Het Ieperleekanaal Historisch Een goed bevaarbare waterweg betekende voor vele steden in de “ beschaafde” middeleeuwse wereld een grote troef voor snelle, soms explosieve groei en bloei. In die tijd hoorde de stad Ieper tot de absolute top v/d Europese elitesteden. De Ieperleet, op vandaag een doorgewone beek, was ooit de rivier waarlangs de Ieperlingen hun wereldvermaarde lakenstoffen verhandelden.
Tot rond de 10° eeuw stroomde de Ieperleet (de-t viel later weg) als zelfstandige rivier naar zee. De brongebieden v/d rivier liggen op de flanken v/d Kemmelberg. De Ieperleet dwarst Ieper en vloeide oorspronkelijk ten oosten van Diksmuide, via Oostende naar Brugge. Het Oostendse krekengebied en het Brugse Zwin waren de twee zeemondingen.
Om tal van redenen werd de Ieperse rivier vanaf de 11 de eeuw aangepast in functie van de bevaarbaarheid. De naam “Ieperleet” wijst daar duidelijk op: “Leet” betekent ‘geleid’,’aangelegd’, dus: gekanaliseerd. Op haar middenloop werd de Ieperleet tussen Merkem en Knokkebrug met de IJzer verbonden, rond 1040. T egen het einde van die 11 de eeuw kwam ook een tweede verbindingkanaal tussen Ieper/Ieperleet en de IJzer, tussen Slijpe en Nieuwpoort. De huidige kanalen Brugge-Oostende en OostendeNieuwpoort werden in de loop v/d natuurlijke Ieperleet uitgegraven. Oude landkaarten benoemen trouwens het totale waterlopensysteem van Ieper tot Brugge als “ Yperleet”.
Belangrijk voor de bevaarbaarheid v/d Ieperleet warende zogenaamde overdrachten die, voordat de techniek van sluizen en versassen ontwikkeld werd, het hoogteverval moest opvangen, en het waterniveau in de vaarwegen garanderen. De boten werden met windassen op en af een hellend vlak gesleept, dat met vet besmeerd was. Het bevaarbaar houden v/d Ieperleet en de IJzer vergde enorme inspanningen: voortdurend uitgraven en onderhouden van een vaargeul kostte fortuinen aan de stad. Langzaam verdween de glorie van Ieper en het Ieperleet. Halfweg de 16 de eeuw stond de Ieperleet vooral als een stinkende riool gekend. In de eerste helft v/d 17 de eeuw werd uiteindelijk een nieuw kanaal “ Ieperleekanaal” gegraven, tussen de ‘natuurlijke’ Ieperleet en haar 13de-eeuwse kanaal, het meet 15 km van de kaai in Ieper tot de Knokkebrug waar het in de IJzer uitmondt. De vie r overdrachten lagen tussen Ie pe r en het huidige ‘Sas van Boezinge ’ -De eerste overdracht vanuit de stad was de ‘Brielove rdracht’, gelegen nabij de voormalige parochiekerk OnzeLieve-Vrouw T en Brielen. Daar was ook een los- en laadplaats ingericht. -Na de Brieleoverdracht volgde de overdracht Sint-Pie ters of de Scaitove rdracht. In een akte van 1 januari 1296 is er sprake van deze overdracht, nabij de Diksmuidsewe g. Ze werd genoemd naar de herberg Sint-Pieter. Deze stadsrand wordt in de volksmond nog steeds ’t Sint Pietertje genoemd. De andere naam Scaits (ook Scatts of Schats) verwijst naar de pachter Pirron Scaits die de overdracht lange tijd uitbaatte en onderhield.
-De derde overdracht was de ‘Pe rsove rdracht’ nabij de Speye, een klein waterbekken, ter hoogte van Boezingedorp. -T enslotte lag een vie rde overdracht op de plaats van de huidige sas van Boezinge. Naast de 4 overdrachten op de Ie perleet zelf, werde n e r in de 14 e eeuw 2 nieuwe ove rdrachten ge bouwd op de Zylinc, die in 1311 ge graven we rd (zie ve rder) -De ove rdracht van Menten lag nabij de huidige fietsbrug (oorspronkelijk spoorwegbedding) te Boezinge -De Blauwe ove rdracht bevond zich bij het latere Boezingesas
In de vorige eeuw werd het Ieperleekanaal druk bevaren. In 1842 bv. werden in Boezinge 2034 schepen versast. De eerste wereldoorlog vernietigde echter de hele streek tussen Ieper, Diksmuide en Nieuwpoort. Het kanaal lagen midden de vuurlinies. Pas in 1933 kon een eerste schip, de ‘Julia’, opnieuw door het herstelde kanaal tot Ieper varen. De betekenis v/d binnenscheepvaart zakte in de jaren zestig pijlsnel in mekaar. Het kanaal laat slechts schepen toe van 250 ton.Voor moderne scheepvaart is dit niet langer rendabel. De kaai van Ieper ligt er nu stilletjes bij, op een paar sportieve kayakkers en enkele plezierjachten na.
Verder is het een paradijs voor vissers! Het jaagpad is dan weer een must voor fietsers, o.a. de fietsroutes ‘Vlaanderen fietsroute’ en de ‘Vredesroute’. Ook de wandelaars kunnen ten volle genieten v/d rust en de plantengroei.
. Ie pe rleekanaal tussen Steenstrae te van Boezinge en de Driegrachtenbrug van Me rkem
De Provinciale Visserijcommissie heeft in 2003 ter hoogte van Steenstraete (Boezinge) op het Ieperleekanaal acht hengelstoepen geplaatst. Het zijn schitterende constructies die het hengelen veel aangenamer en veiliger zullen maken op het Ieperleekanaal.
Ie pe rleekanaal te r hoogte van Drie grachtenbrug van Me rkem
