Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016 Cursusdoelen 1. De student heeft kennis van getalfuncties, inzicht in de telrij, (structuur van) getallen en getalrelaties en kan voorstellen doen tot stimulering van getalbegrip bij leerlingen en kent de leerlijn tellen-en-rekenen. 2. De student kent de leerlijn rekenen tot 20 en kan bijbehorende standaardprocedures en oplossingsstrategieën herkennen, benoemen, toepassen en met elkaar vergelijken. De student is in staat om betekenisverlenende contexten en toepassingssituaties materialen, modellen en schema’s voor te stellen, die bijdragen aan niveauverhoging van leerlingen. 3. De student kent de leerlijn rekenen tot 100 en kan bijbehorende standaardprocedures en oplossingsstrategieën herkennen, benoemen, toepassen en met elkaar vergelijken. De student is in staat om betekenisverlenende contexten en toepassingssituaties, materialen, modellen en schema’s voor te stellen, die bijdragen aan niveauverhoging van leerlingen. 4. De student kent de leerlijn van de tafels van vermenigvuldigen en deling en kan bijbehorende standaardprocedures en oplossingsstrategieën herkennen, benoemen, toepassen en met elkaar vergelijken. De student is in staat om betekenisverlenende contexten en toepassingssituaties, materialen, modellen, schema’s en oefenvormen voor te stellen, die bijdragen aan niveauverhoging van leerlingen. 5. De student kan op bovenstaande gebieden rekeninterventies ontwikkelen die aansluiten bij de behoeften van een kind en zo adaptief werken. Informatie Bekijk de cursusbeschrijving en verplichte literatuur voor alle informatie. Deeltijd en Acpa In onderwijsprogramma’s die minder dan vijf lessen omvatten, wordt door de docent in samenspraak met de klas een keuze gemaakt uit onderstaand programma. De cursusdoelen en toetsing blijven gehandhaafd. Week 1/5 Ondersteunt de volgende doelen: 5 Inhoud: Titel: Adaptief onderwijs en Rekenen Land van Okt Lesoverzicht en uitleg over de cursus, toetsing en inzicht in de toetsmatrijs op basis van de cursusbeschrijving en reader 2. Periodieke korte herhaling Quiz getalfuncties op basis van het practicum van HS 2 uit het boek. 3. Presentatie doel, voorkennis, presentatie - Doel 5 - Brainstorm studenten: Wat is adaptief onderwijs? Op basis van voorkennis en theorie Onderwijskunde (matrix). - Presentatie van de onderwijs/zorgcyclus: signaleren, analyseren, diagnosticeren, remediëren 0. Warming up 1. Het lesoverzicht
1
en evalueren. Samenvatting van Protocol ERWD (2011) als leidraad. Opdracht 2 in de werkgroep: Casussen adaptief onderwijs Feedback op uitwerking casussen door werkgroepen en docent Opdracht 1 in de werkgroep: Presentatie Is het doel bereikt? Wat is nog nodig? Hoe kun je dat bereiken? Elke les de reader nodig. Printen of op laptop of tablet.
4. Verwerking
5. Evaluatie
Voorbereiding: Neem alle cursusmaterialen mee naar alle lessen. Voer de verwerkingsopdrachten uit voor elke bijeenkomst. Werkvormen: hoorcollege (de docent geeft informatie) interactieve instructie (informatieoverdracht m.b.v. interactie) activerende werkvorm (de docent kiest doelgericht werkvormen, waarbij de student informatie verwerft d.m.v. de eigen activiteiten) practicum (de student verwerft kennis en/of vaardigheden d.m.v. oefenen) werkcollege (de student verwerkt informatie d.m.v. instructie en daarop volgende eigen activiteiten) anders, nl. Verwerking: - Kopieer een rekenles (die je in de stage mag geven) uit de methodehandleiding van je stageklas en neem deze mee naar de les. We gaan hiermee in de volgende les aan de slag. - Bereid de presentatie van jouw werkgroep voor. Zie reader. - Bestudeer in het boek en de reader de leerlijn tellen-en-rekenen en rekenen tot 20. - Maak een begrippenlijst van rekenstrategieën, noteer er een uitgewerkte voorbeeldsom bij. Literatuur: Sectie Rekenen en Wiskunde. (2015). Reader Wiskunde in groep 3/4, rekenen tot 100. Rotterdam: Natschool. Veltman, A., & Heuvel-Panhuizen, M. van den (2010). Rekenen met hele getallen op de basisschool (pp. 67-198). Groningen: Wolters-Noordhoff. Week 2/5 Ondersteunt de volgende doelen: 1, 2, 5
2
Inhoud: Titel: Rekenles verzorgen in de grote stad 0. Warming up Land van Okt 1. Het lesoverzicht 2. Periodieke korte herhaling Presentatie werkgroep 1 3. Presentatie doel, voorkennis, presentatie - Doel 1, 2, 5 - Presentatie werkgroep 2 - Waar loop je tegenaan als je rekenles geeft aan taalzwakke leerlingen? - Presentatie door docent: Rekenenwiskunde en taal: een didactisch duo, rekenles in de grote stad op basis van de aanbevolen literatuur 4. Verwerking Opdracht 4 in de werkgroep: rekenles ontwerpen voor uitvoering in de grote stad Opdracht 1 in de werkgroep: Presentatie 5. Evaluatie Welke aspecten van taalgericht vakonderwijs zijn terug te vinden in de lesvoorbereiding? Zijn de doelen bereikt? Wat is nog nodig? Hoe kun je dat bereiken? Wat bespreken we in les 3? Vragen over de cursus en toetsing? Formatieve toets bekeken? Kennisbasisproeftoets al bekeken? Elke les de reader nodig. Printen of op laptop of tablet. Voorbereiding: Zie voorbereiding en verwerking vorige lessen. Werkvormen: hoorcollege (de docent geeft informatie) interactieve instructie (informatieoverdracht m.b.v. interactie) activerende werkvorm (de docent kiest doelgericht werkvormen, waarbij de student informatie verwerft d.m.v. de eigen activiteiten) practicum (de student verwerft kennis en/of vaardigheden d.m.v. oefenen) werkcollege (de student verwerkt informatie d.m.v. instructie en daarop volgende eigen activiteiten) anders, nl. Verwerking: - Stageopdracht (10 minuten). Neem een klad observatieverslag mee naar de volgende les. Welke rekenmanier/strategie (binnen het domein: rekenen met hele getallen + of – tot 20 of tot 100) leren jouw leerlingen momenteel? Kies één manier en observeer één leerling tijdens het maken van een dergelijke opgave volgens de strategie die wordt gevraagd/uitgelokt. Vraag de leerling hardop te denken. Noteer letterlijk wat de leerling doet en zegt. Vraag
3
-
door, om precies te achterhalen hoe de leerling denkt en werkt. Herhaal de procedure tot je een duidelijke observatie hebt. Zie reader, opdracht 5a in de stage. Bereid de presentatie (indien nog niet gegeven) van jouw werkgroep voor. Bestudeer in het boek en de reader de leerlijn rekenen tot 100 (+, -, x en :). Maak een begrippenlijst van rekenstrategieën, noteer er een uitgewerkte voorbeeldsom bij. Voer de rekenles die je vandaag hebt ontworpen, uit.
Literatuur: Sectie Rekenen en Wiskunde. (2015). Reader Wiskunde in groep 3/4, rekenen tot 100. Rotterdam: Natschool. Veltman, A., & Heuvel-Panhuizen, M. van den (2010). Rekenen met hele getallen op de basisschool (pp. 67-198). Groningen: Wolters-Noordhoff. Facultatief: Eerde, H.A.A., van (2009). In Panama-post, reken-wiskundeonderwijs, onderzoek, ontwikkeling, praktijk 28, 3, p. 19-32 geraadpleegd op 06-05-2015 van http://www.taalgerichtvakonderwijs.nl/literatuur/vakspecifiek/Eerde_2009__Rekenenwiskunde_en_Taal__Panamapost.pdf/ Week 3/5 Ondersteunt de volgende doelen: 3, 4, 5 Inhoud: Titel: Onderzoeken hoe jouw leerling rekent Land van Okt
0. Warming up 1. Het lesoverzicht 2. Periodieke korte herhaling
Wie heeft zijn ontworpen les nog bijgesteld? Waarom en hoe? Welke aspecten van vakgericht taalonderwijs heb je heel herkenbaar opgenomen? Wie heeft de ontworpen rekenles uitgevoerd? Welke aspecten van taalgericht vakonderwijs zag de mentor terug? Is de werkwijze alleen nuttig voor taalzwakke leerlingen? - Doel 3, 4, 5 - Presentatie werkgroep 3 - Presentatie werkgroep 4 - Presentatie door de docent: oplossingsstrategieën en rekenmanieren met een voorbeeld. Hoofdstuk 2.3, 2.4 en 2.5 uit Handig met getallen 1 als leidraad. Opdracht 5b in de werkgroep: observatieverslag bespreken Opdracht 6 in de werkgroep: oplossingsstrategieën inoefenen
3. Presentatie doel, voorkennis, presentatie
4. Verwerking
4
5. Evaluatie
Zijn de doelen bereikt? Wat is nog nodig? Hoe kun je dat bereiken? Artikelen in de reader bestudeerd? Boek bestudeerd? Vragen over de theorie?
Voorbereiding: Zie voorbereiding en verwerking vorige lessen. Werkvormen: hoorcollege (de docent geeft informatie) interactieve instructie (informatieoverdracht m.b.v. interactie) activerende werkvorm (de docent kiest doelgericht werkvormen, waarbij de student informatie verwerft d.m.v. de eigen activiteiten) practicum (de student verwerft kennis en/of vaardigheden d.m.v. oefenen) werkcollege (de student verwerkt informatie d.m.v. instructie en daarop volgende eigen activiteiten) anders, nl. Verwerking: - Maak een begrippenlijst van rekenstrategieën, noteer er een uitgewerkte voorbeeldsom bij.
Literatuur: Sectie Rekenen en Wiskunde. (2015). Reader Wiskunde in groep 3/4, rekenen tot 100. Rotterdam: Natschool. Veltman, A., & Heuvel-Panhuizen, M. van den (2010). Rekenen met hele getallen op de basisschool (pp. 67-198). Groningen: Wolters-Noordhoff. Week 4/5 Ondersteunt de volgende doelen: 5 Inhoud: 0. Warming up 1. Het lesoverzicht 2. Periodieke korte herhaling
Titel: Een tien voor de rekenles Land van Okt Klassengesprek: Welke leerlijnen bestudeerden we dit blok? Welke niveaus onderscheiden we? Hoe lokken we niveauverhoging uit? Hoe spelen we adaptief in op de verschillen tussen kinderen? Hoe bepaal je het niveau van een leerling? Wat is een interventie? Wat is signaleren,
5
analyseren, diagnosticeren, remediëren en evalueren? Hoe hangt dit samen met adaptief onderwijs en werken in de grote stad? Wat hebben jouw onderzoeksvaardigheden hiermee te maken? - Doel 5 - Jullie hebben een begrippenlijst opgesteld. Bespreek in de werkgroep de begrippenlijst. Consensus bereikt? - Presentatie door docent: materialen (minimaal het rekenrek en kralenketting tot 100) en modellen (lege getallenlijn, groepjesmodel, rechthoekmodel) worden getoond en de juiste manier van werken met het materiaal/model wordt gepresenteerd. Hoe kan het materiaal of model effectief worden ingezet? Bij welke leerling? Welke interventie van de leerkracht is nodig? Opdracht 3 in de werkgroep: interventie voorstellen Quiz van de belangrijkste thema’s, op basis van de afbeeldingen in het boek en uit de reader artikel 1 en artikel 2. Zijn de doelen bereikt? Wat is nog nodig? Hoe kun je dat bereiken?
3. Presentatie doel, voorkennis, presentatie
4. Verwerking 5. Evaluatie
Voorbereiding: Zie voorbereiding en verwerking vorige lessen. Werkvormen: hoorcollege (de docent geeft informatie) interactieve instructie (informatieoverdracht m.b.v. interactie) activerende werkvorm (de docent kiest doelgericht werkvormen, waarbij de student informatie verwerft d.m.v. de eigen activiteiten) practicum (de student verwerft kennis en/of vaardigheden d.m.v. oefenen) werkcollege (de student verwerkt informatie d.m.v. instructie en daarop volgende eigen activiteiten) anders, nl. Verwerking: - Vul de begrippenlijst van rekenstrategieën aan, noteer er een uitgewerkte voorbeeldsom bij. - Maak thuis de formatieve toets, kijk deze na en formuleer vragen voor de docent.
6
Literatuur: Sectie Rekenen en Wiskunde. (2015). Reader Wiskunde in groep 3/4, rekenen tot 100. Rotterdam: Natschool. Veltman, A., & Heuvel-Panhuizen, M. van den (2010). Rekenen met hele getallen op de basisschool (pp. 67-198). Groningen: Wolters-Noordhoff. Facultatief: 10voordeleraar (2015). Geraadpleegd op 06-05-2015 van https://10voordeleraar.nl/toetsen/oefenen-en-informatie Waard, J. de (2014). Handig met getallen 1, werkboek gecijferdheid voor de Pabo (pp. 359-366). Cantal: Rosmalen.
Week 5/5 Ondersteunt de volgende doelen: 1, 2, 3, 4, 5 Inhoud: Titel: Drijfvermogen ontwikkeld? Topje van de ijsberg bereikt? 0. Warming up Land van Okt, diploma gehaald? 1. Het lesoverzicht 2. Periodieke korte herhaling Tweetal: Schrijf op wat kinderen van groep 1 tot en met groep 5 leren binnen het domein van de hele getallen. 3. Presentatie doel, voorkennis, presentatie - Doel 1, 2, 3, 4, 5 - Op welke manier heb jij de ontwikkeling van het jonge kind doorlopen, tijdens het rekenen in het land van Okt? - Kennisbasistoets: hoe bereid jij je voor? Website 10voordeleraar laten zien, proeftoets openen. 4. Verwerking Studenten bespreken in hun werkgroep de formatieve toets. Doel: iedereen moet elke vraag klassikaal kunnen beantwoorden. Opdracht: bepaal de moeilijkste deelvragen, stel een top 3 samen. 5. Evaluatie - Centraal bespreken lastige onderdelen van de toets. De werkgroepen geven aan welke vragen in hun top drie staan. - We blikken terug en evalueren de cursus, de inzet van de klas en de rol van de docent. Wat moet hetzelfde blijven? Wat kan verbeteren? - We blikken vooruit, wat gaan we leren en ontwikkelen in het volgende blok?
7
Voorbereiding: Zie voorbereiding en verwerking vorige lessen. Werkvormen: hoorcollege (de docent geeft informatie) interactieve instructie (informatieoverdracht m.b.v. interactie) activerende werkvorm (de docent kiest doelgericht werkvormen, waarbij de student informatie verwerft d.m.v. de eigen activiteiten) practicum (de student verwerft kennis en/of vaardigheden d.m.v. oefenen) werkcollege (de student verwerkt informatie d.m.v. instructie en daarop volgende eigen activiteiten) anders, nl. Verwerking: - Het volgend blok staat Meten en Meetkunde centraal in de cursus Rekenen/Wiskunde. In dat blok voer je ook verplichte opdrachten uit in de stage. Bespreek dit alvast met de mentor. Literatuur: Sectie Rekenen en Wiskunde. (2015). Reader Wiskunde in groep 3/4, rekenen tot 100. Rotterdam: Natschool. Veltman, A., & Heuvel-Panhuizen, M. van den (2010). Rekenen met hele getallen op de basisschool (pp. 67-198). Groningen: Wolters-Noordhoff.
8
