EEN UI TGAVE VA N D e E end r agt P E NS I O E N N.V.
JAARGANG 2010 NUMMER 7
Groei in tijden van krimp De wereld schrijft geschiedenis. Toekomstige generaties zullen over onze tijd leren dat vanaf 2008 een breuk optrad in de welvaartsgroei van de Westerse wereld. Eerst dachten de mensen nog dat het wel over zou waaien. Maar vanaf 2010 wordt het geleidelijk duidelijker: we keren niet terug naar de tijd van onbeperkt geld uitgeven. Banken zitten op hun centen en stellen zich terughoudend op bij het verstrekken van leningen en hypotheken. Ze zitten zelf diep in de problemen. Burgers zien hun baan in gevaar komen, de lasten stijgen, dus gaan ze meer sparen en minder consumeren. Het bedrijfsleven profiteert op korte termijn nog van flinke kostenbesparingen en een inhaalvraag uit voorraadopbouw, maar houdt zich in met investeringen, omdat de toekomstige groei wel eens zou kunnen tegenvallen. En de overheden ten slotte kampen met enorme schulden die een zware wissel trekken op de toekomst. Sommige landen zijn zelfs al feitelijk failliet.
H
et wordt steeds duidelijker hoe het mis ging. In de Verenigde Staten moest iedereen van de politiek een eigen huis kunnen kopen, ook zonder geld of inkomen. Daarom werd de wet veranderd. Ondertussen maakte de centrale bank lenen vrijwel gratis om een recessie te voorkomen. Die combinatie zorgde inderdaad voor het beoogde effect, maar ook voor een onhoudbare explosie van de huizenprijzen en het gebruik van goedkoop krediet voor allerlei onverstandige zaken. Ongekende hebzucht en onverantwoordelijk gedrag stapelde schuld op schuld met behulp van allerlei ingewikkelde financiële constructies die vrijwel niemand begreep. Ook in Europa daalde de rente, wat allerlei financiële instellingen, zoals banken, verzekeraars en pensioenfondsen naar de veelbelovende financiële tovenarij lokte. Je moet immers ergens je geld aan verdienen. Tegelijkertijd steeg de welvaart in een aantal armere Europese landen, zoals Ierland, Griekenland en Spanje, in hoog tempo. Ierland profiteerde bijvoorbeeld sterk van zijn concurrerende belastingklimaat voor financiële instellingen, in Spanje zorgde de bouw voor een hoge economische groei en Griekenland leende gewoon geld om feest van te vieren. Dankzij de euro en de daarmee samenhangende lage rente ging dat jaren goed. Helaas, op een dag stopte de muziek en bleken er niet eens een paar stoelen te staan om veilig op neer te strijken. Het hele kaartenhuis stortte in.
Om een diepe depressie – jarenlange economische teruggang – te voorkomen, pompten overheden wereldwijd ongekende bedragen in de economie. Ze redden banken van de ondergang, hielden banen kunstmatig in stand en gaven miljarden uit aan allerlei projecten. Centrale banken zetten de geldkraan vol open en kochten voor duizenden miljarden aan al dan niet waardeloze leningen op. En zie daar een wonder: de groei kwam terug en de financiële markten leefden krachtig op. Maar feitelijk hebben overheden wereldwijd alleen maar tijd gekocht en schulden van de private sector op hun eigen balans genomen. De onbetaalde rekeningen van de afgelopen jaren liggen er nog net zo als in 2008, alleen dan op een andere tafel. En die stapel wordt zo langzamerhand zo zwaar, dat de poten er onder bezwijken. Ook aan het leenvermogen van overheden komt een eind. Daarbij kunnen we de afbetaling niet
INHOUD 1 3 5 6 7 8
Groei in tijden van krimp Jaarverslag 2009 Interview Efteling Geef u op Beleggingen premieovereenkomsten Puzzel
pagina 1
RENDEMENT DE EENDRAGT EN GEMIDDELDE NEDERLANDSE PENSIOENFONDS (WM UNIVERSUM)
EENDRAGTINFO 190
180
rendement de eendragt en gemiddelde pensioenfonds (WM universum)
RENDEMENT DE EENDRAGT EN GEMIDDELDE NEDERLANDSE PENSIOENFONDS (WM UNIVERSUM)
meer doorschuiven naar toekomstige generaties,170 want in Europa, Japan en zelfs China neemt het aantal jongeren 160 ten opzichte van het aantal ouderen in hoog tempo af. Sterker nog, het aantal mensen dat straks vooral geld 150 kost in plaats van verdient, neemt rap toe.
190
180
170
160
140
Beleid De Eendragt
150
Bij De Eendragt richt het beleggingsbeleid zich op130het 140 beheersen van risico’s. Het gaat er immers om uw 130 120 pensioen op lange termijn veilig te stellen. De Eendragt is 120 geen casino, maar een pensioenverzekeraar. En daar zit 110 110 het woord zeker in. Financiële producten die we niet helemaal begrijpen, laten we graag aan anderen. 100 100 0001 01 02 02 03 0404 05 05 06 07 0807 09 99 98 0099 03 06 08 Staatsleningen van landen die boven hun stand leven,98 De Eendragt WM Universum De Eendragt WM Universum hebben we niet. En dat geldt ook voor bedrijfsobligaties waarvan de aflossing onzeker is. Aandelen die het ene Groei jaar 50% dalen en het volgende 50% stijgen (en dus per Steeds meer bedrijven, maar ook vakbonden, saldo nog altijd 25% lager staan) vinden we risicovol. werknemersvertegenwoordigingen en consultants zien MIDDELENVERDELING 2009 Daar mag je niet te veel van hebben. En bovenal moet de kwaliteiten van De Eendragt in. Die liggen uiteraard onder alle omstandigheden een pensioenverzekeraar in niet alleen op beleggingsgebied, maar ook in het hoge MIDDELENVERDELING 2009 staat zijn om het pensioen te betalen. Dan hebben we niveau van de dienstverlening, de flexibiliteit van de het wel over een pensioen zonder aanpassingen voor regelingen, het non-profit karakter van de onderneming verzekeringnemers prijsstijgingen, want voor het absoluut veiligstellen van en de grote mate van transparantie enverplichtingen openheid naar alle* verplichtingen solidaire portefeuille * een reëel pensioen ontbreken helaas de mogelijkheden. betrokkenen. In 2009 verzekerden zichdepotbuffers tien nieuwe Dat moet je verdienen met risico nemen. bedrijven bij De Eendragt en in 2010 kwamen daar tot algemene reserve eigen vermogen De Eendragt nog toe nog elf bij. Dat lijkt misschien niet zoveel, maar verplichtingen verzekeringnemers * premieovereenkomsten verplichtingen laten we eens een paar cijfers op een rijtje zetten. solidaire portefeuille overige voorzieningen Bij ons wordt niet gehoopt op Van de oorspronkelijke 15 oprichters van depotbuffers De Eendragt algemene reserve en toekomstige winsten, Pensioen N.V. in 2006 zijn er door een bedrijfssluiting eigen vermogen De Eendragt een faillissement nog 13 over. Deze founding fathers maar gezorgd dat uw toekomstige premieovereenkomsten hebben nu samen zo’n 1.300 verzekerde werknemers. overige voorzieningen pensioen kan worden uitbetaald. Medio 2010 hebben zich 46 ondernemingen voor hun *inclusief opslag voor solvabiliteit pensioenregeling met bijna 6.500 deelnemers verzekerd bij De Eendragt. De pensioenverplichtingen stegen En helaas biedt de markt daartoe niet altijd de kans. daardoor van € 661 miljoen naar ruim € 1 miljard. Maar uiteraard proberen we dat wel en is dat de Al die nieuwe klanten moeten optimaal bediend worden. afgelopen 25 jaar ook altijd voor 100% gelukt bij Vooral afgelopen jaar heeft De Eendragt daarom veel De Eendragt. nieuwe, hooggekwalificeerde medewerkers aangetrokken. Het personeelsbestand groeide van 14 In 2008 heeft het risico beheerste beleid fantastisch begin 2009 naar 23 mensen medio 2010 in een periode gewerkt. De schade van de enorme koersval op vrijwel alle markten bleef beperkt. Gedurende 2009 werd echter dat de meest bedrijven wat dat betreft toch erg terughoudend zijn. Afgaand op het aantal openstaande niet optimaal geprofiteerd van de omslag van de offertes neemt vraag naar onze diensten nog steeds toe. financiële markten en viel het beleggingsresultaat dus De Eendragt doet haar uiterste best om zelfs in tijden tegen in vergelijking tot andere pensioenuitvoerders. van krimp voor al haar deelnemers – actieven en Maar in 2010 keerde de onrust terug en zit De Eendragt niet-actieven – een zonnige toekomst te bieden. weer aan de goede kant van de streep. Bij ons wordt niet gehoopt op toekomstige winsten, maar gezorgd dat uw Philip Menco, algemeen directeur toekomstige pensioen kan worden uitbetaald. *inclusief opslag voor solvabiliteit
pagina 2
EENDRAGTINFO
Jaarverslag 2009
bij Algemeen / Publicaties / Jaarverslagen. Ook kunt u per mail of brief een gedrukt
JAARVERSLAG
2009
JAARVERSLAG 2009
verslag lezen op de website van De Eendragt (www.eendragt.nl) of downloaden
DE EENDRAGT PENSIOEN N.V.
Eind juni verscheen het jaarverslag van De Eendragt Pensioen N.V. U kunt het volledige
exemplaar aanvragen. DE BOELELAAN 7 • 1083 HJ AMSTERDAM • THE NETHERLANDS T +31(0)20 - 716 73 01 •
[email protected] • WWW.EENDRAGT.NL • KvK: 34236552
100921 Eendragt Jaarverslag 2009 omslag.indd 1
Economische situatie en risicobeheersing
V
anaf midden 2009 trad een voorzichtig economisch herstel op na de diepe crisis die in 2008 begon. De financiële markten reageerden enthousiast en lieten forste koersstijgingen zien. Door enorme stimuleringspakketten, steunoperaties aan banken en verzekeraars en opkoop van schulden van particulieren en bedrijven zitten overheden wereldwijd inmiddels met gigantische tekorten. Bezuinigingen zijn dan ook onvermijdelijk. Die zullen ten koste gaan van toekomstige groei en houden de korte rente voorlopig laag. Ook lijkt het winstpotentieel van het bedrijfsleven beperkt. Zeker na de koerssprong van afgelopen jaar is De Eendragt terughoudend voor de aandelenmarkten. Risicobeheersing blijft centraal staan in het beleggingsbeleid.
8-6-2010 10:47:39
kan vinden. Ook werd een beveiligde bestuurdershoek ingericht voor de leden van het bestuur van Stichting De Eendragt Pensioen, de enig aandeelhouder van De Eendragt Pensioen N.V. Alle daartoe in aanmerking komende verzekerden ontvingen tijdig een Uniform Pensioen Overzicht (UPO) met een uitgebreide en leesbare toelichting. Ook verscheen een groot aantal pensioenbrochures. Daarin worden in eenvoudige woorden verschillende pensioenregelingen uitgelegd. Zo kunnen alle verzekerden die dat willen ook begrijpen waarop ze recht hebben en wat er bij bepaalde situaties gebeurt. Denk aan in- en uitdiensttreding, huwelijk, scheiding, arbeidsongeschiktheid of overlijden.
Beleggingen Organisatie en innovatie In 2009 hebben zich 10 nieuwe ondernemingen verzekerd bij De Eendragt. Daarnaast werden veel offertes uitgebracht die wijzen op verdere groei van de vraag naar onze dienstverlening. In 2010 heeft dat inmiddels al geleid tot 11 nieuwe relaties. Met het oog op deze snelle expansie is de personeelsbezetting bij De Eendragt in de afgelopen maanden fors uitgebreid. Het aantal medewerkers steeg van 14 naar 20 eind 2009. Daarnaast werd met succes en binnen de gestelde tijd een ingrijpend herziene versie van de in eigen beheer ontwikkelde software voor de pensioenadministratie in gebruik genomen. Deze moet het mogelijk maken om het snel toenemend aantal deelnemers met een kleine groep mensen optimaal te blijven bedienen. Door automatisering van allerlei handmatig werk komt meer tijd vrij voor persoonlijke dienstverlening.
De Eendragt heeft een sterk afwijkend beleggingsbeleid van andere pensioenuitvoerders. Er wordt vooral op risico gestuurd. Daardoor worden verliezen zo veel mogelijk voorkomen. In 2008 heeft dat geleid tot een positief beleggingsresultaat van 4,4% ten opzichte van een verlies van gemiddeld 16,6% voor Nederlandse pensioenfondsen. Vorig jaar bedroeg het resultaat echter slechts 1,4% ten opzichte van 14,6% voor het gemiddelde fonds. Vooral het grote belang in niet-beursgenoteerd vastgoed, de verlieslatende verkoop van een deel daarvan en de tegenvallende resultaten van de aandelenbeheerder droegen daaraan bij. Over de afgelopen 5 jaar kwam het totale rendement van de beleggingen van De Eendragt nog altijd ruim 17% hoger uit dan de vergelijkingsbasis. En belangrijker, er zit geen enkel verliesjaar tussen.
Vooruitzichten Communicatie In 2009 werd de webportal uitgebreid met een aparte afdeling voor de verzekerden, waarin iedereen via zijn eigen wachtwoord de persoonlijke pensioeninformatie
Evenals in de afgelopen 25 jaar verhoogt De Eendragt de pensioenen in de solidaire portefeuille ook in 2010 weer volledig voor de prijsstijgingen. Dankzij het risico beheerste beleggingsbeleid wordt weinig last
pagina 3
EENDRAGTINFO
ondervonden van de opnieuw sombere financiële markten. De Eendragt belegt alleen in Nederlandse, Duitse en Franse staatsleningen en heeft dus geen last van de crisis in de zwakke Europese landen. Dankzij een kleine aandelenpositie, die ook nog deels is afgedekt, blijft de schade van de koersdalingen zeer beperkt. Ook onze andere beleggingen doen het tot en met juni 2010 nog goed. Het aantal bedrijven dat belangstelling toont om de pensioenregeling bij De Eendragt onder te
brengen blijft groot. Door verdere versterking van het personeelsbestand in 2010, onder meer met een actuaris en extra medewerkers op de pensioenadministratie, en voortschrijdende automatisering wordt de dienstverlening verder verbeterd. De Eendragt werkt hard verder aan het aanbieden van veilige en aantrekkelijke pensioenregelingen tegen een redelijke prijs.
aantal polissen
Actieve deelnemers Arbeidsongeschikte deelnemers Premievrij verzekerden Gepensioneerden
Bedragen in mil joenen euro
Uitkeringen Pensioenverplichtingen Mutatie eigen vermogen De Eendragt Belegd vermogen Beleggingsinkomen
TOTAAL RENDEMENT 2009 in %
Verplichtingenportefeuille Beleggingsportefeuille Vastrentende waarden Aandelen Vastgoed Innovatie Totaal inclusief valuta-afdekking Totaal inclusief inflatie afdekking Totale beleggingsopbrengst Nederlandse pensioenfondsen* * WM Universum
pagina 4
1,4 14,6
2009
2008
4.052
3.474
242
270
7.076
6.010
4.447
4.428
15.817
14.182
2009
2008
41,8
40,3
709,6
760,8
18,0
-60,6
1.068,4
1.021,7
39,4
20,1
actieven
solidaire portefeuille
-1,2 8,7 13,5 -5,9 15,3 1,3
0,9 5,0 15,2 -6,8 15,7 -0,7 6,8
EENDRAGTINFO
DE Efteling verwacht veel van samenwerking met De Eendragt Ieder jaar verzekeren zich nieuwe ondernemingen bij De Eendragt. Per 1 januari 2010 werd onder andere De Efteling klant. Financieel directeur Daan van Baarsen vertelt in deze EendragtInfo waarom het sprookjespark voor De Eendragt heeft gekozen.
A
ls eindverantwoordelijke voor de financiën en de personeels- en salarisadministratie van De Efteling is Daan van Baarsen degene die de overstap naar een nieuwe pensioenuitvoerder zo’n tweeënhalf jaar geleden heeft opgestart. Samen met onze externe adviseurs bij Deloitte ben ik op zoek gegaan naar een andere onderneming om onze pensioenregeling bij onder te brengen, vertelt Van Baarsen. Na het opvragen van offertes bij verschillende pensioenuitvoerders is er uiteindelijk voor De Eendragt gekozen. De Eendragt is een relatief kleine onderneming en was misschien een beetje een vreemde eend in de bijt. Wat mij echter enorm aansprak, is dat De Eendragt het grootste gedeelte van de pensioenverplichtingen bijzonder goed afdekt. Hierdoor wordt bijna geen risico meer gelopen voor het basispensioen. Daarnaast is er een
Dat De Eendragt ook na de
Financieel directeur Daan van Baarsen
Dan kun je beginnen met een behoorlijk hoog pensioen, maar als je heel oud wordt, wordt het geld steeds minder waard. Die indexatie na je 65ste vond ik dus heel belangrijk.”
pensioendatum nog indexeert, gaf bij Van Baarsen uiteindelijk de doorslag. ,,Bij een heleboel pensioenuitvoerders is dat niet het geval. extra potje met geld, waarvan de voorwaardelijke indexatie betaald kan worden. Die manier van denken en het feit dat er geen grote beweging zit in de resultaten - en daarmee in de lasten voor de pensioenpremie – hebben mij voor De Eendragt gewonnen, want het pensioen moet wel betaalbaar blijven. Dat De Eendragt ook na de pensioendatum nog indexeert, gaf bij Van Baarsen uiteindelijk de doorslag. Bij een heleboel pensioenuitvoerders is dat niet het geval.
Van Baarsen ziet de samenwerking met De Eendragt de komende jaren met vertrouwen tegemoet. De overgang is goed voorbereid door Deloitte, dus dat is volgens mij redelijk vlekkeloos verlopen. Je hoort soms dat het bijna een jaar kan duren eer de deelnemers de eerste papieren op de mat hebben liggen, maar ik verwacht dat dit bij De Eendragt niet het geval zal zijn. Door een standaard systeem werkt De Eendragt voor zover ik kan overzien zeer snel en efficiënt. Ik hoop dat De Efteling en De Eendragt gezamenlijk tot een hoge kwaliteit van dienstverlening naar de deelnemers toe kunnen komen. Kwaliteit staat bij De Efteling zelf ook hoog in het vaandel. In december hebben we het vakantiepark Efteling Bosrijk geopend en vanaf 1 april dit jaar blijven we het hele jaar door geopend. Zo hopen we meer bezoekers uit België, Duitsland en het noorden van Nederland te trekken.
pagina 5
EENDRAGTINFO
voegen we zelf toe. Joris en de Draak heeft uiteraard een enorme draak die vuur spuwt en water splasht, maar er is ook een groot moeras, want dat is waar de draak normaal huist. Zo’n attractie wordt dus tot in de puntjes gethematiseerd.
Afgelopen jaar hadden we vier miljoen bezoekers. Als je dat wilt blijven bereiken, moet je kwalitatief wel wat bieden natuurlijk. Daarom opent het park vrijwel jaarlijks een nieuwe attractie. Dit jaar is dat Joris en de Draak. Deze attractie gaat op 1 juli open en draait om het sprookje waarin Joris de draak moet verslaan. De draak eet jonge meisjes en Joris is een ridder die de draak wil gaan verslaan, wat hem uiteindelijk natuurlijk lukt. Om dit sprookje heen hebben wij een grote houten achtbaan ontwikkeld, die in de plaats van de Pegasus komt. Het is een hele grote, dubbele achtbaan. Een racer, dus je kunt echt strijden tegen elkaar.
De Efteling is een grote onderneming met ongeveer 750 actieve deelnemers en daarnaast nog een grote groep seizoenskrachten en niet-actieven. Door te kiezen voor dezelfde pensioenregeling voor iedereen, heeft Van Baarsen getracht de overgang zo makkelijk mogelijk te houden. Vroeger hadden we diverse pensioenregelingen en als je daar bij optelt dat we ook heel veel seizoenskrachten hebben, geeft dat qua administratie van onder andere de pensioenen behoorlijk wat werk. Maar onze mensen zijn dat gewend en met De Eendragt is ook goed gekeken naar hoe we dit het beste kunnen aanpakken. Ik vertrouw erop dat de samenwerking prima zal verlopen.
Een nieuwe achtbaan ontstaat niet zomaar, daar komt een heel team van mensen aan te pas. Eerst ontstaat er een idee en wordt er door de directie en de afdeling imaginering bedacht wat voor attractie er precies moet komen. In dit geval was dat een houten achtbaan. Die wordt ingekocht bij een leverancier, maar de content
Rianne Klazinga
•
Geef u op voor elektronische informatie van De Eendragt en krijg 10 euro cadeau Wilt u zo actueel mogelijke informatie ontvangen over uw pensioen? Bent u zuinig op het milieu? Wilt u onnodige kosten besparen? Ga dan naar de website van De Eendragt op www.eendragt.nl. Log in op het Verzekerde deel met uw inlognaam en wachtwoord. En geef u op voor elektronische communicatie. U ontvangt voortaan alle pensioeninformatie, zoals uw pensioenoverzichten en de brochures elektronisch in plaats van per post.
Wat zijn de voordelen van elektronische communicatie?
Altijd actuele gegevens beschikbaar om te lezen en eventueel af te drukken U wordt via e-mail gewaarschuwd als er iets wijzigt U kunt de informatie waar u naar op zoek bent snel en makkelijk vinden Minder papier en transport spaart het milieu Zorgt dat de kosten voor u en uw werkgever niet onnodig stijgen
En bovendien geven wij iedere deelnemer die zich aanmeld voor elektronische communicatie als dank tien euro cadeau. U bespaart immers op onze drukkosten en porto.
pagina 6
EENDRAGTINFO
Beleggingen premieovereenkomsten voor lange termijn Sinds 2006 kent De Eendragt een apart beleggingsbeleid voor premieovereenkomsten. Hiertoe behoren de zuivere DC regelingen, pensioensparen en DC excedent. Ook veel vroegpensioenregelingen zijn omgezet naar premieovereenkomsten toen de overheid eerder stoppen zwaar ging belasten.
S
inds 2008 kennen premieovereenkomsten bij De Eendragt 10 risicoklassen (daarvoor 6). Afhankelijk van de leeftijd van de deelnemer wordt belegd in een combinatie van zakelijke waarden, staatsleningen van Nederland, Duitsland en Frankrijk en banktegoeden. Zakelijke waarden bestaan vanaf dit jaar voor 40% uit internationaal gespreide aandelen, voor 40% uit Nederlandse en Europese niet-beursgenoteerde vastgoedfondsen en voor 20% uit andere risicodragende beleggingen. Jonge deelnemers, die nog lang tot hun pensioen te gaan hebben, zitten met hun geld vooral in zakelijke waarden. Zij kunnen risico nemen, want ze hebben nog tijd om eventuele verliezen goed te maken. Als de pensioendatum dichterbij komt, wordt het steeds belangrijker om het inmiddels opgebouwde kapitaal te beschermen om op 65 jarige leeftijd een mooi (extra) pensioen te kunnen kopen. Daartoe gaan bij het klimmen van de leeftijd meer obligaties en banktegoeden en minder zakelijke waarden in de middelenverdeling. De verhouding zakelijke waarden, staatsleningen en banktegoeden per risicoklasse
staat zowel in het jaarverslag als op de website van De Eendragt (zie algemeen deel, vermogensbeheer, premieovereenkomsten). In 2009 behaalde De Eendragt een weinig spannend rendement op de premieovereenkomsten. Dat kwam doordat de rente licht steeg en voor zakelijke waarden als aandelen en vastgoed een voorzichtig beleid werd gevoerd. Die zelfde aanpak heeft er in 2008 voor gezorgd dat het pensioenkapitaal helemaal of goeddeels in stand bleef. Ook in 2010 zien we dat het beleid zorgt voor een aantrekkelijke opbrengst ondanks de onzekerheden op de financiële markten. In onderstaande tabel staat een overzicht van de totale opbrengst per risicoklasse over verschillende periodes. Ter vergelijking is de totale opbrengst van de bekendste Nederlandse aandelenindex, de AEX index, en van een lange Nederlandse staatslening toegevoegd. Ook bij de premieovereenkomsten belegt De Eendragt voor de lange termijn.
Totale opbrengst premieovereenkomsten
klasse
leeftijd
2006
2007
2008
2009
2010 t/m mei
2006 - mei 2010
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
60-65 57-60 54-57 51-54 48-51 45-48 42-45 39-42 36-39 tot 36
0,0% 3,5% 4,6% 6,9% 8,7% 10,4% 13,8% 17,3% 17,3% 17,3%
1,4% 3,4% 4,0% 5,3% 6,3% 7,3% 9,3% 11,2% 11,2% 11,2%
3,9% 1,0% -0,1% -1,2% -3,7% -6,1% -8,4% -10,7% -13,0% -15,2%
1,0% 2,4% 2,4% 2,4% 2,1% 1,8% 1,6% 1,3% 1,0% 0,7%
0,2% 4,9% 4,9% 4,9% 4,2% 3,5% 2,8% 2,1% 1,4% 0,7%
6,6% 16,1% 16,8% 19,5% 18,3% 17,2% 18,9% 20,4% 16,2% 12,2%
AEX index lange staatslening
13,4% -7,1%
4,1% -7,4%
-53,3% 8,9%
36,4% -3,6%
-4,4% 10,4%
-28,1% -0,4%
pagina 7
EENDRAGTINFO
PENSIOENwoordzoeker Onderstaande woorden zitten kriskras verborgen in het diagram. Ze kunnen van links naar rechts staan, van rechts naar links, van boven naar beneden, van beneden naar boven en schuin van boven naar beneden of van beneden naar boven. Letters mogen meer dan een keer gebruikt worden (IJ=Y). Als alle gegeven woorden in het diagram doorgestreept zijn, vormen de overblijvende letters een zin. Stuur deze zin in en u maakt kans op een leuke prijs! Onder de goede inzendingen verloten we drie cadeaubonnen van € 25.
O C O E W U O B N E O
I
S N E
G E N N M
I
I
K S
P R E N T R A P
S O E
L
P
B
P R Y A G
I
Y
E K A A E N C E A R E A T
S
N R R L V L H L I
P O D K
R
S
T P
J
E R M N
E
E
E W M T
X R Y E O E
I
S
S D
E
I
P
I
N F
L A P
S A K W S A A I
O R E T L R
E V R N B A L N O E Y
F N D E
D E
I
E
N R U I
I
G N
L T Y D P I
M T E
E N S
F N
I
O E N
T D E K E
E N U D R A V G D T G K R I
V R E D N O O L D N
O G K A T T A A
I
S
F
I
E I
Y R D E
B
E N
H E D E M O T
I
E G N
AFKOOP ANW AOW BEDRIJFSTAK BIJSPAREN CONVERSIE DEELNEMER DEELTIJDPENSIOEN DEMOTIE DIENSTJAREN EINDLOON FRANCHISE HIAAT INDEXERING KAPITAALDEKKING LOONDERVING OPBOUW ONTSLAG
PARTNERPENSIOEN PENSIOENVORM PREMIE PREPENSIOEN RESERVERING RUIMTE SALARIS SLAPER VUT
Oplossing van de puzzel van het vorige Eendragt Info luidde:
mevrouw E.J. Kraaijkamp-Bennink te Brummen en mevrouw W. Pieters-van Marwijk te Zoetermeer.
‘DE EENDRAGT IS VOLOP IN ONTWIKKELING OM U NOG BETER VAN DIENST TE ZIJN’ De 3 winnaars van de cadeaubon van € 25,00 zijn: mevrouw S. de Boorder te Bovenkarspel,
De winnaar van de cadeaubon van de origineelste kaart is mevrouw N.J. Vogel-Renning te Almere. Alle prijswinnaars hebben hun prijs inmiddels ontvangen.
COLOFON eendragt info is een uitgave van De Eendragt Pensioen N.V. Adres:
De Boelelaan 7, 1083 H J AMSTERDAM
Telefoon:
020 716 73 01
Fax:
020 716 73 02
E-mail:
[email protected]
M.m.v. Rianne Klazinga Productie:
pagina 8
Paswerk Grafisch, Cruquius
