Het Angelus Nieuwsbrief 20 Jaargang 6 maart 2015
1.
Behoud van kwaliteitslabel en regionale ondersteuning Op 15 december 2014 vond een visitatie plaats in de culturele archiefinstelling “Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee (CEAH)” voor het behoud van het kwaliteitslabel van ‘erkende culturele archiefinstelling’. Het evaluatieverslag van het Vlaamse Agentschap Kunsten en Erfgoed was over de volledige lijn gunstig. CEAH beantwoordt aan al de in het Erfgoeddecreet gestelde voorwaarden en de criteria en behoudt zijn kwaliteitslabel voor een volgende periode van vijf jaar. Inmiddels kwam er ook een gunstige beoordeling van de provincie Vlaams-Brabant. De deputatie besliste om de erfgoedwerking van de annuntiaten Heverlee te versterken. Gedeputeerde voor Cultuur Tom Dehaene drukte zijn waardering uit voor het samenwerkingsverband van professionals, regionale actoren en vrijwilligers. Zij brengen de collectie tot leven en stellen ze open voor de wetenschap èn het grote publiek.
2.
20 jaar na de fusie: de fusie Op 2 maart 1995 richtten zes hogescholen uit de regio Leuven samen de Katholieke Hogeschool op. De fusie was een uitvoering van het toenmalige decreet op het hoger onderwijs. Heel concreet sloeg de samenwerking op de vroegere hogescholen uit het Leuvense. Ze werden voortaan departementen genoemd, een integratie met behoud van pedagogische autonomie. De ondersteunende diensten en het sociale beleid werden geïntegreerd. Twintig jaar later is de fusie van de drie hogescholen Katholieke Hogeschool Leuven, de KHLim en Groep T (Leraren) een feit. Zij veranderden in oktober 2014 hun naam en heten voortaan samen UC Leuven-Limburg. De nieuwe naam sluit aan bij de visie en strategische prioriteiten om de sterkste hogeschool van Vlaanderen te worden, met een uitgesproken internationaal profiel en met een duidelijke link naar de KU Leuven. Twintig jaar geleden lag de klemtoon op de ‘eigenheid en het behoud van het eigen profiel’, nu wordt de verbindende kracht benadrukt in de filosofie ‘Moving Minds’, die erop gericht is mensen te motiveren en ideeën in beweging te brengen. Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
1
3.
Waar is de kraanvogel? Sedert enige tijd oogt de hal aan de valven op de gelijkvloerse verdieping van “Flos Campi” campus Hertogstraat UCLL in Heverlee opvallend leeg. Waar is de kraanvogel? Het kunstige smeedwerk van Lucas VAN HAEGENBORGH uit 2000 is onopgemerkt verdwenen. De kraanvogel stond meer dan twintig jaar symbool voor de lerarenopleiding. De sociale hoogvlieger refereerde naar de dynamiek, de hoge kwaliteitsstandaard en de teamspirit van de lerarenopleiding.
De studenten van de Lerarenopleiding willen hun kraanvogel terug! Naar aanleiding van de verdwijning richten ze een actie in. Jeroen Meus ondersteunt dit initiatief door “Pensen met appelmeus” klaar te maken op maandag 23 maart 2015 om 13.00 u. in de studentenliving van Flos Campi. De actie is ten voordele van de Ziekenhuisschool. CEAH is benieuwd naar het lot van de kraanvogel die gedurende meer dan vijftien jaar zijn vleugels spreidde als symbool van de dynamische lerarenopleiding. Alle tips zijn welkom!
Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
2
4.
Erfgoeddag zondag 26 april 2015
GEZINSACTIVITEIT: Erfgoedatelier CULTUREEL ERFGOED ANNUNTIATEN HEVERLEE Workshop i.s.m. Mooss vzw, Erfgoedcel en Gezinsbond Heverlee
Zijn jij en je ouders, broers en zussen artistiek bevlogen, handige Harry’s of hebben jullie hongerige magen? Vind de weg naar het juiste depot en ontdek er onze collectiestukken over ambachtelijke glas-, textiel- en kookkunst. We vertellen en tonen hoe vroegere generaties hier bedreven in waren. We leren je de kneepjes van het vak en zetten je aan het werk!
Heilig Hartinstituut Heverlee, museumdepots en Boodschapkapel Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Doorlopend open van 14.00 - 17.00 u. GRATIS
Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
3
POP UP-EXPO Scholen met een stamboom i.s.m. Geschied- en Heemkundige Kring Oud-Heverlee, Basisschool Heilig Hartinstituut Oud-Heverlee, Windekind Centrum voor Buitengewone Zorg Leuven
In Leuven, Haasrode, Heverlee, OudHeverlee, Lovenjoel... werden ze opgericht: de scholen en schooltjes van dezelfde familie, allemaal in de schaduw van het 'moederhuis'. We schetsen de vertakte scholenstamboom van de zusters annuntiaten in de regio. Hier ging je naar school van moeder op dochter. We krijgen hulp van de kinderen uit de basisscholen van Leuven, Oud-Heverlee…. Maar ook jij kan ons helpen. Breng ons een erfstuk uit de schooltijd bij de zusters.
Diep een erfstuk op uit de schooltijd bij de zusters en bezorg het ons. Expo aan het algemeen onthaal van het Heilig Hartinstituut Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Doorlopend open van 10.00 - 18.00 u.
Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
4
Familiestambomen: een passie voor heel het gezin. Geschied- en Heemkundige Kring Oud-Heverlee i.s.m. Cultureel erfgoed annuntiaten Heverlee en basisschool Heilig Hart Oud-Heverlee
Iedereen wil wel wat meer weten over zijn familie. Wie waren mijn voorouders? Waar kom ik vandaan? Bekende en grote geslachten, adellijke en burgerlijke families pronken graag met hun stamboom. Mogelijk is dat voor jouw familie ook het geval.
Kom op zondag 26 april tussen 10.00 en 18.00 u. naar GC De Roosenberg Water in Oud-Heverlee.
GC De Roosenberg Oud-Heverlee Organisatie: Geschied- en Heemkundige Kring Oud-Heverlee i.s.m. Cultureel erfgoed annuntiaten Heverlee en de Basisschool Heilig Hart Oud-Heverlee Doorlopend open van 10.00 - 18.00 u.
Je verneemt er alles over hoe een stamboomonderzoek op te starten. Welke bronnen en archieven raadplegen? Waar kan ik overal terecht? Deskundigen van de Geschied- en Heemkundige Kring en experten in familiekunde zullen je graag verder helpen en informeren. Voor de jeugd: kom eens googelen en ontdek wat er over je naam en familie te vinden is. Hulpmiddelen via internet kunnen worden uitgeprobeerd en enkele stambomen worden tentoongesteld. De resultaten van het opzoekwerk van de leerlingen van het vierde leerjaar van de Vrije Basisschool van Oud-Heverlee zullen te zien zijn.
Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
5
5.
Publicatie “Binnen bij boeren, bakkers en brouwers” Erfgoedcel Haspengouw publiceerde in samenwerking met het Centrum voor Agrarische Geschiedenis de lezingen die in 2014 op verschillende locaties in Limburg voor een talrijk en zeer geïnteresseerd publiek werden ingericht. ‘Binnen bij boeren, bakkers en brouwers’ verkent (de Brabantse invloeden van) de rijke plattelands- en voedingscultuur van Limburg.
De publicatie werd op donderdag 26 februari 2015 voorgesteld in de “Fabrik”, de nieuwe evenementenhal van de Stoomstroopfabriek van Borgloon.
Je kan de publicatie bestellen via: http://www.erfgoedhaspengouw.be/product.php?lang=NL&prodid=434
Inhoud Meesterkok en culinaire bijbel: Een blik op de Belgische en Vlaamse eetcultuur en kookboeken sinds 1850 Yves Segers Allez, santé, geef ons nog een pint of twee! Binnen bij brouwers en limonademakers in Haspengouw Jo Billen Koken van eigen kweek De familiale keuken van de landbouwhuishoudschool in Hoepertingen Ria Christens en Magda Guelinckx Boeren op rijke grond Landbouw(mechanisering) in België en Haspengouw, 1880-2000 Bert Woestenborghs Delhaize Frères & Cie en de modernisering van de kleine buurtwinkel Een introductie op de moderne consumptiemaatschappij Nelleke Teughels Een zoektocht naar het Limburgse jeneververleden Van de Lage Landen, over Hasselt naar Haspengouw Davy Jacobs
Kostprijs: Titel: Auteurs:
Uitgever:
5,00 EUR (+ eventuele verzendingskosten). “Binnen bij boeren, bakkers en brouwers”. Zes lezingen gebundeld. Jo Billen, Ria Christens, Magda Guelinckx, Davy Jacobs, Yves Segers, Jonas Slegers, Nelleke Teughels en Bert Woestenborghs Erfgoed Haspengouw en CAG, 88 p. Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
6
6.
© Raf Suttels
De Erfweg : erfgoedwandelingen met een sterk verhaal “De Root”: Duitse terreur in … Korbeek-Lo Zes rijwoningen op het gehucht “De Mol” aan de Tiensesteenweg in KorbeekLo. De huizenrij werd “De Root”genoemd en was gelegen ter hoogte van de huidige kledingzaak C&A. Zij vormde het bescheiden decor van een cynisch oorlogsverhaal eind augustus 1914. Vanaf 19 augustus was langsheen de Tiensesteenweg de passage van Duitse regimenten richting Leuven aan de gang. Geregeld werden mensen gewelddadig uit hun huizen gehaald om de troepen te bevoorraden. Mannen werden onder schot gehouden, terwijl vrouwen en kinderen opgejaagd en angstig water aanhaalden voor de troepen en de dieren. Op 24 augustus ’s avonds hielden ter hoogte van de Root opnieuw Duitse troepen halt, maar nu liep het fout. De bewoners van de meest linkse woning werden ervan beschuldigd dat er op hen geschoten was. Als dreigement werd de hond doodgeschoten. Eugène Kestens, de broer van de bewoonster, een weduwe, werd samen met de vrouwen van de Root meegevoerd naar de binnenkoer van de plaatselijke school. De vrouwen zouden de volgende dag worden vrijgelaten; Eugène zou naar Duitsland worden gedeporteerd. De zonen Frederik en Albert werden in de moestuin van het huis gedreven. De ene werd gewurgd met zijn zakdoek, de andere werd doodgeschoten. De jonge mannen werden inderhaast begraven. De huisjes van de “Root” werden vervolgens in de as gelegd. In twee huizen waren de bewoners, tijdens het tumult, in de kelder gevlucht. De familie van Jan Gooris, een gepensioneerde werknemer van de Werkplaatsen in Kessel-Lo kon uiteindelijk uit haar schuilplaats ontkomen, maar Jan Gooris zou overlijden aan zijn brandwonden. De vijf leden van de familie Terclavers werden door Duitse bajonetten klem gehouden. Ze staakten uiteindelijk hun poging om langs de kelderopening te ontkomen en ondergingen gelaten hun lot. Men vond hen terug, gezeten op een kelderbankje, gestikt. (M. Bracke) De Rootwandeling: in het project De Erfweg werken lokale erfgoedverenigingen een reeks erfgoedwandelingen met een sterk verhaal uit in de rand rond Leuven. Ze zullen online toegankelijk zijn vanaf augustus 2015 en individueel bewandeld kunnen worden. Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
7
7.
‘Hoe zou het thuis gaan’? Dagelijks leven aan IJzerfront en in het bezette Hageland Causerie door Ria Christens en Walter D’Hoore Hagelanders aan het IJzerfront, gevlucht, krijgsgevangen, of ‘thuis’ in het bezette Hageland. Hoe verging het hen gedurende vier hallucinant lange oorlogsjaren? Bij nader toezien zijn er meer authentieke bronnen dan je denkt om door te dringen tot de werkelijkheid: oorlogsdagboeken, literaire bronnen van schrijvers als bvb. Ernest Claes, maar ook getuigenissen van gewone mensen, de optekeningen van pastoors, toen nog echte ‘parochieherders’ en op vele plaatsen trouwens het mikpunt van Duitse pesterijen, zusters in de
Foto: Karel Rondou
plaatselijke schooltjes… Aan de hand van deze getuigenissen wordt het beklemmend lokale leven geschetst. De Hagelander was het harde leven gewoon. Hij onderging de ontberingen, de onwetendheid, onzekerheid en onheuse bejegeningen door bezetter en legeroverheid gelaten, met gebogen hoofd en zwijgzaam als in een stomme film. Organisatie: Davidsfonds Glabbeek en Heemkundige kring Glabbeek Donderdag 26 maart – 20 uur - Parochiecentrum Bunsbeek Bunsbeekdorp 6 – 3380 Glabbeek-Bunsbeek
Toegang: Leden: 7,00 EUR/ Niet leden: 10,00 EUR
8.
Doe mee! Fotowedstrijd “Van harte Vrijwilliger” De provincie gaat op zoek naar vrijwilligersorganisaties in Vlaams-Brabant die zich van harte inzetten voor een warme samenleving. Werk je met vrijwilligers die zich met passie & enthousiasme inzetten voor mens, dier, cultuur, natuur,…? Stuur dan een foto in van de vrijwilligers(werking) en maak kans op 300,00 EUR voor uw organisatie!
Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
8
9.
Coming World Remember Me Herdenken, helpen, reflecteren en verbinden: dat zijn de vier hoofddoelstellingen van van Coming World Remember Me of CWxRM. Tijdens de periode 2014-
2018 nemen duizenden mensen verspreid over Vlaanderen en de rest van de wereld deel aan de ‘making of’ van een land art installatie op één van de meest bevochten plekken van de Eerste Wereldoorlog: het niemandsland van de frontzone rond Ieper. Zij doen dat door 600.000 beeldjes uit klei te boetseren. Daarbij staat elk beeldje voor één van de 600.000 slachtoffers die in België het leven lieten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Alle beeldjes worden na het bakken geïdentificeerd door middel van een dog tag, het universele identificatiesysteem voor frontsoldaten. CWxRM wil met deze land art installatie niet alleen een respectvolle artistieke herinnering voor de slachtoffers van de Groote Oorlog creëren maar ook helpen. De wereldwijde solidariteitsactie die ze met de peter- en meterschappen zullen genereren, heeft als doel kinderen te steunen die vandaag ten gevolge van oorlogssituaties in fysieke en psychische nood zijn. Dat gebeurt via de Noord-Zuidwerking van de provincie WestVlaanderen en via ‘The Cosmogolem Foundation’ van kunstenaar Koen Vanmechelen. De CosmoGolem staat symbool voor de actieve troost die CWxRM wil brengen. Door het engagement van al de betrokken mensen worden verleden, heden en toekomst met elkaar verbonden en wordt de land art installatie uiteindelijk een grens- en generatieoverschrijdend symbool van vrede. De derde graad van het secundair onderwijs van het Heilig Hartinstituut neemt van dinsdag 21 april tot en met dinsdag 28 april 2015 deel aan het project. Er staat dan een mobiel atelier opgesteld. Ook tijdens de opendeurdag (zaterdag 25 april) en tijdens Erfgoeddag zal dit atelier ter beschikking staan. Het opzet is om tijdens die week minstens 800 beeldjes te maken. De kostprijs om de beeldjes te maken bedraagt 5,00 EUR. De helft van dit bedrag wordt gebruikt voor de productie van de land art installatie CWxRM. De andere helft gaat naar het goede doel. Wil je met familie, vrienden en/of vereniging….. aan de slag gaan of het peter- of meterschap opnemen, schrijf je dan hier in.
Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
9
10. Bedankt! (voor deelname aan onze enquête) In december 2014 vroegen wij u om mee te werken aan een korte enquête over de nieuwsbrief. We peilden naar uw tevredenheid en vroegen uw concrete suggesties om Het Angelus te verbeteren. 342 mensen maakten van deze gelegenheid gebruik, waarvoor onze hartelijke dank. Globaal uitte u een grote tevredenheid. 75% van de respondenten vinden de digitale nieuwsbrief goed tot uitstekend. We proberen binnen dit format van erfgoednieuwsbrief te werken aan een nog performantere communicatie. We kregen in ieder geval veel bruikbare tips om inhoud en vorm te updaten.
11. Amerikaan in het HHH Binco: beheerders van natuurlijk erfgoed Deze uil, een Amerikaanse oehoe (Bubo virginianus), zat op 10 en 11 maart 2015 op de binnenkoer van de Helleputtevleugel van het Heilig Hartinstituut in Heverlee. Het ging wellicht om een ontsnapte vogel van een valkenier; hij was geringd en zou lederen bandjes aan de poten hebben. De mensen van ‘Biodiversiteit Inventarisatie voor Conservatie’ (Binco), beheerders van het natuurlijk erfgoed, bevestigden de determinatie en zorgden voor de foto. Om meer te weten over wat Binco is en wat het doet: http://binco.eu/wie-zijn-wij/
Wetensch. naam Bubo virginianus Engelse naam
great horned owl
Verspreiding
Noord- en Zuid-Amerika
Voedsel
zoogdieren en andere gewervelde dieren, insecten
Lengte
50 - 60 cm
Gewicht
675 - 2500 gram
Status
algemeen
Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
10
12. Save The Date o “Pensen met appel(meus)” Maandag 23 maart 2015 Studentenliving “Flos Campi” Lerarenopleiding UC Leuven-Limburg, Naamsesteenweg 355 3001 Heverlee Uur: 13.00 u. Kostprijs: 4,00 EUR o De nacht van de Geschiedenis – dinsdag 24 maart 2015 www.davidsfonds.be/nacht
Tel.: 016 31 06 00 o CRKC studiedag “Zorgen voor morgen?” – dinsdag 21 april 2015 Beheer van religieus erfgoed Diocesaan pastoraal Centrum Mechelen o CWxRM – 21-28 april 2015 Heilig Hartinstituut Heverlee Kostprijs: 5,00 EUR Inschrijven: http://www.hhh.be/cwxrm o Erfgoeddag - zondag 26 april 2015 - Heilig Hartinstituut Heverlee - GC De Roosenberg Oud-Heverlee Toegankelijk voor rolstoelgebruikers o Dateren en analyseren van oude foto’s - dinsdag 28 april 2015 CC Romaanse Poort, Brusselsestraat 63 – 3000 Leuven 19.30 - 21.30 u. http://www.familiekunde-vlaanderen.be/activiteiten/regioleuven?cdbid=3c9bf76e-c9a4-4e14-824c-2f437b914be2
o Concert “Kooruwel” – zondag 10 mei 2015 Boodschapkapel van het Heilig Hartinstituut, Naamsesteenweg 355 3001 Heverlee van 11.00 - 13.00 u. Inkomprijs: 6,00 EUR Toegankelijk voor rolstoelgebruikers
Het Angelus 20 • Nieuwsbrief Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee Jaargang 6, maart 2015
11