toerism e
vlaanderen
Het Vlaamse logiesdecreet Met het logiesdecreet streeft de Vlaamse overheid naar kwaliteitsverhoging en kwaliteitsgarantie van het hele toeristische logiesaanbod. Elke toerist die in Vlaanderen overnacht, moet op beide oren kunnen slapen. Zijn hotel, camping, vakantiewoning, gastenkamer, vakantiepark, of andere verblijfsaccommodatie biedt minstens basiskwaliteit en voldoet aan eisen inzake brandveiligheid. Voor de uitbater schept het decreet eerlijke concurrentie met duidelijke spelregels voor iedereen in het Vlaams Gewest.
Inhoud De vijf categorieën
Brandveiligheid
6
Comfortnormen
6
Ruimtelijke ordening
7
4
Promotie
7
6
Meer weten?
8
2
Hotels - Openluchtrecreatieve terreinen - Gastenkamers Vakantiewoningen - Vakantielogies Aanmelden of laten vergunnen Aanmeldingsprocedure - Vergunningsprocedure Overgangsperiode
Vijf categorieën Het logiesdecreet vervangt het hoteldecreet en het decreet over de openluchtrecreatieve verblijven. Het toeristisch landschap is de voorbije decennia immers sterk veranderd en gevarieerder geworden. Met het logiesdecreet is er voortaan één regelgeving voor alle vormen van verblijfsaccommodatie op de toeristische markt*. Het decreet onderscheidt vijf categorieën: hotels, openluchtrecreatieve terreinen, gastenkamers, vakantiewoningen en vakantielogies. Basiskwaliteit Voor elke categorie legt het logiesdecreet basiskenmerken vast en minimumeisen inzake brandveiligheid, comfort, hygiëne en onderhoud waaraan elk logies van de categorie voldoet. Het mag dan de beschermde benaming(en) van de categorie gebruiken, maar niet van een andere categorie. Een bed & breakfast mag zich bijvoorbeeld ook gastenkamer of gastenhuis noemen, maar niet hotel of auberge; en omgekeerd. Deze regeling schept duidelijkheid voor toerist en uitbater, en gaat oneerlijke concurrentie tegen. Een exploitant weet welke kwaliteit de overheid verwacht en is zeker dat de concurrentie dezelfde spelregels moet volgen. Het decreet geldt immers voor bijna elk logies en beschermt de gangbare benamingen in de sector. Niemand mag zich nog gastenkamer, camping, hotel, kampeerautoterrein, enz. noemen als de accommodatie niet voldoet aan de bijhorende voorwaarden. Een vergund logies heeft een herkenningsteken van zijn (sub)categorie dat ook de comfortclassificatie (sterren) vermeldt (behalve bij vakantielogies).
De categorie hotels
De categorie openluchtrecreatieve terreinen
• Een hotel beschikt over minstens vier kamers. De
Een openluchtrecreatief terrein is een uitgerust en
kamers en de sanitaire voorzieningen worden
afgebakend terrein in centraal beheer. Toeristen
dagelijks onderhouden.
kunnen er kamperen of verblijven in openlucht-
• Er is ontbijtmogelijkheid. Andere maaltijden dan
recreatieve verblijven, zoals een verblijfplaats, een
het ontbijt worden in een afzonderlijke ruimte
toeristische kampeerplaats, een kampeerplaats voor
geserveerd. Toeristen hebben geen toegang tot de
kortkampeerders, een kampeerautoplaats of een
keuken.
plaats op de tentenweide.
• Het hotel is tijdens de openingsperiode permanent toegankelijk. • De exploitant of iemand van het management
Er zijn vijf subcategorieën met beschermde benaming(en) camping (of kampeerterrein)
staat permanent ter beschikking van de toeristen
vakantiepark
tijdens hun verblijf.
kampeerautoterrein minicamping
Beschermde benamingen: hotel, hostellerie, motel,
verblijfpark (of ‘kampeerverblijfpark’ als er op
pension, gasthof, auberge.
het verblijfpark geen enkele verblijfplaats is
De comfortindeling: 1 (basiscomfort) tot 5 sterren.
voor een mobiel openluchtrecreatief verblijf) De comfortindeling: 1 (basiscomfort) tot 5 sterren; behalve kampeerautoterrein: basic – comfort.
2
Het Vlaamse logiesdecreet ı Toerisme Vlaanderen
De categorie gastenkamers
De categorie vakantielogies
• Een gastenkamerexploitatie telt één tot maximum
Een accommodatie waarin verbleven en overnacht
15 afgescheiden en uitgeruste kamers waar maxi-
kan worden, maar die niet ingedeeld kan worden in
mum 32 toeristen kunnen overnachten.
één van de vier andere categorieën, valt in de cate-
• De gastenkamers maken deel uit van de éénge-
gorie vakantielogies.
zinswoning van de exploitant of ze liggen in de aanpalende bijgebouwen van die woning. • De exploitant heeft zijn hoofdverblijfplaats in het
Vakantielogies worden onderverdeeld in twee subcategorieën:
toeristisch logies. Er is één gastenkamerexploitatie
vakantielogies
mogelijk per ééngezinswoning en aanpalende ge-
trekkershutten
bouwen. • De ruimte waar de logerende toeristen terechtkun-
Voor vakantielogies is er geen beschermde bena-
nen voor hun ontbijt en eventueel andere maaltij-
ming. Deze categorie is algemeen gehouden om
den, is niet toegankelijk voor derden. Deze ruimte
minder gebruikelijke en nog onbekende, toekomsti-
kan dus geen enkele vorm van café of restaurant
ge logiesvormen te kunnen bevatten.
aannemen. Voor vergunde vakantielogies is geen comfortclasBeschermde benamingen: gastenkamer, bed & break-
sificatie voorzien. Het schild heeft dus geen sterren.
fast, B & B, gastenverblijf, gastenwoning, gastenhuis.
Vakantielogies voldoen wel aan minimumeisen in-
De comfortindeling: 1 (basiscomfort) tot 5 sterren
zake kwaliteit, comfort, hygiëne en veiligheid; pre-
(groen schild).
cies omdat het een doelstelling van het decreet is
De indeling van vergunde gastenkamers in de kunst-
om de basiskwaliteit van het hele logiesaanbod in
steden Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Leuven
Vlaanderen te garanderen.
en Mechelen (bordeaux schild) heeft drie trappen: basic – comfort – luxe.
De Trekkershut is een specifieke subcategorie met welomschreven kenmerken. Trekkershutten zijn te
De categorie vakantiewoningen
vinden op campings, op provinciale domeinen, bij jeugdlogies en bij infokantoren. De trekkershut is
Een vakantiewoning is een uitgeruste woning, studio
wel een beschermde benaming en mag dus alleen
of appartement, waarvoor een persoonlijk gebruiks-
voor deze logiesvorm gebruikt worden.
recht wordt verleend. De toerist krijgt de mogelijkheid om zelf zijn maaltijden te bereiden. Beschermde benamingen: vakantiewoning, vakantieappartement, vakantiestudio, vakantiebungalow, vakantiehuis, vakantievilla, vakantiechalet, vakantieflat. De comfortindeling: 1 (basiscomfort) tot 5 sterren. * Het logiesdecreet geldt niet voor: erkende Toerisme voor Allen verblijven, kampplaatsen, occasionele verblijven bijv. in jeugdhuizen of naar aanleiding van een evenement, verhuur per uur (in bars bijv.) Toerisme Vlaanderen ı Het Vlaamse logiesdecreet
3
Aanmelden of laten vergunnen Iedereen (personen, bedrijven, organisaties) die in het Vlaamse Gewest een toeristisch logies wil verhuren of uitbaten, moet dat logies vooraf aanmelden of laten vergunnen bij Toerisme Vlaanderen. Het is dus niet toegelaten om toeristische verblijfsaccommodatie op de toeristische markt aan te bieden dat niet aangemeld of vergund is. Op die manier beschermt de overheid de consument, want elk logies – aangemeld of vergund – moet aan de minimumnormen van zijn categorie voldoen. Aanbieden op de toeristische markt is zeer ruim. Van zodra men een toeristisch logies in Vlaanderen bekend maakt aan de buitenwereld, valt het onder het logiesdecreet. Of dat gebeurt via internet, een advertentie in een krant of ledenblaadje, het prikbord van de supermarkt, flyers, enz. speelt geen rol. Maar wie aan vrienden bijv. zijn appartement aan zee verhuurt, hoeft dat tweede verblijf niet aan te melden als toeristisch logies, zolang men het niet bekendmaakt aan de buitenwereld. Als op hetzelfde domein meer dan één (sub)categorie van logies voorkomt (bijv. gastenkamers en vakantiewoning) dan is voor elke (sub)categorie afzonderlijk een vergunning of aanmelding nodig. Op www.toerismevlaanderen.be vind je lijsten van vergunde hotels en openluchtrecreatieve terreinen. In de toekomst zal de consument daar in een register kunnen nagaan of een logies vergund of aangemeld is.
meldingsplichtig
vergunningsplichtig
elke vakantiewoning
elk hotel vakantielogies en gastenkamers
maximum twee kamers en
minstens drie kamers en voor minstens
voor maximum acht toeristen
negen toeristen
openluchtrecreatieve terreinen
maximum twee plaatsen voor
minstens drie plaatsen voor openlucht-
openluchtrecreatieve verblijven en
recreatieve verblijven en voor minstens
voor maximum acht toeristen
negen toeristen
De exploitant van een vergunningsplichtig logies bewijst dat het aan de basiskenmerken en minimumeisen voldoet door bij de vergunningsaanvraag documenten voor te leggen. De exploitant van een meldingsplichtig logies verklaart op eer dat het zo is. Toerisme Vlaanderen kan ter controle wel de nodige documenten, attesten en keuringsbewijzen opvragen. De overheid heeft de aanmeldingsprocedure voor kleinschalige logies en vakantiewoningen administratief eenvoudig gehouden om geen bijkomende drempels op te werpen. Voor deze uitbaters is de toeristische verhuur geen hoofdactiviteit. Toerisme Vlaanderen en de sectororganisaties moedigen eigenaars van een meldingsplichtig logies aan om vrijwillig een vergunning aan te vragen. Het logies geniet dan van de voordelen van vergunde logies.
4
Het Vlaamse logiesdecreet ı Toerisme Vlaanderen
De procedures ‘Ambtshalve’ vergunnen
2 Binnen 10 werkdagen stuurt Toerisme Vlaanderen een ontvangstmelding.
Een toeristisch logies dat al een vergunning heeft
aanvraag is volledig: een inspecteur van Toerisme
op grond van de twee vorige decreten (hotels,
Vlaanderen maakt telefonische afspraak voor een
openluchtrecreatieve verblijven en sommige gas-
inspectie ter plaatse.
tenkamers en vakantiewoningen) wordt binnen de
aanvraag is onvolledig: Toerisme Vlaanderen
twee jaar (dus voor 31 december 2011) ‘ambtshalve’
vraagt om de aanvraag te vervolledigen binnen
opnieuw vergund. Toerisme Vlaanderen zal de ver-
de drie maanden.
gunningsprocedure zelf opstarten. 3 De inspecteur: Het logies kan op dat moment eventueel van (sub) categorie veranderen of een andere comfortclassificatie krijgen.
controleert of het logies beantwoordt aan basiskenmerken en minimumnormen? bepaalt comfortclassificatie op basis van de comfortnormen van de categorie. Logies voldoet minstens aan de basisnormen van
Een logies aanmelden
de categorie of subcategorie.
Om een logies aan te melden, bezorgt de uitbater een ingevuld aanmeldingsformulier aan de juiste dienst van Toerisme Vlaanderen (zie p. 8). In de loop van 2010 kan dat ook online via www.toerismevlaanderen.be/logiesdecreet.
Een
administratief
dossier bezorgen, hoeft niet. Uitbaters horen zich wel goed te informeren over de basisnormen inzake brandveiligheid, kwaliteit en comfort voor de (sub)categorie van hun logies. Zij verklaren bij de aanmelding immers op eer dat hun logies aan die basisvoorwaarden voldoet. 4 Binnen 30 werkdagen na ontvangstmelding: Toerisme Vlaanderen kent de vergunning toe of
Een vergunning aanvragen
weigert ze. De burgemeester van de gemeente waar het lo-
Uitbaters die voor hun logies een vergunning wen-
gies gelegen is, ontvangt een afschrift.
sen aan te vragen, verzamelen best vooraf de nodige documenten en attesten. (Een checklist bevindt
Wie niet akkoord gaat met een geweigerde vergun-
zich op www.toerismevlaanderen.be/logiesdecreet)
ning of met de toegekende comfortclassificatie, kan beroep aantekenen bij de minister van Toerisme.
1 Stuur Toerisme Vlaanderen (aangetekend of fax) het ingevulde aanvraagformulier (informatie over logies en exploitant)
Een logies uit Brussels Gewest
de bijhorende documenten (brandattest, plattegrond, document van stedenbouw, etc.)
Een exploitant van een logies dat in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ligt, kan bij Toerisme Vlaan-
In de loop van 2010 gaat stapsgewijs een ‘Vlaams
deren vrijwillig een vergunning aanvragen.
logiesinformatiesysteem’ of VLIS van start. De exploitant kan dan online een aanmelding of
Download het aanvraag- of aanmeldingsformulier
vergunningsaanvraag uitvoeren en zijn dossier up-
via www.toerismevlaanderen.be/logiesdecreet
daten via www.toerismevlaanderen.be/mijnlogies.
Toerisme Vlaanderen ı Het Vlaamse logiesdecreet
5
De overgangsperiode Het logiesdecreet bepaalt dat een logies zich vóór de opening aanmeldt of vergund moet zijn. Tussen 1 januari 2010 en 31 december 2012 is er een overgangsperiode voorzien. Logies met vergunning op 31 december 2009 > ambtshalve vergunning (zie p.5) Logies zonder vergunning op 31 december 2009: Meldingsplichtig? > voor 31 december 2010
Vergunningsplichtig? > voor 31 december 2012
Vakantiewoningen en kleinschalige gastenka-
Gastenkamers, openluchtrecreatieve terreinen
mers, openluchtrecreatieve terreinen en vakan-
en vakantielogies die
tielogies die
geen vergunning (hoefden te) hebben op
geen vergunning (hoefden te) hebben op
vergunningsplichtig zijn op grond van het
grond van de twee voorgaande decreten,
meldingsplichtig zijn op grond van het lo-
giesdecreet,
grond van de twee vroegere decreten, logiesdecreet,
verkrijgen voor 31 december 2012 een vergun-
worden voor 31 december 2010 aangemeld bij
ning. De aanvraagprocedure moet dus vroeger
Toerisme Vlaanderen.
starten.
Brandveiligheidsnormen Geheel in de filosofie van het decreet heeft de overheid brandveiligheidsnormen vastgelegd die rekening houden met de categorie en de omvang van het logies. Ze staan beschreven in de bijlagen van het brandveiligheidsbesluit. Ook voor logies die zich slechts moeten aanmelden gelden er brandveiligheidsnormen.1
Brandveiligheidsattest vergunde logies • Logies dat moet voldoen aan Bijlage 2 van het brandveiligheidsbesluit: uitbater contacteert de erkende keuringsinstantie die is aangeduid2 om de brandveiligheid te controleren en een attest af te leveren.3 • Overige logies: uitbater vraagt bij de burgemeester een controle door de brandweer aan. Voldoet het logies aan de branveiligheidsnormen dan levert de burgemeester het brandveiligheidsattest af.3
1 Een schema van welke bijlage met brandveiligheidsnormen geldt voor welk type logies, bevindt zich op www.toerismevlaanderen.be/logiesdecreet 2 De overheid moet nog een concessie afsluiten met een erkende keuringsinstantie. 3 Uitgereikte attesten aan reeds vergunde logies behouden hun geldigheid. Nieuwe attesten zijn 7 jaar geldig.
Comfortnormen Het ene hotel biedt al meer comfort en service dan het andere. De ene vakantiewoning is luxueuzer dan de andere. Om de toerist een houvast te geven, kent Toerisme Vlaanderen sterren of een omschrijving toe aan vergunde logies. De indeling in een comfortclassificatie gebeurt op basis van comfortnormen. Voldoet een logies aan de basisnormen van de (sub) categorie, dan ontvangt het automatisch één ster of de vermelding ‘basic’ bij zijn vergunning. Biedt het logies meer comfort of service dan ontvangt het meer sterren of een hogere vermelding. De indeling in een ‘comfortclassificatie’ gebeurt op basis van verplichte normen en facultatieve normen.
6
Het Vlaamse logiesdecreet ı Toerisme Vlaanderen
Per comfortclassificatie moet een logies een verplicht comfortpakket aanbieden. Daarnaast verzamelt het punten voor allerlei facultatieve comfortnormen. Per comfortclassificatie is een minimum aantal punten opgelegd. Hoe hoger de comfortclassificatie hoe meer comfort en service de normen opleggen en hoe kleiner het facultatief aandeel. De facultatieve normen geven de uitbater meer mogelijkheden om met de eigenschappen en het profiel van zijn logies een zo goed mogelijke comfortclassificatie te verwerven. Het logies hoeft niet aan alle normen te voldoen maar kan zich profileren (en punten halen) door bijvoorbeeld specifiek comfort aan te bieden voor een bepaalde doelgroep: airco, breedband, kindvriendelijkheid, wellness, enz. De facultatieve normen belonen ook extra service (een welkomstdrankje, enz.).
Ruimtelijke ordening De overheid wenst dat een toeristisch logies in orde is met de regelgeving inzake de ruimtelijke ordening. Dat betekent dat een logies bij de vergunningsaanvraag een stedenbouwkundige vergunning, attest, uittreksel of document voegt, waaruit blijkt dat het logies hoofdzakelijk vergund is; of een document waaruit blijkt dat er voor het toeristisch logies geen stedenbouwkundige vergunning vereist is (te verkrijgen bij de dienst Stedenbouw van de gemeente waar het logies ligt).
Promotie Aan de verplichte of vrijwillige vergunning hangen voordelen vast voor logiesuitbater en consument.
Herkenningsteken
Elk vergund logies ontvangt een herkenningsteken. Bij vakantiewoningen komt dat goed zichtbaar bij de toegangsdeur, bij de overige categorieën wordt het goed zichtbaar bij de hoofdingang aangebracht. Het teken is een kwaliteitslabel voor toeristen dat vertrouwen wekt en de graad van comfort vermeldt. De exploitant mag het gebruiken in zijn promotie (bijv. op een folder of website).
Websites en brochures
Vergunde logies met comfortclassificatie genieten van promotie door Toerisme Vlaanderen. De toerist vindt ze op www.vlaanderen-vakantieland.be en op de buitenlandse consumentenwebsites van Toerisme Vlaanderen; via het portaal www.visitflanders.com. Ook de consumentenbrochures van Toerisme Vlaanderen zoals de Vlaanderen-Vakantielandbrochure of buitenlandbrochures staan enkel open voor vergunde logies met comfortclassificatie. Dat geldt ook voor workshops, persreizen of gezamenlijke stands op internationale beurzen die Toerisme Vlaanderen organiseert.*
Breed engagement
De diensten van toerisme van de provincies, steden en gemeenten hebben afgesproken om dezelfde filosofie te hanteren. Ook zij promoten enkel vergunde logies met comfortclassificatie.
Overgangsperiode
Voor de promotie is een overgangsregeling afgesproken. 2010 is daarbij een overgangsjaar waarin logiesuitbaters hun vergunning in orde kunnen maken indien zij er geen hebben. Intussen blijven ze aanwezig op websites en in brochures. Voor brochures die in 2011 verschijnen geldt dat logies kunnen intekenen als ze vergund zijn of een vergunningsaanvraag lopen hebben als de intekenperiode in 2010 verstrijkt. Vanaf 2011 voert Toerisme Vlaanderen enkel promotie voor vergunde logies. * De categorie Vakantielogies vormt een uitzondering. Een vakantielogies ontvangt een vergunning zonder comfortclassificatie. Het heeft dus wel een herkenningsteken maar geniet geen promotie; aangemelde logies evenmin. De subcategorie Trekkershut heeft wel een classificatie en kan gepromoot worden.
Toerisme Vlaanderen ı Het Vlaamse logiesdecreet
7
Meer informatie nodig? Een vergunning aanvragen of een logies aanmelden Download het aanmeldings- of het aanvraagformulier van www.toerismevlaanderen.be/logiesdecreet of vraag het formulier aan bij de diensten van Toerisme Vlaanderen.
Op deze e-mailadressen kan u ook terecht met
Stuur het ingevulde formulier aangetekend naar
Toerisme Vlaanderen
[email protected]
(categorie van het logies)
[email protected]
Grasmarkt 61
[email protected]
1000 Brussel
vragen over het logiesdecreet:
[email protected] [email protected]
Of fax het naar : 02 504 03 66
Meer info? Op de website www.toerismevlaanderen.be/logiesdecreet vind je per logiescategorie
alle informatie over hoe je een logies correct aanmeldt of een vergunning aanvraagt
het aanvraagformulier voor een aanmelding of voor een vergunning
een checklist vergunningsaanvraag
de voorwaarden en normen waaraan een logies moet voldoen
voorbeelddocumenten
Je kan er ook een brochure per categorie downloaden of op papier aanvragen. (vanaf begin 2010) De volledige regelgeving Op de website van het Departement internationaal Vlaanderen vind je de integrale regelgeving: http://iv.vlaanderen.be/ > Toerisme > ontwerp van regelgeving > logiesdecreet • decreet van 10 juli 2008 betreffende het toeristisch logies en aanverwante parlementaire documenten • besluit van de Vlaamse Regering van 15 mei 2009 tot uitvoering van het decreet van 10 juli 2008 (exploitatiebesluit) en het ministerieel besluit van 27 november 2009 met nadere openings- en exploitatievoorwaarden • besluit van de Vlaamse Regering van 11 september 2009 tot vaststelling van de specifieke brandveiligheidsnormen waaraan het toeristische logies moet voldoen • ministerieel besluit van 27 november 2009 tot bepaling van de classificatienormen inzake comfort voor een vergund toeristisch logies • ministerieel besluit van 27 november tot bepaling van de herkenningsschilden van een vergund toeristisch logies.
Deze brochure geeft slechts een algemene beschrijving van het logiesdecreet. Alleen de teksten van de regelgeving hebben juridische kracht. Toerisme Vlaanderen - Grasmarkt 61 - 1000 Brussel V.U.: Peter De Wilde, Wettelijk Depot: D/2010/5635/10
8
toerism e
vlaanderen
Het Vlaamse logiesdecreet ı Toerisme Vlaanderen
