13-11-12
Herstel en bemoeizorg bij mensen met erns0ge psychiatrische aandoeningen en verslaving Is er sprake van een tegenstelling? Prof. Dr. C.L. Mulder, Leiden 9 nov 2012
Herstel • Herstellen doen mensen zelf: – Herstel van gezondheid – Herstel van iden0teit – Herstel van maatschappelijk func0oneren
• Hulpverleners kunnen hierbij ondersteunen • Kan dit door het toepassen van bemoeizorg, drang en dwang?
1
13-11-12
Hoezo bemoeizorg……
De Mo0va0e Paradox
2
13-11-12
Mo0va0e Paradox Klassiek:
Symptomen
Motivatie Paradox: Symptomen
Distress Motivatie
Ziektebesef Inzicht Hersen- Functies
Eerder ervaringen
Motivatie
Problem level and mo0va0on for treatment in severely mentally ill ACT pa0ents 18 17 16 15 HoNOS 14 Score 13 12 11 10
Motivated for treatment (n=745) Not motivated for treatment (N=277) P<0.001
(Kortrijk et al. submitted)
3
13-11-12
Bemoeizorg • • • •
50% mensen met EPA heeS mo0va0e problemen Autonomie is niet heilig Right to rot Ethische principes: – Recht op goed hulpverlenerschap – Maatschappelijke verantwoordelijkheid
• Juridische principes: – Propor0onaliteit – Subsidiariteit – Doelma0gheid
Wat gebeurt er wanneer we niets doen…..
4
13-11-12
Maatschappelijke teloorgang
5
13-11-12
Maatschappelijke teloorgang
6
13-11-12
Gevaar voor ander
Slachtofferschap groot probleem
7
13-11-12
Wat betekent dit voor de prak0jk? • Stelling: bij mensen met erns0ge psychiatrische problemen die zelf geen hulp vragen verloopt de weg naar herstel via de bemoeizorg… • Bemoeizorg maakt gebruik van verleiding, prak0sche hulp, mo0verende gespreksvoering, behandeling waar kan, en zo nodig dwang…
STAGES OF CHANGE 1. PreContemplation 6. Relapse 2. Contemplation
5. Maintenance
4. Action
Bemoeizorg
3. Preparation
Adapted from Prochaska & DiClemente (1982), “Transtheoretical therapy: Toward a more integrative model of change.” Psychotherapy: Theory, Research, and Practice, 19: 276-288.
8
13-11-12
% Pa0ents in precontempla0on phase 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% T0
T6
T12
T18
T24
T30
T36
Precontemplation phase addiction Precontemplation phase psychiatry
Mo0va0e voor psychiatrische-‐ en voor verslavingsbehandeling bij mensen met EPA (Kortrijk e.a., opgestuurd voor publica0e)
1 2 3 4
• Start: gebrek mo0va0e voor behandeling psychiatrie en verslaving -‐> verleiding, mo0verende gespreksvoering
• Vaak ontstaat eerst mo0va0e voor behandeling van de psychiatrische problemen
• Daarna lijkt pas mo0va0e voor behandeling verslaving te kunnen ontstaan
• Is dit voorwaarde voor herstel??? • Of kunnen we aan herstel werken zonder behandeling? • Is abs0nen0e nodig voor herstel?
9
13-11-12
Methode voor bemoeizorg en werken aan herstel
(Flexibele) ACT: (F)ACT • Integrale (bemoei)zorg zolang nodig, met evt. toepassen van dwang en drang • Voor mensen met erns0ge psychiatrische aandoeningen • Mul0disciplinair team • Toepassen van de diverse interven0es uit de richtlijnen • Wijkgericht • Scheppen van de voorwaarden voor herstel
10
13-11-12
(F)ACT: integrale (bemoei)zorg • Antwoord op versnippering van zorg voor mensen met erns0ge psychiatrische problemen • Intensieve samenwerking met – Andere (GGz-‐)instellingen, – Gemeente – Poli0e – Woningbouwverenigingen, – Werk-‐ en dagbestedingsvoorzieningen – Schuldhulpverlening
• Outreachend en voorkomt drop-‐out • Effecten (beperkt) onderzocht • Mogelijk kosteneffec0ef (Rapport ZVN)
June 2012: > 200 (F)ACT-‐teams Blue: FACT Red: ACT Green: Specialized ACT
11
13-11-12
(F)ACT kan leiden tot (meer) remissie • FACT geassocieerd met meer optreden van remissie (Bak ea 2010) • Na 2 jaar ACT – 25% symptoma0sche remissie – 30% func0onele remissie
• Symptoma0sche remissie geen voorwaarde voor func0onele remissie (Kortrijk ea 2012)
Dwang als bemoeizorg niet lukt… Kan dwang leiden tot herstel?
12
13-11-12
IBS-‐en en RM-‐en per 100.000 inwoners in Nederland (o.a. Mulder et al. NTvG 2006) 70 60 50 40
IBS RM
30 20 10
19 78 19 81 19 84 19 87 19 90 19 93 19 96 19 99 20 02 20 05 20 08 20 11
0
Review Katsakou 20061 • Studies reported on self-‐reported outcome items (all related):
– 39-‐75% perceived jus0fica0on for involuntary interven0on – 39-‐81% perceived benefit from treatment – 46-‐73% report to be sa0sfied with treatment 1
Katsakou C, Priebe S. Outcomes of involuntary admission – a review. Acta Psychiatr Scand 2006; 114: 232-‐241
13
13-11-12
Results -‐ Perceived benefit aSer 1 year (n=174) (Baars et al. Psychiatr Serv 2009)
n=90 (51,7%) perceived at least some benefit n=84 (48,3%) neutral/no perceived benefit
Wanneer we dwangopname doen in de context van ACT…
14
13-11-12
Changes in HoNOS scores aSer compulsory admission (Kortrijk et al., submimed) HoNOS total scores, higher scores mean m ore problems
HoNOS total scores
24,00
No commitment during ACT Committed patients Error Bars show 95,0% Cl of Mean
20,00
16,00
12,00 1,00
2,00
3,00
measurement occassion
Changes in mo0va0on aSer compulsory admission (Kortrijk et al., submimed) Problems with motivatio n for treatmentscores
Problems with motivation for treatm ent , higher scores mea ns more problems
3,00
No commitment during ACT Committed patients 2,50
Error Bars show 95,0% Cl of Mean
2,00
1,50
1,00
1,00
2,00
3,00
Measurement occassion
15
13-11-12
Keerzijde • Ongeveer 50% vindt dwangopname achteraf onterecht • Trauma0sering na dwangopname kan optreden, we weten niet hoe vaak • Bij wie verstoort dwang het herstelproces?
Conclusies
• Stelling: bij mensen met EPA die geen hulp willen zijn bemoeizorg en soms dwang nodig om herstel mogelijk te maken
16
