Je kan niet kiezen waar en in welk gezin je geboren wordt Anne Dedry Directeur Zorg-Saam en Ons Zorgnetwerk - 11 maart 2014 -
Daarom 6 goede praktijkvoorbeelden rond kinderarmoede • ‘waar’ geboren aan de goede kant van de wereldbol • ‘in welk gezin’ kansarm of niet kan beter
Enkele cijfers (kinderen < 12 jaar) 1. 10 % van de kinderen leeft in een gezin dat max. 11.306 € per jaar per persoon heeft 10 % rijkste kinderen : minstens 33.080 € per jaar per persoon 2. 11,30 % kinderen leeft in gezin met verhoogd armoederisico Extra : éénoudergezinnen, grote gezinnen, geen werk Bron : Kinderen in Vlaanderen, 2012
Enkele cijfers (kinderen < 12 jaar) 3. 16,70 % van de gezinnen met jonge kinderen hebben het moeilijk om eindjes aan mekaar te knopen 4. 22,20 % kan zich niet veroorloven jaarlijks een week op vakantie te gaan
Bron : Kinderen in Vlaanderen, 2012
Enkele cijfers (kinderen < 12 jaar) 3. Kansarmoede neemt toe bij jonge kinderen kansarmoede-index Kind 1 Gezin (inkomen, opleiding, huisvesting, arbeidssituatie, gezondheid, ontwikkeling kind)
Bron : Kinderen in Vlaanderen, 2012
Enkele cijfers 6. Vergelijking Europa : België in de middenmoot. Vlaams-Brabant scoort ogenschijnlijk goed - van geboorte in kansarme gezinnen is in VlaamsBrabant groter dan in Vlaanderen - negatieve inhaalbeweging - Tienen triest record : 14,50 %
Bron : Kinderen in Vlaanderen, 2012
Good Practice NR. 1 • Kraamzorg Landelijke Thuiszorg Kempen • Geïnspireerd op PAREL-project Leuven (onder impuls van De Bakermat en Gasthuisberg) • Vaststelling : gehechtheidsrelatie tussen kind en ouders is voorwaarde voor optimale ontwikkeling kinderen
Good Practice NR. 1 Doelstelling : • Gezinnen in armoede reeds vroeg in de zwangerschap de laten vinden naar ondersteuning op maat • 2 acties
Actie 1 Regionaal netwerk : perinataal aanbod Herentals en Turnhout • Ondersteunende partners : - OCMW
- Vereniging waar armen het woord nemen (De Fakkel en ‘t Antwoord) - Expertisecentrum De Kraamvogel komen op regelmatige basis samen bespreken de zorg – op maat zijn, - laagdrempelig, - met respect eigenheid gezin
Actie 2 Organiseren van pre- en postnatale workshops • Concreet ondersteuningsaanbod aan maatschappelijk kwetsbare ouders • Doel : gehechtheidsrelatie tussen ouders en kind optimale kansen bieden • Drie prenatale en drie postnatale workshops
Thema’s : prenatale workshops • Workshop 1 : gezonde voeding en leefwijze tijdens de zwangerschap • Workshop 2 : luisteren naar je ongeboren kind (haptonomie) • Workshop 3 : voeding van de baby
Thema’s : postnatale workshops • Workshop 4 : gezonde voeding en leefwijze van de ouders • Workshop 5 : als baby’s konden praten • Workshop 6 : voeding van de baby
Bevindingen (1) • Informatie bieden is nuttig (babymassage, borstvoeding, …) leidt tot bewustwording van hele gezin (bijv. gezonde levenswijze of hygiëne) • Via interactie tijdens workshops worden ook andere onderwerpen besproken (bijv. gedrag van baby tijdens de nacht, roken van de moeder, …) • Moeders wisselen onderling informatie uit en zorgen voor elkaar (bijv. de tienermoeder kreeg materiaal voor de baby van een andere mama)
Bevindingen (2) • Via interactie tijdens workshops wordt verdere zorg geregeld : * GVO door vroedvrouw aan huis * kraamzorg thuis * medische nazorg thuis * financiële situatie en huisvesting OCMW
Tips voor de toekomst • De drempel moet laag zijn (gebouw toegankelijk voor koetsen en buggy’s, parkeerplaatsen, gratis toegang) • Deelnemers nog eens opbellen de dag ervoor • Bij regenweer de mama’s gaan ophalen • Samenwerking met ziekenhuizen verder uitbouwen, samenwerking met vereniging waar armen het woord nemen uitdiepen
Good Practice NR. 2 • • • • •
Perinti : Perinataal netwerk Tienen Analoog aan PAREL en Kraamzorg Kempen 0 – 3 jaar 01/04/2013 – 30/03/2014 Provincie Vlaams-Brabant
Partners • • • • • • • • •
WGC Kind & Gezin CKg CAW OCMW Diensten kraamzorg / gezinszorg Expertisecentrum De Bakermat Vroedvoruwen Materniteit
Extra accent • Bij begeleidende gezinnen gaat de coördinator mee naar de diensten - om de drempel te verlagen - om de link te faciliteren - om de opvolging te verzekeren
Cijfers • TO DO
Good Practice NR. 3
Onki • • • • •
Kinderdagverblijf met 10 kindplaatsen (0 – 3 jaar) 16 verschillende kindjes per week Lokale Dienst Buurtgerichte Kinderopvang 4 kinderverzorgsters (2 VT, 2 DT) In Heusden-Zolder, Berkenbos scoort hoog in % kansarme geboortes • Nog 4 gelijkaardige projecten in Antwerpen
Onki
Buurtgerichte kinderopvang Buurtgerichte kinderopvang, d.w.z. : • Richt zich tot kinderen in de buurt • Werkt met mensen uit de buurt - vorm van sociale tewerkstelling
Buurtgerichte kinderopvang • Opvang : elke dag van 7.30 uur tot 17.00 uur • Opvang voor kinderen die niet binnen de reguliere opvang terecht kunnen (urgente, occasionele opvang), bijv. sollicitatie / opleiding / seizoensarbeid • Voorrang voor mensen behorende tot kansengroepen (kindjes vluchtelingen, mensen in kansarmoede, …), mobiliteitsproblemen
Buurtgerichte kinderopvang • Ouders die hun kindjes nog Nederlands willen bijleren (voor schoolstart) • Ouders die plots werk vinden en botsen op wachtlijsten in reguliere opvang
Wie zijn onze ouders ? • 75 % Turkse origine • 20 % diverse origine – vluchtelingen • 5 % Belgische origine • 95 % is de thuistaal niet-Nederlands
Accenten binnen de werking • Ouderenparticipatie op verschillende niveaus • Taalstimulering • samenwerking
Ouderenparticipatie • Uitgebreid intakegesprek en wenmomenten - kinderopvang is niet hun vrije keuze • Overnemen van slaap- en eetgewoonten - respect voor culturele verschillen • Belang breng- en haalmomenten • Laagdrempelige activiteiten (zoo, receptie) • Organiseren van verjaardagsfeestjes • Oudergesprekken rond opvoeding • Kleine dagdagelijkse ondersteuning - helpen met inschrijving op school • Wederzijds : Turkse mama die dansles of Turks komt aanleren
Superzetel
Taal • • • •
Uitgangspunt : respect met handen en voeten Samen van mekaar leren Dagdagelijkse warme contacten Samenwerking met tal van andere diensten - globale aanpak (niet enkel kinderopvang)
• 352 kleuters waarvan 72 = 20 % voldoen aan kansarme indicatoren • Actie : spel-o-theek voor ouders • Spelmateriaal en boekjes om te ontlenen en thuis te gebruiken • Op ontmoetingsmomenten in school en IBO SAMEN leren spelen • Tevens ook opvoedingsthema’s
• Stekelbees houdt plaatsen vrij in vakantieopvang voor kansarme kinderen • Ook in Stekelbees ontleenpunt spel-o-theek • Voor alle kleuters met speciale aandacht voor de kansarme doelgroep • 90 % van de 72 kleuters hebben al gebruik gemaakt van de spel-o-theek • Gerealiseerd met € 1 000
Superzetel
Kritische kanttekening Kwetsbare gezinnen vinden moeilijker de weg naar de kinderopvang Nieuw decreet maakt het NOG moeilijker • Kinderopvang zoeken - digitale opvangplaats zoeken ! Online registreren om dagtarief te berekenen - IKG
• Geen persoonlijk contact en digitale systemen verhogen de drempel
Kritische kanttekening • Sociaal tarief enkel nog mogelijk via OCMW - nu verantwoordelijke - stigmatiserend • Opvang reserveren = opvang betalen - wisselende werksituaties - moeite om zich te organiseren
Kritische kanttekening • Bezettingsgraad moet stijgen - werkdruk stijgt • Kwetsbare gezinnen vragen mee begeleiding - kinderopvang-aanbieders zullen deze gezinnen liever niet meer aannemen
BESLUIT • Vermaatschappelijking van de zorg - kinderopvang leidt tot participatie aan de samenleving • Ook hier door nieuwe regels een valkuil voor kwetsbare gezinnen
