Het Kunstkerkje. Regionaal cultureel centrum. Definitief. Beleidsplan

Het Kunstkerkje Regionaal cultureel centrum Definitief Beleidsplan 2015 – 2019

23 december 2014, Frans Hendrickx

1

1.Inleiding en doelstelling: Het St. Vincentius kerkje in Velp (NB) is een unieke locatie met een historie van duizend jaar. Al meer dan veertig jaar is het een plek waar kunstenaars en musici inspiratie vinden voor hun kunstuitingen. Het voor u liggende plan bevat de visie en de prioriteiten, van het bestuur van de Stichting Kunst in het Kerkje voor de komende vier jaar. Dit stuk is als volgt opgebouwd: -

2. Waar staan we. 3. SWOT / wat gaat goed, wat kan beter ( en waarom gaat het zoals het gaat) 4. Doelstellingen komende periode.

Bijlagen: -

1.Terugblik op het vorige beleidsplan 2.Financieel beleid 3.Samenvatting ten behoeve van de website

2.Waar staan we? 2.1. Het Kerkje Het St. Vincentius kerkje in Velp heeft een historie van duizend jaar. Sinds het wegvallen van de kerkelijke functie van het gebouw, is het inmiddels al bijna dan 40 jaar ( sinds 1977) een podium voor beeldend en uitvoerende kunstenaars. De sporen van de eeuwen zijn duidelijk zichtbaar, vooral aan de binnenzijde. Het gebouw is bovendien gelegen op een zeer bijzondere plek, precies tussen twee kloosters, in een dromerig Brabants landschap waarin de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Het kerkje en zijn omgeving wordt door zowel kunstenaars als bezoekers altijd weer geroemd om haar unieke uitstraling, bijzondere sfeer en prachtige akoestiek. 2.2 De doelstelling van de stichting De Stichting is in 1977 opgericht met als doelstelling: Artikel 2: met name de inwoners van Grave “in kontakt te brengen met de historische en hedendaagse beeldende kunstuitingen”. Het bestuur heeft de vrijheid het woord kunstuitingen naar eigen inzicht te interpreteren en op grond daarvan te bezien of personen of groepen in het Kerkje mogen exposeren, acteren, musiceren etc. (einde citaat). Het bestuur wil dat het kerkje een centrum is en blijft voor een breed scala aan culturele en aanverwante activiteiten. In het vorige beleidsplan is met betrekking tot de PR en werving van vrienden ingezet op een regionale ambitie, die vrij ruim gedefinieerd was (de driehoek Oss, Uden, Nijmegen). De meest recente bezoekcijfers bevestigen dit beeld.

2

2.3 Het bestuur en de organisatie De mensen die betrokken zijn bij de stichting zijn allemaal vrijwilligers. Het bestuur bestaat uit zeven personen. Er zijn twee commissies: een voor de muziek en een voor de exposities. Een van de bestuursleden is de voorzitter van deze commissie en verantwoordelijk voor de verbinding met het bestuur. De commissies dragen zorg voor de jaarlijkse programmeringen en leggen deze ter vaststelling voor aan het bestuur. Daarnaast zijn er nog enkele vrijwilligers waar het bestuur een beroep op kan doen voor “hand en span diensten”. 2.4 Vrienden en donateurs De afgelopen jaren is er een tweedeling ontstaan in ons vriendenbestand. Toen de wereld nog niet digitaal was, kregen alleen de betalende donateurs de programma informatie. Met de komst van de website en de digitale nieuwsbrief is er sprake van een flinke stijging van het aantal belangstellenden ( nu ca. 500). De groei van het ‘bereik’ heeft evenwel niet geleid tot een groei van het aantal donateurs. Toeval of niet, we constateren sinds het verschijnen van de digitale nieuwsbrief een terugval van circa 25% (van 120 in 2012 naar 90 in 2013). De Stichting heeft nog geen commerciële sponsoren. 2.5 De Activiteiten De hoofdmoot van de activiteiten wordt gevormd door exposities en concerten. Daarnaast wordt het Kerkje verhuurd voor besloten activiteiten als repetities, workshops en soms een viering. Wij vinden het belangrijk dat alle activiteiten in het kerkje in overeenstemming zijn met de aard en geest van het gebouw. 2.5.1 Concerten Momenteel worden ca. 12 (akoestische) concerten per seizoen geprogrammeerd. Het is een mix van wereldmuziek, klassieke- en hedendaagse muziek, gelardeerd met enkele “bijzondere concerten”. De verdeelsleutel: 5/6 klassieke en 5/6 andersoortige muziekstijlen is evenwichtig. Het tijdstip: zondagmiddag, 14.30 uur blijkt een goede keuze. Bij grote aantallen bezoekers (meer dan 90) kan in geval van klassieke concerten worden uitgeweken naar de kerk van het Kapucijner klooster. Voor andere muzieksoorten is deze “ambiance” minder of niet passend. De commissie slaagt erin jaarlijks een constant hoog kwaliteitsniveau te realiseren in de programmering van lokale, nationale en internationaal actieve musici en/of ensembles. 2.5.2 Exposities De kunstcommissie organiseert ca. 11 exposities per jaar. Het leeuwendeel van de tentoonstellingen zijn duo- of groepstentoonstellingen. Geput wordt in eerste instantie uit het arsenaal van regionaal aansprekende professionele kunstenaars (regio: Nijmegen, Arnhem, 3

Grave, Cuijk, Oss en Uden). Er wordt naar gestreefd jaarlijks minimaal een kunstenaar uit Grave in het programma op te nemen. Incidenteel worden kunstenaars van verder weg aangetrokken. Kunstenaars worden over het algemeen door de kunstcommissie benaderd en bezocht (atelierbezoek). Hoewel de kunstcommissie zich primair richt op professionele kunstenaars, komt in principe ook ‘de erkend betere amateur met expositieverleden’ in aanmerking voor expositie in het kunstkerkje. Het jaar wordt afwisselend geprogrammeerd, om de bezoekers te blijven verrassen. Aanwezigheid van de kunstenaar(s) tijdens de openstellingen wordt zeer op prijs gesteld en gestimuleerd. Een maal per jaar – en met veel succes - wordt een zogeheten ‘maatschappelijke tentoonstelling’ georganiseerd, waarin werken van bijvoorbeeld ouderen met dementie of van mensen mensen met een geestelijke beperking worden getoond. Deze tentoonstellingen worden als regel zeer goed bezocht. De Stichting beschikt over een verzekering voor kunst en antiek. 2.5.3 Overige activiteiten/ verhuur Het uitgangspunt is dat de overige activiteiten passen bij de exposities en/of concerten. Met name de verhuur wil wel eens “bijten” met de exposities, maar de afspraak is helder: exposities gaan voor. Als gevolg van deze keuze is – hoe spijtig ook - de jarenlange samenwerking met het koor Muzimare stopgezet. Onder deze kop vallen dus: Lezingen in relatie tot exposities of concerten ( organiseren we nog niet structureel) Verhuur aan diverse partijen ( muziekopname, vergadering, voorspeelconcerten, een enkele viering). 2.6 Resultaten. Aantal bezoekers Hoe doen wij het in “de markt”? De enige “harde” indicatoren die we hebben zijn de bezoeken aan concerten en het aantal malen dat het Kerkje verhuurd wordt. We hebben geen “harde” cijfers meer over het aantal bezoekers aan de exposities. Deze worden nogal wisselend bijgehouden. Als we de activiteiten van de laatste jaren op een rijtje zetten ontstaat het volgende beeld: Aantal bezoekers 2010

2011

2012

2013

Concerten 672 576 583 450 Exposities* 3900 3900 3250 3250 Huur 1300 1200 900 600 Lezingen 230 30 6 78 Totaal 6102 5706 4739 4378 • Schatting 350 bezoekers per expositie

4

Begroot 2014 725 3900 800 0 5425

Hoe we het ook wenden of keren, het aantal bezoekers is de afgelopen jaren sterk teruggelopen. Deels omdat we minder evenementen hebben georganiseerd ( en daarom, zo is de verwachting, trekt het bezoek in 2014 weer aan), deels omdat het aantal huurders is afgenomen. Prijzen. Onze entree is € 12,50 inclusief een consumptie. De Weijer in Boxmeer vraagt € 17,50 ( excl. de koffie), Kerkje Ravenstein € 10,--, Muzis in Landerd € 12,50. Onze prijsstelling loopt in deze vergelijking niet uit de pas. Financiële positie. Afgezien van de teleurstelling met het evenement ‘Maand van de Inspiratie’ in 2012 hebben we de afgelopen jaren in financiële zin goed gepresteerd. De reserve bedraagt per 31-72014 ( afgerond) € 12.500, -. Geen groot bedrag, maar een voldoende buffer om wat tegenslagen op te vangen en kleine investeringen zelf te doen. De financiële stromen van het Kerkje zijn als volgt: Aan de inkomstenkant staan: Subsidie van de Gemeente ( vooraf bekend). Bijdrage vrienden: dit was redelijk constant, maar we hebben een redelijk “oud’ ( qua leeftijd) vriendenbestand. We zijn kwetsbaar op dit punt. Acceptgiro’s zijn duur om aan te schaffen of te verzenden ( en gaan er over een paar jaar uit|). Op digitale brieven reageren veel minder mensen. Dit is een groot risico de komende jaren. Opbrengst exposities. Het aantal exposities en de huuropbrengst is min of meer constant; de provisie is grotendeels “extra”. Opbrengst overige activiteiten (voornamelijk verhuur); dit kan sterk wisselen. Aan de uitgavenkant: Concerten: worden vooraf gebudgetteerd op basis van kosten van de artiesten minus de opbrengst van het gemiddeld aantal bezoekers in het voorgaande jaren. Algemene kosten: vrijwel constant. PR: dit is eigenlijk de enige post waar we in kunnen “geven en nemen”. We hebben een aantal jaren een duur “pakket” gevoerd in de vorm van een fraai leaflet voor het jaarprogramma en tweemaandelijkse posters die we ruim verspreidden. Noodgedwongen hebben we hierop in 2013 moeten bezuinigen. 2.7. Relaties met de omgeving / Netwerk In Grave is een veelheid aan aanbieders actief. De samenwerking in de Cultuurladder mag een mijlpaal genoemd worden en is erg belangrijk. Daarnaast wordt er met een schuin oog gekeken naar de programmering van de Sociëteit, om te voorkomen dat we in elkaars vaarwater komen. Incidenteel wordt samengewerkt bij een activiteit ( ook met het Filmhuis). De Bagijnenkerk beweegt zich deels in hetzelfde “segment” als het Kerkje. Tenslotte is er met de komst van de Catharinahof een bijna volwaardige theaterfaciliteit in Grave ontstaan. De concurrentie ( lees: overaanbod) is groot. 5

Het meest concreet is de samenwerking met het klooster van de Kapucijnen. Ze fungeren als ‘uitvalsbasis’, mocht het Kerkje te vol worden, maar ook bij andere activiteiten ( zoals Open Monumentendag) zoeken we elkaar op. Plannen tot samenwerking met cultuurinstellingen buiten Grave ( Ravenstein of Muzis in Landerd bijvoorbeeld) zijn tot nu toe nog niet concreet uitgewerkt. Inmiddels is er ook een Regionaal Toeristisch Initiatief aan het ontstaan. Men wil dan gaan werken met zogeheten Toeristische Informatiepunten op verschillende plekken (nu: een enkel VVV – kantoor). Een van de ideeën die leeft binnen het regionaal toeristisch initiatief is de aanleg van een kunstroute, waar het Kerkje uiteraard een pleisterplaats voor zou kunnen ( en moeten) zijn. Het Kerkje participeert in deze commissie. Het is nog niet duidelijk of de gemeente Grave wil gaan participeren. Rabobank De Rabobank heeft in 2014 haar beleid om alle verenigingen elk jaar een klein douceurtje te geven ( ad ca. € 150,--) beëindigd. 2.7.1 De relatie met de gemeente De gemeente is eigenaar van het pand en onze belangrijkste financier. Een van de juridisch zwakke punten is dat er geen contract is tussen de gemeente en de Stichting met betrekking tot het onderhoud en het gebruik van het gebouw. De mondelinge afspraak ( en de feitelijke gang van zaken) is dat de gemeente alles betaald en uitvoert wat met het gebouw en de verwarming te maken heeft en de Stichting de kosten van de exploitatie (excl. de nutsvoorzieningen) en de inventaris voor haar rekening neemt. Voor de komende periode moeten we er rekening mee houden dat de subsidie verminderd wordt en dat de gemeente de gebruikskosten ( gas, water, elektra) naar ons over wil hevelen. Op 29 oktober 2014 is in een overleg met wethouder Daandels van de gemeente Grave besloten dat er zo spoedig mogelijk een op schrift gestelde buikleenovereenkomst komt. Het bestuur van het Kerkje heeft hiertoe in dit overleg een eerste concept overlegd. De gemeente Grave heeft toegezegd z.s.m. met een passende reactie te zullen komen. 2.7.2 De relatie met het Klooster / de drie spitsen De provincie is van mening dat het gebied rondom het Kerkje ( de drie spitsen: De Kapucijnen, de Rode Nonnen en het Kerkje) behouden zou moeten worden als een uniek landschap. In dat kader is er een financieel aanbod gedaan om de exploitatietekorten van deze instellingen voor rekening van de provincie te nemen. Een geweldig aanbod. Het plan “stokt” op de bestuurlijke perikelen bij de Kapucijnen. Het kerkje heeft in dat kader enkele jaren geleden het plan ingediend om de toiletten en de keuken aan te passen en de oude pastorie te herbouwen. Totaal geschatte kosten destijds geschat op € 200.000

6

3. SWOT analyse Sterk • De stichting heeft een goede naam en krijgt in diverse gedrukte media veel “gratis publiciteit” • De bezoekers aantallen per activiteit blijven op peil. • De aanwas van mensen die belangstelling hebben voor de (culturele) activiteiten van de stichting is groot. • Het bestuur is daadkrachtig genoeg gebleken om de bakens te verzetten als iets niet goed gaat. • De financiële positie is goed. Zwak: • De organisatie blijft kwetsbaar; een klein aantal, zeer betrokken, vrijwilligers. • Weinig binding met de jeugd en leeftijdsgroep onder de leeftijd van 50 jaar. • Het aantal donateurs loopt terug. • De relatie met de gemeente is goed, maar juridisch niet geregeld. • Onvoldoende afstemming van het cultuuraanbod in Grave Kansen: • De belangstellenden meer en gerichter benaderen en omvormen naar betalende donateurs • Samenwerking met andere partijen in Grave ( Sociëteit) en Ravenstein. Bedreigingen: • De gemeente wil van de stookkosten af en de subsidie afbouwen. • Het grote cultuuraanbod in Grave (gevaar van versnippering).

7

4. Doelstellingen komende periode a) Versterken van de band met de bezoekers en verhogen van het niveau van eigen inkomsten  

   

Werven van nieuwe Vrienden/donateurs (vanaf € xx,xx), Intensivering sponsor- en fondsenwerving: • een ‘hoofdsponsor’ voor SKiK (€ x.xxx per jaar) • projectsponsors • algemene sponsors Aanboren mogelijkheden financiële bijdragen van goede doelen organisatie, overheids- en particuliere fondsen Aanbieden van abonnementen. Creatieve ideeën genereren met betrekking tot PR. Creatieve ideeën generen met betrekking tot een intensiever / doelmatiger gebruik van het Kerkje, binnen de bestaande doelstellingen.

De doelstelling is om € 5.000 extra per jaar aan structurele inkomsten te verwerven. Inmiddels is er voor gekozen om te starten met het aanvragen van de ANBI - status, het werven van sponsors en het aanbieden van abonnementen. b) Uitbouw programmering Verdere uitbouw van het programma bijvoorbeeld met een lezingencyclus verzorgd door museumdirecteuren/consevatoren, bijzondere expositie of concert, enz., enz., enz. c) Investeringen in faciliteiten

• Een nieuw verplaatsbaar altaar. • Realiseren van parkeerfaciliteiten door de strook grond naast het Kerkje te verharden. Deze grond is eigendom van het Kapucijnen klooster en valt in de ruiverkaveling. Onze wens is op 29 oktober 2014 besproken met de gemeente en die heeft er, naar onze inschatting, wel oren naar.. • Nieuwe geluidsapparatuur, geschikt voor zang en gitaar (max 4 ingangen). Kosten naar verwachting (€ 1.000). • Gemakkelijker te hanteren stoelen

8

d) Verbouw / herinrichting Verwerven van de benodigde financiële middelen voor de gewenste verbouw en (her)inrichting van het Kerkje (vergroten en moderniseren keukenfaciliteiten, verplaatsen en uitbreiden toiletvoorzieningen, opknappen hal en torenkamer, vervangen zaalstoelen); e.e.a. in goed overleg met de gemeente Grave. Dit laatste geldt ook voor het verbeteren van het rendement van de verwarmingsinstallatie en het realiseren van de parkeerfaciliteiten naast het Kerkje. Het voorstel is om in de komende gesprekken ( tot uiterlijk eind 2015) met de gemeente de haalbaarheid van het “grote plan”( met de provincie) af te wachten en anders zelf financiers te gaan zoeken.

e) Afronding van de gebruiksovereenkomst met de gemeente. f) Verwerven van de Anbi status. In dit kader zijn een Bestuursregelement, de Code Cultural Governance, functieprofielen voor de bestuursleden etc, ingevoerd. De uitwerking moet het komende jaar nog verder plaatsvinden.

9

Bijlage 1: Financieel beleid en Jaarplannings- en begrotingsbeleid De Stichting mag geen winst maken. De begroting sluit dus altijd met een saldo van nihil. Naar aanleiding van de verbouwingsplannen die we een aantal jaren geleden gepresenteerd hebben, is het de stichting wel toegestaan om “overschotten” toe te voegen aan een reserve bestemd voor deze verbouwing. De financiële stromen van het Kerkje zijn als volgt: Aan de inkomstenkant staan: - Subsidie van de Gemeente ( vooraf bekend). - Bijdrage vrienden: Dit was redelijk constant, maar we hebben een redelijk “oud’ ( qua leeftijd) vriendenbestand. We zijn kwetsbaar op dit punt. Acceptgiro’s zijn duur om aan te schaffen of te verzenden ( en gaan er over een paar jaar uit|); op digitale brieven reageren veel minder mensen. Hier moeten we het echt over gaan hebben het komende jaar. - Opbrengst exposities. Het aantal exposities en de huuropbrengst is min of meer constant; de provisie is grotendeels “extra”. - Opbrengst overige activiteiten ( voornamelijk verhuur); dit kan sterk wisselen. Aan de uitgavenkant: - Concerten: worden vooraf gebudgetteerd op basis van gemiddeld aantal bezoekers in het voorgaande jaar ( de uitkomst kan behoorlijk mee of tegenvallen overigens; maar dat is dan ons “ondernemersrisico”). - Algemene kosten: vrijwel constant - PR: dit is eigenlijk de enige post waar we in kunnen “geven en nemen” c.q. zo nodig snijden ( buiten incidentele “investeringen”). We hebben een aantal jaren een relatief duur “pakket” gevoerd in de vorm van een fraai leaflet voor het jaarprogramma en tweemaandelijkse posters die we ruim verspreidden. Als gevolg van een financiële tegenvaller (evenement ‘Maand van de inspiratie in 2012’) hebben we daar in 2013 fors op moeten bezuinigen. De begroting van 2015 biedt weer extra ruimte.

10

Jaarplannings- en begrotingsproces. Het past eigenlijk wel niet in een beleidsplan, maar ik leg hier toch ook maar even het jaarplanningsproces vast. In januari / februari worden de jaarcijfers opgesteld en een “raambegroting” voor het komende seizoen ( startend vanaf september), op basis van de realisatie van de afgelopen jaren krijgt de muziekcommissie een “budget” op basis waarvan ze hun planning kunnen maken. In april / mei wordt die planning in het bestuur goedgekeurd. De planning van de exposities is aan het begin van het seizoen vrijwel gereed, maar vraagt veel “onderhoud”. In augustus worden halfjaarcijfers opgesteld, op grond waarvan eventueel nog bijgestuurd kan worden in de kosten.

Bijlage 2: Terugblik op het vorige beleidsplan ( 2010-2012) Het vorige beleidsplan is met name geschreven met het oog op de mogelijke verbouwing van het Kerkje. Deze verbouwing “hangt” nog steeds in de lucht, maar gezien het langzame pas waarin dat mogelijk lijkt te worden ( als het al ooit mogelijk wordt) lijkt het verstandig daar op terug te komen als het feitelijk aan de orde is. Toch is het zinvol om nog eens terug te kijken op een aantal voornemens uit het plan 20102012, ook om te constateren dat er wel degelijk wat bereikt is. -

11

Het belangrijkste is dat we een groepje vrijwilligers om ons heen hebben gekregen die ondersteunen bij de kunst, de muziek en de hand – en spandiensten bij concerten. Een comité van aanbeveling: in de latere discussies is afgezien van invulling van dat idee. PR: ten opzichte van dat plan gaan de ontwikkelingen snel. Facebook en een maandelijkse nieuwsbrief waren er nog niet ( we werkten nog met affiches). De “beheertaken” zijn bij een bestuurslid belegd. Er is nieuwe verlichting gekomen. De thermostaat van de verwarming is verhangen, waardoor het hinderlijke getik tijdens concerten niet meer te horen is. Het altaar is weg, maar (nog) niet vervangen door een nieuw, verplaatsbaar exemplaar. We hebben een podium, in losse delen, aangeschaft. In financieel opzicht hebben we de stormen van de Maand van de Inspiratie achter ons gelaten. De economische crises heeft (tot nu toe) nog weinig effect gehad.

Bijlage 3: samenvatting ten behoeve van de website

Beleidscontouren 2015 – 2019

• Bewerkstelligen van een aansprekende publieke belangstelling door  de organisatie van jaarlijks een tiental kwalitatief hoogwaardige exposities beeldende en toegepaste kunst,  de organisatie van jaarlijks een tiental kwalitatief aansprekende concerten klassieke, wereld en moderne/hedendaagse muziek,  een aantrekkelijke (relatief lage) entreeprijs,  een passende marktbewerking; • Versterken van het begrip voor de beeldende kunst en de wereld van de muziek en verhogen van de kwaliteit van het bezoek door versterking van de informatieve en educatieve functie (lezingen, programma-informatie) van de Stichting ten behoeve van bezoekers (jong en oud). Beschikbaar stellen documentatie via website SKiK; • Verder intensiveren van pers - en publiciteitsactiviteiten, lokaal en regionaal; • Continueren en waar relevant verder aanhalen van de banden met cultuurinstellingen en kunstenaars-/muzikantencollectieven zowel binnen Grave (Bagijnenkerk, Filmhuis, Klooster van de Kapucijnen, De Sociëteit, Cultuurladder), als daarbuiten (Ravensteijn, Uden, Cuijk, Regionaal Bureau voor Toerisme i.o.); • Verhogen van het niveau eigen inkomsten, te bewerkstelligen door  werven van nieuwe Vrienden/donateurs,  intensivering sponsor- en fondsenwerving: • een ‘hoofdsponsor’ voor SKiK • projectsponsors*) • algemene sponsors  aanboren mogelijkheden financiële bijdragen van goede doelen organisatie, overheids- en particuliere fondsen,  verwerven ANBI-status (2015); •

Verwerven van de benodigde financiële middelen voor de gewenste verbouw en (her)inrichting van het Kerkje (vergroten en moderniseren keukenfaciliteiten, verplaatsen en uitbreiden toiletvoorzieningen, opknappen hal en torenkamer, vervangen zaalstoelen); e.e.a. in goed overleg met de gemeente Grave. Dit laatste geldt ook voor het verbeteren van het rendement van de verwarmingsinstallatie en het realiseren van de parkeerfaciliteiten naast het Kerkje;

• Gestreefd wordt naar jaarlijks 700 betalende bezoekers voor de concerten vanaf 2015.

12