Het nieuwe IK. Groeien in cultuur. Di 25 januari 2011 Vooruit Gent

PROGRAMMA

Het nieuwe IK

Groeien in cultuur Di 25 januari 2011Vooruit Gent

Welkom CANON Cultuurcel en het Vlaams Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media, in samenwerking met kunstencentrum Vooruit en Cultuurnetwerk Nederland, heten u van harte welkom op de Dag van de Cultuureducatie 2011! Dit jaar kiezen we ervoor om cultuureducatie op de kaart te zetten onder de noemer ‘Het nieuwe ik… Groeien in cultuur’. Vanuit een nieuwe kijk op identiteit gaan we op zoek naar de rol die cultuur en onderwijs spelen in het groeiproces van ieder kind, ieder mens: ‘Wie ben ik?’, ‘Wat weet ik van vroeger nog?’, ‘Wat maakt mij tot wie ik ben?’… Ook u heeft zich deze vragen vast al gesteld. Wij stelden ze aan prominente denkers en doeners: psycholoog en hoogleraar Paul Verhaeghe, schrijvers Erwin Mortier en Kader Abdolah, museumexperts Patrick Allegaert en Piet Chielens, antropologe Marita De Sterck en kinderrechtencommissaris Bruno Van Obbergen, pedagogen Jan Masschelein en Geert Kelchtermans, filosoof Marc Colpaert en theatermaker Chokri Ben Chikha... Samen met hen en vele anderen bieden we u een gevarieerd programma vol inspirerende visies, boeiende verhalen en praktijkvoorbeelden, beklijvende ervaringen en nog veel meer! Ambrosia’s Tafel, de kunsten erfgoededucatieve organisatie die specifiek werkt rond multimediale geletterdheid of mediawijsheid, zorgt voor de audiovisuele omkadering. Worden we geboren met een identiteit? Of ontwikkelen we die vooral na de geboorte? Welke rol spelen volwassenen, leerkrachten en (educatieve en artistieke) begeleiders in dit proces? Wat is de essentiële culturele rol van het onderwijs? In welke mate zijn we ons hiervan bewust? Is die bewustwording – een cultureel zelfbewustzijn – een goede zaak? En welke rol kan u daar in spelen? Vanuit een vernieuwde kijk op identiteitsontwikkeling en de rol van cultuur daarin, willen we iedereen die betrokken is bij cultuureducatie de mogelijkheid bieden om gedachten, ideeën, praktijken en ervaringen uit te wisselen. Of u nu leerkracht, pedagogisch begeleider, publiekswerker, beleidsmedewerker, kunst- of cultuureducator, vormingswerker, jeugdanimator, inspecteur… bent, in Vlaanderen of in Nederland: we willen u stimuleren om buiten de lijntjes te kleuren en de eigen praktijk op een verrassende manier aan te pakken! In dit programmaboekje vindt u alvast alle inhoudelijke en praktische informatie over het verloop van de dag. Omdat één beeld soms meer uitdrukt dan honderd woorden, maken we daarbij gebruik van metaforen. Deze metaforen zeggen iets over de relatie van het ‘ik’ tot zijn onmiddellijke omgeving en de manier waarop identiteit tot stand komt. Ze kunnen dienen als hulpsleutels om het thema vanuit verschillende invalshoeken te bekijken. Na dit dagprogramma sluiten we voor het eerst af met een artistiek éénavondfestival voor een groot publiek. Erwin Mortier, Kader Abdolah, Paul Verhaeghe, Bonom en The bear that wasn’t tekenen present voor ‘Een nieuwe kijk op identiteit’. Ambrosia’s Tafel zorgt voor de audiovisuele intermezzi. De organisatoren 1

Dagoverzicht 09.30-9.30u

Onthaal en registratie met koffie

09.30-9.45u

Startschot door de dagvoorzitter en organisatoren

09.45-10.15u

Keynote 1: Identiteit in tijden van eenzaamheid (Paul Verhaeghe)

10.15-11.00u

Het thema door een andere bril

11.10-12.40u

Keuzeblok 1: Sessies

Sessie 1: Sessie 2: Sessie 3: Sessie 4: Sessie 5: Sessie 6: Sessie 7:

De Meester - Narratief-biografisch op zoek naar de professionaliteit van leerkrachten De Horizon – De Wortels: Jongeren en hun culturele identiteit Het Huis – De Spiegel: Methodiek intergenerationeel leren voor het proces van identiteitsvorming De Andere - Spiegel en gevaar De Weg – Het Verhaal: Met en voor je kleinkind schrijven in de klas of elders? Het Kind – De Moeder: Groeien in verhalen De Spiegel - Wie ben ik? Jezelf mogen zijn

12.45-13.00u

Aperitiefgesprekken

13.00-14.00u

Lunch

2

14.00-14.30u

Keynote 2: Het verhaal (Kader Abdolah)

14.40-16.10u

Keuzeblok 2: Sessies

Sessie 8: Sessie 9: Sessie 10: Sessie 11: Sessie 12: Sessie 13: Sessie 14:

De Meester - Wat is de rol van de volwassene in het groeien en leren van het kind? De Weg – Het Verhaal: Digital Storytelling – This is it! My Story! Het Huis - Intergenerationeel leren met inspiratie De Andere - Het gevaarlijk kind De Reis - We can take the power back. Rage against the machine De Reis - D. I. Y. identity?! Inspiratiesessie De Spiegel - Cultuureducatie en identiteit: de praktijk

16.15-16.45u

Indrukken van de dag en artistieke uitsmijter

16.45-17.30u

Afsluitende receptie

3

Opening STARTSCHOT DOOR DE DAGVOORZITTER en ORGANISATOREN

9.30-9.45 u Theaterzaal

We starten samen de dag met dagvoorzitter Kathy Lindekens, Marijke Verdoodt van ACCE van het Vlaams Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media en Brecht Demeulenaere van CANON Cultuurcel van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Kathy Lindekens verwierf nationale bekendheid als moeder van alle Kattekwaad. Met dat originele kinderprogramma op Radio 1 maakte ze naam en faam in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Engagement is altijd haar handelsmerk geweest, hetzij als motor van Kom op Tegen Kanker, hetzij als politica. De licentiate vertaler was ook zeventien jaar lang anker van diverse sportprogramma’s en na een politieke loopbaan van acht jaar nam ze de presentatiedraad weer op met ‘Allemaal Sam’ op Radio 2. Sinds 2008 is zij de motor achter een aantal participatieve jongerenprojecten zoals ‘De Overname’. Ze kan dan ook worden beschouwd als de jongerenambassadeur van de VRT. Keynote 1: Paul Verhaeghe “Identiteit in tijden van eenzaamheid”


De identiteit van een kind bestaat vooreerst enkel in de fantasie van de moeder. Een mens wordt immers niet met een identiteit geboren, maar wel met het sterke verlangen een identiteit te ontwikkelen. Hoe dat existentialistische en culturele proces in zijn werk gaat, verkent professor Paul Verhaeghe in zijn openingslezing.

Spreker: Paul Verhaeghe, klinisch psycholoog en psychoanalyticus, werkte in het begin van zijn carrière in de ambulante geestelijke gezondheidszorg met volwassenen, en later in de bijzondere jeugdzorg met kinderen. Daardoor kreeg hij al vroeg een besef van hoe maatschappelijke factoren, naast familiale, bepalend kunnen zijn voor psychosociale problemen. Vandaag doceert hij als gewoon hoogleraar aan de universiteit Gent ‘Psychoanalytische therapie’ en ‘Klinische psychodiagnostiek’. In 2009 publiceerde hij Het einde van de psychotherapie waarin hij de negatieve invloeden van het huidige economische bestel op wetenschap, gezondheidszorg en zelfs identiteit bespreekt.

4

Het thema door een andere bril


In deze plenaire sessie laten we, na de lezing van professor Verhaeghe, verschillende verhalen en beelden op u los van mensen die allemaal - in hun eigen taal en op hun manier - ‘vertellen’ en tonen wat identiteit voor hen betekent, wat kunst en cultuur met hen doet en hoe ze hierdoor groeien. Auteur Erwin Mortier, museumexpert Piet Chielens en Ambrosia’s Tafel, de kunsten erfgoededucatieve organisatie die specifiek werkt rond multimediale geletterdheid of mediawijsheid, komen onder meer aan bod. Ook Vlaams minister bevoegd voor Onderwijs en Jeugd, Pascal Smet, en Vlaams minister bevoegd voor Cultuur, Joke Schauvliege, geven hun kijk op het thema. De toon wordt gezet voor de rest van de dag én u krijgt een voorproevertje van het avondprogramma.

5

Sessies De sessies, die het centrale thema verder uitspitten, zijn verdeeld over twee keuzeblokken (vooren namiddag). Voor de sessies worden verschillende formats aangeboden: Uiteenzettingen: Enkele gastsprekers worden uitgenodigd om hun visie te geven over het onderwerp. Deze worden vervolgens – veelal op interactieve wijze – getoetst aan voorbeelden uit de praktijk. Praktijkvoorbeelden: Voorbeelden van inspirerende projecten, initiatieven en trajecten worden met het publiek gedeeld. Verhalen van vallen en opstaan, met handige tips en succescriteria. De bezielers achter deze praktijken doen hun relaas en gaan ook in op de toepasbaarheid ervan in andere contexten. Workshops: Het ‘aan den lijve ondervinden’ werkt nog altijd het best. Zelf doen en ervaren is dan ook de regel tijdens deze actieve workshops. Discussie: Actoren uit de betrokken sectoren en met uiteenlopende invalshoek (praktijkwerkers, ervaringsdeskundigen, academici…) gaan in debat. Meningen worden met elkaar en met het publiek uitgewisseld. Keuzeblok 1: Sessies 1 t.e.m. 7

11.10-12.40 u Sessielokalen

Sessie 1: DE MEESTER “Narratief-biografisch op zoek naar de professionaliteit van leerkrachten” • Uiteenzetting Als leerkrachten spontaan spreken over hun werk vertellen ze verhalen. Die vaststelling bracht Prof. Dr. Geert Kelchtermans ertoe om die loopbaanverhalen of professionele (auto)biografieën te gebruiken in zijn onderzoek over leraarschap, de typische professionaliteit ervan en hoe die zich ontwikkelt. De zorgvuldige interpretatie van de gegevens uit uitvoerige biografische interviews bracht hem tot een gefundeerd begrippenkader over professioneel leraarschap, maar ook tot inzicht in de kracht van het verhalend denken en spreken om leraren verder te vormen. In deze lezing vertrekt Kelchtermans van concrete biografiefragmenten om de kracht te illustreren van het narratief-biografisch perspectief voor zowel de onderwijspraktijk als het onderwijsonderzoek. Tegen het technisch-instrumentele van spreken over leraarschap, dat domineert in de onderwijskunde, pleit hij voor een andere taal, die andere dimensies opnieuw erkent, denkbaar en zegbaar maakt. Een taal waarin bijvoorbeeld de kwetsbaarheid en passiviteit die zo essentieel zijn in goed leraarschap opnieuw hun plaats krijgen.

Spreker: Geert Kelchtermans studeerde pedagogische wetenschappen en filosofie aan de K.U.Leuven, waar hij nu werkzaam is als gewoon hoogleraar en verantwoordelijke voor het Centrum voor Onderwijsbeleid, -vernieuwing en Lerarenopleiding. Hij publiceerde en redigeerde een tiental boeken en publiceerde ook uitgebreid in nationale en internationale vaktijdschriften. Geert Kelchtermans is gehuwd en vader van twee zoons. 6

Sessie 2: DE HORIZON – DE WORTELS “Jongeren en hun culturele identiteit” • Discussie Identiteit is het resultaat van ieders unieke levensgeschiedenis. Jongeren komen tot hun verhaal, een eigen verhaal door confrontatie met vele andere verhalen, die van hun ouders; voorouders… De vraag hierin is wat je dan al dan niet meeneemt in het kneden van je eigen persoon, welke sporen je zelf nog kan zien of identificeren, welke elementen van waar je komt nog herkenbaar zijn in je eigen ik… We willen oog hebben voor de gelaagdheid van elke jongere, de jongere als knooppunt waar vele lijnen samenkomen. Lijnen van families, culturen… De weg die jongeren hierin afleggen, is gekenmerkt door verschillende ontmoetingen, door botsingen, het vinden van gelijkgestemden. In deze sessie laten we jongeren zelf aan het woord om in te gaan op wat voor hen cruciaal was in het vinden van hun eigen weg, en het construeren van hun eigen verhaal uit alle verhalen die hen aangereikt worden, vertrekkende vanuit de gezinsomgeving. Het gesprek wordt geleid door Sibo Kanobana. Stellingen m.b.t. de meervoudige identiteit die we allemaal hebben, de attitude t.a.v. alles waarmee we in contact komen… vormen de leidraad van het gesprek. Zegden reeds toe: Roy Gamon, Kenniesha Laurel, Gaëtan Namuisi en Wannes Nimmegeers.

Moderator: Sibo Kanobana is projectmedewerker Taalbeleid van de Cel Diversiteit en Gender van de Universiteit Gent. Hij nam deel aan het KifKif project ‘Ideaal Brussel’, waarbij, onder leiding van filosoof, politoloog en documentairemaker Bleri Lleshi, jongeren reflecteerden over zichzelf, ‘de ander’ en het leven in Brussel. Hij publiceerde in 2010 samen met Kathleen Ghequière & Filip Claus ‘De bastaards van onze kolonie. Verzwegen verhalen van Belgische metissen.’ Kenniesha Laurel is afgestudeerd in ‘onthaal & public relations’. Momenteel volgt ze nog een bacheloropleiding aan de Karel de Grote Hogeschool, ‘event- en projectmanagement’. Kenniesha is wat je noemt een halfbloed, metisse, melk chocolaatje,… Ze is namelijk half Belg en half AfroAmerikaan. Een combinatie die twee uiterste culturen verenigt. ‘It can be a blessing and a curse.’ Afstammen van slaven als voorouders is altijd een extra motivatie geweest om hen trots te maken in alles wat ze doet. Verder heeft ongeveer 80% van haar vriendengroep een andere culturele achtergrond dan zijzelf. Iets dat op haar zwarte lijst staat? Het gebruik van het N-woord! Gaëtan Namuisi is momenteel werkzaam als vertegenwoordiger voor de firma PMV Belgium. Deze firma levert diensten aan de farmaceutische en medische sector. Zo’n 3 jaar terug studeerde hij af op de plantijnhogeschool als “industrial sales engineer”. Tijdens zijn studentenjaren heeft hij actief deelgenomen aan het studentenleven door onder meer Vice-Praeses te zijn van studentenclub als ook deel genomen te hebben aan verschillende raden binnen de scholen groep. Telkens heeft hij mede door zijn achtergrond originele invalshoeken geformuleerd en dingen beleefd die niet onmiddellijk met zijn achterban in relatie worden gebracht!

7

Wannes Nimmegeers werd na veel omzwervingen fotograaf en combineert zijn studies fotografie momenteel met een lerarenopleiding. Zijn zoeken bevindt zich vooral in het sociaal-artistieke, vanuit de overtuiging dat kunst banden kan aanreiken en niet alleen gefocust mag zijn op het individuele. Op zoek naar de sensibiliserende mogelijkheden van zijn medium zal Wannes zijn eindwerk daarom opbouwen rond een wijk waarvan de identiteit nooit vastligt, maar constant geherconstrueerd wordt. Sessie 3: HET HUIS – DE SPIEGEL “Methodiek intergenerationeel leren voor het proces van identiteitsvorming” • Uiteenzetting Allerlei mensen en facetten uit de lokale omgeving (ouders, broers, zussen, grootouders, het huis of de straat waarin je opgroeit, de buurtwinkel om de hoek, de buurvrouw, je oude schoolgebouw…) beïnvloeden het ‘ik’ in het vormen van een eigen identiteit en in het bewust worden van die identiteit. Identiteit wordt altijd gevormd in relatie tot anderen. Welke rol kunnen die lokale omgeving, die verschillende leefwerelden spelen in het proces van identiteitsvorming? Intergenerationeel leren is een interessant methodisch proces voor cultuureducatie en draagt via deze weg bij tot het proces van identiteitsvorming.

Sprekers: Ethel Thuyn is bachelor wetenschap en dramadocente van opleiding. Als medewerker van WOCK geeft ze toelichting bij het project ‘Home Claire’. WOCK is ingebed in de Pedagogische Begeleidingsdienst en de Dienst Kunsten van de Stad Gent. WOCK maakt de verbinding tussen Onderwijs en Cultuur en werkt netoverschrijdend voor alle scholen en culturele actoren in Gent. WOCK wil – door middel van creativiteit, kunstbeleving en interactie met cultuur en kunstvormen in het onderwijs - de kinderen en jongeren stimuleren in hun persoonlijke, sociale en culturele ontplooiing. Griet Verschelden is sociaal agoog van opleiding en doctor in de pedagogische wetenschappen. Griet is verbonden als docent aan de opleiding sociaal werk, departement sociaal-agogisch werk, Hogeschool Gent. Griet Verschelden werkte in het verleden samen met Hans Van Ewijk aan een eigenzinnige benadering van het thema ‘cultuur beleven tussen generaties’, om op een reflectieve en kritische manier naar intergenerationele praktijken en het daarbij horende beleid te kijken. De focus in haar huidig onderzoek ligt op sociaal-cultureel werk, samenlevingsopbouw en vrijwilligerswerk vanuit een sociaal-pedagogisch perspectief. Voorheen deed ze een doctoraatsonderzoek naar leerlingenbegeleiding, en werkte ze als doctor-assistent aan de Universiteit Gent. Voor deze sessie wordt samengewerkt met FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. FARO heeft zich het voorbije jaar samen met een aantal andere cultureel erfgoedorganisaties verdiept in het proces van ‘intergenerationeel leren’ en educatieve werking in gezinscontext.

8

Sessie 4: DE ANDER “Spiegel en gevaar” • Uiteenzetting De Ander is in eerste instantie de spiegel waaruit je je identiteit haalt. Daarbij vergeet men dat de vluchtelingen van nu wij zijn, 60 jaar geleden. Iedereen heeft ooit ook moeten vluchten. Dit is een spiegel die we niet meer willen zien. Bij het vormen van identiteit speelt de Ander een grote rol. De Ander biedt ons een spiegel van waaruit we onze identiteit halen. In veel is de Ander onze gelijke, maar hij of zij boezemt ons ook angst in. Misschien is de Ander gevaarlijk? Voortbouwend op zijn openingslezing gaat Paul Verhaeghe dieper in op deze metafoor. Aan zijn zijde: schrijver Erwin Mortier en Piet Chielens, coördinator van het toonaangevende In Flanders Fields Museum. Samen verkennen ze met persoonlijke verhalen en vanuit onze gedeelde herinnering de contouren van de Ander. Ze nemen ons mee op een pad dat ons leidt langs de kindertijd, de Eerste Wereldoorlog en de verhalen van de vluchtelingenkinderen van nu.

Sprekers: Paul Verhaeghe, klinisch psycholoog en psychoanalyticus, werkte in het begin van zijn carrière in de ambulante geestelijke gezondheidszorg met volwassenen, en later in de bijzondere jeugdzorg met kinderen. Daardoor kreeg hij al vroeg een besef van hoe maatschappelijke factoren, naast familiale, bepalend kunnen zijn voor psychosociale problemen. Vandaag doceert hij als gewoon hoogleraar aan de universiteit Gent ‘Psychoanalytische therapie’ en ‘Klinische psychodiagnostiek’. In 2009 publiceerde hij Het einde van de psychotherapie waarin hij de negatieve invloeden van het huidige economische bestel op wetenschap, gezondheidszorg en zelfs identiteit bespreekt. Piet Chielens is geboren en woonde lange tijd in Reningelst in de Westhoek van Vlaanderen, waar hij opgroeide met de verhalen en de graven van de Grote Oorlog. Hij is coördinator van het In Flanders Fields Museum te Ieper (sedert 1996) en was tot maart 2007 artistiek directeur van Vredesconcerten Passendale (sedert 1992). Hij was en is de inhoudelijk verantwoordelijke voor beide instellingen en werkte zodoende mee aan talrijke publicaties (CD’s, gidsen, catalogi, boeken). Erwin Mortier maakte in 1999 zijn debuut met de roman Marcel, die bekroond werd met de Gerard Walschapprijs, de Van der Hoogtprijs en het Gouden Ezelsoor. Mortiers tweede roman, Mijn tweede huid werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en De Gouden Uil. Zijn poëziedebuut Vergeten licht (2001) ontving de C. Buddingh’-prijs. In 2002 volgden de roman Sluitertijd en de essaybundel Pleidooi voor de zonde. In oktober 2008 verscheen de alom bejubelde roman Godenslaap, bekroond met de Ako-literatuurprijs 2009. Mortiers werk als dichter werd in 2009 gebundeld in Voor de Stad en de Wereld. Alle gedichten tot dusver.

9

Sessie 5: DE WEG – HET VERHAAL “Met en voor je kleinkind schrijven in de klas of elders?” • Workshop Levensverhalen schrijven met grootouders en kleinkinderen in en buiten de school... “Oma, waren er vroeger ook ijsjes op school?” Een oma vertelt en doorheen het verhaal leren kinderen en grootouders van elkaar. Zo versterken ze elkaars identiteit. In een project binnen of buiten de school kan je hen samen laten schrijven, vertellen en voorlezen over vroeger. Zo genieten ze samen van elkaars vondsten, verhalen en ervaringen. Ze leren elkaars leefwereld beter kennen en begrijpen. Die interactie doet heel wat met de kinderen én met de grootouders. We illustreren en vertellen over een geslaagd project op school met voorbeelden maar laten je ook de methodiek aan den lijve ondervinden, zodat je even zelf in je pen kruipt. “Ik ben hier nog naar school geweest. En ik weet nog goed dat hier tijdens de oorlog soldaten waren gehuisvest! Ze sliepen in onze klas! Ik zou er een boek kunnen over schrijven.” (een opa) “Toen mijn over-over-over…grootvader naar de oorlog vertrok, gaven zijn ouders hem een klokje om altijd te weten hoe laat het was en om altijd aan hen te denken. Hij heeft het altijd gehad in de gevangenis, tijdens het vechten.” (Rien, 5de leerjaar)

Sprekers: Erik Vanhee is educatief medewerker voor Creatief Schrijven vzw, schrijfdocent literair, zakelijk en autobiografisch schrijven sinds meer dan 25 jaar. Peter Vandamme is docent creatief schrijven en levensverhalen schrijven in de volwassenenvorming voor Creatief Schrijven vzw: daarnaast werkt hij als trainer in communicatie en managementopleidingen binnen het bedrijfsleven, en doet hij coaching en loopbaanbegeleiding van individuen. Sessie 6: HET KIND – DE MOEDER “Groeien in verhalen” • Praktijkvoorbeeld Groeien is niet puur worden wat iemand anders al is. Groeien speelt zich af tussen levende lijven, jonge en oudere. Het is de dans tussen deze lijven die het ritme van de traditie bepaalt. Opvoeden en zeker onderwijzen zouden een fascinatie voor het niet-vertrouwde in zich moeten dragen. Ouders en leerkrachten moeten kinderen en jongeren vertrouwen geven, maar dienen evenzeer ruimte tot ‘veronzekeren’ toe te laten. Gedurfde, confronterende volksverhalen die de rijpere generatie overal ter wereld vertelt aan de jongeren en waarin de zoektocht naar identiteit centraal staat (zoals verzameld in ‘Bloei’) proberen een diepgaande verandering in een mensenleven te vatten. Ze dragen verwondering en vaak ook bewondering voor deze verandering in zich. Net zoals het zoeken en het op tocht gaan vaak karakteristieke motieven vormen, zijn de verhalen als het ware zelf een zoeken naar identiteit. Op zich is dat al een bijzonder mooi beeld van het opgroeien: het gaat om een zoeken, om een tocht. De verhalen tonen ook aan hoe groeien zich niet zomaar vanzelf voltrekt, maar van kinderen en

10

jongeren actieve inzet vraagt. Een pleidooi voor meer gewaagde en gelaagde verhalen uit de hele wereld in de klas. Met getuigenissen van jongeren uit diverse culturen over wat deze verhalen met hen deden. Een antropologisch onderzoek naar initiatierituelen en -verhalen. Verhalen door Marita Sterck, met de pedagogische blik van Bruno Vanobbergen.

Sprekers: Bruno Vanobbergen is doctor in de Pedagogische Wetenschappen (Universiteit Gent) en al vele jaren gefascineerd door wat kunst en cultuur tijdens het opgroeien van kinderen en jongeren kunnen betekenen. Bruno Vanobbergen is sedert juni 2009 Vlaams kinderrechtencommissaris. Marita de Sterck is antropoloog en jeugdauteur. Groei staat centraal in haar romans. Ze verzamelde volksverhalen die wereldwijd in en rond groeirituelen worden verteld in Bloei, 60 volksverhalen uit de hele wereld die van meisjes vrouwen maken, en laat ze in de Lage Landen los op jong en oud. Sessie 7: DE SPIEGEL “Wie ben ik? Jezelf mogen zijn” • Praktijkvoorbeeld Jongeren die in armoede leven, holebi en transgenderjongeren, jongeren met verstandelijke beperkingen... wie zien zij als ze in de spiegel kijken? Vaak nog meer dan eender wie anders worden ze geconfronteerd met de identiteitskwestie. We gaan samen met een aantal organisaties op zoek naar manieren om met hun verhaal, hun vragen aan de slag te gaan. Hoe begin je er aan? Wat zijn valkuilen en leerprocessen? Graffiti Jeugddienst ontwikkelde samen met VFG Jong het project 100% Eigen Stijl: DIT BEN IK. Kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking van 5 tot 21 jaar werden via een aantal workshops bewust gemaakt van het feit ze een eigen stijl en identiteit mogen hebben. Peter Bosschaert, coördinator van Graffiti Jeugddienst brengt het verhaal. In ‘Project Valies’ van Jongerenwerking vzw Recht-Op i.s.m. Stampmedia/Videantz werden jongeren een half jaar ingewijd in de wereld van media, film en foto. Op die manier kregen zij de kans te vertellen wat er in hun valies zit en te vertellen over hun leefwereld. Bert Roymans, jeugden diversiteitswerker van StampMedia/VideAntz brengt getuigenissen over het project ‘Recht-Op’. Wel Jong Niet Hetero (WJNH) heeft een hele resem projecten lopen rond wat het betekent holebi of transgender te zijn als jongere in Vlaanderen en Brussel. Vormingsmedewerker Yves Tits geeft een bloemlezing rond identiteit binnen de werking van Wel Jong Niet Hetero. Na een korte presentatie van de projecten gaan de organisaties met elkaar en het publiek in debat over het werken met specifieke doelgroepen rond identiteit.

Sprekers: Yves Tits is stafmedewerker lokale groepen en regionalisering bij WJNH. Hij studeerde politieke en sociale wetenschappen (optie: communicatiewetenschappen) en volgde ook een academi-

11

sche lerarenopleiding. Daarnaast is hij ook coördinator van de vorming en het vrijwilligersbeleid binnen WJNH. Peter Bosschaert studeerde onderwijzer en sociaal cultureel werk in Gent, werkte eerst als educatief medewerker bij Studio Globo en later als jeugdconsulent in de gemeente Merelbeke. In 2006 werd Peter educatief medewerker bij Graffiti Jeugddienst vzw, waar één van zijn hoofdtaken het organiseren van projecten met minder bereikte doelgroepen was. Zo werkte hij gedurende de laatste 4 jaar samen met andere (doelgroepspecifieke) organisaties zoals vzw Jong, KVG, Lejo… Telkens werden verschillende alternatieve communicatievormen gebruikt als methodiek. In 2010 werkte hij samen met VFG Jong Oost-Vlaanderen het project ‘100 % Eigen Stijl’ uit, een project rond identiteit, gericht op jongeren met een mentale beperking. Sinds kort is Peter de nieuwe coördinator van Graffiti Jeugddienst vzw. Bert Roymans is nu al enige tijd actief als jeugdwerker in Antwerpen. Na een bondige opleiding ‘film’ in Sint-Lukas Brussel werkte hij een tijd in Dublin als jeugdwerker. Door hier met straatkinderen te werken leerde hij op korte termijn de kneepjes van het vak. Momenteel werkt hij als jeugden diversiteitswerker bij StampMedia Jongeren Persagentschap en VideAntz video productiehuis door jongeren. Naast de persoonlijke begeleiding van jongeren, geeft hij ook workshops in video en montage. Stefan Kolgen heeft ruim 20 jaar ervaring in media. Met dit in het achterhoofd was hij medeoprichter van C.H.I.P.S. vzw. Drie jaar geleden richtte hij vanuit C.H.I.P.S vzw ‘StampMedia Jongeren Persagentschap’ op. Jongeren warm maken voor media en ze hier toegang toe verlenen beschouwt hij dan ook als een passie. Naast het coördineren van StampMedia, is hij coördinator van VideAntz video productiehuis door jongeren. Ook is hij gastdocent aan de KHLim.

12

APERITIEFGESPREKKEN

12.45-13.00 u Concertzaal

Bij een natje en een droogje krijgt u de mogelijkheid om uw eerste indrukken van de dag en het thema met andere deelnemers uit te wisselen. U vindt uw gesprekspartners op een originele manier, en we geven graag enkele aanzetten om het ijs te breken. LUNCH


Nadien openen we het buffet, en kan u de babbel bij de lunch verderzetten. Op die manier breiden we de ‘ontdekking’ nog een beetje uit!

13

KEYNOTE 2: KADER ABDOLAH “HET VERHAAL”


Kader Abdolah stemde dadelijk in om mee te werken aan onze studiedag. Ons onderwerp sluit heel nauw aan bij de verhalen die hij schrijft, de lezingen die hij geeft, de gedachten die hij op ons loslaat en zijn ideeën over interculturaliteit. Uiteraard speelt daarin het verhaal een bijzondere rol.

Spreker: Kader Abdolah groeide op in een streek waar de islam streng werd nagevolgd. Omdat hij hoopte ooit zijn betovergrootvader Qhaem Megham Ferahni na te volgen en schrijver te worden, ging hij zich vanaf zijn twaalfde jaar verdiepen in de westerse literatuur. Daardoor raakte zijn interesse in de Westerse samenleving gewekt. Die interesse werd nog verder gevoed tijdens het heimelijk luisteren naar Westerse radiostations en naar verzetszenders. Aan de universiteit van Teheran sloot hij zich aan bij een linkse partij die zich verzette tegen het bewind van de sjah en de ayatollahs. Hij publiceerde twee clandestiene verhalenbundels onder de naam Kader Abdolah. Deze naam was een eerbetoon aan twee studiegenoten en door de overheid geëxecuteerde partijleden: Kader en Abdolah. In 1985 moest Kader Abdolah uit Iran vluchten. Hij maakte zich de Nederlandse taal eigen met behulp van de kinderboeken van Annie M.G. Schmidt en van Nederlandstalige poëzie. Worstelend met de taal begon hij zijn verhalen in het Nederlands te schrijven. In 1993 debuteerde hij met de verhalenbundel De adelaars, die bekroond werd met de belangrijke debutantenprijs ‘Het Gouden Ezelsoor’. In 2006 werd Abdolah gastschrijver aan de universiteit Leiden. Abdolah zal het boekenweekgeschenk van 2011 schrijven, met als thema ‘curriculum vitae - geschreven portretten’.

14

Keuzeblok 2: Sessies 8 t.e.m. 14

14.40-16.10 u Sessielokalen

Sessie 8: DE MEESTER “Wat is de rol van de volwassene in het groeien en leren van het kind?” • Uiteenzetting Jan Masschelein reflecteert met het publiek over de essentie van meesterschap. Hij neemt daarvoor de films van de gebroeders Dardenne als leidraad. En confronteert zijn inzichten met voorbeelden uit de praktijk. Zo stelt hij het publiek bloot aan ‘de oncomfortabele dimensie van de educatieve praktijk’.

Spreker: Jan Masschelein is hoogleraar wijsgerige pedagogiek en leidt het nieuw opgerichte Laboratorium voor Educatie en Samenleving aan de K.U.Leuven. Daar wordt onderzoek gedaan naar de pedagogische rol van de leerkracht, naar de publieke betekenis van opvoeding, onderwijs en de zich wijzigende ervaringen van tijd en ruimte in het tijdperk van het netwerk. Veel aandacht gaat ook naar schoolarchitectuur en naar experimentele pedagogische praktijken. In het Nederlands publiceerde hij, telkens in samenwerking met Maarten Simons: Globale Immuniteit. Een kleine cartografie van de Europese ruimte voor onderwijs (2003), Europa anno 2006. E-ducatieve berichten uit niemandsland (2006), De schaduw van onze welwillendheid. Kritische studies van de pedagogische actualiteit (2008). En verder een vertaling van De onwetende meester van Jacques Rancière (2007) en De lichtheid van het opvoeden (2008). Sessie 9: DE WEG – HET VERHAAL “Digital Storytelling – This is it! My Story!” • Workshop Sinds januari 2010 is Kif Kif bezig met een project dat werkt met de methodiek van ‘digital storytelling’ ; ‘ This is it! My Story’. Het doelpubliek is een mix van jongeren van Belgische en nietBelgische afkomst. Het doel van het project bestaat erin het migratieverleden van de tweede helft van de 20ste eeuw in kaart te brengen. Een digital story is steeds een persoonlijk verhaal waarbij gratis software gebruikt wordt om de montage tot stand te brengen. Een digital story duurt 3 tot 5 minuten en bestaat uit foto’s, persoonlijke documenten, tekst in beeld, voice over (van de eigen stem) en muziek (soundtrack). Tijdens deze workshop legt Tinne Kenis stap voor stap het verloop uit van het werken met een digital story. Via een 15-stappenplan geeft ze aan waar de kansen en moeilijkheden liggen bij het volgen van deze methodiek. Tot slot schrijven de deelnemers aan de workshop een eigen scenario.

15

Spreker: Tinne Kenis werkt bij Kif Kif als media medewerker. Ze is projectverantwoordelijke voor het project ‘ This is it! My Story’, dat met de methodiek van digital storytelling werkt. Daarnaast staat ze in voor de journalistieke werking van de organisatie, waarvoor ze workshops organiseert en jonge vrijwilligers op pad stuurt als reporter voor de Kif Kif website. Ze studeerde Talen en Cultuur van Latijns-Amerika aan de Universiteit in Leiden en een master-na-master Cultuurmanagement aan de Universiteit Antwerpen. Sessie 10: HET HUIS “Intergenerationeel leren met inspiratie” • Workshop Allerlei mensen en facetten uit de lokale omgeving (ouders, broers, zussen, grootouders, het huis of de straat waarin je opgroeit, de buurtwinkel om de hoek, de buurvrouw, je oude schoolgebouw…) beïnvloeden het ‘ik’ in het vormen van een eigen identiteit en in het bewust worden van die identiteit. Identiteit wordt altijd gevormd in relatie tot anderen. Welke rol kunnen die lokale omgeving, die verschillende leefwerelden spelen in het identiteitsproces? Intergenerationeel leren is een interessant methodisch proces voor cultuureducatie en draagt via deze weg bij tot het proces van identiteitsvorming. Jorijn Neyrinck en Floortje Vantomme van Tapis Plein vzw begeleiden de workshop. Tapis Plein is expertisecentrum erfgoedparticipatie en bemiddelt voor een erfgoedpraktijk die mensen zin geeft in erfgoed. Het begeleidt organisatoren van cultureel-erfgoedactiviteiten in heel Vlaanderen bij het vinden van originele insteken en reikt methodieken en tools aan om het publiek actiever te betrekken. Het voorbije jaar werd in deze werking aandacht besteed aan ‘intergenerationeel leren’.

Sprekers: Jorijn Neyrinck is filosofe en vergelijkend cultuurwetenschapper van opleiding en coördinator van Tapis Plein sinds 2003. Voorheen was ze programmaverantwoordelijke voor het jongerenprogramma en interdisciplinaire erfgoedprojecten bij de Culturele Hoofdstad van Europa Brugge 2002 en van jongs af actief als culturele duizendpoot. Floortje Vantomme is kunstwetenschapper en volgde de aanvullende opleiding (GAS) Cultuurwetenschappen. Ze werkte anderhalf jaar als wetenschappelijk medewerker in het Museum van Deinze en de Leiestreek. Voorheen proefde ze als vrijwilliger en gids van publiekswerking in verschillende vormen, maten en organisaties. Voor deze sessie wordt samengewerkt met FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. FARO heeft zich het voorbij jaar samen met een aantal andere cultureel erfgoedorganisaties verdiept in het proces van ‘intergenerationeel leren’ en educatieve werking in gezinscontext.

16

Sessie 11: DE ANDER “Het gevaarlijke kind” • Uiteenzetting Alles wordt afgemeten aan het ‘ideale kind’, met als resultaat dat nogal wat kinderen hun identiteit halen uit een stoornis (bv. “Ik ben een ADHD’er”). Door kinderen snel te bestempelen ontneem je de ruimte om het over iets anders te hebben en is elk kind potentieel gevaarlijk geworden. Deze sessie zoomt in op het Andere kind. Het kind dat ons, door af te wijken van de maatschappelijke norm, een spiegel voorhoudt. Paul Verhaeghe, Erwin Mortier en Patrick Allegaert reflecteren op basis van de praktijk over wat het Andere kind ons leert.

Sprekers: Paul Verhaeghe, klinisch psycholoog en psychoanalyticus, werkte in het begin van zijn carrière in de ambulante geestelijke gezondheidszorg met volwassenen, en later in de bijzondere jeugdzorg met kinderen. Daardoor kreeg hij al vroeg een besef van hoe maatschappelijke factoren, naast familiale, bepalend kunnen zijn voor psychosociale problemen. Vandaag doceert hij als gewoon hoogleraar aan de universiteit Gent ‘Psychoanalytische therapie’ en ‘Klinische psychodiagnostiek’. In 2009 publiceerde hij ‘Het einde van de psychotherapie’ waarin hij de negatieve invloeden van het huidige economische bestel op wetenschap, gezondheidszorg en zelfs identiteit bespreekt. Erwin Mortier maakte in 1999 zijn debuut met de roman Marcel, die werd bekroond met de Gerard Walschapprijs, de Van der Hoogtprijs en het Gouden Ezelsoor. Mortiers tweede roman, Mijn tweede huid, werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en De Gouden Uil. Zijn poëziedebuut Vergeten licht (2001) ontving de C. Buddingh’-prijs. In 2002 volgden de roman Sluitertijd en de essaybundel Pleidooi voor de zonde. In oktober 2008 verscheen de alom bejubelde roman Godenslaap, bekroond met de Ako-literatuurprijs 2009. Mortiers werk als dichter werd in 2009 gebundeld in Voor de Stad en de Wereld. Alle gedichten tot dusver. Patrick Allegaert is als artistiek leider van het Gentse Museum Dr. Guislain verantwoordelijk voor de tentoonstellingen en publicaties. Daarnaast is hij docent aan Katho-hogeschool (Kunst en cultuur) en Erasmushogeschool Brussel (Cultuurbeleid). Hij is voorzitter van de beoordelingscommissie Theater en van de adviescommissie Cultureel erfgoed (beide Vlaamse Gemeenschap). Hij studeerde pedagogiek, criminologie en filosofie.

17

Sessie 12: DE REIS “We can take the power back” Rage against the machine • Workshop Het behoort tot de identiteitsontwikkeling om het geheugen aan te spreken. Het geheugen wordt gebruikt om ‘de steeds veranderende werkelijkheid te (her)kennen en er vorm en betekenis aan te geven’. Het geheugen reist. En cultuur bestaat er dus in reisherinneringen te delen. Dat reizen stopt nooit. Chokri Ben Chikha bespeelt ons geheugen en verbeeldt zich een reis naar ons Congolees verleden. Marc Colpaert reflecteert over het cultureel zelfbewustzijn van Vlaanderen en het gebrek aan durf om anders met verleden, heden en toekomst om te gaan. Identiteitsontwikkeling transformeert een cultuur. De cultuur transformeert de identiteit. Over de mogelijkheid en het recht om geijkte paden te verlaten.

Sprekers: Chokri Ben Chikha is onderzoeker en docent aan KASK, Hogent afdeling Drama, Associatie Gent. Hij is tevens freelance acteur / theatermaker / choreograaf en maakte vanaf 2003 zijn Familietrilogie: De Leeuw van Vlaanderen (2003), Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen (2005), Broeders van Liefde (2008). Marc Colpaert is cultuurfilosoof en specialiseerde zich als journalist in Zuidoost-Azië. De Aziatische culturen brachten hem in contact met hun grote levensbeschouwingen en filosofieën. Sinds 11 september 2001 belicht hij vaak het andere gezicht van de islam. In 2005 begeleidde hij op vraag van CANON in het kader van (Kleur Bekennen) het ‘Traject Openbloeien’ voor leraren. Sessie 13: DE REIS D. I. Y. identity?! Inspiratiesessie

• Uiteenzetting Hoe komen jongeren tot hun identiteit, hoe vinden ze die in (relatie tot) hun gezin? Welke symbolen gebruiken jongeren om hun identiteit te uiten? De adolescentie is dé periode bij uitstek waarin de identiteitsvorming duidelijk speelt. Jongeren zijn op zoek, doen dit in verhouding tot hun ouders en omgeving, en banen hun weg. Dat zijn de uitgangspunten voor deze sessie. Samen met Ladda vzw, expert in jeugdcultuur, bekijken en analyseren we de leefwereld van jonge mensen. We hebben het over de referentiekaders waarmee we ernaar kijken, en proberen hiermee de jeugdcultu(u)r(en) een stukje bloot te leggen, te vertalen en begrijpbaar te maken voor volwassenen die met jongeren werken. Het wordt een lezing met mogelijkheid tot eigen inbreng, gesprek en discussie achteraf. Behoorlijk wat beeldmateriaal, muziek en filmpjes passeren de revue.

18

Spreker: Lotte De Bruyne, researcher jeugdcultuur, is licentiate in de Sociale en Culturele Agogiek en deed een bijkomende opleiding Culturele Studies. Lotte was de voorbije acht jaar actief in de culturele en kunsteducatieve sector (CC Belgica, De Pianofabriek, Mukha Media, DJ Grazzhoppa’s DJ Bigband…) en is ook nu nog betrokken bij diverse artistieke projecten. Lotte zetelt in verschillende denktanken en heeft verschillende publicaties op haar naam staan. Sessie 14: DE SPIEGEL “Cultuureducatie en identiteit: de praktijk” • Discussie In deze sessie laten we een aantal vertegenwoordigers van de ‘cultuureducatieve praktijk’ reflecteren over het thema zoals dit op onze dag wordt benaderd en voorgesteld: Hoe kan een publieksmedewerker van een culturele instelling, een leerkracht in het leerplichtonderwijs of deeltijds kunstonderwijs, een vormingswerker in de amateurkunsten- of cultuureducatieve sector, in het jeugdveld of sociaal-cultureel volwassenenwerk... hier concreet mee aan de slag? Zijn de aangereikte inzichten/benaderingen relevant en bruikbaar? Openen ze nieuwe perspectieven voor wie met zijn/haar voeten in het veld staat? Deze en andere vragen leggen we voor aan een panel van professionals met een hart voor cultuureducatie en een open blik op de wereld. Om tijdens een geanimeerd debat onder leiding van Kathy Lindekens hun eigenzinnige, controversiële, constructieve... meningen te delen met geïnteresseerde collega’s en met hen in discussie te treden.

Moderator: Kathy Lindekens verwierf nationale bekendheid als moeder van alle Kattekwaad. Met dat originele kinderprogramma op Radio 1 maakte ze naam en faam in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Engagement is altijd haar handelsmerk geweest, hetzij als motor van Kom op Tegen Kanker, hetzij als politica. De licentiate vertaler was ook zeventien jaar lang anker van diverse sportprogramma’s en na een politieke loopbaan van acht jaar nam ze de presentatiedraad weer op met ‘Allemaal Sam’ op Radio 2. Sinds 2008 is zij de motor achter een aantal participatieve jongerenprojecten zoals ‘De Overname’. Ze kan dan ook worden beschouwd als de jongerenambassadeur van de VRT.

Sprekers: Jos Maes studeerde aan het Lemmensinstituut te Leuven (Muziekpedagogie) en aan de Vrije Universiteit Brussel (Kunstwetenschappen & Archeologie). Als leraar muzikale opvoeding, esthetica en culturele vorming is hij tewerkgesteld in het Heilige Drievuldigheidscollege en Paridaensinstituut te Leuven. Aan de Katholieke Universiteit Leuven is hij lector kunst. Sinds 2004 is hij voorzitter van Muzes, de vereniging voor leraren kunst & cultuur in het onderwijs. In 2007 werd hij bestuurder van Klankendaal, Flemish Centre for Music Education, te Mechelen. Hij is de motor achter diverse artistieke projecten waarbij langdurige samenwerkingen en actieve partnerschappen tussen onderwijs en cultuur worden nagestreefd.

19

Roel Vanhoeck is licentiaat in de Rechten en Meester in de “Jazz en Lichte Muziek”. Hij studeerde saxofoon aan het Lemmensinstituut in Leuven bij Frank Vaganee. Na enkele jaren gewerkt te hebben als stafmedewerker bij Muziekcentrum Vlaanderen werd hij in april 2009 directeur bij Jeugd en Muziek Vlaanderen. Jeugd en Muziek is een muziek-educatieve organisatie “voor, door en met jongeren” en wil via een diverse waaier aan activiteiten jongeren/kinderen enthousiasmeren voor muziek in het algemeen. Jan De Braekeleer studeerde psychologie aan de KULeuven. Hij is sinds 1980 actief in organisaties die zich specialiseren in actieve kunsteducatie voor kinderen, jongeren en volwassenen. Hij was medeoprichter van De Kolk vzw en Mooss vzw, en is momenteel coördinator van WISPER vzw. Hij was tussendoor ook even directeur van een cultuurcentrum. Daarnaast maakt hij ook deel uit van de Strategische Adviesraad voor Cultuur (SARC). De leidraad doorheen zijn werk is: hoe leren mensen over (/van) kunst? Hai-Chay Jiang werd geboren in Taipei, Taiwan. Na haar studie Oosterse filologie (sinologie) startte zij in de cultuursector als vrijwilliger voor het begeleiden van de kindertheaterjury in de Beursschouwburg en later BRONKS Jeugdtheater. Met enkele vrienden richtte zij het theatergezelschap ‘klein en Wagner’ op met als belangrijkste voorstelling ‘Of Scheikunde’ in coproductie met BRONKS Jeugdtheater (winnaar sinjaalprijs 1994). Van 1994 t.e.m. 2000 werkte zij bij BRONKS Jeugdtheater als verantwoordelijke realisatie en festivalcoördinatie. Van 2001 t.e.m. 2007 werkte zij als projectmedewerkster bij Art Basics for Children en Het beschrijf/Passa Porta en werkte zij freelance. In 2007 begon Hai-Chay als stafmedewerker bij Artforum (verantwoordelijke literatuur en inclusie). Sinds 2009 is zij van deze organisatie algemeen coördinator. Inge Goddijn is artistiek coördinator bij Jeugdtheaterhuis Larf! Na een korte beproeving in het conservatorium Antwerpen, ging Inge aan de slag in de media maar al gauw bleek dat haar hart bleef kiezen voor theater en startte zij met Larf! Theater. Nu, bijna 10 jaar later is Larf! een jeugdtheaterhuis waar kinderen & jongeren zich verdiepen in het verhaaltheater. Willy Vermeire is coördinerend onderwijsinspecteur voor basisonderwijs en deeltijds kunstonderwijs. Om muzische opvoeding en kunsten cultuureducatie een nieuw elan te geven in de basisschool waarvan hij toen directeur was, deed hij twintig jaar geleden al een beroep op leraars van het deeltijds kunstonderwijs. Hij volgt dan ook met meer dan gewone belangstelling de voorbereidingen om dergelijke samenwerkingsvormen in de nabije toekomst structureel te verankeren in een nieuw decreet voor het deeltijds kunstonderwijs. Kaat Peeters is licentiate in de archeologie. Tussen de werkzaamheden door volgde ze nog bedrijfsbeheer en cultuur- en kunstmanagement. Kaat begon haar loopbaan in 2000 in de toerismesector om vrij snel over te stappen naar de cultuursector. Van 2002 tot 2004 werkte zij als cultuurbeleidscoördinator. In 2004 zette ze de stap naar het ministerie van cultuur waar ze binnen het team sociaal-cultureel volwassenenwerk aan de slag ging. Sinds november 2006 werkt Kaat als directeur bij vzw Forum voor Amateurkunsten. Het Forum heeft de tweeledige rol zowel overlegcentrum als belangenbehartiger voor de amateurkunstensector te zijn. Niet alleen binnen de werkcontext is Kaat met amateurkunsten actief; ze is zelfs sinds van kindsbeen af in kunst ondergedompeld en engageert zich nu ook als bestuurslid bij enkele culturele vzw’s.

20

Mieke Vandecandelaere werkte eerder al in het ontmoetingscentrum van Marke en in de Kortrijkse stadsschouwburg als programmator, en was een tijdje directeur van het cultuurcentrum te Kortrijk. Momenteel is ze er programmator familievoorstellingen en verantwoordelijke voor Spinrag, wat ze combineert met de coördinatie van HumuZ, het Kortrijkse steunpunt voor kunsten cultuureducatie. Dit wil een platform zijn dat scholen ondersteunt bij de uitbouw van een algemene kunstzinnige en culturele sfeer en bij de afstemming van de specifieke cultuurnoden van hun leerkrachten en leerlingen. Tegelijk vormt het een draaischijf voor kunsten cultuureducatieve samenwerkingsverbanden in de regio en zoekt het samen met het (boven)lokale beleid actief naar de aanpak van knelpunten en nieuwe uitdagingen. Aan de rand van Gent, in de wijk Sint-Pieters-Buiten, liggen de lagere scholen Klim. Els Dekocker is er, samen met collega Lieven Wytynck, directeur. De ramen staan er wijd open om allerlei winden de klassen te laten doorwaaien. Af en toe gaat de wind liggen, en dwarrelt het stof naar beneden. Binnen de scholen is men een traject aan het doorlopen rond muzische vorming met een grote openheid voor cultuureducatie. Er zijn geen ‘weters’ op de school maar vooral ‘zoekers’, probeerders en passievolle mensen met een hart voor hun kinderen en het gebeuren in en buiten de school. Els werkte ook bij het toenmalige Centrum Voor Recreatief Werk, de speeldienst van de BGJG en stond vele jaren voor de klas, vooral in de eerste en de derde graad. Na zijn studies Germaanse filologie aan de universiteit Gent en schilderkunst aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Gent startte William Ploegaert als lesgever kunstvakken aan de academies van Deinze en Zottegem van 1983 tot 1991. In Deinze werd hij vanaf 1991 directeur en is daar tot heden vastbenoemd. Behalve verschillende solotentoonstellingen in binnen- en buitenland nam hij met plezier de rol op zich van curator van de beeldenroute “Wachters (voor Bachte)”, Bachte-Maria-Leerne, zomer 2009, van de tentoonstelling “Verder/Kijken/Door/Gaan” (n.a.v. 150 jaar SASK Deinze) in het Museum van Deinze en de Leiestreek en vervult hij de functie van werkgroeplid voor het VRT-programma “De Canvascollectie” (eerste editie, 2008 en tweede editie, 2010). Isabel Lowyck is licentiate (master) in de Kunstwetenschappen (K.U.Leuven) en deed twee aanvullende studies: Culturele Studies (K.U.Leuven) en Cultuurmanagement (UFSIA). Vanaf 1997 werkte ze als freelance gids in het MuHKA, het Stedelijk Museum te Leuven, het KMSK te Brussel en het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel. In 1998 werkte ze in het Jubelparkmuseum, eerst op de educatieve dienst en daarna als wetenschappelijk attaché van de Hallepoort. Vanaf 2001 werkte ze als projectcoördinator bij de Vlaamse Museumvereniging (Museumavonden, JongerenMuseumDagen, Krokuskriebels, Klara-vertellingen…). In 2004 deed ze gedurende een half jaar onderzoek naar publieksvriendelijkheid van Vlaamse musea in opdracht van Culturele Biografie Vlaanderen. In december 2004 richtte ze samen met een handvol jongeren de vzw AmuseeVous op, een relatiebureau voor jongeren en musea, waarvan ze nationaal coördinator werd. Momenteel is ze Afdelingshoofd Publiekswerking (communicatie, publieksbemiddeling, onthaal…) van het kersverse M-Museum Leuven.

21

Indrukken van de dag en Artistieke uitsmijter


Samen met dagvoorzitter Kathy Lindekens blikken we terug op hetgeen tijdens de studiedag aan bod gekomen is. Vervolgens sluiten we graag af met een artistieke uitsmijter. Pol Coussement, choreograaf en artistiek coördinator van Passerelle vzw, trok naar het SintTheresia Instituut te Kortrijk. Samen met de leerlingen van het tweede secundair sociaal & technische vorming en technische wetenschappen ging Pol twee namiddagen aan de slag rond het thema identiteit met als doel een kleine performance neer te zetten. Zowel voor Pol als voor de leerlingen is dit een ‘blind date’. Welke leerlingen krijgt Pol in handen en in welke mate zijn zij vertrouwd met hedendaagse dans en performance? Sowieso wordt er vertrokken vanuit de leerlingen. Wat brengen ze aan en wat gaan ze doen? We laten u genieten van het resultaat! Passerelle vzw, een cultuureducatieve vereniging zet in op hedendaagse dans en slaat een brug tussen de jonge amateurdanser en het jonge professionele danscircuit. Vlaanderen ’boomt’ op het vlak van hedendaagse dans en Passerelle zorgt ervoor dat jonge professionelen inhoudelijk samenwerken met jongeren. Met zijn eigen danscreaties stond Pol op diverse podia in Vlaanderen maar ook op internationale podia als DansWerkplaats Amsterdam, Internationaal Choreografen Concours Groningen, Almada Dance Festival Portugal, Repérages (Lille) en in Brazilië. Hij was reeds drie maal gastchoreograaf aan het Hoger Instituut voor Dans, nu Artesishogeschool te Antwerpen. De laatste jaren focust Pol zich voornamelijk op het opzetten van projecten met jongeren. AFSLUITENDE RECEPTIE


Met de indrukken van de dagvoorzitter en de artistieke uitsmijter in het achterhoofd bieden we u nog een receptie aan om na te praten over uw eigen indrukken.

22

Extra info VERSLAG Naderhand vindt u op de website van de Dag van de Cultuureducatie een verslag van onze studiedag. Op verschillende manieren zal u de dag kunnen herbeleven. INFOSTANDEN Tijdens het onthaal, de lunchpauze en de receptie kan u in de gang aan het Vooruit Café terecht bij de infostanden van organisatoren CANON Cultuurcel, het Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media en Cultuurnetwerk Nederland. Website www.dagvandecultuureducatie.be Vragen of opmerkingen [email protected]

23

Samenstelling CANON Cultuurcel (Agentschap voor Onderwijscommunicatie) ACCE (Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media) Eindredactie Ine Vos, Marijke Verdoodt, Nadia El Mahi en Brecht Demeulenaere Verantwoordelijke uitgevers Jo De Ro, Agentschap voor Onderwijscommunicatie Christine Claus, Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media Jos Van Rillaer, Agentschap Kunsten en Erfgoed An Vrancken, Agentschap Sociaal-cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen Paul Huvenne, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Campagnebeeld en logo Fé. soul communication & research Lay-out Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Communicatie Patricia Vandichel Druk Agentschap voor Facilitair Management Digitale drukkerij Download deze brochure op http://www.dagvandecultuureducatie.be

Het nieuwe IK. Groeien in cultuur. Di 25 januari 2011 Vooruit Gent

Recommend Documents