HET MUSEUM IN HET HART VAN WINTERSWIJK ONDERNEMINGSPLAN DOORSTART MUSEUM
WINTERSWIJK 30 MAART 2012
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
Scholtenboerderij Freriks
Vereniging
Foto: Ruud Hamburger
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
4
INHOUD
A. B. C.
Voorwoord Samenvatting
5 7
Inleiding
9
Historie Vereniging Het Museum Geregistreerd museum Waar staan we nu? Waar willen we naar toe?
9
13 14
1.
Missie en visie, doelstellingen en concept van Het Museum in het Hart van Winterswijk
17
1.1 1.2 1.3 1.4
Missie Visie Doelstellingen Concept
17 17 18 20
2.
Meddosestraat, Museumdepot, Producten en Diensten van Het Museum in het Hart van Winterswijk
21
2.1 2.2 2.3
Meddosestraat Museumdepot Producten en Diensten
21 24 27
3.
De markt
3.1 3.2 3.4 3.5
Feiten over de musea De wereld om ons heen Positionering De naam
31
4.
Doelgroepen en aanbod
4.1 4.2 4.3 4.4
Doelgroepen Waarom komen doelgroepen bij ons? Hoe gaan we de doelgroepen bereiken? Marketingcommunicatieplan
5.
Organisatie
5.1 5.2 5.3
6.
6.1
Organogram Bestuur Organisatie beschrijving
Fondsenwerving Fondsenwerving
7. Financieel plan 7.1 Investeringsbegroting 7.2 Geprognosticeerde winst- en verliesrekening Bijlagen Slotwoord
31 31 34 34
35 35 37 37 39
40 40 40 41
43 43
46 46 48
52 67
5
VOORWOORD Voor u ligt het Ondernemingsplan dat geschreven is om de doorstart van het Museum te programmeren. Het is zowel een museumconcept als een bedrijfsplan en het is zorgvuldig doorgerekend op haalbaarheid. Omdat de gemeente besloten heeft om de Stichting Freriks te Winterswijk per 1 januari 2012 de huur op te zeggen van het museumpand heeft de Vereniging Het Museum in goed overleg met de Stichting Freriks plannen ontwikkeld voor de doorstart van het Museum om waarborgen te scheppen voor de continuïteit en de kwaliteit van de gekozen oplossingen. Het streven is om het maatschappelijk rendement van het Museum aanmerkelijk te vergroten door de museale presentatie te vernieuwen en hand in hand te laten gaan met beleving, participatie, educatie, reminiscentie en kennisoverdracht. 1. De beleving van ons cultureel erfgoed is gericht op alle inwoners en tevens op de toeristen en recreanten die Winterswijk en de regio bezoeken. 2. De participatie gaat over mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, onder meer mensen met weinig of geen werkervaring, langdurig werkzoekenden en in het bijzonder mensen met een beperking, in Winterswijk woonachtig of werkzaam. 3. De educatie richt zich op de jeugd en jongeren, vooral scholieren uit de onderwijsinstellingen in de gemeente Winterswijk. 4. De reminiscentie betreft ouderen, in het bijzonder bewoners van de zorgcentra, alsmede de leden van de ouderenbonden in de gemeente Winterswijk. 5. De kennisoverdracht houdt in dat via de digitale snelweg kennis van de collectie in woord en beeld wereldwijd bereikbaar, toegankelijk en bruikbaar wordt. Het plan is tot stand gekomen dankzij de inbreng van diverse instellingen, organisaties en personen in en buiten Winterswijk. Voor een overzicht zie bijlage 1. Met dit plan hopen wij het Museum binnen afzienbare tijd te kunnen transformeren tot een cultureel en maatschappelijk ondernemende organisatie. Wij rekenen daarbij op een solide draagvlak van partners die met ons samenwerken, een achterban die het plan ondersteunt door de handen uit de mouwen te steken en een gemeentelijke overheid die ons ruimhartig de kans geeft te bewijzen dat ons museum thuishoort in het Hart van Winterswijk.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
6
Wij zijn de gemeente Winterswijk bijzonder veel dank verschuldigd voor alle tijd, ruimte en middelen, ons gegeven om dit doorstartplan te ontwikkelen, evenals de Stichting Freriks voor het geschonken vertrouwen en tenslotte onze partner, de Nederlandse Geologische Vereniging afd. Winterswijk, voor de medewerking bij de zoektocht naar oplossingen voor het vraagstuk van de huisvesting en toekomstbestendige functies voor onze museumcollecties. Wij wensen u veel genoegen met het lezen van dit plan en mocht u verdere toelichting wensen, zijn wij uiteraard altijd bereid om deze schriftelijk en/of mondeling te geven. Het Bestuur van de Vereniging Het Museum Winterswijk, 19-09- ‘11 (concept), 27-01- ‘12 (tussenrapport), 30-03- ‘12 (finale versie)
Geologieles op Freriks Foto: Hendriks Fotografie / Elles Kok
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
7
SAMENVATTING Waren de bezoekers in het verleden zeer positief over Museum Freriks, toch werd de vraag om vernieuwing steeds vaker gehoord. Gelukkig is voor veel scholen in Winterswijk een bezoek nog altijd een onmisbaar element in hun curriculum. Ook de toeristen weten de weg naar Freriks te vinden. Bezoekcijfers over 2010 bewijzen hoe groot de belangstelling is, maar dat mag natuurlijk geen reden zijn om alles bij het oude te laten. Zie bijlage 2. De ambitie van dit ondernemingsplan is om het Museum in de komende periode een doorstart te bezorgen door het Museum als een cultuurhistorisch educatief expertisecentrum en ontmoetingspunt op de kaart te zetten. De twee pijlers zijn: I. presentatie van de collectie II. samenwerking met partners uit het onderwijs en uit de zorg Met deze partners wordt een nieuwe weg ingeslagen. Enerzijds door dienstverlening en anderzijds door beleving zal het Museum onmisbare functies gaan vervullen. Zo gaat het Museum de geschiedenis van de regio beleefbaar maken door enkele panden authentiek in te richten als tijdhuisjes. De ontwikkeling van deze ambitie is mogelijk dankzij de renovatie van een reeks monumentwaardige panden aan de Meddosestraat. Deze belevenisruimten maken de culturele marktpositie van het Museum tastbaar voor dagrecreanten & toeristen en voor inwoners (1). Door de publieke functie van museum te combineren met de uitgesproken sociale functie van leerwerkplek en dagopvang ontstaat een unieke meerwaarde (2). Deze overstijgt de ouderwetse functie van slechtweer voorziening, omdat demowerkers samen met gastheren en gastvrouwen zorgen voor de verbeelding van het DNA van de regio in het Hart van Winterswijk (1 + 2). Voor de inrichting dienen museumobjecten uit het Museumdepot, dat ook collectie beschikbaar stelt voor het onderwijs (3) en de ouderenzorg (4). Bovendien wordt de collectie wereldwijd zichtbaar en bereikbaar via internet (5). Deze ambities zullen de maatschappelijke relevantie van het Museum aanmerkelijk versterken. Het gaat hier om een onderscheidende herpositionering door een Belevenismuseum te realiseren in combinatie met een Museumdepot met een grote sociaalculturele impact. Kort en bondig staat ons het volgende voor ogen: 1.
De marktpositie als belevenisfaciliteit voor toeristen en inwoners wordt gerealiseerd door investeringen in de renovatie en rehabilitatie van panden aan de Meddosestraat, Daardoor zal deze aanloopstraat wezenlijk bijdragen aan de verlevendiging en upgrading van het Hart van Winterswijk en deel worden van het centrum.
2.
Hier wil het Museum op basis van historische uitgangspunten werkplekken scheppen waar mensen met een beperking, langdurig werklozen of jonge werkzoekenden werkervaring kunnen opdoen of een zinvolle dagbesteding vinden. Ervan uitgaande dat deze locatie zich ontwikkelt tot een trainingsfaciliteit voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kan het Museum mogelijk daardoor ook een leerwerkbedrijf worden.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
8
3.
Het Museum gaat samen met deskundigen uit het onderwijs delen van de collectie inzetten voor leerstofvervangende en leerstofoverstijgende projecten. Beschikbare projecten op het terrein van erfgoededucatie worden geëvalueerd en mogelijk aangepast.
4.
Het Museum gaat met partners uit de ouderenzorg delen van de collectie inzetten voor het (mede)delen van verhalen van vroeger. Om dit te bereiken komen herinneringskoffers in combinatie met mini-exposities via de zorgcentra beschikbaar, thematisch opgezet en afgestemd op de behoefte. Die wordt in kaart gebracht en daarna steeds geactualiseerd.
5.
Tenslotte zal de collectie, die geheel beschreven is, gedigitaliseerd worden en op internet geplaatst en zo toegankelijk worden voor publiek, waar ook ter wereld. Door mee te doen aan de provinciale website www.CollectieGelderland.nl voegt het Museum zich bij 30 andere Gelderse musea, die hun collecties ook zichtbaar maken via deze nationaal bekroonde toegang tot het roerende cultureel erfgoed in Gelderland.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
9
INLEIDING A. Historie Het Museum is vanuit de Winterswijkse samenleving ontwikkeld in de loop van ruim 80 jaar. Tot circa 40 jaar geleden functioneerde het Museum als een bescheiden oudheidkamer aan Satinksplas. Voor velen was dit een schoolvoorbeeld van nostalgie, voor liefhebbers een vindplaats vol verrassingen en voor kenners een mix van unica en alledaagse dingen uit het verleden. Helaas was deze oudheidkamer voor iedereen alleen bereikbaar via een steile trap boven een winkel. Geen plek om tentoonstellingen te houden of een documentatiecentrum in te richten, dan wel lezingen te organiseren. Het werd de hoogste tijd om naar een nieuwe locatie op zoek te gaan met meer mogelijkheden voor een eigentijdse aanpak. Die werd gevonden op Freriks. Via een gedurfde opzet werd voor de scholtenboerderij Freriks een vernieuwend museumconcept ontwikkeld. Meer dan vijftien organisaties zetten hun schouders onder de herbestemming van de boerderij, het erf en de directe omgeving. Kenmerkend was de combinatie van levende have op de kinderboerderij enerzijds en de museale collecties – inclusief de geologie – in de boerderij anderzijds. Voor het zo ver was, moest ongelooflijk veel werk worden verzet. Onvoorstelbaar dat die enorme sprong vooruit destijds kon worden gerealiseerd. Hoe kon dat? Het Winterswijkse plan en een dergelijk initiatief van de Oudheidkamer Aalten bracht de Gelderse Adviescommissie voor de Musea op het idee om een Centraal Gelders Museumdepot in te richten in een deel van de Hof van Flodorf te Zutphen, eigendom van de Zutphense monumentenstichting Het Wijnhuisfonds. Gestimuleerd door de Provincie Gelderland ontstond een uniek servicecentrum voor de musea in Oost-Nederland dat museumcollecties tijdelijk in bewaring nam en daarvoor zorgde. De Winterswijkse collectie werd in Zutphen volgens de toenmalige regels van de kunst genummerd, gefotografeerd, geconserveerd en opnieuw veilig ingepakt. Uiteindelijk kon met deze collectie Het Museum op Freriks worden ingericht. In 1978 was de bundeling tot één regionale museale voorziening in Winterswijk een feit en werd de Stichting Freriks als juridische koepelorganisatie met de exploitatie belast. Afzonderlijk werkende organisaties, met name de Vereniging Het Museum, de Nederlandse Geologische Vereniging afd. Winterswijk, de Winterswijkse Pluimvee en Kleindiersport Vereniging, de Kynologische Vereniging, de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging waren in het stichtingsbestuur van Freriks vertegenwoordigd. Het toenmalige bestuur van Freriks is voortvarend te werk gegaan en heeft, met hulp van externe deskundigen, het ambitieuze plan om de scholtenboerderij Freriks tot museum te transformeren daadwerkelijk gerealiseerd. Er is gewerkt aan een combinatie van bekende concepten van elders met inbreng van eigen collecties en ideeën hoe die te presenteren vanuit de Winterswijkse gemeenschap. Vanaf de Groenloseweg had men via het hertenkamp zicht op de schilderachtig gelegen scholtenboerderij. Inwoners en toeristen konden terecht in een museum dat in één klap de droom van velen vervulde.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
10
Na de opening door G.Ch. Wallis de Vries, toenmalig staatssecretaris Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, maakte het Museum een prachtige en veelbelovende start en heeft het Museum op deze plek glansrijke jaren beleefd. Kort na de start werden de omliggende musea uitgenodigd voor een kennismaking. Via het buurt maken kreeg het vernieuwende museumconcept regionale bekendheid. De bezoekersaantallen in de beginjaren piekten ruim boven de 10.000 bezoekers uit, een ongekend succes. Zelfs de gehele Gelderse erfgoedwereld kwam destijds naar Winterswijk en Aalten om te zien wat hier in de oostelijke Achterhoek tot stand was gebracht. Nieuwe initiatieven werden ontwikkeld, zoals de bouw van onderkomens voor de verschillende dieren, een wagenloods voor landbouwwerktuigen, de aanleg van een hondentrimbaan, een kruidentuin etc. Jaarlijks vond de Freriksdag plaats, waarvoor steeds grote belangstelling bestond. In de loop der jaren werd deze huisvesting aangepast aan veranderende inzichten en de schenking van nieuwe collecties. Een gehele verdieping werd gewijd aan de verdwenen textielindustrie uit Winterswijk. De groeiende collectie Mondriaans: werk van Piet Mondriaan senior, van diens broer Frits Mondriaan en als hoogtepunt jeugdwerk van Piet Mondriaan junior verenigde men in een bescheiden, afzonderlijke presentatie. De spraakmakende geologiecollectie werd herinricht, al vormde de beperkte ruimte een beletsel om eens flink uit te pakken. Vereniging Het Museum De Vereniging Het Museum bleef eigenaresse van de cultuurhistorische collecties en leverde vrijwilligers voor de collectietaken, zoals collectieregistratie, behoud en beheer, onderzoek. Professionele betaalde krachten voor uitvoerende taken bleven financieel gezien buiten bereik. Maar onder meer voor de coördinatie van de vrijwilligers kwam op den duur parttime formatie beschikbaar dankzij structureel gemeentelijk subsidie. De Vereniging was ook nauw betrokken bij de ontwikkeling van wisselexposities. Sommige waren spraakmakend dankzij de publicatie van boeken die zowel aan de geschiedbeoefening van Winterswijk als aan de (kunst)geschiedenis een bijzondere bijdrage leverden. Met name de boeken over de kunstenaars Piet Mondriaan senior en junior, Max van Dam waren voorbeeldstellend. De Vereniging kende en kent nog steeds, zoals alle historische verenigingen, een scala van activiteiten die een flink ledenbestand (> 800) weet te waarderen, onder meer lezingen, fietstochten, excursies en filmvoorstellingen. De interne expertise staat op hoog niveau en wordt voortdurend ingeroepen, bijvoorbeeld bij de zorg voor de archeologie en de monumenten in de regio, en voor het maken van tentoonstellingen over uiteenlopende onderwerpen. Samenwerking staat steeds voorop. Vanuit de wetenschap dat het oude museumconcept over zijn houdbaarheidsdatum is, wil de Vereniging Het Museum met een oplossingsgerichte aanpak en in samenwerking met relevante partners opnieuw een doorstart bewerkstelligen, digitaal en materieel, via het onderwijs, via de ouderenzorg, via de gehandicaptenzorg en via belevenisruimten in het centrum, onder het motto: Het Museum in het Hart van Winterswijk.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
11
Vereniging Het Museum heeft een indrukwekkende reeks boeken uitgebracht, deels in relatie tot de collectie
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
12
Naast het ontwikkelen van nieuwe activiteiten kon een deel van de achterban voortdurend betrokken blijven bij de collectieregistratie, het behoud en beheer van de collectie en bij het opzetten van nieuwe tentoonstellingen en de daarbij verschenen boeken van behoorlijk niveau. Kroon op het werk van alle inzet was het feit dat het Museum de toets van de museale criteria glansrijk heeft doorstaan en vanaf 20 december 2002 beschikt over het certificaat en het muurschild als geregistreerd museum van de Stichting Het Nederlands Museumregister, een status die slechts een handjevol Achterhoekse musea in de afgelopen jaren wist te bereiken. Menigeen heeft zich de laatste jaren ingezet om het Museum ook in de toekomst dezelfde status te laten behouden, hetgeen resulteerde in de herijking op 24 maart 2009. Na ruim 30 jaar gaf de gemeente te kennen het Museum Freriks in zijn huidige vorm niet langer te willen ondersteunen. De Vereniging Het Museum moest een alternatief museumconcept en financiering voor de doorstart zien te vinden. Om de verwerving van sponsorgelden tijdig en adequaat op gang te brengen, draagvlak te vinden in de Winterswijkse samenleving en de noodzakelijke co-financiering van de gemeente op een minimum niveau gegarandeerd te krijgen, zijn diverse plannen geschreven. Het voorliggende plan stoelt uiteraard op deze plannen, die zorgvuldig zijn uitgekamd voor bruikbare opties. Het is een integraal plan geworden, gericht op de noodzakelijke vernieuwing en museumwaardig met het oog op de museumregistratie. Deze museumregistratie is een conditio sine qua non voor de verwerving van subsidies, bijdragen van fondsen en het behoud van de ANBI-status.
Voorwaarden voor opname in Het Nederlands Museumregister Het geregistreerde museum beschikt over een institutionele basis beschikt over een collectie beschikt over voldoende financiële garanties voor de exploitatie beschikt over een beleidsplan beschikt over een afgeronde basisregistratie van zijn collectie draagt zorg voor het behoud van de collectie beschikt over voldoende basisvoorzieningen voor het publiek verkrijgt kennis over de collectie door onderzoek in eigen beheer en door derden informatie is openbaar en in verschillende vormen beschikbaar is op voldoende vaste tijden toegankelijk voor het publiek beschikt over voldoende interne deskundigheid
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
13
B. Waar staan we nu? Op 19 mei 2011 hebben de Raadscommissies en het College van Burgemeesters en Wethouders van de Gemeente Winterswijk aan de Vereniging Het Museum een time-out gegeven om het bidbook door te ontwikkelen en te verdiepen omdat het als museumconcept nog te weinig perspectief bood om continuïteit en kwaliteit te waarborgen en gemeentelijk subsidie te rechtvaardigen. Het doorstartplan moet rekening houden met de volgende randvoorwaarden, die de gemeente op 14 december 2010 aanreikte en die op 26 juli 2011 tijdens ambtelijk overleg zijn herbevestigd. Hoe serieus met deze randvoorwaarden rekening is gehouden, staat beschreven in bijlage 6.
uitgangspunt is particulier initiatief streven naar financiële onafhankelijkheid haal expertise en vakkennis in huis via Hoge Scholen en Universiteiten (D of NL) op het gebied van o bedrijfseconomie o marketing o conservator, museumdirectie inspelen op de gewijzigde behoefte van de bezoekers het concept moet vernieuwend zijn en gebruik maken van nieuwe media onderscheidend zijn in de regio samenwerken met bestaande musea bereikt nieuwe doelgroepen met nadruk op toeristen, jonge gezinnen en 55-plussers het nieuwe concept moet bestaande initiatieven versterken educatief
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
14
C. Waar willen we naar toe? Vanaf medio januari 2011 heeft het Museum zich met zijn adviseur, Jacobus Trijsburg van Gelders Erfgoed, beraden op de toekomst, sinds 19 mei gevolgd door een reeks rondetafelgesprekken met relevante gesprekspartners, zie bijlage 1. Deze sessies hebben er toe geleid dat het bestuur opteert voor een doorstart op nieuwe locaties in Winterswijk. Freriks wordt op afzienbare termijn verlaten, volgens de gemeente uiterlijk 31 december 2012. De collectie + inboedel moet opgeslagen worden onder museaal verantwoorde condities. Mits het Museumdepot vanaf 1 juli 2012 beschikbaar komt, is een zorgvuldige planning van de verhuizing mogelijk en is 1 januari 2013 haalbaar. Bij de criteria waar een Museumdepot aan moet voldoen, hoort een berekening van de benodigde ruimte: zie bijlage 3. Binnenkort wordt een nieuwe stichting opgericht voor de herhuisvesting van het Museum. Het bestuur heeft de ambitie om voor een vernieuwd concept te gaan waarin als belangrijke trekker “De beleving” wordt ontwikkeld en in capaciteit geoptimaliseerd. Ook komt de collectie digitaal beschikbaar en gaan de Mondriaans in bruikleen naar een fysieke presentatie in Villa Mondriaan. Alle presentaties zijn zoveel mogelijk belevingsgericht. Voor dit nieuwe artistieke concept zijn in samenwerking met jonge getalenteerde studenten een aantal deelplannen (zie: bijlage 11) ontwikkeld met als kernwoorden: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Stevige inzet op marketing, PR en communicatie Optimaal benutten ICT Educatie, voorlichting Samenwerking Een gezonde bedrijfsvoering; kosten-effectief en flexibel Diversiteit
1. Stevige inzet op marketing, PR en communicatie: regionale herkenbaarheid: herkenbare elementen van Winterswijkse iconen; gebruik maken van de mogelijkheden van social media 2. Optimaal benutten ICT: vernieuwende elementen en het toepassen van ICT-technieken; een beperkte fysieke museale collectie en een verdiepte digitale museale collectie; historisch perspectief: onderscheidende thema’s, zoals bekende Winterswijkers, middelen van bestaan, historische gebeurtenissen staan ter beschikking. Zie bijvoorbeeld de Canon van Winterswijk en de MUSIP indelingen van de museumcollectie: bijlage 4. 3. Educatie, voorlichting: versterken combinatie Zorg & Cultuur; benadrukken van de unieke situatie waarin demowerkers historische processen beleefbaar maken voor een algemeen publiek (kennis uit kunde); sociale participatie en werkervaringsplek koppeling met de USP’s van Winterswijk: Villa Mondriaan en Terra Temporalis samenwerking met andere relevante culturele attracties en bezienswaardigheden
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
15
Educatief project: Winterswijk onder de grond Foto: Hendriks Fotografie / Elles Kok
Historisch Informatie Punt
Vereniging
het
museum
Foto: Gerard Siebelink
/
STICHTING
FRERIKs
16 4. Samenwerking: samenwerkingsverbanden met universiteit, HBO-opleidingen en Het Work Innovate Center; langdurige samenwerkingspartners uit de zorg, onder meer de Stichting Marga Klompé, de Stichting De Lichtenvoorde en de gemeente vanwege de nieuwe taakstelling voor de WMO; operationeel “poolen” met erfgoedorganisaties en verwante instellingen in Winterswijk, zoals Vereniging Monumentenbelangen, Nederlandse Geologische Vereniging afd. Winterswijk, het Centrum voor natuur en milieueducatie, het Gilde Winterswijk en de Stichting Tricot; inhoudelijke samenwerking met Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, de Dialectkring Achterhoek & Liemers en het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed; via structureel contact de Naoberschap vormgeven met musea in de Euregio; promotioneel samenwerken met de toeristisch-recreatieve sector en Winterswijk Marketing / 100% Winterswijk; de betrokkenheid van fondsen en sponsoren (middenstand en industrie) versterken. 5. Een gezonde bedrijfsvoering; kosten-effectief en flexibel: een sobere organisatorische opzet en bezetting; inzet van WMO-middelen ten behoeve van sociale participatie; de inzet van vrijwilligers staat voorop; beleving toesnijden op bezoekersbehoefte / differentiatie van programmering; online-reserveren voor rondleidingen in verband met optimale inzet van mensen en middelen; nieuwe inrichting en vormgeving van verschillende belevingen / optimalisering van de capaciteit. 6. Diversiteit: Code Cultural Governance als basis voor het bestuursmodel; voor algemeen publiek: inwoners, toeristen en recreanten specifieke doelgroepen: jongeren (scholieren BO / VO); ouderen (zorgcentra / ouderenbonden) zakelijke markt: opleidingen, bedrijven, zakelijke events en trainingen; Duits grenstoerisme, de mogelijkheden van de Duitse markt benutten door middel van te ontwikkelen arrangementen, in het bijzonder met rondleidingen in het Hart van Winterswijk. Dit ondernemingsplan is geschreven op basis van bovenstaande punten. Kijkend “door de oogharen” naar deze punten en de huisvestingseisen past “de beleving” uitstekend in de gebouwen van de Woonplaats aan de Meddosestraat die te zijner tijd beschikbaar komen en in nauwe samenwerking met o.a. De Lichtenvoorde in gebruik worden genomen. Deze aspecten kunnen in een nog uit te voeren haalbaarheidstoets, de zogeheten feasibility study worden meegenomen. Zie bijlage 11.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
17
HOOFDSTUK 1
Missie en visie, doelstellingen en concept van Het Museum in het Hart van Winterswijk
1.1 Missie Omdat erfgoed “van iedereen” is wil Het Museum het maatschappelijk rendement van zijn collectie vergroten door deze op vernieuwende wijze te presenteren aan een breed publiek met de focus op beleving, educatie, reminiscentie, participatie en kennisoverdracht. 1. 2. 3. 4. 5.
De beleving van ons cultureel erfgoed is gericht op alle inwoners en tevens op de toeristen en recreanten die Winterswijk en de regio bezoeken. De participatie gaat over mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, onder meer mensen met weinig of geen werkervaring, langdurig werkzoekenden en in het bijzonder mensen met een beperking die in Winterswijk woonachtig of werkzaam zijn. De educatie richt zich op de jeugd en jongeren, vooral scholieren uit de onderwijsinstellingen in de gemeente Winterswijk. De reminiscentie betreft ouderen, in het bijzonder bewoners van zorgcentra, alsmede de leden van de ouderenbonden in de gemeente Winterswijk. De kennisoverdracht zorgt dat via de digitale snelweg kennis van de collectie in woord en beeld wereldwijd bereikbaar, toegankelijk en bruikbaar wordt.
1.2 Visie “Wie wat bewaart, heeft wat!” luidt het gezegde. Net zo goed als een archief het geschreven erfgoed bewaart, de bibliotheek het gedrukte erfgoed beschikbaar stelt, onze monumenten het gebouwde erfgoed vertegenwoordigen en ons landschappelijke erfgoed menselijke activiteit van eeuwen weerspiegelt, wordt dat verleden ook tastbaar dankzij het roerend erfgoed uit het museum. Niet alles wat iedereen bewaart, is erfgoed, maar wat Het Museum bewaart, vormt het roerend erfgoed van Winterswijk en behoort ons allen toe. Het is voor de samenleving bestemd en behoort tot het publieke domein. Het sluit aan op onze visie dat om zich thuis te voelen in de dimensies van tijd en ruimte iedereen zich iets van dat gemeenschappelijk erfgoed moet kunnen toe-eigenen. Dat gaat ook gebeuren via het Belevenismuseum aan de Meddosestraat, waar bezoekers de geschiedenis van Winterswijk kunnen horen en zien, ruiken, proeven en voelen dankzij demowerkers die het immateriële erfgoed tot leven brengen in het doen, de handeling, de demonstratie van verschillende ambachten. Tientallen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en vrijwilligers leveren zo een concrete bijdrage aan het functioneren van deze museale voorziening. Zij maken een unieke ambitie waar door vanuit de zorg tot participatie te komen, midden in de samenleving, in het hart van Winterswijk. Basisvoorwaarde voor het functioneren van het Belevenismuseum en voor de overige maatschappelijk relevante functies van het museum is het Museumdepot in de Tuuntehal. Dat is de plek waar het basismateriaal ligt voor het vullen van de leskisten voor het onderwijs en van de herinneringskoffers voor de zorgcentra. Hier is tevens plek voor de voorbereiding van exposities, de ontvangst van onderzoekers en van leerlingen die komen klussen in het kader van hun maatschappelijke stage.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
18
Bovendien komt hier het Junior Lab, de plaats waar de basisscholen terecht kunnen voor projecten zoals “Winterswijk onder de grond” en tenslotte het Historisch Informatie Punt, waar scholieren uit het vervolgonderwijs en overig publiek terecht kunnen met onderzoeksvragen.
1.3 Doelstellingen Onze doelstellingen op grond van onze missie en van onze visie zijn de volgende: 1.
Voor een breed publiek beleefbaar maken van historische processen die kenmerkend zijn voor de geschiedenis van Winterswijk;
2.
Werkgelegenheid en ontmoetingsplaats bieden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om maatschappelijke uitsluiting te voorkomen en participatie bewerkstelligen;
3.
Educatief en recreatief gebruik van de museumcollectie faciliteren om specifieke doelgroepen (jongeren en ouderen) een unieke, duurzame ervaring in de breedste betekenis te bezorgen;
4.
Zorgen dat via de digitale snelweg kennis van de collectie in woord en beeld wereldwijd bereikbaar, toegankelijk en bruikbaar wordt.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
19
Tuuntehallen: Huisvesting voor depot, Juniorlab en Historisch Informatie Punt Foto: Han Kolkman
Ontwerp depot: studenten van de Reinwardt Academie te Amsterdam Opdracht: Vereniging Het Museum te Winterswijk
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
20
1.4 Concept Kenmerkend voor het museumconcept na de doorstart is het maatschappelijk rendement dat wij willen maximaliseren door de focus op beleving, educatie, reminiscentie, participatie en kennisoverdracht. Om een idee te krijgen van hoe dit geconcretiseerd kan worden zijn sinds 19 mei jl. met alle relevante partners en interessenten rondetafelgesprekken gevoerd. Deze gesprekken geven ons een eerste indruk van de haalbaarheid van ons plan. Deze indruk is over de gehele linie positief te noemen. Het draagvlak voor dit plan kon niet groter zijn. Zie hoofdstuk 2 en bijlage 1. Er zijn nog enkele prominente stakeholders waarvan de doorstart afhankelijk is. Van groot belang is het behoud van de status van “Geregistreerd Museum”. Het museumconcept zal moeten voldoen aan de eisen van de Stichting Het Nederlands Museumregister. De Provincie Gelderland en de landelijke en provinciale fondsen stellen hun doelsubsidies van deze status afhankelijk. Ook voor de ANBI-status (= Algemeen Nut Beogende Instelling), verleend door de Inspectie Registratie & Successie, is behoud van de museumregistratie van het Museum bij de doorstart van groot belang. Zonder dat is lidmaatschap van de Museumvereniging niet mogelijk en gebruik van de Museumkaart uitgesloten. In de tweede plaats zal het museumconcept getoetst moeten worden aan de randvoorwaarden van de gemeente Winterswijk en deze toets zonder mankeren moeten doorstaan. In een matrix zijn de huidige criteria van het Nederlands Museumregister (zie bijlage 5) en de randvoorwaarden van de gemeente Winterswijk (zie bijlage 6) opgenomen en per punt de situatie van dit moment en van de beoogde situatie weergegeven. Ook moet de vraag naar de haalbaarheid positief kunnen worden beantwoord. De financiële bijlagen geven op die vraag het nodige houvast. Toch zal veel afhangen van het succes van het museumconcept nieuwe stijl. Zelfs als het financiële perspectief positief is, kan het resultaat nog tegenvallen als de inhoudelijke doelstellingen in onvoldoende mate uit de verf komen. Voor meer zekerheid over de haalbaarheid heeft het College van Burgemeester & Wethouders op ons verzoek experts van wetenschappelijk niveau gevraagd om een feasibility study. Prof. Dr. Arjo Klamer, hoogleraar Economie, Kunst en Cultuur van de Erasmus Universiteit Rotterdam, was bereid samen met prof. Dr. Cees Langeveld deze studie uit te voeren. Onder hun verantwoordelijkheid heeft Lisa Wolters MA van de Stichting het Atelier voor Creativiteit en Cultureel Ondernemerschap, het vooronderzoek verricht, waarbij Eric Nanninga als zakelijk leider was betrokken. Prof. Klamer zal het resultaat op 10 mei 2012 aan de Raad van de gemeente Winterswijk presenteren. Uitwerkingen van het museumconcept in de vorm van een inrichtingsplan van het Belevenismuseum en een plan van aanpak voor de realisering daarvan en van het Museumdepot met alle daaraan gekoppelde producten en diensten zijn noodzakelijk. Derde- en vierdejaars studenten van de Reinwardt Academie hebben deze inmiddels tot stand gebracht in het kader van hun opleiding museologie. Op 24 januari 2012 zijn de nodige deelplannen gepresenteerd en in orde bevonden. Het provinciaal consulentschap voor musea, geschiedbeoefening en erfgoed “Gelders Erfgoed” te Zutphen heeft hierin bemiddeld en één en ander begeleid. Gegeven het feit dat de scholtenboerderij Freriks uiterlijk 31 december 2012 moet worden verlaten, is besluitvorming over de realisatie urgent, inclusief het huren en renoveren van de beoogde locatie voor het Museumdepot.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
21
HOOFDSTUK 2
Meddosestraat, Museumdepot, Producten en Diensten van Het Museum in het Hart van Winterswijk
2.1 Meddosestraat Beleving in het Hart van Winterswijk In het vernieuwde Museum komt het publiek een bijzondere ervaring opdoen; een belevingsconcept met grote impact. Op verschillende niveaus raakt de belevenis de bezoeker. Door de ruimten in te richten als belevenisruimte, waar demowerkers op ambachtelijke wijze primaire productieprocessen kunnen demonstreren: in de moestuin, de bakkerij, de blauwververij etc. Per ruimte maakt men kennis met telkens een ander tijdsbeeld, geluiden en geuren verschillen, de inrichting en belichting zijn anders, elke ruimte heeft zijn een eigen kenmerkende atmosfeer en elk arbeidsproces is anders. Men krijgt respect voor mensen die beperkt zijn bijvoorbeeld op motorisch gebied en daardoor andere zintuigen op scherp moeten zetten. Een proces van verwondering naar bewondering wordt op gang gebracht. Menige bezoeker zal zijn kijk op mensen die anders zijn, moeten herzien als hij zich openstelt voor direct contact met andere mensen en hun verhalen, en ontdekt andere kanten van zichzelf en van het leven. Hij ervaart de creërende en aanpassende kracht van de ander. Weet hij zich hieraan over te geven, dan maakt hij een proces door dat hem voor altijd rijker maakt en verandert. Dit Belevenismuseum wordt de plek waar bezoekers samen met de Winterswijkse bevolking en mensen uit de omgeving, met ondersteuning van zorgverleners, welzijnsinstanties en vrijwilligers een unieke samenwerking tot stand brengen. Een samenwerking die bijdraagt aan een behoefte en past binnen de WMO-visie en de visie van het museum. De samenwerking tussen het museum en de medewerkers moet als een toegevoegde waarde functioneren waarbij het elkaar wederzijds versterkt. Van zorg naar participatie, midden in de samenleving, in het hart van Winterswijk. Vanuit de visie dat het Museum de beleving, de ervaring centraal wil stellen, ligt het voor de hand mensen met een beperking daar een actieve rol bij te laten spelen. Ze zijn bij uitstek de meest betrouwbare schakel met de wereld waarin je het vooral moet hebben van het doen. Gevolg daarvan is dat het Museum ook een plek is waar mensen met een beperking werkervaring op kunnen doen. Het Museum ziet het als een belangrijk goed om toe te groeien naar een sociale onderneming waar mensen met beperkingen een zinvolle bijdrage kunnen geven aan het runnen van het bedrijf en het ontmoeten van bezoekers. Op meer plekken in Nederland zijn uitstekende voorbeelden te vinden van vergelijkbare sociaalculturele ondernemingen met verwante doelen. Hun functioneren werkt inspirerend en motiverend op de initiatiefnemers voor de doorstart van het Museum. Het museum wordt een praktijkvoorbeeld waarin de culturele en de maatschappelijke functie matchen en een museaal verantwoorde presentatie mogelijk maken van processen, die alleen via beleving begrepen kunnen worden. Deze match past in de WMO-visie. Samenwerking tussen zorgverleners, welzijn en vrijwilligers brengt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op een hoog niveau van participatie, betekenisvolle contacten en zinvolle activiteiten. Voor mensen met een beperking, langdurig werklozen en werkloze jongeren kan zo’n werkervaringplek een doorstart betekenen.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
22
De samenleving is afgestemd op “normale” mensen, mensen met een beperking zijn vaak samengebracht in speciale woon- en dagbestedingvoorzieningen. In dit museum krijgen zij een centrale rol waarbij de bezoeker ervaren kan dat zij een volwaardige, maatschappelijk betrokken, betekenisvolle meerwaarde leveren aan de samenleving en in het bijzonder aan beleving van de geschiedenis in het Museum in het Hart van Winterswijk. Het Museum biedt een unieke kans om aan den lijve te ondervinden hoe onze en hun werkelijkheid er uit zien en welke toegevoegde waarde dit heeft. De meerwaarde die de WMO kan bieden aan mensen met een beperking die begeleid worden door professionals en vrijwilligers van het museum is nog volop in beweging en deze biedt vele mogelijkheden. De WMO wil participatie bevorderen van mensen met een matige en ernstige beperking zodat zij in de samenleving zinvol deelnemen en meedoen. Het is aan de gemeente om het palet van mogelijkheden die de WMO biedt (werk, inkomen, participatie en zorg) aan elkaar te knopen en de samenhang in te richten. De participatie van mensen met een beperking in dit project is niet alleen afhankelijk van wat mensen zelf kunnen, maar minstens zo belangrijk is wat de WMO hen biedt om te participeren. Voor mensen met een indicatie voor begeleiding in de dagbesteding, maar ook anderen die zich begeven aan de onderkant van de arbeidsmarkt (WSW en Wajong) kan het museum een arbeidsplek zijn. Een plek waar zinvolle dagbesteding gegeven wordt en waar dagbesteding een bijdrage levert aan het functioneren van een museum dat een centrale plek inneemt in het Hart van Winterswijk.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
23
De Meddosestraat nu
Foto: Ruud Hamburger
De Meddosestraat vroeger
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
24
2.2 Museumdepot De internationale museumdefinitie van het ICOM (International Council of Museums) rechtvaardigt de conclusie: “Zonder collectie geen museum”. Het Museum onderschrijft deze museumdefinitie. Een museum is een permanente instelling, niet gericht op het behalen van winst, toegankelijk voor publiek, die ten dienste staat aan de samenleving en haar ontwikkeling. Een museum verwerft, behoudt, onderzoekt, presenteert, documenteert en geeft bekendheid aan de materiële en immateriële getuigenissen van de mens en zijn omgeving, voor doeleinden van studie, educatie en genoegen. Het Museum heeft in 80 jaar een boeiende museumcollectie opgebouwd, dankzij de genereuze inbreng van velen. De collectie is eigendom van de Vereniging Het Museum en als bruikleen afgestaan aan de Stichting Freriks, die Het Museum op Freriks exploiteert. De collectieregistratie is op basisniveau voltooid. De collectieregistratie was één van de voorwaarden voor toelating tot Het Nederlands Museumregister. Dat de Stichting Het Nederlands Museumregister het Museum heeft toegelaten zegt wel iets over het niveau dat hier is bereikt. Het Museum is mede hierom een doorstart waard. Een selectie uit het roerend erfgoed van Winterswijk kan ingezet worden in de zorg en in het onderwijs, vanuit de visie dat dit roerend erfgoed voor een belangrijk deel het geheugen van de samenleving vormt. De jeugd kan met dit gemeenschappelijk geheugen in handen iets snappen van wat vooraf is gegaan, ouderen kunnen er herinneringen mee ophalen aan hun jeugd. Generaties voor ons hebben via hun selectie hun beeld van het verleden vereeuwigd. Konden wij het over doen, dan zouden we vanuit ons referentiekader andere prioriteiten stellen. Conform de LAMO (= Leidraad voor het Afstoten van Museale Objecten) mag in eerste instantie alleen worden afgestoten aan andere musea. Ontzamelen noemt men dat. De collectie kent een verdeling in deelcollecties en een verdeling naar belang: van internationaal, nationaal, regionaal, locaal belang en overig: zie bijlage 7. Binnen de laatste categorie zijn zeker gebruiksvoorwerpen te vinden, die van belang zijn voor de zorg en het onderwijs en dus van belang zijn voor educatie en recreatie. Voordat met ontzamelen kan worden begonnen ligt in die selectie een grote kans. Ook binnen de andere categorieën zijn museumvoorwerpen te vinden, van belang voor de zorg e/o het onderwijs, maar dan moet uit oogpunt van behoud de selectie buitengewoon zorgvuldig plaatsvinden. Voordeurdeling Het Museumdepot is niet alleen en uitsluitend bestemd voor de collecties van de Vereniging Het Museum. Zo zijn de collecties van de Nederlandse Geologische Vereniging afd. Winterswijk en de Stichting Wim Izaks vanzelfsprekend welkom in ons museumpot. Elke cultuurhistorische collectie van publiek belang kan onder bepaalde condities in deze tegen brand / inbraak / ongedierte beveiligde en klimatologisch beheersbare ruimte worden opgeslagen. Eén daarvan is vanzelfsprekend de doorberekening van de kosten naar tijdsgelang en naar gelang van de benodigde m2 of m3. Afhankelijk van de beschikbare ruimte wordt aan de meest gerede kandidaten een aanbod gedaan, om te beginnen aan de naobers van onze Naoberschap waartoe we in beginsel de verwante musea en andere collectiebeherende (not-for-profit) organisaties in de oostelijke Achterhoek en in het aangrenzende Westmünsterland rekenen.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
25
Ontwerp Belevenismuseum Meddosestraat: studenten van de Reinwardt Academie te Amsterdam
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
26 Digitale presentatie Met behulp van www.collectiegelderland.nl kan de museumcollectie de komende jaren gedigitaliseerd worden. Het digitaal bereikbaar en toegankelijk maken van de collectie zal het gebruik onder meer voor studie en educatie stimuleren. Hiervoor wil het Museum menskracht en middelen inzetten. Het Nederlands Museumregister geeft de musea bij de aanstaande vernieuwing van het kwaliteitszorgsysteem alle ruimte om te kiezen voor een maximale digitale toegang tot hun collecties naast een fysieke presentatie van een selectie. Voor een efficiënte digitalisering van de collectie moet in het Museumdepot een “straat” worden ingericht waarin de objecten achtereenvolgens gecontroleerd, digitaal gefotografeerd, en zonodig extra gedocumenteerd kunnen worden door vrijwilligers. Tientallen musea zijn ons hierin voorgegaan. Op basis hiervan wordt een digitaliseringsplan gemaakt en uitgevoerd. Meedoen met www.collectiegelderland.nl betekent dat de verhalen die gekoppeld zijn aan collectie eveneens digitaal openbaar kunnen worden. Uitzonderlijke verhalen komen in principe in aanmerking voor doorplaatsing naar www.mijngelderland.nl. Het eerder ontwikkelde museumconcept gewijd aan coryfeeën uit de geschiedenis van Winterswijk wordt meegenomen. Bekende en minder bekende Winterswijkers komen op die manier in een digitale eregalerij terecht, zoals Piet Mondriaan (sr. en jr.), Gerrit Komrij, Max van Dam, H.Th. Kuipers-Rietberg (= verzetsvrouw “Tante Riek”), Tunnekes Trude en vele anderen. Zie bijlage 8. Collectieplan & tentoonstellingsplan Het Museum wil ook investeren in de kwaliteit en het gebruik van de collectie. Met het oog daarop wordt het Collectieplan van 27 september 2009 geactualiseerd en zal bovendien een vernieuwend, meerjarig Tentoonstellingsplan gemaakt worden, in aansluiting op onderzoek naar de behoefte van specifieke doelgroepen. De zojuist vermelde digitale eregalerij kan hier ook zijn nut bewijzen. Aandachtspunten voor het Collectieplan vormen de depotvoorzieningen, de borging van de kwaliteit van registratie, behoud en beheer en de verwerving van ontbrekende topstukken. Het Tentoonstellingsplan behandelt de fysieke presentatie van een specifieke selectie uit het depot voor de locaties die zich aandienen, mede dankzij de digitalisering. Naast het accent op beleving komt de educatie in gelijke mate onder de aandacht. Sleutelwoorden zijn: voorbeeldstellend, innovatief en grensverleggend, of – in één woord – adembenemend. Tenslotte zal het Collectieplan richtinggevend zijn voor verdere collectievorming, onderzoek, publicatie en presentatie, mede door onderscheid te maken tussen kerncollectie en deelcollecties, en aandacht te geven aan de betekenis van de museumobjecten voor onderwijs, geschiedenis, kunst en wetenschap.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
27
2.3 Producten en Diensten Onderwijs De groepen uit het onderwijs maken zintuiglijke ervaringen mee, zintuigen die doorgaans in het leerproces op non-actief staan worden plots geactiveerd. De methode die het Museum kiest om de boodschap over te brengen is een laagdrempelige, attractieve, sociaal innovatieve vorm van kennisoverdracht. De ervaring is opgebouwd uit zintuiglijke, cognitieve en psychologische elementen:
zintuiglijke ervaringen van het zien, het voelen, het ruiken, het ervaren en bewust worden van museumobjecten verandert de informatieverwerking van het brein; Door de authenticiteit van museumobjecten komt het verleden onder handbereik. kennismaken met het erfgoed uit de eigen leefomgeving leidt tot kennis, vaardigheid en inzicht om uit te monden in affiniteit en begrip.
Basisonderwijs Er is intensief contact geweest met Ine Bolk van Kunstwijs, dat ressorteert onder de Muziekschool. Er is veel inhoudelijke expertise aanwezig. Een uitgebreid netwerk van contacten zowel met het basisonderwijs en speciaal onderwijs als met kunstenaars en beoefenaren van kunstnijverheid bewijst dat al veel is bereikt. Een en ander geeft ons de overtuiging dat samenwerking met Kunstwijs bij de ontwikkeling van erfgoedprojecten een uitstekende keuze is. Voorbeelden van deze succesvolle aanpak en enkele voorbeeld projecten zijn aan dit ondernemingsplan toegevoegd als bijlage 9. Voortgezet onderwijs Directeur en stafleden van De Driemark zijn geïnformeerd over de mogelijkheden die de doorstart van Het Museum biedt aan het voortgezet onderwijs. Het vooruitzicht van een nieuwe huisvesting genereert positieve energie die zich richt op nieuwe kansen die zich aandienen. Zowel de ruimte in het nieuwe schoolgebouw als de behoefte om de school een Open Huis te laten worden voor de samenleving in Winterswijk en de regio inspireren tot nieuwe initiatieven. Er zijn concrete afspraken gemaakt die moeten leiden tot het zichtbaar maken van de geschiedenis van Winterswijk en van de school zelf, die zijn oorsprong vindt in een Rijks HBS, één van de eerste in ons land. Besloten is om een taskforce op te richten met deelnemers uit het lerarencorps van De Driemark en uit de Vereniging Het Museum om gezamenlijk te streven naar de inzet van cultuurgeschiedenis, gebruik makend van erfgoed van zowel materiële als van immateriële aard. Leerstof vervangende en leerstof overstijgende projecten moeten het resultaat worden van deze nieuwe samenwerking. Kort en bondig is één en ander vastgelegd in een werkdocument, zie bijlage 10. Eenzelfde vorm van samenwerking wordt nagestreefd met het Christelijk College Schaersvoorde en Pronova, Praktijkonderwijs Oost-Achterhoek, die inmiddels hun interesse hebben laten blijken. Herinneringskoffers en exposities Zeer concreet wordt de inzet van museumobjecten in het reminiscentieproject dat in samenwerking met de Marga Klompé Stichting voor de vier zorgcentra in Winterswijk zal worden opgezet. Van de kant van de directie en de locatiemanagers is een stevige inzet te verwachten. Per locatie komt een ruimte beschikbaar voor tijdelijke wisselexposities van een thematische keuze uit de museumcollectie. In het belang van inwoners en omwonenden zullen deze exposities vrij toegankelijk zijn. Elk thema zal gekozen worden in nauwe samenspraak met bewoners en de coördinator die voor deze vorm van recreatie en educatie wordt aangesteld door de Marga Klompé Stichting. In aansluiting op het thema zullen maandelijks themakoffers samengesteld worden en beschikbaar komen voor de vier locaties en voor de ouderenbonden in Winterswijk, die grote interesse hebben getoond voor deze koffers. Elders in Nederland is met deze stimulerende handreiking voor gesprek
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
28
en voor het losweken van verhalen van vroeger veel ervaring opgedaan. In 2011 heeft Marlene Martens in het kader van haar afstuderen bij de Reinwardt Academie aan deze vorm van samenwerking tussen musea en zorg een masterstudie gewijd. Succes- en faalfactoren zijn geïnventariseerd. De studie bevat tal van handvatten om het fenomeen elders ingang te doen vinden. Voor een efficiënte opzet van deze productielijn is een beroep gedaan op de Reinwardt Academie, vanwege de complicerende opzet door toevoeging van tijdelijke exposities. Op 24 januari jl. presenteerden derdejaars Reinwardt studenten een complete jaarcyclus van mini-exposities en bijbehorende herinneringskoffers als basis voor een vliegende start in 2013 in Winterswijk. Een fraai voorbeeld van inmiddels al ruim tien jaar succesvol cultureel ondernemen functioneert vanuit het Streekhistorisch Museum Tweestromenland in Beneden-Leeuwen, gemeente West Maas en Waal. Daar beschikt men over ruim 20 themakoffers, gebruiken plm. vijftien zorgcentra in het land van Maas en Waal, tussen Tiel en Nijmegen, deze koffers bij hun activiteiten voor ouderen, zowel in het kader van interne zorg als bij dagbesteding van ouderen uit de omgeving. Bij de samenstelling is ook een coördinator namens de zorgcentra betrokken. De directie van de Marga Klompé Stichting wil dat deze expositieruimten voldoen aan de museale kwaliteitseisen ten aanzien van licht- en klimaatbeheersing, brand- inbraakbeveiliging en pestcontrol. Ook zullen bijvoorbeeld de vitrines “rolstoel- en rollatorproof” moeten zijn. Tevens is van groot belang na te gaan hoeveel vrijwilligers hierbij nodig zijn en over hoeveel tijd men moet kunnen beschikken en welke capaciteiten men daarvoor in huis moet hebben. Logistiek De distributie van mini-exposities, herinneringskoffers, leskisten etc. vergt administratieve ondersteuning, transport en organisatorisch talent. Wij prijzen ons gelukkig met het Centrum voor natuur- en milieueducatie “De Huusker”, dat kan bogen op jarenlange logistieke ervaring met vergelijkbare educatieve middelen en alleszins bereid hun capaciteiten dienstbaar te maken aan onze behoefte. Ook inhoudelijk zien wij mogelijkheden voor samenwerking. De ontwikkeling van nieuwe natuurhistorische en cultuurhistorische projecten biedt nieuwe kansen, zo ook de vernieuwing van bestaande leskoffers. Bruikleengeving, ondermeer aan Villa Mondriaan Vanuit het Museumdepot kunnen desgevraagd bruiklenen aan derden worden geleverd. De digitale presentatie maakt het potentiële bruikleennemers eenvoudig om te selecteren op thema, onderwerp of een specifiek museumobject. Nu bestaat deze mogelijkheid reeds op zekere hoogte dankzij MUSIP (= museum inventarisatie project) waar vrijwel alle geregistreerde musea in Nederland aan meedoen. Ook de collectie in Museum Freriks is te vinden via www.musip.nl, uitgesplitst in deelcollecties. Vaste bruikleennemer van de collectie Mondriaans van het Museum, wordt Villa Mondriaan – gemeentelijk monument – te Winterswijk aan de Zonnebrink. De keuze staat al vast: werken van Piet Mondriaan sr., oom Frits Mondriaan en Piet Mondriaan jr., In samenwerking met het Haags Gemeentemuseum ontstaat op deze unieke locatie een biografisch museum met een (inter)nationale uitstraling, mede op basis van bruiklenen uit dit museum en van het Instituut Collectie Nederland. Op afzienbare termijn kan dit museum een USP (= unique selling point) voor Winterswijk worden. Om het rendement van de toename van belangstelling voor een bezoek aan Winterswijk te maximaliseren is meer nodig dan terrassen met eet- en drinkgelegenheden. Het is van groot belang de voorspelbare floor traffic van cultuurtoeristen in het Hart van Winterswijk vast te houden door meerwaarde te koppelen aan zo’n incidenteel bezoek. Profilering van Winterswijk als het Dorp van Mondriaan biedt allerlei kansen, variërend van een kwaliteitsimpuls voor de openbare ruimte door waar mogelijk aan te sluiten op de sfeer in het werk dat Mondriaan in zijn jonge jaren maakte, alsmede bij het kleurenpalet van het neoplasticisme dat zijn latere werk kenmerkt.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
29 Villa Mondriaan kan meer zijn dan een onderscheidende en verrijkende toevoeging aan wat Winterswijk nu al te bieden heeft. Om een transformatie te bewerkstelligen in het Hart van Winterswijk zullen gemeente en eigenaren in de omgang met de gebouwde omgeving keuzes moeten maken, gebaseerd op deze uitgangspunten. Dan ontdekt de cultuurtoerist in de toekomst niet alleen Villa Mondriaan maar ontdekt tevens het Dorp van Mondriaan, als beide sporen dragen van zijn gedachtegoed. Piet Mondriaan jr. In deze ontwikkeling past perfect het plan om in de Meddosestraat een Belevenismuseum te vestigen. De beoogde panden zijn slechts een zorgvuldige renovatieslag verwijderd van het beeld dat de schilderijen ons aan het dorp uit de jeugd van Mondriaan herinneren. De nijverheid en nering die daar gedemonstreerd worden, zijn nu geschiedenis, maar waren in zijn jeugd werkelijkheid. Vanuit dezelfde optiek past het aanbod van moderne kunst in een verrassend modern gebouw als de Tricot – rijksmonument - op een steenworp afstand van de Meddosestraat. De Stichting Tricot speelt een cruciale rol bij de publieke functie van dit complex. Met wisselexposities van moderne kunst kan deze galerie aan het veelzijdige Winterswijkse palet van kunst en cultuur een eigentijdse dimensie verlenen. Marketingcommunicatieplan In het kader van deze ontwikkeling is het verder van groot belang dat alle betrokken cultuurdragers over de schutting durven te kijken en waar mogelijk gezamenlijke initiatieven nemen. Het zal van de bereidheid tot samenwerking op het vlak van marketing, communicatie en pr afhangen of de kansen die hier liggen, worden benut. In dit verband kunnen ook de social media veel betekenen. Met de genoemde instellingen is meermalen over samenwerking gesproken en geconstateerd dat de bereidheid groot is. Het Museum heeft voor het vinden van draagvlak voor zijn plan en deze aanpak contact gelegd met het Gilde Winterswijk, de locale organisatie van gidsen; met de Stichting Vrienden van de Jacobskerk die de publieksfunctie van dit grootste middeleeuwse monument in de regio met enthousiasme vormgeeft, en met Winterswijk Marketing / 100% Winterswijk, die zich inzet om de marketing van Winterswijk en de regio professioneel aan te pakken. Ook met de overige actoren die in het belang van toerisme en recreatie werkzaam zijn, is gesproken, bijvoorbeeld met de VVV Winterswijk en de gemeenteambtenaar toerisme. Alle contacten waren opbouwend en veelbelovend. Als fundament voor de communicatie naar specifieke doelgroepen is een professioneel plan onontbeerlijk. Hierop komen wij terug in hoofdstuk 4.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
30
HUIS JACOBSKERK BELEVENISMUSEUM TRICOT TERRA TEMPORALIS IN HET NATIONAAL LANDSCHAP Vijf relevante culturele usp’s (unique selling points) uit Winterswijk schematisch ondergebracht in een piramide. Samen een oersterk startpunt voor marketing / PR. Bovenaan het huis dat als Villa Mondriaan zowel de sluitsteen als de top kan vormen.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
31
HOOFDSTUK 3 De markt
3.1 Feiten over de musea Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau behoren de musea tot de best bezochte culturele instellingen in ons land. Ook blijken musea een veel bredere laag uit de bevolking aan te trekken dan de meeste andere meer elitaire vormen van cultuur. Ook is de verdeling over de verschillende leeftijden meer verspreid. Ruim de helft van de museumbezoekers gaat naar cultuurhistorische musea, de categorie waar ook het Museum in Winterswijk toe gerekend wordt. Ten opzichte van Vlaanderen ligt in Nederland de participatiegraad van jeugd en jongeren lager, maar dankzij het overheidsbeleid, dat zowel het basisonderwijs met erfgoed op school als het voortgezet onderwijs met CKV en cultuurvouchers stimuleert, zijn we met een inhaalslag bezig. Prof. Dr. Jos de Haan van het Sociaal Cultureel Planbureau heeft de positieve effecten daarvan kunnen aantonen. Ten opzichte van Engeland is nog terrein te winnen op het vlak van integratie van minderheden, onder meer de sociaal zwakkeren in de samenleving. Via social inclusion projecten ligt Engeland zeker tien jaar voor. Ons project laat zich daarmee vergelijken. Gelderland telt ca. 230 zich museum noemende instellingen. Ca. de helft zijn privéverzamelingen en dus geen publieke instelling, een beperkt aantal is een monument met een publieksfunctie, dan wel een bezoekerscentrum of blijkt een commercieel bedrijf te zijn dat zich museum noemt. Het Nederlands Museumregister telt in Gelderland 90 geregistreerde musea, in Oost-Gelderland precies tien, waaronder het Museum Winterswijk. Met ruim 10.000 bezoekers per jaar laat het Museum Winterswijk bijna de helft van de geregistreerde musea achter zich qua bezoekersaantal.
3.2 De wereld om ons heen Trends in de markt De musea in Nederland kunnen niet functioneren zonder vrijwilligers, Hun aantal overtreft zelfs ruim de betaalde krachten. Omgerekend in FTE’s blijkt de arbeidsprestatie van betaalde krachten die van vrijwilligers wel te overtreffen Sommige musea zijn echter geheel van vrijwilligers afhankelijk, de rest laat specifieke taken door vrijwilligers uitvoeren. Zij zijn gemotiveerd, beschikken doorgaans over een bovengemiddeld opleidingsniveau en zijn vaak bereid zich te laten bijscholen. De meeste betaalde krachten werken bij grote rijksgesubsidieerde musea, provinciale musea en gemeentelijke musea. Bij de kleinere, gemeentelijk gesubsidieerde musea zijn betaalde, professionele krachten ver in de minderheid. Zij zijn meestal verantwoordelijk voor de coördinatie en bedrijfsvoering, educatie, marketing/PR en voor de collectie. De huidige bezuinigingen bij de overheid leiden onvermijdelijk tot banenverlies bij de musea, in een aantal gevallen tot fusie, opheffing of een doorstart in afgeslankte vorm. Minder dan 10% van de musea kent een strategische alliantie met een zorginstelling, voornamelijk instellingen op het gebied van ouderenzorg. Samenwerken met een zorginstelling gehandicaptenzorg komt vaker voor met name als medewerkers gedetacheerd zijn vanuit een werkvoorzieningschap. Ook in de zorg is sprake van bezuinigingen met nog onbekende gevolgen voor de werkgelegenheid. Uit publieksonderzoek voorafgaande aan de laatste verkiezingen blijkt dat van alle bezuinigingen die in de cultuursector het minst op bijval kan rekenen, terwijl bezuinigingen in de zorgsector absoluut tegen de wens van de meerderheid indruisen.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
32
Lokale inbedding Ouderenzorg, gehandicaptenzorg, erfgoed en Winterswijk zijn nauw met elkaar verbonden. In Winterswijk is de zorgsector een belangrijke werkgever. Het Beatrix ziekenhuis en andere zorginstellingen zorgen in verhouding tot de meeste gemeenten in de Achterhoek voor relatief meer banen in deze sector in de gemeente Winterswijk. Met een groeiend percentage ouderen in het vooruitzicht (vergrijzing) wil men in Oost-Nederland een omgeving creëren waarin bedrijven en kennis- en zorginstellingen innovatief opereren. Het Museum begeeft zich op de markt van dagrecreatie, onderwijs, ouderenzorg, gehandicaptenzorg en herintreding op de arbeidsmarkt. Dagrecreatie Het binnenlandse toerisme viert hoogtij. Ondanks bezuinigingen op buitenlandse vakanties hebben huishoudens geld over voor dagjes uit in eigen land. Dat heeft een positieve invloed op de bezoekersaantallen van alle dagattracties, musea en andere vormen van vrijetijdsbesteding in eigen land. Bezoekersaantallen nemen toe, niet in de laatste plaats door inzet van vele aantrekkelijke kortingen met joint promotion acties, maar bestedingen per persoon nemen af. Dagrecreanten geven minder uit aan winkel en horeca binnen de dagattractie. Winterswijk wordt vooral bezocht door winkelend publiek uit Duitsland, maar geniet ook structureel belangstelling van de Nederlandse toerist. In de upgrading van het Hart van Winterswijk in cultureel opzicht door de ontwikkeling van panden aan de Meddosestraat als Belevenismuseum liggen kansen om een breder publiek dan tot nu toe voor het cultureel erfgoed te interesseren; tweetaligheid in alle communicatie is daarvoor een belangrijke randvoorwaarde. De samenwerking met musea in de grensregio zoals het Hamalandmuseum te Vreden kan in menig opzicht meer betekenen. In sommige Duitse regio’s met een hoogwaardig aanbod aan musea en andere culturele attracties als kastelen, historische tuinen en archeologische monumenten kent men de passe-partout, een voordeelkaart voor meerdere attracties, die navolging verdient in onze regio. Cultureel aanbod van niveau, zoals Villa Mondriaan, spreekt vooral een specifieke doelgroep aan, hoog opgeleid, goed bij kas, fijnproevers. In overleg met verblijfsaccommodaties in Winterswijk en regio laat zich een Mondriaan arrangement ontwikkelen inclusief een menu systeem waarin ook ander onderscheidend cultureel aanbod meegenomen wordt, Initiatieven als deze zou men ter hand kunnen nemen in samenwerking met de Internationale Hogeschool voor Toerisme te Breda, met Winterswijk Marketing / 100% Winterswijk en de toeristisch-recreatieve sector. Werkervaring Voorts wil het Museum op basis van historische uitgangspunten werkplekken scheppen waar mensen met een beperking, langdurige werklozen of jonge werkzoekenden werkervaring kunnen opdoen of een zinvolle dagbesteding vinden. Mogelijk kan daardoor het Museum tevens een leerwerkbedrijf worden. Voor het welslagen daarvan is een strategische alliantie met een partner met knowhow op dit specifieke terrein van de zorg onontbeerlijk, een partner die tevens als een verbindende schakel andere zorgaanbieders in de regio structureel bij dit project weet te betrekken. Gelet op het toenemende belang van de WMO als gevolg van wijzigingen in het rijksbeleid krijgt de gemeente hierin een voortrekkersrol te vervullen. Hoewel er in de zakelijke opleidingen- en trainingenmarkt van een sterke krimp sprake is, blijkt met name de ééndaagse (thema) trainingsmarkt een positieve uitschieter..Het Museum speelt op deze ontwikkeling in en zal met professionele partners maatwerk trainingsarrangementen aanbieden, welke veelal onderdeel zullen uitmaken van een strategische inzet van opleiding, training en coaching. Omdat de Winterswijkse match van zorg en cultuur eerst geconsolideerd en
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
33 geëvalueerd moet zijn voordat wij ermee naar buiten kunnen treden, verwachten wij dit trainingsarrangement ca. drie jaar na de realisatie te kunnen aanbieden. Ondernemingsvorm Het aantal sociale ondernemingen, waar vooral mensen met een beperking werkervaring kunnen opdoen, is de laatste jaren gegroeid. Er zijn ondernemingen die een facilitaire dienst aanbieden, maar ook ondernemingen die in de vrijetijdssector opereren. Een aansprekend voorbeeld daarvan is Evenbeeld, een samenwerking tussen Philadelphia Zorg en Museum Boerhaave dat geleid heeft tot een semi-permanente expositie in Huize Wielbergen te Angerlo, die tot doel heeft de beeldvorming van mensen met een verstandelijke beperking positief te beïnvloeden. Op deze locatie is ook een zorgcafé en een kunstnijverheidsatelier gevestigd waar gehandicapten een zinvolle dagbesteding vinden. Op de website van Gelders Erfgoed is een tour d’horizon te vinden over samenwerking tussen erfgoed en zorg, vervaardigd door Arno Stam, gepresenteerd tijdens een mini-symposium in Museum Bronbeek te Arnhem op 1 oktober 2010. Voorbeelden uit het hele land en uit Gelderland passeren de revue. Het onderscheidende in Winterswijk wordt de rol van de demowerkers die de kans krijgen om zich van hun sterke kant te laten zien.
2014 MUSEUM
2012 DEPOT
2013 ONDERWIJS
2013 EXPOSITIES
2013 ZORGCETRA
Onze planning voorziet na het groene licht op het plan en het besluit over de toekenning van het exploitatiesubsidie van € 40.000 door de gemeenteraad van Winterswijk, het huren, verbouwen en inrichten van het depot, gevolgd door de ontwikkeling van exposities en herinneringskoffers voor de zorgcentra, als derde stap de projecten en leskoffers voor het onderwijs, en tenslotte – na restauratie en renovatie van de panden aan de Meddosestraat de opening van het Belevenismuseum.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
34
3.3 Positionering De kernwaarden van het Belevenismuseum zijn: maatschappelijk geëngageerd, zintuiglijk, duurzaam, verrijkend, spannend en inspirerend.
Maatschappelijk geëngageerd vanwege onze focus op het integreren van mensen met een beperking in het hart van onze samenleving en onze bijdrage aan de recreatie en educatie van respectievelijk ouderen en jongeren, alsmede een breed publiek, vanuit de visie dat erfgoed van iedereen is; Zintuiglijk, omdat wij enerzijds authentieke objecten (B-collectie) en anderzijds historische processen inzetten vanwege de verstrekkende invloed die de sensatie van het mogen aanraken c.q. meemaken op de beleving van mensen heeft; Verrijkend, omdat het een blijvende indruk achterlaat op mensen. Mensen beleven na deze ervaring hun eigen wereld anders; Spannend: de belevenis is voor veel mensen spannend, omdat ze naast en het horen en zien andere zintuigen meer aanspreken dan gewoonlijk Inspirerend: de ervaring en het verhaal van de gidsen zijn optimistisch en inspireren de bezoeker.
3.5 De naam Behoudt het Museum zijn naam? Daar zijn valide argumenten voor te vinden. Bij het onderwijs is de naamsbekendheid groot en de houding ten opzichte van het Museum positief. Ook bij consumenten (zeker in de regio) heeft het Museum een goede naam opgebouwd. Een eventuele imagoschade naar aanleiding van de déconfiture weegt niet op tegen de bekendheid van het merk. Het nieuwe Museum krijgt hoe dan ook een pay off die de bezoeker laat weten wat hij kan verwachten. Een voorbeeld is:
Beleven = Museum Winterswijk
Een tweede mogelijkheid is teruggrijpen op het motto van ons doorstartplan
Het Museum in het Hart van Winterswijk Misschien moet een prijsvraag ons het verlossende idee voor de naam / pay off / logo opleveren In een nog nader op te stellen Marketingcommunicatieplan zal een verdere uitwerking volgen. Volgens onze planning zal de opdracht tot het maken van het Marketingcommunicatieplan uitgaan zodra er voldoende zekerheid is over de haalbaarheid van ons ondernemingsplan volgens prof. Klamer c.s., het gevraagde exploitatiesubsidie door de gemeente is toegezegd en er middelen beschikbaar zijn voor de uitvoering. Op dit moment is bekend dat het beoogde communicatiebureau, vanwege de ideële doelstelling van ons museum, ons een vriendenprijs berekent op basis van MVO (= maatschappelijk verantwoord ondernemen).
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
35
HOOFDSTUK 4
Doelgroepen en aanbod 4.1 Doelgroepen Het te verwachten bezoek is ingedeeld in een marktsegmentering voor het Museum. A. Onderwijsgroepen: Leerlingen basisschool Leerlingen van ROC’s gezondheidszorg en welzijn; Beroepsopleidingen voor de zorg: begrip van en inspelen op behoeftes van personen met een beperking. Leerlingen HAVO / VWO / HBO: verdieping van persoonlijke competenties in aansluiting op het competentiegericht leren (o.a. verkenning persoonlijke grenzen en behoeftes, controle, samenwerken). De kracht van het educatieve programma schuilt in didactisch onderbouwde, leerstof vervangende en leerstof overstijgende, geteste lesprogramma’s voor:
Basisonderwijs; Basisvorming VMBO; ROC gezondheidszorg en welzijn; VMBO kaderberoepsgericht en VMBO basisberoepsgericht; Voortgezet onderwijs HAVO / VWO; Hoger beroepsonderwijs gezondheidszorg en welzijn.
B. Algemene consumenten: Kinderen en jongeren tot 18 jaar: Aan het aanbod voor deze doelgroepen zijn bijlage 9 en bijlage 10 gewijd. Ten aanzien van het Belevenismuseum is het volgende van belang zich te realiseren:: Kinderen van de basisschol komen zelden zelfstandig naar het museum. Vaak gaan zij met school in het kader van educatieprojecten of themaonderwijs of zij gaan met hun ouders mee. Er is behoefte aan interactiviteit (de kinderen moeten iets kunnen doen), audiovisuele middelen en een educatief karakter van een tentoonstelling of andere activiteit. Jongeren kunnen met hun cultuurvoucher wel zelfstandig naar het museum. Rekening houdend met de leerstijlen van Kolb, zal het aanbod verrijkt moeten worden met ondersteunende (digitale) middelen die de dromer, de denker, de beslisser en de doener in voldoende mate uitdagen en inspireren. Jonge volwassenen tot 30 jaar: Jonge volwassenen wonen op deze leeftijd vaak op zichzelf, gaan ook zelfstandig naar een museum. Museumbezoek vindt meestal met twee of meer personen plaats. Er is enorm veel keuze tussen verschillende soorten vrijetijdsbesteding, dus er wordt kritisch gekozen. De jong volwassenen moeten expliciet geprikkeld worden. Internetgebruik is hoog en een bron van informatie wat te doen in de vrije tijd. Gezinnen met kinderen 30-45 jaar: Tijdgebrek is voor gezinnen met kinderen vaak een reden om niet naar een museum te gaan. Wanneer zij wel gaan, zijn de ouders geïnteresseerd of er iets speciaals voor de kinderen te doen is.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
36 Ouders vinden het belangrijk dat hun kind iets opsteekt van het bezoek. Interactiviteit en/of een activiteit voor kinderen zorgt dat de kinderen zich goed kunnen vermaken en dat maakt het museumbezoek voor de ouders ook prettig. Museumbezoek met het hele gezin mag niet te duur zijn. Kinderkorting zal dan duidelijk aangegeven moeten worden. Leden van het gezin zijn vaak actief binnen sportclubs en/of verenigingen. Museumbezoek wordt bijna altijd van tevoren gepland. Volwassenen 30-65 jaar: Er is tijd voor actieve cultuurdeelname. De financiële situatie vormt minder een drempel dan bij andere segmenten. De volwassenen moeten daarom expliciet geprikkeld worden. Combinatiebezoeken zijn populair in dit segment. Ouderen 65+: De ouderen hebben meer vrije tijd, omdat zij grotendeels gestopt zijn met werken. In de rol van grootouders kunnen zij heel belangrijk zijn om kleinkinderen kennis te laten maken met het Museum. Omdat er zoveel te beleven valt, is de op kans een geslaagd uitje groot en zullen na een succesvol bezoek, meerdere kunnen volgen met andere kleinkinderen. Toegankelijkheid en bereikbaarheid van een museum is belangrijk. Communicatie via ouderenbonden ligt hier voor de hand. Recreatiegroepen: Toeristen die via touringcarbedrijven de Achterhoek bezoeken en Winterswijk aandoen als attractieplaats en via de reisorganisator het Museum inplannen. Duitsers uit de grensregio, die in Winterswijk winkelen. In dit segment is de cultuurtoerist mogelijk ondervertegenwoordigd. Nader onderzoek en behoeftepeiling van deze doelgroep biedt kansen. C. Bedrijvenmarkt: Commerciële organisaties: Zij kunnen het Museum inplannen in hun feel good-evenementen en personeelsarrangementen. Maatschappelijke organisaties, zoals bijv. zorginstellingen: Personeel van zorginstellingen en de groep van mensen die nauw betrokken zijn bij mensen met een beperking. Locale en regionale Overheden: Zij kunnen het Museum inplannen in hun feel good-evenementen en personeelsarrangementen. Specifieke beroepsgroepen: Beleidsmakers, planologen en stedenbouwkundigen, WMO-medewerkers.
D.
Teams, bedrijfsuitjes, (eerstejaars)studenten: teambuilding met als mogelijke input: Museum als vast onderdeel van het introductieprogramma voor studenten om saamhorigheid en interactie te ondersteunen; bevorderen van samenwerking in een team met verdieping richting kwaliteiten, interactie, enz. Trainingen:
Doelstelling: ondersteunen van veranderingsprocessen in organisaties. Doelgroep: maatschappelijke organisaties (zoals onderwijs- en zorginstellingen, maatschappelijke dienstverlening, regionale en lokale overheid) en commerciële organisaties (zakelijke dienstverlening, handel en industrie, financiële dienstverlening etc.).
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
37
4.2 Waarom komen doelgroepen bij ons? Het Museum opereert als educatief instrument in de ruimste zin van het woord. Mensen laten ervaren welke historische processen de basis van de Winterswijkse / Achterhoekse samenleving hebben gevormd, deze processen op basaal niveau ervaren via demonstraties door mensen die deze processen beheersen. De bezoeker laat zich verrassen door de combinatie van demonstratie en informatie waardoor hij via zijn zintuigen kan zien, horen, ruiken, proeven, voelen. De beoogde uitkomst is dat er meer begrip zal ontstaan voor de slecht- en niet ziende mens in onze samenleving en dat er meer begrip ontstaat voor mensen met een beperking en meer inzicht in de geschiedenis van de regio.
4.3 Hoe gaan we de doelgroepen bereiken? Een volledige uitwerking in het Marketingcommunicatieplan zal – bij groen licht – volgen. Algemeen: Foldermateriaal samenstellen waarin kort en bondig omschreven staat wat het Museum inhoudt en wat voor alle doelgroepen gebruikt kan worden. Een website onderhouden waar men ons gemakkelijk kan vinden. Samenwerking zoeken met andere musea en de toeristisch-recreatieve sector om aantrekkelijke arrangementen aan te bieden. Het inzetten van sociale media (Facebook, Twitter etc.). Onderwijs: Via Kunstwijs het basisonderwijs benaderen, gevolgd door een telefonische follow-up en daar waar mogelijk laten volgen door een persoonlijke benadering (commercieel/operationeel manager). Strategie bij het afsluiten van contracten de mogelijkheid bieden om bij meerjarige contracten een kortingsbonus aan te kunnen bieden. De doelgroepen qua afstand vanuit stapsgewijs opschalen van lokaal regionaal naar regionaal en grensoverschrijdend. Zie ook bijlage 9. Instellen van een taskforce voor het voortgezet onderwijs, die samen met het Museum initiatieven ontwikkelt naar gelang de specifieke behoefte en mogelijkheden. Zie ook bijlage 10. Recreatiegroepen: Reisorganisaties en touroperators materiaal aanbieden en daarna benaderen door telefonische- en persoonlijke follow-up, alsmede samen met de toeristisch-recreatieve sector het ontwikkelen van arrangementen. Landelijk de diverse VVV’s de folder sturen. Duitsers uit de grensregio die komen winkelen via package deals uitnodigen, in samenwerking met de Naoberschap een passe-partout (gezinskaart) aanbieden, gericht benaderen met PR & marketing. Commerciële organisaties: Het Museum bekend maken via de diverse brancheorganisaties. Voorts valt te denken aan adverteren in uitgaven van de Kamers van Koophandel, MKB, etc. Deze doelgroep zal ook bij de diverse VVV kantoren en internet hun kennis halen. Maatschappelijke organisaties en overheden: Internet, VVV en o.a. ouderenbonden zijn hier belangrijke informatiekanalen.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
38
Cultuurhistorisch magazine Winterswijk Als Museum Freriks ophoudt te bestaan verdwijnt de basis voor Freriks-Nieuws, dat de donateurs van de Stichting Freriks (400) en de leden van Vereniging Het Museum (800) vier keer per jaar ontvangen. Als de deur dichtvalt gaat ergens wel een raam open. Dat geeft licht, lucht en ruimte aan frisse ideeën en nieuwe mogelijkheden. Wij inventariseren welke partners meerwaarde willen toekennen van één periodiek voor de hele sector kunst en cultuur in Winterswijk. Zowel de eigen achterban en het veel bredere draagvlak van mogelijke partners en hun aanhang zouden met een aansprekend magazine met extra ruimte voor berichtgeving over eigen activiteiten en initiatieven voor een groter publiek hun voordeel kunnen doen. Zo maar een greep, geen limitatieve opsomming van mogelijke interessenten, die wij willen polsen: Museum het GOLS-station / Historisch Streekvervoer Achterhoek Vereniging Monumentenbelangen Nederlandse Geologische Vereniging afdeling Winterswijk Stichting Tricot Winterswijkse molens / molenstichtingen Stichting Vrienden van de Jacobskerk
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
39
4.4 Marketingcommunicatieplan Museum Een op de markt van bezoekers gerichte onderneming als het Museum kan niet functioneren zonder een goed marketingcommunicatieplan. Dat plan vertrekt bij de analyse van de omstandigheden waarbinnen het Museum functioneert en bevat een gedegen analyse van de omgeving. In dit Ondernemingsplan is een overzicht opgenomen van de doelgroepen die het Museum wil bereiken door hen naar zich toe te halen en bij elke doelgroep past een specifieke benadering op maat. Het binnenhalen van scholen vraagt om opbouw van een relatienetwerken regelmatige informatie, het binnenhalen van losse bezoekers vraagt om reclame en PR in meer algemene zin. Voorafgaande aan het moment van doorstart van het Museum moet er een actieplan/plan van aanpak liggen om direct een bezoekersstroom op gang te brengen naar het Museum. In het actieplan is begrepen een PR-offensief om alle relaties duidelijk te maken dat het Museum haar poorten weer heeft geopend. Je kunt er niet meer van uitgaan dat het publiek belangstelling heeft vanuit zichzelf en dat ze met een folder tevreden zijn. De tijd van alleen ‘zenden’ naar je publiek is de wereld van gisteren. Potentiële bezoekers bepalen zelf wat ze leuk vinden, niet meer het museum. Het museum wil via de social media het publiek, ja de hele bevolking van Winterwijk betrekken bij het museum. Dat kost veel moeite, maar daar win je ook veel mee. Een tweede belangrijk aspect van het marketingcommunicatieplan is de mogelijkheid om snel door te kunnen rekenen wat de gevolgen zijn van de feitelijke bezoekersstromen voor de exploitatie en op grond van de feiten te voorzien in alternatieven. Al bij aanvang van de doorstart van het Museum dient duidelijk te zijn welke tactiek gevolgd kan worden als bezoekersstromen zich anders ontwikkelen dan voorspeld. Dit vraagt van meet af aan op een goede en betrouwbare informatiestroom over de bezoekersaantallen per doelgroep. Een derde aspect van het marketingcommunicatieplan is de after sales. De bezoeker van het Museum is een zeer belangrijke drager van de PR voor het Museum. De ervaring uit het verleden leert dat de mond tot mond reclame en het unieke karakter van de belevenis, veel gratis PR oplevert. Het marketingcommunicatieplan dient ook te voorzien in een manier om bezoekers nog een periode betrokken te houden bij hun belevenis door middel van reminders waarbij alle bekende media gebruikt kunnen worden. Tenslotte zijn wij van mening dat activiteiten van het nieuwe Museum zich op het terrein van marketing, PR en communicatie, ondanks het eigen karakter van het Museum, goed lenen voor samenwerking met andere culturele instellingen in Winterswijk. Bij de ontwikkeling van het initiële marketingcommunicatieplan zal deze variant nadrukkelijk onderzocht en meegenomen worden in de besluitvorming. Er ligt een gezamenlijk belang in Winterswijk om bezoekers zo maximaal mogelijk te laten profiteren van alles wat Winterswijk en regio te bieden hebben. Tegelijk realiseert het Museum zich dat zij in het spectrum van de Winterswijkse culturele instellingen een kleine speler is met een bijzonder marktsegment. Deze twee thema's maken samenwerking waar mogelijk tot een uitgangspunt. Opschaling van de marketing, PR en communicatie naar een grensoverschrijdend niveau via de Naoberschap, als doorstart van een eerder functionerend periodiek overleg van musea aan beide kanten van de grens, is slechts een kwestie van tijd. Iedereen ziet daarvan de noodzaak. Ook de samenwerking met de toeristisch-recreatieve sector verdient een stevige impuls. Met een USP als Villa Mondriaan, op termijn natuurlijk Terra Temporalis en binnen afzienbare tijd het unieke Belevenismuseum, mag de toeristisch-recreatieve sector zich in de handen wrijven. De Achterhoek, één van de meest bekende merknamen in Nederland op toeristisch-recreatief gebied, verdient wat Winterswijk betreft opwaardering en profilering. In de investeringsbegroting is een post opgenomen voor het ontwikkelen en schrijven van een professioneel marketingcommunicatieplan en het tienvoudige voor het implementeren daarvan in de komende vijf jaar.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
40
HOOFDSTUK 5 Organisatie 5.1
Organogram
directie
belevenis
museum
producten
museum
depot
diensten
coördinator
coördinator
coördinator
coördinator
demowerkers
collectiebeheer
educatie
administratie
gastheren
automatisering
reminiscentie
PR&marketing
gastvrouwen
juniorlab + HIP
expositie
secretariaat
5.2
service bureau
Het bestuur en zijn achtergronden
Het bestuur zal op grond van de Code Cultural Governance een redelijke afspiegeling vormen van de Winterswijkse samenleving, de doelgroepen en de disciplines die voor het functioneren van een breed toegankelijke cultureel maatschappelijke voorziening als het museum onontbeerlijk zijn. In de startfase zullen pioniers aantreden die als kwartiermakers de verantwoordelijkheid voor de doorstart niet schuwen en bereid zijn hun nek uit te steken om de grote ambities die uit ons doorstartplan blijken, waar te maken. Maar binnen vijf jaar zullen zij zich volgens een te maken rooster van aftreden terug trekken om plaats te maken voor mensen die reageren als kenbaar wordt gemaakt dat er een vacature is. Voor de selectie van deze nieuwe bestuursleden komen functieprofielen en zal een commissie aan de hand daarvan de meest geschikte kandidaten voordragen voor benoeming. In eerste instantie wordt het bestuur gevormd door personen met bestuurlijke ervaring, onbesproken gedrag, die representatief geacht worden voor de overheid, het bedrijfsleven, het onderwijs, de zorg, de erfgoedsector, toerisme en recreatie, alsmede het cultuurlandschap.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
41
5.3
Organisatiebeschrijving
De stichting wordt ingeschreven bij de Kamer van Koophandel voor Centraal Gelderland als Stichting Museum Winterswijk onder nummer (nader in te vullen). Statutair draagt de stichting de naam Stichting Museum Winterswijk en heeft zij tot doel het ondersteunen van (de doorstart van) het Museum te Winterswijk middels het genereren, innen, beheren en aanwenden van fondsen die door belangstellenden bijeengebracht worden. De stichting heeft geen winstoogmerk en dient het algemeen belang. Haar zetel is in de gemeente Winterswijk. Huisvesting: De exploitatie van het Museum zal plaats hebben vanuit een in Winterswijk te huren ruimte met een gewenst vloeroppervlak van tussen de 600 en 800 m2. Voor de vestiging van het museumdepot is een ruimte gewenst van 2000 m2 Museale status: De stichting beschikt over de status geregistreerd museum. De beschikking hiervoor is voor het eerst afgegeven op 20 december 2002 en na herijking opnieuw op 24 maart 2009. ANBI: De stichting beschikt over de ANBI status. Dit houdt in dat giften gedaan aan de stichting aftrekbaar zijn voor de inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting. De stichting kan tevens in aanmerking komen voor vrijstelling van erf- en schenkbelasting. Haar fiscaal nummer is (nader in te vullen). BTW:
De stichting is BTW-plichtig. Bij de vaststelling van de hoogte van de gemiddelde entreeprijs en in het financieel plan is vooruitlopend op een definitief regeringsbesluit uitgegaan van een af te dragen tarief van 19%. Verder is er van uitgegaan dat de BTWafdrachten per kwartaal plaatshebben.
CAO: Als de stichting personeel in loondienst neemt, valt men onder de VRM-CAO. Personeel: De museumorganisatie zal starten met aan het hoofd een commercieel / operationeel manager. Ter ondersteuning dienen een administrateur, een marketing/pr medewerker, een collectiebeheerder, een medewerker automatisering. In de uitvoering zal de manager worden bijgestaan door een viertal coördinatoren. Zij coördineren de demowerkers en de vrijwilligers in het Belevenismuseum en het Museumdepot. Verder hebben zij de verantwoording over een secretarieel medewerker die het klantencontact met alle relaties, o.a. de zorgcentra en de scholen onderhoudt. Of het aantal benodigde demowerkers kan worden geworven is afhankelijk van hun beschikbaarheid via de WMO, de zorgkoepels en het Werkvoorzieningschap. Voor een sluitende exploitatie is het aantal geraamd op 24 personen die in wisseldienst 8 fte invullen. Zij bemensen de belevenisactiviteiten. Daarnaast zijn 24 vrijwilligers nodig. Deze vrijwilligers worden geworven worden uit de vrije markt en de achterban, en vervullen de functie van gastheer / gastvrouw, in wisseldienst 4 fte. Voor de verdere invulling kan gebruik gemaakt worden van een aantal vrijwilligers op parttime basis, die deels gerekruteerd gaan worden uit de vrije markt, eigen netwerk c.q. achterban,
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
42
Administratie : De financiële administratie zal in de voorbereidende fase intern worden gevoerd onder verantwoording van de penningmeester van de stichting. Als de exploitatie een feit is zal de administratie worden bijgehouden door de administratieve kracht al dan niet in samenwerking met andere culturele instellingen. Accountant : Als extern accountant zal optreden een onafhankelijk registeraccountant. Externe ondersteuning : De stichting zal voor een aantal facilitaire voorzieningen samenwerking zoeken met andere culturele instellingen. Gedacht wordt aan ICT, facilitair, financiën, P & O enz. Externe expertise Voor extern advies gaat de stichting te rade bij Gelders Erfgoed (alle museale kerntaken), voor juridisch advies bij de notariskantoor Hobbelink en Buitink te Winterswijk, Partners : De stichting streeft structurele samenwerking na op diverse terreinen. Het betreft hier geen limitatieve opsomming. Museumdepot
Ned. Geologische Vereniging afd. Winterswijk;
Belevenismuseum
Stichting de Lichtenvoorde; WMO; overige zorgkoepels; de Woonplaats
marketing / PR
Winterswijk Marketing / 100% Winterswijk; toeristisch-recreatieve sector
ouderenzorg
Marga Klompé Stichting; Seniorenraad
educatie
Kunstwijs; SG De Driemark, Chr. College Schaersvoorde, basisonderwijs
erfgoed
NGV afd. Winterswijk; Vereniging Monumentenbelangen
logistiek
Stichting voor natuur- en milieueducatie, De Huusker, Winterswijk
pad van Mondriaan
Vrienden Jacobskerk, NGV, Villa Mondriaan, Tricot, Monumenten
Naoberschap
Hamalandmuseum / Vreden, Textilmuseum / Bocholt, Europa Institut / Borken, Musea / Aalten, Grenslandmuseum / Dinxperlo, GOLS-station / Winterswijk, Museum de Scheper / Eibergen, Stadsmuseum Groenlo.
cultuurhistorisch magazine
GOLS-station / Historisch Streekvervoer Achterhoek Vereniging Monumentenbelangen Nederlandse Geologische Vereniging afdeling Winterswijk Stichting Tricot Winterswijkse molens / molenstichtingen Stichting Vrienden van de Jacobskerk
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
43
HOOFDSTUK 6 Fondsenwerving
6.1 Fondsenwerving Het Museum streeft er naar om op grond van de opbrengsten + een minimaal gemeentelijke subsidie een dekkende exploitatie te realiseren. Met het oog daarop is fondsenwerving een belangrijk beleidspunt. Immers als voor de investeringen 100% dekking kan worden gevonden, de producten en diensten op basis van toerekenbare kosten aan de afnemers kunnen worden geleverd, blijven alleen de structurele huisvestingskosten van het Museumdepot over. Het Museum wil voor die partijen die zich aan het Museum verbinden een betrouwbare partner zijn. Daarbij hoort een degelijk onderbouwde aanvraag in de lijn van de doelstelling van de gever, heldere afspraken en een duidelijke en transparante verantwoording. Initiële middelen Het Museum is genoodzaakt zich op een nieuwe locatie in Winterswijk te gaan vestigen. Het gaat enerzijds om het verhuizen van de collectie naar een adequaat Museumdepot, en om het opnieuw opbouwen van het unieke Belevenismuseum. Hier zullen we middelen voor moeten werven. Het Museum wil zich daarbij pas in laatste instantie tot de gemeente richten. Bijdragen van fondsen en specifieke doelsubsidies zijn immers per definitie eenmalig. Hoewel het vanwege de enorme onrust op de financiële markten buitengewoon lastig lijkt om aan geld voor een doorstart te komen, wil de stichting geen middel onbeproefd laten de investering op deze wijze gefinancierd te krijgen. Ook bij de structurele lasten streeft het Museum ernaar zoveel mogelijk kosten te besparen en zo mogelijk voordeurdelers te interesseren voor gezamenlijke huisvesting in combinatie met ons Museumdepot c.a.. Gezien het feit dat er op een nader te bepalen locatie opnieuw moet worden begonnen, is duidelijk dat er investeringen gemoeid zijn met het geschikt maken zo’n beschikbare ruimte als Museumdepot. De eisen waar deze aan moet voldoen zijn uitstekend samengevat in een document dat op aanraden van de consulent behoud en beheer van Gelders Erfgoed bij het consulentschap van Noord-Holland is verkregen. Wat het minimaliseren van de kosten betreft is ook denkbaar dat noodzakelijke investeringen in de verbouw goedkoper uitvallen door zelfwerkzaamheid, e/o als de (onder)aannemer(s) de ANBI status van het Museum benutten door sponsoring in natura c.q. aftrekpost voor de vennootschapsbelasting. Ook is denkbaar dat de huur van het gebouw lager uitvalt door een vergelijkbare constructie. Het zou helemaal gunstig zijn als de gemeente zou besluiten om een onrendabele (kelder)ruimte als depot beschikbaar te stellen dan wel een of ander vooralsnog onverhuurbaar gemeentelijk gebouw. De combinatie van meerdere subsidieafhankelijke instellingen in één gebouw kan ook synergie teweeg brengen. Los van het vorenstaande heeft het Museum zo realistisch mogelijk begroot wat nodig is om een adequaat Museumdepot in te richten. Om medefinanciers aan te kunnen trekken moet bij de aanvraag een duidelijke relatie liggen tussen de doelstelling van de medefinancier en de vraag van het Museum.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
44
Projecten Het Belevenismuseum heeft de ambitie om met regelmaat interessante projecten in relatie tot zijn doelstelling te kunnen presenteren. Om die te kunnen realiseren zijn de opbrengsten voorlopig niet toereikend. In de opbouwfase moet men rekenen op enkele jaren voordat een break even point wordt bereikt. Om voor dit soort projecten worden aanvullende fondsen, eenmalige projectsubsidies te werven zijn een alert acquisitiebeleid en een vooruitziende blik nodig. Projectbeschrijvingen annex deelbegrotingen moeten voor de komende jaren al zijn ontwikkeld om te kunnen indienen als de tijd daarvoor rijp is. Maar nu al zijn er specifieke doelen die in het kader van dit doorstartplan als project kunnen worden ingediend bij fondsen en overheden die speciaal daarvoor geld hebben gereserveerd. Met een aantal fondsen is al jaren een goed contact, dat kan worden aangesproken om eenmalige bijdragen voor het beoogde doel te werven. Verbindingen met wederzijds nut Het Museum is een maatschappelijke organisatie en kan zowel bij haar (door)start als tijdens de exploitatie verbindingen aangaan met partijen in de markt die het Museum mee willen dragen. Te denken valt aan inbreng vanuit een leerwerkbedrijf bij bouw en onderhoud, een universitair centrum met de inbreng van kennis, maar ook aan een commerciële partner voor wie het interessant is zijn naam aan het Museum te verbinden. Er kunnen op die manier ook langdurige relaties ontstaan die voor beide partijen interessant blijven. Plan voor Fondsenwerving Om doelgericht en succesvol fondsen te kunnen werven is een plan noodzakelijk. Via Gelders Erfgoed is scholing en advies beschikbaar. Binnen de eigen organisatie van het Museum kunnen wellicht enthousiaste personen met ervaring op dit vlak en een daarop toegesneden netwerk zich verdienstelijk maken. Mocht dit niet lukken, dan kunnen we terugvallen op een professionele fondsenwerver die voor ons alle noodzakelijke werkzaamheden verricht op basis van no cure no pay en ons in staat stelt met gerichte aanvragen op afzienbare termijn concrete resultaten te boeken.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
45
BELEVENIS MUSEUM
MUSEUM DEPOT
ZORGCENTRA
ONDERWIJS
EXPOSITIES
Dit schema verbeeldt hoe cruciaal de functie van een Museumdepot is voor de overige functies van het Museum in het Hart van Winterswijk. Alles is daarvan afhankelijk. Dat geldt vanzelfsprekend voor de publiekstrekker bij uitstek, het Belevenismuseum, maar ook voor de maatschappelijk relevante functie in de zorgcentra en is net zo belangrijk voor het onderwijs. Exposities kunnen daar ontwikkeld, opgebouwd en opgeruimd worden. Het Museumdepot hoort de as te zijn van een wiel waar alle dynamiek vandaan komt, een bron van energie.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
46
HOOFDSTUK 7
Financieel plan van Het Museum in het Hart van Winterswijk Om een doorstart van het Museum Freriks in een andere vorm mogelijk te maken is het noodzakelijk de financiële randvoorwaarden in beeld te brengen. Hiervoor zijn een investeringsbegroting en een verlies en winst prognose gemaakt. Alle bedragen zijn exclusief BTW, ervan uitgaande dat de exploitatiestichting BTW-plichtig zal zijn.
7.1
Investeringsbegroting
Investeringsdoel
Bedrag
Reminiscentie- en leskoffers, 30 stuks Verdiepingsvloer of verhoogde stellingen met toebehoren Isolatie van de wanden Vloerverwarming incl. isolatie, matten en afwerkvloer Toilet, keuken, vergader- en werkruimte Magazijnstellingen Beveiligingssysteem Automatisering, incl. website en digitalisering collectie Collectie Museum Freriks opnemen in het depot, inclusief transport Marketingcommunicatieplan Industriële stofzuigers, 2 stuks Uitwerken 6 deelprojecten door studenten Museum inrichting panden Meddosestraat Bijdrage Museum aan de Feasibility Studie Onvoorzien
€ € € € € € € € € € € € € € €
5.500,00 35.000,00 15.000,00 75.000,00 33.000,00 35.000,00 5.000,00 6.000,00 46.000,00 3.000,00 1.000,00 3.000,00 375.000,00 11.000,00 12.000,00
Totaal
€
660.000,00
Toelichting herinneringskoffers Het aantal herinneringskoffers die gebruikt zullen worden in de vier voorzieningen van de Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé, is bepaald op ervaringsgegevens van Museum Tweestromenland in het Land van Maas en Waal. Per voorziening is er steeds één koffer in gebruik naast een tweede die bij de ouderenbonden circu;leert. Bovendien is in het depot zeker één koffer in voorbereiding om in omloop gebracht te worden. Hiermee komt het totaal aantal benodigde reminiscentiekoffers bij ouderenzorg dan ook op 6. In Winterswijk zijn 19 scholen in het basisonderwijs actief. Om elke school van één koffer te voorzien zijn dus evenveel koffers nodig. Ook hierbij geldt dat er een genoegzaam aantal koffers in het depot wordt voorbereid om te kunnen wisselen. Uitgaande van 5 stuks komt het aantal benodigde leskoffers voor scholen uit op 24 stuks. In totaal zijn er dus 30 koffers nodig met een prijs per koffer van ca. €180,=.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
47
Verdiepingsvloer, (of verhoogde stellingen) isolatie, verwarming en toilet, keuken en vergader- en werkruimte van het depot Er is een optie genomen op een te huren bedrijfshal van 1258 m 2 met een hoogte van zes meter, waarin een verdiepingsvloer van 720 m2 zal moeten worden aangebracht, of gewerkt moet worden met verhoogde stellingen. Daarnaast wordt een kleinere hal gehuurd als entree, vergaderruimte, technische ruimte, HIP = Historisch Informatie Punt Junior Lab etcetera. Tevens dient deze ruimte als klimaatsluis naar het eigenlijke depot. De kosten hiervoor, evenals die voor isolatie, verwarming en overige voorzieningen zijn gebaseerd op een begroting van bouwbedrijf JWK Bouw uit Winterswijk Magazijnstellingen In het depot is 1300 m2 nodig. Middels internet zijn bij twee bedrijven de kosten hiervoor berekend. Beide bedrijven kwamen op vrijwel hetzelfde bedrag uit, waarbij de ene levert in metaal, de ander in hout. Beveiligingssysteem De prijs hiervoor is gebaseerd op de kosten die gemaakt zijn voor de beveiliging in het huidige pand. Inrichten depot Deze prijs staat in de offerte van Jos Dusseldorp Transport B.V. uit Lichtenvoorde. De directeur van dit verhuisbedrijf, E.W.A. Dusseldorp, baseerde zijn berekening op een inspectie hij persoonlijk heeft uitgevoerd in het huidige museumpand en alle depots die zich daarin bevinden. Inrichting Panden Meddosestraat De panden aan de Meddosestraat worden casco opgeleverd, hetgeen betekent dat er voor een museale inrichting extra geïnvesteerd moet worden. Op basis van ervaringsgegevens van andere musea en de inrichtingsplannen van de studenten van de Reinwardt Academie moet hiervoor gerekend worden op € 1.500,= per m2 . Dit vermenigvuldigd met het aantal in te richten vierkante meters in de Meddosestraat brengt ons op een investering van € 375.000,=. Financiering van de investeringen Het volledige bedrag zal moeten worden gefinancierd door giften. Het gaat hier dan natuurlijk niet om giften van natuurlijke personen, al zijn ook die van harte welkom, maar door giften van daartoe geëigende fondsen. Het feit dat het museum de kwalificatie geregistreerd museum draagt, zorgt ervoor dat wij aan de eisen voldoen die deze fondsen doorgaans stellen aan musea die zij willen begunstigen. Het moge duidelijk zijn dat ook rekening gehouden wordt met investeringssubsidies van gemeente en provincie. Om te beginnen zal een selectie gemaakt worden van fondsen waarvan redelijkerwijs verwacht mag worden dat zij positief staan t.o.v. een initiatief als dit. Vervolgens zullen al deze fondsen tegelijkertijd worden aangeschreven en desnoods worden na gebeld.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
48
7.2 Geprognosticeerde winst- en verliesrekening Prognose van de winst en verlies rekening
2012
2013
2014
€
€
€
Netto-omzet Kostprijs van de omzet
20.300 1.100
43.600 3.000
53.600 3.000
Brutomarge
19.200
40.600
50.600
8.000 0
12.000 10.900
12.000 10.900
Geprognosticeerde winst- en verliesrekening
Lonen en Vrijwilligersvergoeding Afschrijvingen Huisvestingskosten
30.000
53.000
53.000
Kantoorkosten Digitalisering van de collectie
4.500 500
5.000 500
5.000 500
Digitale registratie middels Ad.Lib. Uitvoering Marketingplan Verkoopkosten Algemene kosten
700 1.500 1.000 4.000
700 3.000 1.250 4.000
700 3.000 1.500 4.000
50.200
90.350
90.600
-31.000
-49.750
-40.000
2012
2013
2014
€
€
€
Netto-omzet Verkoop Stads Wandeling Verkoop Winkel
7.500 5.000
20.000 10.000
30.000 10.000
Verhuur Reminiscentiekoffers Donateurs/vrienden
1.800 6.000
3.600 10.000
3.600 10.000
20.300
43.600
53.600
1.000 100
2.000 1.000
2.000 1.000
1.100
3.000
3.000
Lonen en salarissen Bruto lonen
4.500
4.500
4.500
Vrijwilligersvergoeding 5 x € 1.500,=
3.500
7.500
7.500
8.000
12.000
12.000
Som der kosten Bedrijfsresultaat
Toelichting op de geprognosticeerde winst- en verliesrekening
Kostprijs van de omzet Inkoop winkel Drukkosten stadswandeling
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
49
Afschrijvingen materiële vaste activa Investeringen Depot, €193.000,= in 25 jaar
0
7.500
7.500
20 Koffers van €250,= in 5 jaar 2 Industriële Stofzuigers van € 500,= in 5 jaar Automatisering in 5 jaar Beveiligingssysteem in 5 jaar
0 0 0 0
1.000 200 1.200 1.000
1.000 200 1.200 1.000
0
10.900
10.900
22.000 0 8.000
45.000 30.000 -30.000 8.000
45.000 30.000 -30.000 8.000
30.000
53.000
53.000
Kantoorkosten Kantoorbehoeften Telefoon Contributies en abonnementen
1.000 2.500
1.000 2.500
1.000 2.500
Verzekering
1.000
1.500
1.500
4.500
5.000
5.000
Verkoopkosten Reclame- en advertentiekosten
500
750
1.000
Representatiekosten
500
500
500
1.000
1.250
1.500
3.000 1.000
3.000 1.000
3.000 1.000
4.000
4.000
4.000
Huisvestingskosten Huur Depot Huur Panden Meddosestraat Vergoeding vanuit "De Lichtenvoorde en WMO Gas water licht, 60% van de huidige kosten stichting
Algemene kosten Accountantskosten Kosten internet, site beheer
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
50 Toelichting Algemeen Voor de prognose van 2012 is ervan uitgegaan dat het depot medio 2012 zal worden betrokken en met de verbouwing zal worden begonnen. Dit heeft natuurlijk gevolgen voor de inkomsten en uitgaven, maar de omvang is uiterst moeilijk in te schatten. De hier gehanteerde cijfers zijn ons inziens een redelijke aanname. Netto omzet Het plan is om via eigen verkoop en via de VVV stadswandelingen te verkopen, waarin de Meddosestraat is opgenomen voor een prijs van € 2,50 per stuk. Dit betekent dat er in 2012 5.000 exemplaren verkocht moeten worden. Dit lijkt veel, maar het aantal bezoekers van het huidige museum bedraagt 6.000. In de jaren daarna zijn de te verkopen aantallen gekoppeld aan het huidige bezoek van de Jacobskerk. In de museum opstellingen in de Meddosestraat zal een winkel worden opgenomen die een zo breed mogelijk assortiment passende artikelen zal verkopen zoals kaarten, boeken, snoep etc. De reminiscentiekoffers worden verhuurd voor een bedrag van € 7,50 per week, wat in de lijn ligt met het eerder genoemde Museum Tweestromenland. Voor de berekening is uitgegaan dat de vier locaties van SZMK 52 weken per jaar gebruik maken van de koffers en de scholen 28 weken. In totaal gaat het dan om 6 koffers die 52 weken per jaar worden verhuurd en 6 koffers die 28 weken per jaar worden verhuurd. Voor het aantal donateurs/vrienden is als uitgangspunt het huidige aantal genomen, dit zal wel actieve benadering vergen omdat men nu Freriks als één geheel ziet en het museum straks zelfstandig is. Met de sterk toenemende zichtbaarheid van het museum in het hart van de samenleving voor jong en oud moet dit aantal sterk kunnen groeien, mits er een actief beleid gevoerd wordt om nieuwe donateurs/vrienden te werven. De kostprijs van de omzet is geschat op basis van normale in- en verkoop verhoudingen en redelijkerwijs in te schatten drukkosten. Lonen en salarissen Het gaat hier om één werknemer die via Hameland bij ons is gedetacheerd en die al jaren, met grote kennis van zaken en zeer actief en betrokken voor ons werkt. Aan deze man zullen wij ook in de nieuwe opzet een grote steun hebben. Wij betalen Hameland € 350,= per maand. Afschrijvingen Voor de afschrijvingen zijn de gangbare termijnen genomen. Hoewel afschrijvingen geen invloed hebben op de daadwerkelijke geldstroom, is het wel zaak dit op te nemen en de bedragen te reserveren. Hierdoor is het mogelijk te zijner tijd de noodzakelijke vervangingen en/of vernieuwingen te betalen zonder onmiddellijk elders geld te moeten aantrekken. Huisvestingskosten Het leeuwendeel van de huisvestingskosten zit natuurlijk in de huur. Gas, water en licht zijn gerelateerd aan het huidige gebruik met dien verstande dat isolatie en andere verwarmings apparatuur zullen leiden tot een veel lager gebruik. Kantoor, verkoop en algemene kosten Deze zijn op basis van de cijfers van de Stichting Freriks in overleg met de penningmeester bepaald.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
51 Samenwerking met Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé en Stichting De Lichtenvoorde De afspraken met SZMK zijn dat de samenwerking voor Het Museum budget neutraal zal zijn. De bedoeling is dat ook de samenwerking met Stichting De Lichtenvoorde voor het museum budget neutraal zal zijn. Dit ligt echter nogal complex gezien de veranderende financiering van de zorg en de budgetkortingen die worden doorgevoerd. Stichting De Lichtenvoorde, of Het Museum, is voornemens drie panden in de Meddosestraat te huren voor een bedrag van € 28.000,= per jaar. In deze panden wordt huisvesting gecreëerd voor mensen met een beperking die begeleid zelfstandig wonen. Aan de straatzijde worden in deze panden ruimtes gemaakt die door Het Museum ingericht worden als levend museum. De bemensing wordt gedaan door cliënten van Stichting De Lichtenvoorde twee begeleiders en 1 á 2 vrijwilligers van Het Museum. Er zijn op full time basis 9 werkplekken, maar de cliënten werken allen part time zodat er ca. 23 cliënten nodig zijn. Om dit aantal te realiseren zal een beroep gedaan moeten worden op andere instanties omdat Stichting De Lichtenvoorde maar 9 mensen kan leveren. De financiering van de huur moet uit de normatieve huisvestingscomponent komen die € 2.284,= per cliënt bedraagt. Dit komt er op neer dat er in het Belevingsmuseum aan de Meddosestraat en in het depot aan 13 cliënten dagbesteding kan worden geboden. Van die 13 zijn er 6 die vallen onder de regeling van de normatieve huisvestingscomponent zodat er 7 aangewezen zullen zijn op de WMO waaruit dus per cliënt eenzelfde bedrag moet komen. Om de plannen goed uit te voeren zijn er een persoonlijk begeleider en een assistent begeleider nodig om deze plannen mogelijk te maken. De totale kosten hiervoor zijn € 54.000,= waarvan de helft door Stichting De Lichtenvoorde zal worden gedragen en de andere helft uit de WMO zal moeten komen. Duidelijk is dus dat de gemeente Winterswijk en Stichting De Lichtenvoorde hierover afspraken moeten maken voordat dit deel van de plannen van Het Museum verder ingevuld kunnen worden. In de prognose zijn de huur voor de panden aan de Meddosestraat opgenomen onder de huisvestingskosten en zijn de vergoedingen vanuit “De Lichtenvoorde” en de WMO daarop in mindering gebracht. Voor het totaal maakt dit natuurlijk geen verschil, maar het wordt wel duidelijk waar de samenhang ligt. Tornen aan het ene heeft gevolgen voor het andere. Conclusie Het plan is ambitieus, maar zeker, ook financieel, uitvoerbaar. Voorwaarde is wel dat de Gemeente Winterswijk en Stichting De Lichtenvoorde tot een akkoord komen, en die samen met de Woonplaats als opdrachtgever van de bouw. Daarnaast blijkt uit de geprognosticeerde Verlies en Winst rekening dat er jaarlijks € 40..000,= subsidie nodig is van de gemeente Winterswijk. Omdat het traject van fondsenwerving over het algemeen vrij veel tijd kost is het zaak om zo snel mogelijk overeenstemming te bereiken tussen alle betrokken partijen. Als wij ons gesteund weten door alle betrokkenen kunnen wij verder om dit unieke project gestalte te geven.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
52
Bijlage 1 Overzicht direct betrokkenen bij ontwikkeling en realisatie doorstart Dagelijks bestuur van de Vereniging “Het Museum“ Tienke Brouwer Martina Steijlen Lenie Eijkman
- voorzitter - secretaris - penningmeester
Werkgroep Doorstart Museum Winterswijk Tienke Brouwer Wim Scholtz Gerard Siebelink Anton Stoltenborg
- voorzitter - Mondriaan werkgroep - Vereniging “Het Museum” - clustermanager De Lichtenvoorde
DUW (= Depot Urgentie Werkgroep) Cees Ehlers Dinie Sluiskes Jan Bouwman Ruud Hamburger
- Nederlandse Geologische Vereniging, afd. Winterswijk - Vereniging “Het Museum” - Stichting Freriks - Stichting Freriks
Ondersteuning Wim Aalderink Erik Jan Oostrik Jacobus Trijsburg
- financieel deskundige - notariskantoor Hobbelink & Buitink, Winterswijk - adviseur, Gelders Erfgoed, Zutphen
Gesprekspartners RSG De Driemark Kunstwijs (basisonderwijs) Monumentenbelangen Muziekschool Ned. Geologische Vereniging De Woonplaats Work Innovate Center / hetwic Historisch Informatie Punt Stichting Wim Izaks Gilde Winterswijk Seniorenraad Winterswijk GOLS-station / HSA Stichting Freriks Chr. College Schaersvoorde Marga Klompé Stichting Gilde Winterswijk Stichting Tricot Ned. Geologische Vereniging Marga Klompé Stichting Pronova Praktijkonderwijs Centrum Natuur en Milieueducatie Vereniging “Het Museum” Marga Klompé Stichting Winterswijk Marketing Vrienden van de Jacobskerk Museum Het Hooge Land
- Jan Paul Beekman, rector - Ine Bolk - Hans Donderwinkel, Pieter van der Laan - Tineke Döppen, directeur - Cees Ehlers, voorzitter afd. Winterswijk - Ben Geerdink, bouwkundige - Marije Korten - Tina Korten, medewerker Bibliotheek Oost-Achterhoek - Evert Jan Krouwel , adviseur - Gert Jan Kuiper - Steven Kuyt, voorzitter - Arjan Ligtenbarg - Wim Lobeek, voorzitter - Meijerink, CKV coördinator - Leo Molenbroek, locatiemanager zorgcentra Winterswijk - Tonnie Neerhof - André van Nijkerken, voorzitter a.i. - Willem Peletier, bestuurslid afd. Winterswijk - Dick Plessius, directeur - K.Oesterholt, coördinator cultuureducatie - Wim Rensink en Dorien te Bokkel - Henk Tolsma, vrijwilliger betrokken bij tentoonstellingen - Ad Smeets, locatiemanager Pronsweide - Betty Wassink - Wolter te Winkel, voorzitter - Reint Wobben,Warffum
Gesprekspartners namens gemeente Winterswijk: Rik Gommers Ilse Saris Egge Rouw Rob Ansink John Eype Joyce Ras Kristel Wolterink
Vereniging
- wethouder cultuur gemeente Winterswijk - wethouder sociale zaken gemeente Winterswijk - projectleider gemeente Winterswijk - beleidsambtenaar kunst en cultuur gemeente Winterswijk - beleidsambtenaar gemeente Winterswijk - beleidsambtenaar monumenten gemeente Winterswijk - beleidsambtenaar toerisme en recreatie gemeente Winterswijk
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
53
Bijlage 2 Bezoekersaantallen 2010 Museum Feriks en de museale activiteiten telden in 2010 bij elkaar 11.223 bezoeken. Alle unieke bezoekers aan de museale websites bij elkaar opgeteld 19.456 bezoeken. Naar schatting kwamen 2.000 mensen gratis het museum bezoeken, bijvoorbeeld tijdens de open dagen. Bovendien betaalden enkele duizenden indirect, via hun donateurbijdrage aan Stichting Freriks of het lidmaatschap van de gerelateerde vereniging, zoals de Vereniging Het Museum, de Nederlandse Geologische Vereniging, afdeling Winterswijk etc. Freriks balie
Wekelijks publiek
3.337
Freriks activiteiten
Educatie, lezingen, activiteiten, Feriks dag
1.978
Ned. Geologische Vereniging
Open dagen, excursies, Winterswijk onder de grond
2.698
Kunst – Ende
Wisselexposities
2.062
Raadhuis
Expositie Tweede Wereldoorlog
1.061
Spieker Kössink
Zomeropenstelling
167
Totaal fysieke bezoeken
11.323
Unieke bezoeken websites
VHM 6.096, NHV 7350, Stichting Freriks 6.010
Totaal aantal bezoeken
19.456 30.779
Niet geteld Activiteiten als vergaderingen, studiebijeenkomsten van bijvoorbeeld de transcriptie groep zijn niet in de aantallen verwerkt, evenmin als die van de Stichting Villa Mondriaan (vooral rondleidingen). Toekomst Een vernieuwd Belevenismuseum zal na openstelling jaarlijks 15.000 – 25.000 fysieke bezoekers trekken. Ter vergelijking: de Jacobskerk heeft per seizoen ca. 12.000 bezoekers. De locatie van het Belevenismuseum – in het Hart van Winterswijk –, het laagdrempelige museumconcept, de koppeling aan diverse wandelroutes, zoals het Pad van Mondriaan, zal zorgen voor een aanmerkelijke stijging van de publieke belangstelling.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
54
Bijlage 3 Museumdepot nader gedetailleerd en opnieuw berekend in M 2
Depot collectie VHM Depot Textiel Depot voor Geologie+educatieve ruimte/juniorlab. Depot 1940-1960 Historische Keuken Historische Winkel Huidige opslag Hilde 1 Huidige opslag Hilde 2 ( o.a. voorraad nieuwe boeken ) De gehele textielzolder inclusief weefgetouwen Opslag welke nu nog tijdelijk ligt in de Spieker Schoolklasje + washok Historische kapperszaak Opslag vitrines museum + Kunst Ende+meubilair Historisch informatiepunt ( onderzoeksruimte) Toilet en wasgelegenheid Invalidentoilet Werkruimte en administratie algemeen Werkruimte Archeologie/restauratie/opslag
600 M2 200 M2 300 M2 200 M2
*
20 M2 24 M2 34 M2 24 M2 115 M2 25 M2 30 M2 6 M2 35 M2 50 M2 30 M2 10 M2 100 M2 100 M2 ------------
SUBTOTAAL
1903 M2
Opslag Kanonsloop "Westerdiep" Opslag Grens en markeringsstenen nu nog liggende op het buitenterrein Freriks Opslag uit karrenloods ( Diverse Karren etc.) Opslag waterput nu in de tuin van Freriks Atelierruimte voor conserverende werkzaamheden ----------TOTAAL
*
2000 M2
Hierbij is rekening gehouden voor een educatieve ruimte voor een semi-permanente expositie voor de afdeling Geologie ten behoeve van het onderwijsproject “Winterswijk onder de grond”.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
55
Bijlage 4
UIT: MUSIP rapport van de Collectie van Het Museum Winterswijk
Bijlage 4a Overzicht deelcollecties Samenvattingen deelcollecties Museum Freriks Naam deelcollectie
Beginjaar
Eindjaar Aantal
1.
Geschiedenis van de Winterswijkse textielindustrie
1750
1975
2000
2.
Leven op het Achterhoekse platteland
1720
1960
3000
3.
Leven in Winterswijk
1780
1995
350
4.
Archeologie van Winterswijk
-3000
1940
500
5.
Geologie van de regio
-360.000.000
2005
2000
6.
Winterswijk in de periode 1940-1945
1933
1945
300
7.
Oost-Achterhoekse klederdracht
1800
1988
500
8.
Winterswijkse kunstenaars
1900
2004
300
9.
Beroepen uit het verleden
1725
1990
500
10. Boeken over streekgebonden onderwerpen
1920
2004
500
11. Oude gebruiksvoorwerpen
1900
1965
1000
12. Fototheek
1900
1970
4000
13. Archief historische documentatie
1582
2004
2000
14. Speelgoed van voor 1950
1890
1970
100
15. Penningen, medailles, insignes, munten en bankbiljetten
1880
1923
300
16. Filmprojectoren, fotocamera´s en toverlantaarns
1890
1980
50
17. Oude films en ansichtkaarten, glasnegatieven en toverlantaarnplaatjes
1890
1980
300
18. Souvenirs met betrekking tot het Koninklijk Huis
1920
2004
100
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
56
Bijlage 4b Verdeling over AAT categorie Samenvattingen deelcollecties Museum Freriks Naam deelcollectie
AAT categorie
Aantal
Perc.
1.
Geschiedenis van de Winterswijkse textielindustrie
gereedschap en uitrusting varia
1800 200
90.0 10.0
2.
Leven op het Achterhoekse platteland
gereedschap en uitrusting beeldmateriaal
2500 500
83.3 16.7
3.
Leven in Winterswijk
interieurinrichting gereedschap en uitrusting meetinstrumenten houders
130 100 20 100
37.1 28.6 5.7 28.6
4.
Archeologie van Winterswijk
gereedschap en uitrusting houders kleding wapens en munitie
100 300 3 97
20.0 60.0 0.6 19.4
5.
Geologie van de regio
geologisch materiaal
6.
Winterswijk in de periode 1940-1945
informatievormen
300 100.0
7.
Oost-Achterhoekse klederdracht
kleding
500 100.0
8.
Winterswijkse kunstenaars
beeldmateriaal informatievormen
150 150
50.0 50.0
9.
Beroepen uit het verleden
gereedschap en uitrusting interieurinrichting
490 10
98.0 2.0
10. Boeken over streekgebonden onderwerpen
informatievormen
500 100.0
11. Oude gebruiksvoorwerpen
vervoermiddelen gereedschap en uitrusting wapens en munitie houders
20 780 100 100
2.0 78.0 10.0 10.0
12. Fototheek
beeldmateriaal
400
10.0
13. Archief historische documentatie
informatievormen
2000 100.0
14. Speelgoed van voor 1950
recreatiemiddelen
100 100.0
15. Penningen, medailles, insignes, munten en bankbiljetten
beeldmateriaal ruilmiddelen informatievormen
10 280 10
16. Filmprojectoren, fotocamera´s en toverlantaarns
gereedschap en uitrusting
17. Oude films en ansichtkaarten, glasnegatieven en toverlantaarnplaatjes
informatievormen beeldmateriaal
270 20
18. Souvenirs met betrekking tot het Koninklijk Huis
varia
100 100.0
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
2000 100.0
3.3 93.3 3.3
50 100.0
FRERIKs
90.0 6.7
57
Bijlage 4c Geografische gebondenheid Samenvattingen deelcollecties Museum Freriks Naam deelcollectie
Gebied
Naam
Aantal Pe Perc.
19. Geschiedenis van de Winterswijkse textielindustrie
Gemeente
Winterswijk
20. Leven op het Achterhoekse platteland
Streek
Achterhoek
3000
100.0
21. Leven in Winterswijk
Gemeente
Winterswijk
350
100.0
22. Archeologie van Winterswijk
Gemeente
Winterswijk
500
100.0
23. Geologie van de regio
Streek
Achterhoek
2000
100.0
24. Winterswijk in de periode 19401945
Gemeente
Winterswijk
300
100.0
25. Oost-Achterhoekse klederdracht
Streek
Achterhoek
500
100.0
26. Winterswijkse kunstenaars
Gemeente
Winterswijk
300
100.0
27. Beroepen uit het verleden
Streek
Achterhoek
500
100.0
28. Boeken over streekgebonden onderwerpen
Streek
Achterhoek
500
100.0
29. Oude gebruiksvoorwerpen
Streek
Achterhoek
1000
100.0
30. Fototheek
Gemeente
Winterswijk
400
10.0
31. Archief historische documentatie
Gemeente
Winterswijk
2000
100.0
32. Speelgoed van voor 1950
0
0.0
33. Penningen, medailles, insignes, munten en bankbiljetten
0
0.0
34. Filmprojectoren, fotocamera´s en toverlantaarns
0
0.0
35. Oude films en ansichtkaarten, glasnegatieven en toverlantaarnplaatjes
300
100.0
36. Souvenirs met betrekking tot het Koninklijk Huis
Vereniging
het
Winterswijk
Gemeente
museum
2000
100.0
0 0
/
STICHTING
0.0
FRERIKs
58
Bijlage 4d MUSIP categorie Samenvattingen deelcollecties Museum Freriks Naam deelcollectie
Cat. 1 Aantal
1.
Geschiedenis van de Winterswijkse textielindustrie
2.
Cat. 2
%
Aantal
%
Cat. 3 Aantal
%
Cat. 4 Aantal
%
400
20.0
1500
75.0
0
0.0
100
5.0
Leven op het Achterhoekse platteland
0
0.0
600
20.0
2400
80.0
0
0.0
3.
Leven in Winterswijk
0
0.0
70
20.0
245
70.0
35
10.0
4.
Archeologie van Winterswijk
0
0.0
300
60.0
200
40.0
0
0.0
5.
Geologie van de regio
400
20.0
1200
60.0
400
20.0
0
0.0
6.
Winterswijk in de periode 1940-1945
0
0.0
300
100.0
0
0.0
0
0.0
7.
Oost-Achterhoekse klederdracht
0
0.0
130
26.0
350
70.0
0
0.0
8.
Winterswijkse kunstenaars
0
0.0
90
30.0
150
50.0
60
20.0
9.
Beroepen uit het verleden
0
0.0
0
0.0
500
100.0
0
0.0
10. Boeken over streekgebonden onderwerpen
0
0.0
250
50.0
250
50.0
0
0.0
11. Oude gebruiksvoorwerpen
0
0.0
200
20.0
500
50.0
300
30.0
12. Fototheek
0
0.0
1600
40.0
1600
40.0
800
20.0
13. Archief historische documentatie
0
0.0
400
20.0
1000
50.0
600
30.0
14. Speelgoed van voor 1950
0
0.0
30
30.0
40
40.0
30
30.0
15. Penningen, medailles, insignes, munten en bankbiljetten
0
0.0
0
0.0
30
10.0
270
90.0
16. Filmprojectoren, fotocamera´s en toverlantaarns
0
0.0
0
0.0
10
20.0
40
80.0
17. Oude films en ansichtkaarten, glasnegatieven en toverlantaarnplaatjes
0
0.0
90
30.0
120
40.0
90
30.0
18. Souvenirs met betrekking tot het Koninklijk Huis
0
0.0
0
0.0
0
0.0
100
100.0
Totaal
800
6760
7795
2425
Toelichting MUSIP categorieën: 1. De objecten die behoren tot de top van de museale collectie, de pronkstukken, ofwel: de objecten die veelal tentoongesteld zijn. 2. De objecten die behoren tot de kerncollectie, dat wil zeggen onderdeel zijn van actief museaal en verzamelbeleid. Het is de collectie op zaal of in het depot, de collectie waaruit geput wordt voor tentoonstellingen en waaruit regelmatig bruiklenen uitgewisseld worden. 3. De objecten die behoren tot de depotcollectie ofwel steuncollectie, maar wel passen binnen de doelstelling van het museum. Niet geschikt voor afstoten. Het kan ook bijvoorbeeld een collectie met een documentair karakter zijn, vooral interessant voor onderzoekers. Of een collectie, waar in het verleden veel aan gedaan is, maar die nu niet langer aangevuld of gebruikt wordt. 4. Objecten die niet passen binnen de doelstelling van het museum en waar het museum in principe een andere bestemming voor zoekt.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
59
Bijlage 5 Criteria Museumregistratie criteria
huidige situatie
situatie straks
1.
institutionele basis
cultuurhistorische collectie eigendom vereniging Het Museum; geologische collectie eigendom Ned. Geologische Vereniging afd. Winterswijk; exploitatie Stichting Freriks
exploitatie in handen van een vernieuwde exploitatiestichting; collecties langdurig bruikleen van aparte rechtspersonen; onderzoekstaken bij NGV + VHM (nieuwe vereniging)
2.
collectie
aanwezige collecties zijn in MUSIP verwerkt; er is een collectieplan
collectieplan & MUSIP worden geactualiseerd en verrnieuwd
3.
voldoende financiële garanties voor de exploitatie
gemeentelijke exploitatielasten voor Freriks museum + kinderboerderij belopen < € 200.000
na de doorstart gevraagd gemeentelijk subsidie € 40.000 per jaar voor museum
4.
beleidsplan
vigerend beleidplan kent looptijd van 2009 - 2014
nieuw ondernemingsplan + deelplannen gelden t/m 2014; dan volgt nieuw beleidsplan
5.
afgeronde basisregistratie collectie
aanwezig
wordt geactualiseerd en digitaal openbaar via www.collectiegelderland.nl
6.
zorg voor het behoud van de collectie
licht- en klimaatbeheersing, brand- en inbraakbeveiliging, depotbeheer, upgrading pestmanagement voor diverse deelcollecties oa Mondriaan
verbeteren door aansluiting bij Collectiewacht Gelderland die voor monitoring zorgt; depot krijgt optimale condities
7.
voldoende basisvoorzieningen voor het publiek
in Museum Freriks zijn voldoende publieksvoorzieningen aanwezig van het vereiste niveau, maar nog geen ICT toepassingen voor publiek
in het Belevenismuseum en in het Museumdepot zijn publieksvoorzieningen voorzien inclusief ICT
8.
kennis verkrijgen van de collectie door onderzoek
voor publicaties en exposities vindt onderzoek plaats, zowel contextueel als objectgebonden; er is gelegenheid voor onderzoek door derden
handhaving bestaand beleid plus uitbreiding met onderzoek tbv projecten onderwijs & ouderenzorg en digitalisering
9.
informatie is openbaar en beschikbaar in diverse vormen
boeken, periodiek en teksten in het museum bij tijdelijke exposities en de vaste presentatie
aanvullen met internet en infobladen bij projecten voor onderwijs en ouderenzorg
10.
op voldoende vaste tijden voor het publiek geopend
ruim voldoende
streven naar openstelling Belevenismuseum cf. de winkels & op aanvraag
11.
deskundigheid
vrijwilligers hebben basiscursussen van de museale kerntaken van het LCM gevolgd
nieuw scholingsplan specifiek op nieuwe taakstelling en nieuwe locatie afgestemd
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
60
Bijlage 6 Randvoorwaarden gemeente Winterswijk randvoorwaarden Uitgangspunt is particulier initiatief
huidige situatie cultuurhistorische collectie eigendom van de vereniging Het Museum; geologische collectie is eigendom van de Ned. Geologische Vereniging afd. Winterswijk; exploitatie Stichting Freriks
situatie straks exploitatie in handen van een vernieuwde exploitatiestichting
2.
Streven naar financiële onafhankelijkheid
gemeentelijk exploitatiesubsidie naar Stichting Freriks voor Museum Freriks en voor de kinderboerderij c.a.
na de doorstart toergekend gemeentelijk subsidie € 40.000 per jaar voor museum
3.
Haal expertise en vakkennis in huis via Hoge Scholen en Universiteiten (D of NL) op het gebied van bedrijfseconomie marketing conservator museumdirectie
Stichting Freriks en Vereniging Het Museum kunnen voor advies voor alle kerntaken terecht bij Gelders Erfgoed.
Gelders Erfgoed voor advies; via Reinwardt Academie, Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit van Amsterdam; op projectbasis is capaciteit voor onderzoek en ondersteuning mogelijk
4.
Inspelen op gewijzigde behoefte van bezoekers
alle beleid ontwikkelen op basis van Plan-Do-Check-Act inclusief publieksonderzoek
5.
Vernieuwend concept gebruik makend van ICT
ICT is de basis van www.collectiegelderland.nl en de nieuwe presentatie
6.
Onderscheidend in de regio
Dit totaalconcept is behoudens bewijs van het tegendeel uniek in Nederland
7.
Samenwerken met bestaande musea
met focus gericht op promotie, collectiemobiliteit, educatie
8.
Bereikt nieuwe doelgroepen met name toeristen, jonge gezinnen en 55-plussers
Conform het voorliggend plan vallen genoemde doelgroepen zeer nadrukkelijk binnen het marketingcommunicatieplan
9.
Nieuwe concept moet bestaande initiatieven versterken
Stichting Villa Mondriaan krijgt bruikleencollectie Mondriaans en Terra Temporalis i.o. krijgt refugium voor “Winterswijk onder de grond” in Junior Lab; depotfaciliteiten voor NGV en voor Stichting Tricot c.a.
10.
educatief
Met basisonderwijs/voortgezet onderwijs komt structurele samenwerking tot stand voor leerstofvervangende en leerstofoverstijgende projecten
1.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
61
Bijlage 7 Collectie Classificatie naar belang deelcollectie
van internationaal belang
van nationaal belang
van regionaal belang
van locaal belang
restcategorie
1 2
geologie Mondriaan
20 % 15 %
60 % 25 %
20 % 40 %
-
20 %
3 4 5 6 7
textielindustrie Max van Dam oorlog Gerrit Komrij archeologie
-
20 % 20 % 20 % 20 % 15 %
35 % 35 % 25 % 35 %
35 % 35 % 35 % 80 % 20 %
10 % 10 % 20 % 30 %
8 9
kleding dagelijks leven
-
5% 5%
35 % 30 %
40 % 30 %
20 % 35 %
10 verenigingen 11 locale kunstenaars
-
2% -
28 % 5%
30 % 25 %
40 % 70 %
12 documentaire objecten
-
-
-
-
-
13 rekwisieten
-
-
-
-
100 %
Nadere specificatie deelcollecties 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
pre-Trias, Trias, Oligoceen, Mioceen, Pleistoceen, Holoceen Piet: 4,5 x, vader: schoolplaten, Frits: een tiental pre-industrieel, apparatuur, producten, reclame, sociale geschiedenis, schilderijen schilderijen, tekeningen, documenten beeldmateriaal, objecten, documenten poëzie, essays, toneelstukken, beeldmateriaal vóór-Romeins, oudheid, Middeleeuwen, nieuwe tijd, landschap, keramiek, munten klederdracht, 19de eeuwse mode, 20ste eeuwse mode, ondergoed, accessoires, hoofddeksels winkel, keuken, waskeuken, kapper, school, vervoer, huishouden vaandels, objecten, documentatie Te Lintum, Van Dugteren, Heesen, Rooke, Jansen, Van den Essenburg, Frumau, Gemmink boeken, beeldmateriaal, documentatie objecten om sfeer te creëren, kopieën en foto’s, digitale presentaties
Scenario’s voor de toekomst In Terra Temporalis is de deelcollectie geologie in te passen. Omdat dit plan nog volop in ontwikkeling is, moet voor opslag en expositie voldoende ruimte in het Museumdepot komen voor de komende jaren. In Villa Mondriaan aan de Zonnebrink is de Mondriaancollectie gedacht, ervan uitgaande dat dit plan op enig moment gerealiseerd kan worden. Voor de overige deelcollecties textielindustrie, Max van Dam en oorlog, Gerrit Komrij, archeologie, kleding, dagelijks leven, verenigingen, locale kunstenaars, documentaire objecten en rekwisieten moet één Museumdepot gevonden worden.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
62
Bijlage 8 Bekende en onbekende Winterswijkers Markante personen kunnen door digitale presentatie weer tot leven komen. Er kan geput worden uit het uitgebreide film- en fotoarchief voor beeldmateriaal. Museumvoorwerpen die verbonden zijn aan deze personen en hun tijd leveren via de presentatie de nodige context. Portretten, verhalen en voorwerpen maken de geschiedenis tot een belevenis. Bernrad: Hij stichtte het eerste houten kerkje, de voorloper van de huidige Jacobskerk, in de achtste eeuw. Verbinding is te leggen met de Jacobskerk: het gebouw, de schilderingen, de beeldhouwwerken. Dorpskind: In de 15de eeuw werden afgedankte schoenen weggegooid, waaronder twee kinderschoentjes. Ze werden in een gedempte houten put op de Markt gevonden. Het eveneens in de put gevonden steengoed maakt de datering mogelijk. Het is ook de tijd van de oudste schilderingen in de Jacobskerk. Van Basten Batenburg: In de 16de eeuw had deze familie een vicarie. Verbinding is te leggen met het thema kerken. Pastoor Rauwers: Omstreeks 1600 ging deze geruchtmakende pastoor over tot de hervorming. Verbinding met het thema godsdienst ligt voor de hand. Revius: Predikant in Winterswijk en Deventer, dichtte de Overijsselse Zangen in de 17de eeuw. Er is een opmerkelijk verband met Gerrit Komrij. Verder is verband te leggen met de thema’s godsdienst en kerken. W.Paschen: In 1811 werd hij maire van Winterswijk, toen de plaats zelfstandig werd, los van de heerlijkheid Bredevoort. Dit houdt verband met de thema’s Franse Tijd en bestuursinstellingen. “Spoor Jan” Willink i.s.m. GOLS station: Het gaat over ontwikkelingen in het verkeer rond 1880, met name bij het spoor. Samenwerking is mogelijk met het GOLS station. Verbinding wordt gelegd met de huidige situatie, o.a. de ligging van Winterswijk en de te verwachten krimp van de bevolking. Piet Mondriaan i.s.m. Stichting Villa Mondriaan: De ontwikkeling van deze abstracte schilder begon in Winterswijk. De lijn Winterswijk – New York is uniek. Scholte Hijink: Het verschijnsel Scholteboeren in Winterswijk is uniek. Vanaf de 19de eeuw volgen we de aankleding van het landschap. Samenwerking met de Bataaf, waar een expositie aan de Scholten is gewijd. Aron van Dam: In de jaren ’30 van de 20ste eeuw was hij directeur van de Coöperatie, wethouder van de SDAP, tegenstander van de NSB-er Bos, stichter van de eerste schouwburg in Winterswijk en vader van de bekende schilder Max van Dam. Belangrijke thema’s zijn socialisme, arbeidersbeweging, joden in WO II en de huidige werkgelegenheid en het socialisme nu. Gradus Kobus: 1879 – 1942, communisme, antifascistisch verzet. Affiches, krantenberichten. Foto’s en gebruiksvoorwerpen van familieleden. Film en zang van communisten. Toespraken. Situatie woonhuis en grenswinkel. Concentratiekamp. Nihom: jaren ’30 Joodse gemeenschap WOII Tante Riek verzetsheld WOII landelijk bekend. Burgemeester Vlam: wederopbouw, PvdA, herstel grenscontacten, verbinding Duitsland, economie. Henk Krosenbrink / Willem Wilterdink dialect, oral history
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
63
Bijlage 9 Ine Bolk, Kunstwijs
Cultureel erfgoed en basisonderwijs Waarom cultureel erfgoed?
Net zo goed als we kinderen leren zich op de toekomst voor te bereiden moeten kinderen een verbinding hebben met ons erfgoed. Om te weten waar je naar toe gaat moet je weten waar je vandaan komt. Dit gaat niet alleen over de grote lijnen binnen onze geschiedenis maar ook over het leven van onze voorouders en hun gewoontes. Het cultureel erfgoed dat nog behouden is gebleven is een kwetsbaar bezit. Omdat niet iedereen er van doordrongen is moeten we ons extra inspannen om het te laten voortleven en voortbestaan. Eén van de manieren waarop we dit kunnen doen is alle kinderen in het basisonderwijs in aanraking brengen met cultureel erfgoed. Om kinderen zoveel mogelijk hierbij te betrekken is het belangrijk om onderwerpen aan te bieden die in hun beleving passen. Hierbij denken we in de eerste plaats aan erfgoed uit de directe omgeving met raakvlakken in het heden.
Voorbeelden hiervan zijn: · · · · · · · · · ·
Bekende figuren uit de streek Mondriaan en Willink Ontwikkelingen in de streek ontstaan in een ver verleden Terug kijken naar vorige generaties en daar opa’s en oma’s bij betrekken Wonen en werken op de boerderij Wonen in naoberschap Ambachten Tradities Dialect Geologie / archeologie De winkel van vroeger
Producten waarin we reeds voorzien richting het basisonderwijs: Mondriaan, de fam Willink, Winterswijk in de oorlog, Oude ambachten , geologie, taal en dialect
Hoe komt het aanbod het beste tot zijn recht? Het aanbod moet aan de volgende voorwaarden voldoen: Het aanbod voor kinderen moet actief zijn. Een aanbod op niveau voor elke bouw Het aanbod moet leerstof overstijgend zijn Er moeten authentieke materialen worden ingezet
De producten kunnen uit het volgende aanbod bestaan: Voorbereidend lesmateriaal voor de leerkracht Een bezoek met een demonstratie Een workshop op locatie of op school of bij een kunstenaar in het atelier Een wandeltocht met bijzondere items Een presentatie als afsluiting
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
64
Situatie in Winterswijk Het bureau Kunstwijs ondersteunt de basisscholen voor de culturele vakken. In eerste instantie zijn in 2009 alle activiteiten gebundeld die bij de instellingen en individuele aanbieders op de plank lagen. Daarna is geïnventariseerd welke producten op niveau waren en welke niet. Door samenwerking en ondersteuning te bieden wordt het aanbod in kwaliteit beter. Hierbinnen zijn echter nog vele wegen te bewandelen. Door Kunstwijs is een menu ontwikkeld dat als basis heeft dat alle kinderen als ze in groep 8 zitten alle disciplines hebben gehad. De disciplines die we aanbieden zijn: Muziek, beeldend, dans, theater, literatuur, cultureel erfgoed en multi media. In Winterswijk zijn 18 scholen. Gebleken is dat maar op enkele scholen een beleidsplan lag dat ook daadwerkelijk werd toegepast. Dit zijn de Wilhelminaschool, OBS Kotten, ’t Kempken. De andere scholen werkten wel met thema’s en projectweken maar niet aan de hand van het beleidsplan meer hoe het dat jaar uitkomt en vaak op het laatste moment. Kunstwijs heeft daarom 2 kunstmenu’s ontwikkeld en heeft dat de scholen aangeboden. 10 Scholen hebben inmiddels toegezegd dat ze met het menu gaan werken. Op enkele scholen zoeken we naar een aanpassing binnen hun eigen themaweken en op twee scholen zijn de ICC ers langdurig ziek. Als een school met het menu gaat werken staat voor 8 jaar vast welke disciplines er jaarlijks worden afgenomen. Voor de Winterswijkse instellingen is het dan ook zinvol om hier op in te spelen omdat ze zeker weten dat het wordt afgenomen.
Voorbeeldproject De Winkel Het museum beschikt over een compleet ingerichte winkel. Wat zouden we kunnen doen binnen het onderwijs om dit onder de aandacht te brengen ? 1.Voorbereiding op school dmv lesbrieven en leskisten Lesbrieven met informatie over producten van vroeger: · Brood en brood bakken · Snoep en het afwegen daarvan · Was en bleekmiddelen · Koffie en thee · Achterhoekse koekjes als kniepertjes en wafels · Tradities · Betaalmiddelen ( voor het vak rekenen) · · ·
In de leskist Voor het afwegen van producten gewichten en een weegschaal Recepten Informaties en materiaal over tradities en de etenswaren die erbij horen
2.Bezoek aan de winkel waarbij zichtbaar gemaakt wordt hoe het eraan toeging · Demonstraties · Rondleiding · Kinderen zelf dingen laten doen 3. Bezoek aan plaatsen afgeleid van de producten in de winkel -
bakkerij blekerij koffiebranderij molen heemtuin
4. Uitvoeren van activiteiten op school na bezoek aan de werkplaatsen Bakken van kniepertjes -
Weven Broodbakken en een broodoven bouwen op het plein tentoonstelling maken van oude voorwerpen Stilleven schilderen van oude voorwerpen
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
65
Bijlage 10 Samenwerking onderwijs en erfgoed Winterswijk “Passend in de Brede School Gedachte is interactie van de school met relevante partners uit de samenleving. Het ligt voor de hand dat het museum een plek biedt aan leerlingen die hun maatschappelijke stage inhoud geven door bijvoorbeeld een expositie te maken die tijdelijk in de school te zien is, ook voor publiek van buiten”.
1.
doelstelling Bijdragen aan de integratie van erfgoed in het onderwijs
2. 3.
partners
De volgende opsomming is niet limitatief: basisonderwijs, buitengewoon onderwijs, voortgezet onderwijs, Kunstwijs, Het Museum Winterswijk, Stichting Villa Mondriaan, Stichting Tricot
middelen erfgoedprojecten en erfgoedproducten gerelateerd aan de directe leefomgeving
4. 5.
financiering
in principe op basis van doorberekening van toerekenbare kosten met name gebruiksmateriaal, rekening houdend met de beperkte mogelijkheden van de afnemers
criteria leerstofvervangend c.q. overstijgend, afgestemd op leeftijd en niveau van de leerlingen, opzet in een doorgaande leerlijn, gebruik authentieke materialen, ook gebruik maken van immaterieel erfgoed (bijv. dialect)
6. 7.
8.
9.
thematische aanpak
zie de bijlage 9 met name voor het basisonderwijs
producten
website zoals www.GelderlandBinnenstebuiten.nl leskisten / mini-exposities film / video / geluidsopnamen documentatiemappen / readers gastlessen / excursies / locatiebezoek / demonstraties leerlingopdrachten, bijvoorbeeld websitebouw, interview, erfgoedroute maken, onderzoek verrichten, tentoonstelling maken, profielwerkstuk, maatschappelijke stage
succes- en faalfactoren
samenwerking met het onderwijs, o.a. bij voortgezet onderwijs via een interdisciplinaire taskforce, continuïteit en kwaliteit afstemming op de doelgroep waardering met studiepunten (v.o.)
borging Borging van continuïteit en kwaliteit bereiken via structurele toepassing van het P-D-C-A systeem (= Plan, Do, Check, Act) door periodieke zelfevaluatie en door vijfjaarlijkse toetsing via het landelijk werkende kwaliteitszorgsysteem van de Stichting Het Nederlands Museumregister.
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
66
Bijlage 11 Deelplannen om te komen tot realisatie van het doorstartplan deelplan
doelstelling
uitvoering Erasmus Universiteit Cultuur & Economie
termijn
Feasibility study
onderzoek haalbaarheid
Personeel en organisatie
Organisatiestructuur personeels- en vrijwilligersbeleidsplan incl. functieprofielen en kostenoverzicht
Saxion
Najaar 2012
Inrichtingsplan Belevenismuseum
Uitgewerkte inrichting tijdhuisjes inclusief toepassingen ICT
Reinwardt Academie
Medio november 2011 t/m januari 2012
Inrichtingsplan Museumdepot
Uitgewerkte inrichting inclusief verhuisplan, plan collectiebeheer en digitalisering, Juniorlab
Reinwardt Academie
Medio november 2011 t/m januari 2012
Bedrijfs- en operationeel plan reminiscentiekoffers en wisselexposities
Plan van aanpak & uitvoering, inclusief behoeftepeiling, inzet personeel & kosten versus inkomsten
Reinwardt Academie
Medio november 2011 t/m januari 2012
Bedrijfs- en operationeel plan leskisten/ -projecten en wisselexposities
Plan van aanpak & uitvoering, inclusief behoeftepeiling, inzet personeel & kosten versus inkomsten
Saxion
Najaar 2012
Plan voor fondsenwerving
Plan van aanpak & uitvoering, inclusief planning, inzet personeel & kosten versus inkomsten
professioneel fondsenwerver
Zodra licht op groen is gezet door B&W + Raad Winterswijk: Mei 2012?
Marketingcommunicatieplan
Uitgewerkt plan van aanpak professioneel / uitvoering / planning, marketeer inzet personeel & kosten versus inkomsten
Zodra licht op groen is gezet door B&W + Raad Winterswijk: Mei 2012?
Collectieplan en Beleidsplan
actualisering e/o vernieuwing
evaluatie in 2013 2014 – 2018 realisatie
Vereniging
het
museum
in eigen beheer
/
Medio okt. 2011 t/m maart 2012
STICHTING
FRERIKs
67
Slotwoord Dit ondernemingsplan kwam tot stand dankzij samenwerking van velen *) Afzonderlijke vermelding verdienen: Rob Ansink en Egge Rouw, gesprekspartners / ambtenaren van de gemeente Winterswijk Wim Aalderink, financieel adviseur Ine Bolk, Kunstwijs (educatie) Ruud Hamburger, Hans Hendriks, Han Kolkman, Geurt Schut en Gerard Siebelink: beeldmateriaal Jacobus Trijsburg, adviseur Gelders Erfgoed te Zutphen De leden van de DUW-groep (= Depot Urgentie Werkgroep): Cees Ehlers (voorzitter), Jan Bouwman, Ruud Hamburger, Willem Peletier, Dinie Sluiskes Wij danken tevens alle personen die het concept van dit ondernemingsplan voor de doorstart van het Museum hebben doorgelezen en suggesties deden ter verbetering. Op gevaar af iemand over het hoofd te zien, noemen wij alleen degenen die schriftelijk en inhoudelijk hebben gereageerd. Telefonische en persoonlijke opmerkingen zijn niet systematisch bijgehouden. Ben Boersema, voorzitter Gelderse Adviescommissie voor de Musea Ruud Hamburger, ICT-vraagbaak / vrijwilliger Stichting Freriks en Vereniging Het Museum Kees Meinderts, secretaris Adviescommissie Cultuurhistorie gemeente Winterswijk Paul Puntman, coördinator Stichting Freriks Angela Sluiskes, communicatieadviseur Martina Steijlen, secretaris Vereniging Het Museum Nannie Wiegman, directeur Florence Nightingale Instituut, Zetten De leden van de werkgroep doorstart Museum Winterswijk: Tienke Brouwer (voorzitter) Wim Scholtz, Gerard Siebelink, Anton Stoltenborg Winterswijk, 30 maart 2012
Correspondentieadres Vereniging Het Museum p/a mevrouw M. Steijlen Ligusterlaan 52 7101 WZ Winterswijk E-mail:
[email protected] Website: www.vereniginghetmuseum.nl *) voor een zo compleet mogelijke lijst, zie bijlage 1
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
68
Vereniging
het
museum
/
STICHTING
FRERIKs
