Hoe de banken ‘goud’ verdienen aan de renteswaps die ze u verkopen Stel u sluit met uw bank een (her)financieringsovereenkomst met op het oog redelijke kredietopslagen op het Euribor. Echter, de bank verplicht u wel om tenminste 50% van het renterisico op de financiering af te dekken en adviseert u dringend een IRS af te sluiten. U komt met de bank overeen om dat renterisico voor bijvoorbeeld EUR 10.000.000 af te dekken in de vorm van een renteswap (IRS) voor de duur van 10 jaar. U oriënteert zich op de prijzen van dergelijke instrumenten en u concludeert dat 2,38% een gangbare prijs is. Deze prijs krijgt u echter niet van de bank. U probeert nog te onderhandelen, maar komt toch uit op 2,58% waarmee de bank een marge van 0,20% realiseert.
Waarschijnlijk denkt u; 0,20% x 10 miljoen x 10 jaar is EUR 200.000,- aan inkomsten voor de bank voor een nagenoeg risicoloze en geautomatiseerde transactie, dat is snel verdiend! Dat klopt. Nog erger is dat wij in onze adviespraktijk elke dag voorbeelden zien waarbij de banken de marges op swaps nog veel verder opschroeven. Extra marges die voor u niet zichtbaar zijn. We leggen hieronder aan de hand van drie concrete voorbeelden uit hoe dat werkt.
Gegoochel met de modaliteiten Allereerst is het van belang te weten dat elke valuta zijn eigen standaardgegevens kent (de zogenaamde modaliteiten) om vooral het handelen tussen banken onderling en/of grotere partijen te vereenvoudigen. Zonder aan de tegenpartij te hoeven vragen wanneer en hoe de rente moet worden verrekend in de renteswap, wordt er alleen gevraagd naar bijvoorbeeld de looptijd en verder niets. De gepubliceerde prijs van 2,38% is dus gebaseerd op dergelijke standaardafspraken (meer info hieromtrent aan het einde van dit artikel). De renteswap die uw bank u aanbiedt kent echter een andere renteverrekening en is dus niet gebaseerd op deze standaardmodaliteiten en dit leidt tot forse verborgen marges voor de bank. We maken deze zichtbaar met behulp van een calculatiemodel waarover wij continu beschikken en dat de (groot)banken zelf ook gebruiken. Situatie 1 De meest voorkomende situatie, renteverrekening per kwartaal in plaats van volgens de standaardmodaliteiten. Wat zijn de gevolgen? Standaardmodaliteiten:
De IRS die u afsluit: De markt situatie wijkt iets af van de eerder genoemde 2,38% omdat de markt constant beweegt
De markt prijst de vaste rente op basis van jaarsverrekening (A) en 30 dagen per maand en 360 dagen per jaar
De markt prijst de variabele rente op basis van half-jaarlijkse verrekening (SA) en juiste aantal (A) dagen per maand en 360 dagen per jaar
De aanpassing naar uw eigen situatie met renteverrekening per kwartaal
Het verschil: Met de aanpassingen in de renteverrekening daalt het overeenkomstige rentepercentage dus van 2,38% (afgerond) naar 2,18% (ook afgerond). Conclusie; U betaalt dus 2,58% waar de ‘kale’ marktprijs 2,18% is. U dacht 20 basispunten marge te betalen (het verschil tussen 2,58 en 2,38), maar in werkelijkheid wordt er door uw bank 40 basispunten marge genomen. Dat betekent op een bedrag van 10 miljoen en een looptijd van 10 jaar niet 2 ton marge voor de bank maar 4 ton! Had u dat van tevoren geweten, dan had u vermoedelijk anders onderhandeld.
Situatie 2 Hetzelfde vergelijk, maar nu als de verrekening van uw renteswap niet per kwartaal maar per maand gebeurt. Dit komt minder vaak voor omdat er steeds minder op 1 maands Euribor wordt gefinancierd, maar we zien het nog met regelmaat:
Renteverrekening voor zowel de vaste rente als de variabele rente geschiedt per maand
Het verschil is opgelopen: 2,38% minus 2,04% is 34 basispunten!
34 basispunten gedurende 10 jaar per EUR 10.000.000 = 0,34% x 10.000.000 x 10 = EUR 340.000 extra marge voor de bank. U betaalt 2,58% en er is dus sprake van een totale marge van EUR 540.000.
Situatie 3 Tot nu toe hebben we het gehad over een constant bedrag voor de gehele looptijd van 10 jaar te weten EUR 10.000.000. Maar stel nu dat het schema van de renteswap in 10 jaar lineair naar nul gaat, omdat u nu eenmaal dezelfde aflossingsverplichting heeft in uw financiering. Een situatie die relatief vaak voorkomt. Uiteraard weet uw bank dit, maar vaak wordt ‘vergeten’ de modaliteiten hier op aan te passen. Dit ‘foutje van de bank’ leidt tot een enorm voordeel voor de bank en uiteraard een fors nadeel voor u. Vast bedrag gedurende 10 jaar
Lineair aflossend naar 0
Weliswaar niet direct zichtbaar maar de hoofdsom is aangepast aan de gewenste aflossing naar 0
Het verschil is opgelopen: 2,38% minus 1,49% is maar liefst 89 basispunten!
89 basispunten gedurende 10 jaar per EUR 10.000.000 = 0,89% x 5.000.000 (gemiddelde hoofdsom) x 10 = EUR 445.000 extra marge voor de bank (totale marge uitgaande van 2,58% is EUR 645.000).
Conclusie Waar u een marge van EUR 200.000 terecht al fors vond, blijkt de echte marge in de praktijk op te kunnen lopen tot EUR 645.000 op een swap van 10 miljoen met een looptijd van 10 jaar! Sluit daarom nooit zo maar een IRS of ander treasuryproduct. Laat u onafhankelijk adviseren door een partij als ICC die helemaal geen belang heeft bij de transactie en de pricing zowel vooraf, als op het moment van afsluiten kan controleren en beoordelen. Hierdoor kunt u gefundeerd onderhandelen en een veel betere prijs realiseren met langdurig lagere rentelasten voor uw onderneming.
Overweegt u binnenkort een renteswap af te sluiten? Bent u benieuwd welke marge genomen is op uw laatste renteswap of ander treasury product? Neem contact op met de onafhankelijk treasury adviseurs van ICC. Voor een geringe vergoeding waarderen zij uw reeds afgesloten swap en geven zij aan welke marge de bank genomen heeft bij het afsluiten van de transactie. Telefoon; + 31.30. 2328200 of per email
[email protected] Ron Albregt Jan van den Hoek Arian Ververs
* Een renteswap is een uitruil van twee rentestromen, namelijk een vaste rente en een variabele rente. In bovenstaande voorbeelden van een Euro renteswap wordt de vaste rente per jaar verrekend en de variabele rente per half jaar. Ook de wijze van renteberekening is iets om op te letten. De verrekening van de vaste rente geschiedt op basis van 30 dagen in elke maand en 360 dagen in een jaar. De verrekening van de variabele rente geschiedt op het juiste aantal dagen in een maand en 360 dagen in een jaar. Zo kent de USD renteswap een verrekening van de vaste rente op basis van halfjaarlijkse verrekening op basis van 30 dagen per maand en 360 in een jaar en de variabele rente per kwartaal met juiste aantal dagen in de maand en 360 per jaar. De GBP renteswap daarentegen verrekent de vaste rente per jaar en de variabele rente per kwartaal, echter beide op basis van juiste aantal dagen per maand en per jaar.
