Hierbij een aanvraag in het kader van SMOM-regeling die we graag aan jullie willen voorieggen ter beoordeling

^

cDcrs

?- O

<9. ^ y

WIS

World Information Service on Energy founded In 1978

lill WISE A m s t e r d a

PO Box 5963 1 0 4 0 LC

Aan:

Van:

Amsterda etherlanc

20-612636

Ministerie van VROM DGM/SB/BM IPC 660 t.a.v. Mevr. M. Evers Postbus 30945 2500 GX Den Haag

f: '••31-20-689217 [email protected] www.antenna.nl/wls g i r o : 4 0 88 28

•««£«*'.

ô
WISE, Bart Brugmans

Betreft: Aanvraag programmasubsidie SMOM voor 2003 en 2004

M l ^'-i

/tl

Amsterdam, 30 augustus 2002

Beste mensen. Hierbij een aanvraag in het kader van SMOM-regeling die we graag aan jullie willen voorieggen ter beoordeling. Het gaat hier om een project met een looptijd van 22 maanden. De aanvraag betreft ook die 22 maanden. Naast VROM wordt er voor dit project financiering gezocht bij de NCDO en draagt WISE zelf bij. Mogelijke andere subsidiegevers zijn nog niet in beeld, maar wij zullen ons daar de komende maanden op beraden. Mocht hier nieuws over zijn, dan zullen jullie daar zo snel mogelijk van op de hoogte stellen. Fl Mocht er behoefte zijn aan aanvullende informatie dan voorzien we daar natuuriijk graag in.

Met vriendelijke groet, Bart Bnjgmans

jW

"U<^óz

orId Information Service on Energy - Service Mondial d'information sur l'Energie - Weltweiter Energie Informationsdien Servicio Mundial de Información sobre la Energia - BceMnpHan HHCpopMaquoHHafl Cny>K6a no npo6neMaM 3HeprMM affiliated with NIRS - Nuclear Information and Resource Service - WashinqtonDC

Aanvraagformulier 2002 Subsidieregeling Maatschappelijke Organisaties en Milie (SMOM) Lees voor het invullen de toelichting. Aanvragen zonder volledig ingevuld formulier met verplichte bijlagen worden niet in behandeling genomen.

A. Gegevens aanvrager

^5

1. Aanvrager: naam organisatie

WISE - World Information Service on Energy

2. Rechtsvorm

Vereniging

3. Postadres

Postbus 59636

4. Postcode en Woonplaats

1040 LC Amsterdam

5. Bezoekadres

Ketelhuisplein 43, Amsterdam

6. Giro/Bankrekeningnr.

Giro 4088285

7. Inschrijfnr. KvK

Amsterdam 40538526

8. Contactpersoon

Peer de Rijk

9. Functie

Coördinator

10. Telefoonnummer

020-6126368

11. Faxnummer

020-6892179

12. E-mail adres

wiseamster@antenna. nl

13. Eventuele website 14. Is de contactpersoon een bevoegde vertegenwoordiger van de aanvrager? Zo nee, wie dan wel?

www.antenna.nl/wise www.neebedankt.nl SC Ja o Nee, nl.:

Aanvraagformulier Subsidieregeling Maatschappelijke Organisaties en Milieu (SMOM) - VRC J 2002

B. Gegevens over het project/programma 1. Titel (max. 10 woorden)

Stroom: Basisrecht of handelswaar

2. Startdatum (1-1-2003 of later)

01-03-2003

3. Einddatum

31-12-2004

4. Looptijd in maanden (max. 36)

22

5. Eventuele fasering (in maanden) 6. Samenvatting (max. 150 woorden), waarin tenminste opgenomen: • doelstelling • beoogde effecten en resultaten • producten en/of activiteiten • doelgroep

Doelen: 1. Het inzichtelijk maken van de groter wordende kloof tussen noord en zuid, de uitholling van democratische rechten en de verslechtering van het milieu door privatisering van de elektriciteitssector in zuidelijke landen 2. De afname van de invloed van de Nederlands overheid op de hele elektriciteitsproductie naar voren brengen en de daarmee samenhangende gevolgen voor het zuiden en het milieu 3. Energiebedrijven wijzen op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en ze aanzetten tot het geven van openheid van zaken m.b.t. hun stroommix en hun activiteiten in het buitenland. Resultaten: invloed op inbreng van Nederland in GATS onderhandelingen, discussie binnen politiek en sector over nut en noodzaak liberalisering, elektriciteitsbedrijven maken vrijwillig stroommix en buitenlandse activiteiten bekend. Producten: website, nieuwsbrief, debatten, festivaltour, expert- en leken-meetings, postercampagne, artikelen, discussie. Doelgroepen: politiek, elektriciteitssector, jongeren, algemeen publiek, maatschappelijke organisaties o Projectsubsidie o Programmasubsidie

7. Betreft het een aanvraag voor projectsubsidie of programmasubsidie? o Algemeen 8. Op welke module van de SMOM o Educatie, voorlichting, bewustwording m.b.t. heeft het project grotendeels (>50%) duurzame productie en consumptie betrekking? o N.v.t.: programma (zie loelichting!) Het project is gericht op bewustwording omtrent de 9. Waarom heeft de aanvraag op gevolgen voor het milieu van een geliberaliseerde deze module betrekking? elektriciteitsmarkt. Niet allen de gevolgen hier in Nederiand, maar ook in het zuiden.

Aanvraagformulier Subsidieregeling Maatschappelijke Organisaties en Milieu (SMOM) ~ VROM 2002

C. Eventuele uitvoering door derden 1. Worden er (deel)activiteiten door derden uitgevoerd? Zoja: welke en door wie (incl. rechtsvorm)

o Nee ^ Ja, te weten: Er worden niet heel expliciet onderdelen door derden uitgevoerd. Wel worden voor onderdelen derden ingehuurd omdat zij een expertise hebben die bij WISE niet aanwezig is. Het gaat dan om het ontwikkelen van materiaal gericht op jongeren en een deel van de evaluatie.

2. In welke formele verhouding staan deze derden tot de aanvrager?

De aanvrager is opdrachtgever. Verder zijn er geen relaties tussen aanvrager en derden

D. Stand van zaken 1. Heeft u over de inhoud van dit project/programma al gesproken met een medewerker van VROM? Zo ja, met wie? 2. Zijn er in het kader van dit project/programma al activiteiten uitgevoerd vóór 1-1-2003? Zoja, welke activiteiten en zijn daar al kosten voor gemaakt (voor welk 1 bedrag)?

j3( Nee

o Ja, te weten:

•1^ Nee o Ja, te weten:

3. Is daarvoor in het kader van de SMOM al eerder subsidie gevraagd? Zo ja, wanneer? Zo nee, waarom niet?

o N.v.t. o Ja. Datum: !S?r Nee, omdat

4. Is dit project/programma een vervolg op een eerder gesubsidieerde activiteit. Zoja, wat is daarvan het zaaknummer?

o Nee X^ Ja, zaaknummer: 2 ^ 0 / o 3 O ' ^ " / -

Aanvraagjormulier Subsidieregeling Maatschappelijke Organisaties en Milieu (SMOM) - VROM 2002

E. Financiën 1. Hoeveel bedragen de totale begrote kosten? 2. Hoeveel subsidie wordt aangevraagd in het kader van de SMOM? 3. Wordt voor het totale tekort op de begroting subsidie gevraagd of voor specifieke onderdelen? 4. Indien slechts voor onderdelen van de begroting subsidie wordt gevraagd, welke betreffen dit dan (en voor welk bedrag)? 5. Bij welke andere subsidieverstrekkers is of wordt subsidie aangevraagd?

€215.447 e 90.000

)< Voor het totale tekort o Voor specifieke onderdelen

Subsidiegever: NCDO Gevraagd bedrag: € 80.000 Verstrekt bedrag: € nog onbekend Subsidiegever: NV werk Gevraagd bedrag: € 24.000 Verstrekt bedrag: € 24.000 Subsidiegever: WISE (Eigen bijdrage) Gevraagd bedrag: € 21.447 Verstrekt bedrag: € 21.447

6. De bevoorschotting zal in principe tweemaal per jaar plaatsvinden. Is er gedurende de looptijd van het project/programma een gelijkmatige behoefte aan financiële middelen? 7. Zo nee, geef dan hier uw liquiditeitsbehoefte per periode aan (voor wat betreft het aangevraagde subsidiebedrag)

8. Kan de aanvrager BTW die in rekening wordt gebracht verrekenen? 9. Op welke wijze is uitgesloten dat winstopslagen van de aanvrager zijn begroot of in rekening zullen worden gebracht?

o Ja, een gelijkmatige liquiditeitsbehoefte üsc Nee

in 2003 € 50.000 in 2004 € 40.000

o Ja isC Nee WISE is een vereniging zonder winstoogmerk. Daamaast is de begroting gebaseerd op werkelijk te maken kosten en garandeerd een accountantsverklaring dat alle gemaakte kosten, ook werkelijk gemaakt zijn.

Aanvraagformulier Subsidieregeling Maatschappelijke Organisaties en Milieu (SMOM) - VROM 2002

F. Bijlagen 1. Zijn de volgende verplichte bijlagen (losbladig) bijgevoegd? Zo nee, waarom niet? - Uitvoerige projectbeschrijving - Gespecificeerde sluitende begroting - Uittreksel inschrijving KvK Alleen voor programmasubsidie: - evaluatieplan met begroting - statuten waaruit hoofddoelstelling van de organisatie blijkt 2. Zijn er overige, extra bijlagen bijgevoegd? Zo ja, welke?

K Ja o Nee, omdat:

^ Nee o Ja, te weten:

G. Gebruik gegevens aanvraag Geeft u toestemming de volgende gegevens van deze aanvraag na 1-lp 2003 aan derden te verstrekken: Naam, adres, telefoon, e-mail, titel van het project, samenvatting?

o Ja ^ Nee

Aldus naar waarheid opgemaakt,

'j2..:i^L.Rpl onaam aanvrager) (handtekening) /2^V^<4r..^<^/^.^fe^'f^.(plaats, datum) ^&^t'/-

D'^^l'*"'"'•=

Aanvraagformulier Subsidieregeling Maatschappelijke Organisaties en Milieu (SMOM) - VROM 2002

AANVRAAG PROJECTSUBSIDIE SMOM-REGELING 2^ MODULE A.

Aanvrager en projectuitvoerder

WISE (World Information Service on Energy) Postbus 59636 1040 LC Amsterdam Tel Fax E-mail Web

020 612 6368 020 689 2179 [email protected] www.antenna.nl/wise wviw.neebedanktnl

Rechtsvorm: Contact:

Vereniging Peer de Rijk

Algemene doelstellingen WISE: WISE is een netwerkorganisatie die zich al ruim 20 jaar toelegt op het versterken van groepen die zich, in brede zin, met kernenergie bezighouden. We zijn ongeveer het laatste mondiaal opererende netwerk op dit terrein. WISE besteedt relatief veel tijd en energie aan het steunen van groepen in ontwikkelingslanden die geconfronteerd worden met overheden en industrie die proberen kernenergie een rol te laten spelen in de nationale energiepolitiek. De toepassing van en de keuze voor kernenergie staat niet op zichzelf. Het heeft grote internationale implicaties en belemmert veelal de ontwikkeling en uitvoering van een werkelijk duurzame, veilige en eerlijke energiepolitiek die ten goede komt aan en in dienst staat van de ontwikkeling van een land en haar bevolking. Daarbij gaat het niet alleen om (de gevolgen van) uraniummijnbouw, transporten, de pogingen landen in het Zuiden op te zadelen met het afvalprobleem van het Noorden, maar ook om de keuzes voor de besteding van enorme sommen geld, de grootschaligheid waannee opwekking van kernenergie gepaard gaat, en de relatie tussen de 'vreedzame' toepassing van kernenergie en de proliferatie van kernwapens. In de laatste tien jaar is het voor de, veelal westerse, industrie onmogelijk gebleken om in Europa, de Verenigde Staten en Japan het gebmik van kernenergie te laten groeien. De nucleaire industrie probeert afzetmari
Aanvraag SMOM 2" module voor 2003/2004 - Stroom: basisrecht of handelswaar? - WISE - pagina 1 van 18

'è^ • .

\

•J

In de afgelopen twee jaar heeft WISE, met steun van onder andere VROM, vooral aandacht besteed aan: De discussie over klimaatverandering en de rol van kernenergie Tal van activiteiten werden ontplooid om intemationaal het draagvlak te verbreden voor werkelijk duurzame oplossingen (zonder kernenergie) voor het klimaatprobleem: om zuidelijke groepen in de discussie hierover te betrekken en om groepen uit het westen een beter inzicht in de meningen en criteria van (groepen uit) het zuiden te verschaffen. Uiteindelijk is op de klimaattop in Bonn (Juli 2001) besloten dat kernenergie, in elk geval onder het Kyoto Protocol, geen deel uit zal maken van de oplossingen voor het broeikaseffect. Zowel op nationaal als internationaal niveau is deze discussie daarmee echter niet afgesloten. In Nederland is door de nieuwe regering besloten de kerncentrale Borssele langer open te houden, op Europees niveau stelt de Commissaris voor Energie - Loyola de Palacio - dat kernenergie noodzakelijk is in verband met klimaatbescherming en pleit de Europese Commissie voor het verder investeren in kernenergie. In de VS komt de regering Bush met een pro-nucleair offensief en zelfs de Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (CSD) van de Verenigde Naties heeft een wat ambivalente boodschap over kernenergie gegeven die een rol zal spelen tijdens de komende top in Johannesburg. (Import van) atoomstroom en de gevolgen daarvan voor 'het zuiden'. Dit jaar (2002) zijn we bezig met een succesvolle campagne (zie www, neebedankt.nl) rond atoomstroom: productie, gevolgen, mogelijkheden voor de consument om een andere keuze te maken, onder druk zetten van de producenten etc. Op de achtergrond speelt natuuriijk de belangrijke discussie over verdere liberalisering van de elektriciteitsmarkt. Naast het campagnewerk is het meest zichtbare product van WISE zonder twijfel de WISE/NIRS Nuclear Monitor, dat twintig keer per jaar in het Engels verschijnt. Sinds twee jaar verschijnt er een Russischtalige versie (10 keer per jaar) en sinds januari 2002 verschijnt er een Spaanstalige versie (20 keer per jaar) die door ons kantoor in Argentinië wordt geproduceerd en verspreid. Behalve in elektronische vorm wordt het blad bewust ook nog steeds op papier verspreid. Hiermee worden honderden groepen in met name Azië, de voormalige Sovjet-Unie en Afrika bereikt, die (nog) geen toegang hebben tot elektronische communicatiemiddelen. Voor groepen en individuen die wel toegang hebben tot internet, is onze website een belangrijke bron van informatie die voortdurend wordt geactualiseerd. De website kent nu ruim 100.000 pageviews per maand en dit aantal blijft stijgen. Naast het kleine hoofdkantoor in Amsterdam, en het Amerikaanse hoofdkantoor van NIRS, heeft WISE 11 kantoortjes ('relays') in evenzoveel landen. Deze vormen een onmisbare schakel in ons netwerk. Behalve met het blad ondersteunen we groepen met onderzoek, ons netwerk van contacten, expertise op het gebied van campagnes, directe acties, mediawerk en onze ervaring met het produceren van een periodiek. De afgelopen jaren heeft WISE verder specifiek aandacht besteed aan de energiepolitieke ontwikkelingen in Azië, metals gevolg dat WISE op uitnodiging van het belangrijkste antinucleaire netwerk in Azië, het No Nukes Asia Forum (NNAF), uitdrukkelijk betrokken blijft bij het ondersteunen van het campagnewerk van deze groepen.

Aanvraag SMOM 2' module voor 2003/2004 - Stroom: basisrecht of handelswaar? - WISE - pagina 2 van 18

B. Titel Stroom: Basisrecht of handelswaar

C. Kader In Nederiand is de elektriciteitsvoorziening één van de beste ter wereld. Een zeer hoge leveringszekerheid en een uitstekende infrastructuur zijn belangrijke kenmerken. De Nederiandse overheid stond altijd zelf garant voor de elektriciteitsvoorziening. In de laatste jaren is dat beeld rap veranderd, en het zal nog ingrijpender gaan wijzigen in de komende jaren. Met het privatiseren en liberaliseren van de elektriciteitsmari
Aanvraag SMOM 2' module voor 2003/2004 - Stroom; basisrecht of handelswaar? - WISE - pagina 3 van 18

Dit biedt ongekende kansen: niet vaak is het zo dat er, voordat een ontwikkeling volledig zijn beslag heeft gekregen en daarmee vrijwel niet terug te draaien is, breed gedragen kritiek kan worden gedeeld en naar voren worden gebracht. Hoewel bijvoorbeeld de privatisering van elektriciteit (productie, distributie, handel) in veel landen haar beslag heeft gekregen is er nog veel ruimte om de ideologie van liberalisering en privatisering te weerleggen, Vreemd genoeg biedt de nieuwe politieke situatie in Nederiand hier alleen maar meer mogelijkheden voor; grote delen van de nieuwe regeringspartijen staan afwijzend tegenover verdergaande privatisering van diensten en ondernemingen die verantwoordelijk zijn voor primaire levensbehoeften. De motivatie is alleen niet altijd de onze. De kunst is dan ook om, gebruikmakend van voorbeelden uit 'het zuiden', de discussie in Nederiand op een hoger niveau te tillen en daarmee niet alleen de discussie in Nederland zelf te beïnvloeden maar, ook en vooral, de discussie over de mondiale onwikkeling te beïnvloeden en, direct daaraan gekoppeld, de mening van Nederiand over de voorstellen zoals die nu voorliggen in bijvoorbeeld het WTO, De grote dmk om te concurreren leidt tot een ontwikkeling waarin bedrijven een actieve lobby voeren om te ontkomen aan wetgeving op het gebied van (bijvoorbeeld): • Eisen op het gebied van schone energie • Ononderbroken leverantie • Inspraak van de bevolking bij beslissingen over nieuw productievermogen, verplaatsingen, uitbreidingen en implementatie van technieken rond bijvoorbeeld milieueisen. De huidige GATS voorstellen gaan uit van het wegnemen van handelsbelemmerende elementen. Regelgeving (milieu, mensenrechten) en normen die mogelijk een belemmering vormen voor een bedrijf om: • te handelen • te investeren • ander bedrijven over te nemen, kunnen met grote kans op succes worden aangevochten bij het WTO-geschillenpanel. De gevolgen van het GATS-akkoord voor de vrijheid van regelgeving voor de energiemarkt verdienen een grondige analyse en een uitgebreid democratisch debat. Vanaf juni 2002 krijgt de Europese Unie, en dus ook Nederiand, het verzoek (van andere landen binnen de WTO) om de energiesector (verdergaand) te liberaliseren en uiteindelijk te privatiseren. Midden 2003 moet de EU haar antwoorden klaar hebben. Overigens wordt dit proces sterk vertraagd, onder andere door de politieke ontwikkelingen in veel Europese landen die leiden tot nieuwe regeringen met een vaak compleet nieuwe signatuur. Welke consequenties zal dit hebben voor de elektriciteitsopwekking? Voor het milieu? Voor mensen- en andere basisrechten? Voor ontwikkelingssamenwerking? Voor de ontwikkeling van een duurzame energievoorziening hier en elders? Gaan Nederiandse bedrijven een rol spelen op de Europese of zelfs wereldmarkt? Wat gebeurt er als buitenlandse bedrijven de Nedertandse overnemen? Wat weten wij van die gevolgen, wat weet de burger ervan? Wat krijgen Nederiandse klanten te weten over de rol dat een energiebedrijf straks speelt in een ontwikkelingsland? Wat zijn de gevolgen van de GATS voor het milieu en de ontwikkelingskansen van landen in het zuiden? De uitkomsten van "Johannesburg", met name wat er besproken wordt over handel en milieu, maar ook de andere uitkomsten, zullen meegenomen worden in het project. Van belang hierbij is natuuriijk wel dar er duidelijke raakvlakken zijn.


D. Doelstellingen •

•

•

Het Inzichtelijk maken van de groter wordende kloof tussen noord en zuid, de uitholling van democratische rechten en de verslechtering van het milieu door privatisering van de elektriciteitssector in zuidelijke landen De afname van de invioed van de Nederlands overheid op de hele elektriciteitsproductie en de daarmee samenhangende gevolgen voor het zuiden en het milieu Energiebedrijven wijzen op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en ze aanzetten tot het geven van openheid van zaken m.b.t. hun stroommix en hun activiteiten in het buitenland.

Dit willen we bereiken door: • Inbreng van ervaringen uit Zuid-Afrika, Zuid-(of midden)Amerika en India m.b.L liberalisering / privatisering in het debat in Nederland • Vergroten kennis en bewustzijn bij een breed publiek over de gevolgen van verdergaande liberalisering en privatisering van een primaire levensbehoefte als stroom. • Leggen van directe relatie tussen de dwang tot liberalisering en de voor het milieu vaak negatieve gevolgen (keuze voor grootschalig, kernenergie, andere vuile energiebronnen, uitholling van democratische rechten) • Het verder uitwerken van minimaal één casus in 'het zuiden': (waarschijnlijk) de privatisering van ESKOM in Zuid-Afrika. De en/aringen van deze casus inzetten en gebruiken in het debat in Nederland • Meer inzicht in relatie tussen liberalisering 'hier* en milieugevolgen 'daar*. • Bieden van handelingsperspectief aan Nederiandse consument • Waarneembare druk op overheid om binnen de GATS-onderhandelingen duurzaamheidscriteria en -uitgangspunten even zwaar te laten wegen als uitgangspunten op het gebied van handel. • Druk op de elektriciteitsleveranciers duurzaamheidsuitgangspunten mee te nemen in de overwegingen rond privatisering / liberalisering. • Stimuleren van maatschappelijk verantwoord ondernemen waarbij mondiale aspecten meegenomen worden. • Ondersteunen van groepen in 'het zuiden' (niet alleen de groepen binnen het WISE netwerk) die ter plekke ageren tegen (de gevolgen van) de liberalisering en privatisering van basisdiensten (met nadruk op energiesector) • Overdracht van kennis en ervaring naar groepen in het buitenland • Activeren en informeren van andere milieu/ ontwikkelingsorganisaties op dit ondeoA/erp

E. Actoren, doelgroepen en strategie om deze te bereiken De doelgroepen in dit project zijn onder te verdelen in de volgende categorieën: Politiek 1. Regeringspartijen Zowel vanuit het CDA als vanuit de LPF zijn kritische geluiden te horen over een verdere privatisering en liberalisering van de elektriciteitsmarkt We zien hier dan ook aanknopingspunten om ervoor te zorgen dat Nederland een kritische positie inneemt in de internationale onderhandelingen over de GATS, Naast de GATS onderhandelingen moet de regering ook beleid vast gaan stellen (in Europees verband) over de verdere liberalisering en privatisering van elektriciteitsmarkt. De contouren hiervan zijn al een beetje zichtbaar in de Energienota 2002, maar hoe het er allemaal daadwerkelijk uit komt te zien is nog lang niet duidelijk. We willen de politiek vooral aansporen om haast te maken met de labelling van elektriciteit.

Aanvraag SMOM 2' module voor:

3/2004 - Stroom: basisrecht of handelswaar? - WISE - pagina 5 van 18

2. Oppositie De oppositie is voornamelijk een doelgroep om inhoudelijke informatie aan te leveren zodat zij een kritisch debat kunnen starten over de Nederlandse inspanningen binnen de GATS onderhandelingen en het vast te stellen Europese beleid over verdergaande privatisering en liberalisering met de nadruk op de labelling van elektriciteit. Industrie 1. Elektriciteitsproducenten en elektriciteitsleveranciers Dit zijn de bedrijven die de uitgezette politieke lijnen zullen moeten volgen, en die natuuriijk op hun eigen manier zullen proberen invloed op dat proces uit te oefenen. Door middel van gesprekken met de elektriciteitssector en door het uitnodigen van sprekers voor debatten willen we ze in dit project betrekken. Niet alleen om hun mening te horen, maar vooral om invloed uit te oefenen op die mening(svorming). De industrie willen we aansporen om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen, door mee te werken aan een vrijwillige labelling van elektriciteit, vooruitlopend op Europese regels en door de industrie zich uit te laten spreken over duurzaamheidsregels m.b.t privatisering in het zuiden. Verder willen we dat ze openheid van zaken gaan geven over activiteiten in het buitenland, IVIaatschappelijke organisaties in Nederland 1. Milieuorganisaties 2. Ontwikkelingsorganisaties 3. Jongerenorganisaties 4. Overigen Deze doelgroepen zullen benaderd worden om de campagne te ondersteunen. In eerste instantie zoeken we naar mogelijkheden om in de bladen van deze organisaties artikelen te publiceren die over de liberalisering van de energiemarkt gaan. Daarnaast willen we via deze organisaties onze eigen activiteiten onder de aandacht brengen van hun achterban. Een deel van de organisaties zal ook gevraagd worden te participeren in verschillende activiteiten (met name de debatten) om op die manier ook binnen de organisaties een discussie op gang te krijgen en om de organisaties zo te betrekken bij het thema. Jongeren(organisaties) krijgen speciale aandacht Maatschappelijke organisaties in het Zuiden Organisaties in 'het zuiden' die direct te maken hebben met de gevolgen van liberalisering en / of privatisering van de energiemarkt (De Soweto Electricity Crisis Committy in Zuid-Afrika bijvoorbeeld). De campagne benadrukt (inhoudelijk) dat duurzame ontwikkeling alleen bereikt kan worden als milieu- en duurzaamheidsuitgangspunten op zijn minst even zwaar gewogen worden als uitgangspunten m.b.t handel/vrije markt. De betrokken organisaties hebben baat bij een stevig debat in bijvoorbeeld een land als Nederiand, Andersom zullen we voorbeelden uit 'het zuiden' van de gevolgen van liberalisering hier gebruiken om de boodschap te communiceren. Publiek Het benaderen van het algemene publiek gaan we gestructureerd aanpakken. We willen niet in het wilde weg gaan schieten. We willen hiermee voorkomen dat we een aantal ongerichte acties opzetten die te weinig resultaat tot gevolg hebben. We zijn ons er terdege van bewust dat niet "iedere Nederlander" te bereiken is, hoe graag we dat ook zouden willen. Het opbouwen van een maatschappelijk debat over de elektriciteitsvoorziening zal zorgvuldig moeten gebeuren, We delen het publiek dan ook in een aantal groepen in.

Aanvraag SMOM 2° module voor 2003/2004 - Stroom: basisrecht of handelswaar? - WISE - pagina 6 van 18

1, Afnemers van groene stroom Binnen deze groep verwachten we een grote ontvankelijkheid voor de boodschap. Dit komt voor een groot deel uit de ervaring die WISE het afgelopen jaar heeft opgedaan met de Atoomstroomcampagne, Veel groene stroom klanten maken zich druk over de ontwikkelingen op de elektriciteitsmarkt Ze weten alleen niet wat ze ermee kunnen en moeten doen. Deze doelgroep is uitermate geschikt om bij aan te sluiten in het begin van de campagne om het eerste debat van de grond te krijgen. Deze groep zal benaderd worden via eigen kanalen (mensen die geparticipeerd hebben in de Atoomstroom campagne) en die van andere organisaties, massamedia en free-publicity, 2, Jongeren Jongeren verdienen speciale aandacht binnen het project Mondiale zaken blijken, ondanks alles, een grote groep jongeren te raken. Ze vragen zich oprecht af wat ze kunnen doen om mondiale problemen op te lossen. De kunst is een aantrekkelijk handelingsperspectief aan te dragen, In dit project willen we jongeren een op hun toegesneden "product" aanbieden waarmee ze aan de slag kunnen. Jongeren willen we gaan benaderen via jongerenorganisaties en via festivals. Het benaderen van jongeren via festivals heeft het afgelopen jaar een positieve respons opgeleverd. 3, Alle overige inwoners van Nederland Het is naïef om te denken dat we die allemaal kunnen bereiken. Toch willen we proberen om de problematiek, zoals wij die signaleren, onder de aandacht te krijgen van zoveel mogelijk mensen. Met een postercampagne, artikelen in kranten en een aantal acties willen deze groep bereiken. Naast deze doelgroepen zijn er ook nog een aantal partners die van belang zijn bij het bereiken van de verschillende doelgroepen, of die een deel inhoudelijke informatie aan het project kunnen toevoegen. Een deel van de partners is reeds benaderd en heeft medewerking toegezegd, een ander deel zal in de loop van het project benaderd worden om mee te werken. Partners Voor het succesvol laten verlopen van het project zal WISE samenwerken met een aantal partners. Nederiand;

SOMO / CEO / TNI Met SOMO / CEO / TNI zal vooral worden samengewerkt op het vlak van GATS / WTO. Zij hebben de expertise in huis en daar zal WISE dan ook gebruik van maken. Daarnaast is WISE een aantrekkelijke partner omdat de aandacht voor de gevolgen van GATS / WTO breder getrokken wordt. Milieudefensie Met Milieudefensie zal op twee vlakken worden samengewerkt met de campagneteams "energie en klimaat" en 'globalisering en milieu". Beide campagnes hebben raakvlakken met dit project. Zo zet het energie en klimaat team ook in op labelling van elektriciteit en volgt het globalisering en milieu team de gevolgen van de privatisering van drinkwater. Ervaringen van deze teams zijn, naast de eigen ervaringen van WISE, een welkome input voor het project Daarnaast heeft WISE in de afgelopen jaren altijd prettig en constructief met Milieudefensie samengewerkt (COP 6, Atoomstroom). LokaalMondiaal TV Dit is een groep vrijwilligers die televisieonderwerpen maakt over ontwikkelingsondenwerpen voor lokale en regionale omroepen. Zij zijn een geschikte partner om te vragen of ze een (of meerdere) onderwerp(en) willen maken als de buitenlandse gasten in Nederland zijn. Daarnaast zal er ook contact gezocht worden met De Nieuwe Omroep om een special te maken over liberalisering en elektriciteit.


NOVIB l,h,k,v. Make Trade Fair (moeten nog benaderd worden) Nationale Jeugdraad / JMA / Move Your World Gebruiken van hun netwerken en expertise bij het benaderen van jongeren en het ontwikkelen van een op jongeren gericht product Ervaringen van deze organisaties zullen voornamelijk gebruikt worden door een af*/aardiging van deze organisaties op te nemen in een klankbordgroep bij de ontwikkeling van materiaal gericht op jongeren. OneWorld.nl Op de website vanOneWorld.nl is een speciale sectie ingericht over de WTO. Hier kan mooi bij worden aangesloten. De campagne kan verwijzen naar de daar verzamelde informatie en daar een stukje op aanvullen als het gaat over GATS en elektriciteit Engage! Interact Engage! Interact is een in "interculturele communicatie" gespecialiseerd bureau. De expertise van Engage! Interact ligt op twee vlakken; workshops voor jongeren en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Een van de medewerkers van het bureau houdt zich voornamelijk bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen en de dialoog tussen maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Zij zullen dan ook bij het project betrokken worden om mee vorm te geven aan de expert-meetings, om zo effectief mogelijke bijeenkomsten te hebben. Zuid-Afrika:

SECC / Earthlife WISE heeft momenteel goede contacten in Zuid-Afrika met zowel Earthlife! Als het SECC (Soweto Electricity Crisis Comity). Beide organisaties houden zich bezig met de privatisering van ESKOM, het Zuid-Afrikaanse elektriciteitsbedrijf. De gevolgen van de privatisering zijn nu al goed te zien: inwoners van Soweto moeten gemiddeld 2x zoveel betalen voor hun elektriciteit als de inwoners van de blanke wijken en ESKOM is bezig met het voorbereiden van het bouwen van 10 nieuwe kerncentrales in Zuid-Afrika.

Zuid-Amerika: Nog in gesprek, focus op Brazilië en Argentinië maar ook Mexico is op gebied van gevolgen liberalisering / privatisering energievoorziening erg interessant vooral omdat daar ook de volgende WTO conferentie gehouden wordt. Extra interessant wordt Mexico vanwege het feit dat Bertram Zagema daar zit om een boek te schrijven over de gevolgen van liberalisering van de wereldhandel. /\zië;

Nog in gesprek, met name Indiase organisaties.

Gedurende het project zal geprobeerd worden om nog meer partners binnen Nederiand te betrekken bij het project.


F. I n h o u d e n d u u r v a n h e t p r o j e c t Het project loopt van 1 maart 2003 t/m 31 december 2004, Het project is opgedeeld in een drietal fases, ledere fase zal afzonderlijk geëvalueerd worden teneinde ervaringen mee te kunnen nemen in de voigende. De fases zijn niet strikt te scheiden, maar lopen voor een deel in elkaar over. De drie fases zijn; 1. Aandacht Deze fase is gericht op het genereren van aandacht voor de geliberaliseerde energiemarkt en alles wat ermee samenhangt Tijdens deze fase zal er zo veel mogelijk aandacht worden gezocht voor de gevolgen van deze beslissingen. 2. Verdieping In deze fase zullen de problemen en de kansen die samenhangen met de geliberaliseerde markt onder de aandacht worden gebracht. Het gaat hierbij voornamelijk om het in een internationaal perspectief plaatsen van de liberalisering. De GATS onderhandelingen in het kader van de WTO, voorbeelden van geliberaliseerde markten in zuidelijke landen, gevolgen voor de stroomproductie in Nederland, kansen en struikelblokken voor duurzame energie en mogelijkheden voor het voeren van een lokaal energiebeleid. 3. Alternatieven / oplossingen De in de tweede fase geconstateerde kansen en knelpunten verdienen een verdere uitwerking. Om dit te bewerkstelligen zal er geprobeerd worden om samen met de verschillende actoren (overheid / industrie / consumenten) te kijken of er oplossingen en alternatieven zijn en langs welke weg uitwerking plaats moet vinden. Fase 1. Aandacht mrt, - april 2003

Verzamelen van de meest up-to-date gegevens over GATS / WTO (i,s.m. SOMO / CEO / TNI), privatisering in het zuiden en stand van zaken m b . t privatisering / liberalisering in Nederiand. Dit alles om de website op te kunnen starten en te beginnen met het maken van vooriichtingsmateriaal. Van de verzamelde gegevens een begrijpelijke digest maken voor het voorlichtingsmateriaal Start produceren content voor website en voorlichtingmateriaal Verder uitwerken communicatie strategie.

mei 2003

Website in de lucht

mei-juni 2003

Ontwikkelen van vooriichtingsmateriaal Eerste nieuwsbrief naar doelgroepen (politiek, energiesector, achterban wise, milieu- en ontwikkelingsorganisaties)

juni 2003

G8 top in Frankrijk (we weten niet of het haalbaar is dan een debat te doen, maar een ludieke actie moet mogelijk zijn)

juli 2003

Expertmeeting met oa. politiek en sector over debat september

zomer 2003

Start distributie ondersteunend (voorlichtings)materiaal Nadrukkelijke aanwezigheid op zomerfestivals


Werven jongeren voor paneldeelname Wen/en volwassenen voor paneldeelname Promotie debat september 2003

WTO conferentie in Mexico en Annual meeting IMF / Worldbank (Dubai) Debat: GATS en liberalisering energiemarkt Eerste tussen-evaluatie

Fase 2. Verdieping najaar 2003

expertmeetings met politiek en sector ter voorbereiding op de komende debatten panelbijeenkomst ter voorbereiding op de debatten opstellen definitieve planning debatten updaten website met verslag eerste debat maken videoverslag van bezoek buitenlandse gast voor op de website ludieke actie

nov. 2003

2e nieuwsbrief naar de doelgroepen

dec. 03

maken planning 2e jaar

Jan. 2004

Promotie debatten

voorjaar 2004

Een drietal debatten over de geliberaliseerde elektriciteitsmarkt (Deze debatten zullen, voor zover mogelijk, aansluiten bij belangrijke internationale gebeurtenissen bijvoorbeeld CSD, G8, IMF/Woridbank)

Fase 3 Alternatieven en oplossingen Maart 2004

voorbereiden panelgesprekken met jongeren, consumenten en maatschappelijke organisaties

april/mei/juni 2004 Panel gesprekken Mei 2004

3e nieuwsbrief naar doelgroepen

Juli 2004

Nederland voorzitter van de EU (t/m december 2004)

Zomer 2004 september 2004

zomertour verwerken panelgesprekken en zomertour voor debat met sector en politiek

oktober 2004

4e nieuwsbrief

november 2004

Slotdebat met elektriciteitssector, politiek en consumenten (weer buitenlandse gasten)

December 2004

Afronding GATS onderhandelingen Afsluitende 5e nieuwsbrief

Voortdurend

Updaten website Artikelen in media Informele contacten politici en elektriciteitssector


G. Methoden en middelen Een belangrijk deel van de campagne is gericht op bewustwording en activering. Bewustwording over de problematiek die speelt en activering om mensen aan te zetten om zelf actie te ondernemen. Door heel concreet voorbeelden van de gevolgen van liberalisering /privatisering uit zuidelijke landen te vertalen naar de Nederiandse situatie en onder andere daarmee de discussie in Nederland over • • • •

de plannen met betrekking tot liberalisering / privatisering te beïnvloeden de inbreng / het standpunt van Nederland in de internationale discussie over de GATS (WTO) te beïnvloeden de invloed van de Nederiandse / Europese plannen op duurzame ontwikkeling in 'het zuiden' te concretiseren Nederlandse elektriciteitsbedrijven aan te sporen om hun elektriciteitsmix openbaar te maken en zich uit te spreken voor milieu en sociale eisen aan activiteiten in het buitenland

We werken, behalve de buitenlandse voorbeelden, ook een of twee Nederlandse voorbeelden uit; •

•

wat zijn de gevolgen in het buitenland als Nederiand niks meer te zeggen heeft over de elektriciteitsproductie in Nederiand? (denk hierbij aan de toename van bijvoorbeeld de import van kernenergie en de gevolgen van uraniumwinning en de poging om kernafval elders te dumpen) wat zijn de gevolgen als Nederlands energiebedrijven overgenomen worden door buitenlandse bedrijven?

Handelingsperspectief Met het project willen we mensen ook een handelingsperspectief bieden. We willen niet inzetten op het verzamelen van handtekeningen ergens voor of tegen, maar we willen iets meer commitment vragen van mensen. Het werken met voorbeeldbrieven die gestuurd kunnen worden, werkt goed, (Dit hebben we in de Atoomstroomcampagne gedaan met een brief die mensen naar B&W kunnen sturen). Dit middel willen we nu dan ook weer in gaan zetten. Mensen hebben de mogelijkheid om via de website een voorbeeldbrief te downloaden (of direct aan te vragen bij WISE) die ze naar de staatsecretaris voor handel kunnen sturen met vragen over de rol van . Nederland binnen de GATS onderhandelingen. Daarnaast zullen we een brief maken die mensen aan hun energiebedrijf kunnen sturen met vragen over de handelswijze van het betreffende bedrijf in het buitenland en het verbinden van milieu en sociale regels aan buitenlandse activiteiten. Zo hebben mensen de mogelijkheid om iets te doen dat bij ze aansluit Daarnaast willen we mensen de mogelijkheid geven om deel te nemen aan een panel. We willen een panel met jongeren en een met volwassenen (+15 mensen per panel) die zich gaan buigen over vragen die ze willen voorieggen aan politici en elektriciteitssector en die na gaan denken over hoe, volgens hen, oplossingen mogelijk zijn. Ook kunnen mensen (voornamelijk jongeren) participeren in een soort van mini-workshop die opgezet gaat worden om festivals mee af te reizen, ln deze workshop (doe-activiteit) kunnen ze iets van hun creativiteit kwijt. De uitkomsten van deze mini-workshops zullen tijdens de debatten gebruikt worden als aankleding en voor zover mogelijk ook als input voor de debatten. De uitkomsten uit de debatten zullen in tweede instantie weer gebruikt worden voor een nieuwe input voor de workshops in het 2de jaar. Daarnaast is er de website waarop mensen kunnen reageren op stelling en uitkomsten van de debatten. Mensen kunnen hier ook ideeën achterlaten voor het een en ander


Communicatie Net als het project is de communicatie op gericht op de drie fases. In de eerste fase zullen we ons dan ook voornamelijk bezig houden met bekendheid krijgen voor het project en de problematiek. Hiervoor gebruiken we de eerste nieuwsbrief, een ludieke actie, de tour langs festivals, poster campagne, de website en artikelen die we schrijven voor bladen en kranten. In de tweede fase zullen we ons wat meer gaan richten op een geïnteresseerd publiek; mensen die aangegeven hebben op de hoogte gehouden te willen worden. We vergeten natuurlijk niet om ook hier "reclame" te maken voor het project m.b.v, de aankondigingen voor de debatten, In de laatste fase gaan we weer op stap. De ideeën en ervaringen die opgedaan zijn in de debatten, expertmeetings en panelgesprekken willen we voor het voetlicht brengen vaneen breder publiek. Dit om te kunnen peilen hoe er over gedacht wordt. We zullen weer festivals bezoeken, een enkele actie doen, een flyer maken, een aantal artikelen schrijven voor bladen en kranten. Per fase zal de communicatiestrategie verder uitgewerkt worden. Achtergrondinformatie Om een start te maken met de campagne wil WISE in eerste instantie een kort overzicht (laten) maken van de stand van zaken m.b.t de liberalisering van de elektriciteitsmarkt. Hiervoor zal samenwerking worden gezocht met SOMO, CEO en TNI. SOMO, CEO en TNI zullen het deel m.b.t de GATS onderhandelingen uitwerken. WISE zelf zal de stand van zaken m.b.t de privatisering en liberalisering in de Nederiandse elektriciteitssector uitwerken. Daarnaast zal WISE aan een aantal organisaties in het zuiden vragen om de stand van zaken m.b.t privatisering in hun land te beschrijven. (India, Zuid-Afrika) Website De website moet de plek op internet worden waar heel veel achtergrond informatie te vinden is over liberalisering van de elektriciteitsmari
Nieuws - De campagne nieuwsbrieven - Ander nieuws Campagne - Updates over de campagne - Verslagen van bijeenkomsten - e-cards (om te sturen naar vrienden en bekenden om de site te promoten) - banners om op je eigen pagina te zetten


Actie - Wat mensen zelf kunnen doen (voorbeeldbrieven) Forum - Reacties op stellingen - Ideeën - Algemene discussies

De website zal verlevendigd worden met videobeelden, verslagen van activiteiten van WISE en onze partnerorganisaties in het buitenland, foto's en verslagen van debatten. De website van de atoomstroomcampagne wordt goed bekeken (rond de 200 pageviews per dag met gemiddeld 34 visits pageviews per dag) maar dit kan beter. We mikken op minimaal 500 pageviews per dag met 50 visits. Nieuwsbrief Tijdens de campagne zal er 5 maal een speciale campagnenieuwsbrief verschijnen. De nieuwsbrief wordt gemaakt om een breed publiek zal moeten aanspreken. We mikken op de volgende doelgroepen voor de nieuwsbrief; politici, ambtenaren, belangrijke mensen uit de elektriciteitssector, milieu- en ontwikkelingsorganisaties en overige geïnteresseerden. De nieuwsbrief zal in een oplage van ongeveer 1000 stuks op papier verschijnen, de rest zal per email worden verspreid. We mikken op een totale verspreiding van 5000 stuks (aan het einde van de campagne) Ideeën voor de inhoud van de nieuwsbrieven: Verhalen van onze partners in het buitenland, campagnenieuws, korte nieuwtjes over GATS, wat is GATS /WTO, verslagen van de zomertours, verslagen van debatten, interviews met sleutelfiguren, agenda, ideeën vanaf de website. De verschijning van de nieuwsbrief zal zoveel mogelijk gekoppeld worden aan belangrijke momenten in de campagne, of inspelen op international ontwikkelingen. Naast het verspreiden van de nieuwsbrief houden we nadrukkelijk de optie open om per email extra informatie te verspreiden. Publieksfolder Aan het begin van de campagne willen we een folder maken die de lijnen van de campagne uiteenzet, achtergrond onformatie geeft en het project bekendheid geeft. De folder venwijst verder naar de campagnewebsite voor meer informatie. Deze folder zal ingezet worden bij promotionele activiteiten t.b.v. de campagne.

Video Als de buitenlandse gasten in Nederiand zijn, willen we ze, voor de website en de nieuwsbrief, interviewen. Deze interviews willen we aan de ene kant uitgeschreven op de site publiceren, maar we willen die ook op video vastleggen, en zo beschikbaar maken voor bezoekers. De gasten kunnen op deze manier ook nog oproepen doen aan bezoekers van de site. Daarnaast willen we vragen aan LokaalMondiaal of ze interesse hebben om een verslag te maken van het verblijf in Nederland van de gasten. Nuclear Monitor (2003 en 2004) Het eigen blad van WISE, dat 20x per jaar verschijnt, zal ook aandacht schenken aan de campagne. Het streven is om minimaal 4 artikelen over de campagne in het blad te publiceren. De Nuclear Monitor is daarom niet opgenomen in de begroting.


Debatten In 2003 en 2004 zullen een 5 tal debatten worden gehouden over liberalisering van de elektriciteitsmarkt en de internationale relaties. De debatten zullen zo veelmogelijk gekoppeld worden aan belangrijke internationale gebeurtenissen; bijeenkomsten van de WTO, CSD vergaderingen, Europese unie, IMF / Woridbank, G8, etc. Van nog niet alles staat de agenda al vast Voor deelname aan de debatten zullen mensen worden uitgenodigd uit de politiek, de elektriciteitssector en milieu- en ontwikkelingsorganisaties (we houden de deur voor andere deelnemers nadrukkelijk open). Bij een aantal debatten zullen ook vertegenwoordigers aanwezig zijn van organisaties uit het Zuiden. De debatten zijn openbaar. Voor een aantal zal gelden dat deze (voor een deel) in het engels zullen zijn i.v.m. de buitenlandse gasten. Ter voorbereiding van de debatten, en om de discussie binnen de betrokken organisaties alvast te stimuleren zullen er "expert-meetings" worden belegd. In deze (gesloten) bijeenkomsten zullen de voorgestelde ondenwerpen door de deelnemers aan de debatten worden verkend. Op die manier is het ook mogelijk om de input van de debatten vooraf in te kunnen schatten en de heikele punten naar voren te halen waar de discussie op in zou moeten gaan. Naast deze "expert-meetings" willen we ook "leken-meetings" organiseren. Hierin hebben gewone burgers plaats die vragen hebben over de elektriciteitsmarkt die zich zorgen maken over globalisering, die zich afvragen wat de liberalisering nou allemaal precies inhoudt. Deze lekenmeetings zullen ook gebruikt worden als input voor de debatten. Op die manier kan van tevoren ingespeeld worden (op een deel van) de vragen die leeft onder de bevolking. We zullen ons richten op twee groepen; jongeren en volwassenen. Behalve de expert- en leken-meetings zullen ook de uitkomsten uit de zomertour 2003 en discussie op het forum op de website voeding geven aan de debatten. Ideeën voor debatten: GATS, Lokaal energiebeleid in een internationale context. Groene stroom en vrije mari
120 minuten

Het is heel verieidelijk om een groot deel van de debatten plaats te laten vinden in Amsterdam, maar ook in andere steden zijn er debatcentra. Daar willen we dan ook gebruik van maken; Tumult (Utrecht), Debatterij (Den Haag), Lux (Nijmegen). Het slotdebat willen wel in Amsterdam laten plaatsvinden (de Balie of de Rode Hoed) Bij alle debatten de lokale en regionale media worden uitgenodigd. Voor het slotdebat wordt nadrukkelijk ook de landelijke pers gevraagd.


Billboards / abri (2003) In het najaar van 2003 gaat de elektriciteitsmarkt definitief open. ledereen kan dan kiezen van wie zij haar stroom wil afnemen, We verwachten dat elektriciteitsbedrijven de consument zullen overstelpen met reclame-uitingen om over te stappen of om vooral toch te blijven, WISE wil in dit reclame geweld graag een tegengeluid laten horen. Onder de leus (werktitel) valt er wel iets te kiezen? een affiche maken dat door Nederland verspreid wordt. 10.000 affiches (AO en A2) in 15 grote steden. (In de atoomstroom-campagne hebben we met groot succes gebruik gemaakt van communicatiemiddelen als een affiche. In deze algemenere campagne willen we graag onder andere communiceren via zgn. billboards - we willen namelijk niet afhankelijk blijven van alleen individuen die bereid zijn een affiche op te hangen).

Zomertours We willen zowel in 2003 als in 2004 een zomertour organiseren. Dit houdt in dat we diverse festivals zullen bezoeken. Deze festivals bezoeken we voornamelijk om direct in contact te treden met jongeren. We zullen voor deze festivals een apart op jongeren gericht product ontwikkelen. De ontwikkeling van het product vindt voornamelijk in 2003 plaats. We willen voor 2004 een paar kleine aanpassingen doen, en niet weer eenheel nieuw product ontwikkelen. We zitten er aan te denken, om een soort mini doe-workshop te ontwikkelen, waarin jongeren stoeien met de "geliberaliseerde energiemarkt". Dit hebben we nu nog niet concreet voor ogen. Voor de ontwikkeling van de workshop zullen we hulp van buitenaf inroepen, We zetten een klankbordgroep op met mensen van JMA, de Nationale Jeugdraad en MoveYourWorld, Daarnaast zullen we een bureau inhuren dat ervaring heeft met het ontwikkelen van doeworkshops en affiniteit heeft met het thema. Het belangrijkste element van de doe-workshops zal moeten zijn dat het snel kan. Een tijdsduur van maximaal 10 minuten, zodat mensen makkelijk over de drempel te krijgen zijn om deel te nemen. Ook moet de workshop "zelf-uitvoerbaar" zijn. Dit houdt in dat mensen met een klein beetje uitleg zelf aan de slag kunnen. In de workshop wordt iet gecreëerd, wat als input kan dienen voor de rest van het project; website, debatten, expert- en leken-meetings. De uitkomsten uit 2003 kunnen ook weer gebruikt worden voor 2004. Zomertour 2003 In het voorjaar en de zomer van 2003 gaan we verschillende festivals af. We zullen op deze festivals met een "interactieve" tentoonstelling aandacht vragen voor de problemen die veroorzaakt worden door liberalisering en de GATS in het zuiden en erop wijzen welke verandering er te wachten staan in Nederiand, Dingen waar we aan zitten te denken; communiceren met groepen in het zuiden (het achteriaten van een boodschap), reageren op liberalisering/gats op grote doeken (die worden dan later gebruikt als aankleding van de zalen bij de debatten), boodschap versturen naar doelgroepen in Nederland (politiek/sector) creatieve korte "workshop" (Interactiviteit moet hier niet verward worden met multimedia) Zomertour 2004 De zomertour van 2004 is gebaseerd op de uitkomsten van de debatten die in februari/maart van 2004 zijn gehouden, In deze tour gaan we weer op zoek naar jongeren. Nu om ze te laten reageren op stellingen die n,a,v, de debatten naar voren zijn gekomen en op ideeën en voorstellen die er zijn vanuit de klankbordgroepen. Mogelijke festivals voor de voorjaar / zomertours; Mundial, Parkpop, Pinkpop, Lowlands, Bevrijdingsfestivals, Uitmarkt, Folkwoods, Oerol.

Aanvraag SMOM 2" module voor 2003/2004 -Stroom: basisrecht of handelswaar? -WISE -pagina 15 van 18

De jongeren kunnen verschillende boodschappen sturen / verbeelden; aan de regering over de Nederlandse inbreng in de GATS-onderhandelingen en aan elektriciteitssector over de gevolgen van liberalisering /privatisering voor mondiale duurzame ontwikkeling.

Ondersteuning De campagne wordt ondersteund door informatieve, uitnodigende en visueel aantrekkelijke materialen en middelen om doelgroepen te bereiken en te activeren. • • • • • • • •

• • • •

• •

Ondersteunende kleine studie; gevolgen liberalisering/privatisering. Wat staat er op het spel, wie zijn de spelers, wat zijn de gevolgen in voorbeeld-landen, hoe denkt de Nederlandse politiek er over etc. Gemakkelijk verteerbare samenvatting van bovengenoemde studie Inhoudelijke artikelen zowel in het eigen blad als in bladen van andere milieu- en ontwikkelingsorganisaties, alsmede in (week) bladen voor een breder publiek, dagbladen Goed navigeerbare (Nederiandstalige) schat aan achtergrond informatie op de website Interviews en aandacht voor gasten uit Zuiden, zowel via website als door komst naar Nederiand van twee van deze gasten. Hun bezoek zal aangegrepen worden voor gesprekken met de sector; publieksbijeenkomsten en het genereren van media-aandacht voor de 'zaak' van de gasten ende Bill-boards die strategisch ingezet worden in verschillende periodes; ergens in de komende twee jaar gaat de elektriciteitsmarict definitief open. Iedereen kan dan kiezen van wie zij haar stroom wil afenemen. We venwachten dat elektriciteitsbedrijven de consument zullen overstelpen met reclame-uitingen om over te stappen of om vooral toch te blijven. WISE wil in dit reclame geweld graag een tegengeluid laten horen. Onder de leus (werktitel) valt er wel iets te kiezen? een groot affiche maken dat op een aantal stations, op scholen en in een aantal steden te zien zal zijn. De gevolgen voor het zuiden en de relatie met mondiale duurzame ontwikkeling moet duidelijk tot uiting komen Nieuwsbrief; deze wordt halfjaarlijks toegezonden aan de doelgroep en aan personen die op een of ander manier betrokken zijn bij de campagne Flyers, te verspreiden op festivals en andere publieks bijeenkomsten, die verwijzen naar de campagne op de website Ludieke en confronterende acties bij zowel de sector als 'de politiek'. Zo veel mogelijk inhakend op de actualiteit. Debat tournee; in het tweede jaar van de campagne willen we een aantal mensen uit het zuiden naar Nederland halen om samen een debattenreeks te voeren in Nederiand op een aantal verschillende plekken, met steeds weer andere gasten. Verslagen van de debatten zullen integraal op de website worden gepubliceerd, (lokaal mondiaal??? Voor videoimpressie die later ook op onze website kan) (afsluitend debat in Balie oid? debat live op internet? Samen met DDS/One World/DNO?) Publiek(s) debat; de Balie / Rode Hoed oid over privatisering en liberalisering energiemarkt met mensen van ez, vrom, industrie, milieubeweging, buitenlandse gasten, journalisten. Gesprekken met doelgroepen; afhankelijk van actualiteit maar in elk geval minimaal eenmaal per jaar hebben we een serie geprekken met zowel de sector als de politiek, Daranaast duiken we op bij bijeenkomste die zowel vanuit de politiek als de vanuit de sector over dit thema worden georgansieerd (congressen, seminars, etc) Telkens confronteren we onze gesprekspartners met vragen uit het zuiden.

De boodschap aan de regering gaat over de Nederiandse inbreng in de GATS-onderhandelingen, de boodschap aan de sector gaat over de gevolgen van liberalisering /privatisering in Nederiand voor mondiale duurzame ontwikkeling.


H. Output Beoogde concrete resultaten van de campagne zijn; Waarneembare druk op politiek mbt. het standpunt over inbreng in GATS Waarneembare discussie binnen politiek en sector over voor- en nadelen liberalisering, specifiek mbt mondiale duurzame ontwikkeling Concrete en waarneembare steun voor partners in het zuiden die tegen de gevolgen van liberalisering / privatisering strijden in de vorm van aandacht en politieke steun vanuit Nederland, Publiek debat over gevolgen voor duurzaamheid (zowel 'hier' als 'daar*) van liberalisering / privatisering basisgoed. Een aantal sterke, mediagenieke acties met aandacht en druk als gevolg Versterking van het internationale netwerk van groepen die zich met GATS / liberalisering en de gevolgen voor mens en milieu bezighouden. 5 nieuwsbrieven voor doelgroep en andere geïnteresseerden. Minstens vier maal een artikel in het eigen blad, de Nuclear Monitor, met gegarandeerde mondiale verspreiding Website met minimaal 10.000 pageviews per maand waarop al het informatiemateriaal in digitale vorm is terug te vinden, alsmede bruikbare links naar groepen in het buitenland. Nederlandse elektriciteitsbedrijven lopen voorop in Europa met het bekendmaken van hun stroommix en hun buitenlandse plannen

I. Evaluatie De looptijd van de camapgne is 2 jaar. Het is nu al duidelijk dat die twee jaar niet volledig van te voren in te plannen zijn, daarom is het van groot belang om een aantal duidelijke evaluatiemomenten in te bouwen, zodat de campagne tussentijds aangepast kan worden aan de actualiteit. Omdat het project in 3 fases is ingedeeld, is dit ook een goede indeling voor de evaluatie. Voor (delen van) de evaluatie zal, indien nodig of wenselijk, externe expertise worden ingeschakeld. Evaluatiemomenten; September 2003 • Media-aandacht • Zomertour • Werving deelnemers panels • Evaluatie eerste gesprekken met sector • bruikbaarheid website • oplage nieuwsbrief Maart 2004 • Evaluatie debatten en media aandacht voor de debatten • Evaluatie van de expertmeetings • Eerste beoordelen beïnvloeding debat GATS in Nld. Politiek • Eerste beoordeling beinvloedoing elektriciteitssector • Meekrijgen van maatschappelijke organisaties in Nederland

Aanvraag SMOM 2* module voor 2003/2004 - Stroom: basisrecht of handelswaar? - WISE - pagina 17 van 18

November / December 2004 • evaluatie slotdebat • zomertour 2004 • De mate waarin we er in geslaagd zijn het geluid van 'het zuiden' door te laten dringen • de mate waarin we er in geslaagd zijn druk uit te oefenen (vertaald in concrete discussie/eventuele beleidswijzigingen) op de GATS-inbreng vanuit Nederland • De hoeveelheid mensen die we bereikt hebben (via handelingsperspectieven, nieuwsbrieven, website, media)


Begroting "Stroom: Basisrecht of handelswaar?" - WISE

totaal Personeel a. projectcoördinatie 22 maanden 0,4 fte. b. campaigner 22 maanden 1 fte. c. ondersteuning 22 maanden 1 fte, subtotaal personeel

campagne materiaal/activiteiten a studie (deel uit te besteden aan SOMO/CEO/TNI) b publieksfolder c website (design/content) d promotie web (flyers/stoppers/banners) e video op web f representatie/ logistiek festivals 2003 / 2004

2003

2004

17.600 44.000 27.500

8 000 20.000 12.500

9 600 24.000 15.000

93.107

42.503

50,604

4.000 3.000 5.000 2.000 3.500 20.100

4.000 • 3.000 3.000 2.000 500 1Z000

3.000 8.100

2.500

2.500

huur voor stands ' denktank voor ontwikkeling materiaal

1.500

600

ontwikkeling workshop

4 000

1.000

(laten) maken van matnaten vnjwilligersvergoedingen

2.500

2.500

1.000

r.000

reiskosten

9

500

500

8.800

17.100

voort>ereidingsgesprekken met sector/politiek/consumenten

) 500

reiskosten buitenlandse deelnemers verblijfskosten buitenlandse deelnemers

) 500

3.000 3 000

debattenreeks

25.900

1.050

2 100

zaalhuur

500

2 000

reis- en representatiekosten

250

1.000

verslaglegging

500

2.000

publiciteit

500

2.000

dagvoorzitters

500

2.000

ovenge voorbereidingskosten

il

2.500

bill-boards

23.040

Ontwerp

1.000

Dnjkkosten

3.000 19.040

Verspreiding

1

2.000

5.000 5.000 1.000

2.000 500

3.000 5.000 500

97.540

58.840

38.700

1.000 1.000

500

1.000 500

subtotaal media

2.000

500

1.500

4. Reiskosten a campaigner (OV) b vrijwîlligers

5.000 500

2.500 250

2.500 250

subtotaal reiskosten

5,500

2.750

2.750

2 200 2.750 3.850 3.500 5.000

1.000 1.250 1.750 1.500

1.200 1.500 2.100 3 500 3.500

17,300

5.500

11.800

/

k

nieuwsbrief (5 maal) slotdebat Vrijwilligen/ergoedingen

subtotaal materiaal/activiteiten 3. Media a persconferenties b mailingen, persberichten

5. Organisatiekosten 1 a communicatie 1 b kopieer/verzend etc. 1 c overiiead (app/huur/kantoorart) 1 d accountantskosten 1 e evaluatie 1

subtotaal organisatiekosten

TOTAAL GENERAAL

215.447

110.093

90 000 80.000 24.000 21.447

50.000 40.000 10.909 9.184

105.354

Dekkingsplan Ministerie van VROIVI NCDO NV werk WISE

I T O T A A L GENERAAL

215.447

110.093

40 000 1 40 000 1 13.091 1 12.263 j

105.354 j

Directoraat-Generaal Milieu Directie Strategie en Bestuur

VROM

Rijnstraat 8 Postbus 30945 2500 GX Den Haag Interne postcode 660 Telefoon 070-3394840 Fax 070-3391302 monique.bosman@ mlnvrom.nl www.vrom.nl

WISE T.a.v. dhr. P. de Rijk Postbus 59636 1040 LC AMSTERDAM

Onderwerp Subsidieaanvraag tb.v. Project: Stroom: Basisrecht of handelswaar Zaaknummer: 2002.08.227

VERZONDEN 2 '^ DEC. 2002

.•»i

<

Kenmerk

Datum

DGM/SB/BM 2002098S44:, \ Uw brief

Uw kenmerk

30-08-2002

Geachte heer De Rijk, In antwoord op uw brief van 30-08-2002 bericht ik u als volgt. Hierbij verleen ik u subsidie tot ten hoogste € 90.000,00 ten behoeve van het door u ingediende project" Stroom: Basisrecht of handelswaar". De duur van dit project bedraagt 22 maanden, het project start op 01-03-2003. Deze subsidie wordt verleend op grond van de Subsidieregeling maatschappelijke organisaties en milieu (SMOM) (Stcrt. 173, d.d. 9 september 1999). De bepalingen van het Besluit milieusubsidies (Stb 720, 1998) zijn tevens van toepassing. Omdat uw aanvraag op één of meer punten nog niet of niet geheel voldoet aan de daarvoor geldende eisen verzoek ik u mij binnen 4 weken de volgende nadere gegevens te doen toekomen: Een aangepaste sluitende begroting. Hierbij dient u in uur*tarief en/of prijs*hoeveelheid de kostenposten 2a+c+f (alleen "ontwikkeling workshop")+i+j, 5e en de post "verspreiding" onder "Billboards" te specificeren. Tevens ontvang ik graag een motivatie voor het opnemen van een bedrag ad € 3.500 met betrekking tot de accountantskosten. Mijns inziens is dit een zeer hoog bedrag voor een accountantsverklaring. Alle terzake dit project te verrichten betalingen zullen geschieden op uw rekeningnummer 4088285. Indien het werkplan en/of tijdsplanning als gevolg van deze subsidietoezegging belangrijke wijzigingen ondergaat, verzoek ik u het gewijzigde plan gelijktijdig met de aangepaste begroting aan mij toe te sturen. Daar ik er van uit ga dat de activiteiten conform het door u ingediende werkplan worden uitgevoerd, merk ik op dat u met de werkzaamheden mag aanvangen voordat de verlangde bescheiden bij mij zijn ingediend, waarbij ik echter aanteken dat ik de subsidie achteraf (na ontvangst en beoordeling van de in te dienen bescheiden) kan intrekken of verlagen indien: a. geen sluitende financiering tot stand gebracht kan worden en/of b. een aangepast werkplan zodanig afwijkt van het reeds ingediende werkplan dat het (eventueel op onderdelen) niet door mij geaccepteerd kan worden en/of c. de gevraagde aanvullende gegevens niet, of niet tijdig, worden ingediend. VROM

BMnr208 ,.|f;l Killtl

DGM/SB/BM2002098514

2

VROM

Volledigheidshalve merk ik nog op dat ik geen voorschotten zal verstrekken zolang de in te dienen gegevens nog niet zijn ontvangen en beoordeeld. Uiterlijk binnen 6 maanden na afronding van het project dient een aanvraag tot subsidievaststelling ingediend te worden (conform artikel 14 van het Besluit milieusubsidies). Omdat de verleende subsidie € 50.000 of meer bedraagt, dient de aanvraag tot subsidievaststelling voorzien te zijn van een verklaring van een accountant (conform artikel 14, lid 2, onder d, van het Besluit milieusubsidies). Bij de opstelling van de verklaring dient gebruik gemaakt te worden van het bijgevoegde controleprotocol Subsidieregeling maatschappelijke organisaties en milieu. »• De aanvraag tot subsidievaststelling en overige correspondentie betreffende deze subsidie dient u te sturen aan VROM/OGM Directie Strategie en Bestuur/IPC 660 Postbus 30945 2500 GX DEN HAAG onder vermelding van het zaaknummer, datum en kenmerk van deze brief. Voor de goede orde merk ik op dat het niet voldoen aan de gestelde voorschriften gevolgen kan hebben voor de hoogte van de verleende subsidie. Voorts wil ik u erop wijzen dat aan deze subsidieverlening geen aanspraken ontleend kunnen worden betreffende subsidieverlening voor (vervolg)projecten in latere jaren. Aanvragen voor (vervolg)projecten zullen zonder uitzondering opnieuw gewogen worden. Tegen dit besluit kunt u binnen zes weken na de datum van verzending hiervan, op grond van de Algemene wet bestuursrecht een bezwaarschrift indienen bij de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, IPC 660, Postbus 30945, 2500 GX Den Haag. Het bezwaarschrift dient van een datum en van uw naam en adres te zijn voorzien. U dient duidelijk aan te geven waarom u tegen dit besluit bezwaar maakt en zo mogelijk een kopie van het besluit mee te zenden. Voor inhoudelijk overleg op dit beleidsterrein binnen mijn Ministerie kunt u zich wenden tot mw. E.J. Reilink, DGM/IMZ/M. Voor meer informatie met betrekking tot de subsidietoekenning en de vervolgprocedure kunt u contact opnemen met mw. M. Evers, DGM/SB/BM, tel 070-3393039, e-mail [email protected]. Hoogachtend, De Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, voor deze, de directeur-generaal Milieubeheer, O.I. de directeur Strategie en Bestuur, mr J.H. Enter

vfÔM ••:>

VROM Directoraat-Generaal Milieu Directie Strategie en Bestuur Db Rijnstraat 8 Postbus 30945 2500 GX Den Haag WISE

Inteme postcode 660

d h r P. d e Rijk Postbus 59636

Telefoon 070-339484O

1040 LC A M S T E R D A M

Fax 070-3391291 [email protected] www.vrom.nl

Vaststelling project "Stroom: Basisrecht of handelswaar" Zaaitnummer 2002.08.227 Datum

.^

Kenmerk

.

SB/BM2005158171

O 8 AUG. 2005 Uw brief

10 mei, 24 juni en 15 juli 2005

Geachte heer De Rijk, Bij mijn brief van 24 december 2002 met kenmeri< DGM/SB/BM2002098514, heb ik u voor bovengenoemd project een bedrag toegezegd van in totaal ten hoogste € 90.000,00. Gelet op het financieel verslag, de accountantsverklaring van Omnyacc, Muller en Partners, en het inhoudelijk verslag deel ik u mede dat ik met de door u geleverde prestatie kan instemmen. Voor bovengenoemd project stel ik mijn bijdrage derhalve vast op een bedrag van € 90.000,00. Daar reeds € 85.500,00 aan u is uitbetaald, zal op korte termijn een bedrag van € 4.500,00 op uw rekeningnummer 4088285 worden bijgeschreven. Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kunt u uiterlijk binnen zes weken na dagtekening van deze beschikking een bezwaarschrift indienen bij: De Staatssecretaris van VROIM p.a. DGM/Dlrectie Strategie en Bestuur/IPC 660 Postbus 30945 2500 GX Den Haag Het bezwaarschrift dient voorzien te zijn van een datum, uw naam en adres. Tevens dient het bezwaarschrift de gronden van het bezwaar en een omschrijving/aanduiding van het besluit, waartegen het bezwaar is gericht, te bevatten. , Hoogachtend, de Staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, voor deze, de directeur-generaal Milieubeheer, O.I. de directeur Strategie en Bestuur, het hoofd van het Directiebureau,

HJiïeU dhr. F fisterie van VROM -> >tj.'ji VOO.' r u i n i r s . w o n p n , rnih-n) s?n r!;r".;qc-bO'j'-vC'n. S i ' l e i d m,;)k-?n. L.i:voe,"en en h-j-i-Sh jvi-r,. N e d e r l a n d is k l e i n . D e n k g r o o t .

Hierbij een aanvraag in het kader van SMOM-regeling die we graag aan jullie willen voorieggen ter beoordeling

Recommend Documents