Hoe pak je sedentair zitgedrag aan?
Inleiding Teveel of te lang zitten, ofwel sedentair zitgedrag, neemt in Nederland en de Westerse wereld enorm toe. Vroeger was werken een belangrijke bron van beweging voor veel mensen. Tegenwoordig zitten medewerkers op kantoor gemiddeld vier uur per dag achter een beeldscherm en in sectoren waar veel computerwerk wordt verricht is dit zelfs zes uur per dag (Koppes et al., 2012). In totaal brengen we per dag gemiddeld 9-11 uur zittende door. Onafhankelijk of iemand voldoende sport en beweegt, langdurige periodes achtereen zitten leidt tot gezondheidsrisico’s. Dit blijkt onder andere uit onderzoek van TNO. Wetenschappers zijn het momenteel nog niet eens over een richtlijn met betrekking tot zitgedrag. Er zijn dan ook verschillende theorieën hoe vaak je moet afwisselen tussen staan en zitten. Ook te lang staan leidt namelijk weer tot gezondheidsklachten. Waar wetenschappers het wel over eens zijn, is dat afwisseling van houding van toegevoegde waarde is. Het wisselen van houding activeert namelijk het metabolisch stelsel en de hersenen. Een regelmatige verandering in houding is dan ook waar werkgevers en werknemers naar moeten streven.
Sedentair zitgedrag leidt tot gezondheidsrisico’s
2
Bewegen stimuleren Steeds meer mensen en dus ook werkgevers zijn zich bewust van het feit dat te veel zitten ongezond is en dat sedentair gedrag een groot risico vormt voor de gezondheid. Arbo- en HR professionals stimuleren medewerkers op verschillende manieren om meer te bewegen. Denk aan wandelen tijdens de lunch, fitnessprogramma’s en het bewust verder weg plaatsen van printers en koffieapparaten. Hierdoor pakken medewerkers net wat extra beweging mee. Maar… dan moet een medewerker wel eerst opstaan. Het uiteindelijke doel is dan ook een gedragsverandering: meer afwisseling in werkhouding. Dus ook tijdens uitvoering van de werkzaamheden is het belangrijk om medewerkers te stimuleren van houding te wisselen; niet alleen wanneer zij opstaan voor een kop koffie of een wc-bezoek. Naast bovengenoemde ‘zachte’ maatregelen bieden bedrijven ook steeds vaker concrete hulpmiddelen op de werkplek aan. Een goed voorbeeld hiervan is sta-zit meubilair dat momenteel vooral in de Verenigde Staten en Engeland wordt ingezet. Maar ook in Nederland komen we tegenwoordig steeds vaker sta-zit tafels tegen. Een sta-zit tafel kan in hoogte versteld worden, handmatig of elektrisch, zodat medewerkers zittend en staand computerwerk eenvoudig kunnen afwisselen. Helaas blijven de mogelijkheden van deze tools echter vaak onbenut. Eenmaal aan het werk vergeten medewerkers al snel om de werkzaamheden afwisselend staand en zittend uit te voeren. Het beeldscherm, toetsenbord, muis en de te verwerken informatie vraagt alle concentratie waardoor besef van tijd en noodzaak om afwisselend staand en zittend te werken verloren gaan.
3
Sta-zit coach missing link Hoewel sta-zit tafels in basis een goede oplossing zijn tegen sedentair zitgedrag van medewerkers in een organisatie, werkt het in de praktijk niet optimaal. De missing link is een coach die hen er aan herinnert dat het tijd is om van werkhouding te veranderen. Want hoe graag we ook willen, wanneer we eenmaal aan het werk zijn, vergeten we al snel om af en toe op te staan. Een van de opties is een ouderwetse eierkoker. Vaak werkt dit helaas maar even. Op het moment dat je als medewerker wegloopt van de werkplek en de wekker gaat, is de kans groot dat de rest van de dag de wekker helemaal wordt vergeten. Daarnaast is het binnen een kantooromgeving niet wenselijk dat kookwekkers met enige regelmaat afgaan. Een betere optie is een digitale coach die medewerkers via het beeldscherm, waarop de gebruiker zich veelal focust, informeert als het tijd is om van houding te wisselen. Door via de computer van de medewerker, bij te houden wanneer een medewerker actief is, krijgt hij een passend advies op momenten dat het zinvol is om van werkhouding te veranderen.
Sta-zit meubilair werkt zonder coach niet optimaal
4
Van probleem naar product John van Hooft, directeur ErgoDirect International ontmoette ruim 2 jaar geleden op een ergonomie beurs in Las Vegas de international sales manager van Linak, de grootste fabrikant ter wereld van controle boxen en elektrische poten voor sta-zit meubilair. “Ik raakte in gesprek over de drempel voor medewerkers om de stazit tafels daadwerkelijk te gebruiken”, vertelt Van Hooft bevlogen. “De oorzaak: mensen raken door computerwerk hun tijdsbesef kwijt en focussen zich met name op hun beeldscherm. Zonder coach gaan mensen aan het begin van de dag zitten en staan ze aan het einde van de dag op om naar huis te gaan. Alsof ze geen sta-zit meubel hebben. De tafel nodigt namelijk niet uit gebruik te maken van de mogelijkheden die het biedt daar de bediening zich geheel niet bevindt in het concentratievlak van de gebruiker. Dat vond de sales manager een interessante gedachte en zo zijn we samen gaan kijken hoe we een digitale coachfunctie konden ontwikkelen.” Het eindresultaat is de SitStandCoach.
5
SitStandCOACH De SitStandCOACH is ontwikkeld met als doel de missende coachfunctie te vervullen. De software monitort hoe lang een medewerker in een bepaalde houding actief is. Op basis van het daadwerkelijke computergebruik of op basis van een vaste tijdsspanne geeft de SitStandCOACH een melding wanneer het tijd is om van houding te wisselen. De coach kan verbonden worden met elektrische sta-zit tafels zodat deze met een sneltoets of muisklik direct in hoogte versteld kan worden. Door via de computer de tafel te verstellen, is de drempel lager om de tafel ook daadwerkelijk hoger of lager te zetten. De computer krijgt tenslotte de meeste aandacht omdat deze het meest wordt gebruikt bij het uitvoeren van werkzaamheden. John van Hooft: “Ook als een medewerker niet aan een sta-zit tafel werkt, is de SitStandCOACH een goed hulpmiddel sedentair zitgedrag tegen te gaan. Zodra een gebruiker inlogt met zijn persoonlijke ID, geeft de efficiency software namelijk ook een seintje tijdig van houding te wisselen. De coach ziet direct dat de medewerker niet aan sta-zit meubilair werkt en geeft daarom algemene meldingen over het wisselen Bekijk hier de SitStandCOACH lifestyle video
van houding.”
Benieuwd of de SitStandCOACH van toegevoegde waarde is voor het gebruik van uw sta-zit meubilair? DOWNLOAD SITSTANDCOACH
6
Over ErgoDirect International Contactgegevens ErgoDirect International Palmpolstraat 27
ErgoDirect International zorgt dat computergebruikers bij
1327 CB Almere
banken, (semi)overheden, IT-bedrijven en in de industrie,
T: 036 547 24 40 F: 036 547 24 44
comfortabel (fysiek) en geconcentreerd (mentaal) met de computer kunnen werken. Onze oplossingen zijn
[email protected]
gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, marktkennis
www.ergodirect.nl
en getoetst door gerenommeerde wetenschappers en ergonomen. Wij gaan hierbij uit van vier zogenaamde werkplekconcepten, te weten de vaste, mobiele, flexibele en thuiswerkplek. Voor elke situatie biedt ErgoDirect International een gepast concept met de juiste oplossingen. Deze helpen de interactie tussen mens en computer te verbeteren en hiermee het (comfortabele) Het Nieuwe Werken concreet in de praktijk te brengen. Werkgedrag zien wij als een vijfde en overkoepelende dimensie met de meeste impact op Slimmer Werken, dé oplossing om meer werk te verzetten zonder meer te werken. Door focus op (werk)gedragsverandering, een proces wat aandacht en doorzettingsvermogen vraagt, wordt Slimmer Werken mogelijk.
Wilt u op de hoogte blijven? Schrijf hier in voor onze nieuwsbrief http://www.ergodirect.nl/nieuwsbrief/
Onze Efficiency Software oplossingen creëren inzicht en maken computergebruikers bewust over het (huidige) werkgedrag, beide zaken zijn voorwaardelijk voor het realiseren van (blijvende) gedragsverandering. Zo zorgt CtrlWORK dat computergebruikers de gehele dag geconcentreerd en energiek kunnen werken. De software verbetert hun computervaardigheden, zo helpt het medewerkers om hun kennis van timemanagement en het efficiënt omgaan met e-mail te verbeteren.
7
