Maandblad van Tot Heil des Volks Evangelisatie, hulpverlening en profetisch geluid september 2009 jaargang 72 850
Groeien in geduld Dromen van opwekking
Hier! Nu! Veel!
2
Inhoud
4
De Oogst september 2009
18
De kunst van het wachten
Ongeduld is eigenlijk een gebrek aan vertrouwen in God
Hoop van de volken
Van onze Chinese broeders en zusters kunnen we veel leren
10
‘Ik wil volledig vrouw worden’
Door gesprekken met een vriendin ontdekte Anja haar lesbische gevoelens
22
28
We zijn onderweg
Als je weet waarvoor je wilt sterven, kun je pas leven
Dromen van opwekking
Geld blijkt een zwak punt binnen de charismatische beweging
32
Er is nog hoop
‘Bid onophoudelijk om te ontkomen aan de dingen die gebeuren gaan’
Inhoud 3 Van de werkvloer Henk van Rhee
14 Zending bij de buren Krijn de Jong
25 Islam als testcase Gert-Jan Segers
4 De kunst van het wachten Hans Frinsel
16 Geduld vormt ons karakter Oscar Lohuis
26 Verdriet Johan Frinsel
8 Getuigen kun je niet alleen Gertjan de Jong
18 Hoop van de volken Krijn de Jong
27 Vervolgde kerk Nadine Willemsen
10 Ik wil volledig vrouw worden Redactie De Oogst
21 Oogst in de trein Jaap Spaans
28 Dromen van opwekking Krijn de Jong
12 Scharlaken Koord verbouwd Gertjan de Jong
22 We zijn onderweg Otto de Bruijne
32 Er is nog hoop Jan van Barneveld
De Oogst september 2009
Hoofdredactioneel Henk van Rhee
3
Van de werkvloer Tot Heil des Volks kun je gerust een organisatie van de lange adem noemen. Opgericht in 1855 heeft het Heil al 154 jaar menig ander christelijk-sociaal initiatief overleefd. Telkens als activiteiten – zoals de scholen in de oude volkswijken – dreigden dood te bloeden, waren er door Gods genade nieuwe initiatieven. En telkens stond daarbij de missie van hulp, evangelisatie en het geestelijk duiden van de tijdsgeest voorop. Die missie en het gelovig biddend vasthouden daaraan vormen misschien ook wel het geheim van de vitaliteit van de organisatie. Vasthouden betekent trouwens geen conservatisme. Vaak loopt het Heil met zijn projecten zelfs voor op de maatschappelijke discussie. Denk maar aan het aandacht vragen voor de gevaren van loverboys, het uitstapprogramma voor prostituees en komend najaar de start van een digitaal hulpprogramma voor bezoekers van prostituees.
dat Oost-Europese arbeidsimmigranten de oorspronkelijke dak- en thuislozen dreigen te verdrijven. Dat vergt bezinning op de vormgeving van dit project. Bij het begeleidingscentrum Rehoboth passen gemeente en wetgever de subsidieregeling aan. Daardoor dreigt een groep dak- en thuislozen tussen de wal en het schip te vallen. Met een bewonderenswaardige ijver en creativiteit proberen manager en medewerkers van Rehoboth nu alsnog voldoende financiering te vinden. Henk van Rhee Niet primair voor hun baan, maar omdat er anders tientallen kwetsbare mensen weer op straat belanden en een kans verliezen op een leefbaar leven.
Afscheid
Onverdund
Soms betekent die vernieuwing van het vormgeven van de missie ook dat je afscheid neemt van projecten. Zo hebben we recent het vrouwencentrum Ruchama overgedragen aan De Hoop ggz. Gewoon omdat De Hoop ggz meer gespecialiseerd is in het hanteren van de bureaucratie die met subsidies in de gezondheidszorg verbonden is. De door het Heil gestarte christelijke hulp aan vrouwen in de knel blijft zo bestaan, zonder dat binnen onze organisatie te grote financiële risico’s worden gelopen of zaken anderszins uit balans raken.
Intussen gaan we via de Oogst en de site www. habakuk.nu door met het duiden van onze tijd. Soms is dat misschien irritant, bijvoorbeeld als we schrijven over blunders in het programmabeleid van de EO. Of, zoals in dit nummer, als het gaat over de neiging van ons allemaal om alle geestelijk heil vooral hier en nu te willen ervaren. Zolang wij de volmaaktheid nog niet bereikt hebben, blijft het Evangelie schuren met onze levens. Geen pastoraat of marketing kan daar iets aan verzachten. En daarom gaan we gelovig door met ‘onverdund’ evangeliseren, hulpverlenen, schrijven en verkondigen. In het vertrouwen dat God dit zegent. Mogen we daarbij ook op uw gebed rekenen?
Vernieuwing is ook nodig omdat de omgeving verandert. Zo zien we bij het inloophuis De Tweede Mijl
Colofon Vormgeving, opmaak en druk
Eveline de Boer Lana van Es Gertjan de Jong Krijn de Jong (eindredacteur) Henk van Rhee (hoofdredacteur)
Hans Frinsel Johan Frinsel Dirk van Genderen Hans Keijzer Ronald Koops Leon Meijer Gert-Jan Segers Pieter Siebesma Jaap Spaans Rien Uijl Bart Wallet Nadine Willemsen
Medewerkers
Redactie en administratie
Abonnement
Jan van Barneveld Kim ter Berghe Matthijs de Blois Otto de Bruijne
Oogst Publicaties, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam, tel. 020-3446310, fax 020-4202394, e-mail
[email protected], website www.totheildesvolks.nl
De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten. Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden via de coupon op pagina 21 van dit blad of via www.totheildesvolks.nl.
Jrg. 72, nummer 850, september 2009
Uitgave Oogst Publicaties Onderdeel van Stichting ‘Tot Heil des Volks’, sinds 1855 actief in evangelisatiearbeid en hulpverlening.
Redactie
Buijten & Schipperheijn, Amsterdam
Omslagfoto Shutterstock De Oogst is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Nadere informatie hierover is te krijgen bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden te Ermelo, tel. 0341-565499.
FOTO NIEK STAM
4
Thema Hans Frinsel
De Oogst september 2009
De kunst van het
wachten
De Oogst september 2009
Thema Hans Frinsel
5
Geduld is een goede eigenschap, die zich niet zo gemakkelijk met het snelle IT-tijdperk verdraagt, maar die wij daarom des te harder nodig hebben. Alleen al het feit dat ik drie minuten ongeduldig zit te wachten totdat mijn computer eindelijk is opgestart, herinnert mij dagelijks aan het feit dat ik nogal eens in die deugd tekortschiet.
In het Nieuwe Testament komen we veel aansporingen tot geduld tegen en vaak in opsommingen van goede eigenschappen die ons leven zouden moeten kenmerken, zoals de vruchten van de Geest in Galaten 5:22 (zie ook 2 Kor. 6:6; Col. 3:12; Ef. 4:2). Het Griekse woord voor ‘geduld’ wordt ook vertaald met ‘lankmoedigheid’.
Jobs volharding Vaak wordt geduld genoemd in combinatie met volharding (zie 2 Tim. 3:10; Rom. 12:12) en ze liggen eigenlijk in elkaars verlengde. Ook Jacobus noemt deze twee deugden als verwante eigenschappen: ‘Broeders, neemt tot een voorbeeld van gelatenheid en geduld de profeten, die in de naam des Heren hebben gesproken. Zie, wij prijzen hen zalig, die volhard hebben: gij hebt van de volharding van Job gehoord en gij hebt uit het einde, dat de Here deed volgen, gezien, dat de Here rijk is aan barmhartigheid en ontferming’ (Jac. 5:10-11).
Jacobus noemt Job als voorbeeld voor volharding en geduld in lijden De NBG-vertaling gebruikt hier jammer genoeg het woord ‘gelatenheid’, dat iets van fatalisme en passiviteit in zich heeft. ‘Geduldig lijden’, zoals het in de NBV is vertaald, staat veel dichter bij de betekenis. Of, zoals de Statenvertaling het verwoordt, we moeten een voorbeeld nemen aan ‘het lijden’ en de ‘lankmoedigheid’ (het geduld) van de profeten. Jacobus noemt Job als voorbeeld voor volharding en geduld in lijden. Jobs geschiedenis is inderdaad een geweldig voorbeeld van volharding, maar laat weinig ruimte voor gelatenheid. Bij hem is geen sprake van fatalisme of passiviteit. Job vervalt niet in een koortsachtig activisme om zijn lijden te ontlopen. Zijn belijdenis ‘de Here heeft gegeven en de Here heeft genomen’ bewijst dat. Nee, het gaat hem niet
zozeer om het verlies van de materiële zaken. Het gaat hem om zijn relatie met God. Hoe verhoudt die zich tot de rampen die hem overkomen?
Vasthouden In feite schreeuwt Job het uit. Hij begrijpt God niet. Hij wil met God in discussie gaan, maar God gaat er niet op in. Het lijkt alsof God zijn vijand geworden is. Toch blijft hij volharden in het hulp zoeken bij God. ‘Wil Hij mij doden, ik blijf op Hem hopen’ (Job 13:15). Het is niet zozeer het lijden dat hem dwars zit, maar het feit dat de hemel stil blijft. Ook in de lange woordenwisseling met zijn vrienden, geeft Job niet op. Hij volhardt in zijn geloof en vertrouwen in God. Al is hij verward over Gods wegen en lijkt hij God ter verantwoording te willen roepen, telkens komt hij tot het punt dat hij zijn lot toch in Gods handen werpt in de zekerheid dat God goed is. Daarom worden we opgeroepen zijn voorbeeld te volgen. Bijbels geduld betekent geen passiviteit, maar in alle stormen en onzekerheden vasthouden aan de zekerheid dat God uiteindelijk alles kan doen meewerken ten goede.
God werkt zelden met instant oplossingen Jobs einde Jacobus wijst op het einde van Job, om ons aan te sporen ook te volharden. Het probleem is dat wij vaak zo weinig geduld hebben om op dat einde te wachten. Ook daarin mogen we van het geduld van Job leren. In de Bijbel wordt Jobs latere rijkdom in een paar zinnen weergegeven. Aan het eind had hij veertienduizend stuks kleinvee en zesduizend kamelen, duizend span runderen en duizend ezelinnen. Hij kreeg weer zeven zonen en drie dochters. Maar het is absoluut ongegrond om te veronderstellen dat hij dat allemaal in een paar weken bij
6
Thema Hans Frinsel
De Oogst september 2009
elkaar kreeg. Zijn verwanten en vrienden gaven hem allemaal een kleine bijdrage. Hij moest zijn hele bedrijf van de grond af opnieuw opbouwen. Veertienduizend schapen en geiten heb je niet zo maar. God zegende zijn inspanningen, maar ongetwijfeld heeft hij nog jarenlang hard gewerkt. En tien kinderen heb je ook niet in een paar weken. God werkt zelden met instant oplossingen. Dat zou ons alleen maar verwend en lui maken.
De moeite van wachten Wachten: wat hebben we het daar vaak moeilijk mee. We willen alles, hier, nu en veel! Ongeduld kenmerkt onze samenleving. In feite komen veel van de huidige economische problemen daaruit voort. Niet wachten tot het eind van de maand voordat je je geld gaat uitgeven. Ik las ergens dat de bankrekening van zeventig procent van de Amerikanen gewoonlijk op rood staat. Amerika heeft door z’n enorme staatsschuld ook al een grote hypotheek op haar toekomstige economie genomen.
We willen alles, hier, nu en veel! Ook in Europa groeit de schuldenproblematiek. De commercie en reclame moedigen ons ertoe aan: nu kopen en morgen – of volgend jaar – betalen. Het is een levensstijl geworden. Op de aandelenbeurzen handelen velen in toekomstverwachtingen. We kunnen niet wachten totdat het er echt is. We willen er nu al van genieten. En dat veroorzaakt vele kleine en grote tragedies.
Vooruitlopen op God Het volk van Israël werd ongeduldig toen Mozes zo lang op de berg bleef. Hun ongeduld leidde hen ertoe dat zij zelf een dienst aan God bedachten. Dat loopt altijd uit op afgoderij. Het gevolg was dat duizenden van hen omkwamen.
Gebrek aan geduld bracht Gods volk steeds in de problemen
Ongeduld Gebrek aan geduld bracht ook Gods volk steeds in de problemen. Abraham werd ongeduldig op het uitblijven van de vervulling van de belofte van een zoon en besloot de genade een handje te helpen. Het gaf ruzie en verwijdering in zijn huishouden en de gevolgen worden nog gevoeld in de tegenstelling tussen Jood en Arabier.
Ongeduld is eigenlijk een uiting van ongeloof Jacob was ongeduldig in het verkrijgen van Gods belofte. In plaats van te wachten op wat God zou doen, nam hij zelf het initiatief door het eerstgeboorterecht van zijn broer te kopen en later zijn vader te bedriegen. Met een gebroken gezin en broedertwist als resultaat. Ongeduld is eigenlijk een uiting van ongeloof en gebrek aan vertrouwen in God.
Koning Saul verloor zijn geduld toen Samuël wat aan de late kant was voor het offer, en besloot zelf het altaar te bedienen, met een persoonlijke tragedie tot gevolg. De verloren zoon had geen geduld met zijn vader. Hij wilde zijn erfenis hier en nu en door zijn ongeduld verkwanselde hij de erfenis. Is dat niet een beeld van ons en onze tijd? Het geduld van de vader was gelukkig heel groot en daarin ligt onze hoop. Wij hebben vaak de neiging op God vooruit te lopen. Waarom is Hij zo langzaam in het uitvoeren van wat wij denken dat Hij zou moeten doen? Waarom duurt het zo lang voordat Hij ingrijpt en werkelijk gerechtigheid brengt in onze situatie, in onze omgeving, in ons land, in deze wereld?
Graaicultuur De oproep van Jacobus aan ons om geduld te oefenen, volgt direct op zijn stuk over sociaal onrecht. De rijken die leefden voor hun rijkdom, het loon dat van de arbeiders is ingehouden, de corruptie van machtigen (Jac. 5:1-6). Deze woorden van Jacobus
De Oogst september 2009
riepen bij mij onwillekeurig de beelden op van de kredietcrisis, maar ook van de vele schandalen die de laatste tijd openbaar zijn gekomen. Toplui, niet alleen uit de zakenwereld maar zelfs uit de hulpverlening en thuiszorg, hebben zich exorbitant verrijkt, terwijl veel hulpbehoevenden ontoereikende zorg kregen vanwege geldgebrek. De uitdrukking ‘graaicultuur’ is inmiddels ingeburgerd. Helaas is die niet alleen van toepassing op een kleine bovenlaag, maar op een heel groot deel van ons nog steeds overdadig levende volk. ‘We klag’n met de bek vol vret’n’, zei iemand pas tegen me, toen we het over ‘de crisis’ hadden. Zijn wij misschien gaan meegraaien, omdat we het wachten op iets veel beters beu zijn? En lijden willen we helemaal vermijden.
Zoethoudertje ‘Waar blijft de belofte van Zijn komst?’ (2 Petr. 3:4). Al een paar decennia na de hemelvaart waren er ongeduldige mensen die deze vraag stelden. Ze begonnen te spotten met die verwachting. Voor hen werd het een teken dat het geloof niet werkte, want op de korte termijn leverde het geen resultaat op. Ze zouden zelf wel oplossingen voor deze wereld vinden. Op God wachten haalt niets uit. Een erfenis die voor ons weggelegd is in de hemel, is niet meer dan een zoethoudertje voor naïeve figuren.
Wij hebben vaak de neiging op God vooruit te lopen Maar Petrus voegt eraan toe dat de wereld al duizenden jaren bestaat, dat God al duizenden jaren bezig is Zijn plannen te volvoeren en dat Hij geen haast heeft. ‘De Here talmt niet met de belofte, al zijn er, die aan talmen denken, maar Hij is lankmoedig jegens u, daar Hij niet wil, dat sommigen verloren gaan, doch dat allen tot bekering komen’ (2 Petr. 3:9).
Aansporing ‘Lankmoedig jegens u’ vertaalt de Nieuwe Bijbelvertaling met: ‘Hij heeft geduld met u.’ Petrus richt zich hier niet tot de wereld, maar tot de gemeente. Blijkbaar waren daar ook mensen die absoluut nog niet klaar waren voor de komst van Christus. Gods geduld met ons is onvoorstelbaar groot. Gelukkig maar, want wat zou er van ons geworden zijn als dat niet zo was? Petrus spoort ons met deze woorden aan om zelf ook geduld te oefenen, te volharden in het geloof en in het werk dat God ons heeft toevertrouwd, zodat die dag van Zijn komst bespoedigd mag worden. Hans Frinsel is zendeling en werkt in Guiné-Bissau.
Column Ronald Koops
7
Aso’s Onze tent stond op een prachtig plekje ergens op een camping in Nederland. Mijn rust werd ruw verstoord toen op een kwade middag een groep van zes volwassenen, twee pubers en een kind van acht jaar arriveerde met een overvol busje, een overvolle auto en een vol bepakte en knetterende Zundapp. De Tokkies waren er niets bij. Een van de mannen had een zwart T-shirt aan met de tekst ‘Fuck the world’. De puber van zeventien had een aantal tatoeages, z’n vriendin van vijftien een navelpiercing en ze droeg een superstrak rokje dat korter was dan kort. De volwassenen waren allemaal gescheiden en hadden kinderen uit verschillende relaties. ‘Kom je een gezellig een keer langs?’ vroegen ze vriendelijk. ‘Zou kunnen’, mompelde ik, maar inwendig piekerde ik er niet over. Aso’s. De dagen gingen voorbij en het contact groeide. Praatje hier, babbeltje daar. Ik leende hun pomp, het meisje van acht mocht met ons mee zwemmen, enzovoort. Langzaam groeide het besef dat het heel vriendelijke mensen waren en groeide de schaamte dat ik hen zo had veroordeeld. Toen ze vroegen wat ik deed en onder meer de woorden evangelisch en EO vielen in mijn antwoord, bleven ze even vriendelijk. Ook toen het meisje van acht een keer met ons meeat en wij uitlegden dat wij baden voor het eten. ‘Daar wordt ze niet slechter van’, reageerde haar pleegmoeder achteraf. Toen we terug naar huis reden, hadden we Elly en Rikkert op staan. ‘Laat zo je licht maar schijnen’, galmde het door de auto. Ik dacht aan die keren onder de partytent dat we vreselijk gelachen hadden. Evangelisatie is een groot woord. Maar het begint klein. Gewoon jezelf zijn.
Ronald Koops is hoofdredacteur van de evangelische maandkrant Uitdaging. Daarnaast is hij actief in de (aanbiddings)muziek. Zie ook: www.ronaldkoops.nl.
8
Dichtbij Gertjan de Jong
De Oogst september 2009
De Shelter
Getuigen kun je niet alleen Getuigen kun je niet alleen. Dat is het belangrijkste dat Peter de Graaf (28) in de Shelter heeft geleerd. Hij werkt er al bijna twee jaar als nachtportier. ‘Heel hard je best doen, helpt niet. Alleen de Heilige Geest kan je een getuige maken.’ Wanneer je ’s nachts De Shelter City binnenloopt, is de kans groot dat je Peter achter de balie aantreft. Ongetwijfeld zal hij je enthousiast verwelkomen en je met nog groter enthousiasme uitnodigen voor de bijbelstudie die elke avond in de Shelter wordt gehouden. Want zwijgen over de Bijbel en het geloof vindt Peter erg moeilijk. ‘Ik houd gewoon van God’, zo verklaart de nachtportier zelf zijn neiging om steeds weer over het Evangelie te praten. ‘Als je zo geniet van God, dan kun je daar moeilijk je mond over houden.’ ‘Bovendien, de wereld heeft eenvoudigweg een redder nodig. Kijk maar naar duisternis om je heen. De Shelter ligt aan de rand van de Wallen. ’s Nachts komen hier wel eens dronken prostitueebezoekers binnenlopen. Dan is de duisternis bijna tastbaar.’ Overigens geldt dat volgens Peter niet alleen voor prostitueebezoekers. ‘Veel rugzaktoeristen leven evengoed in duisternis. Ze bouwen hun leven op valse zekerheden. Alleen zie je hun nood niet meteen aan de buitenkant.’
Wonder Peter ervaart duidelijk dat God de Shelter gebruikt in Zijn red-
dingsplan. Een paar weken geleden zag hij dit nog voor zijn ogen gebeuren. Om twee uur ’s nachts kwam hij twee moslims tegen in de gang. Het waren vluchtelingen, die komen wel vaker in de Shelter. Peter raakte met hen aan de praat.
De nood van toeristen zie je vaak niet aan de buitenkant ‘Ze waren heel spontaan en open’, herinnert Peter zich. ‘Binnen vijf minuten kwam het gesprek op Jezus. God had hen al lange tijd voorbereid. Dat kan niet anders, want ze stonden erg open voor het Evangelie. Toen ik hen vroeg of ze Jezus wilden volgen, zeiden ze volmondig “ja”.’ Een probleem was er wel: de moslims spraken Arabisch en nauwelijks Engels. Een vertaalprogramma op de computer bood echter uitkomst. Met behulp van dat programma heeft Peter met de vluchtelingen gebeden. Sindsdien hebben de twee vluchtelingen verschillende bijbel
studies gevolgd en bidstonden bijgewoond. Ook gaf een andere Shelter-medewerker hun de contactgegevens van een Arabisch sprekende pastor, met wie de Shelter goede contacten onderhoudt. Peter: ‘Het is belangrijk dat deze jongens verder worden geholpen. Dat ze een gemeente vinden waar ze kunnen groeien in kennis van de Bijbel en discipelschap.’
Motivatie
Over de vraag wat zijn motivatie is om te evangeliseren, hoeft Peter niet lang na te denken. Hij haalt Kolossenzen 1:13 aan. ‘Hij heeft ons gered uit de macht van de duisternis en ons overgebracht naar het rijk van zijn geliefde Zoon.’ ‘Een grotere verhuizing kun je niet maken! Als je werkelijk beseft dat dit de waarheid is, dan moet je dit gewoon in de wereld gaan vertellen. Dan besef je: wie sterft zonder Jezus heeft echt een probleem. Als christenen hebben we de taak Gods genadeboodschap te verspreiden. De ongelovigen zullen het niet voor ons doen.’ Zelf heeft Peter veel geworsteld om werkelijk in het rijk van Gods geliefde Zoon te leven. Jarenlang
De Oogst september 2009
Dichtbij Gertjan de Jong
9
nieuw dat ik mij moest omdraaien. Hij zei als het ware: “Ik ben Degene die werkt, niet jij.” Gebed is hierin erg belangrijk. In gebed ben je intiem met God. In gebed kun je Gods liefde ontvangen. Als je niets ontvangt, kun je ook niets doorgeven.’ Gasten in de Shelter blijven hoogstens een paar dagen. Dat vindt Peter wel eens lastig. ‘In een paar dagen is het moeilijk om tot een diepe verandering te komen. Maar God is gelukkig veel groter dan de Shelter. Als Hij mensen hier aanraakt met Zijn liefde, laat Hij hen daarna niet los. Daar vertrouwen we op. Ook verwijzen we, als het kan, door naar kerken.’
God is gelukkig veel groter dan de Shelter Schokkend Een groep die langer in de Shelter blijft (maximaal een maand), zijn de cleaners, die tegen kost en inwoning de Shelter schoonmaken. Vaak zijn zij geen christenen. Peter: ‘Omdat ze langer blijven, hebben we de kans om hen toe te rusten in geloof en discipelschap. Met cleaners maken we vaak heel bijzondere dingen mee.’ deed hij zijn best om christen te zijn. Maar dat leverde niet veel resultaat op. Hij liet zich vaak meeslepen in de levensstijl van niet-christelijke vrienden.
De blijdschap die ik zag, was zo puur en oprecht De verandering kwam toen hij op bezoek ging bij een team van Operatie Mobilisatie in ZuidAfrika. ‘Ik ging met dat team naar een Zuid-Afrikaanse kerk’, vertelt hij. ‘De blijdschap die ik daar zag, was zo puur en oprecht. Zoiets had ik nooit eerder gezien. ’s Avonds ben ik de bergen inge-
gaan en heb ik gebeden: “God, het lukt mij niet om christen te zijn, wilt U het voor mij doen?” Toen ik terugkwam, heb ik heel duidelijk ervaren dat God bestaat. Daarna heeft God mij stap voor stap geleerd om van Hem te getuigen.’
Omdraaien Toen hij in de Shelter kwam werken, was Peter nog steeds vol van het Evangelie. Maar na verloop van tijd merkte Peter dat hij weer zélf ging proberen om een goede christen te zijn. Hij ging weer hard z’n best doen. En opnieuw merkte hij: dit werkt niet. ‘Getuigen op eigen kracht kan niet. Getuigen kun je alleen door de Heilige Geest. God leerde mij op-
Wij moeten leren om Hem te gehoorzamen Stafleden werken meestal voor een halfjaar in De Shelter. Zij komen naar de Shelter om te evangeliseren, maar worden vaak zelf ook opnieuw geraakt door het Evangelie. ‘Sommige stafleden komen uit een heel veilige omgeving’, zegt Peter. ‘Dan kan het wel schokkend zijn dat God, nota bene vlakbij de Wallen, zo krachtig werkt. Plotseling zien ze heel concreet wat het Evangelie kan uitwerken in mensenlevens. Dus God wil wel! Alleen wij moeten leren om Hem te gehoorzamen.’
10
Dichtbij Redactie De Oogst
De Oogst september 2009
Different
‘Ik wil volledig vrouw worden’ Anja was al jaren getrouwd met Erik en samen hadden ze drie kinderen. Ze waren gelukkig. Toch zat er iets niet lekker. Op seksueel gebied voelde Anja weinig verlangen naar Erik toe. Door gesprekken met een vriendin ontdekte ze waarom: ze had lesbische gevoelens. Lees hier haar verhaal.
‘Een paar jaar geleden merkte ik dat ik emotioneel steeds sterker afhankelijk werd van een vriendin. Ik trok steeds meer naar haar toe. Die vriendin opende toen mijn ogen voor mijn lesbische gevoelens. Dat was zeer confronterend en moeilijk, maar ergens ook een opluchting. Eindelijk werd hardop uitgesproken wat ik stiekem altijd van binnen al voelde: een verlangen naar vrouwen. Het was moeilijk om deze gevoelens onder ogen te zien. Toch ontstond bij mij een behoefte om over deze dingen te praten: met Erik, mijn vriendin en haar man, onze voorganger en een andere vriendin. Ik zocht naar hulp, want zelf wist ik niet hoe ik met mijn gevoelens om moest gaan. Op dat moment was ik er nog niet zeker van of een homorelatie in liefde en trouw wel of niet bijbels was. Zeker was wel dat ik een trouwbelofte had afgelegd voor God en dat is voor mij heilig. Ik weet niet wat ik gedaan zou hebben als ik niet getrouwd zou zijn geweest.
Onbegrip Aanvankelijk hadden wij ons als echtpaar aangemeld bij een christelijke hulpinstantie. Na een wachttijd van een paar maanden ontvingen we daar de rest van het jaar begeleiding. De gesprekken gingen echter vooral over onze fysieke problemen rondom seksualiteit en niet over mijn lesbische
gevoelens, hoewel ik daar wel mijn vragen over stelde. Ze leken er enigszins verlegen mee of begrepen niet dat die gevoelens een probleem voor me waren.
Eindelijk werd uitgesproken wat ik altijd al voelde Ik moest die gevoelens gewoon ergens een plekje geven, zeiden ze. Maar ik kreeg geen inzicht in mijn gevoelens, in het ontstaan ervan en hoe ik ermee om kon gaan. Ik ontdekte dat ik er met deze begeleiding niet kwam. Ik verlangde naar diepere gesprekken. Toen ontmoette ik iemand die ook met lesbische gevoelens heeft geworsteld. Ze was daar heel open over en vertelde mij over Different. Ik kende deze organisatie helemaal niet, maar was heel blij om erover te horen. Ik heb toen gelijk contact met Different gelegd. Dat contact leggen ging heel gemakkelijk. Er kwamen geen wachtlijsten en allerlei dossiers aan te pas. Het ging gewoon via de mail. Al vrij snel kon ik komen voor mijn eerste intakegesprek.
Inzicht Door de gesprekken bij Different heb ik inzicht gekregen in hoe mijn lesbische gevoelens zijn ontstaan. Die hebben hun wortels
in mijn jeugd. Mijn jeugd was op zichzelf helemaal niet slecht. Ik heb er zelfs erg van genoten. Alleen met mijn moeder had ik niet zo’n hechte band. Zij was vanaf mijn derde jaar vooral erg druk met mijn jongere broertje, die veel in het ziekenhuis lag, en mijn zusje daaronder, die vooral heel schattig was. Als meisje voelde ik mij lelijk en onzeker, maar die onzekerheid verborg ik. Ik leek heel zelfstandig en deed mee aan allerlei activiteiten.
De relatie met mijn ouders was niet evenwichtig Mijn vader was alles voor me. Alles wat ik deed, vond hij geweldig. Hij bemoedigde me en was in me geïnteresseerd. Mijn vader en ik waren ‘twee handen op één buik’, zei mijn moeder altijd. Mijn moeder was voornamelijk druk met het huishouden en met de ‘kleintjes’. Ze was, in mijn beleving, niet zo geïnteresseerd in mij. Ik vond haar als vrouw niet aantrekkelijk en wilde zo niet worden. Ik wilde worden als mijn vader! De relatie met mijn ouders was niet evenwichtig: het lijntje naar mijn vader was heel kort en naar mijn moeder heel lang.
De Oogst september 2009
Buitenbeentje Daar kwam bij dat ik al vanaf mijn derde jaar aan zelfbevrediging deed – overigens zonder dat ik wist wat het was. Het was een manier om spanning te ontladen. Ik deed het zeer veelvuldig en in het openbaar. Ik had er ook last van, omdat ik merkte dat andere kinderen dat niet deden. Daardoor voelde ik me een buitenbeentje. Het werd niet geaccepteerd door mijn ouders en op een gegeven moment ben ik het stiekem gaan doen. Dat heeft mijn jeugd erg bepaald en mij een negatief beeld rondom seksualiteit gegeven: iets wat me dwangmatig overkomt maar niet goed is. In de gesprekken bij Different ontdekte ik dat ik in mijn jeugd mijn identiteit als vrouw niet goed heb kunnen ontwikkelen, omdat mijn moeder zo op afstand bleef. Diep vanbinnen hunker ik ernaar om die te vullen, om volledig vrouw te worden. In mijn vrouwelijke identiteit zitten allemaal gaten.
Ik zocht vervulling door te ‘kijken’ naar andere vrouwen. Ik wilde heel dicht bij hen zijn en dan kan er emotionele afhankelijkheid of verliefdheid ontstaan. Dat was dan ook gebeurd.
In mijn vrouwelijke identiteit zitten allemaal gaten Rust Andere vrouwen kunnen die gaten in mijn vrouwelijke identiteit niet herstellen, dat kan alleen God. Bij Different hebben we daar om gebeden en ook thuis heb ik daar vaak voor gebeden. Langzamerhand merkte ik dat mijn vriendschap met die ene vriendin weer gewoon kon worden, dat ik me niet meer emotioneel afhankelijk van haar voelde. Er kwam rust in mijn ziel. Ook de genitale span-
Dichtbij Redactie De Oogst 11
ning, die ik nog steeds vaak voelde, nam sterk af. Het gebeurde niet ineens, maar geleidelijk door de maanden heen. Momenteel gaat het goed met me. Ik kan genieten van gezonde vriendschappen met vrouwen en ben ook blij met het supportgroepje dat we met een paar vrouwen gestart zijn. Hierin kunnen we delen waarin we nog zwak zijn. We leren van elkaar en bidden samen. Strijdpunten blijven er nog wel, vooral in het seksuele contact met mijn man. Ik voel nog niet dat verlangen dat nodig is om me echt te kunnen geven. Ik bid daar nog steeds voor. Een scheefgroei in je identiteit is niet zomaar hersteld, maar God wil ons daarin wel een weg wijzen. Als ik mijn hand in Zijn hand leg, laat Hij me niet los.’
De namen in dit verhaal zijn om privacyreden gefingeerd.
12
Dichtbij Gertjan de Jong
De Oogst september 2009
Scharlaken Koord
Scharlaken Koord verbouwd Eigenlijk was er één maand voor gepland. Het werden er bijna vier. Maar eind juni was de verbouwing van Scharlaken Koord dan toch klaar. Het resultaat mag er zijn. ‘Hier kunnen we jaren mee vooruit.’
De verbouwing van Scharlaken Koord was hard nodig, vertelt Marijke Bakker, manager van Scharlaken Koord. ‘We hadden weinig ruimte voor gesprekken met de vrouwen. Je kon op zolder terecht, maar daar werken drie maatschappelijk werkers. Wanneer er een gesprek op zolder plaatsvond, moesten de andere twee maatschappelijk werkers beneden een werkplek zoeken, terwijl daar de bureaus vaak ook allemaal bezet waren. De grote zolderkamer is nu ingedeeld in drie kamers.’ Daarnaast is de keuken vernieuwd, zijn de muren opnieuw geschilderd en is het elektriciteitsnet vernieuwd. Vooral in dat laatste ging veel tijd en energie zitten. ‘Het net was erg verouderd’, weet Marijke. ‘Het is een wonder dat er nooit brand is uitgebroken.’
Elektriciteit Dankzij de inzet van schilders uit Katwijk, klusjesman Leen Smits en de eigen medewerkers van Scharlaken Koord heeft de verbouwing tot een prachtig resultaat geleid. De vernieuwing van het elektriciteitsnet nam het Urkse bedrijf
Flevo Elektro volledig voor zijn rekening. Letterlijk. Flevo Elektro rekende namelijk geen kosten voor de enorme klus die het bedrijf klaarde.
We ontvingen geld op de momenten dat we het nodig hadden Die klus was wel wat groter dan Pieter Romkes, directeur van Flevo Elektro, had ingeschat. ‘Eerst dacht ik dat het om een kamertje ging’, zegt hij, ‘maar het ging dus om een volledig pand.’ Uiteindelijk hebben vier elektriciens van Flevo Elektro er bijna vijf weken werk aan gehad. Maar Romkes vond het de moeite waard. ‘Prostitutie is geen normaal beroep’, zegt hij. ‘Ik vind het heel belangrijk dat deze vrouwen geholpen worden. Op mijn manier help ik daar graag aan mee.’
God voorziet De medewerkers van Scharlaken
Koord merkten dat God op een bijzondere manier voorzag in mensen en geld. ‘Voor de keuken hadden we nieuw zeil nodig’, vertelt Marijke. ‘Dat zou 250 euro kosten. De volgende dag lag er een envelop met 250 euro in m’n brievenbus van een bijbelstudiegroep. We ontvingen vaker geld precies op de momenten dat we het nodig hadden. Zo heeft mijn zwager onder visbedrijven op Urk 3000 euro opgehaald, die we op dat moment heel goed konden gebruiken. En een vriendin van Agaath Visser (maatschappelijk werkster, red.) gaf mensen een haarknipbeurt voor het goede doel en had 1000 euro voor ons verdiend.’
Marijke is blij dat de verbouwing achter de rug is. ‘De wekenlange rommel kon je wel eens mismoedig maken. Maar het was het zeker waard. Als team heeft het ons samengebonden en de werksituatie is stukken verbeterd. We kunnen nu betere professionele hulp bieden. Hier kunnen we jaren mee vooruit.’
De Oogst september 2009
Wandelen door Amsterdam De komende tijd kunt u zich weer opgeven voor stadswandelingen door Amsterdam met De Wandelende Tak. Groepen kunnen zelf een afspraak maken. Op woensdag 23 september wordt er een wandeling voor individuele wandelaars gehouden. Deelname kost € 15 per persoon. U kunt zich aanmelden via het hoofdkantoor van Tot Heil des Volks, telefoon 020-3446310.
Ontmoetingsdag Onze Weg Onze Weg, een stichting voor bezinning op het christelijk geloof en homoseksualiteit, houdt DV zaterdag 14 november haar jaarlijkse ontmoetingsdag. Deze ontmoetingsdag zal plaatsvinden in het Kerkcentrum ‘De Zuiderpoort’ in Almere-Stad. Ook dit jaar zal de dag in het teken staan van ontmoeting, bemoediging en toerusting. Thema is ‘You never walk alone’, waarover Richard Oostrum, medewerker van Different, zal spreken. De dag begint om 10:30 uur en duurt tot 16:00 uur. De kosten bedragen € 15,- (betaling bij inschrijving op 14 november). Voor koffie, thee en soep wordt gezorgd; wel wordt bezoekers verzocht om zelf een lunchpakket mee te nemen. Voor verdere informatie en opgave (tot uiterlijk 7 november):
[email protected] onder vermelding van ‘Ontmoetingsdag 14 november’ met het aantal personen. U kunt ook bellen: 0348-423315 (na 19.30 uur).
Dichtbij Redactie de Oogst 13
Different
Cursus pastoraat en homoseksualiteit De werkstichting Different van Tot Heil des Volks heeft een cursus pastoraat rond homoseksualiteit ontwikkeld. Deze meerdaagse cursus is bedoeld voor predikanten, pastoraal werkers, ouderlingen/oudsten en jeugdwerkers. De cursus is voor het eerst gegeven in een kerkelijke gemeente in Zeeland. Vier zaterdagen hebben de cursisten zich beziggehouden met zaken als: seksualiteit en cultuur, de Bijbel over (homo-)seksualiteit, psychologische inzichten en homoseksualiteit in relatie tot de kerk. ‘De cursus is vooral heel praktisch’, vertellen cursusleiders Reitze Siebesma en Richard Oostrum. ‘De deelnemers zijn actief betrokken, onder meer via groepswerk. We oefenen in luistervaardigheden en communicatie. Rollenspellen leggen op soms humoristische manier ons ongemak met dit onderwerp bloot. Ook groepsmechanismen en het stellen van grenzen komen aan bod. Verder werken we met diverse casussen, omdat pastoraat bij homoseksualiteit geen sjabloon is.’ ‘Het kerndoel van de pastorale begeleiding is om samen met de hulpvrager te kijken naar wie je als mens bent, hoe je persoonlijkheid is gegroeid en welke christelijke uitgangspunten er op jouw leven van toepassing zijn. Alleen zo kan het heiligingsproces, waardoor God ons laat groeien naar Zijn beeld, ongehinderd verdergaan. Het doel van de pastorale relatie is dus niet primair de verandering van een homoseksuele beleving van seksualiteit naar een heteroseksuele, hoewel
dit in een aantal gevallen wel degelijk een optie blijkt te zijn.’ De cursus zorgde voor enthousiaste reacties. Zoals: ‘Wat een verademing dat we eens gewoon over dit onderwerp konden praten.’ En: ‘Bedankt voor de openheid en eerlijkheid over jullie eigen ervaringen met homoseksualiteit. Hier zouden meer kerken mee aan de slag moeten gaan.’ Om de cursus pastoraat ook in uw gemeente of regio te kunnen volgen, kunt u contact opnemen met Different: 020-6256797 of info@ different.nl. Aan de cursus mogen minimaal tien en maximaal vijftien personen deelnemen. De cursus beslaat 3,5 dag en kost € 250 per dagdeel (excl. reiskosten en cursusmateriaal). Wanneer de betalingen lopen via een organiserende kerk of gemeente komt dit na belastingaftrek gemiddeld neer op ongeveer een tientje per deelnemer per keer.
14
Zending Krijn de Jong
De Oogst september 2009
Zending bij de buren Bij Zijn hemelvaart zegt Jezus tegen Zijn discipelen dat ze Zijn getuige moeten zijn tot ‘het uiterste der aarde’. Dat kan natuurlijk ook Europa zijn. Naar dit meest seculiere werelddeel komen tegenwoordig zendelingen uit Afrika, Azië en Amerika. Maar gelukkig ervaren ook Europeanen roeping voor hun eigen continent. Deze zomer hadden we een ontmoeting met de familie Slot, een Nederlands zendingsgezin op verlof. Na hun zendingsopleiding in Engeland vestigden zij zich twee jaar geleden in Zuid-Spanje.
Volgens Nelleke Slot zijn Nederlanders uitermate geschikt om zendingswerk in Europa te doen. Ze geeft een opsomming van hun mogelijkheden en kwaliteiten. ‘Nederlanders kunnen binnen Europa gaan en staan waar ze willen en ze mogen er werken. Nederlanders hebben iets met meerdere talen en ze zijn nieuwsgierig. Verder passen ze zich snel aan en zijn ze bereid om samen te werken.’ Zelf ontvingen Maarten en Nelleke een roeping om de zending in te gaan. Ze dachten aan Portugal, maar het werd Spanje. Voor Maarten was het een tweede omscholing. Na de zeevaartschool en een periode op zee schoolde hij zich in 1999 om tot leraar wiskunde. In 2005 verhuisde het gezin, met inmiddels vier kinderen (van twee tot negen jaar oud), naar Engeland, waar ze in Gloucester aan het Redcliffe college gingen studeren. Nelleke volgde daar twee jaar lang de cursus ‘professionals in mission’. Maarten studeerde ‘toegepaste theologie’. In 2007 werden ze door de Vrije Baptistengemeente in Sneek naar Spanje uitgezonden. Hun zendingswerk wordt mede ondersteund door de Baptisten gemeente in Scheveningen. Sluit hun opleiding aan bij wat
ze in Spanje tegenkomen? Zowel Nelleke als Maarten beantwoorden deze vraag positief. Ze hebben in Engeland veel geleerd over culturele verschillen en over de processen die in werking treden als je een andere cultuur binnenkomt. Ook in theologisch opzicht waren het vormende jaren.
Cultuur Spanje is wat geloof betreft een wonderlijk land. Een zeer hoog percentage van de inwoners behoort tot de Rooms Katholieke Kerk. Maar het is heel goed mogelijk dat iemand, nadat hij gemeld heeft rooms-katholiek te zijn, vervolgens meedeelt niet in God te geloven. Het geloof is grotendeels cultureel bepaald. Het lijkt een beetje op wat je in islamitische landen ziet. Als je daar geboren bent, ben je gewoon moslim, ook als je er niets aan doet. Naast cultuur speelt in Spanje ook de politiek nog steeds een belangrijke rol als het over geloof gaat. Franco drukt nog altijd een zwaar stempel op Spanje. De democratie is nog maar dertig jaar oud. Over het antwoord op de vraag wat binnen het Spaanse katholicisme het meest bepalend is, hoeven Maarten en Nelleke niet lang na te denken: de rol van
Maria. Maria speelt een alles overheersende rol. Zij is de koningin. Op processies, en die zijn er veel, wordt zij rondgedragen, uitgebeeld met een stralenkrans en met goud bekleed. Wonderlijk genoeg vervult Jezus een soort zielige rol. Hij ligt levenloos op haar schoot. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat ook de Rooms Katholieke Kerk niet onverdeeld blij is met die processies. Het zijn activiteiten die door allerlei verenigingen, die naast de kerk opereren, worden uitgevoerd.
‘Wonderlijk genoeg vervult Jezus een soort zielige rol’ Gesloten Waar lopen de zendingswerkers in het dagelijks leven binnen de Spaanse cultuur het meest tegenaan? ‘Het is moeilijk om de mensen te bereiken. De meesten werken hard. Om genoeg te verdienen moeten ze lange dagen maken. Dat betekent dat ze minstens tot ‘s avonds acht uur werken. Daardoor valt er in de avonden weinig te organiseren. Een andere moei-
De Oogst september 2009
De familie Slot aan boord van de Urker kotter ‘Prins Maurits’ lijkheid is de innerlijke bereikbaarheid van de mensen. De mensen zijn vriendelijk in de omgang, maar gesloten in diepere contacten. Het heeft wat weg van de Spaanse huizenbouw; de huizen hebben een buitendeur die meestal openstaat. Je komt dan in een voorportaal, daar zit de binnendeur. Die is gesloten. Ze zullen je niet snel in hun persoonlijk leven toelaten.’
Picknicks ‘Met ons team willen we graag een christelijke gemeenschap vormen die activiteiten aanbiedt op het niveau van de mensen. We richten ons op drie verschillende groepen. Met de mensen die openstaan voor de boodschap van het Evangelie hebben we een zondagse kerkdienst. De bijeenkomst is interactief. Er wordt bijbelonderwijs gegeven, we zingen, bidden en eten. De dienst duurt van 11.30 tot 17.00 uur. Het is een soort familiedag. Voor geïnteresseerden organiseren we picknicks in een park. We eten samen en er wordt een verhaal verteld voor de kinderen waarin verschillende christelijke aspecten aan de orde komen.’ ‘Het werk onder studenten doen we samen met de internationale studentenorganisatie Agapè. We organiseren ontmoetingen waar al-
leen Engels wordt gesproken. We houden filmavonden waarop films bekeken en besproken worden en we geven Alpha-cursussen. Granada is een echte studentenstad.’
Zendingskinderen Hoe maken de kinderen al die de taal- en cultuuromslagen mee? ‘Als kleine kinderen verhuisden ze naar Engeland. Daar zaten ze op school. Ze spreken alle vier goed Engels. Toen het duidelijk werd dat we weer een taalslag moesten maken, hadden ze zoiets van: de vorige keer is het gelukt, het zal nu ook wel weer lukken. Dat ze Engels spreken, is beslist een voordeel. Niemand van de onderwijzers spreekt hier Nederlands, maar sommigen spreken wel Engels. Daardoor was er op school toch direct communicatie mogelijk. Op de een of andere manier ervaren de kinderen in Spanje meer ruimte. Uiteraard hebben alle vier de kinderen hun eigen beleving. We proberen wel het Nederlands lezen en schrijven voor de kinderen in ere te houden. Nederlandse boeken zijn daarvoor van groot belang.’
Wereldwijd Het zendingswerk wordt gedaan in CAMA-verband. CAMA staat
Zending Krijn de Jong 15
FOTO DE OOGST
voor Christian And Missionary Alliance. Het is een zendingsorganisatie die stamt uit het eind van de negentiende eeuw. De visie van de oprichter, de presbyteriaanse predikant dr. A.B. Simpson, was: ‘De hele Bijbel voor de hele wereld.’ Er werken nu binnen de CAMA honderden zendelingen die in ruim vijfenzeventig landen actief zijn. In Spanje wordt er op verschillende plaatsen gewerkt.
‘Het materialisme zal de Spanjaarden geen geluk brengen’ Kunnen wij in Nederland iets voor de zendelingen in Spanje doen? ‘Ja, bidden dat de mensen in Spanje door de crisis heen God mogen vinden. Het materialisme zal hen geen geluk brengen. Alleen het geloof in Christus kan heil brengen. Dat willen we verkondigen. We verlangen ernaar dat de woorden die Paulus schrijft aan de Kolossenzen ook voor Spanje werkelijkheid mogen worden: ‘In de hele wereld draagt het vrucht en het wast op.’
16
Thema Oscar Lohuis
De Oogst september 2009
Geduld vormt ons karakter In de Bijbel komen we veel voorbeelden tegen van uitgestelde zegen. Mensen die pas na lange tijd de belofte in vervulling zagen gaan. Abraham moest lang wachten voordat de zoon van de belofte geboren werd. Jacob moest veertien jaar werken voor de vrouw die hij liefhad. David was jarenlang op de vlucht voor Saul, als een zwervende in de woestijn, terwijl hij al lang gezalfd was om koning te worden.
De Here Jezus werd binnengehaald door een enthousiaste menigte die riep: ‘Hosanna, gezegend is Hij die komt in de Naam van de Heer.’ Maar de tijd voor Zijn Koningschap op aarde is nog niet aangebroken. Kort daarna droeg Hij het kruis en riep iedereen:
‘Weg met Hem!’ Hij werd de lijdende Dienstknecht des Heren. En ook de Kerk, het Lichaam van Christus, is de lijdende kerk in deze wereld. Jezus Zelf heeft tegen Zijn leerlingen gezegd dat zij in deze wereld verdrukking zouden lijden. En ook wij moeten niet verbaasd zijn wan-
neer de wereld ons haat, zoals ze Jezus hebben gehaat. Maar straks zullen wij met Hem regeren en zullen de eersten de laatsten worden en de laatsten de eersten.
Lange termijn Er zijn nog veel meer voorbeelden
De Oogst september 2009
te noemen waarin het bijbelse principe van ‘uitgestelde zegen’ naar voren komt. God heeft vaak een langetermijnvisie. Waarom lezen wij in de Bijbel regelmatig over geduld en waarom is het zo’n belangrijke deugd? Niet zo lang geleden sprak ik met een vroegere jeugdleider van ons uit de kerk in Haarlem. We kwamen op het onderwerp geld en rijkdom. Hij zei toen dat volgens hem de grootste problemen ontstaan wanneer mensen snel rijk worden. Rijk zijn op zichzelf is niet altijd verkeerd (denk aan Abraham, Jacob, Jozef en Job), maar wanneer mensen snel rijk worden, gaat het vaak verkeerd. Dan kunnen ze er vaak niet goed mee omgaan. Wanneer mensen van jongs af aan gewend zijn om in welvaart te leven, of wanneer het vermogen heel langzaam toeneemt, neemt rijkdom deze mensen vaak veel minder in beslag.
God heeft vaak een langetermijnvisie Karakter De Here onze God weet beter dan ieder ander wat goed voor ons is. Mozes groeide op aan het hof, maar leefde daarna veertig jaar als schaapherder in de woestijn. Toch werd hij de zachtmoedigste man op aarde. Juist zijn falen en zijn ondergang als prins vormden hem meer dan wat dan ook tot een bruikbaar instrument in Gods hand. Vanuit Gods perspectief is karakter belangrijker dan rijkdom of aanzien. God stelt de zegen uit, zodat wij groeien in karakter. Hij houdt soms bewust bepaalde aardse zegeningen uit ons leven weg of neemt zelfs aardse zegeningen uit ons leven weg, opdat wij ons hechten aan Hem. Karakter bestaat vooral uit het liefhebben van God met heel je hart, ziel, verstand en vermogen. In de Bijbel staat dat God alle dingen doet meewerken ten goede. Maar dat goede bestaat niet uit
al het goede dat er in dit leven te verkrijgen of te beleven is. Sommige dingen die in ons leven gebeuren, werken niet mee ten goede aan bijvoorbeeld onze gezondheid of onze financiële positie, of zelfs onze relaties binnen het gezin.
Voor God is karakter belangrijker dan rijkdom of aanzien
Thema Oscar Lohuis 17
geluk in de weg staat, dat ruim ik uit de weg. Maar als jij God hebt leren kennen, dan weet je dat je eigen persoonlijke geluk niet de belangrijkste waarde in dit leven is. Je weet dat God een veel hoger en zaliger doel met je heeft: Hij vormt jou om meer op Jezus te gaan lijken. Hij maakt jou tot een vrouw die steeds meer Zijn heerlijkheid weerspiegelt. Ook door lijden heen, misschien juist wel door lijden heen, kan die heerlijkheid zichtbaar worden.
Bidden en verwachten Het goede waar het over gaat in Romeinen 8:28 wordt nader verklaard in vers 29: ‘gelijkvormigheid aan het beeld van zijn Zoon, Jezus Christus’. Wij zijn bestemd om het evenbeeld te worden van de Zoon van God. Daartoe laat God alles in het leven van Zijn kinderen meewerken ten goede.
Geluk Ik wil proberen deze gedachte toe te passen op de huwelijksrelatie. Stel dat je als vrouw lijdt aan het onvolwassen of egoïstische gedrag van je man. Bij het trouwen ging je ervan uit dat jullie goed bij elkaar zouden passen, maar na verloop van tijd ben je erachter gekomen dat jullie erg van elkaar verschillen. Dat is geen uitzondering, want tegenpolen trekken elkaar aan. Wanneer je meent dat het belangrijkste in dit leven je persoonlijke geluk is, dan kun je je man gaan zien als iemand die jouw geluk ondermijnt. Hij moet jouw behoeften vervullen. Je verwacht van je man dat hij je gelukkig maakt. Om die reden ben je met hem getrouwd. Maar nu blijkt dat hij je behoeften niet vervult zoals je dat had gehoopt. Vanuit deze houding zijn er velen die hun man of vrouw verlaten en er met een ander vandoor gaan, van wie ze denken dat die haar of hem wel gelukkig kan maken. Van geduld is dan geen sprake. Mensen zeggen: ik wil geluk, en ik wil het hier en nu. En wat mijn
God leidt vaak bewust mensen die helemaal niet bij elkaar passen naar elkaar toe, zodat ze kunnen groeien in karakter. Het doel van het huwelijk is niet aardse romantiek en geluk. Het doel van het huwelijk wordt bepaald door het levensdoel van iedere christen: God verheerlijken door te leven zoals Jezus.
Het doel van het huwelijk is niet aardse romantiek en geluk Als christen zie je je huwelijk als een roeping van God. Hij roept jou om je man lief te hebben. Ook als hij zich onvolwassen gedraagt of niet de man is die hij zou moeten zijn. Door er zo naar te kijken, word je geduldig en leer je volharden. En je mag bidden en verwachten dat deze nederige en geduldige insteek invloed zal hebben. Misschien op je man, maar zeker op je kinderen of anderen in je omgeving. Maar die houding kun je alleen ontwikkelen als je ziet waartoe God je heeft bestemd. Geduld komt wanneer je zicht hebt op Gods doel met je leven en er met je hele hart op vertrouwt dat Hij dat doel met jou zal bereiken – ook wanneer de zegen op zich laat wachten. Ds. Oscar Lohuis is predikant en publicist.
18
Kerken Krijn de Jong
De Oogst september 2009
Hoop van de volken Onder de allochtone inwoners van Amsterdam nemen de Chinezen een eigen plaats in. Ze zijn al heel lang in de stad. Toch hoor je zelden van ze. Dat geldt ook voor de christenen onder hen. Amsterdam heeft vijf Chinese gemeenten. De oudste van de vijf bestaat al vijfendertig jaar. Tot drie jaar geleden kwam deze gemeente samen in een grachtenpand aan de Oudezijds Voorburgwal, recht tegenover de eerbiedwaardige Oude Kerk. Nu komen ze samen in een mooi verbouwd kantoorgebouw in Amsterdam-(Oud)West. Voor de rubriek Kerken in Amsterdam ging Krijn de Jong er kijken en luisteren.
Vandaag sta ik onder stevige begeleiding. Er gaan drie vrienden mee. We beginnen de dag met een mini-mannenontbijt. Het is beslist een voorrecht om als vrienden met elkaar op te trekken. Onderweg genieten we van de zondagse rust. In de stad moeten we wel even zoeken voordat we de kerk vinden. Het is een buurt met wat oudere werkplaatsen en kantoorgebouwen. Vroeger was het kennelijk de rand van de stad. De Chinese tekst, Yan Chuen Church, boven de deur van een tamelijk groot pand overtuigt ons ervan dat we op de juiste plek zijn aangekomen. ‘Bron van genade’ is de betekenis van de naam. Vier jaar geleden sloot de gemeente zich aan bij het internationale verband van CAMA-gemeenten.
Welkom De ontvangst is buitengewoon hartelijk. Een jongeman biedt ons gelijk een rondleiding door het gebouw aan. Ik zag veel overeenkomst met de kerkgebouwen die ik begin dit jaar, tijdens een familiebezoek, in Korea zag. Alles keurig op orde en zeer efficiënt ingedeeld. Beneden de grote kerkzaal, op de eerste verdieping rondom een hal vier kleine zalen voor de verschillende kindergroepen. Op de
tweede verdieping opnieuw een kerkzaal en een ontmoetingsruimte met natuurlijk een (Chinese) keuken. Die twee kerkzalen zijn noodzakelijk, omdat de gemeente op zondag gelijktijdig in twee verschillende groepen samenkomt.
Mandarijn Beneden kerken de mensen voor wie het Chinees de eerste taal is. In deze diensten wordt in het Mandarijn gepreekt, wat weer direct vertaald wordt in het Kantonees. Deze laatste Chinese taal wordt hoofdzakelijk gesproken in het zuiden van China en in Hongkong. Het Mandarijn, het officiële Chinees, is de meest gesproken taal ter wereld. Ongeveer 885 miljoen mensen bedienen zich van deze (klank)taal.
Alles is keurig op orde en zeer efficiënt ingedeeld De dienst op de tweede verdieping is voor de leden voor wie het Nederlands de eerste taal is. In de praktijk betekent het een scheiding tussen ouderen en jongeren. Wel jammer natuurlijk, zo’n splitsing. Maar het heeft ook voorde-
len. Je kunt de diensten meer op je publiek afstemmen. Het stelde mij wel voor een probleem. Ik wilde graag kennismaken met de hele gemeente. We kiezen ervoor om in elk geval op de bovenverdieping te beginnen. In de wandelgangen hadden we al vernomen dat een vrij grote groep jongeren op zendingsreis was. Gelukkig is er nog een redelijk aantal achtergebleven.
Op een prikbord staan de giften van gemeenteleden vermeld Westers nieuwsgierig Voordat de dienst begint, kijk ik nog even rond in de benedenhal. Op een prikbord staan namen van gemeenteleden met daarachter de giften die ze hebben gegeven. Ook wordt aangegeven wie er zijn of haar tienden heeft betaald. Later hoor ik dat de meeste kerkleden de tienden van hun inkomen aan de kerk geven. Ook zie ik dat de mensen zich bij aankomst melden in een kantoortje waar een soort presentielijst bijgehouden lijkt te worden. Bij navraag blijkt dat inderdaad het geval. Het geldt
De Oogst september 2009
natuurlijk alleen voor de leden van de gemeente. ‘Zo kunnen we als mensen een aantal weken niet komen, contact opnemen met het bezoekteam.’ Voor westerlingen gaat dit allemaal wat ver, maar voor mensen uit Azië is het beslist gewoon. Het wordt als positieve zorg ervaren.
willen praisen.’ Aanvankelijk was ik een beetje teleurgesteld. Het gaat allemaal zoveel op elkaar lijken. Toch is er een Aziatische sfeer. Vriendelijk en bescheiden. Aangenaam dus.
Praisen
De jongeren getuigden vrijmoedig hun geloof
Boven wordt vooruitlopend op de dienst muziek gemaakt. Het is een bekend concept. Een viertal jongeren maakt (gitaar)muziek en zingt opwekkingsliederen. Ik had het kunnen weten. Op internet zag ik al een artikel voorbijkomen onder de titel ‘Jonge Chinezen
De jongeren getuigen vrijmoedig van hun geloof in Jezus. Niet in gezwollen taal of met andere krachttoeren, maar helder en fris. Gelukkig zoeken ook de muzikanten hun kracht niet in het aantal decibel-
Kerken Krijn de Jong 19
len. Het duurt wel even voordat de Nederlandse dienst Nederlands wordt. We zingen hoofdzakelijk Engelse liederen. Het eerste lied is wel gelijk raak: ‘Jesus, hope of the nations – Jezus, hoop van de volken’. We beleven het. De predikante bedient zich van Powerpoint. Ze weet hoe ze het moet gebruiken: ondersteunend. We krijgen een klaar en duidelijk Evangelie te horen. Een preek over de liefde. Leidraad zijn onder andere Efeze 5:2 en Galaten 5 vers 1-2. ‘De Farizeeën wilden de wet vervullen, maar de echte vraag is: heb je de Here lief?’
Vertaling Na afloop van de preek spoed ik me naar beneden om ook daar nog een deel van de dienst bij te wonen. De sfeer en indeling is hier duidelijk formeler. De mensen zitten netjes in rijen achter elkaar. Voorin een katheder met microfoon. De prediker kan beide missen. Hij staat er meer voor dan achter. Het is een Chinees-Amerikaanse gastpredikant. Hij neemt deel aan het Baptisten Wereldcongres dat deze week in Amsterdam wordt gehouden. Even nadat ik achterin heb plaats genomen, komt er een jonge vrouw naast me zitten. Ze biedt aan om te vertalen. Dat kan niet echt kwaad, want in geen van beide Chinese talen ben ik erg bedreven. Helaas ook niet in de fluistertaal. Toch vind ik het lief. Mijn tolk blijkt de echtgenote te zijn van de enige blanke man die naast ons in de dienst aanwezig is.
Bidden Natuurlijk worden we na de dienst uitgenodigd voor koffie of thee. ‘Na de dienst’ is misschien niet de juiste uitdrukking. Het is meer een onderbreking. Na de koffie en thee wordt de samenkomst vervolgd met een bidstond, nu wel met de hele gemeente samen. Als we weer in de auto zitten, heb ik toch een beetje lastig gevoel. Eigenlijk zijn we in de pauze weggegaan. We kunnen nog wel wat leren van onze Chinese broeders en zusters.
20
Dichtbij Jaap Spaans
De Oogst september 2009
Oogst in de trein Oude exemplaren van De Oogst hoef je niet bij het oud papier te gooien, maar kun je ook doorgeven of ergens achterlaten. Zo laat Oogst-auteur Jaap Spaans regelmatig een Oogst achter in de trein. Voor de onbekende reiziger, die misschien wel op zoek is naar God. In dit artikel deelt hij zijn ervaring.
Als bezitter van een NS-seniorenkaart reis ik regelmatig met de trein. Zoals veel reizigers zorg ik voor voldoende ‘leesvoer’ tijdens de treinreis. Nadat de stapel gratis krantjes is doorgeploegd, is het tijd voor De Oogst. In alle rust kan ik de artikelen lezen die in eerste instantie waren overgeslagen en reeds gelezen artikelen nog eens goed overdenken en op mij laten inwerken.
De Oogst werd mee genomen in de handtas Later op de dag, tijdens de terugreis, deponeer ik een of meer exemplaren van De Oogst in het bagagerek. Ik doe dat bewust op de terugreis. De gratis kranten zijn dan door schoonmaakpersoneel verwijderd, terwijl de behoefte onder treinreizigers om te lezen onverminderd groot is. De kans is daardoor aanzienlijk dat een nieuwsgierige medereiziger ‘mijn’ Oogst uit het bagagenet vist.
Belangstelling Onlangs nam ik de proef op de som. Op terugreis vanuit de Randstad naar het Noorden, legde ik na station Amersfoort een Oogst in het bagagenet. Terwijl het groene landschap van de Veluwe aan mij voorbij trok, wachtte ik nieuwsgierig af of er in de overvolle trein belangstelling zou zijn voor het blad. Al snel ontfermde de vrouwe-
lijke helft van een wat ouder echtpaar zich over De Oogst. Af en toe stootte zij haar echtgenoot aan en sprak er met hem over. Ik kon de discussie helaas niet volgen, maar uit de lichaamstaal maakte ik op dat de inhoud aansloeg. In Zwolle verlieten zij de trein. De Oogst werd meegenomen in de handtas.
oud papier zou belanden, kan zo maar zijn weg vinden naar iemand die dringend behoefte heeft aan de inhoud ervan.
Reizen met de trein heeft iets fascinerends
Fascinerend Reizen met de trein heeft iets fascinerends. Treinreizigers vormen een afspiegeling van de samenleving en je weet niet wie er na het volgende station tegenover je plaats zal nemen. Is het een slaper, een lezer, iemand die het gesprek zoekt of zo’n enthousiasteling die bereid is zijn anonimiteit en privacy op te geven door luidruchtig lange gesprekken te voeren via de mobiele telefoon? Is het een medechristen of misschien een atheïst? De Oogst die thuis toch bij het
Een medemens die worstelt met geloofsvragen en net dat duwtje nodig heeft om tot een beslissende keuze te komen. Het meisje dat niet op de hoogte is van het bestaan van christelijke jeugdhotels in Amsterdam. De man of vrouw die worstelt met een verslaving en dringend behoefte heeft aan hulp. Daarom roep ik u op om eens een Oogst achter te laten in de trein, een publieke ruimte of een ziekenhuis. Een kosteloos gebaar, waarvoor een onbekende u wel eens dankbaar zou kunnen zijn.
De Oogst september 2009
Abonneebon 21
Word nu Oogstabonnee of geef een Oogstabonnement cadeau Dr. Gary E. Gilley is sinds 1975 voorganger van Southern View Chapel in Springfield, Illinois in de Verenigde Staten. Hij is een bekend bijbelleraar en prediker en spreekt regelmatig op conferenties in de Verenigde Staten en daarbuiten. Dr. Gilley heeft diverse boeken op zijn naam staan. Jeroen Bol George Whitefield Stichting www.whitefield.nl
Marktdenken in de kerk
Gary Gilley De spectaculaire getalsmatige groei van megakerken als Willow Creek en Saddleback en de wereldwijde impact van hun leiders Bill Hybels en Rick Warren is voor velen het einde van alle tegenspraak. Het werkt, dus is het goed. God zegent deze aanpak blijkbaar overvloedig. Zo ongeveer is de gedachtegang van heel veel christenen die geïmponeerd zijn door de succesverhalen uit de Verenigde Staten. Maar klopt dit wel? Is getalsmatige groei inderdaad een onomstotelijk bewijs van zegen en dus van Gods goedkeuring? De Amerikaanse voorganger Gary Gilley zet in dit boek met kennis van zaken stevige vraagtekens bij de marketingaanpak van de bekende grote groeiers. Schijn bedriegt nogal eens. Dat geldt ook voor dit niet al te dikke boekje. Gilley weet met relatief weinig woorden veel duidelijkheid te scheppen in deze lastige materie. Een groeiende groep christenen begint intussen vraagtekens te stellen bij de Bijbelse onderbouwing en de wenselijkheid van veel recente veranderingen in tal van kerken en gemeenten. Wie meer inzicht wil krijgen in de achtergrond van veel van deze veranderingen komt in dit boek rijkelijk aan zijn trekken.
Gary Gilley
en ontvang gratis een van onderstaande welkomstcadeaus: Het boek ‘Marktdenken in de kerk’ van Gary Gilley Het boek ‘Christenen en erfelijkheid’ van Jaap Spaans Het boek ‘Mistloop’ van Macy Brunel
Marktdenken in de kerk
ISBN978-90-75953-07-7 ISBN978-90-75953-07-7
Deze uitgave is tot stand gekomen i.s.m. de George Whitefield Stichting.
9
789075 953077
9
789075 953077
Gaat het evangelie in de uitverkoop?
ja, ik word Oogstabonnee en machtig Tot Heil des Volks om € 22,50 van mijn rekening af te schrijven en ontvang: ‘Marktdenken in de kerk’ van Gary Gilley ‘Christenen en erfelijkheid’ van Jaap Spaans ‘Mistloop’ van Macy Brunel ja, ik geef een jaarabonnement cadeau en machtig Tot Heil des Volks om € 22,50 van mijn rekening af te schrijven en ontvang: Het boek ‘Marktdenken in de kerk’ van Gary Gilley ‘Christenen en erfelijkheid’ van Jaap Spaans ‘Mistloop’ van Macy Brunel ja, ik word gratis proefabonnee en ontvang De Oogst drie maanden gratis Naam: Dhr./Mevr. ....................................................................................... Adres: ......................................................................................................... Postcode en woonplaats: .......................................................................... Telefoon: ..................................................................................................... E-mail: ......................................................................................................... Geboortedatum: ......................................................................................... Rekeningnummer: ...................................................................................... Datum: ....................... Handtekening: ......................................................
Marktdenken in de kerk – Gary Gilley Is getalsmatige groei van een kerk inderdaad een onomstotelijk bewijs van succes en dus van Gods zegen? In dit boek zet de Amerikaanse voorganger Gary Gilley stevige vraagtekens bij de marketingaanpak van megakerken als Willow Creek en Saddleback.
Christenen en erfelijkheid – Jaap Spaans
Ik geef een Oogstabonnement aan*: Naam: Dhr./Mevr. ....................................................................................... Adres: .......................................................................................................... Postcode en Woonplaats: ........................................................................... Telefoon: ...................................................................................................... E-mail: .......................................................................................................... Geboortedatum: ..........................................................................................
Wat doen we met de grote dilemma’s die de huidige genetische revolutie oproept? In dit boek geeft Oogstauteur Jaap Spaans een christelijke visie op zaken als genetische manipulatie en erfelijke ziektes.
*Wanneer u een cadeau-abonnement weggeeft, graag zowel uw eigen naam als die
Mistloop – Macy Brunel
van de ontvanger van het abonnement opgeven.
U kunt de bon opsturen naar Tot Heil des Volks, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ in Amsterdam. Een Oogst-abonnement afsluiten of cadeau doen, kan ook telefonisch: 020 – 3446310. Aan het eind van het abonnementsjaar wordt uw abonnement automatisch verlengd, tenzij u een maand van tevoren aangeeft De Oogst niet meer te willen ontvangen.
In dit boek vertelt Macy Brunel openhartig en indringend hoe zij jarenlang leefde met een transseksuele partner die geen keuze kon maken tussen echtgenoot en vader zijn of het toegeven aan zijn verlangen vrouw te zijn.
22
Thema Otto de Bruijne
De Oogst september 2009
We zijn
onderweg Je ziet het knaapje staan: driftig stampt hij met zijn voetjes voor de ijskraam en trekt aan papa’s arm. Drenst, dreigt, schreeuwt en jankt. Het verwende kleutertje dat hier en nu totale bevrediging opeist, lijkt model te staan voor ons allemaal: veeleisende, ongeduldige consumenten. Met ‘nog niet, hier niet en ietsje minder’ nemen we geen genoegen.
De Oogst september 2009
Niet alleen als het om spullen gaat, maar ook in spirituele zaken moet het hier en nu heel goed voelen. Wij eisen geluk! Ook christenen weten dat vroom te vertalen in ‘charismanische’ claims. Hetzelfde stampvoetende jochie in een vroom jasje? Wat is de juiste kijk op wat we hier en nu mogen verwachten?
Geen symbool Laat ik maar meteen van bovenaf binnenkomen: de God van de Bijbel houdt van het concrete ‘hier en nu’. Jezus kwam niet als symbool of spiritueel idee of legende, maar echt in het hier en nu. God heeft binnen tijd en plaats Israël uit Egypte geleid. ‘Jezus trok als weldoener door het land en genas iedereen die in de macht van de duivel was, want God stond Hem bij. Wij zijn de getuigen van alles wat Hij gedaan heeft, in het land van de Joden en ook in Jeruzalem. Zeker, ze hebben Hem gedood door Hem aan een kruishout te hangen, maar God heeft Hem op de derde dag weer tot leven gewekt en Hem aan de mensen laten verschijnen’ (Hand. 10:38-40). Dit getuigenis is de slagader van de bijbelse boodschap en deze betrokkenheid op het hier en nu heeft onze West-Europese cultuur in hoge mate bepaald.
Alles nieuw Tegelijkertijd leert de Bijbel ons dat niet alles hier en nu voorhanden is. God geeft hier en nu veel, maar niet alles. Een doorslaggevend verschil. God plaatst het hier en nu onder een geweldig perspectief van een toekomst die Hij zal brengen waar niet ‘slechts’ veel, maar al het goede, ware en schone gegeven zal worden. ‘Alles maak Ik nieuw! Geen dood, geen rouw, geen jammerklacht, geen pijn, want wat eerst was is voorbij’ (Openb. 21 en Jes. 65:17).
Als je weet waarvoor je wilt sterven, kun je pas leven Ook deze grootse profetieën hebben onze kerk en cultuur aangeraakt en ons gemaakt tot mensen die werken aan vrede, verbetering en ontwikkeling. Deze visioenen zijn marsorders om het komende Koninkrijk van God hier en nu in praktijk te brengen. Zonder geweld en door en met Gods Geest.
Stereovisie Deze dubbele focus op het hier en nu levert een spanning op tussen handelen en wachten, vasthouden en loslaten, sparen en uitgeven, arbeid en rust, tevreden zijn en heilige ontevredenheid, het aanvaarden van lijden en er toch tegen vechten. Deze paradox komt samen in Jezus Christus: God én
Thema Otto de Bruijne 23
mens, Gods Koninkrijk ‘hier en nu’ én ‘nog niet’. Generaties hebben geleefd met deze dubbele focus: dankbaar zijn en toch hard werken aan verbetering. Je zou kunnen stellen dat de westerse welvaart en vrijheid gevormd is door dit besef, deze heilige ontevredenheid gekoppeld aan afhankelijkheid van God: dus de voorlopigheid en het voorbehoud dat Gods wil boven de onze staat.
Wijsheid Leven in het hier en nu is dus volop bijbels, maar wel gekoppeld aan wijsheid en profetisch inzicht. Gods schepping kent vaste tijden. Net als de groei en rijping van kind naar jongere en volwassene. ‘Ieder ding onder de hemel heeft zijn tijd’ (Pred. 3). Bovendien is er een profetisch kennen van de tijd. Van de stam Issaschar wordt gezegd: zij ‘kende de juiste tijden’, zodat ze wisten wat Israël moest doen’ (1 Kron. 12:33). Dat is heilzaam realisme. Godsbesef en gehoorzaamheid aan Gods scheppingsorde. De Spreuken staan vol goede adviezen en wie met God wil leven kan winstbejag, partijdigheid, ijdelheid en uiterlijkheden uitfilteren om te zien waar het op aankomt: Gods eer!
De Bijbel leert ons dat niet alles hier en nu voorhanden is Maar God geeft ook bijzondere openbaringen over het hier en nu. De Bijbel staat er vol van. Jezus is ons voorgegaan door zich volledig op Zijn hemelse Vader af te stemmen. Hij kreeg grote kracht om Gods liefde in praktijk te brengen, Gods eer te zoeken en zelfs de dood te overwinnen. Het weten van Gods geweldige toekomst, het eeuwige leven met Hem, maakt ons bereid om vandaag offers te brengen: als je weet waarvoor je wilt sterven, kun je pas leven.
Nooit genoeg Waar de dubbele focus verdwijnt en mensen het alleen van zichzelf verwachten, wordt het hier en nu louter materialistisch. Waar de spanning tussen aarde en hemel verdwijnt, raken wij uit evenwicht en vervallen in passiviteit óf in activistisch materialisme. Dat laatste is de hoofdstroom geworden van het seculiere kind van het christendom: het humanisme, de materialistische ideologieën en de hoogverheven W.E.T. van Wetenschap, Economie en Techniek. Daarom lijdt ons Eurikaanse ongeduld aan een chronisch gebrek aan profetie, aan het onderscheiden van de tijd. De huidige economische crisis is daar een schrijnend voorbeeld van. Maar ook op andere gebieden wordt de maakbaarheid aanbeden en geldt: wat kan, moet mogen.
24
Thema Otto de Bruijne
De Oogst september 2009
Juiste tijd Wie de tijd serieus neemt, en dus op de juiste tijd consumeert, geniet meer en beter, van minder. In de campagne ‘Ware liefde wacht’ wordt dat goed duidelijk gemaakt: liefde zoekt naar kwaliteit, naar het onderkennen van de juiste tijd. Een jongen vond een cocon van een vlinder. Nam deze in zijn handen en verwarmde de cocon door erop te blazen. En jawel: de vlinder kwam naar buiten en vloog op. Prachtig! Maar na enkele meters gevlogen te hebben viel het onvolgroeide diertje dood uit de lucht. Een illustratie van ongeduld en voorbarigheid.
(Ps. 8). We bezitten het leven niet, maar hebben het in leen (Rom. 14:7,8). We drijven handel en maken plannen onder voorbehoud van Gods wil (Jac. 4:13). Als arm, maar velen rijk makend; als niets hebbend en toch alles bezittend (2 Kor. 6:10). Deze pelgrim vindt telkens weer een oase van overvloed. Dankbaar met voedsel en onderdak (1 Tim. 6:8). Dit is de ware levensgenieter die ‘hier en nu’ geniet. Vraag je of er ‘hier en nu, veel’ was, dan zal hij zeggen: er was meer dan genoeg, want ik heb het zelfs met anderen kunnen delen. Dat is tenslotte het geheim: de christen zoekt de ander, deelt en ontdekt dat er zo inderdaad genoeg is voor iedereen.
Christelijk ongeduld Tenslotte terug naar het knaapje waar ons artikel mee begon. Ik trok een lijntje naar een vorm van geestelijk leven dat ‘hier, nu en veel’ eist. Dat kan soms geestelijk zijn als het rekening houdt met Gods eer, Zijn wil, het bijbels voorbehoud en de bijbelse voorlopigheid. Mozes ging niet voor vijftig procent. Zijn onderhandelingen met Liefde zoekt naar kwaliteit, naar het onderkennen van de juiste tijd God logen er niet om (Ex. 33,34). Maar als de spanning Wij storten ons op het hier en nu en menen alles van de dubbele focus verdwijnt, wordt het obseshier en nu te moeten kunnen mogen. Zo consumesief, manisch, drammerig en krampachtig. Dan ren wij te snel, te vroeg en schatten wij de dingen wordt het leven door de Geest van God (charismaniet op waarde. Dat leidt tot het idee dat door ‘meer tisch) rechtlijnig en ongevoelig, wat ik ‘charismavan hetzelfde’ (kwantiteit), ook meer bevrediging nisch’ zou willen noemen. ontstaat (kwaliteit). Wij zien onszelf als rechtmatige bezitters en niet als rentmeesters bij de gratie Gods.
We bezitten het leven niet, maar hebben het te leen Het ‘hier en nu’ moet dan vooral compleet worden door ‘heel veel’ of ‘alles’. Dat is in de weerbarstige praktijk onrealistisch en dus zijn wij chronisch onverzadigd en ontevreden.
Pelgrim en oase Het beeld van de pelgrim, de zwervende Arameeër (Deut. 26:5), de vreemdeling op aarde (Ps. 119:19) tekent ons menselijk bestaan. Mensen moeten onderweg blijven en weten bijna (!) goddelijk te zijn
Ons heldhaftig geloof komt in het middelpunt te staan
God moet steeds heftiger uitpakken en ons heldhaftig geloof komt in het middelpunt te staan: het stampvoetende jongetje voor Gods ijskraam? Name it and claim it! Hier! Nu! Veel! Zonder profetisch inzicht en afhankelijkheid van Gods timing. Dan slaan we de plank volledig mis. In het klein maken we dat mee aan het ziekbed als de realiteit van lijden en dood onbespreekbaar wordt gemaakt. Of in het groot: waar een politicus met een religieus fundamentalisme God een handje wil helpen om Zijn plan te realiseren, desnoods met Armageddon en al. Laten wij bidden om kracht en moed om Gods tijd te onderscheiden en te wandelen in Gods hier en nu.
De Oogst september 2009
Achtergrond Gert-Jan Segers 25
Testcase voor de islam Het was boeiend en soms pittig. De vier islamdebatten die waren georganiseerd ter voorbereiding op een islamstudie die ik dit najaar hoop te presenteren. De bijeenkomsten boden de honderden bezoekers de gelegenheid om uiting te geven aan zorg, angst en hoop. En daar maakten velen gebruik van.
Een oudere Marokkaans-Nederlandse man zei tijdens een van de debatten ‘te koken van woede’, anderen waren bezorgd over de islam of vonden juist dat er prima mee te leven viel, terwijl een groep Koerdische ex-moslims (nu christen) applaudisseerde voor iedere kritische opmerking aan het adres van de islam. De debatavonden lieten zien dat er weinig maatschappelijke onderwerpen zijn die ons zozeer beroeren als de positie van de islam en moslims in de Nederlandse samenleving. Dit is de sociale kwestie van onze tijd.
Vervreemding Wat me het meest is bijgebleven, is niet de emotie, maar de reacties van uitgenodigde moslimdebaters. Het waren prima geïntegreerde mensen, die op een cruciaal moment me toch van hen vervreemdden. Dat was op het moment waarop ik het schrijnende gebrek aan godsdienstvrijheid in islamitische landen ter sprake bracht. Want in elk land met een islamitische meerderheid hebben niet-islamitische minderheden minder rechten en vrijheden. De overzichten van organisaties als Open Doors, maar ook de rapportage van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken, laten ieder jaar zien dat christenen in islamitische landen – op zijn best – tweederangsburgers zijn of – erger – worden vervolgd. Zelfs in Nederland zijn er ex-moslims die, nadat ze christen zijn geworden, te maken hebben met intimidatie
en geweld. Nu verwacht ik niet direct dat moslims in SaoediA rabië erg ontvankelijk zijn voor een pleidooi voor godsdienstvrijheid. Maar dat zelfs de goed geïntegreerde Nederlandse moslim bij dit probleem gewoon de andere kant op kijkt, is teleurstellend.
Hoge prijs Als het over de positie van exmoslims gaat, moet ik onmiddellijk denken aan sommige vrienden in het Midden-Oosten. Zij hebben Jezus Christus als Verlosser en de Zoon van God leren kennen en betalen voor dat geloof vaak een hoge prijs. Sommigen hebben zelfs moeten vluchten voor hun leven.
Weinig onderwerpen beroeren ons zozeer als de islam Een fundamenteel mensenrecht, dat van geloofsvrijheid, wordt hen ontzegd. Dat gaat niet over losse incidenten, maar is een structureel patroon in de gehele islamitische wereld. Als dat dan ter sprake komt in een debat in Nederland, is het voor mij een teleurstelling dat de pijnlijke feiten worden ontkend, gebagatelliseerd. Als we het zelfs niet eens kunnen worden over de feiten, dan is een oplossing voor gespannen onderlinge verhoudingen nog ver weg.
Onbestaanbaar Het is onbestaanbaar dat waar moslims hier in Nederland – terecht – aanspraak maken op godsdienstvrijheid, ex-moslims die vrijheid in de naam van islam wordt ontzegd. In het islamdebat zijn wij ook de advocaten van onze broeders en zusters die vaak lijden om Christus’ wil. We helpen hen niet door moslims hier net zo te behandelen zoals zij in de islamitische wereld worden behandeld. Maar wel door steeds maar weer het gesprek over een van de meest fundamentele vrijheden aan te gaan. Godsdienstvrijheid is een testcase voor de islam. Ook in Nederland. En laten wij proberen onze moslimnaasten iets te laten merken van de vrijheid en vrede die er is in Christus. Gert-Jan Segers is directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie.
26
Overdenking Johan Frinsel
De Oogst september 2009
Verdriet De kerk mag het voor een groot deel laten afweten, de EO steeds brutaler de Allerhoogste uitdagen, christenpolitici op zwarte zaterdag in een roze bootje gaan varen, maar God verandert nooit.
bestaan dat ze geheel op rugdekking van bestuur en directie kunnen rekenen. Even ‘sorry’ en dan gewoon weer verder met de sloop. Al jaren wordt het kwaad verdragen door de achterban. Onder andere ‘omdat er ook nog wel wat goeds wordt gebracht’. Een constatering die velen er nog steeds van weerhoudt om definitief af te haken. Maar zelfs de buitenwacht neemt nu duidelijk waar dat er iets wezensvreemds in de Evangelische Omroep moet zijn binnengehaald.
Huilen EO-presentator Arie Boomsma De dagen die we beleven zijn er anders wel naar om voor verwarring te zorgen. De wereld is in crisis. Daar zijn we voor gewaarschuwd. De mensheid is op hol geslagen, waaronder ook christenen. Er worden grenzen overschreden door mensen die voorgaven medestrijders te zijn, maar zich als vijanden ontpopten. ‘Wie onrecht doet, hij doe nog meer onrecht; wie vuil is, hij worde nog vuiler…’ We zien het voor onze ogen gebeuren.
Er is een moment van geen weg terug Gods liefde gaat naar zondaars uit, maar zij die daarmee spotten worden eenmaal aan zichzelf overgelaten en gaan van kwaad tot erger. Op de brede weg is er een moment van geen terug. Tastend naar grenzen, spelend met vuur,
FOTO ANP, Gerald van Daalen
slaat de twijfel aan God tenslotte door in ongeloof. De neerwaartse spiraal waarin de EO zich in geestelijk opzicht beweegt, is niet van vandaag of gisteren. De manier waarop men het imago van, laten we zeggen, de eerste vijftien jaar EO van zich af wil schudden, spreekt boekdelen. Het ene schandaal is nog niet verwerkt of het volgende wordt alweer bedacht en aangekondigd door een programmamaker die nooit aangenomen had mogen worden bij een omroep die werd opgericht om in dienst van God te staan.
Ontsporingen Dat de leiding van de EO in de loop der jaren in verkeerde handen is geraakt, mag duidelijk zijn. De ontsporingen in de programmering zijn te talrijk en volgen elkaar te snel op om in ‘vergissingen’ te kunnen geloven. De laakbare medewerkers gedragen zich op een wijze die er geen twijfel over laat
Toen ik mei 1967 in dienst trad bij de Vereniging Tot Heil des Volks was een van de eerste dingen die ik deed een volle pagina te reserveren in ons blad De Oogst voor de ‘open brief aan iedere christen’ met de oproep om lid te worden van ‘De Evangelische Omroep’. Bij de NCRV was toen sprake van een duidelijke afzwakking van de oorspronkelijke doelstelling. Doel van de initiatiefnemers van de oproep was: sterke pressie op de NCRV van binnenuit om weer een krachtig bijbels getuigenis te laten horen. Wie had toen kunnen dromen dat de protestactie zou uitlopen op het ontstaan van een nieuwe bijbelgetrouwe publieke omroep? Op zeker moment zelfs de grootste van Nederland! Nog veel minder zouden we ons toen hebben kunnen voorstellen in 2009 opgescheept te zullen zitten met een EO waar we inmiddels wel om kunnen huilen. Johan Frinsel was van 1967 tot 1992 directeur van Tot Heil des Volks.
De Oogst september 2009
Vervolgde kerk Nadine Willemsen 27
Volharden in geloof Verhalen uit de Vervolgde Kerk zijn meestal schrijnend. In Noord-Nigeria werden onlangs meerdere kerken in brand gestoken. En wat te denken van het recente geweld tegen christenen in Pakistan, waarbij meer dan tien gelovigen de dood vonden? Maar de Vervolgde Kerk heeft ons meer te vertellen dan hoe zwaar ze het heeft. Bijbelkoeriers en reizigers komen bemoedigd terug en zijn geraakt door de getuigenissen van vervolgde christenen. De Vervolgde Kerk kan westerse christenen iets laten ontdekken van volharding in geloof en vergeving.
‘Je kunt het volledige verhaal van de Vervolgde Kerk niet begrijpen als je alleen schrijft over en luistert naar de verhalen van een paar mensen die gemarteld of op miraculeuze wijze verlost worden. Wij loven God om hen, maar tegenover elk getuigenis van bevrijding staan duizend getuigenissen van volharding. Dat is het ware verhaal. Als je dat niet hoort, zie je niet het grotere plaatje van God die ons er doorheen helpt’, stelt de Chinese christen Cheng.
We vertrouwen niet op wat ogen kunnen zien Een voorbeeld van iemand die volhardde in geloof is broeder Wei uit Zuidoost-Azië. Zijn ‘misdaad’? Zijn geloof in Jezus Christus en zijn activiteiten als predikant. Hij moest een celstraf uitzitten. Vrijkomen was makkelijk. Hij hoefde alleen maar afstand te doen van zijn christelijk geloof. Medegevangenen bespotten hem en scholden hem uit. Hij mocht geen Bijbel hebben en als hij betrapt werd op bidden, werd hij geslagen. Hij gaf niet toe. Na zijn uiteindelijke vrijlating stapelden de problemen zich op. Hij werd verstoten van huis en haard en zijn kinderen mochten
niet meer naar school. Toen een medewerker van Open Doors hem vroeg hoe hij kon volhouden in al die vervolging, liet broeder Wei zien wat hem door alles heen helpt: ‘We vertrouwen niet op wat ogen kunnen zien, maar we hebben ons vertrouwen gesteld op de Eeuwige, de Here Jezus.’
Vergeving ‘Ik heb hen, die mijn lieve echtgenoot vermoordden, vergeven’, zegt Jemima uit Nigeria. Zij verloor in 2001 haar eerste man tijdens een aanval door radicale moslims op christenen. Ze probeerde haar leven weer op te pakken en hertrouwde. Ze bouwden aan een toekomst samen met elf kinderen, maar eind 2008 kwam daar een abrupt einde aan. Het geweld tussen moslims en christenen laaide weer op en Jemima’s tweede echtgenoot kwam hierbij om het leven. Weer intens verdriet, weer opnieuw beginnen. Maar dan is er door haar tranen heen een krachtig getuigenis, dat ze de moordenaars van haar man kan vergeven. Maar de stap naar vergeving zet je niet van de ene op de andere dag, benadrukken veel vervolgde christenen. Hoe moeilijk het is om de woorden ‘ik vergeef je’ over je lippen te krijgen en ze ook te menen, vertelt Takoosh Hovsepian. Zij is de weduwe van de vermoorde voorganger Haik Hovsepian.
FOTO OPEN DOORS
‘Ik had alleen maar haat in mijn hart, haat voor mijn vijanden die Haik hadden vermoord. Ik kon hen niet vergeven. Ik bad met mijn lippen: “God, geef me kracht om te vergeven.” Op een dag gebeurde er een wonder. Toen bad ik het niet alleen meer met mijn lippen, maar had God de vergeving in mijn hart gelegd.’ Nadine Willemsen werkt als communicatiemedewerker voor Open Doors.
12 ontdekkingen De ontdekkingen ‘Volharding’ en ‘Vergeving’ zijn samen met tien andere ontdekkingen uit de Vervolgde Kerk gebundeld in het boek ’12 ontdekkingen van de Vervolgde Kerk’. Dit boek, plus dvd, is te gebruiken in gespreksen bijbelkringen en voor zelfstudie. Kijk voor meer informatie op www.opendoors.nl/ontdekkingen.
28
Actueel Krijn de Jong
De Oogst september 2009
Dromen van
opwekking Opwekkingen werden in vroeger eeuwen meestal pas achteraf als zodanig aangeduid. In onze tijd hoor je voortdurend over grote opwekkingen die eraan komen. Het heeft iets vermoeiends. Aan de andere kant, welke oprechte christen verlangt niet naar een opwekking? Al die lauwheid, al die halfheid, al die afval, al dat leed en al dat verdriet; het doet je intens verlangen naar wat Jesaja schreef, ‘dat Gij de hemel scheurde, en dat Gij neerdaalde’. Maar het is nog niet zover. Wat zich nu regelmatig en met veel lawaai als opwekking aandient, doet ons vooral hevig verlangen naar de gave van onderscheiding.
FOTO’S NIEK STAM
De Oogst september 2009
Actueel Krijn de Jong 29
Mattheüs van der Steen (rechts) in actie
Een van de laatste ‘opwekkingsbewegingen’ is uit het Amerikaanse Lakeland naar ons overgewaaid: de Fresh Fire Ministry van Todd Bentley. Deze beweging is een inspiratie geworden voor de organisatie die in ons land actief is geworden onder de naam TRIN. Touch, Reach and Impact the Nations. ‘Durf te dromen’ heet het boek van de oprichter van TRIN, Mattheüs van der Steen. Een boek dat me op verschillende momenten in positieve zin raakte. Je voelt passie, bewogenheid en radicaliteit. Niet uitstellen, niet vooruitschuiven, maar nu de Heer gehoorzamen. ‘Het is tijd voor een radicale omkeer.’ Een mooie boodschap, een boodschap die we nodig hebben. In te veel kerken is de boodschap zo evenwichtig geworden dat bijna alles tot stilstand is gekomen. Er is nauwelijks nog beweging. Helaas komen we in het boek ook zaken tegen waar we minder enthousiast over kunnen zijn. ‘Als je succesvol wilt zijn in je leven, moet jij al je dromen navolgen.’ En natuurlijk wil God ons allemaal rijk maken, enz. Na lezing moet je toch tot de conclusie komen dat de schrijver wel erg doordraaft. Een bezoek aan een Revival Fire Night (in Ermelo) kon ons niet op andere gedachten brengen. Passie en radicaliteit waren in ruime mate aanwezig, maar je krijgt daarnaast wel veel dubbele boodschappen te horen en
je moet veel, heel veel grappen, grollen en maniertjes voor lief nemen. Wat mij betreft te veel.
Geld blijkt een zwak punt binnen de charismatische beweging Verkeerde vrienden Tot mijn schrik begon Mattheüs in Ermelo een lofrede te houden op Rodney Howard-Browne, een uit Zuid-Afrika afkomstige charismatische prediker. In 2001 deed hij Nederland aan en ik zie beslist niet uit naar een herhaling. Hij hield zijn Fire-bijeenkomsten in de Jaap Eden Hal in Amsterdam. Enkele van die avonden heb ik bezocht. Een van die avonden was ik samen met Hans Frinsel. Goed, Hans had zich kritisch over de beweging uitgelaten, maar we keken er toch wel even van op toen hij zonder discussie door twee zware jongens werd opgepakt en naar buiten werd gewerkt. Men houdt niet van kritiek. Wat ik er verder van onthouden heb? Dat er bijvoorbeeld regelmatig zo hard ‘FIRE’ werd geschreeuwd, dat je je best moest doen om niet van schrik onderuit te gaan.
30
Actueel Krijn de Jong
De Oogst september 2009
Maar het dieptepunt waren toch de collectes. Voor de aankondiging daarvan werd zeer ruim tijd genomen. Machtigingskaarten moesten worden ingevuld. Er werd op aangedrongen om de toegezegde beloftes vooral na te komen. Fijntjes werden we daarbij herinnerd aan de afloop van de geschiedenis van Ananias en Saffira. Ik zag ze schrijven, heel veel mensen uit verre landen, die bijna zeker allemaal een moeilijk bestaan hadden. Arme mensen. Mattheüs is helemaal enthousiast over Rodney. ‘Ik mag met hem spreken. Stel je voor, met de grote Rodney Howard-Browne.’ Tijdens die tournee van 2001 werd Rodney Howard-Browne vertaald door Rob Allart. Die zou later nog naam maken. Hij werd de man van de Berea-beweging en van de financiële instelling Kingdom Financial Services. Een soort christelijk piramidespel. Het bracht hem voor de rechter. Geld blijkt een zwak punt binnen de charismatische beweging.
Gold Behalve dat geld liggen er nog een paar gevaren op de loer. In Amerika hebben ze er een goede samenvatting voor: Gold, Girls and Glory. Het zijn de drie grote belagers van de mensheid, nadat de zonde zijn intrede in de wereld heeft gedaan. Ook in ‘Durf te dromen’ worden geldzaken niet gemeden. ‘Een van de sleutels voor voorspoed is investeren in je geloofshelden’, zeg maar in de gezalfde predikers. ‘Ga voor ze bidden, bestel hun boeken en ga ze financieel zegenen, zodat ze hun doelen kunnen bereiken. Het feit is dat jij DEEL wordt van hun oogst en dat God je onmiddellijk zal zegenen en je gebied zal vergroten.’ Zo kun je dus ook persoonlijk fondswerving doen. Er worden in dit boek nog meer sleutels aangegeven, een hele bos; ‘sleutels om je dromen uit te laten komen’. Graag had ik ook iets gelezen over de sleutel met betrekking tot het bijbels toetsen van allerlei geestesuitingen, maar dat is kennelijk geen belangrijk onderwerp. Verderop in het boek keert de schrijver zich tegen het aangaan van leningen. Ook hypotheken kunnen er niet mee door. We moeten geen schuld maken. Dat lijkt toch wat onevenwichtig. Trouwens, al die ondernemingen die TRIN ‘in het geloof’ begint, zonder dat er nog maar een cent voorhanden is, is dat ook niet een vorm van lenen en schuld maken?
‘Een van de sleutels voor voorspoed is investeren in je geloofshelden’
Heel ontnuchterend is de reactie van Ouweneel op deze kritiek. ‘Vertrouwen op de Heilige Geest is goed, maar de realiteit is dat het geld wel uit iemands portefeuille moet komen.’ Aan dubbele boodschappen geen gebrek. Avond aan avond hoor je over wat de Heilige Geest allemaal niet voor wonderen kan doen, maar als het erop aankomt, blijken de gezalfde broeders plotseling precies zo te reageren als elke doorsnee wereldling.
Aan dubbele boodschappen geen gebrek Girls De tweede ‘G’, die van Girls, komt binnen de charismatische beweging ook met regelmaat in zicht. Todd Bentley, de man uit Lakeland, is er een droevig voorbeeld van. Plat gezegd ging hij er tijdens de grote opwekking met zijn secretaresse vandoor. Dat geeft geen reden tot leedvermaak. Wel zou je wensen dat er iets van werd geleerd. Je krijgt niet de indruk. Op de Fire Night in Ermelo kwam Mattheüs, tussen de preek door, met de mededeling: ‘Ik heb Todd onlangs ontmoet, het gaat goed met hem.’ Er werd in de zaal opgelucht op gereageerd. ‘Hij is nu officieel gescheiden’, was de volgende mededeling. Dat leverde wat verontrustende geluiden op. Om de rust te herstellen kwam er nog een laatste mededeling. ‘Zijn ex-vrouw maakt het ook goed.’ Wat moeten we met deze praatjes? Moeten we nu zeggen: ‘Eind goed al goed’? Je vraagt je trouwens af, of het wel goed kán gaan met deze mensen die elkaar en zichzelf zo opblazen.
Glory Geld blijft een zwak punt. Dat werd dit voorjaar ook zichtbaar tijdens de Heaven om Earth conferentie in Zwolle. Ook Willem Ouweneel kwam onder vuur te liggen vanwege de ongeoorloofde druk die er door hem op de mensen werd gelegd om veel te geven.
Van de derde ‘G’ kan beslist gezegd worden: ‘last but not least’. Glorie, sterallure, macht. Door hun status als ‘gezalfden’ doen ze er nog een schepje bovenop. Een popster kun je nog met een gerust hart bekritiseren, maar van deze ‘gezalfde broeders’ kun
De Oogst september 2009
je maar beter afblijven. Het zou je wel eens in grote geestelijke problemen kunnen brengen.
Wonderen Ouweneel, over wie velen zich verwonderen, schreef in Charisma een artikel onder de titel ‘De kracht van de charismatische beweging in Nederland!?’ Hij somt een lijstje met zwakheden op. Over de leiders zegt hij: ‘Hun gezag kan zo groot worden dat zij voor hun volgelingen bijna de plaats van Christus zelf innemen, vooral als de bediening van zulke leiders door krachtige wonderen gekenmerkt wordt.’ Krachtige wonderen? Dat is nog even te bezien. Zeker, de leiders gewagen voortdurend van grote en bijzondere wonderen, maar vinden die ook echt plaats? Wanneer liep de machine in Lakeland ook weer vast? Niet alleen vanwege de intieme relatie en de verontrustende alcoholconsumptie van Todd Bentley. Er was een commissie ingesteld om de wonderen te onderzoeken. En toen werd het stil, heel stil. Toen er een broodnuchtere commissie kwam, die in gewone taal gewone vragen stelde, werd de betovering verbroken.
Krachtige wonderen? Dat is nog even te bezien De predikers spreken voortdurend grote woorden – woorden die aansluiten bij de grote woorden van de Bijbel, maar er toch weer niets mee van doen hebben. Wat moeten we van hen geloven? Mattheüs waarschuwt ons aan het eind van zijn boek alvast voor kritiek. Hij raadt ons onder het kopje ‘Raak mijn gezalfden niet aan’ om vooral oprichters niet ernstig te bekritiseren. ‘Ik denk dat je Gods woede op je hals haalt.’
Geen roem In de negentiende eeuw kende Nederland een echte tijd van opwekking. ‘Het Reveil’ zou dat later gaan heten. Hendrik Pierson (1834-1923) was een van de mensen die stamde uit deze beweging. Hij was de opvolger van ds. Heldring in Hemmen. Heldring had daar een prachtig werk opgezet voor prostituees en kinderen in kwetsbare posities. Pierson dichtte ook enkele liederen, bijvoorbeeld het lied ‘God is getrouw, Zijn plannen falen niet’, zeg maar: Zijn dromen komen uit. Ook internationaal was Pierson actief in de strijd tegen het kwaad van de prostitutie. Hij was een onvermoeibaar werker. Achteraf zou je hem ‘een man Gods’ kunnen noemen. Op zijn graf staan woorden uit Efeze 2:8-9: ‘Want door genade zijt gij behouden, (....) niet uit werken, opdat niemand roeme.’ Hij sprak geen dreigende woorden richting critici, maar zei: ‘Een eerlijk man wil niet vertrouwd worden.’
Column Dirk van Genderen 31
Man op het water De affaire rond het voorgenomen EO-programma ‘Loopt een man op het water…’ kent alleen maar verliezers. Of toch niet. Ik geloof dat de EO hier sterker uit kan komen. Vandaar mijn appèl: ‘EO, zet je voet op het water!’ Heel in het kort de setting van het gebeuren. De discipelen zijn middenin de nacht op het Meer van Galilea, wanneer er opeens een storm losbarst. Net zo’n storm als er nu losbarstte over de EO. Maar er is Iemand Die de discipelen ziet worstelen. De Here Jezus. Hij is op de berg, in gebed met Zijn Vader. En wanneer de nood het grootst is, gaat Hij naar hen toe, over het water. Hij had vanaf de berg de storm het bevel kunnen geven te gaan liggen. Maar Hij kiest ervoor Zijn discipelen te laten zien dat Hij het is Die de storm het bevel geeft stil te zijn. Hij openbaart Zich aan hen als Degene Die alle macht heeft in de hemel en op de aarde. Maar niet alleen de Here Jezus loopt op het water. Ook Petrus stapt overboord, op het water, richting de Here Jezus. Zolang hij zijn oog maar gericht houdt op Hem, gaat het goed. Maar zodra hij op de wind en de golven let, dreigt hij ten onder te gaan. Tegen de EO wil ik zeggen: ‘Richt uw blik op de Here Jezus alleen, net als Petrus, en stap overboord, op het water. En houdt uw blik op Hem gericht, alleen op Hem. Zodra je je gaat afvragen wat de mensen ervan vinden, ga je weer ten onder.
Dirk van Genderen schreef tot voor kort een tweewekelijks commentaar in EOVisie. Nu heeft hij een eigen website, www. dirkvangenderen.nl, waarop hij zijn commentaren plaatst. Daarnaast verzorgt hij preek- en spreekbeurten.
32
Israël Jan van Barneveld
De Oogst september 2009
Er is nog hoop Er is heel wat gaande rondom de eindtijd. Discussies over het tijdstip van de opname van de Gemeente. Een wachtkamer vol kandidaten voor de functie van de antichrist. Wie is Gog, de grootvorst van Mesech en Tubal, die in de eindtijd Israël zal overvallen? Is hij de antichrist, een Turkse kalief of een Russische machthebber?
Droevig ongevoelige voorspellingen over de ‘grote benauwdheid’ die over Israël gaat komen. Sensationele berichten op internetsites. Een visioen van een messiaanse Jood, Maurice Sklar, over de ‘poort van genade’ die bijna gesloten is. Geruchten over een reusachtig object dat naar de aarde raast en hier eindtijdrampen veroorzaakt. Profetieën en visioenen over de val van de VS plus de bijbehorende rampen. Politiek leiders die schokkende uitspraken doen over rampen en crises die binnenkort komen. Visioenen van David Wilkerson en profetieën van Jan Willem van der Hoeven over zware oordelen.
De Bijbel geeft niet voor niets ‘tekenen der tijden’ Dit alles veroorzaakt onrust en soms onverschilligheid. ‘We zullen wel zien.’ Of: ‘We moeten ons beperken tot de verkondiging van het Evangelie.’ Of: ‘Ik word hier zo moe van.’ Wat dan? De Bijbel geeft ons niet voor niets ‘tekenen der tijden’. Israël komt zo maar terug uit de ballingschap naar het Beloofde Land. Het gaat allemaal volgens de profetieën. Bovendien is het een bijbelse regel dat de weg van de Heer bereid moet worden. Daarom moeten we allereerst aandacht
geven aan de Bijbel, waarin scherpe en onthutsende eindtijdboodschappen staan. Voordat we naar bijbelse eindtijdpredikers en hun adviezen gaan luisteren, drie korte illustraties van de urgente vragen rond de eindtijd: een oude profetie, een rabbijn en Ahmadinejad.
Geboorteweeën De rabbijn Rabbi Yitzhak zei meer dan tweeduizend jaar geleden: ‘Het jaar (de periode) waarin de Messias zal worden geopenbaard, zullen de vorsten van de naties elkaar uitdagen. De koning van Perzië (Iran) zal de koning van Arabië (Saoedi-Arabië) bedreigen en daarom zal de koning van Arabië de koning van Edom (de westelijke wereld) om advies (hulp) vragen. Daarna zal de koning van Perzië (Iran) de wereld grotendeels vernietigen. En de Heer zal tegen hen (Israël) zeggen: Vrees niet, Mijn kinderen. De tijd van uw verlossing is gekomen.’ De in Israël en de VS bekende rabbijn Esther Jungreis constateert dat bijna alles op instorten staat. Natuurrampen en pandemieën teisteren de aarde. Sociale en politieke structuren wankelen. Er heerst vrees in de VS en in heel de wereld over de dingen die komen gaan. ‘Dit is de Chevlei Mashiach, de geboorteweeën van de komende Messias’, zegt rabbijn Jungreis. Dat zal een verschrikkelijke tijd zijn. Al onze (Joodse) wijzen zijn het erover eens dat ze die geboor-
teweeën niet willen meemaken.’ Opvallend is dat haar visie op onze tijd overeenkomt met wat de Here Jezus ‘het begin van de weeën’ noemt (Matth. 24:8). Vreselijke eindtijdrampen worden in Openbaring ook ‘weeën’ genoemd. Ook is er de pas ontwikkelde islamitische eschatologie, die leert dat de komst van de Mahdi, de moslim messias, zal plaatsvinden in een tijd van chaos, oorlog en rampen. Daar werkt Ahmadinejad van harte aan mee. Zie hierover mijn boek ‘Eindtijd, Israël en de Islam’ (een bespreking van dit boek staat op pag. 34, red.).
Bijbelse eindtijdpredikers De Bijbel zegt veel over de eindtijd, de laatste dagen. De vreselijke dag, die als een ‘verwoesting van de HERE komt’ (Jes. 13:6). Wat adviseren bijbelse eindtijdpredikers ons? • Petrus: ‘Het einde van alle dingen is nabij gekomen’ (1 Petr. 3:11,12). Vier adviezen: nuchter worden, bidden, een heilig leven leiden en op dwaalleraren letten. • Jacobus: ‘De komst van de Heer is nabij’ (Jac. 5:8). Adviezen: niet tegen elkaar zuchten en geduldig volharden in je geloof. • Johannes: ‘Kinderkens, het is de laatste ure’ (1 Joh. 2:18). Advies: let op de antichrist(en) als teken. • Joël beschrijft uitvoerig rampen en oorlog op de ‘dag van duisternis en donkerheid’, de Dag des HEREN. Het zal vreselijk zijn:
De Oogst september 2009
‘Wie zal hem verdragen?’ Meteen na zijn angstaanjagende profetie zegt de HERE: ‘Maar ook nu nog, luidt het woord van de HERE: Bekeert u tot Mij met uw hele hart en met vasten en wenen’ (zie Joël 1 en 2). Adviezen: bekering, berouw en vasten.
Schaamteloos volk Zefanja profeteert: ‘Komt tot uzelf, ja komt tot inkeer, gij schaamteloos volk, voordat het besluit tot uitvoering komt – als kaf gaat een dag voorbij – voordat over u komt de brandende toorn van de HERE’ (Zef. 2:1,2). Advies: inkeer, dus bekering. Jesaja waarschuwt dat er een ‘verschrikking van de HERE komt (…) wanneer Hij opstaat om de aarde te verschrikken’ (Jes. 6:1022). Advies: ‘Verberg u in de grond voor de verschrikking van de HERE.’ Openbaring 9-19 geeft veel details over de eindtijd. De vreselijke rampen die beschreven worden komen overeen met de Gevlei Mashiach, die rabbi Jungreis noemt.
Adviezen: tweemaal worden de gebeden van de heiligen onder Gods aandacht gebracht. De eerste keer voordat de zegelgerichten beginnen (Openb. 5:8). De tweede keer voordat de bazuingerichten miljoenen doden veroorzaken (8:3). Het tweede advies is bekering. Tweemaal constateert de Heilige Geest diep ontroerd: ‘En zij bekeerden zich toch niet…’ (9:20,21 en 16:9).
Het advies van Joël luidt: bekering, berouw en vasten Bid onophoudelijk Bij de profeten Joël en Zefanja valt iets bijzonders, iets hoopvols op. ‘Maar ook nu nog’, zegt Joël. Er is nog hoop. Zefanja zegt: ‘Voordat het besluit tot uitvoering komt.’ Er is dus ruimte (tijd) tussen het besluit en de uitvoering van dat besluit. Zou rabbijn Jungreis gelijk
Israël Jan van Barneveld 33
hebben als ze zegt dat ‘elke negatieve profetie veranderd kan worden’? Een aanwijzing vinden we bij Jeremia: ‘Het ene ogenblik doe Ik over een volk en een koninkrijk de uitspraak dat Ik het zal uitrukken, afbreken en verdelgen; maar bekeert zich dat volk (…) van zijn boosheid, dan zal Ik berouw hebben over het kwaad dat Ik hun dacht aan te doen’ (Jer. 18:7,8). Denk aan het afgelasten van de ‘veertig dagen en Nineveh zal verwoest worden’ van de profeet Jona! Als we tenminste de adviezen van de eindtijdpredikers opvolgen! Minstens driemaal heeft de Here Jezus Zijn eindtijdrede uitgesproken. We geven alleen Zijn advies weer: ‘Wees waakzaam en bid onophoudelijk om te ontkomen aan de dingen die gebeuren gaan en om voor de Mensenzoon te kunnen verschijnen’ (Luc. 21:36). Dit bidden we dan ook elke dag. Drs. Jan van Barneveld publiceert regelmatig over het profetische Woord, vooral met betrekking tot Israël.
34
Boeken
De Oogst september 2009
Eindtijd, Israël en de Islam
Eindtijd, Israël en de Islam door drs. Jan van Barneveld; 168 blz., € 12,95. Uitgeverij Het Zoeklicht, Doorn, 2009.
Met vaart en bewogenheid schrijft Jan van Barneveld in dit boek over de eindtijd en vooral de rol die Israël en de islam in het eindtijdgebeuren spelen. Het boek begint met een boeiend inkijkje in de bijbelse eindtijdleer en de geschiedenis van de islam. Van Barneveld laat zien dat Mohammed al bedreven was in jihad en gijzelneming. ‘Moslims houden van traditie. Dus jihad en gijzelneming komen tot op de dag van vandaag voor.’ Belangwekkend is ook de heldere uitleg van de islamitische eindtijdleer. Kennis van deze leer is cruciaal om te begrijpen wat moslimterroristen drijft. De schrijver laat zien hoe het islamitische eindtijdscenario zich verhoudt tot de bijbelse eindtijdleer. Over die bijbelse eindtijdleer bestaan verschillende inzichten. De twee belangrijkste visies zijn het EU-scenario (de EU zal uitgroeien
tot het Hersteld Romeinse Rijk) en het Turkse scenario (in de eindtijd ontstaat een islamitisch wereldrijk met Turkije als centrum). De schrijver laat echter zien dat deze scenario’s elkaar niet hoeven uit te sluiten. Van Barneveld schrijft met wijsheid over het menselijke aspect in deze scenario’s en wijst herhaaldelijk op het gevaar van ‘profetische planken misslaan’. Dat werkt verfrissend. ‘Te vaak wordt er over “verborgen zaken” waarover we nog te weinig weten te veel gezegd.’ Maar, benadrukt hij, dat moet ons zeker niet tegenhouden om ons te verdiepen in bijbelse profetieën. ‘Het gaat erom dat profetische Woord te kennen, zodat we, als bepaalde dingen zien gebeuren, Gods hand herkennen.’ Dit boek kan je daar zeker bij helpen. Gertjan de Jong
De boom en zijn vruchten De Britse theoloog John Blanchard behandelt het kleine bijbelboek Jakobus heel uitgebreid. De boodschap in de brief van Jakobus geeft bij veel christenen aanleiding tot misverstanden. Het is alsof Jacobus het tegenovergestelde zou beweren als Paulus. Blanchard laat zien dat Jakobus zijn lezers juist een spiegel voorhoudt: ‘Als u de genade van God hebt leren kennen, zal dat zichtbaar worden in alle aspecten van uw leven.’ Verder besteedt hij veel aandacht aan de relatie tussen de tekst van de Jakobusbrief en de andere bijbelboeken. Blanchard toont aan dat het ‘vruchtdragen’ door het doen van goede werken, waar Jakobus zo de nadruk op legt, geen losstaand idee is, maar de consequentie van het leven uit het geloof. Blanchard benadrukt sterk dat
we ons moeten onderwerpen aan Gods tucht. Het is volgens hem onbijbels om te denken dat alle vreugde en goede dingen bij God vandaan komen en dat de duivel verantwoordelijk is voor alle verdriet en moeilijke momenten in het leven. De Bijbel leert juist dat God alles in de wereld bestuurt én dat Hij kastijding gebruikt om Zijn kinderen op het rechte pad te houden. Daarom moeten we ons onderwerpen aan Zijn bevelen en de duivel weerstaan. De uitleg van de brief is opgesplitst in twee delen; het eerste deel beslaat hoofdstuk 1 en 2 en het andere deel de overige drie hoofdstukken. Het boek is een diepgravende bijbelstudie en daarom heel geschikt om te gebruiken bij een bijbelkring, maar ook bij persoonlijke bijbelstudie. Pieter de Boer
De boom en zijn vruchten, deel 1 en 2. De brief van Jakobus uitgelegd door John Blanchard; resp. 240 en 309 blz., prijs € 15,90 per deel. Uitgeverij De Banier, Bunnik, 2009.
De Oogst september 2009
Hoofdkantoor
Different
O.Z. Voorburgwal 241 1012 EZ Amsterdam t 020-3446310 f 020-4202394 e
[email protected] i www.totheildesvolks.nl Bereikbaar: van maandag tot donderdag tussen 9.00 en 16.30 uur (behalve de lunch). Vrijdag van 9.00 uur tot 12.30 uur.
Hulpverlening rond seksuele identiteit en seksverslaving Goudsbloemstraat 38 1015 JR Amsterdam t 020-6256797 f 020-6221386 e
[email protected] i www.different.nl
Shelter Christian Hostels The Shelter City Barndesteeg 21 1012 BV Amsterdam t 020-6253230 f 020-6232282 e
[email protected] i www.shelter.nl The Shelter Jordan Bloemstraat 179 1016 LA Amsterdam t 020-6244717 f 020-6276137 e
[email protected] i www.shelter.nl Youth Hostel Ministry e
[email protected] i www.youthhostelministry.org
Scharlaken Koord Preventie, straatwerk en hulp verlening rond prostitutie Barndesteeg 25 1012 BV Amsterdam t 020-6226897 f 020-3302224 e
[email protected] i www.scharlakenkoord.nl Preventiewerk t 020-6260845 e
[email protected] i www.bewareofloverboys.nl
Waypoint Urk Hulp en voorlichting aan jongeren met (dreigende) verslavingsproblematiek Postbus 74 8320 AB Urk t 06-51078725 e
[email protected] i www.waypoint-urk.nl
Tot Heil des Volks 35
Dank voor uw steun Onder dank ontvingen wij in de maand juni de volgende giften:
Algemeen Different Hans Frinsel, ondersteuning Hulp voor prostituanten De Oogst Vrouwencentrum Ruchama Rehoboth Scharlaken Koord The Shelter City De Tweede Mijl Wandelende Tak Waypoint Urk Youth Hostel Ministry Totaal
53.823,58 852,54 770,00 80,00 1.503,70 437,25 62,50 4.487,49 340,00 2.455,04 50,00 3.144,00 217,14 --------------€ 68.223,24
De Tweede Mijl Inloophuis voor dak- en thuislozen Willemsstraat 39 1015 HW Amsterdam t 020-6232828 (ma, woe, vrij) e
[email protected] i www.detweedemijl.nl
Stichting Rehoboth
Boeken uitgelicht Wilt u meer lezen van Oogst-auteurs? Bij de webshop op www.totheildesvolks.nl kunt u diverse boeken van Oogst-schrijvers bestellen. Graag brengen we twee boeken onder uw aandacht.
Begeleidingscentrum Prof. Lorentzstraat 2 8302 AS Emmeloord t 0527-697279 f 0527-619231 e
[email protected] i www.rehoboth.nl
Mochten er in deze publicatie afbeeldingen staan waaraan rechten kunnen worden ontleend, dan verzoeken we u contact op te nemen met de uitgever.
Testament en giften Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam. De stichting bezit rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel, dossiernummer 40530233. Giften Postbank 104944 t.n.v. Stichting Tot Heil des Volks De stichting Tot Heil des Volks beschikt over een ANBI-verklaring. Voor giften en abonnementsbetalingen uit het buitenland: ABN-Amro te Amsterdam: 4667.85.992 t.n.v.: St. Tot Heil des Volks, Amsterdam IBAN code: NL38ABNA0466785992 BIC code: ABNANL2A (Beide codes vermelden)
Open Boek – Johan Frinsel Dit boek bevat dertig overdenkingen over het bijbelboek Openbaring. Openbaring is voor velen lang een gesloten boek geweest. Johan Frinsel maakt echter duidelijk dat juist Openbaring van groot belang is voor ons leven hier en nu. ‘Open boek’ kost € 12,65.
Biometrische identificatie – Jaap Spaans Biometrische identificatie, het gebruik van unieke lichamelijke kenmerken voor identificatie, doet geruisloos maar onstuitbaar zijn intrede. Biometrische toepassingen zullen diep ingrijpen in ons leven. Jaap Spaans brengt deze technieken in beeld en plaatst ze in de context van de actualiteit en de Bijbel. ‘Biometrische identificatie’ kost € 10,-.
Stichting Tot Heil des Volks ontwikkelt en runt projecten voor christelijk sociaal werk en evangelisatie. Voorbeelden daarvan zijn opvang van dak- en thuislozen, uitstapprogramma’s voor prostituees en christelijke jeugdhotels. Bij Tot Heil des Volks is je christelijke levensovertuiging de drive voor je (vrijwilligers) werk. Voor Stichting De Tweede Mijl in Amsterdam zijn wij op zoek naar
Vrijwilligers (1 dag per week)
Het vrijwilligersteam van De Tweede Mijl heeft versterking nodig. Wij bieden u als christen een uitdagende vrijwilligersbaan aan bij de Tweede Mijl in Amsterdam. Uw taak bestaat uit het opvangen van dak- en thuislozen, verslaafden en mensen die aan de rand van de samenleving terecht gekomen zijn. Hebt u een hart voor deze mensen? Dan zijn wij op zoek naar u! De Tweede Mijl is iedere maandag, woensdag en vrijdag geopend. Zin om een dagje mee te draaien voordat u een besluit neemt? Of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Johan van Dam, coördinator van De Tweede Mijl. Mobiele nummer: 06-44117747, e-mail:
[email protected].
Lees meer over De Tweede Mijl op www.detweedemijl.nl.