Het Bargerveen bij Zwartemeer Rondwandeling door het Meerstalblok gedeelte van het Bargerveen 6 Km (optie 14 Km) Naast de vele bossen, heide, zandverstuivingen en fraaie waterrijke gebieden, heeft Nederland nog iets bijzonders in huis: Hoogveen. Deze rondwandeling gaat door een totaal ander landschap dan we doorgaans bezoeken, een gebied met oeroude vennetjes, moerassen, berkenbossen en veen.
De paden bestaan voor een groot deel, hoe kan het ook anders, uit veengrond. Ook zijn er langere zandpaden en een kort stukje verharde weg in de route opgenomen. De veenpaden kunnen na een natte periode erg drassig zijn en dan loopt het erg 'zwaar'. Van gebaande paden afwijken is niet aan te bevelen, voor je het weet haal je een nat voetje of erger. Deze wandeling volgt hoofdzakelijk de geel gemarkeerde route en gaat daarmee over doorgaans goed begaanbare paden.
www.superfamilie.nl
Wandelen in en rond het hoogveen is het plezierigst op een zonnige lente- winter- of herfstdag. Voor een hete zomerdag is er te weinig schaduw en kun je nogal overlast hebben van de enorme hoeveelheden insecten in dit vochtige gebied. Beginnen aan de wandeling doen we vanaf de grote parkeerplaats aan de Hogeweg achter Zwartemeer, een dorpje in Oost-Drenthe pal aan de Duitse grens. (Voor vergroting zie Google maps) Wie vanaf de parkeerplaats het Bargerveen inloopt, komt eerst bij een picknickplaats aan de linkerzijde waar uitzonderlijk grote banken en tafels zijn geplaatst. Daar kan de hele familie in een keer aan tafel. Ook staan er enkele informatieborden over deze speciale omgeving, grondwatermeter, en zie je in de verte bij het meertje een vogelkijkhut staan.
een
Net voor deze picknickplaats gaan we schuin rechtsaf het dijkje omhoog en volgen daar de markeringen van zowel de rode, de blauwe als de gele wandelroute. Alle routes gaan rechtsaf een lange rechte veendijk over. Al na enkele meters zien we eerst links en verderop rechts de eerste watergebieden. Bij helder en windstil weer zijn de schitterende spiegelingen in het water een eldorado voor hobbyfotografen. Slechts 66 ha hoogveen was er overgebleven na de afgravingen van het Bourtangermoeras. Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw, toen bij Zwartemeer een groot gebied tot 'hoogveen natuurreservaat' is benoemd onder beheer van Staatsbosbeheer. Nu zijn er weer 2300ha veen, waarvan de helft weer ‘groeiend veen’ is geworden. Met 1mm per jaar groeit het inmiddels weer aan. Het oorspronkelijke Bourtangermoeras strekte zich 160.000 ha groot uit over Oost-Groningen en OostDrenthe en nog eens 140.000 ha in Duitsland. Het overgebleven hoogveengebied in Duitsland is zelfs nog veel groter dan de 2300 ha aan onze kant van de grens. En nog steeds is het een aaneengesloten grensoverschrijdend natuurpark. We lopen de dijk helemaal af tot aan een T-splitsing en slaan daar linksaf. Verderop volgen we dan nog steeds de gele route weer naar rechts waarbij we rechts van een klein vennetje passeren waar als we geluk hebben, het veenmos zijn witte pluimen vertoont. Voorbij dit vennetje dan nogmaals rechtsaf een recht pad op met verderop wat struikgewas richting het bos. Dit deel van het veengebied is het 'Meerstalblok'. Het Meerstalblok is het kleinste gebied met de meeste afwisseling. Hier ligt het enige nooit afgegraven stukje hoogveen en er zijn nog originele Meerstallen, uniek in Nederland. (Meerstallen zijn kleine veenmeertjes met actief levend hoogveen) Hier komen enkele uiterst zeldzame plant- en diersoorten voor, zodat een deel van dit gebied alleen toegankelijk is onder begeleiding van een boswachter. We lopen het pad alsmaar rechtdoor af tot deze weer op een T-splitsing met een brede zandweg uitkomt. Daar slaan we linksaf en lopen daarmee langs de rand van het natuurgebied. Verderop komen we het bos uit bij een volgende splitsing en staan dan bij een weiland.
www.superfamilie.nl
Vlak voor we het bos verlaten ligt links een stukje droge grond tussen enkele vennetjes. Bij droog weer is dit linksaf een klein eindje begaanbaar en vinden we daar een prachtig stukje oorspronkelijke natuur. Voor het weiland slaan we linksaf en volgen daar de in 2010/2011 nieuw aangelegde brede veendijk. Verderop passeren we dan een hek over dezelfde dijk terwijl we links over het afwisselende landschap van het Bargerveen uitkijken. Als we geluk hebben zien we een prachtige kudde geiten die het gebied begrazen. Rechts hebben we een ruim uitzicht over de weilanden met een enkele boerderij in de verte. Hier grazen de koeien nog buiten in de wei. De wandeling gaat steeds maar rechtdoor, ook zijn de gele routemarkeringen niet overal duidelijk aanwezig. Die afwezigheid kan te maken hebben met de werkzaamheden die er nog plaatsvonden bij ons bezoek, maar zijwegen zijn er toch niet dus verdwalen is onmogelijk. Bijna aan het einde van het pad zien we rechts een nieuw aangelegde waterpartij verschijnen. Hier moet de natuur nog tot wasdom komen maar ook zo ziet het er bijzonder fraai uit. Zeker door het rijtje bomen midden in het water. We lopen links van dit water langs en komen dan op een splitsing met een brede zandweg. Daar zijn de gele markeringen wel weer duidelijk aanwezig en we pakken deze weer op. Even rechts om het water heen, dan linksaf een smal veenpad over. Verderop buigt het paadje naar links en komen we weer op een lang recht gedeelte dwars door het veen. Overal in het gebied zijn nog hoge veenranden te vinden en hier zien we er een mooi voorbeeld van. Rechts is de veenlaag nog 2 meter hoog en we lopen er lange tijd aan langs. Het veel lagere gedeelte waar we op lopen, en links over uitkijken, is duidelijk grondig afgegraven. (Overigens waren de oorspronkelijk plaatselijke veenlagen tot wel 10 meter hoog). Onlangs is het hoge gras links afgefakkeld en rest ons een blik over de zwart geblakerde stoppels. Wanneer we ons omdraaien en er van de andere kant naar kijken ziet het er meer groen dan zwart uit. De natuur laat ons zien wat de zuidzijde is, daar komen de frisgroene plantjes al weer boven de grond kijken. In het buurdorp van Zwartemeer, Bargercompascuum, is een Veenmuseum opgericht waar alles over het vervenen/turfsteken te ontdekken valt. Er is zelfs een compleet
www.superfamilie.nl
dorp nagebouwd in de stijl van de ‘vervening tijden’. Link: http://www.veenpark.nl/ Een aanrader om eens te bezoeken. Halverwege het pad bij een klein bosje gaat de gele route naar rechts omhoog en gaan we over het hoogveen verder. Ook hier nergens zijwegen, dus is de route eenvoudig te volgen. Hier lopen we door een zeer gevarieerde omgeving met hier en daar bijzondere groepjes bomen en struiken waaronder veel krentenbomen. Maar ook de lage vegetatie met vaak veelkleurige mossen trekt de aandacht. In het hoogveen ziet het er in elk seizoen totaal anders uit. Dit is dan ook een route die meerdere keren per jaar kan worden gelopen wanneer er weer andere plantensoorten in bloei staan, zonder te gaan vervelen. Uiteindelijk gaat het pad rechtsaf en staan we na enkele meters op een parkeerplaats. Hier gaan we links naar de straat en steken deze over om daarna een uitzichtheuvel te beklimmen. Bovenop de heuvel staan enkele bankjes wat dit een mooie plaats maakt voor een eerste pauze. Hier scheiden zich de korte en lange versie van onze routes door het veen. De lange 14km route gaat aan de voet van de heuvel rechtsaf verder. Wij gaan voor de heuvel linksaf over het asfalt verder, van de heuvel afdalend dus rechtsaf. We volgen het asfalt een tijdje en zien er rechts weer een heel ander landschap dan waar we tot nu toe doorheen trokken. Hier is het een groot heidegebied waar we over uitkijken, het Amsterdamscheveld. Verderop nemen we het eerstvolgende paadje linksaf het natuurgebied weer in. Bij een eerder bezoek was er pas gesnoeid en viel het pad van verre al op. Deze keer zien we het echter pas als we er al voor staan. Eerst kronkelt het paadje door de bijzondere omgeving naar links, daarna weer meer rechts aanhouden tot we op een groepje bomen aflopen en opnieuw mooie vennetjes voor ons uit zien liggen. (Foto) Net voor het water gaat het rechtsaf verder, eerst een stukje open veld, daarna weer richting een bosje.
www.superfamilie.nl
Dan buigt het weer naar links en gaan we een lange brede veenweg aflopen. Zowel links als rechts lopen twee veenkanalen maar door de brede stroken struikgewas aan beide zijden kunnen we er slechts af en toe een glimp van opvangen. Op een plekje waar de begroeiing wat minder dicht is loop ik dan ook even naar de waterkant om het drassige landschap in de wijde omgeving eens goed te bekijken. Het pad komt uit bij een T-splitsing met een brede zandweg. Er voor ligt weer een kanaal, hier grotendeels dichtgegroeid, met links van de splitsing een oude loopbrug. Op de zandweg slaan we nu rechtsaf en kunnen dan langere tijd genieten van zeer mooie waterspiegelingen in het kanaal dat we dan volgen. De volgende zijweg naar links kunnen we negeren. Voorbij die splitsing lopen we weer een bosje in en nemen dan het volgende smalle paadje rechtsaf, net voor we bij een groter kruispunt aankomen. Het paadje kronkelt om een in het bos verborgen vennetje heen en komt na enkele meters al weer op een zandpad uit waar we dan rechtsaf gaan. Links, op een groot grasveld, staat een oude schuur. En recht voor ons uit.... een slagboom compleet met een heuse douanebeambte midden in het natuurreservaat. En de slagboom is omlaag!!! De vriendelijke doch strenge douanier vraagt alle passanten om de papieren te tonen, en stelt een andere belangrijke vraag. ‘Heeft u smokkelwaar bij u?’ ‘Eh…nee meneer’. Niet wetende wat deze man hier in het veen stond te doen, hebben we hem natuurlijk even gesproken. Zijn aanwezigheid was onderdeel van een familiedag. Deze familiedag in het veen wordt elk jaar door Staatsbosbeheer op Hemelvaartsdag gehouden. Er was een puzzeltocht met opdrachten uitgezet waar veel gezinnen op af waren gekomen. Wij niet, voor ons is het een verrassing dat het er vandaag is georganiseerd. Kinderen zouden met de puzzeltocht hier de grens oversteken na met hem te zijn geconfronteerd, om daarna enkele opdrachten in het Duitse deel in de Duitse taal op te lossen. Onder het mom van Duits leren. De beambte vertelt dat de kinderen verderop ook iets leuks gaan vinden wat ze vast mee zullen nemen en wat hij als smokkelwaar kan aanmerken. Daarvoor rende hij af en toe via een tussenpaadje naar een pad verderop waar de route terug Nederland in komt. Daar laat hij de kinderen bij hun grensoverschrijding schrikken met een ‘HALT, in naam der Wet!!!’ Om ze daar dan te betrappen met smokkelwaar in bezit. Op het grasveld links een aantal standjes bemand met boswachters en voorzien van informatiemateriaal over het reservaat en vooral de dierlijke bewoners. Natuurlijk is er ook over de bijzondere plantengroei in het veen van alles te vinden. De 'oude schuur is feitelijk het Uneken huisje, een insectenhotel.
www.superfamilie.nl
We houden eerst het grasveld en daarna het bos links terwijl we een stukje de zandweg blijven volgen. Dan de volgende weg links in, een breed graspad, tot deze verderop tegen een omheining aanloopt. Hier achter ligt het gedeelte van het Meerstalblok dat alleen toegankelijk is onder begeleiding van een boswachter. Scherp linksaf gaat het nu verder via een smal veenpaadje. Het gaat weer wat kronkelen waarbij het pad ons langs nog enkele erg mooie vennetjes in het bos brengt. Korte tijd later komen we, door het pad te blijven volgen, weer bij het grasveld vol festiviteiten uit. Deze keer áchter het insectenhotel 'huisje Uneken'. We gaan rechtdoor achter de schuur langs tot het pad verderop weer op een T-splitsing eindigt. Daar lopen we nogmaals links en staan na enkele meters op een groot kruispunt. Hier kunnen we rechtsaf de zandweg terug blijven volgen tot aan de parkeerplaats, of het smalle pad kiezen dat tussen de zandwegen rechts en rechtdoor het veld in loopt. We nemen de laatste dat verderop weer iets naar rechts buigt en ons dan parallel aan de zandweg richting startpunt brengt. Tussen ons en de zandweg in echter weer een paar prachtige waterpartijen waardoor het de moeite loont om via deze route terug te gaan. De route is nu eenvoudig te volgen. We blijven steeds maar rechtdoor lopen en negeren de enkele zijpaden die we nog tegenkomen. Uiteindelijk komen we dicht bij de picknickplaats/parkeerplaats weer uit, boven op het dijkje waar we bij de start omhoog zijn geklommen.
De routes zijn zo nauwkeurig mogelijk opgetekend. Ik ben niet verantwoordelijk voor wijzigingen ter plaatse en/of (type-)fouten in de omschrijvingen. NEEM ALTIJD EEN GOEDE WANDELKAART MEE! En mail ons als je onjuistheden tegenkomt. © 2006 - 2011 superfamilie.nl |Het is toegestaan deze PDF routebeschrijving af te drukken of te downloaden naar een locale harde schijf voor enkel persoonlijk en non-commercieel gebruik. |Voor meer informatie zie: Auteursrecht & Disclaimer |
www.superfamilie.nl
