HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
Hans van Nieuwkerk
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
INHOUDSOPGAVE de INTRODUCTIE 1. Herontwerp MBO in school en bedrijf 2. Rode draad 3. Beleidsgrond 4. Het gemeenschappelijk domein
- pagina 3 - pagina 3 - pagina 3 - pagina 4 - pagina 5
het PROGRAMMA 1. Thema’s die er toe doen 2. Verbonden werelden 3. De groene wereld 4. Afstemmen en doorlopen 5. Kennis 6. Onderzoek 7. Bedrijfsvoering 8. Spelregels 9. Advisering 10. De ambassade
- pagina 5 - pagina 5 - pagina 6 - pagina 7 - pagina 8 - pagina 9 - pagina 10 - pagina 11 - pagina 12 - pagina 12 - pagina 13
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
2
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
de INTRODUCTIE 1. Herontwerp MBO in school en bedrijf Het activiteitenplan 2004 kent als titel “Herontwerp MBO in bedrijf”. De titel weerspiegelt het karakter van het startjaar herontwerp mbo: kwartier maken en daadwerkelijk aan de slag gaan met het herontwerp van het middelbaar beroepsonderwijs. En dat is gebeurd. De start van de proeftuinen vorm daarvan een treffende illustratie. De start van de proeftuinen symboliseert tevens de wisseling van de wacht: de onderwijsinstellingen zijn nu aan zet. De kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven leveren in het najaar van 2004 en incidenteel in de loop van 2005 de nieuwe kwalificatieprofielen op. Startdocumenten, die gedurende de fase van “proefvliegen” verder ontwikkeld en vervolmaakt worden, zodat er in 2008 een even nieuw als stevig fundament onder het middelbaar beroepsonderwijs is gelegd. De beroepspraktijkvorming vormt een cruciaal bestanddeel van dit nieuwe fundament. Immers een sterke en professioneel uitgevoerde praktijkcomponent is een van de pijlers van competentiegericht beroepsonderwijs. Het proces van herontwerp kan dan ook alleen slagen indien onderwijsinstellingen, kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven en arbeidsmarktpartijen nauw samenwerken om de beroepspraktijkvorming een kwalitatief hoogwaardige vorm en inhoud te geven. Het gaat daarbij dus om de inrichting en de programmering van de beroepspraktijkvorming. En om het gemeenschappelijk tot stand brengen van nieuwe, sterkere, andere verbindingen tussen de inhoudelijke vragen van de arbeidsmarkt en het aanbod van het middelbaar beroepsonderwijs. Aanbod bedoeld als de samenstelling, programmering en inrichting van het onderwijs. De gemeenschappelijke inspanningen moeten voor de leerlingen en cursisten leiden tot: Een sterke startpositie op de arbeidsmarkt; De potentie zich verder te ontwikkelen in combinatie met scholing en training; Het vermogen een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het bedrijf. Vanwege het gezamenlijk belang en de gemeenschappelijke doelstelling heeft het procesmanagement gekozen voor de titel “Herontwerp MBO in school en bedrijf”. 2. Rode draad Het beleidsplan 2005 borduurt voort op hetgeen in 2004 is vastgelegd. Dit voor wat betreft beleidscontext, proceskarakteristiek, programmalijnen, proceslijnen, focus en werkwijze. Daarmee is sprake van een consistente beleids– en activiteitencyclus. Voor een beschrijving van genoemde aspecten verwijst het procesmanagement naar de betreffende hoofdstukken in het activiteitenplan 2004.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
3
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
Het beleidsplan 2005 vindt zijn basis in de activiteiten die in 2004 in gang zijn gezet. En kent een doorloop naar de jaren daarna. Nu de periode van “proefvliegen” en definitieve invoering in het tijdvak 2004 tot en met 2008 is gemarkeerd, kan de beleids- en activiteitenprogrammering vanuit een vast punt in de toekomst worden samengesteld en geordend. In de komende jaren krijgen arbeidsmarkt en maatschappelijke omgeving een prominente plaats in de activiteitenprogrammering. Het is immers voor het welslagen van de operatie noodzakelijk dat de belanghebbenden bij het middelbaar beroepsonderwijs weten welke de doelen en de reikwijdte van het proces van herontwerp mbo zijn. En vooral om welke motieven en beoogde resultaten het gaat En zoals eerder aangegeven, het betreft hierbij kennis van en inzicht in het proces zowel als actieve participatie. Herontwerp is immers geen exclusief onderwijsproces, maar een operatie die als doel heeft om het middelbaar beroepsonderwijs op een alerte en succesvolle wijze te laten anticiperen op huidige en komende ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in de samenleving. 3. Beleidsgrond De beleidsgrond van het proces van herontwerp is de even bondige als treffende definitie, die de staatssecretaris van onderwijs, cultuur en wetenschap hanteert: Er is sprake van een proces van herontwerp van de nieuwe kwalificatiestructuur: de huidige kwalificatiestructuur wordt vervangen door een competentiegericht en flexibel stelsel van kwalificatieprofielen; Er is sprake van een proces van herontwerp van het middelbaar beroepsonderwijs: de huidige opleidingen worden vervangen door een netwerk van nieuwe. In lijn daarmee omvat het proces van herontwerp mbo de volgende doelstellingen: De invoering van een competentiegerichte kwalificatiestructuur die een nieuw fundament legt onder het mbo. Dit in nauwe samenwerking met de kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven; De operationalisering van de doorstroomagenda Boekhoud i.c. verdere reductie van uitval, forse toename van de interne doorstroom en van die naar het hoger beroepsonderwijs; De introductie en implementatie van nieuwe onderwijsconcepten, die voortvloeien uit de vernieuwing en modernisering van het middelbaar beroepsonderwijs; De ontwikkeling en implementatie van een onderwijs (een school) concept, dat als het ware om de loopbaan van de leerling is “gebouwd”; Middelbaar beroepsonderwijs, dat in staat is op een alerte en succesvolle wijze mee te bewegen met de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmark en in de samenleving, dus zo naadloos mogelijk aansluit bij de vragen van arbeidsmarkt en samenleving;
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
4
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
Realisatie van een bedrijfsvoering op het niveau van de onderwijsinstelling, die gebaseerd is op de nieuwe kwalificatiestructuur, de nieuwe onderwijsconcepten en de loopbaan van de leerling. Meer in het bijzonder gaat het daarbij om de personele bedrijfsvoering. 4. Het gemeenschappelijk domein Het proces van herontwerp van de kwalificatiestructuur zowel als het proces van herontwerp mbo kennen ieder een eigen inhoud, doelstellingen en dynamiek. Tegelijkertijd zijn ze met elkaar verbonden. Immers de nieuwe kwalificatiestructuur legt een nieuw fundament onder het middelbaar beroepsonderwijs. Dragend bestanddeel daarvan vormt de beroepspraktijkvorming die in nauwe samenspraak tussen onderwijsinstellingen, kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven en arbeidsmarktpartijen een nieuwe vorm en inhoud moet krijgen. En daarmee is de coalitie een feit. Het werkende weg verder ontwikkelen en vervolmaken van het competentiegericht beroepsonderwijs binnen de figuur van de proeftuinen vereist een kwalitatief goed functionerende aanpak op basis van coproducties. Daarmee ontstaat perspectief op een resultaat dat draagvlak heeft bij onderwijsinstellingen, kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven en de (regionale) arbeidsmarktpartijen. Datzelfde geldt voor thema’s als de verbindingen met de bedrijven, de internationale oriëntatie en het invoeringsarrangement. Daar, waar de onderwijsinstellingen en de regio aan zet zijn is een kwalitatief hoogwaardig functionerend netwerk nodig, waarin alle direct betrokken partijen met verve en met resultaat in directe interactie met elkaar hun rollen spelen en hun taken uitvoeren. Voor een verdere uitwerking van het gemeenschappelijk domein wordt verwezen naar de inhoud van het beleidsplan “Competentiegericht beroepsonderwijs in school en bedrijf”. het PROGRAMMA 1. Thema’s die er toe doen Context Het procesmanagement heeft in 2004 de centrale directies en colleges van bestuur van de onderwijsinstellingen op locatie geïnterviewd. De opbrengsten van deze gesprekken heeft het procesmanagement op basis van eigen aantekeningen vastgelegd in de publicatie “Thema’s die er toe doen”.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
5
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
Het procesmanagement heeft deze publicatie breed verspreid, omdat zij een beeld geeft van de thema’s en ontwikkelingen die naar het oordeel van de onderwijsinstellingen aan de orde zijn bij het proces van herontwerp mbo en levert daarmee waardevolle beleidsinformatie op. De opvattingen en beelden van de kenniswereld zijn van groot belang. Dat staat vast. Echter ook staat vast dat de opvattingen, visies, beelden en verwachtingen van de buitenwereld goed in kaart gebracht moeten worden. Immers het gaat er nu juist om, werkzame verbindingen tot stand te brengen tussen de werelden die er toe doen. Activiteiten De publicatie “Thema’s die er toe doen” krijgt een vervolg. Vooralsnog onder dezelfde titel verzorgt het procesmanagement vanaf 2005 publicaties waarin: •
• • •
Sleutelfiguren uit het (georganiseerd) bedrijfsleven, samenleving, politiek en openbaar bestuur hun visie geven over de relevante ontwikkelingen en de plaats van het mbo daarin. Meer specifiek gaat het daarbij om het herontwerpproces mbo in relatie met de processen van herontwerp, heroriëntatie en koersbepaling zoals die zich economisch, sociaal, cultureel en maatschappelijk manifesteren; Docenten over hun visie, ervaringen en ideeën vertellen; Leerlingen en cursisten hun opinie geven over het proces van herontwerp mbo; De colleges van bestuur van de onderwijsinstellingen weer aan het woord komen. Dit als follow-up op de eerste verkenningsronde van 2004. De onderwijsinstellingen staan nu voor de opdracht zelf nieuwe opleidingen “te maken”. In een regionale omgeving die aan zet is. En dus ook vraagt om nieuwe dan wel intensievere verbindingen. Dat levert nieuwe ervaringen, ontdekkingen en producten op. En daarmee waardevolle beleidsinformatie.
2. Verbonden werelden Context De contouren van het proces van herontwerp mbo zijn inmiddels duidelijk aftgetekend. Dit in termen van inhoud, beoogde resultaten, impact en complexiteit. Gegeven dit feit is het vanaf 2005 even logisch als noodzakelijk de communicatie over het proces van herontwerp mbo te verbreden en te intensiveren. Het gaat daarbij om de volgende doelgroepen: De onderwijsinstellingen mbo; De onderwijsinstellingen in de sectoren vmbo en hbo; De onderwijsbrancheorganisaties; Het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap alsmede de ministeries van, landbouw, natuur en voedselveiligheid, economische zaken, sociale zaken en werkgelegenheid; Het openbaar bestuur en de politiek; Georganiseerd bedrijfsleven; Bedrijven; Sleutelfiguren in de samenleving.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
6
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
Rode draad bij alle uitingen is de ambities van het proces van herontwerp mbo over het voetlicht te krijgen voor wat betreft motieven, inhoud en beoogde resultaten, zodat de meerwaarde voor een ieder zichtbaar wordt. Anders gezegd: “communicatie om voor een succesvol verloop van het proces de onderscheiden werelden tijdig en op de juiste wijze met elkaar te verbinden”. Activiteiten Afhankelijk van doelgroep en thema voert het procesmanagement herontwerp mbo de activiteiten zelf uit dan wel in coproductie met het procesmanagement kwalificatiestructuur. Tevens kan sprake zijn van coproducties met andere partijen zoals het Deltapunt techniek, het transferpunt beroepsonderwijs, onderwijsbrancheorganisaties, bedrijfstakgroepen en platforms die gericht zijn op vernieuwing en modernisering van het middelbaar beroepsonderwijs. Tot de uit te voeren activiteiten behoren in ieder geval: Verdere uitbouw van de eigen website: www.herontwerpmbo.nl Het uitgeven van elektronische nieuwsbrieven; Het uitbrengen van kwartaal berichten in print; Het verzorgen van themabrochures; Het verzorgen van presentaties. 3. De groene wereld Context De groene wereld, in ieder geval voor wat betreft het beroepsonderwijs kent een eigen regime. De AOC’s behoren weliswaar tot het domein van de Wet Educatie Beroepsonderwijs, maar ressorteren onder het Ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Visserij. Ook het groene mbo staat aan de vooravond van een ingrijpend proces van modernisering en vernieuwing. Immers de processen van herontwerp van de kwalificatiestructuur en herontwerp van het mbo zijn ook aan de orde voor en in het groene middelbaar beroepsonderwijs. En zoals bij het veelkleurige mbo en de vakinstellingen moeten de herontwerpprocessen leiden tot nieuwe, andere, betere, sterkere verbindingen met de leerlingen, de arbeidsmarkt en de samenleving. Met name de “groene” arbeidsmarkt is flink op drift. Dit in lijn met de veelheid van innovatieve ontwikkelingen zoals die zich manifesteren in de bedrijven. Onverlet latend de financiële en bestuurlijke verantwoordelijkheid van het Ministerie van Landbouw etc en de eigen positie van de AOC Raad maakt een groene procesmanager deel uit van het procesteam van herontwerp mbo. Daarmee samenhang voor wat betreft uitvoering van beleid en activiteiten op het procesniveau verankerd. De ervaring van 2004 leert, dat met inachtneming van de genoemde eigen financiële en bestuurlijke verantwoordelijkheid sprake is van een even intensieve als productieve samenwerking.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
7
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
Activiteiten • Samenwerking voor wat betreft het managen van de proeftuin – en experimentprojecten; • Participatie in onderzoek; • Interviews met de agrarische instellingen en het maken van een rapportage over de groene thema’s die ertoe doen; • Het genereren van draagvlak en enthousiasme voor het herontwerpproces i.c. het zelf maken van nieuw beroepsonderwijs; • Samenwerking op het gebied van communicatie; • Samenwerking op het gebied van internationalisering. Op basis van de onderscheiden beleidsplannen en activiteitenprogramma’s wordt op procesniveau werkende weg bezien op welke punten coproducties, samenwerking en afstemming wenselijk dan wel noodzakelijk is. 4. Afstemmen en doorlopen Context Tot de doelstellingen van het proces van herontwerp mbo behoort het verder terugdringen van uitval, een forse toename van de interne doorstroom alsmede een substantiële vergroting van de doorstroom van het middelbaar naar het hoger beroepsonderwijs. Een belangrijke randvoorwaarde om deze doelstellingen te bereiken is productieve afstemming te realiseren tussen de verschillende sectoren, die actief zijn in de arena van het (voorbereidend) beroepsonderwijs: vmbo en het hoger beroepsonderwijs. Afstemming in termen van programmering, onderwijskundige inrichting, intake, plaatsing en coaching. Het is evident dat het herontwerp van het mbo aansluiting moet krijgen en houden met het vmbo en het hbo. En vooral ook met de processen van herontwerp zoals die zich in de genoemde sectoren (gaan) manifesteren. Het gaat daarbij niet om het maken van eenheidsworst dan wel het aanleggen van kokers die leerlingen gevangen houden binnen eigen stad en regio, maar om productieve en attractieve arrangementen. Het gaat erom leerlingen en cursisten te voorzien van sterke startposities in het mbo respectievelijk het hbo en ze zo mogelijk in staat te stellen verkorte trajecten te volgen. Gelet op de ontwikkelingsdynamiek in het middelbaar beroepsonderwijs die onder meer tot uiting komt in de “proeftuinprojecten” is het zaak om zodra dat kan, de ontwikkelingen, processen en projecten in de onderscheiden sectoren met elkaar te verbinden. Daarbij is een zorgvuldige timing noodzaak. Indien de opbrengsten van de proeftuinen in 2004/2005 in casu de kwaliteit van de uitgeteste kwalificatieprofielen het mogelijk maken is het naar het oordeel van het procesmanagement herontwerp mbo zeer wenselijk in 2005/2006 te starten met een aantal proefprojecten vmbo/mbo respectievelijk mbo/hbo. Dit analoog aan proefprojecten zoals het deltapunt techniek in coproductie met het procesmanagement herontwerp mbo die al heeft gestart in 2004/2005.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
8
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
De uitvoering van dergelijke proefprojecten geeft inzicht in de wijze waarop de nieuwe kwalificatieprofielen aansluiten bij het vmbo respectievelijk hbo. Anders gezegd: uit de proefprojecten moet blijken of al of niet bijstellingen nodig zijn. En zo ja welke van de actoren aan zet is. Een dergelijke werkwijze zorgt ervoor dat de ontwikkelingsprocessen in de onderscheiden sectoren op een zo vroeg mogelijk moment op elkaar afgestemd worden. Overigens dit zonder situaties te creëren die een negatief effect hebben op de inhoudelijke ontwikkelingen. Anders gezegd: geen overbelasting. Activiteiten het procesmanagement herontwerp mbo maakt een inhoudelijk onderbouwd plan van aanpak voor de uitvoering van proefprojecten vmbo/mbo respectievelijk mbo/hbo, waarbij de opbrengsten van de proeftuinen 2004/2005 de basis vormen. Na akkoord van de betrokken partijen: Werkt het procesmanagement herontwerp mbo een aantal proefprojecten uit zoals bedoeld in samenspraak met betrokken onderwijsinstellingen alsmede Schoolmanagers VO, de HBO Raad respectievelijk de betrokken sectorraden en Deltapunt techniek; Voert het procesmanagement herontwerp mbo samen met partners vanuit vmbo respectievelijk hbo de procesregie over de proefprojecten. Hierbij wordt nauw samengewerkt met het procesmanagement kwalificatiestructuur en voor wat techniek betreft met het Deltapunt. 5. Kennis Context Nederland innoveert, hervormt en vernieuwt om aansluiting te krijgen en te houden bij de sociaal – economische ontwikkelingen zoals die zich op Europees en mondiaal niveau manifesteren. Het herontwerpproces mbo is een van de honderden processen van redesign die nu en in de komende jaren worden uitgevoerd. Kennisontwikkeling, kennisdeling en kennisdistributie zijn onmisbare dragers in herontwerpprocessen. Het gaat daarbij om zowel kennis die in de eigen sector wordt ontwikkeld als om kennis vanuit andere domeinen die relevant zijn voor inhoud, koers en beoogde resultaten van het eigen herontwerpproces. Het procesmanagement heeft primair de rol van aanjager en facilitator De focus is daarbij gericht op afstemming, samenwerking en coproducties met partijen als: Deltapunt techniek, de kennisbank van het transferpunt, CINOP en Kennisnet; De bedrijfstakgroepen van de Bve Raad; Kenniskringen die werken aan een of meerdere aspecten van herontwerp. Een bijzondere positie nemen daarbij de proeftuinen in. De kennis en ervaring die worden opgedaan zijn immers van groot belang voor de verdere inhoudelijke ontwikkelingen van het middelbaar beroepsonderwijs.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
9
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
Activiteiten: Het aanjagen en faciliteren van kenniskringen en kennisplatforms die zich (op onderdelen) bezighouden met het proces van herontwerp mbo; Het faciliteren en stimuleren van kennisontwikkeling, deling en verspreiding ervan. Meer specifiek gaat het daarbij ook om het verzamelen, toegankelijk maken en verspreiden van de opbrengsten van de proeftuinen; Het organiseren van expertmeetings; Het houden van herontwerpconferenties; Stimuleren van regionale kenniskringen; Het verzamelen van relevante kennis uit andere, voor het middelbaar beroepsonderwijs, relevante domeinen en het toegankelijk maken daarvan. Dit in de vorm van expertpanels, digitale nieuwsbrieven en print publicaties. 6. Onderzoek Context De onderzoeken die het procesmanagement herontwerp initieert hebben rechtstreeks betrekking op het proces van herontwerp mbo. In dit verband acht het procesmanagement herontwerp mbo het opportuun een regierol te vervullen, daar waar het gaat om onderzoeken die gericht zijn op het herontwerpproces. Dit om administratieve overbelasting van de onderwijsinstellingen te vermijden. Bij het uitzetten van onderzoek is de focus gericht op afstemming, samenwerking en coproducties. Ook hierbij gaat het om organisaties als CINOP, Deltapunt techniek, LICA, transferpunt, onderwijsbrancheorganisaties en vanzelfsprekend het procesmanagement kwalificatiestructuur. Activiteiten De beroepspraktijkvorming krijgt daarbij specifieke aandacht. Dit gelet op de “pijlerfunctie”die de praktijkcomponent vervult binnen het competentiegericht beroepsonderwijs; Onderzoek proeftuinen: doel hiervan is het ontwikkelingsproces in de proeftuinen in kaart te brengen en rapportages op te leveren in de vorm van beleidsinformatie, werkmateriaal ten behoeve van de verdere ontwikkeling van de kwalificatieprofielen en in de vorm van goede voorbeelden, die een breder gebruik kunnen hebben; Onderzoek mbo/hbo: doel daarvan is de bestaande en gewenste situatie in kaart te brengen. Op basis van die gegevens wordt een plan van aanpak voor proefprojecten gemaakt en aanbevelingen geformuleerd ten behoeve van activiteitenprogramma’s voor de instellingen; Onderzoek vmbo/mbo; ook dit onderzoek heeft als functie om een bijdrage te leveren aan de totstandkoming van duurzame en productieve verbindingen tussen de genoemde onderwijssectoren; Onderzoek gericht op de bedrijven in relatie met het herontwerp en meer in het bijzonder de wijze waarop bedrijven mede vorm en inhoud (kunnen) geven aan de beroepspraktijkvorming bij op competenties gebaseerd beroepsonderwijs. Dit in coproductie met het procesmanagement kwalificatiestructuur.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
10
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
7. Bedrijfsvoering Context Middelbaar beroepsonderwijs, dat is gebaseerd op competenties en op de loopbaan van de leerling kent een eigen specifieke bedrijfsvoering op het niveau van de onderwijsinstellingen. Dit met name ook vanwege het feit dat binnen de figuur van competentie gebaseerd beroepsonderwijs de verbinding tussen school en bedrijf wordt vernieuwd, verbeterd en in ieder geval versterkt. Anders gezegd: competentiegericht onderwijs leidt tot versterking van het (buitenschools) leren in en met de praktijk. Bij de bedrijfsvoering gaat het om gebieden als: Huisvesting respectievelijk de inrichting van gebouwen; Relatiebeheer; Kwaliteitscontrole; Financiën; Interne organisatie en communicatie; De organisatie van de externe communicatie; De infrastructuur ten behoeve van de leerlingen/cursisten; De verantwoording naar de externe omgeving (de stakeholders); Personeelsbeleid. Zeer bijzondere aandacht verdient de personele bedrijfsvoering. Immers realisatie van competentiegericht beroepsonderwijs vraagt een omslag in cultuur, denken en werken. Het verzorgen van competentiegericht onderwijs vereist andere competenties van het personeel dan het verzorgen van frontaal klassikaal onderwijs. Zonder die omslag geen succesvol herontwerp. Activiteiten Het stimuleren van kennisontwikkeling op het gebied van bedrijfsvoering, het bevorderen van ervaring opdoen in de praktijk en het faciliteren van publicaties daarover. Als voorbeeld dient daarbij de publicatie die het vernieuwingsplatform mbo die medio 2005 oplevert onder de titel “De mbo-instelling als aangrijpingspunt voor vernieuwing”; Rapportages over de ervaringen en resultaten van individuele onderwijsinstellingen bij het herontwerp van de bedrijfsvoering; Het maken van een simulatie, die een onderwijsinstelling beschrijft die de resultante is van de operationalisering van de herontwerpdoelstellingen en die van de regio aan zet. Daarbij worden de ervaringen en opbrengsten van de “proeftuinscholen” op het punt van de bedrijfsvoering gebruikt; Het aanjagen en faciliteren van pilots op het gebied van kwaliteitscontrole, die gebaseerd zijn op het gegeven van competentiegericht beroepsonderwijs; Het in kaart brengen van de effecten van competentiegericht beroepsonderwijs op de personele bedrijfsvoering.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
11
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
8. Spelregels Context Het activiteitenplan 2004 geeft een beschrijving van de contacten met de Inspectie en met KCE. De inzet van de gesprekken was te komen tot een algemeen geaccepteerde set van spelregels voor de proeftuinen. Inmiddels hebben zowel KCE als Inspectie een set van spelregels opgesteld en gepubliceerd. Onverlet latend de eigen toezichthoudende rol en verantwoordelijkheid van de genoemde partijen, is het voor het welslagen van het herontwerp proces noodzakelijk dat in een kwalitatief goede en productieve interactie tussen onderwijsinstellingen, procesmanagement, inspectie en KCE werkende weg binnen de figuur van de proeftuinen ervaring wordt opgedaan met het werken op basis van competentiegericht beroepsonderwijs. Meer specifiek gaat het erom binnen het gemoderniseerde en vernieuwde beroepsonderwijs na te gaan welke de meest efficiënte en effectieve arrangementen zijn bij het controleren van de kwaliteit van het mbo. Activiteiten: Het onderhouden van frequente en intensieve contacten met KCE en de inspectie over de ervaringen binnen de proeftuinen; Het verzamelen van voorstellen, aanbevelingen en ideeën van de zijde van de onderwijsinstellingen en het verzorgen van de informatie daarover naar de direct betrokkenen; Het in het kader van de proeftuinen uitzetten van een pilot op het gebied van accreditatie. 9. Advisering Context Het procesmanagement is als het ware gesitueerd op een kruispunt van wegen. Dit voor wat betreft de spelers in het mbo veld als ten aanzien van de spelers op de omliggende velden. De beeldspraak van het kruispunt van wegen geldt niet alleen de spelers maar heeft ook betrekking op stromen beleidsinformatie, inhoudelijke expertise, visies en opvattingen van de binnen– en de buitenwereld. En geldt ook voor de kennis en ervaring die het procesmanagement zelf opdoet bij de uitvoering van zijn taken. Daar waar sprake is van informatie die van belang is voor de partijen die in bestuurlijke zin verantwoordelijk zijn voor het herontwerpproces zal het procesmanagement die ook communiceren in de vorm van adviezen. Voorts adviseert het procesmanagement op verzoek de stuurgroep competentiegericht beroepsonderwijs en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
12
HERONTWERP MBO IN SCHOOL EN BEDRIJF
Activiteiten Geplande adviezen: domeinindeling mbo; herontwerp mbo in relatie met de herontwerpprocessen in vmbo en hbo; personeel in transitie. 10. De ambassade Context De ervaringen in 2004 leren dat het procesmanagement een belangrijke rol speelt in het communiceren van en over het proces van herontwerp mbo. Het ontvangen, brengen en doorgeven van boodschappen is daarbij een belangrijke functie. Niet te onderschatten is het belang van “de ambassadeursfunctie”, die het procesmanagement daarbij vervult. Dit voor het mbo in het algemeen en meer specifiek voor het proces van herontwerp. De belangstelling voor het proces is sterk groeiend. Dit getuige het grote aantal uitnodigingen voor presentaties dan wel deelname aan conferenties en bijeenkomsten. Het moge duidelijk zijn, dat deze activiteiten naast een informatief inhoudelijke ook een belangrijke promotionele waarde hebben. Activiteiten Als follow-up van 2004 worden de activiteiten in 2005 verder verbreed en geïntensiveerd; Bijzondere aandacht is daarbij voor presentaties op de onderwijsinstellingen zelf en bij partijen uit de buitenwereld die een direct belang hebben bij de resultaten van het vernieuwde en gemoderniseerde mbo.
Beleidsplan procesmanagement herontwerp mbo 2005
13