Het Duitse Bayer haalt bijna de helft van de omzet met farmaceutische producten

GOUDEN-TIPS E-MAGAZINE BELEGGERS BELANGEN nr. 41 | 11 oktober 2013 | €5,95

11 oktober 2013

BELEGGERS BELANGEN

ASML biedt goede vooruitzichten maar is behoorlijk duur geworden CORBION (CSM) heeft de transformatie naar biotech nu helemaal afgerond TELEFÓNICA nadert langzaam het einde van de reorganisatiefase VALE zet alle kaarten op ijzererts

SCHALIEGAS VERANDERT DE ENERGIEMARKT VOORAL KANSRIJKE BELEGGINGEN ONDER DE KLEINERE CONCERNS

GOED VOOR UW PORTEFEUILLE

BEL041p001 COVER 1

9-10-2013 12:29:09

Een bondig en actueel overzicht van de beste tips van Beleggers Belangen. Dat is wat het gouden-tips E-magazine om de twee weken voor de particuliere belegger biedt. Inclusief de resultaten van onze eerdere tips en een overzicht van onze voorbeeldportefeuilles. Johan Brinkman, hoofdredacteur Beleggers Belangen

01 Bayer

TIPS VAN DE WEEK 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

Bayer Teva Kimberley Clark Centrica BIC Kellogg Solvay Deutsche Börse Viscofan Swedish Match

tip: Berend Izaks

Onverwoestbare farmareus Beleggers met een langetermijnhorizon zitten prima bij het uiterst stabiele Bayer. Het aandeel levert over een langere periode gemeten een fraai totaalrendement.

H

et Duitse Bayer haalt bijna de helft van de omzet met farmaceutische producten. (Het wereldberoemde aspirientje is 113 jaar oud, maar 'still going strong' met vorig jaar een omzet van ruim €400 mln.) Geneesmiddelen en verzorgingsproducten voor mens en dier vormen een stevige basis onder het concern: een gestage omzetgroei met hoge winstmarges en amper conjunctuurgevoelig. In de periode 2007-2012, waarin de chemie tegen enkele slechte jaren aanliep, nam de omzet van healthcare zonder onderbreking toe van €14,8 mrd tot €18,6 mrd. Producten als agrarische chemicaliën en kunststoffen zijn iets conjunctuurgevoeliger. Bayer verwacht een stijging van de jaaromzet met 4 à 5%, tot €40 à 41 mrd. De nog wel bescheiden omzetgroei van 2% in het eerste halfjaar leidde tot een 14% hoger ebitdaresultaat. De nettowinst was met €2 mrd 31% hoger. De nettowinst per aandeel steeg van €1,84 naar €2,42. <

Ook koers groeit gestaag

90

80

70

nov

jan

mrt

mei

koopadvies 8 oktober 2013

jul

sept

komende jaar een positief rendement behalen. We hebben de fondsen gerangschikt van 'eenvoudig' (één ster) tot 'ingewikkeld' (vijf sterren). De belangrijkste les: beleg alleen met instrumenten die u begrijpt.

TIPS TERUGBLIK Van onze eerdere tips stonden er op 8 oktober 40 op winst en 39 op verlies

TIPS 27 SEPTEMBERin % St. Jude Medical (k) Hes Beheer (k) Dürr (k) Air Lease (k) Allianz (k) Sirius XM (k) Benchmark Electronics (k) Volkswagen (k) VF Corp. (k) Michelin (k)

+3,78 +2,59 +0,64 +0.16 -0,59 -2,16 -3,11 -3,12 -4,76 -7,03

TIPS 13 SEPTEMBERin %

bayer Beurs: december 2000 = 100 Fondscode: 2005 Jaaromzet 2012: Nettowinst 2012: Koers 8-10: Hoogste koers 12 mnd*: Laagste koers 12 mnd*: Beurswaarde: Koers-winstverhouding: Dividendrendement:

Met bovenstaande fondsen kunt u in onze visie het

Xetra DE000BAY0017 €39 mrd €2,5 mrd €84,32 €91,03 €64,65 €70,1 mrd 14,6 2,44 *intraday

BYD (k) Corio (k) KPN (k) Acomo (k) Adidas (k) Nu Skin (k) Flowserve (k) Dover Corp. (k) Österreichische Post (k) Silver Wheaton (k)

+5,76 +3,39 +1,85 +0,71 +0,58 +0,51 -3,03 -3,74 -4,90 -9,99

Tips 30 augustusin % TMG (k) Aalberts (k) TAKKT (k) TKH (k) Illinois Tool Works (k) HAL (k) Colruyt (k) Jazz Pharmaceuticals (k) Fugro (k)

+10,84 +6,65 +5,96 +5,38 +2,70 +2,58 -1,44 -1,51 -5,05

BELEGGERS BELANGEN


GOUDEN-TIPS E-MAGAZINE

11 oktober 2013

Tips 16 augustusin % Pandora (k) Total (k) Lindsay (k) Agco (k) Arcadis (k) Delta Lloyd (k) Nucor (k) Air Liquide (k) HSBC (k) Kinder Morgan (k)

+12,51 +7,19 +3,61 +2,68 +1,75 -1,81 -1,89 -2,69 -4,93 -9,07

Tips 2 augustusin %

02 Teva tip: Hildo Laman

Ondergewaardeerd aandeel De lage waardering van het aandeel Teva doet geen recht aan de kansen van het farmacieconcern. Een verdere daling lijkt onwaarschijnlijk en als Teva de weg omhoog weer vindt, kan het ook hard gaan.

T

eva is een van oorsprong Israëlisch bedrijf. Het is vrij breed geörienteerd en produceert zowel generieke, als meer gespecialiseerde geneesmiddelen. Via Teva Nederland is het concern ook in de schappen van Nederlandse apotheken goed vertegenwoordigd. Onder de producten die het bedrijf zelf als blikvanger aanwijst, zijn injectievloeistof voor de behandeling van kanker en inhalers voor astma- en COPD-patiënten. De koersen van veel grote farmaceutische bedrijven staan op flinke plussen, maar Teva doet daar niet aan mee. Het aandeel blijft tussen de $38 en 40 hangen en dat is eigenlijk al maanden het geval. Recent was de dreiging van een oorlog in het MiddenOosten aanleiding voor koersdalingen in thuisland Israel. De laatste tijd heeft Teva te maken met tegenwind, zoals een verloren rechtszaak over een patent, waardoor Teva $1,8 mrd moest betalen aan Pfizer. Daardoor ligt het aandeel er belabberd bij. Op basis van de verwachte winst voor komend jaar is de koers-winstverhouding 7,8. Voor dit jaar is het rendement inclusief dividend nog aardig, maar wel ondermaats vergeleken met andere farmaceuten en de grote indices. Aan de andere kant lijkt de kans op een daling niet groot. En mocht er weer fantasie in het aandeel komen, dan kan het zomaar weer hard omhoog gaan. <

Potentieel naar boven

teva

42

40

38

nov

jan

mrt

mei


jul

sept

Beurs: december 2000 = 100 Fondscode: 2005 Jaaromzet 2012: Nettowinst 2012: Koers 8-10: Hoogste koers 12 mnd*: Laagste koers 12 mnd*: Beurswaarde: Koers-winstverhouding: Dividendrendement:

New York TEVA US $20,3 mrd $1,9 mrd $38,78 $42,83 $36,63 $32,9 mrd 7,8 2,83 *intraday

Manpower (k) Schlumberger (k) Applied Materials (k) SBM Offshore (k) Novartis (k) SPDR Div. Aristocrats (k) Huntington (k) JPMorgan Chase (k) Johnson&Johnson (k) Millennial Mile (h)

+7,99 +5,87 +5,73 +2,85 +1,90 -4,46 -5,91 -9,57 -9,61 -37,01

Tips 16 juli 2013in % ETFS Short Corn (v) Arkema (k) DSM (k) First Trust Internet Index (k) ProShares 20+ yr. treas. (k) GS glob. strat. inc. (k) ETFS WTI Crude oil (k) CA Inc. (k) PS DWA EM ETF (k) Burger King (k)

+5,64 +4,74 +3,94 +2,41 -2,47 -2,70 -3,62 -4,20 -5,07 -7,56

Tips 2 juli 2013in % Brunel (k) Gamestop (k) Activision-Blizzard (k) Samsonite (k) Elia (k) African Minerals (k) Palladium (k) Lyxor ETF short bund (k) Bpost (k) Vapor Corp (k)

+19,14 +12,79 +9,64 +7,05 +4,55 +2,71 -0,92 -1,09 -1,66 -34,42

Tips 18 juni 2013in % Wendel (k) Docdata (k) Ahold (k) US Smallcap dividend (k) Colgate Palmolive (k) General Mills (k) Natural gas Fund (k) Sabanci (k) Intel (k) Potash (h) !

+17,64 +13,93 +6,78 +2,56 -1,98 -4,78 -9,47 -11,93 -12,03 -21,56

k = kopen h = houden v = verkopen

Volg Johan brinkman op twitter: twitter.com/ johanbrinkman

BELEGGERS BELANGEN



11 oktober 2013

column tekst: Berend Izaks

Pot verwijt de ketel 03 Kimberly Clark tip: Menno van Hoven

Goed voor de lange termijn Het aandeel van Kimberly-Clark moest de laatste maanden flink terug. Voor de langetermijnbelegger is daarmee een mooi instapmoment ontstaan voor het bedrijf achter merknamen als Huggies en Kleenex.

D

e laatste maanden zakten veel kwaliteitsaandelen hard terug, met name binnen de sector consumer staples. Kimberly-Clark bereikte in april 2013 intraday een hoogste koers ooit van $106,54 waarna een langzame terugval volgde naar niveaus onder de magische grens van $100. Het inmiddels 141 jaar oude bedrijf, dat in ruim 175 landen actief is, betaalt nu al 79 jaar op rij onafgebroken keurig netjes een dividend aan zijn aandeelhouders. Bovendien wordt de uitkering sinds 1972 jaarlijks verhoogd. Analisten zijn over het algemeen niet bijster enthousiast over het aandeel KimberlyClark. Een hoge waardering en een grote afhankelijkheid van vooral de zwak presterende Amerikaanse markt maken veel analisten voorzichtig.Maar analisten kijken over het algemeen naar aandelen met een kortetermijnvisie van twaalf maanden. Voor wie verder kijkt, is het aandeel wel degelijk koopwaardig. Op basis van een voor 2013 voorziene winst per aandeel van $5,68 (+8,3% t.o.v. 2012) komt de k/w bij de huidige koers uit op 16,4. Met een voorziene wpa van $6 in 2014 en minstens $6,35 in 2015 oogt de waardering al een stuk beter, waarbij een premie voor het aandeel Kimberly-Clark normaal is, gezien de sterke dividendhistorie en dito vooruitzichten voor de komende jaren. <

Instapmoment lijkt ideaal

kimberly-clark

100

90

nov

jan

mrt

mei


jul

sept

Beurs: New York december 2000 = 100 Fondscode: KMB US 2005 Jaaromzet 2012: $21,1 mrd Nettowinst 2012: $1,8 mrd Koers 8-10: $93,19 Hoogste koers 12 mnd*: $106,54 Laagste koers 12 mnd*: $82,15 Beurswaarde: $35,7 mrd Koers-winstverhouding: 16,4 Dividendrendement: 3,48 *intraday

B

eursgenoteerde bedrijven geven veel aandacht aan ‘corporate governance’: meer openheid over bijvoorbeeld de beloning van het management. Pagina’s vol over de hoogte van het salaris, de pensioenbijdrage, onkostenvergoedingen, de bonus en de opties en aan welke eisen voldaan moet worden om die te krijgen, en soms nog de vergoeding bij ontslag en de hoogte van de ‘golden hello’: het geld dat een directeur krijgt als hij zo vriendelijk is om in dienst te treden − en ‘de aanblijfpremie’, wanneer de directeur niet wegloopt na een overname. Het is veel informatie over het inkomen van de man of vrouw, maar zegt toch weinig over zijn of haar verdiensten. ‘Corporate governance’ is mede door beleggingsfondsen afgedwongen. Maar hoe zit het met de openheid over de beloning van fondsbeheerders? Zij beheren immers (evenals directeuren) het geld van derden en die hebben op hun beurt (eveneens) het recht op inzage in de beloning van de beheerders, zoals die dat van ondernemingsbesturen hebben afgedwongen. Dat is bedroevend. Wij hebben er geen diepgaand en wetenschappelijk verantwoord onderzoek naar gedaan, maar bij de steekproef Robeco, Delta Lloyd Deelnemingen Fonds en Darlin wordt het fondsvermogen – van derden dus – beheerd door een Asset Management BV. Daar gaat als voorbeeld de €41 mln beheervergoeding van Robeco naar toe. Hoeveel en op grond waarvan de twee fondsmanagers hiervan krijgen (het zal uiteraard niet alles zijn) wordt niet geopenbaard, terwijl zij het zijn die beslissen over andermans geld. Dus, wat de directie van een Asset Management BV terecht van bedrijven verlangt, doet zij zelf niet. Dat moet veranderen. <

[email protected]

BELEGGERS BELANGEN



11 oktober 2013

AEX, AMX, AScX

d

9 oktober 2012 = 100 125

2005

120 115 110 105 100 95 nov

■ AScX

jan

mrt

■ AEX

jul

mei

sept

■ AMX

AEX AMX

De kleinere aandelen doen het dit jaar goed op de Amsterdamse beurs

04 Centrica tip: Stephen Hendriks

Solide energieleverancier

AScX

S&P 500, Nikkei

d

9 oktober 2012 = 100

170

Een eventuele machtsovername van Labour kan slecht uitpakken voor het Britse nutsbedrijf Centrica. Maar tot die tijd zit de aandeelhouder goed bij de leverancier van het in het VK alom aanwezige British Gas.

2005

160 150 140 130 120 110

H

et Britse Centrica is een van de succesvolste Europese nutsbedrijven. De Britten verkopen gas en elektriciteit in vooral het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Met British Gas bedient het bedrijf 12 miljoen huishoudens in Groot-Brittannië, zo'n vijftig procent van de totale markt. Het concern produceert ook zelf aardgas. Over het derde kwartaal viel voor Centrica op de valreep nog een donkere schaduw door een toespraak van Ed Miliband, leider van de Britse oppositiepartij Labour. Die kondigde aan dat hij de Britse stroomprijzen zal bevriezen als hij na de verkiezingen in 2015 aan de macht komt. De bevriezing zou moeten duren tot 2017. Miliband werd onmiddellijk op de vingers getikt door Labour-prominent en oud-minister Peter Mandelson, maar het aandeel Centrica had toen al een flinke duikeling gemaakt. De koers heeft zich daarna aardig hersteld. Bovendien was het Britse nutsbedrijf tot het dreigement van Miliband aan een uitstekend kwartaal bezig, met een totaalrendement van ruim 13%. Het dividendrendement van Centrica is 5%. In de nutssector is dat niet altijd een goed teken - vaak eerder een signaal dat er een dividendverlaging op komst is. Maar omdat de balans bij Centrica ook solide is, hebben wij er vertrouwen in dat die wetmatigheid voor het Britse bedrijf niet opgaat. <

Koersval had duidelijke reden

380

340

jan

mrt

mei

■ Nikkei225

jul

sept

■ S&P500

S&P 5

Ondanks recente koersdalingen staan de meeste grote indices nog ruim in de plus

Londen GB00B033F229 GBP23,9 mrd GBP1,3 mrd GBp362,50 GBp403,20 GBp308,80 GBP18,7 mrd 13,0 4,75 *intraday

Ni kkei

10-jaars rente

d

3,0

9 oktober 2012 = 100

2,8

2005

2,6 2,4 2,2 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 nov

jan

mrt

mei

jul

sept

VS Duitsla

■ VS ■ Nederland ■ Duitsland

centrica Beurs: december 2000 = 100 Fondscode: 2005 Jaaromzet 2012: Nettowinst 2012: Koers 8-10: Hoogste koers 12 mnd*: Laagste koers 12 mnd*: Beurswaarde: Koers-winstverhouding: Dividendrendement:

100 nov

Nederla

Veel rentes staan hoger, maar de snelle stijging is even ten einde gekomen

Palladium ($ per troy oz.)

d

9 oktober 2012 = 100 750

2005

700 650 600

nov

jan

mrt

mei

jul

sept nov


jan

mrt

mei

jul

sept

Palladium schommelt rond de $700

VS

Dui tsl an

Nederl a

BELEGGERS BELANGEN



11 oktober 2013

AEX

Tip: Stephen Hendriks

Toonbeeld van stabiliteit BIC is een uiterst solide bedrijf, dat al jaren het evenwicht weet te vinden tussen de belangen van de aandeelhouders - aantrekkelijke dividenduitkeringen - en groei op de lange termijn.

D

e kans dat u een van de producten van de Franse firma BIC gebruikt is zeer groot. Het bedrijf heeft een wereldwijde naamsbekendheid door zijn wegwerpbalpennen (en andere kantoorartikelen), -aanstekers en -scheermesjes. Die producten nemen het leeuwendeel (zo'n 85%) van de omzet voor hun rekening. BIC mag dan groot zijn geworden met wegwerpproducten; een wegwerpaandeel is het bepaald niet. Alles aan het bedrijf ademt stabiliteit, van de aandeelhouders tot de financiële structuur. De oprichters, de familie Bich, hebben 43,1% van de aandelen in handen, die 58,3% van de uit te brengen stemmen vertegenwoordigen. De balans van BIC is zeer solide en de Fransen hebben de facto geen schulden. De enige divisie die wat grotere winstschommelingen kent is Advertising & Promotional Products, waar relatiegeschenken - aanstekers en bekers met het bedrijfslogo en dergelijke - worden gemaakt. Helemaal immuun voor crises is ook BIC niet. Tussen eind 2007 en juli 2008 halveerde het aandeel, om daarna weer keurig op te veren. Maar zelfs in dat crisisjaar 2008 hielden de Fransen het dividend op peil. Van BIC valt geen explosieve groei te verwachten, en evenmin spectaculaire overnames en herstructureringen. Het aandeel is aantrekkelijk vanwege zijn redelijke waardering, ijzersterke balans en almaar stijgende dividenduitkering. <

Koers nu aan de lage kant

bic

100

90

80

nov

jan

mrt

(24 sep-8 okt)

GROOTSTE STIJGERS PostNL Air France-KLM Randstad ASML Aegon GROOTSTE dalERS Fugro Unilever DSM Philips Heineken

05 BIC

mei


jul

sept


Parijs FR0000120966 €1,8 mrd €263 €82,76 €101,50 €75,01 €4,3 mrd 16,1 3,05 *intraday

AMX

% 3,31 3,01 1,52 0,51 0,36 % -6,54 -6,09 -5,30 -4,83 -4,65

(24 sep-8 okt)

GROOTSTE STIJGERS USG People Eurocommercial Properties Aperam ASMI OCI GROOTSTE dalERS CSM Vopak Binckbank Brunel Unit4

STOXX50 GROOTSTE STIJGERS Orange RWE Unicredit EADS Deutsche Telekom GROOTSTE dalERS Schneider Electric Unilever Danone SAP Philips

DOW JONES

% 11,76 4,39 2,78 2,42 1,88 % -5,89 -4,76 -3,88 -3,19 -2,60

(24 sep-8 okt) % 8,78 8,45 7,78 6,28 6,25 % -7,40 -6,09 -5,94 -5,16 -4,83

(24 sep-8 okt)

GROOTSTE STIJGERS Microsoft Nike JPMorgan Chase Merck

% 1,69 1,22 1,09 0,46

GROOTSTE dalERS United Technologies Chevron Cisco Systems Goldman Sachs IBM

% -6,58 -6,23 -6,21 -6,09 -5,92

BELEGGERS BELANGEN



11 oktober 2013

Ma

Di

Wo

Do

Vr

Agenda Presentaties/tradingupdates van de derdekwartaalcijfers (in het blauw de in deze editie getipte bedrijven): 11 okt JPMorgan Chase 15 okt Intel 16 okt Kinder Morgan

06 Kellogg tip: Menno van Hoven

Goed moment voor dividend De Amerikaanse voedingsproducent Kellogg, in Nederland vooral bekend van de cornflakes, is een prima dividendaandeel. Het moment om in te stappen is nu goed.

H

et aandeel Kellogg bereikte in juli een alltimehigh van $68, maar verloor sindsdien zo'n 12,5%. Dat had te maken met de flink opgelopen waardering voor de sector consumer staples en een aantal negatieve analistenrapporten over de aangekondigde reorganisatie van het management van Kellogg. Wie echter verder kijkt, krijgt nu een prima kans om met het oog op de lange termijn een mooi dividendaandeel op te pakken. Kellogg, dat in 2012 bijna 63% van zijn omzet in de VS behaalde, zoekt met name internationaal groei. In 2012 zette het een belangrijke stap met de overname van Pringles, die in één keer voor een verdrievoudiging van de snack-omzet buiten de VS zorgde. De snacksbusiness wordt dan ook steeds belangrijker met een huidige omzet van ruim $6 mrd per jaar. Voor 2013 en 2014 rekenen analisten op een omzetgroei van respectievelijk 5% ($14,9 mrd) en 3% ($15,3 mrd). Kellogg moet het vooral hebben van opkomende markten, die in 2012 al goed waren voor een omzet van $2 mrd (ruim 14%). Met een voor volgend jaar voorziene k/w van minder dan 15 is Kellogg aantrekkelijk gewaardeerd, ook historisch gezien (k/w 16,2 gemiddeld sinds 2003). Bovendien heeft de koersdaling geresulteerd in een dividendrendement van 3,1%. Kellogg verhoogt het dividend nu al negen jaar op rij, waarvan de laatste vijf jaar met 45%. <

kellogg

Stap terug na alltimehigh

65

60

55

nov

jan

mrt

mei


jul

sept


New York K US €14,2 mrd €961 mln €59,60 €67,98 €51,27 €21,6 mrd 15,8 3,09 *intraday

ASML Docdata Danone IBM Johnson & Johnson 17 okt Sligro Ziggo Carrefour Philip Morris 18 okt Nutreco Ziggo Schlumberger 21 okt AkzoNobel Binckbank Philips SAP VF Corp 22 okt Novartis Aalberts KPN Kimberly-Clark Unit4 23 okt Arcadis BIC Corbion Heineken HES Beheer Caterpillar Orange 24 okt Air Liquide Benchmark Electronics Colgate Palmolive Potash

BELEGGERS BELANGEN



11 oktober 2013

Ma

Di

Wo

Do

Vr

Agenda 25 okt Solvay 28 okt Michelin 29 okt Deutsche Börse

07 Solvay tip: Berend Izaks

Goede kansen binnen Europa Solvay is een Belgisch chemiebedrijf dat 40% van de omzet in Europa haalt. Dat is een voordeel nu het vooruitzicht bestaat dat de Europese economie langzaam aantrekt.

J

uist de zwakte van de Europese economie drukte het groepsresultaat over het tweede kwartaal, met 4% omzetverlies tot €3,1 mrd en 14% minder bedrijfsresultaat tot €487 mln. Solvay is een mengelmoes van specialistische en niet-specialistische chemische producten. Het behoort met 90% daarvan qua omzet tot de top-3 in de wereld en heeft zo een sterke positie, zeker in betere tijden. Het bedrijf maakt onder meer waterstofperoxide, calciumchloride, aceton en allerlei kunststofgrondstoffen. De chemicalieën zitten in consumentenproducten en worden verwerkt in de bouw, waterzuivering, auto- en elektronicasector. Van belang is dat de zeer conjunctuurgevoelige pvc-tak in een joint venture is ondergebracht en mogelijk helemaal afgestoten wordt. Het management is ambitieus. Innovatie, productie-uitbreiding en kostenreducties moeten het bedrijfsresultaat in 2016 naar €3 mrd tillen, tegen vorig jaar €2 mrd. Dit jaar verdient Solvay wellicht €6,30 per aandeel. Op voorwaarde dat het bedrijf de ambities realiseert, kan de winst per aandeel naar €10 of meer. Uiteraard kunnen de plannen ook in duigen vallen en bestaat altijd de kans dat de conjunctuur weer eens tegenzit. Op een koers van €108 is het aandeel koopwaardig, maar houd wel het koersverloop scherp in de gaten en grijp tijdig in als de koers wegzakt. <

Let op koersfluctuaties

solvay 120

110

100

90 nov

jan

mrt

mei


jul

sept


Brussel BE0003470755 €12,8 mrd €641 mln €108,00 €121,05 €88,77 €9,2 mrd 17,0 2,95 *intraday

Viscofan Swedish Match 30 okt Volkswagen (cijfers over de eerste negen maanden 31 okt Bayer Total TAKKT (eerste negen maanden) 1 nov Brunel 4 nov HSBC Kellogg 5 nov DSM 6 nov Delta Lloyd Dürr (eerste negen maanden) TKH 7 nov Corio Arkema Adidas 8 nov Wendel TMG Acomo Air Lease Corp Allianz Fugro 12 nov Pandora 14 nov Ahold Apllied Materials Centrica

BELEGGERS BELANGEN



11 oktober 2013

Ma

Di

Wo

Do

Vr

macro cijfers 14 oktober Industriële productie

08 Deutsche Börse tip: Daan Muusers

Breed gespreid beursbedrijf Via beurzen is geld te verdienen. Niet alleen door de aandelen en obligaties te kopen van bedrijven die er genoteerd zijn, maar ook met de aandelen van de beurs zelf.

M

et Deutsche Börse hebben beleggers dit jaar tot op heden een mooi resultaat geboekt van ruim 35%. Deutsche Börse is in tegenstelling tot NYSE Euronext geen overnamekandidaat. Het bedrijf is eerder zelf een overnemer. Deutsche Börse is in opmars in markten die een beperkte regulering kennen. Zo werkt Deutsche Börse intensief samen met de beurzen van Korea en Taiwan. Met de Bombay Stock Exchange wordt samengewerkt in de ontwikkeling van nieuwe technologie. Van alle grote beurzen in de wereld heeft Deutsche Börse de meeste activiteiten onder één dak. Daardoor kan de onderneming op een efficiënte wijze inspelen op de grote veranderingen door de nieuwe regels van toezichthouders en overheden. De onderneming is actief in de cashmarkt, derivaten en clearing via Eurex en Xetra. Deutsche Börse levert in meer dan 100 landen bewaardiensten en verkoopt en ontwikkelt ook marktgegevens en informatietechnologie. Door de grote spreiding van activiteiten kan Deutsche Börse ook in perioden met verminderde handelsactiviteit de winst goed op peil houden. Zo bedroeg de winst in de eerste helft van 2013 €292 mln, tegenover €332 mln een jaar eerder. Deutsche Börse keert dan ook jaarlijks goede dividenden uit, sinds 2006 €3,1 mrd. Het is onder de beurzen de grootste dividendbetaler. Het dividendrendement bedraagt bijna 4%. <

Duidelijk in de lift

deutsche bÖrse

55

50

45

jan

mrt

mei


jul

Xetra DE0005810055 €2,2 mrd €670 mln €56,37 €57,55 €40,93 €10,8 mrd 15,5 3,75 *intraday

sept

foto: ANP

nov


eurozone augustus (verwachting: - ; vorig: -1,5%) 15 oktober Detailhandel Nederland augustus (verwachting: - ; vorig: +1,2% jaar op jaar) 15 oktober ZEW ondernemersvertrouwen Duitsland oktober (verwachting: - ; vorig: 49,6) 16 oktober Werkloosheid Verenigd Koninkrijk augustus (verwachting: - ; vorig: 7,7%) 16 oktober Consumptieprijsindex VS september (verwachting: +0,2%; vorig: +0,1%) 17 oktober Werkloosheid Nederland september (verwachting: - ; vorig: 8,6%) 17 oktober In aanbouw genomen huizen VS september (verwachting: +2,4%; vorig: +0,9%) 17 oktober Industriële productie VS september (verwachting: +0,4%; vorig: +0,4%) 18 oktober Consumentenvertrouwen Nederland oktober (verwachting: - ; vorig: -33)

BELEGGERS BELANGEN



11 oktober 2013

column tekst: Berend Izaks

Stilte Twitter ongepast 09 Viscofan tip: Berend Izaks

Groei in Voedselverpakking Het Spaanse vleesverpakkingsbedrijf Viscofan is financieel ijzersterk en maakt een prima ontwikkeling door. Menig producent van levensmiddelen kan slechts dromen van de winstmarges van het bedrijf.

W

ie defensief wil beleggen komt al gauw bij de sector van de voedings- en genotmiddelen terecht. Die consumentenartikelen moeten verpakt worden − en niet alleen in dozen − maar het product zelf ook. Het Spaanse bedrijf Viscofan is een specialist in het verpakken van vlees en vleeswaren. Viscofan produceert al dan niet eetbare vellen voor allerlei soorten vlees, van onder meer cellulose, eiwit van runderen en plastic. Het is wereldmarktleider met een aandeel van ongeveer 25% en had vorig jaar een omzet van €753 mln. Vorig jaar bedroeg de nettowinst €105 mln of €2,25 per aandeel. De nettowinstmarge van bijna 14% is buitengewoon hoog. Viscofan heeft bijna geen schulden en de hoge cashflow stelt het bedrijf in staat te investeren in innovatie en expansie, bijvoorbeeld in China en Uruguay. Zo profiteert het bedrijf niet alleen van de groeiende lokale vraag, ook de export naar andere landen wordt relatief goedkoper dan vanuit bijvoorbeeld Europa. Viscofan moet de fraaie groeilijn de komende jaren kunnen vasthouden. Dit jaar kan de winst per aandeel op circa €2,50 uitkomen. Op een koers van €41 betekent dat een k/w van 17,9. Die komt vrijwel overeen met die van de levensmiddelenfabrikanten, terwijl de groei van Viscofan sterker is. Het dividendrendement is 2,6%. De dividenduitkering nam de afgelopen jaren met gemiddeld 20% per jaar toe. <

Dipje in voorjaar verwerkt

viscofan

40

35

nov

jan

mrt

mei


jul

sept


Madrid ES0184262212 €752 mln €105 mln €41,41 €43,27 €34,60 €1,9 mrd 17,9 2,63 *intraday

H

et voorspel van de beursgang van Twitter heeft niet het niveau om beleggers te verleiden tot aankoop van het aandeel. Zo werd de introductie aangekondigd in een twitterbericht van minder dan de maximale 140 tekens. Ook grijpt het bedrijf een wet aan die het toestaat om pas drie weken voor de inschrijving de boeken te openen. Dat is een ongepaste werkwijze voor een onderneming die communicatie faciliteert − al gaat het dan bij 99,99% van de 'tweets' om flauwekul. Waarom Twitter het zo doet? Wil het voorkomen dat het vuurtje te veel opgestookt wordt? Analisten schatten dat het bedrijf tussen $9 mrd en $15 mrd waard is −een flinke bandbreedte, en ook nog op basis van nattevingerwerk want de bedrijfscijfers zijn geheim. De analisten kijken naar de omzet van Facebook en de beurswaarde die beleggers daarvoor over hebben. Wil Twitter een beursgang als die van Facebook, met een koersdaling vanaf $38 tot eerst $25 en later $18? Twitter en de banken moeten de uitgiftekoers van de aandelen bepalen. Dat hoeft geen prijs te zijn op basis van financiële ratio's, de perspectieven of de waardering van collega's. Uiteraard spelen die een rol, maar het uitgangspunt is vooral: 'wat denken wij dat de belegger ervoor over heeft?' In principe wil een aandelenverkoper − zoals bij oud spul op Marktplaats −de hoogste prijs, en de koper de laagste. Waarom zou een verkoper met een lage prijs genoegen nemen? En waarom koopt een belegger een aandeel? Omdat hij denkt dat nadien de koers stijgt, omdat andere beleggers er méér voor over hebben. Daar is een bedrijf direct na de beursgang niet verantwoordelijk voor. Beleggers hebben trouwens altijd het ultieme wapen in handen: zij hóeven − ongeacht de prijs − een aandeel niet te kopen. <

[email protected]

BELEGGERS BELANGEN



11 oktober 2013

10

column tekst: Jeroen Boogaard

De toekomst die echt telt 10 Swedish Match tip: Freek Tewes

Ook groei in moeilijke tijden Swedish Match is een bedrijf met een zeer sterk trackrecord in een sector die ook in tijden van laagconjunctuur een aantrekkelijke groei laat zien.

S

wedish Match verkoopt in meer dan honderd landen verschillende soorten rookvrije tabak, sigaren en pijptabak, maar ook lucifers (Zwaluw) en aanstekers (Cricket). Het grootste deel van de omzet (40%) en operationele winst (60%) wordt behaald met 'snus and snuff'. Snus is een soort tabak in vochtige fijngemalen vorm. Het wordt gemaakt in Zweden en Noorwegen en ook met name daar gebruikt. De consumptie ervan neemt in Zweden gestaag toe, terwijl de sigarettenomzet daalt. Daarnaast heeft het bedrijf een sterke positie op de markt voor lucifers en aanstekers. In de VS produceert en distribueert het pruimtabak en premium sigaren. Swedish Match heeft een 49%-belang in de Deense Scandinavian Tobacco Group (STG), die wereldwijd nummer een is in pijptabak en nummer twee in sigaren. Na een moeilijke periode ontwikkelt de koers zich sinds maart weer als vanouds en de eerste twee kwartalen stemden tot tevredenheid. Er zijn geruchten dat Lambert & Butler's Imperial Tobacco een bod overweegt van zo'n SEK350. Ook los daarvan zijn de aandelen gezien de vooruitzichten nog steeds koopwaardig. De k/w ligt onder het vijfjaarsgemiddelde en onder het sectorgemiddelde. Het dividendrendement van 3,1% en de jaarlijkse dividendgroei over de afgelopen vijf jaar van 15,8% zijn evenmin onaantrekkelijk. <

Moeilijke periode achter de rug

250

225

nov

jan

mrt

mei


jul

sept

swedish match Beurs: december 2000 = 100 Fondscode: 2005 Jaaromzet 2012: Nettowinst 2012: Koers 8-10: Hoogste koers 12 mnd*: Laagste koers 12 mnd*: Beurswaarde: Koers-winstverhouding: Dividendrendement:

Stockholm SE0000310336 SEK12,5 mrd SEK2,9 mrd SEK233,80 SEK270,50 SEK198,90 SEK47,1 mrd 17,1 3,12 *intraday

E

r zijn diverse redenen waarom familiebedrijven zo succesvol zijn. Onderzoekers wijzen allereerst op het feit dat de belangen van het management en de aandeelhouders meer met elkaar in lijn liggen dan bij niet-familiebedrijven. De betrokkenheid van de eigenaren is een belangrijke kracht van familiebedrijven. Behoud van het familiekapitaal voor de volgende generaties staat daarbij voorop. Hierdoor is ook de blik op de lange termijn gericht in plaats van op de eerstvolgende kwartaalcijfers, zoals bij niet-familiebedrijven vaak het geval is, en durven ze strategische besluiten te nemen die pas over vijf of tien jaar vruchten afwerpen. Voorts zijn familiebedrijven meestal conservatief gefinancierd en is de strategische focus gericht op een beperkt aantal kernactiviteiten in marktniches. Reden genoeg dus voor beleggers om deze groep extra aandacht te geven. Naast grote bedrijven als Henkel, Roche, Heineken en Inditex waar de familie nog een vinger in de pap heeft, zijn ook de minder bekende kleinere familiebedrijven interessant. Niet alleen het fonds van GS&P heeft deze groep in het vizier, maar ook het Nederlandse Juno Selection Fund. Dat fonds belegt in een beperkt aantal Europese bedrijven met een beurswaarde van €200 mln tot €4 mrd en is daarmee zeer succesvol. Het cumulatief totaalrendement bedraagt sinds de oprichting eind 2008 79% (per eind augustus), tegenover 31% voor de benchmark. De beheerders zien vooral aantrekkelijke bedrijven in Scandinavië, Duitsland en Zwitserland en hebben nog geen Nederlandse parel kunnen vinden. Het fonds staat overigens niet onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en hanteert helaas een hoge instapdrempel van €150.000. <

[email protected]

BELEGGERS BELANGEN



offensieve portefeuille

Aalberts Allianz Apache Barrick Gold BHP Billiton BIC Casino-Guichard Caterpillar Chevron CSX Deere & Co Dollar Tree DSM DuPont EMC Experian Fugro General Electric Heineken Home Depot Lyondell Basell M&T Bank Newmont mining Potash PVH Corp Republic Services Rio Tinto SBM Offshore Schneider Electric Swedish Match Teva Pharmaceutical Vinci Wabco Weir Group

TR YTD

1.049 110 126 719 451 128 196 154 127 621 173 329 280 416 514 1.649 195 652 176 253 332 132 396 332 144 660 295 969 255 318 387 363 257 403

€ 20,28 € 117,05 € 63,43 € 13,01 € 20,95 € 82,76 € 76,52 € 61,04 € 86,00 € 18,60 € 60,56 € 42,63 € 54,85 € 42,04 € 18,11 € 13,65 € 43,84 € 17,44 € 50,23 € 54,71 € 53,90 € 80,97 € 19,41 € 23,85 € 86,70 € 24,05 € 35,26 € 14,96 € 60,85 € 26,80 € 28,57 € 43,97 € 60,23 € 26,32

55,97% 29,17% 38,30% 16,63% -19,35% 7,18% -5,05% -5,05% -3,61% -3,61% 6,23% 6,23% 20,62% 10,37% -4,71% -4,71% 13,47% 7,73% 18,18% 26,51% 8,10% -6,15% 40,25% 38,71% 59,51% 24,05% 35,74% 26,34% -6,53% -5,15% 71,14% 16,21% -8,47% 2,53% 15,40% 9,64% -9,85% -9,85% 42,50% 19,01% 91,43% 28,11% 8,56% 8,56% -21,28% -21,28% -19,86% -19,86% 18,93% 18,93% 20,39% 9,91% -18,63% -16,08% 6,50% 45,00% 64,34% 15,75% -12,06% 8,52% -17,23% 2,12% 27,01% 25,43% 55,14% 21,92% 7,37% 7,37%

4.545

€ 10,83

-1,46%

3,44%

1897 75 1449

€ 15,20 € 693,13 € 30,01

15,59% 1,87% -8,70%

4,04% -8,28% -10,92%

1.283 1.712

€ 27,10 € 29,23

11,27% 45,43%

21,81% 26,59%

106 179 595 86

€ 93,86 € 33,48 € 17,47 € 95,12

-0,57% -39,98% 4,24% 5,23%

-23,55% -26,26% 8,47% -3,46%

405 393 -

€ 28,37 € 29,17 € 301.094,62

20,12% 14,52% 2,75%

27,20% 14,52% 1,12%

Hedgefondsen

Deutsche Bank Hedge Fund Index ETF Opkomende markten Fidelity Em. Europe ME and Africa fund Carmignac Emergents Vanguard MSCI Emerging Markets ETF Small- en Midcaps Delta Lloyd Eur. Deelnemingen Fonds Templeton Eur. Small-Midcap Grondstoffen SPDR Gold trust Blackrock World Mining Fund Blackrock World Energy Fund DWS Invest Global Agribusiness ETFs/Beleggingsfondsen overig iShares Stoxx Europe 600 Telecom Semiconductor ETF Cash

TR: Total Return YTD: Year to date

11

portefeuilles

overzicht offensieve portefeuille +4,16% (2 nov 2010 - 8 oktober 2013) Aandeel Huidig Aantal Huidige Koers

11 oktober 2013

De redactie van Beleggers Belangen houdt een Nederlandse, een defensieve en offensieve, een dividenden een pensioenportefeuille bij. Een overzicht van de stand van zaken.

W

at de pensioenportefeuille betreft hebben we weinig haast om verder in de aandelenmarkt te stappen. Voor deze portefeuille zoeken we aantrekkelijke waarde- en dividendaandelen en die zijn steeds moeilijker te vinden. Andrew Lapthorne, kwantitatief strateeg van Société Générale houdt bij hoeveel aandelen hij wereldwijd kan vinden die of spotgoedkoop zijn, of een hoog dividendrendement, solide winstgroei en -marges en een ijzersterke balans hebben. Een jaar geleden waren dat er 200; nu komt Lapthorne niet verder dan 46. Het rendement op de Nederlandse portefeuille is sinds de rapportage van een week geleden iets gezakt; dit in overeenstemming met het algemene marktbeeld van dalende koersen. Het rendement verminderde van 10,7 naar 10,3%. De koersdaling van DSM zette met €2 tot €54,80 nog wat verder door, maar de koerswinst is altijd nog ruim 14%. Tegen het marktbeeld in trok de koers van Arcadis met 3% aan. Verder bleven de koersveranderingen naar boven en beneden beperkt. In vergelijking met vorige week verloor de defensieve portefeuille 0,3 procentpunt. Daarmee komt het totaalrendement sinds de start van de portefeuille op 11,3%. De lichte daling kwam vrijwel volledig voor rekening van het aandelensegment, waar het totaalrendement daalde van 16,9 tot 16,1%. Het aandeel Arseus steeg echter wel weer verder door en staat nu op een totaalrendement van 125,3%. Het totaalrendement van het obligatiedeel van de portefeuille steeg licht (0,1 procentpunt) tot 8,7%. Meest opvallend in dit segment is de gestage opmars van de db x-tracker Global Inflation Linked ETF die iets van de koersval van begin mei herstelt en dit jaar nu nog op een verlies van 3,6% staat. <

BELEGGERS BELANGEN



overzicht defensieve portefeuille

+11,26% (9 nov 2010 - 8 okt 2013)

Aandelen Huidige Koers Huidige waarde TR YTD Acomo € 15,68 € 21.161,25 88,36% 17,95% Arcadis € 20,37 € 15.562,68 33,35% 16,77% Arseus € 21,99 € 26.585,91 125,29% 44,77% Coca Cola € 27,46 € 15.160,28 31,65% 2,23% Henderson Asian Div € 13,02 € 41.888,08 11,70% 1,89% Loews € 34,01 € 14.999,98 21,26% 10,62% Microsoft € 24,32 € 15.612,51 33,65% 22,74% Novartis € 54,74 € 16.476,59 45,23% 18,99% RAFI EM € 15,15 € 30.307,94 -13,50% -11,70% Roche € 192,00 € 22.463,48 95,51% 29,87% Royal Dutch € 23,69 € 12.389,87 10,41% -5,82% Schlumberger € 64,79 € 15.161,56 25,59% 24,74% Walmart € 53,71 € 16.863,56 43,63% 5,95% Zurich € 187,68 € 16.597,23 30,87% 5,47% Obligaties DB Global Inflation Linked ETF € 197,08 € 56.759,04 13,34% -3,57% Templeton Global Bond € 15,36 € 53.238,63 14,82% -3,30% JPMorgan Income Opportunity Fund € 134,00 € 82.812,00 15,13% 3,01% Beleggingsfondsen Standard Life Global Absolute Return € 11,10 € 51.293,10 2,59% 1,65% Cash Carmignac Court Terme - € 52.616,90 1,58% Spaarrekening - € 534.628,74 2,31% -

overzicht pensioenportefeuille

+9,2% (1 jul 2011 - 8 okt 2013)

Aandelen huidige koers waarde gewicht Delta Lloyd Europees Deelnemingen Fonds € 27,10 € 52.254,54 4,79 E. Rothschild AM Europe Rendement € 96,79 € 58.848,32 5,39 Robeco Conservative Equities € 125,16 € 58.950,36 5,40 Quality USA Equity € 130,66 € 62.324,56 5,71 Yacktman Fund € 16,63 € 68.460,37 6,27 Comgest Magellan € 16,56 € 26.496,00 2,43 RAFI Emerging Markets € 15,15 € 22.673,44 2,08 Skagen Kon-Tiki € 72,47 € 25.654,67 2,35 Lyxor ETF Stoxx Europe 600 Healthcare € 57,15 € 31.333,95 2,87 iShares Nasdaq Biotechnology € 146,32 € 49.502,93 4,53 Obligaties ABN Amro 3,625% juni 2020 € 1.111,68 € 31.067,56 2,85 iShares Markit iBoxx Euro Corporate Bond € 127,07 € 53.206,88 4,87 db x-tracker iBoxx Global Inflation-linked € 196,05 € 54.894,00 5,03 JPMorgan Income Opportunity Fund € 134,00 € 52.662,00 4,82 Grondstoffen SPRD Gold TrustGLD € 93,82 € 47.002,50 4,30 Cash Spaarrekening € 396.635,73 36,32

overzicht portefeuille NL

TR 4,52% 17,76% 17,90% 24,70% 36,93% 3,63% -9,32% 2,66% 25,32% 98,14% 22,78% 6,59% 9,90% 5,41% -5,95% -0,69%

+10,29% (1 jul 2013 - 8 okt 2013)

Aandelen Huidige Koers Huidige waarde Huidig Gewicht Aalberts € 20,28 € 1.176,24 10,70% Arcadis € 20,37 € 977,76 8,90% Brunel € 39,15 € 1.213,65 11,04% Corio € 31,38 € 1.035,54 9,42% Docdata € 16,68 € 1.150,92 10,47% DSM € 54,85 € 1.097,00 9,98% SBM Offshore € 14,96 € 1.151,92 10,48% TKH Group € 22,82 € 1.049,72 9,55% TMG € 13,50 € 1.174,50 10,69% Value8 € 26,75 € 963,00 8,76% Cash - - € 38,73

TR 18,11% -1,33% 21,09% 2,67% 15,35% 10,57% 15,74% 5,65% 21,85% -4,12% 0,21%

11 oktober 2013

12

column tekst: Hildo Laman

Hoog, hoger, hoogst

D

e aandelenkoersen zijn aardig opgelopen dit jaar; de S&P500-index bereikte met 1725 punten op de hoogste koers ooit, terwijl in Nederland de AEX in de buurt van de 400 kwam. Hogere koersen zijn in principe gunstig; de portefeuilles van institutionele beleggers zien er beter uit, beleggingen van particulieren staan er beter voor, de waarde van het bedrijfsleven is op papier hoger en ga zo maar door. Maar aan de andere kant voelen de hoge koersen onnatuurlijk door de aanhoudend matige gang van zaken op veel gebieden: de werkloosheid in veel landen in Europa, maar ook daarbuiten, is (veel) hoger dan gewenst, overheden staan nog steeds voor een schuldenprobleem en de economische groei is lang niet zo hoog als je zou mogen opmaken uit de koersstijgingen op de beurs. Hoe verder de markten stijgen, hoe meer de twijfel begint te rijzen over de houdbaarheid van de hogere koersen. Maar het is goed te bedenken dat er een jaar geleden ook zorgen waren over de hoge koersen. Sindsdien staan de Westerse beurzen een stuk hoger. Begrippen als ‘duur’, ‘redelijk’ en ‘goedkoop’ zijn relatief op de beurs. In maart 2009, toen de beurzen net een spectaculaire duikeling hadden gemaakt, waren er niet veel beleggers die de markt zonder meer ‘goedkoop’ noemden. Met de kennis van vijf jaar later waren de meeste aandelen toen spotgoedkoop. Veel aandelen die een jaar geleden als duur te boek stonden, staan nu desondanks op nog hogere koersen. In de toekomst kijken is en blijft moeilijk. Ga er dus bij beleggingsbeslissingen niet vanuit dat de markt te voorspellen is. Er zijn allerlei fundamentele redenen waarom de markt nu duur is, maar zoals gezegd waren die redenen er een jaar geleden ook. Wees dus niet verbaasd als we in januari boven de 400 staan met de AEX. Ondanks de hoogtevrees. <

[email protected]

Het Duitse Bayer haalt bijna de helft van de omzet met farmaceutische producten

Recommend Documents