Hoe ziet Voorne-Putten er straks uit?

01 april 2015

Het nieuws van vandaag

Hoe ziet Voorne-Putten er straks uit?

Het is duidelijk dat Voorne-Putten in hoog tempo vergrijst. Per 1 januari 2015 heeft Voorne-Putten zo’n 150.000 inwoners en vier gemeenten: Nissewaard, Hellevoetsluis, Brielle en Westvoorne. Hoe het precies zit met de bevolkingssamenstelling van morgen en overmorgen, daarover verschillen de prognoses. Onzekerheden in de economische ontwikkeling en een woningvoorraad die niet aansluit bij meer en langer zelfstandig wonende ouderen, maken die voorspelling lastig.

IN DIT NUMMER 02 Jan Reijnierse 03 Fondsmanager Geert de Vries

Een woningcorporatie

04 Een ondernemer

Fondsmanager Arie van Gorsel

05 Fondsmanager Henk Fledderus

Een onderwijsbestuurder

06 De coördinerend portefeuillehouder

Column Jaap Smit

06 Strip

Hoe werkt ‘t Beursspel? Colofon

VOORNE-PUTTEN - De leefbaarheid op het ZuidHollandse eiland Voorne-Putten staat onder druk. Met minder gezinnen en meer ouderen is het lastig de huidige voorzieningen op peil te houden. Dit is op het eiland al langer bekend. Een ‘scan’ van demografische ontwikkelingen bevestigt dit nog eens. Ook schetst deze scan de gevolgen hiervan voor onderwijs, zorg, wonen en economie op Voorne-Putten.

Vergrijzing Wel is duidelijk dat Voorne-Putten in hoog tempo vergrijst. In 2020 is er 35% meer 65-plussers dan nu en daarna 90% meer 75-plussers. Het aantal jongeren van 0 tot 14 jaar daalt tot 2020 met 15%. Dat betekent een afnemende vraag naar scholen en jongerenvoorzieningen. Ook de beroepsbevolking daalt. De wereldwijde trek naar de steden is ook op VoornePutten zichtbaar. Van de jongeren tussen 20 en 29 jaar vertrekt een groot deel voor studie en werk. Sinds de crisis blijven veel jongeren wel langer thuis wonen. Maar of dit zo blijft is nog onzeker. Werk De economie op Voorne-Putten heeft een belangrijke relatie met de regio Rotterdam-Rijnmond. Ruim 60% van de huidige beroepsbevolking is afhankelijk van banen in de economische bedrijvigheid in en rond Rotterdam. Zo’n 10% van de werkgelegenheid komt van de Rotterdamse haven. De technologische ontwikkelingen in die haven kunnen zorgen voor verandering daarin. Meer automatisering, meer 3D geprinte producten en minder overslag kunnen betekenen: minder banen.

Voorne-Putten kent verder banen in de toeleveringsbedrijven voor bijvoorbeeld de agrarische sector en in de verzorgende sector: zorg, onderwijs, toerisme en recreatie.

MINDER MENSEN: SCHERPERE KEUZES De rijksoverheid ondersteunt zogenaamde anticipeer- of krimpregio’s. Het bestrijden van demografische veranderingen is niet realistisch. Wat wel kan is het versterken van gebieden waar krimp wordt verwacht. De provincie Zuid-Holland ondersteunt deze ontwikkeling. Deze krant is daar onderdeel van. Er bestaan veel initiatieven om Voorne-Putten voor te bereiden op de komende vergrijzing. Hoog tijd om spijkers met koppen te slaan.

Lees verder op p02 }

01

Op Voorne-Putten / 01 / april 2015

| Vervolg van p01

Directeur Public Result:

‘URGENTIE OM SAMEN TE WERKEN’ De ‘scan’ van Voorne-Putten is gemaakt door adviesbureau Public Result. Directeur is Kees Stob. Hij zegt: “De vergrijzing heeft een grote invloed op VoornePutten. Er komt minder beroepsbevolking. Je ziet wel weer meer jonge gezinnen komen, maar het is onzeker of die trend doorzet. Er liggen unieke kansen in een groen en aantrekkelijk woonmilieu. Voorne-Putten kan zich onderscheiden van Rotterdam. Er ligt een grote herstructureringsopgave voor de woningvoorraad.

Zo’n 6000 woningen zouden levensloopbestendig moeten worden. Ik denk ook dat er scherpe keuzes gemaakt moeten worden in arbeidsmarkt en onderwijs. Je kunt de bevolking aan je binden met opleidingen die werk bieden in de regio: zorg, toerisme, logistiek. Het is urgent om samen met alle gemeenten goed te kijken naar voorzieningen op Voorne-Putten. De visie om meer samen te doen is er wel. Het komt nu aan op doorzetten en uitvoeren van plannen. Natuurlijk is dat complex en lastig. Maar ondanks verschillende prognoses is het zeker dat de bevolkingstransitie doorzet op VoornePutten. Een effectievere regio is dus een noodzaak.”

‘Wij blijven hier voorlopig wonen’

Jan Reijnierse:

“Ik denk wel dat Voorne-Putten uiteindelijk één gemeente wordt.”

Jan Reijnierse (72) is met zijn vrouw eigenaar-bewoner van een doorzonrijtjeswoning in Spijkenisse. Ze wonen er prima. Vertrekken? “Zolang het niet hoeft blijven we hier.” Wat anderen ook mogen vinden van de zogenaamde ‘bloemkoolwijken’, Reijnierse is er thuis.

Ze zijn bewoners van het eerste uur. In 1975 nog een jong gezin, nu zijn de kinderen de deur uit. “Nee, die wilden niet in Spijkenisse blijven. De grote stad trekt, er is hier ook geen hboopleiding. En ze vinden de bereikbaarheid slecht”, aldus Reijnierse. Hij heeft er zelf ook weleens aan gedacht om te vertrekken. “Maar zolang we de trap nog op kunnen, blijven we hier. We

02

wonen hier goedkoop. Een huurflat van 900 euro per maand betekent dat je andere dingen niet kunt doen. Zoals uitstapjes met kleinkinderen of vakantie.” “Ik denk wel dat Voorne-Putten uiteindelijk één gemeente wordt. Iedereen heeft het nu over z’n eigen dorp of kern en dat moet ook zo blijven. Mensen zijn

bang dat ze verder weg moeten voor het gemeentehuis, dat een buurthuis verdwijnt, of dat onderlinge contacten minder worden. Maar dat hoeft niet, het ligt ook aan jezelf. Het is wel een verschil of je in een kleine kern woont of in Spijkenisse. Ik denk dat de kernen hun identiteit niet hoeven te verliezen. Maar je ontkomt er niet aan om soms pijnlijke keuzes te maken.”


FONDSMANAGER

‘Woningbouwafspraken maken is echt hard nodig’ naam: Geert de Vries functie: voormalig directeur

‘De zes kernen’, woningbouwcorporatie Bernisse fondsmanager: Wonen & Voorzieningen

“We hebben op Voorne-Putten twee groeikernen: Spijkenisse en Hellevoetsluis. Daarnaast zijn er kleinere plaatsen die van oudsher een verschillende woningvoorraad hebben. Je kunt Westvoorne niet vergelijken met Abbenbroek. Dus er is diversiteit met verschillende woonmilieus. In de jaren zeventig en tachtig zijn veel rijtjeswoningen gebouwd. Die zijn nu zo’n veertig jaar oud. Daar moet iets mee. Dat vergt investeringen van corporaties en eigenaar-bewoners.” Doorstroming “Overal zie je dat de doorstroming stagneert. Ook op VoornePutten. Er is voor senioren wel voorraad in duurdere servicehuurflats, maar daar is weinig animo voor. De huizenmarkt is ingezakt dus eigenaren krijgen minder voor hun koopwoning. Daarom blijven ze zitten.” Sturen “Een aantrekkelijk woongebied gaat verder dan alleen goede woningen. Het gaat ook om voorzieningen. Waar je als corporatie

kunt sturen, moet je dat niet nalaten. Een woning toewijzen aan een gezin met vier schoolgaande kinderen houdt de basisschool voorlopig weer open. En als corporatie deelnemen aan een agglomeraat van wonen, zorg en economie kan een verrijking zijn.” Nuance “Ik vind dat we genuanceerd moeten kijken. Er moet geen eenheidsworst komen. Elke situatie in elk dorp is weer anders. Dat moeten we erkennen en van daaruit bekijken welke combinaties mogelijk zijn.” ‘t Beursspel “Ik verwacht dat de samenwerking tussen de verschillende fondsen binnen ‘t Beursspel een meerwaarde geeft. Daar ben ik erg benieuwd naar. Misschien moeten we verder springen dan onze polsstok lang is. Dat vergt oefening en soms een nat pak, maar dat hoort erbij. Het is lastig om met elkaar woningbouwafspraken te maken, er zijn grote economische belangen, maar het is echt nodig.”

EEN WONINGCORPORATIE:

‘Ingrijpen? Hoe en wanneer is belangrijk’ “De stedenbouwkundige structuur van de zogenaamde bloemkoolwijken kan wel een radicale ingreep gebruiken”, zegt Maarten de Booij, directeur van Woningstichting De Leeuw van Putten. “Maar niet nu.” De Booij vindt dat we ons niet moeten laten verleiden tot korte termijn oplossingen. “Als je de woningen netjes houdt, kunnen ze echt nog wel een tijd mee. Een aantal jaren weinig doen is soms heel verstandig. Nu moet je je voorbereiden op zo’n grotere ingreep op lange termijn. Sparen dus.” “Je kan veel tijd en geld investeren om oudere bewoners te laten verhuizen, maar dan zit je na een aantal jaren met hetzelfde probleem. De helft van de 90-plussers woont nog zelfstandig, maar ook zij verlaten ooit hun woning. De overheid wil ouderen langer thuis laten wonen, dus dan moet je ze niet weghalen uit hun sociale netwerk.” “Ik vind dat we voorzichtig moeten zijn met het toevoegen

van nieuwe woningen. Het groeimodel met steeds meer nieuwbouw is verouderd. De prognose is krimp, terwijl we volop bouwen. Aan het eind van de keten heb je dan leegstand. Kijk niet over vijf maar over veertig jaar. Het is niet zo dat door te blijven bouwen ook mensen blijven komen.” “Elke gemeente wil de eigen voorzieningen op peil houden. Maar het gaat er meer om dat we het verlies verdelen. Dat we accepteren dat op de ene plek groei is en op de andere plek minder. Dan zijn er nog steeds plaatsen waar je prachtig woont, maar voorzieningen zijn iets verder weg. We moeten het met elkaar in samenhang bekijken.”

03


EEN ONDERNEMER:

‘Sterker profileren van onze regio’ “We willen samenwerken op Voorne-Putten, maar we doen het nog onvoldoende”, zegt Cees Vingerling. Tot voor kort was hij commercieel directeur van de Rabobank Voorne-Putten Rozenburg. Tegenwoordig is hij zelfstandig ondernemer met als belangrijkste missie: minder versnippering op het eiland en meer collectief optreden. Ook van ondernemers. Vingerling organiseert al jaren inspiratiebijeenkomsten voor ondernemers op Voorne-Putten. “Als we geen krimpregio willen blijven moeten we collectiever gaan denken en niet ieder voor zich. Ik zie een Voorne-Putten board voor me, met ondernemers die onze regio sterker profileren. Er liggen kansen om nu een move te maken, bijvoorbeeld van doorvoerregio naar een maakregio. Door eersteklas producten te maken. Of door het toerisme beter te promoten.” “Ondernemers kunnen het niet alleen. Ik denk dat het tijd

is voor collectief leiderschap. Er zijn nu nog vier afzonderlijke gemeentebesturen. Die moeten een gezamenlijke visie hebben op de belangrijkste thema’s als werken, wonen, onderwijs en verkeer. Want met ieder voor zich is er geen goede belangenbehartiging. Het is zaak om partijen bij elkaar te brengen: ondernemers, onderwijs, zorg, wonen en overheid. Er zijn al heel veel initiatieven vanuit allerlei instanties. Die moeten bij elkaar komen.” De Rabobank publiceerde onlangs een visie op VoornePutten Rozenburg: ‘Tot hier. En nu verder!’

FONDSMANAGER

‘Voorne-Putten heeft doorzettingsmacht nodig’

naam: Arie van Gorsel tot 1 april 2015 directeur van sociale werkvoorziening De Welplaat in Spijkenisse fondsmanager: Economie & Arbeidsmarkt

functie:

“De gemeenten op Voorne-Putten hebben allemaal hun eigen beleid, er moet op regionaal niveau meer verbinding komen. Onze beroepsbevolking neemt af. Willen we jongeren naar dit gebied trekken, dan moeten dat gezamenlijke acties zijn van overheid, onderwijs en ondernemers. Veel bewoners van Voorne-Putten werken in havengerelateerde bedrijven. Er is behoefte aan technisch personeel. Ik zie ook perspectief in de maakindustrie, die komt weer terug uit het verre oosten, wij hebben daar ruimte voor.” Verkeer “Ontsluiting van het eiland is dan wel heel belangrijk. Meer of bredere wegen, het doortrekken van de metro, het helpt om Voorne-Putten toegankelijker te maken. Voor jongeren die hier willen leren, werken en wonen, maar ook voor toerisme en recreatie. Die sector kan nog groeien, we hebben strand en ruimte.” Zorg “Ik denk ook dat er in de zorg banengroei zit. Dat is een verge-

04

zicht, want momenteel is er banenverlies door bezuinigingen. Maar als straks steeds meer ouderen thuis blijven wonen zit er zeker een markt in de zorg aan huis.” Omscholing “Nissewaard wil mensen zonder werk aan het werk krijgen via omscholing. Ook komt er op Voorne-Putten één arbeidsontwikkelbedrijf. Dit ontstaat uit fusies van organisaties die zich met re-integratie bezig houden. Door een nauwe samenwerking met onderwijs moeten meer mensen aan het werk kunnen.” ‘t Beursspel “Er zijn veel samenwerkingsclubs op Voorne-Putten, maar we hebben doorzettingsmacht nodig. Ik hoop dat ‘t Beursspel bijdraagt om die versnippering te doorbreken. Het is nog niet eerder gebeurd dat iedereen uit Voorne-Putten verzameld is. Ik verwacht dat er een goed beeld komt van wat we als regio nodig hebben en dat we zaken kunnen aanjagen door aandelen te verhandelen.”


FONDSMANAGER

‘Betere spreiding geeft meer bestaansrecht’ naam: Henk Fledderus functie: directeur Penta

College en voorzitter van het samenwerkingsverband VO op Voorne-Putten Rozenburg fondsmanager: Onderwijs

“We weten al langer dat er in Voorne-Putten minder leerlingen zijn. Vooral op Voorne is er minder aanwas bij de basisscholen. Er zijn ook al basisscholen gesloten of ze dreigen onder de opheffingsnorm te raken. Schoolbesturen van primair en voortgezet onderwijs in onze regio hebben goed contact met elkaar. We kijken voortdurend samen naar de toekomst.” VMBO “Binnen het vmbo zorgen we met elkaar voor een betere spreiding. De afdeling motorvoertuigentechniek is nu op één plek. Daarmee krijg je verdikking en bestaansrecht. Want twee halve afdelingen die met elkaar concurreren, dat red je niet. Zo kijken we met elkaar ook naar andere vmbo-afdelingen.” MBO “Het is een punt van zorg en overleg dat het mbo onder druk

staat op Voorne-Putten. Dat is een ingewikkeld vraagstuk. Mbo’s hebben ook hun eigen verantwoordelijkheid. Maar ik hoop dat we vormen van mbo kunnen behouden.” Stabiliteit “De krimp in Voorne zet nog wel even door. Maar ik denk dat het leerlingenaantal tussen nu en een paar jaar wel weer stabiliseert op een bepaald punt.” ‘t Beursspel “Ik heb er alle vertrouwen in dat we elkaar makkelijk kunnen vinden in de zorgen die we delen. Ik hoop dat we het niet bij praten houden maar concrete stappen zetten. Liever smal en concreet dan een brede dialoog met te grote ambities die blijven steken in een dik rapport. Binnen het onderwijs zien we elkaar al veel in afzonderlijke contacten. Het kan veel kracht geven om dat te bundelen.”

EEN ONDERWIJSBESTUURDER:

‘Liever nu oplossingen zoeken dan straks voor het blok staan’ “De afgelopen jaren waren er achthonderd minder basisschoolleerlingen op Voorne-Putten. Vooral scholen in kleine kernen zijn kwetsbaar. Ze schommelen vaak rond de opheffingsnorm. Dat kun je niet structureel volhouden.” Alex Oldenburg, lid van het College van Bestuur het openbare schoolbestuur PRIMOvpr, is al jaren bezig met dit onderwerp. “Voor ons is het belangrijk dat de kwaliteit van het onderwijs op peil blijft en dat het onderwijs betaalbaar blijft. Dat zijn allebei zaken die in het gedrang kunnen komen als een school te klein wordt. Schoolbesturen op Voorne-Putten willen best intensief samenwerken. Bijvoorbeeld door scholen te laten fuseren om daarmee de kwaliteit overeind te houden. Maar ouders denken daar anders over. Zij willen dat hun kind dichtbij naar school kan en dat hun kind het naar z’n zin heeft.”

“Praten over samengaan is concreet in Zuidland, maar ook in Heenvliet, Brielle en Westvoorne gaat dit spelen. Wij willen als schoolbestuur proactief handelen. Maar de overheid is nog niet zo ver. De richtlijnen rond fusie zijn heel streng en de politiek wil graag scholen in kleine kernen behouden. Toch gaan wij door met het voeren van gesprekken met alle partijen. Want voor scholen met te weinig leerlingen stopt de bekostiging. Liever nu al mogelijkheden onderzoeken dan straks voor het blok staan. We moeten in gezamenlijkheid oplossingen vinden, iedereen heeft een andere rol daarin.”

05


DE COÖRDINEREND PORTEFEUILLEHOUDER:

‘Knelpunten op tafel leggen’ “Natuurlijk weten wij dat er op Voorne-Putten vergrijzing optreedt en dat we daar met verschillende beleidsterreinen goed op moeten anticiperen. We spreken daarover al jaren met elkaar.” Jan Willem Mijnans is coördinerend portefeuillehouder Wonen in dit gebied. Elke zes weken bespreekt hij met andere portefeuillehouders van VoornePutten thema’s die mede de toekomst van het eiland bepalen. “Ik ben de vooruitgeschoven pion voor Wonen op Voorne-Putten”, zegt Mijnans. “Vanuit het portefeuillehoudersoverleg is een breed woononderzoek gehouden. We hebben bestuurlijke tafels georganiseerd, met corporaties en ontwikkelaars. De belangrijkste conclusie daaruit was dat de uitbreiding van de tweede Maasvlakte niet betekent dat er op Voorne-Putten heel veel extra woningen moeten komen.”

Ik verwacht en hoop dat we verbindingen kunnen leggen tussen verschillende beleidsterreinen. Dat we zien waar nog hiaten liggen. Dat alle deelnemers goed op tafel kunnen leggen waar knelpunten worden ervaren. En dat eventuele oplossingen zoveel mogelijk uit mensen en instanties zelf komen, dat ze ontdekken hoe ze krachten kunnen bundelen. Als bestuur kunnen we bepaalde keuzes hopelijk ondersteunen.”

“Vanuit het anticipeerprogramma hebben we naast wonen ook economie, arbeidsmarkt en onderwijshuisvesting erbij betrokken. Er gebeurt dus al veel, ook integraal, en veel mensen zijn druk doende met het onderwerp krimp. Met ‘t Beursspel willen we de kennis die er is delen.

“Tja, Voorne-Putten één gemeente? Op termijn is dat misschien een stip op de horizon. Er is nu al veel samenwerking tussen de vier gemeenten. En ik vind dat je met goed netwerken en het vinden van de juiste personen nog steeds veel kunt bereiken.”

COLUMN

Voorne-Putten gaat naar de beurs Het naar de beurs brengen van een onderneming is momenteel niet altijd even plezierig voor betrokken bedrijven en toezichthouders. Emoties, polemieken, rookgordijnen… wat is het werkelijke motief ? De beursgang van VoornePutten gaat anders. Open, positief en hoopvol.

haar kaarten open op tafel te leggen: wat speelt er? Wie zijn de belangrijkste spelers, wat is de inzet van de overheid? Daarmee worden andere partijen uitgedaagd om ook open kaart te spelen. Het is samen zoeken naar samenwerking, in welke vorm dan ook, die tot meer waarde kan leiden.

Er is een ‘scan’ van de regio gemaakt met een profiel voor nu en straks. Dat profiel is helder en reëel, u hoeft niet bang te zijn voor een winstwaarschuwing. Voorne-Putten toont zich meer dan bewust van de toekomst. Geen overspannen verwachtingen en illusies van nieuwe groei. Het is veel meer een zoektocht naar de kwaliteiten en de krachten van de regio zelf. Potentiële aandeelhouders komen niet voor verrassingen te staan!

Het gaat in dit Beursspel om meer dan de opgaven waar we als provincie normaal bij betrokken zijn. Dat is geen probleem als wij kunnen helpen in het vinden van de juiste partners voor de aanpak van die opgaven. Dat kan binnen de regio zijn, maar ook daarbuiten.

De beursgang van Voorne-Putten gaat niet alleen maar om geld. Het gaat vooral om het verbinden van partijen die geld - in de meest brede betekenis van het woord - in de regio willen steken. De regio toont moed en daadkracht om

06

Ik ben blij dat we als provincie deze beursgang mogen begeleiden. Ook ben ik heel positief over de vooruitzichten van de regio die de stap neemt naar deze beursgang.

Jaap Smit, Commissaris van de Koning, Zuid-Holland


STRIP

Hoe werkt ‘t Beursspel? ‘t Beursspel is een methode om ideeën, krachten en oplossingen te bundelen voor gebieden die een toekomst met krimp voor zich zien. Mensen die te maken hebben met Economie&Arbeidsmarkt, Wonen&Voorzieningen en Onderwijs praten op woensdag 20 mei met elkaar in De Stoep in Spijkenisse. Dit is de voorbereiding op de echte Beursdag op 9 juli. De kansen die deelnemers benoemen krijgen de status van ‘aandelen’. Op de Beursdag van 9 juli gaan deelnemers deze aandelen verhandelen. Aandelen met de hoogste waarde maken de meeste kans op uitvoering. De verschillende fondsmanagers zijn aanjagers en inspirators die helpen bij de beursgang en die aandeelhouders om zich heen verzamelen. ‘t Beursspel is een ondersteunende manier om goede ideeën op tafel te krijgen. Mensen kunnen daar vervolgens concreet mee aan de slag: met afspraken, initiatieven of projecten.

Colofon Dit is een uitgave van de provincie Zuid-Holland, april 2015 Samenstelling en redactie Tappan Communicatie Marleen de Jong Strip Tappan Communicatie Marcel Francois Ontwerp en productiebegeleiding Bureau Mediadiensten, provincie Zuid-Holland 268953

07

Hoe ziet Voorne-Putten er straks uit?

Recommend Documents