Hem leren kennen. Leven met de Heere Jezus [1]

Leven met de Heere Jezus [1]

Hem leren kennen Wat betekent het om met de Heere Jezus te leven? Hoe kun je hem leren kennen? Het is de vraag van ons bestaan.

Ds. P.J. Teeuw is hervormd predikant te Papendrecht.

In vier artikelen staat het leven met de Heere Jezus centraal. 1. Hoe leer je de Heere Jezus kennen? 2. Leven uit de drie ambten van Christus. 3. Leven met Hem in tegenspoed. 4. Leven met Hem in voorspoed.

‘W

at is de bestemming van het menselijke leven?’ Calvijn vond deze vraag belangrijk genoeg om zijn catechismus van Genève mee te beginnen. Het prachtige antwoord dat volgt is: ‘Dat wij God, door Wie wij geschapen zijn, leren kennen’. Om de kennis van God en de kennis van de Heere Jezus gaat het in ons leven. In de levende omgang met Christus klopt het hart van het geloofsleven. Talloze mensen in onze tijd weten helaas echter niet meer wat dat inhoudt. We zouden kunnen zeggen dat we geestelijk eenzaam geworden zijn. In het alledaagse leven is eenzaamheid al zo verdrietig. Oudere mensen die zelden meer bezoek krijgen van hun kinderen, jongeren die zich afvragen of iemand hen wel echt kent. Veel mensen kennen de pijn van de eenzaamheid.

Zo zouden we ook kunnen zeggen dat we in geestelijk opzicht eenzaam zijn geworden. Ondanks dat we veel kennis hebben verworven door bijvoorbeeld de wetenschap, is er aan godskennis veel gebrek. Ondanks dat we op allerlei terreinen zoveel weten, beseffen we niet wat het is om een geestelijke band met de Heere Jezus te hebben. De Bijbel laat ons eerlijk zien hoe dit komt. Denk aan de paradijsgeschiedenis. Zegt Paulus daarom ook niet dat alle mensen sinds de zondeval zonder God en zonder hoop in deze wereld zijn? Niemand is er die God zoekt, schrijft hij indringend in de Romeinenbrief. De vraag wordt daardoor zo dringend: hoe leer je God weer kennen? Bekendmaking Alles begint ermee dat God Zichzelf laat kennen. De inzet ligt niet bij ons mensen, maar God zoekt ons op door Zich aan ons bekend te maken. In het algemeen kunnen we zeggen dat Hij zich bekend maakt via bijvoorbeeld de natuur. Wie langs het strand de zon ziet ondergaan, kan onder de indruk komen van Gods grootheid. Wie de bergen in Zwitserland ziet, merkt iets van Gods

majesteit. Zo kan ieder mens via de schepping iets van Gods macht en grootheid leren kennen. Toch daalt God nog dieper af. Niet alleen via de schepping laat God zich kennen. Bovenal heeft God Zich geopenbaard in Zijn Woord, in de Heere Jezus. Hij is het die naar deze aarde is gekomen om zondaren met God in het reine te brengen. Daartoe ging Hij de weg naar het kruis. Maar Hij is ook opgestaan uit de dood. Zo maakte Hij bekend Wie God ten diepste is. En wie Hij wil zijn voor mensen die door de zonde de ware kennis van Hem missen. De heerlijke boodschap die we in het komen van de Heere Jezus in ons vlees horen, is: God is niet alleen groot en machtig (zoals we Hem uit de natuur leren kennen), maar door Christus is Hij ook barmhartig en genadig. Onvoorstelbaar! Bedoeling Ik moet aan het Evangelie van Johannes denken. In het eerste hoofdstuk vertelt de apostel hoe het Woord, waarmee de Heere Christus bedoeld wordt, vlees is geworden. Gods Zoon kwam op aarde wonen, zoals God ooit Zijn intrek nam in de tabernakel van Israël tijdens de reis door de

We leren God niet alleen als groot en machtig kennen, maar door Christus ook als barmhartig en genadig.

6

de waarheidsvriend

6 augustus 2009

De Waarheidsvriend woestijn. Met die bedoeling is de Heere Jezus naar deze aarde gekomen. Hij heeft de hemelse God en Vader aan ons bekendgemaakt. Indrukwekkend schrijft de apostel het: ‘Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, Die in de schoot van de Vader is, Die heeft Hem ons verklaard.’ Dus via de schepping raken we onder de indruk van Gods macht en heerlijkheid. Maar door Christus Jezus zoekt Hij ons mensen in onze verlorenheid op. Nicodemus Alles begint ermee dat God Zichzelf laat kennen, zo merkte ik al op. In Christus spreekt Hij het eerste woord. Dat vraagt vervolgens wel om ons antwoord. Een geloofsantwoord. Dat is wat anders dan een fijn gevoel of een blijde stemming. Dat is ook wat anders dan een aantal dogmatische waarheden uit je hoofd kennen. Het gaat erom dat we persoonlijk gaan leven in de nabijheid van God. Dat we persoonlijk gaan delen in het heil van de Heere Jezus. Dat we Hem leren kennen in de gelovige omgang. Dat is het wat Calvijn bedoelt met de bestemming van ons leven. Hoewel dit een geheim is dat de Heilige Geest in ons leven uitwerkt, mogen we er toch iets over zeggen. Vele bijbelse begrippen kunnen opgesomd worden om de vraag te beantwoorden hoe wij de Heere Jezus leren kennen: geloof, rechtvaardiging, roeping enzovoort. Denkend aan het Johannesevangelie, spits ik het hier graag toe op de term wedergeboorte. In Johannes 3 lezen we erover. Tijdens een nachtelijk uur stapt Nicodemus op de Zaligmaker af. Niet alleen de nacht is donker, ook in het hart van Nicodemus is het donker, omdat hij niet begrijpt wie Jezus is. Al sprekend met elkaar zegt de Heere waarop het aankomt in het mensenleven: ‘tenzij dat iemand wederom geboren wordt, hij kan het Koninkrijk van God niet zien’. Op het eerste horen begrijpt Nicodemus er maar weinig van. Hoe

de waarheidsvriend

kan iemand voor de tweede keer de buik van zijn moeder binnengaan? Geboren worden kan een mens toch hoogstens één keer? Om deze onduidelijkheid uit de weg te helpen, legt de Heere Jezus uit dat het om een geboorte gaat die de Heilige Geest bewerkt. Het is niet de overgang die ieder mens doormaakt als hij of zij geboren wordt. Integendeel, het is de verandering van de geestelijke dood naar het leven. De verandering van onwetendheid aangaande Christus naar de kennis van Hem. Het is de verandering van ongeloof naar geloof in Hem. Verschillend Hoe die wedergeboorte precies plaatsvindt in iemands leven, is niet het belangrijkste. Dát het gebeurt, is beslissend. Pastoraal en bewogen schreef de oudvader Wilhelmus à Brakel hier al over. De wedergeboorte kan op heel verschillende manieren ervaren worden. Bij de een gebeurt het in een plotseling moment. Bij een tweede vindt ze plaats na angsten over de straf die staat op de overtreding van Gods geboden. Bij een derde wordt ze bewerkt doordat de liefde van de Heiland neerdaalt in iemands leven. Bij een vierde is het een lange weg die gepaard gaat met blijdschap en verdriet, strijd en overgave. Zo laat Brakel zien dat Gods Geest met ieder kind van God een eigen weg gaat. De wijze waarop is niet het belangrijkste. Het gaat erom dat we als een zondaar, die vanuit zichzelf geen enkele gerechtigheid bezit, terechtkomen aan de voeten van Christus om Hem en Zijn heil te leren kennen. Hoe leren we de Heere Jezus dus kennen? Uit onszelf zijn we geestelijk eenzaam, zelfs dood, en kennen we Hem niet meer. Het wonder is dat God Zich bekendmaakt. In de schepping, maar nog rijker in Jezus Christus. De geloofsomgang met Hem bloeit op waar de Geest ons opnieuw geboren laat worden. Zo komt ons mensenleven weer tot zijn bestemming.

P.J. Teeuw

officieel orgaan van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk Hoofdbestuur ds. H.J. Lam, Ridderkerk, 1e voorzitter; ds. M.A. Kuijt, Huizen, 2e voorzitter; ds. J. Harteman, Kampen, secretaris; A.H. Teeuwissen, Huizen, penningmeester; ds. J.A. van den Berg, IJsselmuiden; ds. C. Blenk, Lienden; dr. P.F. Bouter, Leerdam; dr. M. van Campen, Zwartebroek; A.D. Drost, Werkendam; ds. C. van Duijn, Gouda; ds. C.H. Hogendoorn, Oud-Beijerland; mr. G. Holdijk, Uddel; ds. A.J. Mensink, Driesum; mr. D.G. van Vliet, Wilnis.

Redactie drs. P.J. Vergunst (hoofdredacteur); drs. B.C.Ph. van der Waal-Goudriaan (eindredacteur); ds. C.H. Hogendoorn; mr. G. Holdijk; dr. W. Verboom

Algemeen secretariaat en redactie drs. P.J. Vergunst bureau: Kleine Fluitersweg 253, 7316 MX Apeldoorn, tel. 055-5766660; Fax 055-5767707. Werkkamer thuis: tel. 055-5789132. E-mail: [email protected] www.gereformeerdebond.nl

Voorlichter H. Geluk, tel. 0184-612632; E-mail: [email protected]

Ledenadministratie Kleine Fluitersweg 253, 7316 MX Apeldoorn, tel. 055-5766660.

Advertenties Voor alle plaatsingen en informatie (uitgezonderd rouwadvertenties): G. Verweij , tel. 0187-471020. Advertenties worden aangenomen tot tien dagen voor verschijning; verzenden naar uitg. Eilanden Nieuws, Postbus 8, 3240 AA Sommelsdijk onder vermelding van De Waarheidsvriend; e-mail: [email protected]

Abonnementenadministratie Voor nieuwe abonnees, adreswijzigingen enz. liefst schriftelijk: Kleine Fluitersweg 253, 7316 MX Apeldoorn. Prijs € 45,– per jaar. Losse nummers € 0,95 p. st. plus verzendkosten. Bezorgklachten: tel. 055-5766660. Voor een nieuwe jaargang kan slechts voor 1 december worden opgezegd.

Productie Opmaak ReproVinci BV, www.reprovinci.nl Druk Kon. BDU Grafisch Bedrijf BV

Gesproken editie Informatie en opgave: CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel. 0341-565499.

Digitale jaargangen Informatie en opgave: Stichting Reformatica, p/a Valleistraat 52, 3901 RT Veenendaal tel. 0318-624648, e-mail: [email protected] ISSN: 0167-3262.

Theologische Hogeschool van de Gereformeerde Bond (THGB) ‘Johannes Calvijn’ Directeur: dr. J. Hoek, e-mail: [email protected] Postbus 80, 6710 BB Ede, tel. school (CHE): 0318-696300, fax 0318-696396, www.thgb.tk

6 augustus 2009

7


Profeet, Priester en Koning


‘Jaren geleden heb ik belijdenis gedaan. Ik kon de Heere Jezus niet missen. Nu bid ik wel, ik lees de Bijbel en ga naar de kerk. Maar ik merk geen groei, ik voel zo weinig de liefde van de Heere.’ Zomaar een uitspraak die je kunt horen.

O

m met de Heere Jezus te leven is het nodig dat je Hem kent. We zagen in de vorige bijdrage dat we Hem leren kennen in de weg van de wedergeboorte. Maar dat betekent vervolgens niet dat we er zijn. Daarna gaat het om het dagelijkse leven met Hem. Na de ‘eerste kennismaking’ moet er zogezegd een vervolg komen. Leven uit het drievoudig ambt van Christus helpt ons daarbij. Leven met Christus betekent leven met Hem als Profeet, Priester en Koning. Het juiste zicht op Zijn ambtelijke bediening geeft groei, zekerheid en blijdschap. Daardoor komen we lauwheid te boven.


Profeet Een profeet is een leraar. Via een profeet spreekt God tot het volk. In de Heere Jezus ontmoeten we de hoogste Profeet (denk aan de catechismus, zondag 12). Als profeet geeft Hij onderwijs, Hij leert. Steeds moeten wij bij Hem op school komen. Of om het met een bijbels beeld te zeggen: als een Maria mogen we aan Jezus’ voeten zitten om uit Zijn mond onderwijs te ontvangen. De vraag is echter: hoe kunnen wij onderwijs ontvangen als onze Profeet in de hemel zit? Via het Woord en de Geest geeft Jezus ons

12

de waarheidsvriend

onderwijs. Dat begint van onze kant met volstrekte eerbied voor Gods Woord. Dagelijks slaan we dit open en bidden we om de leiding van de Heilige Geest. ‘HEER, ai maak mij Uwe wegen door Uw Woord en Geest bekend’, zingen we met Psalm 25. Intussen wil Christus Zijn profetische Woord uitleggen door gebruik te maken van mensen. In het bijzonder kan gedacht worden aan hen die Hij geroepen heeft om Zijn Woord te verkondigen. Zij mogen het Woord uitdiepen en toepassen. Aan de verkondiging van het Woord is de belofte van de Heilige Geest verbonden. Zelfkennis Waarin geeft Hij dan onderwijs? Kort gezegd: in zelfkennis. Meer en meer leert de Heilige Geest ons onszelf te kennen, zodat we de Heere Jezus steeds meer nodig krijgen. Bovendien leert Hij ons te onderscheiden tussen waarheid en leugen. Hij corrigeert ook onze gedachten. Verder troost Hij en worden we in de waarheid geleid. Kortom, hoe intenser onze omgang met Gods Woord is, hoe dichter we leven bij de Christus als Profeet.

Jezus Zijn leven gegeven tot een volkomen verzoening van al onze zonden. Wie zichzelf kent, weet dat hij of zij voor God niet bestaan kan. Immers, wij zijn vleselijk en verkocht onder de zonde (Rom. 7:14). Ook na de ‘eerste kennismaking’ blijven we zondaren. Zonder het unieke offer van Christus kunnen we daarom niet. Voor de rijkdom van het kruis, waar ons heil is aangebracht, moeten onze ogen steeds meer opengaan. Gods recht en genade zien we schitteren op de kruisheuvel buiten Jeruzalem. Dan het bidden. In de Bijbel lezen we dat de Heere Jezus een biddende Hogepriester is. Dagelijks draagt Hij in de hemel Zijn verzoeningswerk aan de Vader op. Bovendien pleit Hij daar voor de gelovige mensen. Hoe dat gaat? Als ik met mijn dagelijkse zonden tot God nader, wil ik wegvluchten voor Zijn heiligheid. Dwars daar tegenin hoor ik Christus bidden: ‘Vader, voor hem of haar heb ik verzoening aangebracht.’ Op grond van Zijn voorbede mag ik toch tot God naderen. Zijn voorbede is een indringende nodiging. Wij mogen toegaan tot Gods genadetroon. In Christus hebben we een Advocaat. Hij is het die onze zondige gebeden reinigt en ze heilig voor Gods aangezicht neerlegt. Wat rijk is het, om zo met deze biddende Hogepriester te leven.

Juiste zicht op Christus' ambten geeft zekerheid

Priester Naast Profeet is de Heere Jezus ook Priester. Wie leeft met de Heere Jezus, krijgt daarom ook oog voor Zijn priesterlijke ambt. Dit ambt waaiert uit in verschillende aspecten, waarvan ik er drie noem: offeren, bidden en zegenen. Eerst het offeren. In het hart van het Evangelie staat het kruis van Golgotha. Daar heeft de Heere

Overvloed Een derde taak die bij het priesterschap hoorde was het zegenen. Zo zegent Christus ook. Wie leeft uit Hem, mag zegende handen boven

20 augustus 2009

Zonen van Jakob [12, slot]

zich zien. Zegenend houdt Hij die boven ons uitgestrekt. Wat een gedachte! Hoewel ik de vloek verdiend heb, mag ik uit Zijn doorboorde handen de zegen ontvangen. En zegen betekent volgens de Bijbel: overvloed, de gave van de Heilige Geest, bescherming in moeilijkheden, licht op je levensweg, blijdschap onder het kruis. Kortom, onder Zijn zegenende handen ervaar je het: ‘De Heere is mijn Herder, mij zal niets ontbreken.’ Koning Ten slotte mogen we ook leven uit het koninklijke ambt van Christus. Daarin ligt een rijke troost. Vooral wanneer je in je leven met bestrijding te maken hebt, bijvoorbeeld als de duivel op je af komt, dan laat de Heere ons zien dat Hij ons bewaart. In bestrijding en verzoeking mogen we weten dat Hij ons beschermt. Soms kun je ook bang zijn dat de kerk kleiner wordt en wellicht zelfs zal verdwijnen. Toch ontdekken we dat Hij als Koning de kerk niet in de steek laat, maar haar bewaart. Behalve de troost die er in Christus’ koningschap ligt voor ons persoonlijk leven en voor de kerk in haar geheel, geloven we ook dat onze Koning de gehele wereld regeert. Niets gaat er buiten Hem om. Hoeveel vragen dit bij ons als moderne mensen ook oproept – rondom het lijden, oorlogen, ziekten, verdriet – toch houden we eraan vast dat alles van het wereldgebeuren meewerkt ten goede. Is dat niet om van te duizelen? Doorbreken ‘Ik ben zo lauw’, hoor je soms zomaar zeggen. Christus als Profeet, Priester en Koning wil dit doorbreken. Wie leeft uit Zijn ambtelijke bediening ontvangt vrede, troost, blijdschap, ja volkomen zaligheid! Het kan dan niet anders of ook wij worden kleine profeten, priesters en koningen.

Benjamins dubbelheid

B

enjamin is een kind van vele gescheuren; ’s morgens zal hij roof eten en dachten. Iedereen kent zijn naam: ’s avonds zal hij buit uitdelen’, zegt zijn de benjamin is de jongste. Maar vader op zijn sterfbed. deze zoon van Jakob heet behalve BenjaDe bekende koning Saul, een Benjamimin ook Benoni. Benjamin staat voor niet, was eerst net als David de publieks‘Zoon van mijn zegen’, Benoni is ‘Zoon lieveling. Maar hoe onbarmhartig heeft van mijn verdriet’. hij David later nagezeten. Zijn naamgeMoeders krachten stromen weg noot Saulus heeft de gemeente als hij wordt geboren; ze sterft. boosaardig vervolgd. Dat wrede Op de valreep noemt ze het kind en dubbele, zit dat ook in ons? naar haar tranen: ‘Zoon van Ja, dat zit ook in ons. Dat komt mijn verdriet.’ Want is het niet door de zonde. Niemand is zo verdrietig? Ze denkt: Wie zal lief als hij eruit ziet en als waar hem leren lopen? Jakob kan zijn de mensen hem voor houden. jongste nooit aankijken zonder te denken aan haar, die bij haar Laagste trede leven de vreugde van zijn hart is Ds. J.A.H. Jongkind is Benjamin heeft dat dubbele en na haar sterven zijn grootste hervormd predikant te zowel van Jakob als van Rachel. verdriet. Ook bij Rachel zit het er in. Ze Brandwijk. Maar terwijl Rachel zegt: ‘Benoverbergt onder haar zadel een ni’, zegt Jakob: ‘Nee, Benjamin!’ beeldje van haar god van vroeEn hij drukt zijn hoop ermee uit. ger. Je ziet de god van haar oude Maar die twee namen geven wel leven niet, maar hij is er toch iets aan van het dubbele waarwel. Welke god zit er bij ons onder het kind zelf en zijn vader altijd nog verborgen? Wat heb ik leven. weggestopt? Die weggestopte god maakt mijn leven vlak en Niet zo lief ongelukkig. Dit is een groot Wie aan Benjamin komt, komt verdriet voor Jakob geweest. aan Rachel. De broers zouden wel bruut Er klinkt ook een zegen: ‘Maar des avonds zijn als ze niet van hem zouden houden. zal hij buit uitdelen’. Dan is er wel wat Maar er gaat ergens wat fout. Een man gebeurd. Dan is Benjamin toch ook weer die zijn moeder vroeg had verloren, zei Benoni geworden. ‘God, ik ben zo vrieneens: ‘Ik kan eigenlijk niet echt iets delijk niet. U weet het wrede van mijn hart warms zeggen, want dat leerden wij wel. Ik weet van geen ophouden waar het vroeger thuis niet.’ Het is moeilijk om de zonde betreft, net als een verwend een kind te geven wat het moet hebben jongste kind. Ik ben er niet van af te krijals er geen moeder meer is. Er is geen gen als U me er niet vanaf brengt’. Ik bid echte uitwisseling van geven en nemen dat Benjamin zich diep buigt voor Juda, meer. Een oppasoma zei: ‘Ik vind het fijn dat is Jezus. En dat wij alleen in Christus als ze komen, maar grootbrengen kun je roemen. Saulus had dat ook geleerd. En ze op mijn leeftijd niet meer.’ Daar ben je ten slotte mag hij blij in Christus roemen: dan te teer voor. ‘Ik heb meer gearbeid dan zij allen’ (zie 1 Een kind zonder eigen moeder kan een Kor. 15:10). verlegen kind worden, maar het kan zich In het nieuwe Jeruzalem zal er geen zonde ook ontpoppen als een vals kind. Valsof wrevel of iets dubbels meer zijn. Jezus heid is de wraak van de zwakke. Benjazegt tot wie met berouw tot Hem komt: ‘Je min heet de liefste, maar dat is hij niet heet geen Benoni, je heet Benjamin!’ En echt. Hij is een wolf, die van geen ophou- hij zal, als het lieve, jongste kind, aan de den weet als hij eenmaal bloed geproefd laagste trede van de troon spelen. J.A.H. Jongkind heeft: ‘Benjamin zal als een wolf ver-

P.J. Teeuw

de waarheidsvriend

20 augustus 2009

13


Een last op de schouder Eenzaam of invalide. Gepest of burn-out. Geldzorgen of verslaafd. Wat betekent het om met de Heere Jezus te leven als tegenspoed je leven treft? Ds. P.J. Teeuw is hervormd predikant te Papendrecht.


8

K

rijgt iedere gelovige een kruis opgelegd? Vanuit de Bijbel klinkt er een bevestigend antwoord op deze vraag. Ik denk bijvoorbeeld aan het woord dat de Heiland tot Zijn discipelen sprak, nadat Hij Petrus vermaand had. De discipel wilde zijn Meester van de lijdensweg af hebben. In reactie daarop zei Jezus tegen Zijn discipelen: ‘Zo iemand achter Mij wil komen, die verloochene zichzelf en neme zijn kruis op en volge Mij’ (Matth. 16:24). Er kan ook gedacht worden aan het woord dat Paulus schrijft aan de Thessalonisensen: ‘Opdat niemand bewogen worde in deze verdrukking, want u weet zelf dat wij hiertoe gesteld zijn’ (1 Thess. 3:3). Iedere christen krijgt blijkbaar een kruis opgelegd, hoewel bij de een het kruis wel zwaarder is dan bij de ander en bovendien kan een kruis bij een ieder verschillend zijn. Om een paar voorbeelden te noemen: een zorg in het gezin, invaliditeit, spanningen op het werk, een burnout, financiële problemen, een strijd tegen een verborgen zonde, een verlies van man, vrouw of een kind, slechte verhoudingen met familie, tegenstand vanwege geloof, verdrukkingen en vervolgingen. Ieder kind van God krijgt vroeg of laat een last op de schouders. Simon van Cyrene Juist wanneer een kruis op ons leven drukt, is het van belang om te leven met de Heere Jezus. Wat

de waarheidsvriend

betekent dit? Om dit te verhelderen, denk ik aan de geschiedenis van Simon van Cyrene. De Zoon van God was veroordeeld tot de vreselijke kruisdood. Op weg naar plaats van het vonnis, de kruisheuvel Golgotha, dreigde Hij te bezwijken. Op dat moment trokken Romeinse soldaten een vreemdeling uit de schare van mensen en dwongen hem het kruis van Christus over te nemen. Simon van Cyrene was het, die vanaf de akker kwam. Hij moest het kruis dragen. In gedachten zie ik Simon het kruis achter de Heere Jezus aan dragen. De evangelist Lukas schrijft dat ook zo: ‘En als zij Hem wegleidden, namen zij een Simon van Cyrene, komende van de akker

en legden hem het kruis op, dat hij het achter Jezus droeg.’ Is het er niet een prachtig beeld van hoe we ons kruis mogen dragen? Net als Simon achter Christus aan. Ons kruis moet ons uitdrijven tot Hem. Nu is dit makkelijker gezegd dan beoefend. Want hoe is vaak de werkelijkheid? Wanneer de Heere ons een zwaar kruis oplegt, moet er veel verwerkt worden. Er kan wellicht opstand of boosheid in het hart leven. Waarschijnlijk was Simon van Cyrene eerst ook onwillig. Toch heeft hij later de rijkdom van dit gebeuren verstaan. Alleen als we achter Jezus aan, dat is in de geloofsverbondenheid met Hem, ons kruis dragen zal het verzet verdwijnen.

Simon van Cyrene helps Jezus met het kruis dragen.

27 augustus 2009

Boekbespreking Nut Hoe komt het dat in een leven dicht achter Jezus aan, het verzet en allerlei verkeerde gedachten verdwijnen om het kruis te dragen? Omdat we dan ook het nut van het kruis gaan ervaren. In het leven met de Heere Jezus op de kruisweg ontvangen we rijke lessen tot eer van de Heere en tot ons persoonlijk heil. Ik wil, zonder volledig te zijn, enkele punten noemen. De Heere wil het kruis gebruiken om ons van het vertrouwen op onszelf af te brengen. Helaas zit het diep in ons om te vertrouwen op onszelf. Maar God wil ons door een moeilijk kruis leren: ik kan dit leed, deze last alleen niet dragen, ik ben zwak, mijn schouders zijn te smal. Zo worden we uitgedreven tot dé Kruisdrager om het van Hem te verwachten en mogen we Zijn kracht ervaren. Gehoorzamen Het kruis wordt door de Heere ook gebruikt om ons Hem te doen gehoorzamen. Van de Heere Jezus lezen we: ‘Hoewel Hij de Zoon was, nochtans gehoorzaamheid geleerd heeft, uit hetgeen Hij heeft geleden.’ (Hebr. 5:8) Als de Zoon gehoorzaamheid geleerd heeft uit het lijden, dan wil Hij ons ook onder het kruis gehoorzaamheid leren. Bovendien mogen we door middel van het kruis iets van de liefde van de hemelse Vader proeven. Ik denk aan de woorden: ‘Want dien de Heere liefheeft, kastijdt Hij, en Hij geselt een iegelijk zoon, dien Hij aanneemt.’ (Hebr. 5:8) In het lijden mag de liefde van de hemelse Vader ervaren worden. Zo worden we dichter naar Hem toe getrokken.

de waarheidsvriend

Wie een kruis op de schouders gelegd krijgt, ervaart dat dit een geloofsverdieping kan geven. Geloofsgroei mag er plaatsvinden. In het lijden krijgen we een diepere kennis van onszelf vanwege de zonde, maar ook van de Zaligmaker, Die hét kruis gedragen heeft. Wat mag juist op de kruisweg de kracht van Zijn beloften ervaren worden. Zo komt er een toename in het vertrouwen op de Heere Jezus. Uitzien Het kruis is in de hand van de Zaligmaker ten slotte ook een middel om ons te doen verlangen naar de toekomende heerlijkheid. Via het kruis gaat de weg naar de kroon. Doordat ons leven door het kruis al nauwer aan Christus verbonden wordt, wordt het verlangen naar Hem ook sterker. Paulus spreekt over een begeerte om ontbonden te zijn om bij Christus te zijn. Dat is verre het beste. Juist een kruis is zo middel om de Heere Jezus al meer nodig te hebben. We mogen Zijn nabijheid, kracht, liefde, trouw en medelijden ervaren. Het kruis leert ons af te zien van onszelf en het voor tijd en eeuwigheid van de Redder te verwachten. Zo wordt er onder het kruis een stille blijdschap geboren. Een vreugde in de Heere. Hij is het die ook de kruisen zal doen medewerken ten goede. Wat een rijkdom mag zo in moeite en lijden ervaren worden. Zijn dan alle waaroms opgelost? Integendeel, maar een leven met de Heere Jezus onder het kruis brengt de overgave mee: Hij weet wat goed voor mij is.

P.J. Teeuw

Eddy Hallewas en Hans Mudde (red.) Luthers gezien. Een oude traditie in een nieuwe kerk. Uitgeverij Kok, Kampen; 208 blz.; € 24,90. De Nederlandse lutheranen vormen binnen de Protestantse Kerk een kleine minderheid. Niettemin worden in de kerkorde de gereformeerde en lutherse traditie als gelijkwaardig naast elkaar gesteld. Om te voorkomen dat het lutherse geluid binnen de Protestantse Kerk zou ondersneeuwen, is ervoor gekozen de lutherse synode na de fusie in mei 2004 voort te zetten. De bundel Luthers gezien is in opdracht van de lutherse synode geschreven door de leden van haar theologische commissie en enkele andere lutherse predikanten. In het voorwoord worden niet minder dan drie doelstellingen verwoord, waaraan de bundel dient te beantwoorden. Ten eerste dient de publicatie van deze artikelen ertoe bij te dragen dat de lutherse traditie bewaard blijft (zie ook Ord. 4-23-1 van de Kerkorde). Vervolgens komt zij tegemoet aan de vraag naar informatie wat de lutherse traditie vandaag te zeggen heeft. Ten slotte beogen de artikelen een bijdrage te leveren aan het gesprek tussen de gereformeerde en lutherse traditie binnen de Protestantse Kerk. In veertien artikelen, die niet alleen qua omvang maar ook in moeilijkheidsgraad van elkaar verschillen, worden verschillende aspecten van Luthers theologie voor het voetlicht gehaald. Aan de orde komen: rechtvaardiging, wet en evangelie, vrijheid, twee rijkenleer, schrift en belijdenis, doop, biecht, avondmaal, kerk, ambt, Israël en de kerk, oecumene, liturgie en muziek. De bijdrage over liturgie betreft de schriftelijke neerslag van een interview met prof.dr. J.P. Boendermaker. De bijdragen eindigen met een suggestie om verder te lezen. Al lezend viel me op dat nergens in deze bundel verwezen wordt naar, dan wel het gesprek wordt aangegaan met de bundel Luther en het gereformeerd protestantisme van C. Graafland e.a. (ed.) (’s-Gravenhage 1982). In het Lutherjaar 1983, waarin ik begon met mijn studie theologie, was dat een van de eerste boeken die ik aanschafte naast de verplichte literatuur. De artikelen lenen zich ervoor om in een gesprekskring besproken te worden. Het is jammer dat de redactie er niet voor gekozen heeft gespreksvragen toe te voegen. Het is goed dat te midden van alle boeken, bundels, bijlagen en tijdschriften waarin aandacht gevraagd wordt voor de reformator Johannes Calvijn, ook de stem van Maarten Luther gehoord wordt. Ik val Wonno Bleij direct bij wanneer hij opmerkt: ‘Luthers taal is een van de aantrekkelijkheden die het lezen van een Luthertekst boeiend maken’ (39). Daarnaast was hij buitengewoon muzikaal en had hij oog voor het troostende aspect van de muziek, wanneer kwade gedachten en aanvechtingen ons bestrijden. Aan de cantor in Freiburg schreef Luther: ‘Daarom, als u bedroefd bent, zeg dan: vooruit, ik moet voor onze Heer Christus een lied spelen… Komt de duivel dan weer terug en brengt u een zorg of treurige gedachte te binnen, verweer u dan opnieuw en zeg: Weg, duivel, ik moet nu voor mijn Heer Christus zingen en spelen.’ Het zou goed zijn wanneer in het Calvijnjaar – waarin ook al plannen gemaakt worden voor de grote Lutherherdenking in 1517 – het kerkelijk gesprek over de gemeentezang en de liturgie vanuit het lutherse en calvijnse gezichtspunt werkelijk op gang komt, zodat er over en weer oog komt voor de kracht van het gezongen Psalter en de rijkdom van de liederen uit de schat van de kerk der eeuwen. Luthers gezien daagt uit tot gesprek over de vertolking in het heden van de Schrift en direct daarmee verbonden de belijdenisgeschriften. Een mooie voorzet geeft Eddy Hallewas waar het gaat over het huwelijk: ‘In de belijdenisgeschriften wordt het huwelijk niet primair beschouwd als de relatie tussen twee partners, maar als een bouwsteen om orde te scheppen in de wereld van het kwaad’ (64). Zo’n uitspraak nodigt uit om samen over de belijdenisgeschriften heen de Bijbel ter hand te nemen om in de 21e eeuw ‘de levende stem van het Evangelie’ te horen. W.H.Th. Moehn, Oldebroek

27 augustus 2009

9

Leven met de Heere Jezus [4, slot]

Dagen van voorspoed


In het pastoraat wordt vaker gesproken over het leven met de Heere in dagen van moeite dan in dagen van geluk. Ergens is dat vreemd, want in voorspoed is een leven dicht bij de Heere Jezus toch minstens zozeer nodig.

I

n ons land leven we gemiddeld genomen in een geweldige welvaart. Veel mensen hebben een mooi inkomen, een flink huis en andere bezittingen. Uiteraard beseffen zijn er ook gezinnen die in stille armoede leven, zeker in deze tijden van economische crisis. Maar in het algemeen gesproken hebben we het erg goed. Wanneer we onze levensstandaard vergelijken met talloze andere mensen op deze wereld, dan kan het ons duizelen. Toch waarschuwt de Bijbel ons meer dan eens voor de gevaren van welvaart. Voordat we er erg in hebben, drijft ze ons namelijk bij Christus vandaan. Welke negatieve kanten kan voorspoed hebben?


Hebzucht Allereerst kan voorspoed de zonde van hebzucht in ons wakker maken. Steeds willen we meer hebben van allerlei dingen, zonder dat we van genoeg willen weten. Laten we dan niet te snel met een beschuldigende vinger wijzen naar het bankwezen, waarin met grote geldbedragen slordig omgegaan is. Evenzeer in ons eigen leven kunnen we van kleding, telefoons, computers, auto’s (noem maar op) veel meer verlangen dan nodig. Hebzucht is een erge zonde waarmee we Christus verdriet doen.

8

de waarheidsvriend

Ten tweede schept alle welvaart een gevoel van vertrouwen, zekerheid, vastheid buiten God. Om ervoor te zorgen dat er een mooie toekomst in het verschiet ligt, is het beter een goede verzekering af te sluiten dan onze zekerheid in Christus te zoeken. Om veilig op de plaats van bestemming aan te komen kiezen we voor een goede vliegmaatschappij in plaats van dat we bidden om de bescherming van de Allerhoogste. In de Bijbel klinkt hiertegen de waarschuwing: ‘Niemand kan twee heren dienen; want of hij zal de een haten en de ander liefhebben, of hij zal de een aanhangen en de ander verachten; gij kunt niet God dienen en de Mammon’ (Matth. 6: 24). Alles waarop je buiten Christus je vertrouwen stelt, is zo’n mammon.

ven verschillende gevaren. Wanneer we meer ontvangen dan we nodig hebben in ons dagelijkse leven, kan het zo zijn dat onze omgang met de Heere gaandeweg onder druk komt te staan. Hoe kunnen we in voorspoed met Christus leven? Om te beginnen is het goed om te luisteren naar een woord van de Heere Jezus zelf. Kort nadat Hij mensen gewaarschuwd heeft voor de gevaren van aardse goederen, geeft Hij een dringend advies. Bouw uw levenshuis niet op zandgrond, waar het door stormen en winden in elkaar zakt, maar bouw uw levenshuis op het vaste fundament Jezus Christus. Uit onszelf kunnen we niet overeind blijven in de stormen van onze welvarende tijd, maar door dicht bij de Heere Jezus te leven ontvangen we kracht van Hem. ‘Nu kan de stormwind over het huis varen: de eenheid met Jezus, die door Zijn woord is geschapen, kan er niet meer door verbroken worden’ (Bonhoeffer). Hier ligt de basis.

Leven met Hem geeft gevoel van tevredenheid

Pelgrim Ten derde kunnen we door voorspoed uit het oog verliezen dat we pelgrims zijn die op reis zijn naar onze eeuwige bestemming. Hiermee raken we een belangrijk aspect van het christelijke leven. We zijn in dit tijdelijke leven op doorreis. Mensen als Augustinus en Calvijn hebben dit telkens benadrukt in hun geschriften. We zijn vreemdelingen hier beneden. Die houding van vreemdelingschap doortrekt alles, juist ook onze omgang met rijkdom en bezit. Zien we juist in onze tijd niet dat veel mensen dit aspect van het christenleven uit het oog verliezen? Onder druk Aan de zegen van voorspoed kle-

Dagelijkse praktijk Hoe werkt deze band met Christus door in onze dagelijkse omgang met bezit en geld? Met deze vraag naar de concrete uitwerking, betreden we het terrein van de ethiek waar rondom dit thema het laatste woord voorlopig nog niet zal zijn gesproken. Maar ik wil een aantal consequenties noemen. De eerste is het rentmeesterschap. Vanuit het leven met Christus bloeit het besef op dat alles wat we gekregen hebben (huis, auto, kleding of geld) een geschenk is dat

3 september 2009

Beginnen in Bleiswijk [6, slot]

we uit Gods hand ontvangen hebben. Onze stoffelijke zegeningen zijn ook genadegaven. Dit brengt het bewustzijn mee dat we rentmeester zijn over het ons toevertrouwde bezit. Dan kunnen we hiermee niet omgaan naar eigen inzichten, want een ieder van ons weet dat we eenmaal verantwoording moeten afleggen van hoe we met Gods gaven zijn omgegaan. Het leven met Christus brengt ook matigheid en dankbaarheid mee. Matigheid, zodat we leren afzien van overbodige luxe en een leven van verkwisting. Nu behoeven we elkaar niet de maat te nemen, maar matigheid moet ons sieren, welke positie we in dit leven ook innemen. En dankbaarheid, die zich uit in een royaal geven in de dienst van de barmhartigheid en in de dienst van Gods koninkrijk. De nood van de naaste raakt ons. Wie geeft mag het weten dat we van uitdelen niet armer, maar rijker worden. De Heere heeft de blijmoedige gever lief. Augustinus zei al: ‘Door te geven raak je niets kwijt, je verhuist het alleen naar de hemel en God keert een hoge rente uit!’ Dan mogen we aan de jongste dag denken, waarop de Heere Jezus zal zeggen: ’Wat u aan de minste van Mijn broeders gedaan hebt, dat hebt u aan Mij gedaan.’ Tevredenheid Het leven dicht bij de Heere Jezus geeft ook een gevoel van tevredenheid. Het doet met Paulus zeggen: ‘Want ik heb geleerd vergenoegd te zijn in hetgeen ik ben.’ God zorgt voor ons. En juist dat geeft een heilige onbezorgdheid, omdat Hij weet wat we nodig hebben van dag tot dag. Het leven met de Heere Jezus omvat ons gehele leven. Ons innerlijk leven, ons leven als het gepaard gaat met kruis dragen, maar ook wanneer de Heere ons voorspoed geeft. Het oprechte christenzijn doortrekt heel ons leven, tot aan het omgaan met geld en goed toe.

P.J. Teeuw

de waarheidsvriend

Na de vijf bijdragen van ds. J.J. ten Brinke uit Bleiswijk over zijn ervaringen als jong predikant, verzorgt zijn vrouw de laatste aflevering van deze rubriek.

Nieuw ritme voor gezin

H

et is ruim een jaar geleden dat ik de atlas pakte om de ligging van het dorp Bleiswijk te bekijken. Ik had geen idee waar ik het zoeken moest. Inmiddels zijn we er na enkele weken vakantie in het buitenland alleen maar in bevestigd: Bleiswijk is ons thuis. Daar verwonder ik me over. De Heere heeft allereerst mijn man als predikant hier geroepen. En als gezin met drie jonge kinderen heeft zo’n verandering en verhuizing heel wat voeten in de aarde. Toch heb ik het geen moment ervaren als ‘lijdelijk volgen’. De Heere heeft juist in de roeping van mijn man duidelijk gemaakt dat we daarin helemaal samen mogen staan. Hij roept mijn man als predikant, mij als vrouw en moeder, ons als gezin om in Bleiswijk in Zijn Koninkrijk te dienen. Bemoedigen De eerste maanden betekenden voor ons onder meer zoeken naar een nieuw ritme voor ons gezinsleven. Was mijn man eerder tussen 7 uur ’s morgens en 5 uur ’s middags de deur uit en ’s avonds bezig met voorbereidingen voor zijn lesgevende taak of met studie, nu is hij grotendeels overdag in huis aan het werk en ’s avonds buitenshuis. Ook hierdoor merkte ik snel genoeg dat predikant-zijn niet iets is van mijn man alleen, maar dat we daar als hele gezin en met heel het huis bij betrokken zijn. Als vrouw maak ik intensief mee waar mijn man overdag mee bezig is en andersom is dat niet anders. Omdat het ’s avonds vaak niet mogelijk is, kiezen we ervoor ’s morgens rond 9.00 uur in ieder geval samen koffie te drinken. Verder zijn er op een dag veel ‘contactmomenten’, waarin we elkaar even spreken, dingen delen of elkaar bemoedigen. Ik ervaar het als heel mooi en bijzonder om zo intensief op elkaar betrokken te kunnen zijn. Biddend meeleven De eerste maanden kreeg ik van vrienden en

bekenden veelvuldig de vraag welke taak ik op ging pakken in de gemeente. Ik bespeurde bij mezelf na een aantal keer een wat ongemakkelijk gevoel. Moet ik dan zonodig een bijzondere taak gaan vervullen als predikantsvrouw? Ik ben er achter gekomen dat het bijzondere in het gewone ligt. Elke dag mag ik dienen als vrouw en moeder. Er gewoonweg zijn op momenten dat het nodig is, zowel voor mijn man als voor onze kinderen. Op de dagen dat er druk ligt of moeilijke dingen te verwerken zijn, weet ik mij helemaal op mijn plaats in het zorgen voor rust, het meedenken met bepaalde dingen, het in gebed brengen van de zorgen van de gemeente. Dat geldt zeker ook voor de wekelijks terugkerende preekvoorbereidingen. De vreugde en de strijd die dat voor mijn man betekenen, blijven in het gezin niet onopgemerkt; biddend mag ik me daarbij betrokken weten. Het is mijn verlangen persoonlijk en als gezin een open hart en huis te hebben voor de mensen die de Heere op onze weg brengt. De deur staat open. Ik ervaar geen moeite als mensen hier thuis komen voor een bezoek. Inmiddels zijn er heel wat catechisanten over de vloer geweest. Overdag worden bezoekers dubbel enthousiast begroet door onze kinderen en ’s avonds vragen we in verband met slapende kinderen enige stilte als mensen de studeerkamer op de zolder bezoeken. Is het niet mooi om zo als gezin en als huis beschikbaar te zijn? Leven als predikantsechtpaar is samen leven in dienst van de Koning. Samen verlangen naar en bidden om de voltooiing van Zijn Koninkrijk. Leven als predikantsvrouw is dienen in woord en daad. Woorden van dr. P.J. Visser, uitgesproken op een ontmoetingsdag voor predikantsvrouwen, zullen me in dat opzicht bijblijven: dienen hoeft niet in de schaduw van mijn man, maar mag in het licht van Christus.

E. ten Brinke-de Rijke

3 september 2009

9

Hem leren kennen. Leven met de Heere Jezus [1]

Recommend Documents