw als ingrediënt om ijs te produceren. In de middeleeuwen ging het bergafwaarts met de mondiale ijscultuur, totdat de Arabieren er zich mee gingen bemoeien, die vervolgens de technieken van de Romeinen verfijnden. De Sicilianen keken het kunstje weer van de Arabieren af en namen het ijsstokje over. Zo keerde het ijsje terug naar het land van herkomst. Anders dan je zou verwachten ligt de gemiddelde ijsconsumptie per persoon in noordelijke, koudere landen hoger dan in de mediterrane, warmere gebieden. Inmiddels heeft de mensheid dus al minstens 2500 jaar ervaring met het bereiden en vooral consumeren van ijs. Dat heeft geleid tot talloze variaties. Zo bestaat er roomijs, melkijs, waterijs en Surinaams schaafijs (dat het midden houdt tussen een ijsje en een ijskoud drankje). Je hebt softijs dat afkomstig is uit een ijstap, schep-

ijs uit bakken en voorverpakt ijs uit de vriezer en de fabriek. IJs is allang niet meer een exclusieve kinderattractie, al zijn kinderen natuurlijk nog altijd dol op ijs. De laatste tien jaar zien we de opkomst van A-merken op ijsgebied, zoals Häagen Dazs, Ben & Jerry’s en Australian Homemade. De naam Haägen Dazs heeft een romantische, Europese klank, maar dat is een oude marketingtruc: Haägen Dazs komt gewoon uit Amerika. Ben & Jerry’s klinkt weer heel Amerikaans, maar al het Europese ijs van dit merk wordt gewoon gemaakt in een Hollandse ijsfabriek in Hellendoorn. Deze drie ijsproducenten hebben inmiddels winkelketens aan zich verbonden, waar het ijs in bakken of bekers aan de man wordt gebracht. Zo heeft Haägen Dazs een drukbezochte, maar tamelijk sfeerloze ijssalon in de Kalvertoren in de Kalverstraat. Australian Homemade heeft vestigingen op het Spui, Singel en in de Leidsestraat. Het ijs van deze merken is echter behoorlijk prijzig. Voor het kleinste bakje of hoorntje betaal je al gauw meer dan twee euro. Een ander nadeel is dat deze ijsjes nogal calorierijk zijn. Het combineren van room, chocola, noten en stukjes koek kan overheerlijk zijn, maar is tegelijk erg machtig. Bovendien moeten wij straks nog in zwembroek of bikini naar het strand. Voor al die machtige, kostbare roomijsvarianten bestaat gelukkig het uitstekende alternatief dat waterijs heet. Bekende producenten van waterijsjes zijn Mona en vooral Ola. De waterijsmarkt is iets minder innovatief als het om nieuwe smaken

en soorten ijs gaat, maar dat heeft ook zo zijn voordelen. Zo zijn er in de voortdurend veranderende ijsbusiness zekerheden zoals de raket, het vrolijk gekleurde waterijsje dat naar sinaasappel, frambozen en perzik smaakt en al meer dan 45 jaar bestaat. Hele generaties zijn er inmiddels groot mee geworden. Waterijs is over het algemeen een stuk goedkoper dan roomijs, vooral als je het in familieverpakking in de supermarkt koopt. Waterijs ligt ook minder zwaar op de maag dan ijs op

zuivelbasis. Die goeie, ouwe raket bijvoorbeeld bevat slechts veertig calorieën. Een ander voordeel van waterijs is dat het redelijk makkelijk zelf te maken is met behulp van speciale ijsvormpjes, limonade of vruchtensiroop, een diepvriezer of een vriesvakje en uiteraard water. En juist het Amsterdamse water is van uitstekende kwaliteit en komt gewoon bij u thuis uit de kraan. Maar het leukst blijft natuurlijk een ijsje eten in een echte ijssalon of op een terrasje. Helaas is de ijscultuur in

Amsterdam niet optimaal. Voor een deel heeft dat een klimatologische oorzaak: in Nederland zijn de ijsverkopers voor hun omzet toch vooral afhankelijk van de lente- en zomermaanden. Leuke en lekkere ijssalons in Amsterdam zijn Peppino in de Eerste Sweelinckstraat, het IJscuypje in de Eerste van der Helststraat, Jordino op de Haarlemmerdijk en IJssalon Tofani op de Kloveniersburgwal. tekst: Jos Verdonk foto: Ingrid de Groot

22

S E RV I C E

Beeldbuis en ether


Cyberspace

• Koken in komkommertijd

• Op pad in de regio

‘Wie is de chef ’ is een kruising tussen een kookprogramma en een quiz. Terwijl RTL Boulevard met vakantie is nemen elke werkdag vier kookgekken het tegen elkaar op. Drie van hen zijn enthousiaste amateurs; de vierde draagt zijn koksmuts ook tijdens werkuren, maar moet er voor zorgen dat hij niet als professional wordt ontmaskerd. In de finales op vrijdag komt de culinaire aap dan uit de mouw. Na Wie van de drie?, Wie ben ik? En Wie is de mol? tijdens deze komkommertijd dus de vraag wie de enige echte kok is, dit keer niet met C-O-C-K. De presentatie is in handen van Martijn Krabbé. Wie is de chef (RTL 4), vanaf 30 juni elke werkdag 18:35 uur

Voor mensen die na de vorige MUG nog steeds niet genoeg hebben van fietsen is er onlangs weer een toeristische fietsen wandelwebsite gelanceerd onder de titel ‘Op pad in de regio’. In de provincie zou beter zijn geweest, want naast alle provincies is er maar één regio aanklikbaar: Rijnmond. Een beetje doorfietsende Amsterdammer komt toch al snel door drie provincies als hij een rondje rijdt. De reden is echter ook meteen duidelijk. De website is vooral een portal waar alle regionale omroepen aan meedoen, en het Amsterdamse AT5 hoort daar blijkbaar niet bij. De organisatie achter de website is de RadioNieuwsCentrale (RCN). Dat is een persbureau dat al het regionale nieuws samenvoegt met het binnenlandse en buitenlandse nieuws en dat weer ter beschikking stelt aan de regionale omroepen, de NOS en de Wereldomroep.

• Ludiek en positief ‘Zwarte Hand’[ is de naam van een zomers programma waarin mensen elkaar helpen kleine problemen op te lossen en praktische oplossingen worden aangedragen. Zo maken we kennis met Yvon, een vlotte veertiger die op zoek is naar een donkere droomman. Ook toont Zwarte Hand een manier om goedkoop met de trein te reizen. worden krakers opgepimpt en een verkeersbord (!) dat homohaat moet tegengaan uitvoerig getest. Zwarte Hand houdt mensen een spiegel voor en geeft een zetje in de rug. De makers van de Zwarte Hand zijn jong en kennen elkaar van de Summer School, die door de Media-Academie is opgezet. Zwarte Hand is een ludiek programma met een positieve inslag. Of ludiek ook leuk is blijft natuurlijk afwachten.. Zwarte Hand (RVU), vanaf woensdag 2 juli 19:55 uur, Nederland 3 (zes afleveringen)

• Gouden jaren Het EK is nog maar nauwelijks voorbij of we gaan weer lekker fietsen in Frankrijk. Daarna is het alweer bijna tijd voor de Olympische Spelen in Peking. In de aanloop naar dat belangrijkste sportevenement slaan Andere Tijden en Studio Sport de handen ineen. Vijf weken lang documentaires over de meest tot de verbeelding sprekende Nederlandse Olympische prestaties. Zo is er aandacht van de gouden 800 meter van Ellen van Langen in 1992 en komt het succes van de roeiers van de Holland Acht in 1996 aan bod. Fanny Blankers Koen won in 1948 vier keer goud in Londen, maar al die medailles hadden ook een vrij onbekend gebleven schaduwzijde. Andere Tijdens Sport (NPS/VPRO), elke zondag vanaf 6 juli 22.20 uur, Ned. 1 (5 afleveringen)

Recept • Slasoep (ruim voor vier) De ‘gewone’ (boter)sla komen we steeds minder tegen in de winkel. Zijn grootste concurrent, ijsbergsla, heeft een steviger blad en is langer houdbaar. Voor onderstaand recept is de gewone, goedkopere versie prima geschikt. Het recept betreft overigens geen nieuwe toepassing: in de Romeinse tijd werd sla al gekookt voor consumptie. 25 gr boter 1 schoongemaakte en kleingesneden ui 1 schoongemaakte en in reepjes gesneden krop sla 1 liter kippenbouillon (de lekkerste is zelf gemaakt maar van blokjes mag ook) 1 eidooier 1 dl slagroom 1 eetlepel fijngehakte peterselie zout, peper (extra: eventueel wat garnalen) Verhit de boter in een pan en fruit hierin de kleingesneden ui 3 minuten. Voeg de reepjes sla en de bouillon toe en breng het geheel aan de kook. Zet het vuur laag, leg een deksel op de pan en laat de soep 10 minuten zachtjes koken. Pureer de soep met een staafmixer. Klop de eidooier in een kommetje los met de slagroom. Roer enkele eetlepels van de hete soep door het roommengsel. Roer het mengsel door de soep tot een gebonden geheel is ontstaan. Zorg er echter voor dat de soep niet meer kookt; de room kan gaan schiften. Extra lekker: voeg wat garnalen aan de soep toe en laat deze in de soep warm worden. Maak de slasoep op smaak met zout en peper en serveer haar, bestrooid met de fijngehakte peterselie.

Op pad in de regio is dus dubbelzinnig op te vatten; alle nieuws, weer, files in de eigen buurt, en uitstapjes in de buurt. Ook is er ruime gelegenheid om mee te doen: er is een forum en bezoekers worden opgeroepen foto’s op te sturen en hun eigen wandel- of fietstocht aan de site toe te voegen. De toeristische invulling van de site is nog niet overweldigend wat de kwantiteit betreft, en zeker geldt dat voor de fietstochten. Kwalitatief is het ruim in orde want de tochten zijn de reeds bestaande routes die uitgezet zijn door Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. De informatie per tocht is zeer uitgebreid en de kwaliteit van een printje van de bijbehorende kaart is redelijk. In de begeleidende tekst is er aandacht voor de natuur langs de route, maar ook voor de cultureel-historische achtergrond van objecten in het landschap, zoals forten en molens. Ik moet u ook aanraden om de nieuwste versie van uw browser op uw computer te installeren (bij voorkeur de nieuwe Firefox 3, maar Internet Explorer 7 is ook goed en voor deze site zelfs beter). Vooral bij kaartjes is de handige inzoomfunctie (met Control +) onmisbaar http://www.oppadinderegio.nl

Vers van de pers • Omgaan met geld Marieke Henselmans schrijft het ene boekje na het andere. De voormalige redacteur van de Vrekkenkrant en het tijdschrift Genoeg is een expert op het gebied van budgetteren. Haar filosofie is inventief omgaan met de bruikbare middelen en gelukkig zijn met kleine dingen. Aan schulden maken heeft ze een broertje dood. Haar advies: krab je eerst eens aan het achterhoofd of je al die spullen nu echt nodig hebt. Is dat het geval, maak dan een spaarplan en steek je niet in de schulden. In haar laatste uitgave zet ze alles nog eens op een rijtje. Er zitten onbetwist nuttige adviezen bij. Een overzicht maken van inkomsten en uitgaven is een begin van een financieel gezonde huishouding. Daar kunnen we absoluut mee instemmen, hoe lastig het ook is met al die verschillende toeslagen, eigen risico’s en eigen bijdragen van tegenwoordig. Heel aardig is het om het boekje te illustreren met oude bankbiljetten. Daar had de naam van de ontwerpers overigens wel bij gekund. Nu weten de jeugdigen onder ons nog niet wie Oxenaar en Drupsteen zijn. 101 goed met geld tips; uitgave Nibud; 103 pagina’s ; 10 euro; papierrug

• Gedetineerden Er wordt in Nederland te vaak laatdunkend over gesproken: een verblijf in de cel. Het is zeker geen pretje, ook niet in de relatief goed uitgeruste Nederlandse gevangenissen. Je vrijheid kwijtraken, niet zelf kunnen beslissen of je de deur uit gaat of niet, dat is een hard gelag. Om maar te zwijgen over de strakke hiërarchie in de bajes, het verlies van uitkeringen, de reclassering, de regeltjes, die elk jaar weer veranderen etc. Het Bajesboek verschijnt in zijn 6e druk. Wederom is het gelukt om alle aspecten van het strafrecht in een toegankelijke taal weer te geven. De wildgroei aan regels en maatregelen is in deze geactualiseerde editie beknopt weergegeven. Allerhande zaken waarmee gedetineerden te maken kunnen krijgen komen aan bod. Hun rechten en plichten worden op heldere wijze uiteen gezet. In tegenstelling tot vorige edities is er geen apart deel over terbeschikkingstelling opgenomen. De makers vinden dat dit langzamerhand een apart boek vereist. De TBSers komen alleen aan bod voorzover ze nog als ‘passant’ in een huis van bewaring of gevangenis verblijven. Het boek werd geschreven door Gerard de Jonge, bijzonder hoogleraar detentierecht aan de Universiteit van Maastricht en Hettie Cremers, advocaat te Berlicum. Bajesboek; uitgave Papieren Tijger; 550 pagina’s; 30 euro; papierrug

Holland Acht naar Peking. Pagina 17. Budgetzomer: je kan je niet vervelen! Hengelen in Amsterdam

Recommend Documents