Hervorming organisatie specialistische kindergeneeskundige zorg

Hervorming organisatie specialistische kindergeneeskundige zorg Streven naar kwaliteit en veiligheid voor elk kind Koenraad Vandewoude Directeur Externe Relaties en Dienstverlening Universitair Ziekenhuis Gent

© 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

Inhoud Politieke situering

Nieuwe stappen naar een kader voor samenwerking tussen ziekenhuizen: Netwerken

De hervorming pediatrie

Succesfactoren voor netwerking


2 2

Samenwerken tussen instellingen en het opzetten van netwerken Politieke situering:

Vlaams Regeerakkoord Federaal Regeerakkoord


3 3

Vlaams Regeerakkoord: Vertrouwen, Verbinden en Vooruitgaan Term ‘netwerk’ wordt 19 maal benoemd Digitale infrastructuur Industriële netwerken, aandacht voor pharma & life sciences Energiebeleid Mobiliteitsnetwerken, ‘geknoopte netwerken’ Socio-culturele netwerken Opleidingsnetwerken Zorg- en ziekenhuisnetwerken


4 4

Netwerken tussen voorzieningen Op basis van zorgregiodecreet Samenbrengen zorgsectoren op regionaal stedelijk niveau

Bepalen van gezondheidsdoelstellingen op Vlaams niveau Verfijnen in kwantitatieve termen Bevorderen van de uitvoering en implementatie

Bewaken van de toegankelijkheid Regionale lacunes Ontwikkelen van pro-actief beleid om overaanbod te vermijden


5 5

Positionering en planning van de ziekenhuizen in netwerken Schaalgrootte van ziekenhuizen Nieuw kader om duplicatie en/of onnodige duplicatie van hoogtechnologisch en hooggespecialiseerd aanbod te vermijden Kader van concentratie van complexe pathologie waar een kwalitatieve relatie tussen volume en outcome aangetoond is

Inzetten op netwerken Als kader voor samenwerking tussen ziekenhuizen Realiseren van geïntegreerde zorg in kader van horizontale netwerken met alle betrokken zorgen welzijnsactoren


6 6

Federaal Regeerakkoord Term ‘netwerk’ komt 20 maal voor Gezondheidsbeleid: Evolutie naar gespecialiseerde zorg geconcentreerd in gespecialiseerde centra Ingebed in een klinisch netwerk van ziekenhuizen Voor de behandeling van moeilijke en/of zeldzame aandoeningen, of in geval van zeer dure technologie en expertise

Nieuwe organisatie van de sector gaat uit van de behoeften van de patiënt, bevordert de samenwerking tussen academische, gespecialiseerde en basisziekenhuizen in een klinisch netwerk, evenals de samenwerking tussen de ziekenhuizen en extramurale zorgverleners.


7 7

Samenwerken tussen instellingen en het opzetten van netwerken


8 8

Bestaande instrumenten om samenwerking tussen ziekenhuizen te structureren 30.01.1989 – KB houdende vaststelling van aanvullende normen voor de erkenning van ziekenhuizen en ziekenhuisdiensten alsmede tot nadere omschrijving van de ziekenhuisgroeperingen en van de bijzonder normen waaraan deze moeten voldoen Vastleggen van Minimale schaalgrootte Essentiële diensten , zorgprogramma’s, medische permanentie

Kader voor Groepering van ziekenhuizen Associatie Fusie © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

9 9

Artikel 10 wet ziekenhuizen Samenwerkingsverband tussen verzorgingsinstellingen en diensten

Artikel 11 wet ziekenhuizen: Netwerk van zorgvoorzieningen : een geheel van zorgaanbieders, zorgverstrekkers, instellingen en diensten, … die samen voor een door hen nader te omschrijven doelgroep van patiënten en binnen een door hen te motiveren gebiedsomschrijving, één of meerdere zorgcircuits aanbieden, in het kader van een instellingsoverstijgende juridisch geformaliseerde samenwerkingsovereenkomst.

Zorgcircuit : het geheel van zorgprogramma's en andere zorgvoorzieningen die … worden georganiseerd door middel van een netwerk van zorgvoorzieningen, die de in 1°, bedoelde doelgroep of subdoelgroep achtereenvolgens kan doorlopen.

Aanduiding van doelgroepen voor netwerken: De Koning kan, na advies van de Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzieningen, afdeling erkenning en programmatie, de doelgroepen aanduiden voor dewelke de zorg via een netwerk van zorgvoorzieningen wordt aangeboden. © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

10 10

Introductie van het concept ‘netwerk’ in erkenningsnormen Basisprincipes: vier voorwaarden om een netwerk vorm te geven 1.

Patiëntgestuurd Uitgaande van de zorgbehoeften en –vraag van de patiënt & zijn verwachtingen


11 11

Concept ‘netwerk’ in erkenningsnormen Basisprincipes: 2. Uitgaande van zorgprogramma/functie/dienst met duidelijk omschreven Doelgroep – subdoelgroepen Noodzakelijke medische en niet-medische expertise Infrastructuur, capaciteit, technologische vereisten Kwaliteitssysteem – ‘kwaliteitshandboek’, eventueel kritisch activiteitsniveau Geïntegreerd op netwerkniveau

Rekening houdend met Geografische toegankelijkheid Bedrijfseconomische verantwoorde schaalgrootte


12 12

Concept ‘netwerk’ in erkenningsnormen Basisprincipes: 3. Onderlinge functiedifferentiatie en taakherschikking Oordeelkundige portfoliokeuze Wat doen we en wat doen we NIET In overleg met partnerziekenhuizen en andere stakeholders

Protocol voor heen- en terugverwijzing van patiënten Borging van naadloze transitie binnen een zorgcircuit Gestandaardiseerde (na)zorg wordt dicht bij huis geboden Aandacht voor transmurale overgang Toekomst: ook extramurale geneeskundepraktijk dient betrokken


13 13

Basisprincipes:

4. Echelonnering voorzien binnen netwerk Basisniveau: Gestandaardiseerde (na)zorg Veelal gepland

Intermediair niveau Medium complexe zorg, hogere risico’s Nood aan gestructureerde multidisciplinaire expertise en technologische ondersteuning

Topreferent en topklinisch: tertiair - quaternair hoog gespecialiseerde patiëntenzorg waarvoor geen doorverwijzing meer mogelijk is ('last resort‘) bijzondere infrastructuur en technische omkadering samenwerking van vele disciplines op het hoogste deskundigheidsniveau

gewaarborgde zorgcontinuïteit 24/24 -7/7 Inkaderen in fundamenteel en (pre-)klinisch onderzoek, translationele context © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

14 14

Pediatrie


15 15

Zorgprogramma 2006: Slechts één omschreven organisatiemodel, terwijl op het terrein pluriformiteit in noden en behoeften Nood aan een modulair en/of geëchelonneerd programma met horizontale en verticale samenwerking

Activiteitsdrempel voor erkenning is moeilijk objectiveerbaar 2000 opnames in E + bevallingen ….

Art. 25 §2: medische omkadering door 4 VTE verbonden pediaters Regelmatig uitgestelde norm Effectieve invoering zou leiden tot een sluiting van een kwart van de diensten pediatrie Onvoldoende pediaters beschikbaar die exclusief in ziekenhuis wensen te werken Maar: artsensyndicaten dringen aan op behoud van deze omkaderingsnorm in de context van de permanenties

Geen kader voor de ontwikkeling van subspecialismen in de pediatrie © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

16 16

Beleidsvoorbereidende documentatie 2011: College pediatrie – Toekomst van de ziekenhuispediatrie in België 2011: Zorgnet Vlaanderen – Kwaliteitsvolle zorg voor het kind in het ziekenhuis, nu en in de toekomst (dr. Johan Pauwels) 2011: Santhéa – Nouvelles perspectives (dr. M. Dusart) 2011-12: BePASSTA – Belgian Pediatric Short Stay Study (ULB – prof. dr. A. Dewever 2012: NRZV/D/411-3 – Advies inzake het zorgprogramma voor kinderen


17 17

Nataliteit neemt toe, maar opnames in E bedden nemen af Kleinere groepen van kinderen die nood hebben aan complexe multidisciplinaire en/of intensieve kritische zorgen


18 18

NRZV 2012

Concentratie van zorg De vermindering van het aantal en de daling van de ligduur van de klassieke hospitalisaties doet vragen stellen naar een voldoende kritische massa opnamen voor de dienst E. Tezelfdertijd is ook een voldoende pathologieaanbod in de kindergeneeskunde vereist om investeringen in hooggespecialiseerd verpleegkundige en paramedisch personeel en in de gewenste infrastructuur te kunnen verantwoorden. … Dit alles benadrukt de noodzaak van functiedifferentiatie en concentratie van de meer gespecialiseerde (vooral tertiaire en quaternaire zorg) in de kindergeneeskunde Alleszins moet er binnen eenzelfde ziekenhuis met een zorgprogramma pediatrie op meerdere sites gestreefd worden naar concentratie van alle pediatrische activiteit op één campus, tenzij er op elke campus aan alle erkenningsnormen wordt voldaan … © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

19 19

NRZV 2012 Netwerking en functieverdeling De toegankelijkheid van de zorg moet gewaarborgd worden door een goede spreiding van het zorgaanbod. Dit zorgaanbod bestaat uit een goede en zichtbaar gestructureerde eerstelijnszorg voor kinderen en een intramuraal zorgaanbod, dat echter per instelling in aard, organisatie en complexiteit kan verschillen.

Zo komt men tot verschillende zorgprogramma’s die onderling samenwerken …. Deze samenwerking is zowel horizontaal (tussen ziekenhuizen met een deels gelijkaardig zorgaanbod bv. inzake hospitalisatie, wacht- en permanentieregelingen) … als verticaal (bv. Tussen een ziekenhuis met secundaire zorgverlening en een ziekenhuis met tertiaire zorgverlening).


20 20

Koninklijke besluiten van 02.04.2014 1. 2. 3.

4. 5. 6.

7.

… houdende vaststelling van de normen waaraan het zorgprogramma voor kinderen moet voldoen … houdende vaststelling van de erkenningsnormen voor het netwerk ‘pediatrie’ … houdende vaststelling van de normen waaraan het gespecialiseerd zorgprogramma PHO en satellietprogramma PHO moeten voldoen … tot wijziging van het KB van 15.02.1999 tot vaststelling van de lijst van de zorgprogramma’s … waarbij sommige bepalingen van de ziekenhuiswet toepasselijk worden verklaard op het netwerk ‘pediatrie’ … tot wijziging van het KB van 23.10.1964 tot bepaling van de normen die door de ziekenhuizen en hun diensten moeten worden nageleefd (materniteit) … tot wijziging van het KB van 19.03.2007 normen brandwondencentrum


21 21

Krachtlijnen Echelonnering Concentratie Kader van subspecialisatie Horizontale en verticale verbinding tussen de zorgprogramma’s via klinische netwerken Gestructureerde protocollen inzake indicatiestelling en modaliteiten voor transfer naar een gespecialiseerd centrum Nadruk op belang van pediatrische reanimatie Kwaliteit Accent op vorming en opleiding van personeel binnen de netwerken


22 22

Echelonnering Basiszorgprogramma = onderbouw Focus op laagdrempelige en ambulante pediatrische zorg – ‘lage risico’s’ Geen overnachting Raadpleging, daghospitalisatie/voorlopige hospitalisatie Ambulante opvang van pediatrische spoedgevallen


23 23

Gespecialiseerd programma Onderbouw = normen voor het basisprogramma met aanvullende bepalingen inzake doelgroep en exploitatievoorwaarden Hospitalisatie in E bedden Hogere risico’s Begin van een kader voor subspecialistische zorg al dan niet in onderlinge samenwerking en/of in samenwerking met tertiaire programma’s en in afstemming binnen een netwerk


24 24

Tertiair programma Onderbouw = basisprogramma + voorwaarden gespecialiseerde programma met aanvullende bepalingen inzake doelgroep en exploitatievoorwaarden Patiënten met hoog risicoprofiel of complexe pathologie Sterke ontwikkeling van de subspecialistische domeinen Aanvullende normen voor de intensieve zorg voor kinderen 27 APRIL 1998. - Koninklijk besluit houdende vaststelling van de normen waaraan een functie voor intensieve zorg moet voldoen om erkend te worden.


25 25

Concentratie (art. 3) Het zorgprogramma voor kinderen wordt in afwijking op artikel 82*, paragraaf 1, van de wet van 10 juli 2008 betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, uitgebaat op één vestigingsplaats met dien verstande dat het zorgprogramma of de zorgprogramma's die/dat de onderbouw vorm(t)(en), zoals omschreven in artikel 2, § 3 en 4, op een andere vestigingsplaats kunnen worden uitgebaat dan het zorgprogramma dat de bovenbouw vormt. Impact voor fusieziekenhuizen met zorgprogramma uitgebaat op verschillende sites: deze zouden exploitatie moeten beperken tot één site Concentratie, centralisatie (werd ook weerhouden in advies NRZV) De functie van geneesheer-diensthoofd van een basiszorgprogramma, van een gespecialiseerd zorgprogramma en van een tertiair zorgprogramma kan gecumuleerd worden.

* Art. 82 ziekenhuiswet regelt de uitbating van een dienst op verschillende vestigingsplaatsen van een ziekenhuis op voorwaarde dat op elke site aan alle uitbatingvoorwaarden wordt voldaan


26 26

Klinische netwerken Elk ziekenhuis met een basisprogramma maakt deel uit van een netwerk pediatrie sluit een samenwerkingsovereenkomst af met een of meerdere ziekenhuizen die een gespecialiseerd programma uitbaten en met een of meerdere ziekenhuizen die een tertiair programma uitbaten, waaronder minstens het dichtstbijzijnde tertiaire programma SWO: transfert en transportprotocol, heen- en terugverwijzing, gestructureerde naadloze zorg binnen netwerk


27 27

Afdeling 6 – Kwaliteitsnormen en normen voor kwaliteitsopvolging – art. 25 – 28 – Multidisciplinair handboek Algemene richtlijnen met betrekking tot structuur: Beschrijving van de doelgroep en het aanbod vanwege de onderscheiden zorgaanbieders Kwaliteitsbeleid Missie, visie, waarden, doelstellingen, strategie, referentiekader

Kwaliteitssysteem: Organisatiestructuur Overzicht en werking van overlegorganen Deelname aan externe overlegorganen (College, Kind & Gezin, …) Beheer van middelen Beheer van documenten, richtlijnen, zorgpaden, …. Beschrijving van essentiële processen (bv. doorverwijzing)

Zelfevaluatie © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

28 28

Afdeling 6 – Kwaliteitsnormen en normen voor kwaliteitsopvolging – art. 25 – 28 Multidisciplinair handboek: besteedt onder meer aandacht aan: de richtlijnen en procedures voor de preventie en behandeling van pijn, inclusief het objectiveren van pijn met specifiek voor dit doel ontwikkelde pijnschalen; de preventie van de verspreiding van infecties; het vochtbeleid in functie van leeftijd en pathologie; het antibioticabeleid in functie van leeftijd en pathogeen; een protocol met reanimatierichtlijnen-en technieken specifiek gericht op kinderen; een overzicht van alle bestaande zorgcircuits binnen het netwerk `pediatrie'.

Interne en externe toetsing van kwaliteit en handboek in relatie met college pediatrie Verplichting tot samenwerking met een tertiair programma en deel uit te maken van een netwerk pediatrie


29 29

Art. 47: Wanneer het gespecialiseerd zorgprogramma subspecialistische zorg aanbiedt, maakt het afspraken met ziekenhuizen van het netwerk waar het deel van uitmaakt die eveneens subspecialistische zorg aanbieden teneinde het aanbod onderling op mekaar af te stemmen.

Art. 48 en 50: Verplichte samenwerking met een tertiair zorgprogramma Verplichte participatie in een netwerk


30 30

Tertiair programma Art. 51: … eveneens gericht op de opname van ernstig zieke kinderen die intensieve en/of bijzonder gespecialiseerde en multi-en interdisciplinaire zorgen nodig hebben.

Art. 52: Naast zorgmogelijkheden voorzien in basisprogramma en gespecialiseerd programma, dient ook pediatrische intensieve zorg aangeboden De zorg wordt verleend conform organisatiestructuur: Afdeling complexe en/of multidisciplinaire zorg (E bedden) Afdeling pediatrische intensieve zorg Afdeling multidisciplinaire raadpleging Afdeling multidisciplinaire daghospitalisatie © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

31 31

Tertiair programma Art. 56: afstemming inzake opnamecapaciteit Tertiaire zorgprogramma's werken mee aan een elektronisch systeem om onderling de opnamecapaciteit op ieder ogenblik te kunnen opvolgen

Art. 61

– medisch subspecialistisch kader 24/7

Minstens 2 geneesheren-specialisten per ieder van de hierna vermelde erkende subspecialismen of gedocumenteerde competenties zijn verbonden aan het tertiair zorgprogramma : 1. 2. 3. 4. 5.

6. 7. 8. 9. 10. 11. © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

pediatrische nefrologie; pediatrische gastro-enterologie; pediatrische pneumologie; pediatrische endocrino-diabetologie; pediatrische neurologie en metabole aandoeningen; pediatrische orthopedie/traumatologie; pediatrische chirurgie; pediatrische cardiologie; pediatrische anesthesiologie; pediatrische revalidatie; pediatrische infectiologie 32 32

Netwerk pediatrie


33 33

Art. 1 – 2: Doelgroep Gericht op het aanbieden van zorgcircuits binnen een bepaald gebied aan kinderen die nog geen 15 jaar oud zijn, en dit binnen een juridisch geformaliseerde overeenkomst Minstens volgende circuits: Trauma Acuut nierfalen Acuut leverfalen Cardiorespiratoir falen Intracraniële hypertensie


34 34

Art. 3 – 6: Organisatie netwerk Participatie van minstens volgende zorgaanbieders: Ziekenhuizen met een basisprogramma Ziekenhuizen met een gespecialiseerd programma Ziekenhuizen met een tertiair programma Ziekenhuizen die geen zorgprogramma uitbaten Ziekenhuizen met N* en NIC

Kunnen toetreden: Nietziekenhuisgebonden kinderartsen Huisartsenkringen

Deelname aan meerdere netwerken is mogelijk (geen exclusiviteit) © 2014 Universitair Ziekenhuis Gent

35 35

Art. 3 – 6: Organisatie netwerk Netwerkcoördinator: aangeduid volgens de modaliteiten bepaald in de juridisch geformaliseerde samenwerkingsovereenkomst. wordt belast met de organisatie en de coördinatie van de activiteiten van het netwerk "pediatrie" in samenspraak met de deelnemende zorgaanbieders zoals nader uitgewerkt in de juridisch geformaliseerde samenwerkingsovereenkomst. tussen de coördinatoren van de verschillende netwerken heeft periodiek een overkoepelend overleg plaats.


36 36

Netwerkoverlegorgaan 1. 2. 3. 4. 5.

waken over de uitvoering van de samenwerkingsovereenkomst; nemen van initiatieven met het oog op het verbeteren van de kwaliteit van de zorgverlening. maatregelen nemen ter bevordering van de veiligheid van de zorg; criteria uitwerken die betrekking hebben op de pediatrische intensieve zorgen enerzijds en reanimatie bij kinderen anderzijds; uitwerken van modaliteiten van gemeenschappelijke procesbewaking en kwaliteitsopvolging Registratie van indicatoren

6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

13. 14. 15.

uitwerken van criteria voor opname in een afdeling pediatrische intensieve zorg; voorwaarden en criteria vaststellen voor het gemedicaliseerd transport van kritisch zieke kinderen; afspraken maken omtrent nazorg; overleg plegen over het uitwerken van bijkomende zorgcircuits; overleg plegen met zorgaanbieders op het vlak van pediatrie die geen deel uitmaken van het netwerk; ondersteunen bij het opstellen van het multidisciplinair handboek afspraken maken over de organisatie en het financieel ten laste nemen door het netwerk van de kosten van het vervoer van de patiënten tussen de ziekenhuizen die deel uitmaken van het netwerk; organiseren van bijscholing en vorming voor de zorgverleners; organiseren van een telefonische adviesfunctie voor pediatrische urgenties; organiseren van een jaarlijks gestructureerd overleg met het oog op audit en feedback over de uitgevoerde gemedicaliseerde transporten.


37 37

Wat zijn belangrijke factoren om succesvol in netwerking te gaan?


38 38

Kritische succesfactoren voor netwerking: Vertrouwen Aandacht voor cultuur en waarden Multidisciplinariteit Medisch maar ook niet-medische zorgberoepen

Open communicatie Heldere visie en duidelijke doelstellingen Heldere juridische afspraken Duidelijke financiële afspraken Organisatorisch alignement op directieniveau Gezamenlijke KPI vastleggen


39 39

Kritische faalfactoren Korte termijn oriëntatie Cultuurverschillen Wantrouwen Slecht conflictbeheer Slordige juridische afspraken Angst voor autonomie- en controleverlies Eenzijdige orientatie (financieel, technisch, …)


40 40

Tips Duidelijke doelen en prioriteiten stellen Een gemeenschappelijk kader maken Een goed projectteam samenstellen Tijd maken om relaties op te bouwen Streven naar win-win situaties Communiceren tot je erbij neervalt …


41 41

Dank u

?


42 42

Hervorming organisatie specialistische kindergeneeskundige zorg

Recommend Documents