JAARVERSLAG 2014
Het dak van de Fablohal waar op in 2015 de zonnecentrale zal worden geïnstalleerd.
Haarlem, mei 2014
Jaarverslag stichting DE Ramplaan/JS/BH/… juni2015/versie 0.2
1
Inleiding 2014 was een bewogen jaar voor stichting DE Ramplaan met als hoogtepunt de oprichting van de coöperatie DE Ramplaan, noodzakelijk om de zonnecentrale op het dak van de tennis- annex bollenhal op te richten en te beheren. Om dit mogelijk te maken moesten heel wat belemmeringen worden weggenomen, met name rondom het in het najaar van 2013 gesloten Nationale Energieakkoord. Enerzijds was dit akkoord noodzakelijk om een energiecoöperatie te kunnen oprichten, anderzijds was het - door hiaten in de uitvoeringsregeling - voor veel betrokken partijen nog onduidelijk hoe met deze regeling richting de coöperatie om te gaan. Daarnaast is veel werk verzet om de wijkbewoners en bewoners van de postcoderoos blijvend te interesseren voor het deelnemen aan de zonnecentrale. Eind 2014 waren er voldoende inschrijvingen waardoor in 2015 daadwerkelijk met de bouw van de zonnecentrale kan worden begonnen. Na oprichting van de coöperatie stond de stichting voor de taak zich te bezinnen op zijn overige activiteiten ter bevordering van de duurzaamheid in de wijk en daar in een jaarplan vorm aan te geven.
Stichting DE Ramplaan is op 7 oktober 2011 opgericht als voortzetting van een groep enthousiaste bewoners van het Haarlemse Ramplaankwartier. DE staat voor Duurzame Energie. De doelstelling: Duurzame energie voor alle woningen en bedrijven in het Ramplaankwartier en een kostenneutrale overgang naar 100% duurzame energie. Het fundament van de stichting was ook in 2014 het document Strategie energiecoöperatie DE Ramplaan van juli 2011, met daarin de doelen voor middellange termijn. Maar in 2014 zijn na het oprichten van de energiecoöperatie door de stichting ook nieuwe doelen geformuleerd voor andere duurzaamheidsactiviteiten in de wijk.
1. Organisatie In 2014 hebben enkele wisselingen in het vrijwilligersbestand plaatsgevonden, zowel binnen het bestuur van DE Ramplaan, als door de oprichting van de coöperatie. In totaal waren 18 vrijwilligers onbezoldigd actief. Naast de reguliere activiteiten van stichting- en coöperatiebestuur is er soms intensief gebruik gemaakt van de gespecialiseerde kennis en achtergrond van de overige vrijwilligers. In dit jaarverslag wordt verder onderscheid gemaakt tussen activiteiten van de stichting en de coöperatie. Voor de coöperatie is een jaarverslag niet verplicht, zij legt immers verantwoording af aan haar leden. Maar ook na oprichting van de coöperatie heeft de stichting de coöperatie in 2014 nog diverse malen financieel ondersteund. Hiervan wordt in dit document wel verslag gedaan. 2. Stichtingbestuur Eind 2014 was de samenstelling van het bestuur: Voorzitter : Jim Streefkerk Vicevoorzitter : Peter Bon Secretaris : Maud van Oossanen Penningmeester : Bert Harkema Bestuurslid : Sabine Mallens-Jansen In de loop van 2014 is Matthijs Hisschemöller als bestuurder van de stichting overgegaan naar het coöperatie bestuur. Verne Kuipers-Van Wees is als bestuurslid afgetreden.
Jaarverslag stichting DE Ramplaan/JS/BH/… juni2015/versie 0.2
2
Het bestuur heeft in 2014 veertien bestuursvergaderingen gehouden. Daarnaast zijn er diverse overleggen geweest met de Gemeente, aanverwante organisaties en partijen die betrokken zijn bij de oprichting en onderhoud van de zonnecentrale. 3. De Zonnecentrale De prioriteit van de stichting lag in 2014 op de eerste plaats bij het realiseren van de zonnecentrale, het ‘Zonneproject Fablohal’. Voor de stichting hield dit in dat aan de belangrijkste voorwaarden moest zijn voldaan, om een coöperatie te kunnen oprichten. Dit betekende dat er in grote lijnen finale duidelijkheid moest komen over de kosten, waardoor potentiële aandeelhouders (‘zondeelhouders’) konden weten wat globaal de financiële consequenties van hun deelname zou zijn. Hiertoe is met betrokken partijen veelvuldig overleg geweest over de voortgang van het project zowel met de eigenaar van de Fablohal, de firma Thoolen, als met andere partijen over de mogelijke financiële consequenties. Zoals eerder vermeld was het grootste struikelblok de uitvoeringsregeling van het in het najaar van 2013 gesloten Nationale Energieakkoord. -Thoolen Belangrijkste doelstelling was een samenwerkingsovereenkomst met de firma Thoolen. Daarvoor moesten nog enkele praktische zaken worden geregeld die door het coöperatiebestuur uiteindelijk zijn afgewerkt. -Energiebedrijf Een energiebedrijf als intermediair leverancier voor stroom van de zonnecentrale aan de zondeelhouders is een wettelijke verplichting. In 2014 heeft de coöperatie daarin de uiteindelijke keuze voor Qurrent gemaakt. Qurrent is het bedrijf dat ruime ervaring heeft met duurzame energie, werkelijk 100% groene stroom levert en bovendien aantrekkelijke tarieven voor de coöperatie hanteert. -Fiscaal-juridische zaken Binnen het Zonneproject heeft de stichting, en later de coöperatie, te maken (gehad) met diverse fiscale en juridische zaken. Te denken valt aan statuten voor de coöperatie, contracten met leveranciers en energiebedrijf, samenwerkingsovereenkomst met Thoolen, pandrecht op de zonnepanelen, recht van opstal, overeenkomst met de leden van de coöperatie en belastingen. Dit vereist specifiek deskundige begeleiding en daarom heeft Stichting DE Ramplaan opdracht gegeven aan belastingadvieskantoor Loyens en Loeff te Amsterdam om de coöperatie van fiscaal-juridisch advies te voorzien. Ook zijn in 2014 de statuten van de coöperatie bij de notaris vastgelegd en is het bestuur van de coöperatie ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Wat betreft de belastingen is de btw een specifiek probleem waarover duidelijkheid moest komen. Zowel over de levering van stroom aan het energiebedrijf als over het doorleveren van het energiebedrijf zou aan de zondeelhouder btw moeten worden betaald. Dat is dubbelop. Deze kwestie is nog steeds niet opgelost omdat de belastingdienst zelf nog niet weet hoe met deze materie richting een energiecoöperatie om te gaan. - Alliander Een van de grootste struikelblokken waren de hoge kosten van een aparte aansluiting (EAN code) – naast de bestaande aansluiting van de firma Thoolen - die de beheerder van het netwerk, Alliander in eerste instantie (wettelijk) in rekening zou moeten brengen. Door deze kosten zou de business case van de zonnecentrale niet meer sluitend te maken zijn en zou het project afgeblazen moeten worden. Alliander wist ook niet goed hoe hiermee om te gaan, temeer daar energiecoöperatie DE Ramplaan de eerste grote casus was waarop een grootverbruikersaansluiting van toepassing is.
Jaarverslag stichting DE Ramplaan/JS/BH/… juni2015/versie 0.2
3
(Dit probleem is pas in 2015 door interventie van minister Kamp opgelost, naar aanleiding van schriftelijke Kamervragen van de Christen Unie, waarbij uiteindelijk toch van de bestaande aansluiting van Thoolen gebruik gemaakt mocht worden. ) -Installateur De keuze voor een installateur van de zonnecentrale op het dak van de Fablohal is de laatste keuze die door de coöperatie gemaakt moet worden. 4. Werving en communicatie De stichting heeft begin 2014 campagne gevoerd om het aantal aspirant-leden van de op te richten coöperatie definitief over de streep te trekken en nieuwe ‘zondeelkopers’ aan te trekken. Een ‘zondeel’ komt in grote lijnen overeen met één zonnepaneel. Daartoe is door de werkgroep Communicatie in januari 2014 een plan de campagne opgesteld. Begin 2014 was het aantal intentieverklaringen 67 en stonden circa 80 belangstellenden geregistreerd. -Campagne Het doel van de campagne was dat op 24 maart 2014 bewoners van het Ramplaankwartier in totaal 1.400 zondelen zouden hebben gekocht voor de zonnecentrale. Het plan behelste diverse activiteiten die in korte tijd moesten plaatsvinden en waardoor een stevig beroep gedaan moest worden op de inzet van veel vrijwilligers. Het zwaartepunt van de campagne lag in de tweede helft van februari en de maand maart. Er is daarvoor een mix van verschillende communicatiemiddelen tegelijkertijd ingezet, te weten: o Digitale nieuwsbrief met uitnodiging voor een bijeenkomst op 13 februari 2015. o Externe communicatie met de pers en betrokkenen bij het project Zonnecentrale. o Flyer huis-aan-huis met verwijzing naar de bijeenkomst en de website. o Prospectus op de website met start voorinschrijving zonnepanelen. o Gepersonifieerde brief van de wethouder aan alle wijkbewoners met tevens een flyer en inschrijfformulier. o Mond-tot-mond-reclame via ‘Ambassadeurs’ in de wijk. o Een info-tent over de zonnecentrale en ‘thermometer’ (verkochte zondelen) en inschrijvingstermijn, bezet door vrijwilligers elke zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur op het Ramplaanplein. o Een wekelijkse digitale nieuwsbrief met een update en de belangrijkste FAQ’s die binnenkomen. -Bewonersbijeenkomsten De bewonersbijeenkomst in de NH Kerk op de Ramplaan op 26 januari werd druk bezocht. Deze bijeenkomst was bedoeld om de actuele stand van zaken door te nemen en in te stemmen met de oprichting van een coöperatie. De aspirant deelnemers is gevraagd hun aankoop van zondelen definitief te maken, door betaling van het verschuldigde bedrag vóór 24 maart 2014. Ter informatie van de leden van de coöperatie is een brochure annex termsheet samengesteld met rechten, plichten en risico’s voor de leden van de coöperatie, die ook op internet is geplaatst. Een peiling onder de aanwezigen leverde een bemoedigende overgrote meerderheid op zodat de oprichting van Energiecoöperatie DE Ramplaan een feit was, die later door inschrijving bij de notaris moest worden geformaliseerd. Het stichtingsbestuur kon nu kandidaten voor een coöperatiebestuur gaan werven. -Vervolg campagne Het aantal inschrijvingen was op 24 maart nog niet voldoende zodat besloten is de campagne te verlengen met een geïntensiveerde campagne met name ook in de postcoderoos. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in 1.354 verkochte zondelen. Jaarverslag stichting DE Ramplaan/JS/BH/… juni2015/versie 0.2
4
-Coöperatiebestuur Verheugend was dat zich voor een bestuursfunctie meer kandidaten hadden gemeld dan er voor de vijf beoogde bestuursfuncties nodig waren. Onder leiding van het stichtingsbestuur zijn twee voorlichtingsavonden belegd met de bestuurskandidaten. Enerzijds werd voorlichting gegeven over de historie die heeft geleid tot de stand van zaken aangaande de zonnecentrale en de functie en taken van een coöperatie-bestuur. Anderzijds is met deelnemers gespard over hun motivatie, achtergrond, deskundigheid en specifieke belangstelling voor een bestuursfunctie. Ook zijn er testen (teamrollen) afgenomen om een beter beeld te krijgen. Op grond van deze bijeenkomsten konden aanbevelingen worden gedaan voor de invulling van de verschillende bestuursfuncties. Omdat er ook kandidaten waren vanuit het stichtingsbestuur is besloten dat een onafhankelijke commissie van wijkbewoners aan de hand van de ingediende cv’s en een persoonlijk gesprek met de commissieleden een uiteindelijke selectie zou maken. De daaruit voortgevloeide selectie van het coöperatiebestuur bestond uit: Voorzitter Secretaris Penningmeester Bestuurslid Bestuurslid
: Eise jan Wattel : Jeroen Vijverberg : Stijn Ruiter : Dion Gigengack : Matthijs Hischemὂller/ Art den Boer
In de loop van 2014 is Matthijs Hischemὂller afgetreden en is Art den Boer tot het bestuur toegetreden. -Ledenvergadering Energiecoöperatie Op 17 april 2014 is dit bestuur ter goedkeuring voorgelegd aan de ledenvergadering van de coöperatie en op dezelfde datum zijn zowel statuten als bestuursleden bij de notaris ingeschreven en later bij de Kamer van Koophandel. De stichting en de coöperatie waren vanaf dat moment formeel losgekoppeld, dat wil zeggen dat alle zaken betreffende de zonnecentrale verder door de coöperatie zouden worden behandeld en de stichting zich kon gaan bezinnen over andere doelen en taken in het kader van een duurzame wijk. De coöperatie bleef echter in 2014 nog wel financieel afhankelijk van de stichting omdat zij nog geen eigen inkomsten had kunnen genereren. Zo heeft de stichting voor de coöperatie nog kosten betaald voor een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering en voor een inspectie door bouwbureau Pieters naar de draagconstructie van het dak van de Fablohal. 5. Overige stichtingsactiviteiten Allereerst stond het thema Energiebesparing al langer op de agenda van de stichting, waarvoor een geoormerkt budget gereserveerd stond (staat). Door de vele activiteiten met het optuigen van de zonnecentrale en de energiecoöperatie kon daaraan pas na de zomer van 2014 weer aandacht aan besteed worden. Daarnaast was er een budget ter beschikking voor ‘Implementatie High Level Business case’. Daarom heeft het bestuur zich opnieuw georiënteerd op de High Level Business Case (Energy Transition Group, 2012).
Jaarverslag stichting DE Ramplaan/JS/BH/… juni2015/versie 0.2
5
-Energiebesparing Op zaterdag 25 oktober deden in onze wijk twee bewoners mee aan de Haarlemse Heerlijke Huizenroute, georganiseerd door de gemeente Haarlem. Zij stelden hun woning open en vertelden over hun ervaringen met duurzame materialen en ingrepen. Voor de introductie van het thema energiebesparing is gekozen voor de beproefde methode van de Opgewekte Woning Club. Deze methodiek leidt tot bewustwording bij de gebruiker en houdt tevens in een professioneel maatwerkadvies voor isolerende maatregelen in de eigen woning. Een en ander is in echter in 2014 niet meer van de grond gekomen, waardoor gekozen is voor een introductie in de wijk begin 2015. -DE Café Om de communicatie met de wijk over duurzaamheid in een prettige en tegelijkertijd professionele sfeer te laten plaatsvinden heeft het bestuur gekozen voor de introductie van het Duurzame Energie Café (DE Café). De planning was dat het eerste DE café begin 2015 zou worden geïntroduceerd met als thema de energiebesparing. - Energie uit afvalwater Nadat stichting DE Ramplaan in december 2014 is benaderd door de gemeente Haarlem met de optie om samen te onderzoeken of het afvalwater van woningen in onze wijk gebruikt kan worden voor het terugwinnen van energie heeft het bestuur besloten hieraan gehoor te geven. Dit zal dan op termijn, te beginnen in 2015, gaan plaatsvinden in samenwerking met zowel de Gemeente als het Waterschap. In onderstaand schema hebben wij eind 2014 de ambities van DE Ramplaan weergegeven.
7. Partners
Jaarverslag stichting DE Ramplaan/JS/BH/… juni2015/versie 0.2
6
-Gemeente De gemeente Haarlem is een belangrijke partner van DE Ramplaan. Er is een overlegstructuur met terugkerende gesprekken tussen onze contactpersoon bij de gemeente en DE Ramplaan over de mogelijkheden elkaar te versterken. Door bestuurswisselingen is daar niet altijd gebruik van gemaakt. Wel zijn bijeenkomsten met de gemeente Haarlem en aanverwante Haarlemse organisaties bezocht op 13 januari en 3 maart 2014. DE Ramplaan profiteert daarnaast van het netwerk van energie-initiatieven dat de gemeente faciliteert: Blok voor Blok, Watt voor Watt, Groene Mug, Route du Soleil. Ieder kwartaal organiseerde de gemeente een MasterClass over verschillende onderwerpen, waaraan ook DE Ramplaan deelnam. -Collega-initiatieven Nederland kent momenteel meer dan 300 lokale energie-initiatieven. Er zijn diverse samenwerkingsverbanden zoals e-Decentraal, HIER Opgewekt, NederlandKrijgtNieuweEnergie, Stichting Energietransitie Nederland (SET), initiatieven vanuit Stichting Urgenda. Nieuw dit jaar was de Ambassadeurstop in Utrecht op 8 november 2014. De bedoeling hiervan was een platform te creëren om de landelijke initiatieven met elkaar in contact te brengen en ervaringen uit te wisselen. DE Ramplaan heeft daaraan deelgenomen en opvallend was dat wij een duidelijke voorsprong hebben als het gaat om de realisering van een zonnecentrale. Bestuursleden hebben verder de landelijke bijeenkomst van HIER Opgewekt in Den Haag op 21 november bezocht. -Financiële ondersteuning DE Ramplaan had ook in 2014 niet kunnen functioneren zonder de financiële ondersteuning van de gemeente Haarlem. Maar daarnaast was ook de soms grote inzet van vrijwilligers onmisbaar, die hun kennis en ervaring belangeloos hebben gedeeld. Verschillende lokale bedrijven en zzp'ers hebben hun diensten aangeboden tegen gereduceerde tarieven. 7. Financieel jaarverslag Zie bijlage
Contactgegevens DE Ramplaan Secretariaat Rollandslaan 21 2015 GB Haarlem www.deramplaan.nl
[email protected]
Jaarverslag stichting DE Ramplaan/JS/BH/… juni2015/versie 0.2
7