Hier woon ik Een visie op LAURENS AESOPUS Wonen, psychiatrie en verslavingszorg onder één dak Laurens Aesopus Aesopusplaats 2, 3076 BA Rotterdam
Inhoud Aesopus
2
Voorwoord Sander de Kramer
3
Wat er aan vooraf ging
4
Een visie voor Aesopus
6
Psychiatrie is normaal in Aesopus
8
‘We helpen elkaar gewoon’, interview met bewoner Hans
11
Autonomie in combinatie met dagstructuur en grenzen
14
‘Onze bewoners hebben hulp nodig om autonoom te zijn’, interview met Rachid van IJzendoorn en Maaike de Gans, teamleiders
17
Multidisciplinaire aanpak
20
‘Genezen is hier geen doel’, interview met Hielke de Haan, specialist Ouderengeneeskunde
23
‘In Aesopus zien we de hele mens’, interview met Eline de Kok, psycholoog
27
‘Geen dag hetzelfde’, interview met Renee Kalmeijer, psychiatrisch verpleegkundige
31
Betrokken en professionele medewerkers
34
‘Je mag gedrag afkeuren, maar niet de persoon’, interview met Patty Laterveer, woonbegeleider
37
Zinvolle dagbesteding in een veilige en toegankelijke omgeving
40
‘Het is belangrijk dat mensen hun eigen kwaliteiten ontdekken’, interview met Floor Grootenhuijs, activiteitenbegeleider en bewoonster Paula van Helten
43
Kleinschalig maar ruim
46
‘Voorlopig zit ik hier wel goed’, interview met bewoonster Myra Giltay
49
Kwaliteit
52
‘Het gaat wel over iemands leven’, interview met Ellen van den Bergh, locatiemanager Aesopus
55
Laurens
58
Colofon
60
Aesopus
Voorwoord Sander de Kramer Arie had een prachtig leven. Hij was eigenaar van een goedlopend bedrijf, woonde in een kast van een huis en was jarenlang gelukkig getrouwd. Totdat zijn 2-jarige dochtertje plotseling overleed. Arie verloor zichzelf in verdriet en kon zich niet meer concentreren op zijn werk. Toen als gevolg van alle spanningen ook zijn huwelijk op de klippen liep, raakte Arie alles kwijt en belandde hevig in de war op straat. In Nederland lopen talloze mensen zoals Arie rond. Mensen die ooit een normaal leven hadden. Het enige verschil is dat ze net iets minder geluk hadden dan anderen. En daar, in de goot, blijkt de maatschappij wreed. Triest levensverhaal of niet; geen mens blijkt nog in je geïnteresseerd. Wie geen radertje meer is in de machinerie die we ‘samenleving’ noemen, staat letterlijk buitenspel. Waar Arie hoopte op een arm om z’n schouder, kreeg hij een trap na... Gelukkig zijn er instanties zoals Laurens Aesopus, die de Arie’s van deze wereld en andere mensen met psychiatrische problemen een plek biedt waar ze kunnen wonen en waar ze de warme zorg krijgen die ze nodig hebben. Een thuis voor mensen die dringend behoefte hebben aan hulp. Ik
Aesopus
hoop met heel mijn hart, dat Aesopus z’n goede werk nog vele jaren zal blijven doen. Voor Arie
De fabels van de Griekse schrijver Aesopus zijn al 2500 jaar een reisgids voor het leven. Door
en alle anderen die onze snelle maatschappij (even) niet kunnen bijbenen.
menselijke eigenschappen te plaatsen in het doen en laten van dieren laat Aesopus mensen de gevolgen van hun handelen zien. Aesopus vertelt je waar je voor moet oppassen, wie je nooit moet
Sander de Kramer,
geloven en hoe je een wedstrijd wint… De fabels zoals we ze nu kennen, wijken in veel opzichten af
Auteur ‘Van miljonair tot krantenjongen’
van de oorspronkelijke verhalen, maar de naam Aesopus blijft er voor altijd aan verbonden.
2
Aesopus
3
Wat er aan vooraf ging
Toen we in 2005 met Aesopus startten, was de verwachting dat het vijfjarig lustrum de einddatum
Dit boekje is tot stand gekomen met hulp van
Succesfactoren Aesopus
zou zijn van het project. Niets is minder waar. De behoefte aan een voorziening als Aesopus
medewerkers en bewoners van Laurens Aesopus.
1. Psychiatrie is normaal in Aesopus;
bleek niet van tijdelijke aard. Na een aarzelende start werd Aesopus een huis met een stabiele,
De drie bewoners die zijn geïnterviewd, willen wij
bewoners hoeven hier niet te ’overleven’
hoge bezetting en een goede reputatie als woonbehandelcentrum voor de oudere cliënt met een
in het bijzonder bedanken; wij zijn blij dat zij zo
psychiatrisch ziektebeeld, somatische klachten en/of een verslavingsachtergrond. Aesopus schept
openhartig hun levensverhaal en hun ervaringen
2. Autonomie, gecombineerd met dag-
een omgeving waarin met alle behoeften van deze bijzondere doelgroep rekening wordt gehouden.
met Aesopus hebben willen vertellen.
structuur en het stellen van grenzen;
en worden niet afwijzend behandeld;
3. Vanuit de verschillende disciplines Dit visiedocument biedt alle disciplines in Aesopus, die met hart en ziel werken voor onze doelgroep,
Ellen van den Bergh,
wordt gekeken naar de hele mens;
een houvast en een leidraad. Bij alle keuzes die we maken en beslissingen die we moeten nemen,
Locatiemanager
4. Personeel dat loyaal is aan deze
vragen we ons af: draagt een beslissing bij aan het realiseren van onze visie en daarmee aan het
doelgroep;
succes in ons werk voor deze doelgroep?
5. Zinvolle dagbesteding in een veilige en toegankelijke omgeving;
Het is niet eenvoudig om precies aan te geven wat Aesopus bijzonder maakt en te ontdekken welke
6. Een ruime omgeving met de mogelijk-
elementen het succes van Aesopus verder kunnen brengen. Met hulp van alle betrokkenen zijn we
heid om prikkels te beperken en eigen
erin geslaagd een aantal succesfactoren te benoemen. Zij vormen de structuur van dit visie-
privacy te hebben, woongroepen waar
document. Dit document is een werkdocument; het geeft de stand van zaken aan op dit moment.
kleinschaligheid wordt toegepast daar
Uiteraard leren wij nog iedere dag bij en staan we open voor verdere ontwikkeling.
waar het toegevoegde waarde heeft; 7. Een goede interne organisatie die voldoet aan kwaliteitseisen.
4
Wat er aan vooraf ging
5
Inleiding Een visie voor Aesopus Wie in Aesopus wordt opgenomen, heeft vaak een turbulent leven achter de rug. Vanwege een
Meervoudige problematiek
psychiatrisch ziektebeeld en/of verslavingen hebben sommige bewoners soms slechts heel
Kenmerkend voor Aesopus is de vaak meervoudige problematiek van de bewoners. In veel gevallen
beperkt sociale contacten en contacten met familie. Sommige bewoners hebben zelfs een tijd
hebben bewoners te maken met een psychiatrisch ziektebeeld waaruit probleemgedrag kan voort-
op straat geleefd en moesten daar letterlijk zien te overleven.
vloeien. Daarnaast hebben zij behoefte aan intensieve somatische zorg, verpleging en begeleiding en kan ex-verslaving een rol spelen. Aesopus is niet specifiek gericht op revalidatie en reïntegratie
Aesopus vervult een woon- en verblijfsfunctie voor 82 bewoners met zowel een psychiatrisch als
van bewoners, dit is bij deze doelgroep veelal niet meer mogelijk. De zorg en behandeling is gericht
een somatisch ziektebeeld. Aesopus is een gemengde voorziening, waar cliënten met de volgende
op het behoud van vaardigheden en functies of het beheersbaar houden van de verdere achter-
typen indicaties opgenomen zijn:
uitgang.
• GGZ-B indicatie inclusief of exclusief dagbesteding • Verpleging en Verzorgingsindicatie (V&V)
Maatschappelijke opvang
• Lichamelijk Gehandicapten indicatie (LG)
Sinds januari 2009 heeft Aesopus een afdeling Maatschappelijke opvang. Deze afdeling is opgezet in samenwerking met de gemeente en de GGD in het kader van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang van de vier grote steden. Het doel is om dak- en thuislozen een veilige woonomgeving en een goede verzorging te bieden. Deze bewoners zijn vaak nog actief verslaafd aan alcohol of drugs. De begeleiding en de zorg is gericht op het beheersbaar houden van de verslaving, gemeten in gevolgen voor de gezondheid en overlast voor de omgeving.
6
Inleiding
7
Psychiatrie is normaal in Aesopus In Aesopus is psychiatrie normaal. Iedereen in ons huis heeft te maken met een psychiatrisch
Vanuit Aesopus proberen we familiecontacten te bevorderen en het sociale welzijn van de bewoner
ziektebeeld en dat is dus nooit een reden om iemand afwijzend te behandelen. Iedere bewoner heeft
te verbeteren of in stand te houden. Als dit niet lukt vanuit de bewoner zelf of diens sociale
een eigen woon-/slaapkamer. We bieden bewoners daarmee een eigen, veilige plek met goede
omgeving, kan een vrijwilliger of de persoonlijke begeleider deze taak gedeeltelijk op zich nemen.
verzorging en behandeling.
Zo werken we met het zogeheten maatjessysteem: vrijwilligers treden op als ‘maatjes’ van bepaalde bewoners en bouwen zo een meer intensieve relatie met hen op.
Aesopus is gespecialiseerd in somatische zorg en in de begeleiding die nodig is in het kader van verslaving en gedragsstoornis. Ook de medewerkers die niet in de zorg werken, zoals de
Persoonlijk begeleiders
medewerkers bij het onthaal of in de schoonmaak, dragen actief bij aan de sfeer van geaccepteerd
Ieder lid van het zorgteam binnen Aesopus is in principe persoonlijk begeleider van één of twee
worden doordat zij de cliënten vriendelijk en met begrip benaderen.
cliënten. De persoonlijk begeleider vormt de spil in de zorg van zijn of haar cliënten en bewaakt het zorgproces. Hij of zij is vast aanspreekpunt van de cliënt en initiatiefnemer bij het inschakelen van
Thuisgevoel
verschillende disciplines. Op deze manier is het voor de bewoner en de betrokken professionals
Bewoners vinden een thuis in Aesopus. We betrekken hen zoveel mogelijk bij de indeling van het
duidelijk bij wie zij moeten zijn met vragen of onduidelijkheden.
dagelijks leven. Als ze dat willen, richten ze zelf hun kamer in en als ze ertoe in staat zijn, worden ze betrokken bij het samenstellen en bereiden van maaltijden.
Iedere bewoner in ons huis heeft te maken met een psychiatrisch ziektebeeld
8
Visie Laurens Aesopus
9
We helpen elkaar gewoon Hans, bewoner
Hans woont al drie jaar in Aesopus. Sinds vorig jaar is hij helemaal clean. Daarvoor werd zijn leven gedomineerd door zijn harddrugsgebruik.
10
Psychiatrie is normaal
11
“Ik kwam in het ziekenhuis terecht, daar ben
Ik wandel graag, even naar Vreewijk heen en
maar ik negeer ze nu. Niemand kijkt er gek van
ik begonnen met afbouwen. Vanuit het zieken-
weer. Beetje muziek luisteren, Hilversum 3 of
op, we helpen elkaar gewoon. Het is allemaal
huis ging ik naar Aesopus. Iedere maand kreeg
Arrow Classic Rock, of televisie kijken.
normaal hier. Je kent mekaar op de gang, het is net een kleine familie. En als je zelf fouten
ik een beetje minder methadon. In het begin was dat erg moeilijk, maar de medewerkers
Speklapjes
maakt, zijn er gelukkig altijd nog zusters met
hier hebben me steeds weer gemotiveerd.
Iedere dag vragen ze ons wat we willen eten en
een helder verstand.”
Na een jaar was ik eraf. Ik rook alleen nog
daar wordt dan ook naar geluisterd. Ik houd
anderhalf pakje shag per week, verder niet.”
bijvoorbeeld van speklapjes. Maar dan is het
Hij valt even stil en kijkt naar buiten. “Het
wel de bedoeling dat we meehelpen met aard-
ging niet vanzelf, maar ik ben blij dat ik het
appels schillen en groente maken, dat hoort er
overleefd heb. Misschien zit er toch een engel-
bij. En ik heb ook vaste corveetaken: ik dek de
tje op mijn schouder. Hoewel ik daar niet in
tafel ’s ochtends en ’s middags. Ach, of dat
geloof. Of misschien toch wel een beetje...
nou zo belangrijk is… Nou ja, als ik het niet doe, doet niemand het.
Arrow Classic Rock
12
Het gaat nu veel beter met me. Ik heb alle
Stemmen
vrijheid hier, mag eruit als ik dat wil. Het is
Ik heb mijn eigen kamer, dat is mijn huis
geen gevangenis! Wat ik doe als ik wakker
zolang het nodig is. Ik probeer het zelf een
word? Tja, dan ga ik gewoon m’n gang.
beetje bij te houden, met hulp van een
Eén keer per week met Vervoer op Maat naar
interieurverzorgster, zoals ze dat zo mooi
mijn ouders in Oud-Beijerland. Ik doe mee aan
noemen. We zijn met twaalf mensen op onze
allerlei activiteiten en ik sport. Vroeger was
afdeling. Sommige bewoners hebben
het voetbal, nu ga ik twee keer in de week naar
Korsakov, anderen zijn vergeetachtig. Ik hoor
de fitness, onder begeleiding op de loopband.
stemmen in mijn hoofd. Ze zijn er al heel lang,
Psychiatrie is normaal
13
Autonomie in combinatie met dagstructuur en grenzen Als het kan, vervullen bewoners in Aesopus zelfstandig huishoudelijke taken. Iedere afdeling heeft
of hij of zij - al dan niet onder begeleiding - de afdeling kan verlaten of de beschikking krijgt over de
een eigen keuken en op elke afdeling kunnen bewoners de eigen kleding wassen. Bewoners die
deurcode.
hiertoe in staat zijn, voeren hun eigen huishouding. De kamer is de eigen woning, bewoners mogen bijvoorbeeld roken in hun kamer als ze dat willen.
Dagstructuur en grenzen Binnen Aesopus is de vaste dagstructuur een belangrijk onderdeel van de behandeling. Door een
De nadruk ligt op het wonen van de bewoners. Daarnaast vragen de somatische aandoeningen van
vaste structuur te bieden, proberen we terugval naar de verslaving of persoonlijke verwaarlozing te
de bewoners om intensieve verpleging en verzorging. Het wonen bij Aesopus is kleinschalig
voorkomen en gedrag in goede banen te leiden. Op de afdeling Maatschappelijke opvang, waar
opgezet, de woongroepen bevatten twaalf individuele kamers met een gezamenlijke keuken en
bewoners soms nog actief verslaafd zijn, proberen we de verslaving te reguleren. Daarnaast draagt
woonkamer. Iedere woongroep heeft een vast zorgteam.
een duidelijke structuur bij aan een zo optimaal mogelijk woonleefklimaat voor de bewoner. De dagstructuur wordt afgesproken met de bewoner en vastgelegd in het zorgplan.
Vrijheid en mogelijkheden Binnen Aesopus stimuleren we de automie van bewoners waar dat kan. Als het ziektebeeld bepaalde vrijheden niet meer toelaat, zullen we de autonomie beperken. Samen met bewoner en behandelaars kijken we welke vrijheiden iemand aankan. De afspraken hierover worden vastgelegd in het
De dagelijkse zorg is erop gericht de autonomie en het welbevinden van de bewoner te bevorderen
zorgdossier. Ieder mens is anders, ook in Aesopus, en de afspraken verschillen dan ook van persoon tot persoon. Soms stimuleren we bewoners om activiteiten te ondernemen, omdat ze anders grote
Signaleringsplan
delen van de dag op hun kamer doorbrengen. Aan de andere kant kan een prikkelarme omgeving
Het signaleringsplan stellen we samen met de bewoner op. Doel is om te zien hoe het met iemand
bij bepaalde psychiatrische ziekten heel heilzaam zijn.
gaat. Gaat het beter of is er sprake van achteruitgang? Aan de hand van vooraf met de bewoner doorgenomen signalen kunnen we dit vroegtijdig en duidelijker zien en herkennen. Het kan gaan
14
Het gebouw waar Aesopus gehuisvest is, was oorspronkelijk een traditioneel verpleeghuis. Bij de
om signalen op het gebied van agitatie, maar ook van spanning, waanbeelden of psychoses. Ook
oprichting van Aesopus, vijf jaar geleden, is het omgevormd tot een psychiatrisch verpleeghuis. De
mogelijke acties die we ondernemen zijn vastgelegd in het signaleringsplan. Op deze manier biedt
afdelingen zijn besloten, maar de hoofdingang is overdag vrij toegankelijk. Per bewoner bekijken we
het signaleringsplan zowel de bewoner als de verpleging houvast.
Visie Laurens Aesopus
15
Onze bewoners hebben hulp nodig om autonoom te zijn Rachid van IJzendoorn, teamleider Maatschappelijk Opvang, Maaike de Gans, teamleider woongroep 2 en 3
“Zonder autonomie en dagstructuur ontneem je mensen hun leven. We gaan uit van autonomie waar het kan, hulp en verzorging waar het nodig is. Het is net als met je eigen familie: je moet gewoon kijken naar wat iemand nodig heeft om te kunnen functioneren. En dat varieert van een kanariepiet op de kamer tot een strakke dagstructuur.”
16
Autonomie en dagstructuur
17
18
”Onze bewoners vinden het moeilijk om hun
met de bewoner op. Er staat bijvoorbeeld in
dan doe je er wat voor. Zo zit de hele wereld in
eigen leven in te delen. Ze hebben hulp nodig
aan welke gedragingen te merken is dat ie-
elkaar en zo gaat het hier ook. Je moet ook
om autonoom te zijn. Geven we hen alle vrij-
mand meer gespannen wordt. En omdat we het
niet vergeten dat de mensen hier wonen, dit is
heid, dan zijn ze binnen de kortste keren niet
samen hebben opgesteld, is het ook makkelij-
hun huis. Het gaat er niet om dat we hen ge-
te handhaven en weer terug op straat. Als we
ker om daar met een bewoner over te praten
nezen of zo ver mogelijk genezen. Eigenlijk
niets afspreken, blijven sommige mensen de
en eventueel van tevoren afgesproken acties
proberen we zoveel mogelijk terug te keren
hele dag in bed liggen, vol angsten en psycho-
uit te voeren. ´Hé, ik zie aan je gedrag dat je
naar het normale leven. En ook in het normale
ses. Als we hen meenemen in een dagstructuur
niet lekker in je vel zit. Zullen we even naar
leven kun je niet altijd maar doen waar je zin
zien ze meer, maken ze meer mee. Het allerbe-
buiten gaan?´ Je maakt het bespreekbaar en
in hebt of wat in je opkomt. Je moet rekening
langrijkste is dat we als team consequent zijn
helpt mensen om van de spanning af te ko-
houden met anderen, en dat is in Aesopus niet
en op één lijn zitten. De mensen hier hebben
men. Door het signaleringsplan heb je meer
anders.”
dan misschien een psychiatrisch ziektebeeld,
inzicht in hoe iemand in elkaar zit. Je respec-
ze zijn beslist niet dom!
teert hoe iemand is.
Respect
Normale leven
We proberen te voorkomen dat iemand achter-
Er wordt vaak gesproken over de bijzondere
uit gaat, op welk gebied dan ook. Het signale-
aanpak van Aesopus. Maar misschien is het wel
ringsplan helpt daarbij. We stellen dat samen
niet zo bijzonder wat we doen. Als je wat wilt,
Autonomie en dagstructuur
19
Multidisciplinaire aanpak In de zorg wordt veel gewerkt met de SAMPC-systematiek. Dit is in Aesopus verder uitgewerkt in de SCAMMMPLL-methodiek. De letters staan voor: Somatiek, Communicatie, Algemene dagelijkse
vragen of levensbeschouwelijke aspecten in zorg- en dienstverlening. •Psycholoog heeft als taak de persoonlijke behandeling en begeleiding van cliënten en adviseert
levensverrichtingen, Mobiliteit, Middelen en Maatregelen, Maatschappelijk, Psychisch, Levens-
het team op basis van gesprekken met de bewoner over zaken rondom psyche, emotie en
beschouwelijk , Leven van alledag. Deze methodiek werkt met afspraken en doelen voor verschillende
welbevinden van de bewoner.
onderdelen van het leven van de bewoner. Met iedere individuele bewoner bespreken we zijn/haar behoeften en wensen en de mogelijkheden om hieraan te voldoen. Alle afspraken en doelen staan in
Expertisecentrum
een persoonlijk zorgplan dat is opgesteld vanuit alle disciplines. Op basis daarvan stellen we een
We willen onze unieke werkwijze en opgedane kennis bundelen en uitbouwen. De komende twee
werkplan op waarin we de behandeling van de bewoner vastleggen.
jaar willen we Aesopus ontwikkelen tot expertisecentrum op het gebied van verpleeghuiszorg voor cliënten met meervoudige problematiek. Hierbij trekken we op met de andere onderdelen binnen
Disciplines die worden ingezet bij Aesopus
Laurens die zich bezig houden met psychiatrische zorgverlening. Het expertisecentrum krijgt een
•Specialist Ouderengeneeskunde verzorgt de somatische en psychiatrische behandeling, adviseert
consultatiefunctie als het gaat om zorg voor cliënten met een ziektebeeld waar psychiatrie,
eveneens op andere aspecten van de cliënt. •BOPZ-arts (consultbasis) zorgt voor een correcte toepassing van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen). •Psychiater (consultbasis) adviseert over de psychiatrische zorgverlening en behandeling.
verslaving of gedragsstoornissen een rol spelen. We verwachten dat Aesopus hierdoor ook een duidelijkere rol krijgt in het netwerk van psychiatrische voorzieningen in de regio Rijnmond. Dit draagt eraan bij dat de juiste cliënten bij ons worden opgenomen en ook dat cliënten weer kunnen uitstromen, al dan niet tijdelijk, naar een beter passende voorziening.
•Verpleegkundige is 24 uur per dag, zeven dagen per week, aanwezig. •Contactverzorgende niveau-3, tevens persoonlijk begeleider van één of twee bewoners.
Resultaten expertisecentrum
•Activiteitenbegeleider zorgt voor een gedeelte van de dagbesteding van de bewoners.
•opbouwen van een cyclisch scholingsprogramma;
•Logopedist probeert spraak-, stem of slikproblemen te verhelpen.
•ontwikkeling van omschreven behandelprogramma’s;
•Fysiotherapeut bevordert de mobiliteit van de bewoner en zorgt voor revalidatie of beperking van
•inzet van opleiding, onderzoek en kennisuitwisseling ter versterking van onze succesfactoren.
de regressie waar mogelijk. •Ergotherapeut bevordert de mobiliteit van de bewoner met behulp van hulpmiddelen.
We kijken naar de gehele mens, met al zijn dimensies
•Geestelijk verzorger ondersteunt bewoners bij zingeving aan hun leven, adviseert over ethische
20
Visie Laurens Aesopus
21
Genezen is hier geen doel Hielke de Haan, specialist Ouderengeneeskunde
“Door psychische of psychiatrische problemen kunnen ouderen erg veranderen. Sommige mensen worden opener en meer onbevangen, decorumloos zou ik het haast noemen. De wat afstandelijke en beleefde oudere man is ineens een meneer die gek doet. Hoe ga je daar mee om, zodanig dat het respect dat oudere mensen verdienen, behouden blijft? Dat vind ik de uitdaging in de ouderengeneeskunde.”
22
Multidisciplinaire aanpak
23
“Er wordt in de zorg veel met de SAMPC-
toch ook bereid om - bijvoorbeeld - te koken
Aesopus is veel kennis en kunde, geleerd
systematiek gewerkt. De SCAMMMPLL-
voor de afdeling. Soms zit er een groot
in de dagelijkse praktijk. Dat moeten we
systematiek die we in Aesopus toepassen,
verschil tussen de verhalen die we over iemand
vasthouden, verder ontwikkelen en goed
heeft alle domeinen nog een stapje verder uit-
horen bij opname en het gedrag dat ze ver-
onderbouwen. Dat betekent investeren in
gewerkt. In Aesopus wordt iedere bewoner
tonen als ze hier wonen. Dan blijkt het wel
medewerkers, in scholing en opleiding.
zo’n drie à vier keer per jaar besproken tijdens
mee te vallen met de noodzaak van dwingende
Dit visiedocument is daarbij een goed
de zorgplanbespreking. Dan zit iedereen die
medicatie of met het agressieve gedrag.
startpunt.”
bij een bewoner betrokken is, rond de tafel.
Mijn eigen interpretatie is dat het hier niet
Tijdens de bespreking lopen we de hele lijst
meer zo nodig is. Mensen hebben hier een
langs, zo brengen we alle facetten van de situ-
eigen woonruimte waar ze zich terug kunnen
atie van een bewoner in kaart. Zijn de gestelde
trekken. Ze worden geaccepteerd zoals ze zijn.
doelen gehaald of niet? Moeten we het plan
En het verplegend personeel is heel alert, ziet
bijstellen? Op basis van de informatie die naar
snel welk gedrag er aan zit te komen en grijpt
voren wordt gebracht, bespreken we welke
in als het nodig is.
stappen we nemen.
Ontwikkelen
24
Veerkracht
Hier is genezen geen doel. Onze bewoners
Onze multidisciplinaire aanpak biedt ook
zijn meest oudere mensen. Bij de gemiddelde
ruimte voor het achterhalen van iemands
bewoner zijn de scherpe kantjes van de
levensgeschiedenis. Dat is heel wezenlijk!
psychiatrische aandoening afgesleten, terwijl
Je schrikt van de verhalen, je bewondert de
de lichamelijke klachten eerder toenemen en
veerkracht die mensen kennelijk toch nog
daardoor ook de zorgafhankelijkheid. Die com-
ergens vandaan halen. Bewoners hebben
binatie, van somatisch en psychiatrisch, dat
vreselijke dingen meegemaakt en zijn dan
kunnen wij goed en dat leveren wij. Binnen
Multidisciplinaire aanpak
25
I n Aesopus zien we de hele mens Eline de Kok, psycholoog
“Het gaat steeds om de vraag hoe we iemand als team zo goed mogelijk kunnen opvangen en ondersteunen. Als psycholoog krijg ik vaak via het afdelingsteam of de arts de vraag om betrokken te raken bij een van de bewoners. Iemand komt bijvoorbeeld maar moeilijk uit bed, is erg geagiteerd of neemt het hele huiskamergesprek in beslag. Samen met het team van de afdeling, de teamleider en persoonlijk begeleider bespreken we hoe we er mee omgaan, welke afspraken we maken.”
26
Multidisciplinaire aanpak
27
”Als het kan, praat ik eerst met de bewoner
Anders kijken
Boeiend
zelf. Soms levert dat verrassende inzichten op,
Ik onderzoek ook het cognitief functioneren
Ik leg me niet zo snel neer bij ‘we kunnen niets
maar niet iedereen is in staat om te reflecteren
van mensen. Hoe goed is iemand, wat kun je
meer voor deze bewoner’. Ik heb niet altijd een
op zichzelf. Een bewoner die geen of beperkt
hem of haar nog vragen? Wat willen mensen
passende oplossing voor een probleem of
ziekte-inzicht heeft, zoals bij mensen met het
zelf nog met hun leven? Wat zijn de zwakke
zorgvraag, maar probeer een omgeving te cre-
syndroom van Korsakov vaak het geval is, kan
punten van het functioneren? Maar we zoeken
ëren waarin mensen zelf gaan nadenken en
honderd keer op een dag zeggen dat hij naar
ook naar de sterke punten en hoe we die kun-
met ideeën komen. Ik ondersteun bewoners en
huis wil. Dan proberen we zo iemand van dit
nen gebruiken en inzetten. Ik doe onderzoek,
ook de medewerkers. Dat is een ontzettend
onderwerp af te halen. De begeleiding is echt
houd me bezig met diagnostiek en voer daar-
leuke combinatie. Met elkaar samenwerken is
ontzettend creatief in het vinden van afleiden-
naast persoonlijke gesprekken. Het uiten van
hier zó nodig! Cliënten wonen hier, blijven
de activiteiten. Tafel dekken, sigaretje roken,
emoties is belangrijk, maar ik probeer mensen
hier, dat maakt het boeiend. Het gaat bij ons
eindje lopen... en het onderwerp vloeit weg.
ook anders naar dingen te laten kijken. Ben je
niet om re-integreren of resocialiseren.
Dan gaat de bewoner weer even fluitend door
mee geweest naar het zwembad, heb je cake
Binnen de mogelijkheden die er zijn, willen
het leven.
gebakken vandaag? Hoe was dat? We focussen
we als team de bewoners een goede tijd
niet alleen op de dingen die niet goed gaan,
bieden. Je hebt hier met alle aspecten van
maar ook zeker op de leuke dingen die gebeu-
een mensenleven te maken, van zorg en
ren. Het ontvangen van aandacht en warmte is
ziektebeeld tot maatschappelijk functioneren,
erg belangrijk voor iedereen en zeker voor
familiecontacten en mobiliteit. Hier zien
onze bewoners. Ik probeer hier een bijdrage
we de hele mens.”
aan te leveren.
28
Multidisciplinaire aanpak
29
Geen dag hetzelfde Renee Kalmeijer, psychiatrisch verpleegkundige Maatschappelijke opvang
“De bewoners van de afdeling Maatschappelijke opvang zijn overal geweest, hebben op straat rondgezworven. Op deze afdeling in Aesopus mogen ze wonen met hun verslaving. De onrust van het zoeken naar een slaapplaats, drugs, geld, eten, is weg. Soms hebben mensen alleen de kleren die ze aan hebben, verder niets. Wij vragen hen wat ze nodig hebben om zich prettig te voelen. In het begin kunnen ze het haast niet geloven! Rust en structuur, normaal eten en slapen, de was doen, kamer opruimen, bed verschonen...”
30
Multidisciplinaire aanpak
31
”Als verpleegkundige volg ik het ritme van de
Zorgplan
Door gebruik te maken van het SCAMMMPLL-
dag en geen dag is hetzelfde. De zorg speelt
Op de afdeling voeren we in feite het zorgplan
systeem weet je zeker dat je geen enkel aspect
zich voor een groot deel af rondom de alge-
uit. Het zorgplan beschrijft de somatische,
overslaat. Er zit hier heel veel gespecialiseerde
mene, dagelijkse levensverrichtingen. Een
psychiatrische en maatschappelijke problema-
kennis, het zou mooi zijn als we dat meer
bewoner staat op, gaat douchen, ontbijten.
tiek van een cliënt en de middelen en maatre-
kunnen delen met de wereld.
Als medewerkers hebben we taken op het
gelen die daarbij horen. Ieder heeft daar een
gebied van eten, zorgverlening, medicatie,
taak in, óók de cliënt zelf. Om de zoveel weken
Talenten
kamers verzorgen, contacten leggen...
bespreken we een bewoner en zijn of haar plan
We kijken vooral naar wat iemand nog kan.
We zijn allemaal heel allround, maar hebben
in het multidisciplinaire team. Is een bewoner
Het gaat niet alleen om de stoornis of de ver-
ook onze eigen kwaliteiten. Ik ben verpleeg-
het niet eens met gemaakte afspraken, dan
slaving, maar om de persoon. Er zijn hier veel
kundige niveau 4 en zet speciale katheders,
bespreekt hij of zij dat eerst met de persoonlijk
verborgen talenten! Ik vind het leuk om te
draai ECG’s en geef zuurstof.
begeleider, die heeft de regie.
ontdekken waar iemand nog plezier aan be-
Tijdens de wekelijkse artsenvisite bespreken
leeft. Een van onze bewoners is kok geweest.
we eventuele problemen met de arts. Als het
Kennis
Als hij kookt, krijgt hij complimentjes. Heel
nodig is vragen we – via de persoonlijk bege-
Tijdens de zorgplanbespreking brengen we
bijzonder, want dat zijn onze bewoners niet
leider - een consult aan.
vanuit alle disciplines in kaart wat er de afge-
meer gewend. Dat soort sociale vaardigheden
lopen periode gebeurd is. Als verpleegkundige
proberen we hen ook weer een beetje bij te
en persoonlijk begeleider ben ik altijd betrok-
brengen.”
ken bij de voorbereiding van de vergadering.
32
Multidisciplinaire aanpak
33
Betrokken en professionele medewerkers Aesopus heeft de ambitie om actief mee te werken aan het opbouwen van een expertisecentrum
Huiselijk karakter
rond psychiatrie en verpleeghuiszorg. Met dit centrum willen we een scholingsprogramma ontwikkelen.
De zorgmedewerkers van Aesopus dragen geen bedrijfskleding. Dit draagt bij aan het huiselijke
Binnen Aesopus zijn er al diverse mogelijkheden tot doorgroeien en bijscholing, met name als het gaat
karakter van het verpleeghuis en voorkomt stigmatisering als medewerkers en bewoners activiteiten
om het opdoen van kennis en het leren van nieuwe vaardigheden. Jaarlijks toetsen we de kennis en
buiten Aesopus ondernemen.
vaardigheden van het personeel. Waar nodig ondernemen we verbeteracties. Enkele Aesopusspecifieke voorbeelden van bijscholing zijn:
Samen sterk op het werk
•psychiatrische bijscholing inclusief omgaan met agressie;
Onze medewerkers kiezen bewust voor het werken met een bijzondere doelgroep. Ze zijn betrokken
•klinische lessen;
en gemotiveerd. Dat moet ook wel, want binnen een kleinschalige woonvorm zijn ze sterk op elkaar
•Samen sterk op het werk.
aangewezen. Een open communicatie, conflictoplossend vermogen en de mogelijkheid om elkaar
Daarnaast worden er ook Laurens-breed bijscholingen aangeboden, zoals:
feedback te geven zijn essentieel. De medewerkers volgden een training die speciaal gericht was op
•bijscholing Sociaal Pedagogisch Werk bijscholing (de combinatie van een VIG- en SPW-diploma
het ontwikkelen van deze eigenschappen. Van daaruit is gekozen voor het jaarlijks benoemen van
wordt gestimuleerd); •junior teamleiderstraject, een opleidingstraject waarmee iemand kan doorgroeien naar de functie teamleider;
drie thema’s plus bijbehorende doelen. Aesopus was een Griekse verteller van dierenfabels, daarom maken we gebruik van metaforen met dieren. De thema’s voor 2009/2010 waren: Bezig als een bij, gericht op het verbeteren van de dagbesteding; Trots als een pauw, gericht op het terugdringen van
•opleiding tot niveau 2 of niveau 4 en 5 of specialistisch werkbegeleider;
verloop en verzuim; Communicatie als een dolfijn, gericht op de omgang met collega’s. In 2011
•opleiding tot specialist op een bepaald gebied van de zorgverlening, zoals wondspecialist of tilspecialist.
kiezen we drie nieuwe thema’s en rapporteren we over de vorige.
Competenties
Medewerkers kiezen bewust voor het werken met de kenmerkende bewonerspopulatie in combinatie met het huiselijke karakter van het woonbehandelcentrum
De bewoners in Aesopus hebben somatische en psychiatrische klachten. Het is dus van belang dat onze medewerkers op beide terreinen ervaring hebben opgedaan. Een combinatie van een VIG-opleiding en een SPW-opleiding wordt gestimuleerd. Daarnaast is het geven en ontvangen van feedback belangrijk in het leerproces van de medewerker. Eén keer per kwartaal wordt een voortgangsgesprek ingepland en één keer per jaar een - formeler - functioneringsgesprek.
34
Visie Laurens Aesopus
35
J e mag gedrag afkeuren, maar niet de persoon Patty Laterveer, woonbegeleider
“Humor speelt een grote rol in ons werk. We gaan veel dingen met een grap te lijf. Een van onze bewoonsters – ze woont nu niet meer bij ons – had de ziekte van Huntington. Dat is een genetische afwijking waardoor je allemaal ongecontroleerde bewegingen maakt. Ze maakte er zelf grapjes over. Ik weet nog dat we een keer aan het eten waren en dat ze bijna met haar neus op de grond zat. ‘Oh, ligt er weer een dubbeltje op de grond!’, zei ze.”
36
Betrokken en professionele medewerkers
37
”Niemand kijkt raar op van iemands gedrag. En
het observeren van mensen en hun gedrag. Ik
Feedback
doordat mensen geaccepteerd worden, zijn ze
vind het leuk om mezelf te blijven ontwikke-
Het is belangrijk dat we elkaar binnen het
ook rustiger. Je kent de bewoners op de afde-
len. Ik volg een cursus ergo-coach zodat ik col-
team feedback geven. Aesopus organiseert
ling door en door. Als ik zie dat iemand druk
lega’s kan adviseren over hoe ze om moeten
regelmatig trainingen, zoals Samen sterk op
wordt, ga ik met hem of haar naar buiten, even
gaan met een tillift, hoe ze moeten bukken
het werk. Dan spreken we elkaar ook op zaken
een patatje halen. Ze geven het ook zelf aan:
en sjouwen zonder er blessures aan over te
aan. Een collega zei bijvoorbeeld tegen mij:
ik word veel te druk, ik ga nu naar mijn kamer.
houden. Daarnaast heb ik onlangs de cursus
‘Als jij met collega X aan het werk bent, ben
Op onze afdeling moet je met alle psychiatri-
werkbegeleider afgerond en begeleid ik nu
ík helemaal niet in beeld!’ Daar heb ik over na-
sche ziektebeelden om kunnen gaan, want ze
stagiaires en leerlingen bij ons op de afdeling.
gedacht en dat probeer ik nu anders te doen.
komen allemaal voor. Hoe ingewikkelder het
Het blijft een belangrijk thema: hoe ga je
ziektebeeld, hoe interessanter ik het vind. Dan
Zelfredzaamheid
met elkaar om, maar ook: hoe bejegen je
wil ik het helemaal uitzoeken.
Als bewoners in Aesopus worden opgenomen,
bewoners! Dat vind ik ook zo´n onderwerp
kunnen ze niet zo veel. Vaak zijn ze ook niet
waarop we elkaar scherp moeten houden.
Ik heb de verkorte opleiding VIG (Verzorgende
gewend om dingen zelf te doen. Maar vanuit
Je mag gedrag afkeuren, maar niet de
Individuele Gezondheidszorg) gedaan, maar
mijn SPW-achtergrond ga ik altijd uit van wat
persoon.”
mijn achtergrond is SPW, sociaal-pedagogisch
iemand nog wel kan. Het maakt niet uit als het
werk. Dat is ook de basis van waaruit ik werk:
een half uur duurt voordat je een aardappel geschild hebt of het bed is opgemaakt. Als je uitgaat van iemands kwaliteiten, zie je de zelfredzaamheid groeien.
38
Betrokken en professionele medewerkers
39
Zinvolle dagbesteding in een veilige en toegankelijke omgeving Bij Aesopus wonen hoofdzakelijk oudere cliënten met blijvende somatische en psychiatrische
Niet vrijblijvend
problematiek. Het doel van de dagbesteding is het bieden van een zinvolle dagstructuur, het
Deelname is vrijwillig, maar niet vrijblijvend. De persoonlijk begeleider en de activiteitenbegeleiders
opdoen van ervaringen, positieve belevenissen en contacten. Bij sommige bewoners draagt de
stimuleren de bewoner om mee te doen aan de activiteiten. Voor bewoners die niet meer mee
dagbesteding er aan bij dat zij bepaalde vaardigheden behouden of dat deze minder snel
kunnen doen aan groepsactiviteiten, organiseren we individuele activiteiten of bezoeken.
verslechteren.
Activiteitenbegeleiders nemen deel aan de zorgplanbesprekingen, zodat ook dit aspect van de bewoner belicht wordt.
Omdat bewoners veel somatische zorg nodig hebben, is de dagbesteding vooral binnen Aesopus gerealiseerd. De dagbestedingsmogelijkheden binnen en buiten Laurens zijn nog niet geschikt voor
Belevingstuin en Zorgdier
deze doelgroep met haar meervoudige problematiek.
Natuur en dieren kunnen een positieve invloed hebben op het welbevinden van bewoners. Aesopus heeft daarom een belevingstuin met verscheidene bloemen en planten aangelegd. In de tuin staat
Indicatie
een kas waar groente wordt verbouwd. De belevingstuin heeft rustgevende, stressverminderende
De basis voor de dagbesteding is de indicatie. In overleg met de cliënt vertalen we geïndiceerde
eigenschappen. Voor de cliënten kan het een vertrouwde plek zijn om te recreëren. Via stichting
dagdelen naar deelname aan verschillende activiteiten. Dit varieert van meer werkgerichte
Zorgdier komen bewoners in contact met huisdieren. Dit stimuleert de sociale contacten van de
activiteiten (houtbewerking, huishoudelijke klusjes), creatieve activiteiten (handwerken,
bewoner en vermindert psychosociale onrust en medicijngebruik.
schilderen) tot sociale activiteiten (spel, instuif, wandelen). De activiteitenbegeleiders rapporteren in het zorgdossier over de voortgang en aanwezigheid van de bewoner.
Externe partijen Het is van belang dat we het activiteitenaanbod regelmatig vernieuwen en aanpassen aan de vraag van bewoners. Als externe partijen een voor onze mensen interessant aanbod hebben op het gebied van dagbesteding, dan staan we daar voor open.
Deelname aan activiteiten is vrijwillig, maar niet vrijblijvend
40
Visie Laurens Aesopus
41
Het is belangrijk dat mensen hun eigen kwaliteiten ontdekken Floor Grootenhuijs, activiteitenbegeleider en bewoonster Paula van Helten
Activiteitenbegeleider Floor Grootenhuijs en bewoonster Paula van Helten vertellen over de activiteiten die voor bewoners georganiseerd worden.
42
Zinvolle dagbesteding
43
Floor: “De vraag van bewoners is ons uitgangs-
niet wegglijdt, of teksten bij zangavonden op
de bewoners kent de weg inmiddels uit zijn
punt bij het organiseren van de activiteiten.
een groot scherm in plaats van in een boekje.”
hoofd en loopt nu trots voorop.
psychiatrische klachten. Kan iemand veel met
Paula: “Op maandag doe ik Bewegen op
Soms komen mensen erachter dat ze meer
z’n handen of juist niet? Luistert hij of zij
muziek en ’s middags Karaoke. Op dinsdag-
kunnen dan ze van zichzelf wisten. Laatst was
graag naar muziek? Daar houden we rekening
ochtend ga ik knutselen, op woensdagochtend
er een meneer die dacht dat hij niet meer kon
mee. Iedere maand is er een rooster met
schilderen en naar de kerkdienst. Woensdag-
klaverjassen. Hij ging het toch proberen en
activiteiten. Sommige activiteiten komen
avond is er altijd een gezellige avond met
is gebleven tot het eind. Het is belangrijk dat
wekelijks of maandelijks terug, zoals de
spelletjes, een muziekje en een hapje. Daar
mensen hun eigen kwaliteiten ontdekken,
wandel- en zwemclub of bloemschikken,
ga ik ook vaak heen. En de fitness, daar doen
dat ze even uit hun sleur komen en van
andere zijn eenmalig, zoals optredens en
we heel zware oefeningen! Dat is op maandag
bepaalde dingen kunnen genieten.”
een Fancy Fair.
en donderdag. Op vrijdag ga ik handwerken.
De mensen hier hebben zowel lichamelijke als
Bij iedere activiteit is een activiteitenbegelei-
Laatst heb ik nog een mooie theedoek gebor-
Paula: “Er zijn geen activiteiten bij die
duurd.”
vervelend zijn, hoor. Als iemand dat zegt, vind ik dat helemaal niet gezellig!”
der aanwezig. We hebben de taken onderling
44
goed verdeeld. Ik begeleid bijvoorbeeld de
Floor: “We zijn als activiteitenbegeleiders
vrijwilligers en stagiaires en regel de inkoop
ook bij de zorgplanbespreking. Daar melden
van de materialen.
we de bijzonderheden die ons zijn opgevallen.
Regelmatig komt de ergotherapeut langs om
Als iemand bijvoorbeeld erg gaat trillen bij het
te kijken of er bepaalde aanpassingen nodig
schilderen, maar ook als het juist heel goed
zijn zodat iemand makkelijker mee kan doen
gaat. Je ziet mensen ook opleven en terug-
aan activiteiten. Dat kan heel simpel zijn, zo-
komen naar activiteiten. Met de wandelclub
als een matje onder een snijplankje zodat het
lopen we om de week dezelfde route. Een van
Zinvolle dagbesteding
45
Kleinschalig maar ruim Met de dagelijkse zorg willen we de autonomie en het welbevinden van de bewoner in Aesopus
hebben zoveel mogelijk voorzieningen gecreëerd waarmee de bewoner zelfstandig huishoudelijke
bevorderen. Daarnaast vragen de somatische aandoeningen van bewoners om intensieve verpleging
taken kan vervullen, zoals een keuken op elke afdeling en de mogelijkheid om de eigen kleding te
en verzorging.
wassen. Waar mogelijk laten we de bewoner zelfstandig een eigen huishouden voeren. In het kader van kleinschalig wonen kunnen bewoners op de afdeling koken. Medewerkers stellen het weekmenu
Balans
in overleg met de bewoners op en bewoners kunnen waar mogelijk helpen.
Het pand is oorspronkelijk ontworpen voor verpleeghuiscliënten die verbleven op vierpersoonskamers. Nu woont er één persoon op een kamer en worden de algemene ruimten door
Omgeving
minder mensen gebruikt. Daardoor ontstaat ruimte en rust, wat voor onze doelgroep heel prettig is.
De interactie tussen Aesopus en de wijk er omheen is beperkt, maar stabiel. Een aantal wijkbewoners
Er is een goede balans tussen privacy op de eigen kamer en de mogelijkheid om te bewegen tussen
is vrijwilliger in Aesopus. In verband met de doelgroep kunnen we ons pand niet goed inzetten als
verschillende algemene ruimten waar je medebewoners kunt ontmoeten.
ontmoetingsplek voor ouderen in de wijk. Eventuele overlast van bewoners voor de omgeving willen we zoveel mogelijk beperken. Gelukkig zijn er vrijwel geen klachten uit de wijk over onze
Zelfstandig
voorzieningen. De fysiotherapieruimte is opengesteld voor ouderen uit de wijk die aan fitness willen
Het wonen bij Aesopus is kleinschalig opgezet, de woongroepen bevatten twaalf individuele kamers
doen onder begeleiding van een gespecialiseerde fysiotherapeut. Bijkomend voordeel is dat door
met een gezamenlijke keuken en woonkamer. Per woongroep is er een vast zorgteam aanwezig. We
het contact met omwonenden steeds meer mensen uit de buurt zich aanmelden als vrijwilliger.
Bij Aesopus ligt de nadruk op het wonen van de bewoners
46
Visie Laurens Aesopus
47
Voorlopig zit ik hier wel goed Bewoonster Myra Giltay (r) vertelt over zichzelf en geeft een rondleiding over haar afdeling, woongroep 6.
“Joh, ik heb Adriaan van Dis nog aan de lijn gehad, zo’n leuke man! Ik was secretaresse van het College van Bestuur van de Erasmus Universiteit en hij wilde een interview met professor Galjaard. Dat heb ik toen geregeld. Ik ben niet dom hoor, ook al zit ik in Aesopus.”
48
Kleinschalig maar ruim
49
”Ik heb heel wat meegemaakt. Ben jarenlang
huis met een enorm terras in Oostvoorne.
ik anders teveel rook. (Achterlijk, al rook ik
reisleidster geweest, de hele wereld heb ik
Niet iedereen wil mee, maar ik geniet echt,
zeven pakjes per dag...) Kerst is heel fijn hier.
gezien. Veel in Spanje gewerkt, heerlijk. Als
het is altijd dikke pret.
Er staat een kerstboom in de huiskamer. We
het beter met me gaat , zou ik daar wel heen
schuiven de grote tafels aan elkaar en je kunt
willen. Ik ben mijn huis kwijtgeraakt omdat ik
Meryl Streep
eten wat je wilt, van raclette tot rollade. Er kan
in een zware depressie raakte. Ik at niet meer,
In de activiteitenruimte is altijd van alles te
veel in Aesopus. Ik mag gaan en staan waar ik
zat alleen maar op de bank peuken te roken.
doen. Vroeger kwam ik er wel veel, maar de
wil, dat is een fijn idee. Toch leef je hier buiten
Al mijn spullen zijn weg, en ik had echt hele
laatste tijd niet meer. Ik lees graag de krant
de maatschappij. Ik merk dat ik laks ben ge-
mooie dingen. Ik kan je één ding zeggen: zorg
en ik ben dol op films kijken. Meryl Streep is
worden. Maar als ik me beter voel, ga ik echt
dat je nooit je huis kwijtraakt! Maar voorlopig
een van mijn favoriete actrices. En Romy
weer meer zelf ondernemen. Alles sal reg kom,
zit ik hier wel goed. Kom, ik zal je rondleiden
Schneider natuurlijk, samen met Alain Delon
zeg ik altijd maar.
over onze afdeling.
in La Piscine, ken je die film? Geweldig! Als ik vragen heb, dan ga ik naar Patty, mijn
Oh, is het alweer tijd? Kom, ik breng je naar
Elke dag lekker vers
persoonlijk begeleider, zij regelt alles voor me.
de lift.” Ze haakt haar arm gezellig in. “Kom je
We wonen hier met twaalf mannen en
Vandaag kwam ik traag op gang, u was eigen-
nog eens langs? Dat zou ik leuk vinden.”
vrouwen. Iedereen heeft een eigen kamer, dat
lijk een beetje te vroeg, maar gelukkig heeft
is heel belangrijk. We eten met elkaar in de
zij me nog even opgemaakt en mijn haar
huiskamer, elke dag lekker vers van Albert
gedaan, zodat ik er netjes uitzie.
Heijn. De hele voorraadkast staat vol, zie je?
50
Iedereen is verplicht aanwezig bij het middag-
Kerstboom
en avondeten. Je hoeft niet te eten, maar je
Met Sinterklaas krijgen we allemaal een
zit wel aan tafel. Het personeel is echt heel
cadeautje. We mochten kiezen, doucheschuim
betrokken bij de bewoners, ik kan niet anders
of rookwaren. Ik koos het laatste. Om het uur
zeggen. Eén keer per jaar gaan we naar een
mag ik twee sigaretten halen, ze zijn bang dat
Kleinschalig maar ruim
51
Kwaliteit De afgelopen twee jaar heeft Aesopus bewezen dat het de landelijke normen voor een kwalitatief
Kwaliteitsmaatregelen
goede organisatie kan halen. Aesopus is in het bezit van het Bronzen Keurmerk en het HKZ-
Aesopus hecht grote waarde aan een goede kwaliteit van zorg. Om de kwaliteit te waarborgen
certificaat.
en waar nodig te verhogen, nemen we binnen Laurens en Aesopus onder meer de volgende maatregelen:
Informeren
•multidisciplinaire teambesprekingen over de zorg van de bewoners;
Er zijn vele instanties die zich een beeld willen vormen van de werkwijze bij Aesopus. We zorgen
•het methodisch bewaken van de BIG-registratie en de hertoetsing;
voor goede managementinformatie voor ons eigen management en de dagelijkse aansturing van
•bij- en nascholing van het personeel, ontwikkeling van de expertise;
Aesopus. Daarnaast voorzien wij ook in de informatiebehoefte van andere belanghebbende partijen
•protocollen toegankelijk en duidelijk;
zoals het zorgkantoor, de GGD, de gemeente, landelijke organisaties op het gebied van verbetering
•de inzet van medisch specialisten;
van de zorg (bijvoorbeeld landelijke meetweken) en de cliëntenraad.
•deelname aan de HKZ-certificering; •aanwezigheid van juiste verpleeg- en hulpmiddelen; •werving en selectie van ervaren en betrouwbaar personeel en behoud van personeel.
Expertisecentrum Onze droom is om Aesopus de komende jaren verder te ontwikkelen tot expertisecentrum voor de verpleging en verzorging van de doelgroep ‘oudere cliënt met psychiatrisch ziektebeeld’. We willen aansluiten bij een passend landelijk kwaliteitsinstrument. Als dat niet kan, ontwikkelen we een
Een goede interne organisatie die voldoet aan kwaliteitseisen
52
eigen, passende set van indicatoren.
Visie Laurens Aesopus
53
Het gaat wel over iemands leven Ellen van den Bergh, locatiemanager Aesopus
“Kwaliteit betekent dat we wonen en werken in een goed gebouw, met goede voorzieningen, goed materiaal, tilliften die goed werken, enzovoorts. Maar het gaat ook en vooral over kwaliteit van leven van de bewoners.”
54
Kwaliteit
55
”Aesopus is HKZ-gecertificeerd, daar zijn
Kwaliteit van leven
geen stel gekken, om het zo maar eens te
we trots op. Het betekent dat we de interne
Medewerkers besteden veel aandacht aan de
zeggen, maar mensen die specifieke zorg en
processen goed georganiseerd hebben:
bewoners, maar als het gaat om kwaliteit van
behandeling nodig hebben. Ik heb veel
de inkoop, de zorg, het zorgdossier. De basis-
leven, spelen vrijwilligers ook een belangrijke
bewondering voor de mensen die hier werken.
zorg hebben we goed op orde, nu willen we
rol in Aesopus. Onze prachtige, uitgestrekte
Ze investeren veel in de bewoners, krijgen
doorgroeien naar een expertisecentrum.
belevingstuin wordt mede door vrijwilligers
daar vaak wat voor terug, maar niet altijd.
onderhouden. Mensen van stichting Zorgdier
Het is een fijne ploeg mensen, er is weinig
Expertisecentrum
komen met honden langs om samen met een
ziekteverzuim en iedereen doet zijn best om
We hebben hier veel kennis en ervaring
bewoner te gaan wandelen en na afloop een
het hier beter te maken. Het belangrijkste is
opgebouwd rondom de combinatie psychiatrie
kopje koffie te drinken. Het is mooi om te zien
dat bewoners het hier fijn hebben de laatste
en verpleeghuiszorg, verpleging en wonen.
hoe bewoners daarvan op kunnen knappen!
jaren van hun leven.”
Ook op het gebied van niet-aangeboren
Ook een mooi voorbeeld is het maatjesproject.
hersenletsel hebben we als Laurens veel te
Een vrijwilliger onderneemt activiteiten met
bieden. Maar veel kennis verdwijnt door de
een bewoner en bouwt zo een wat intensievere
waan van de dag in dossiers van cliënten.
band met hem of haar op. Het is buitengewoon
Het inzicht dat we hier in de dagelijkse praktijk
waardevol. Bewoners zien niet steeds dezelfde
opdoen, zouden we graag omzetten in leer-
gezichten en beleven zo ook iets op een dag.
programma’s en delen met anderen in een
56
expertisecentrum met regionale en mogelijk
De gehele mens
een landelijke functie. De komende tijd willen
Onze kracht is dat wij in staat zijn om op een
we uitzoeken hoe zo’n leerhuis er uit zou
normale manier met de bewoners om te gaan.
moeten zien, welke functies je nodig hebt op
Bij ons is psychiatrie normaal. We kijken naar
welke terreinen en hoe het gefinancierd zou
de gehele persoon, en niet alleen naar de
kunnen worden.
psychiatrische stoornis. In Aesopus woont
Kwaliteit
57
Laurens Aesopus is een onderdeel van Laurens regio Zuid-Oost. Laurens is een
Ondernemend
organisatie die zich richt op de verzorging en verpleging van ouderen.
Medewerkers van Laurens handelen adequaat en vervullen zelfstandig hun taken. Zij hebben inzicht
Met 33 vestigingen is Laurens de grootste zorgaanbieder in Rotterdam en
en zijn in staat consequent te handelen. De kleinschalige woonvorm van Aesopus vraagt om
omstreken met een breed scala aan voorzieningen. Deze voorzieningen
allround-medewerkers die zelfstandig beslissingen nemen en taken uitvoeren. Daarnaast wordt het
variëren van ondersteuning door middel van zorg bij mensen thuis
normaal geacht dat medewerkers zich specialiseren in bepaalde terreinen en dat zij meewerken aan
(thuiszorg) tot het bieden van permanente woonruimte met zorg.
de totstandkoming van het zorgplan van hun cliënten en het goed bijhouden ervan.
Kernwaarden Laurens
Betrouwbaar
Vakbekwaam
Medewerkers zijn betrouwbaar en kunnen zelfstandig taken uitvoeren met de daarbij behorende
De medewerkers van Laurens zijn professionele en vakkundige medewerkers. Vanuit een
verantwoordelijkheid; zij kunnen op elkaar vertrouwen voor een goede uitoefening van de
gezamenlijke visie wordt multidisciplinaire zorg geleverd en worden de wensen van de bewoner
dagelijkse taken. Binnen Aesopus zoeken we medewerkers met een betrouwbaar arbeidsverleden
gerealiseerd. In Aesopus werken we met een multidisciplinair team rond de cliënt en in samen-
en ervaring met onze doelgroep. We streven naar open communicatie met ruimte voor het geven
werking met de cliënt. Het personeel heeft toegang tot scholing, bijscholing en toetsing.
en ontvangen van feedback.
Betrokken Medewerkers behandelen de bewoners met respect en zijn betrokken bij de unieke persoon. Bewoners krijgen de mogelijkheid hun eigen leven zo betekenisvol mogelijk in te richten, naar eigen wens en behoeften. In Aesopus krijgen bewoners naast zorg ook veel persoonlijke begeleiding. Er is veel aandacht voor een vaste dagstructuur en een zinvolle dagbesteding.
58
Over Laurens
59
Colofon Hier woon ik Een visie op LAURENS AESOPUS Wonen, psychiatrie en verslavingszorg onder één dak Auteurs en eindredactie Ellen van den Bergh, Aesopus (visiedocument) Elke Beekman, Bureau Binnenwerk (interviews) Sven Warmerdam en Bouke-Jan Otter, Erasmus Universiteit/BMG (procesbegeleiding) Cisca Vroom, Laurens/afdeling communicatie (eindredactie) Fotografie Reinier Gerritsen, www.reiniergerritsen.nl Ontwerp en opmaak Studio mvdtp, www.mvdtp.nl Druk Nadorp Druk B.V., www.nadorpdruk.nl © Laurens, mei 2011
60
