De komst van digitale muziek heeft grote opschudding veroorzaakt in de muziekindustrie. De platenmaatschappijen verliezen steeds meer omzet door de gratis muziek uitwisseldiensten via het Internet. Soul en Jazz keren langzamerhand weer terug. Vanaf 2000 is men opzoek naar nieuw talent door middel van talentenjachten zoals Idols en X Factor. Ook zijn dit de jaren van de reünies. Opnieuw kan men genieten van succesvolle popgroepen als Doe Maar, Take That en The Dolly Dots!
1
Terug van weggeweest Na het diepe dal van de jaren 90 lijkt het erop dat de muziek weer steeds beter wordt. Aan het einde van de jaren 90 bezet een blanke rapper de Amerikaanse en Europese hitlijsten. Zijn naam is Eminem. Hij is de eerste blanke rapper die het zo ver weet te schoppen. Ook lijkt het erop dat artiesten zich steeds schaarser gaan kleden om meer platen te verkopen. Iets wat in de jaren 80 een schok teweeg bracht dankzij Madonna. Het schijnt te werken! Een voorbeeld is Christina Aguilera, in de clip van het nummer ‘Dirrty’ is ze enkel gekleed in een string en een leren jack. Opvallend in dit tijdperk is de terugkomst van de Soul en Jazz muziek. Joss Stone brengt nieuw leven in de soulsound. Bij haar stem denk je aan een doorgewinterde Amerikaanse soul-sister. Joss Stone lijkt de miami soul-sound door en door te kennen en zet deze in een nieuw jasje! Ook Jazz is weer in trek. ‘Feels Like Home’ van Norah Jones was het best verkochte album van 2004. Haar rustige, ingetogen nummers veroorzaakte een ware Norah-gekte. Miljoenen albums vlogen over de toonbank. Jamie Cullum, zittend achter of op de piano, is moeilijk te weerstaan en geheel terecht wordt hij nu beschouwd als één van de ‘grote’ uit de populaire jazz.
Pop en Internet De grootste veranderingen in de popmuziek van de laatste jaren komen voort uit de veranderingen in distributie. In het verleden bleek een verandering van geluidsdrager al voor de nodige veranderingen te zorgen. Popliedjes duurden aanvankelijk niet langer dan drie minuten, omdat er niet meer op een 78-toerenplaat paste. Een LP kon veertig minuten muziek kwijt. Doordat de langspeelplaten steeds populairder werden onder de popconsumenten werden de muziekstukken ook langer. Nu muziek vooral digitaal en steeds meer via de computer wordt binnengehaald en verspreid en zowel mp3spelers als IPods duizenden nummers kunnen bevatten die op elk gewenst moment kunnen worden afgespeeld, verandert dat opnieuw de manier van muziek consumeren. Het wordt minder vanzelfsprekend om complete albums van artiesten te beluisteren, de iPod wordt gebruikt als een verzamel plaats van favoriete nummers. Liedjes worden via grote online muziekbibliotheken als iTunes afzonderlijk te koop aangeboden, wat tot gevolg heeft dat de consument niet meer gedwongen wordt complete platen voor een of twee liedjes aan te schaffen. Merkwaardig is dat de consument steeds minder voor opgenomen muziek wil betalen, de muziek is immers gemakkelijk gratis te downloaden. Bovendien geven artiesten door acties als het gratis aanbieden van een nieuw album op Internet of het weggeven van een nieuwe plaat bij een krant toe dat nieuwe muziek niets hoeft te kosten. Aan de andere kant is de bereidheid om veel geld te betalen voor een concert van diezelfde artiesten veel groter geworden. Concertbezoek neemt toe en kaartjes worden duurder. Waar een artiest vroeger op tournee ging om zijn plaat te promoten, brengt deze nu een nieuwe plaat uit om het publiek erop te wijzen dat hij / zij bestaat of dat hij / zij weer op tournee gaat.
Queen in Concert
Eminem; The Real Slim Shady
Joss Stone; Right To Be Wrong
Hoewel bandjes rond de eeuwwisseling uit de mode leken, zijn ze nu weer helemaal terug. Popmuziek heeft vele veranderingen doorstaan maar uiteindelijk draait het om dezelfde dingen als vijftig jaar geleden: een goed liedje, een leuke uitstraling en een uitvoering die verleidt, ontroert of doet lachen.
2
De jaren van de Reünies In de jaren 90 waren groepen zoals The Backstreet Boys en de Spice Girls ontzettend populair. De Spice Girls gingen eind jaren 90 ieder hun eigen weg. De Backstreet Boys hebben nooit officieel kenbaar gemaakt dat ze uit elkaar zijn gegaan, toch werd het ongekend stil rond de band. Begin jaren 90 ging de boyband Take That uit elkaar nadat Robbie Williams aangegeven had verder te willen als soloartiest. In 2006 kondigden de bandleden van Take That aan een eenmalige reunietour te willen maken. Hierbij werd ook Robbie Williams uitgenodigd mee te doen. Toch besloot Robbie Wiliams niet mee te doen omdat hij het te druk had met zijn solocarrière. Take That ging toch door met de reünie, de kaarten voor de tour waren binnen no time uitverkocht. De leden van de band lieten de jaren 90 herleven met een waanzinnige menigte fans.
De Backstreet Boys zijn nooit weggeweest maar het bleef lang stil rond de band. Later bleek dat de band een break nam omdat AJ Mclean verslaafd zou zijn aan de alcohol. Nadat hij afgekickt was namen de boys een nieuw album op welke begin 2000 uitkwam. In 2005 zou een nieuwe tour volgen. In 2006 besluit Kevin Richardson de band te verlaten omdat hij meer tijd aan andere projecten wilde besteden. Toch kwam in 2007 een nieuw album uit, maar dan zonder Kevin.
Backstreet Boys Take That Ook de Spice Girls lieten in 2007 weer van zich horen. In 2005 en 2006 waren er al geruchten over een reünietour. In 2007 kwam het er dan ook echt van. Ook deze kaarten zijn snel uitverkocht.
Ook de Dolly Dots hadden in 2007 de smaak goed te pakken. Een eenmalige tour in Nederland volgde. Fans stormden naar de winkels om een kaartje te kopen. De band die in de jaren 80 zo bekend was, in zowel Nederland als buiten Nederland, gaven het gevoel van die jaren even terug. Helaas voor alle fans was het een eenmalige tour, maar om nooit meer te vergeten.
Dolly Dots
Spice Girls
Take That; Beautiful World
Dolly Dots; Hearts Beat Thunder
3
Cover In de moderne popmuziek is een cover een bewerking van een bestaand lied door een andere artiest dan de oorspronkelijke componist of uitvoerder. Er zijn verschillende redenen voor het coveren (herinterpretatie) van een nummer: - meeliften op het succes van het origineel; - een uitvoering in een andere muziekstijl neerzetten; - het originele nummer vertalen. Enkele bekende covers zijn: ‘Summertime’ van George Gershwin, oorspronkelijk op plaat gezet door Abbie Mitchel. ‘Dromen Zijn Bedrog’ van Marco Borsato, oorspronkelijk opgenomen door Riccardo Fogli onder de titel Storie Di Tutti I Giorni.
Bob Dylan
‘American Pie’ van Madonna, oorspronkelijk van opgenomen door Don McLean. ‘Nothing Else Matters’ van Lucie Silvas, oorspronkelijk opgenomen door Metallica. Een vrij recente cover, die bijna iedereen kent is: ‘Make You Feel My Love’ van Adele, oorspronkelijk op plaat gezet door Bob Dylan. In het televisie programma ‘Mooi Weer De Leeuw’, werd een oproep gedaan om zelf een liedtekst te schrijven op de bestaande melodie van ‘Make You Feel My Love’. De winnende tekst is geschreven door Gerrit Holstege ‘Zo Puur Kan Liefde Zijn’. Van Dik Hout vertaalde het originele nummer nog eens in het Nederlands.
Adele
Bob Dylan; Make You Feel My Love Adele; Make You Feel My Love Paul de Leeuw & Adele; Zo Puur Kan Liefde Zijn
Van Dik Hout
4
Talentenjachten. Het idee van de talentenjacht op televisie is in Engeland ontstaan, Simon Cowell is de bedenker ervan. Het programma draagt in Engeland de naam Pop Idol. Simon Cowell maakte in Engeland en Amerika ook deel uit van de jury, hij werd zelfs het meest beruchte jurylid. Al snel werd het programma-idee aan vele landen verkocht, waaronder Nederland. Idols kwam in 2002 op de televisie en sindsdien trekt het programma elk seizoen weer veel kijkers. Zoals van elke succesformule zijn er inmiddels ook van Idols verschillende kopieën te zien. Zo lijken onder andere de programma’s X Factor, Popstars, The Revals en So You Wanna Be A Popstar verdacht veel op het Idols-concept. Het is echter geen van deze programma’s nog gelukt om de kijkcijfers van Idols te overstijgen. Idols Idols is een zoektocht naar de persoon die, volgens de makers en platenmaatschappij, alle kwaliteiten van een echt idool heeft. Dit programma is de Nederlandse versie van het Britse programma Pop Idol. Binnen vijf afleveringen bereikte het programma een kijkdichtheid van twee miljoen kijkers per aflevering. Na het eerste seizoen werden er nog drie Idols - seizoenen uitgezonden. Na de voorrondes, waarin de jury bepaalt wie er doorgaat, blijft er een groep Idols over, die zich in de laatste rondes mogen bewijzen. De televisiekijkers mogen vanaf dat moment hun stem uitbrengen via SMS of telefoon. Middels een afvalsysteem wordt per week bepaald wie het programma moet verlaten, tot uiteindelijk de winnaar overblijft.
X Factor Een programma oorspronkelijk afkomstig uit Engeland. Ook X Factor is een televisie talentenjachtprogramma net als Idols. In Nederland ging het programma voor het eerst van start in oktober 2006 tot februari 2007 op RTL4. Het tweede seizoen ging van start in januari 2009. In dit programma streden niet alleen solisten en zanggroepen, maar ook de juryleden met elkaar om de winst. Na de auditierondes kregen de juryleden ieder een eigen categorie deelnemers onder hun hoede, die ze naar de finale moesten loodsen.
Winnaar van X Factor 2009 Lisa Popstars Popstars is een talentenjacht waarin het programma op zoek gaat naar nieuwe zangtalenten die samen een band kunnen vormen. De kandidaten moeten eerst door een aantal juryrondes waarin zij beoordeeld worden op hun zangkwaliteiten, hun uitstraling, hun enthousiasme en ook voor al de looks. Na de eerste auditierondes volgen er speciale rondes waarin de kandidaten alles uit de kast moeten halen. Daarna zullen ze in de live uitzendingen tegen elkaar gaan strijden. Uiteindelijk bepaalt de kijker de winnaar(s) en wordt er een band gevormd.
RED! Jamai; Step Right Up Nikki; Hello World Jamai
RED!; Step Into The Light
Lisa; Hallelujah
5
Sensation Sensation is een Nederlands dancefeest dat sinds 2000 ieder jaar, in het eerste weekend van juli wordt gehouden in de Amsterdam Arena. Verschillende DJ’s draaien vooral ‘lichtere’ housemuziek zoals Trance. Er zijn ongeveer 40.000 kaarten voor beschikbaar. Bij Sensation is het de bedoeling dat alle gasten in witte kleding verschijnen. Ook de Arena wordt in wit gestoken. Het kledingvoorschrift werd bij de tweede editie in 2001 ingevoerd, uit eerbetoon aan de in september 2000 bij een auto-ongeval omgekomen Miles Stutterheim, broer van directeur Duncan Stutterheim van ID&T en medeoprichter van deze organisatie. De uitvaart van Miles was in die tijd ook gehele in wit uitgevoerd. Bij elk Sensation feest luidt de kreet ‘Be Part Of The Night – Dress in White’. Er waren eerder twee verschillende Sensation evenementen, namelijk Sensation White en vanaf 2002 Sensation Black. Deze opsplitsing was noodzakelijk zodat er op Sensation Black meer aandacht kon worden besteed aan de hardere en donkerdere house-muziek-stijlen. In 2007 is de naam Sensation Black veranderd in Black omdat er anders verwarring zou ontstaan tijdens de internationale tour van Sensation. Sensation White heet nu weer Sensation, net als tijdens de eerste editie van dit evenement in 2000.
Sensation White
Single Artiesten voor Azië Artiesten voor Azië e Wanneer de zeebeving (tsunami) van 2 kerstdag 2004 de wereld even stilzet, kwam een grote groep Nederlandse artiesten in actie. Speciaal voor de getroffenen van de tsunami namen zij een single op, waarvan de opbrengst wordt geschonken aan Giro 555. De tekst van het nummer ‘Als Je Iets Kan Doen’ werd geschreven door Tjeerd Oosterhuis en Karin Bloemen. Ook Freek de Jonge, Gertjan Mulder en Ali B leverden een tekstuele en vocale bijdrage. Verder was de lijst van deelnemende artiesten gevuld met oude bekenden en up-and-coming stars uit de Nederlandse muziekindustrie. Diverse radiostations, waaronder 3FM, sloegen op 6 januari de handen in elkaar en maakten onder de noemer ‘Radio 555’ een gezamenlijke marathonuitzending, met als doel zoveel mogelijk geld binnen te halen voor Giro 555. Uiteindelijk haalden ze met deze unieke samenwerking ruim 5 miljoen Euro binnen voor het goede doel.
Top 2000 Het fenomeen Top 2000 is de laatste jaren een echte traditie geworden. Miljoenen Nederlanders genieten jaarlijks van liedjes en verhalen op de radio, televisie, Internet en sinds kort in boekvorm. In 2008 bestond de Top 2000 10 jaar. Dit is gevierd met een jubileumuitzending. Op nummer 1 van de jubileumuitzending van 2008 stond Queen met ‘Bohemian Rhapsody’.
Sensation White 2000 Trailer
Artiesten voor Azië; Als Je Iets Kan Doen….
6
Onderweg – Abel (februari 2000) Oops!.. I Did It Again – Britney Spears (mei 2000) Que Si Que No – Jody Bernal (juli, oktober 2000) I Would Stay – Krezip (augustus 2000) Wêr Bisto – Twarres (november 2000) Whole Again – Atomic Kitten (juni 2001) Lopen Op Het Water – Marco Borsato & Sita (januari 2002) Whenever Wherever - Shakira (februari 2002) The Ketchup Song – Las Ketchup (augustus 2002) Feel – Robbie Williams (december 2002) Step Right Up - Jamai (maart 2003) Heb Je Even Voor Mij – Frans Bauer (december 2003) Zij Gelooft In Mij – André Hazes (oktober 2004) Als Je Iets Kan Doen – Artiesten voor Azië (januari 2005) Watskeburt?! – De Jeugd van Tegenwoordig (juni 2005)
7
Jennifer Lopez werd geboren op 24 juli 1969 in New York. Jennifer is een Amerikaanse zangeres, actrice,
De Toppers
danseres, ont-
In 2005 vormden
werpster en mode-icoon.
Gerard Joling, René
Films: ze begon haar filmcarrière in 1995 met
Froger en Gordon als
de Spaanse film ‘Mi Familia’, dit was niet zo’n
grap de gelegenheids-
succes. Ze brak door in de film ‘Selena’.
formatie De Toppers.
Andere films waarin zij speelt zijn: ‘The Cell’,
Als snel groeide dit
‘Maid in Manhattan’ en ‘The Wedding
uit tot een groot
Planner’.
succes. Het repertoire van de Toppers bestond /
Muziek: door haar bekendheid als actrice
bestaat voornamelijk uit covers van klassiekers uit
kreeg ze ondanks haar beperkte
binnen- en buitenland, zoals André Hazes, Golden
zangkwaliteiten een platencontract bij Epic /
Earing en ABBA. De zanger Gerard Joling verliet de
Sony met als resultaat vele nummer 1-hits en
groep in 2008 en werd opgevolgd door Jeroen der
miljoenen fans!
Boom. Naast grote optredens in de Amsterdam Arena, hebben de Toppers Nederland vertegenwoordigd tijdens het Eurovisiesongfestival van 2009 in Moskou met het nummer ‘Shine’.
Jamai Loman werd geboren op 30 juni 1986 in Gouda. In 2003 won Jamai het zeer populaire televisieprogramma Idols. Met de viervoudige platina debuutsingle ‘Step Right Up’ stond Jamai wekenlang op nummer 1. Hij stond negen keer in een uitverkocht Ahoy. Zijn debuutalbum ‘Jamai’, bereikte de gouden status. Na een fantastisch jaar vol solo-optredens, interviews en tv-verschijningen, besluit Jamai zijn muzikale carrière uit te breiden door zich ook te richten op zijn andere grote passie: musicals. De eerste musical waarin hij te zien was, was ‘Doornroosje’. In 2006 stond Jamai wederom op de planken van het theater en vertolkte hij in de musical ‘Jesus Christ Superstar’ de rol van Simon Zealotus. Datzelfde jaar speelde hij ook nog mee in ‘Musicals in Ahoy’. In 2007 was Jamai te zien als The Wiz en vogelverschrikker in de musical ‘The Wiz. In 2008 was Jamai te zien in de wereldberoemde musical ‘Les Misérables’. Zijn genuanceerde spel en zijn geloofwaardigheid bleven niet onopgemerkt, hij won de Musical Award met overtuiging!
8
Frans Bauer, geboren op 30 december 1973 in Roosendaal, is een Nederlandse zanger van het levenslied. Ali Bouali, beter
Zijn zangcarrière
bekend als Ali B, werd
begon in 1987 toen
geboren op 16 oktober
hij zijn eerste single ‘Ben Je Jong’ opnam.
1981. Ali B is een
Landelijke bekendheid kreeg hij door het
Nederlandse rapper
televisieprogramma ‘All You Need Is Love’ in
van Marokkaanse
1991, waarin hij mocht kiezen uit twee
afkomst uit Almere.
vrouwelijke fans om een avondje te gaan
Ook is hij werkzaam als televisiepresentator,
stappen. Zijn eerste hit scoorde hij met het
Stand-upcomedian en labeleigenaar van SPEC
nummer ‘Als sterren aan de hemel staan’.
Entertainment. Tijdens de jaren 00 kreeg Ali B grote
Een nummer 1-hit scoorde hij samen met
populariteit met zijn hits ‘Rampeneren’, ‘Leipe Mocro
Marianne Weber met het nummer
Flavour’, ‘Ik ben je zat’ en zijn bijdrage op ‘Wat zou je
‘De Regenboog’.
doen?’ van Marco Borsato.
Naast zanger is Frans ook presentator van
De single ‘Wat zou je doen?’ komt direct op de eerste
het programma Bananensplit.
plaats van de hitparade te staan. Zijn album ‘Leven van de straat’ werd het best verkocht hiphopalbum van 2004. Ali B heeft samengewerkt met: Akon, Yes-R, Ziggi, The Opposites, Brace, Sjaak en The Partysquad.
Shakira Isabel Mabarak Ripoll werd geboren op 2 februari 1977 in Barranquilla. Deze Colombiaanse zangers is geboren voor de muziek. Haar moeder is Colombiaanse en haar vader is een Libanese juwelier. De Arabische achtergrond van haar vader grote invloed is op Shakira’s leven en muziek. Op dertien jarige leeftijd tekende Shakira haar eerste platencontract. Op haar debuutalbum ‘Magia’ staan alle liedjes die ze vanaf haar achtste tot haar dertiende heeft geschreven. Haar tweede album ‘Peligro’ kwam nadat ze op vijftien jarige leeftijd was geslaagd voor haar schooldiploma. Haar derde album ‘Pies Descalzos’ maakte van haar een internationale ster in Latijns-Amerika. De wereldwijde doorbraak van Shakira kwam in 2002 met het Engelstalige nummer ‘Whenever Wherever’ van haar album ‘Laundry Service’. Zij stond met dit nummer negen weken lang op nummer 1 in de Nederlandse Top 40!
9
Vraag 1 Opvallend in dit tijdperk is de terugkomst van de Soul en Jazz muziek. Welke artiest bracht Soul opnieuw tot leven?
Vraag 6 Wat wordt bedoeld met een ‘cover’? …………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… …………………………………………………… Welke artiest bracht Jazz opnieuw in trek? ……………………………………………………
Vraag 2 Noem één van de grootste veranderingen in de popmuziek van de laatste jaren.
Vraag 7 Noem drie bekende covers met zowel de oorspronkelijke artiest als degene die herinterpreteert. …………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… Klassikaal: Luister naar het fragment en kruis aan bij welke stijl het fragment hoort!
Vraag 3
Vraag 8 Talentenjacht is een hype in Nederland! Noem drie bekende televisieprogramma’s die opzoek zijn naar nieuw talent. ……………………………………………………
0 0 0
Rap Soul Jazz
Vraag 9 0 0 0
Rap Soul Jazz
Vraag 10 0 0 0
Rap Soul Jazz
…………………………………………………… ……………………………………………………
Vraag 9 Noem een Nederlands dancefeest dat sinds 2000 ieder jaar gehouden wordt in de Amsterdam Arena. …………………………………………………… Vraag 10 Wat was de titel van de single die speciaal e voor de getroffenen van de tsunami op 2 kerstdag 2004 werd uitgebracht? ……………………………………………………
10
Onder begeleiding van de docent ga je het nummer ‘Als Je Iets Kan Doen’ van Artiesten voor Azië instuderen.
Eigen Hitlijst Maak een Top 10 van je favoriete hits! Deze Top 10 moet bestaan uit: 1 hit uit de jaren 50 1 hit uit de jaren 60 1 hit uit de jaren 70 1 hit uit de jaren 80 1 hit uit de jaren 90 5 hits vanaf 2000 Elke hit moet worden voorzien van een motivatie. Denk bij de inlevering van je Top 10 aan een verzorgde lay-out.
11
Bij het nummer ‘I Would Stay’ wordt gebruik gemaakt van de volgende akkoorden: Bm, Em , A, G en C Als je naar het nummer luistert hoor je dat de piano / het keyboard tijdens het intro en het couplet gebroken akkoorden speelt. Deze akkoorden zijn uitgeschreven in de bladmuziek door middel van het notenschrift. Speel deze gebroken akkoorden alleen met de rechterhand. Tijdens het refrein speelt de piano / het keyboard het akkoord in zijn geheel. In de bladmuziek zijn deze akkoorden in juiste volgorde aangegeven door middel van een akkoordsymbool. Speel met de linkerhand de basnoot en met de rechterhand het akkoord. Ga zelf opzoek naar een juiste ligging (omkering) tussen de akkoorden. Als je de keyboardpartij goed kunt spelen ben je klaar voor de band!
Bij het nummer ‘I Would Stay’ wordt gebruik gemaakt van de volgende akkoorden: Bm, Em , A, G en C
Als je naar het nummer luistert hoor je dat de gitaar tijdens het intro en het couplet gebroken akkoorden speelt. Deze akkoorden zijn uitgeschreven in de bladmuziek door middel van tabulatuur en noten. Tijdens het refrein speelt de gitaar het volgende slagritme: П П
Als je de gitaarpartij goed kunt spelen ben je klaar voor de band!
12
Bij het nummer ‘I Would Stay’ wordt, tijdens het refrein, gebruik gemaakt van het volgende drumritme:
Bij het beluisteren van het nummer hoor je dat er in het couplet en de bridge geen contant ritme wordt gespeeld. Zoek hierbij zelf, op gehoor, passende ritmes en fills.
Als je de drumpartij goed kunt spelen ben je klaar voor de band!
Bij het nummer ‘I Would Stay’ wordt gebruik gemaakt van de volgende akkoorden: Bm, Em , A, G en C De basgitaar speelt steeds de grondtoon van deze akkoorden. B–E–A–G–C In de bladmuziek zijn deze grondtonen in juiste volgorde aangegeven door middel van het notenschrift en letters. De basgitaar speelt het volgende slagritme:
Als je de basgitaarpartij goed kunt spelen ben je klaar voor de band!
13
Naam: Klas: Bandleden
Rol in de band
Hoe verliep de samenwerking binnen de band? (licht je antwoord toe) ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Wat zou je de volgende keer anders doen bij het spelen in een band? ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Waarom? ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Hoe denk je dat te gaan doen? ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Datum: Paraaf docent:
14
