winter15
Hoe dronken wij ons Limburgs kraanwater in 2015 De keuken op stoom
Gezond water voor een gezond gewicht
heerlijk water 90 jaar WML: Water van toen
2 /
heerlijkwater
3
winter15
onderandere 13/ Puzzel
14/ Bubbels
mee voor gratis water!
Onder meer: een flesje servicewater van onze servicemonteurs en verhoging van belasting op sappen en bronwater
8/ Kwaliteitszorg is waterdicht WML controleert de kwaliteit van uw drinkwater van de bron tot aan de kraan
Gezond water voor een gezond gewicht
service Wintertips Het beschermen van leidingen en water-
draaien. Als hier een krachtige waterstraal
meter tegen vrieskou kan veel problemen
uitkomt, is de binnen-installatie en niet de
voorkomen. Een aantal tips:
watermeter of aansluitleiding bevroren.
• Tocht is de grootste vijand van de water-
Komt er geen water uit de aftapper, vul dan
leiding en de watermeter. Isoleer daarom de
het contactformulier op onze website in.
ruimte waarin de watermeter en de hoofdkraan zich bevinden. Zorg wel dat de ruimte geventileerd wordt als de gasmeter ook in
Veel jongeren zijn te zwaar. Gelukkig zijn er veel initiatieven om daar iets tegen te doen. Eén daarvan is JOGG; Jongeren Op Gezond Gewicht. JOGG wil samen met scholen, ouders, sportverenigingen, bedrijven, overheden en zorgverleners een wereld creëren waarin kinderen opgroeien met een gezond beeld van voeding en beweging. Veel gemeenten in Limburg omarmen JOGG en zien dan al gauw dat water perfect past bij gezond leven en een gezond gewicht.
Natuurlijk neemt WML hierin ook haar verantwoordelijkheid. Samen met gemeenten die voorop lopen in de aanpak van overgewicht bij de jeugd, zoals Maastricht, Heerlen, Roermond en Brunssum, werkt WML aan een pakket materialen dat de doelstellingen optimaal ondersteunt. Het leert van deze koplopers in de aanpak en kijkt of bijvoorbeeld bidons in de klas het gewenste effect hebben. Of een watertap op het schoolplein. Of juist een lespakket met de nadruk op drinkwater. Of alles samen!
In Maastricht is er naast JOGG ook de Stichting Maatschappelijke Projecten Maastricht. Ook SMPM zet zich in voor gezond leven, leren én bewegen. Kinderen van 8 tot 18 worden bewust gemaakt van ongezond gedrag en gestimuleerd om gezonder te leven. Dat gebeurt onder andere door duizenden bidons aan basisschoolleerlingen uit te delen, bij evenementen aanwezig te zijn met een ‘Waterbar’ en de ‘waterfabriek’ van WML te bezoeken. Er is nauwe samenwerking met sportclubs als MVV Maastricht en de OCI-LIONS, maar ook met het Maastricht UMC+ en met tandartsen in de regio.
Bij de eerste proeven met ‘water in de klas’ zijn de resultaten al hoopgevend. Het bijvullen van de waterflessen is in veel van de klassen (naast toiletbezoek) het enige wat altijd mag. En ook water drinken is altijd toegestaan. Dat maakt water in de klas populair en krijgt vaak een vervolg buiten de klas. De GGD controleert ondertussen aan de hand van de BMI of dat in grote lijnen ook het gewenste effect heeft. Want laat duidelijk zijn: WML ondersteunt deze mooie initiatieven niet om meer water te verkopen (een jongere drinkt hooguit voor één euro per jaar), maar om bij te dragen aan de gezondheid van de Limburgse jeugd.
die ruimte aanwezig is.
Vraag naar legitimatie
• Als isoleren niet voldoende is, kunt u de watermeter, hoofdkraan en toevoerleiding
Het komt helaas wel eens voor dat een
tijdelijk inpakken of voorzien van een elek-
kwaadwillende zich voordoet als WML-
trisch verwarmingslint (met thermostaat).
medewerker. Daarom is het goed te weten
• Als u in de winter op vakantie gaat, ver-
dat onze medewerkers die bij u aan de deur
warm uw huis dan op een laag pitje.
komen, zich altijd kunnen legitimeren. Vraag
• Als u geen water heeft omdat uw bin-
gerust naar die legitimatie. Als u aannemers
nenleidingen zijn bevroren, neem contact op
aan de deur krijgt die in opdracht van WML
met de installateur als het uw eigen huis is.
werken, dan kunnen die zich ook legitime-
Als u het huis huurt, moet u de woningstich-
ren en een opdrachtbrief van WML laten
ting of verhuurder op de hoogte stellen.
zien. Vertrouwt u het niet? Laat de persoon buiten wachten, doe de deur vooral dicht en
Het heeft gevroren en u heeft geen water:
bel onze klantenservice 0800 023 30 40 om
check of de watermeter óf de binnenleiding
te vragen of de medewerker of aannemer
bevroren zijn. U kunt dit controleren door de
voor WML werkt.
aftapper van de binnen-installatie open te
De ‘Funfactor’ is belangrijk om de jeugd aan te spreken. De Gamin (Maastrichts voor ‘kwajongen’) is het verbindende beeldmerk van het SMPM platform Scoren met Gezondheid. Met het project Drink Water wil men bereiken dat jongeren minimaal 1 liter water per dag drinken en daarmee overgewicht bij jongeren wordt voorkomen.
Kijk ook eens op: jongerenopgezondgewicht.nl en op smpm.nl
4 /
heerlijkwater
Hoe wij ons Limburgs water in 2015 dronken Vanuit haar maatschappelijke taak ondersteunt WML een aantal grotere Limburgse evenementen. WML doet dat niet in geld, maar in natura. Met haar expertise ontzorgt WML de organisatie op het gebied van water. En passant ‘promoot’ WML het drinken van gezond en duurzaam Limburgs drinkwater. Ook vraagt zij aandacht voor het waterfonds Water for Life dat waterprojecten in de derde wereld realiseert. Afgelopen jaar was WML met Limburgs drinkwater aanwezig tijdens de Venloop, Kennedymars, Roermond City Run, Bevrijdingsfestival Limburg, Limburgs Mooiste, Pinkpop, Oud Limburgs Schuttersfeest en Solar Festival. De beelden spreken voor zich.
5
6 /
heerlijkwater
7
Vis
De keuken op stoom
En wat voor groenten geldt, geldt ook voor vis. Als we vis boven een pan stomen blijft alle smaak in de vis behouden. Een visfilet is al in vijf minuten gaar en voor grotere moten of hele vissen kun je een minuut of tien aanhouden. Leg de vis, al dan niet op een groentebedje, in een stoommandje boven de pan en doe daar een deksel op. Moeilijker is het niet. Er kan niets aanbranden, het is alleen zaak voldoende vocht in de pan te hebben en om pannenlappen bij de hand te houden, want alles wordt een graad of honderd. Ook vlees kun je stomen. Alle vleessoorten die ook geschikt zijn om te grillen kun je daarvoor gebruiken. Denk aan biefstuk, varkenshaas, kalfsschnitzel en gevogelte. Ook het stomen van vlees is heel gezond en mager, maar, eerlijk is eerlijk, gestoomd vlees ziet er minder lekker uit. Een laatste voordeel van het stomen van voedsel is, dat het energiezuinig is. Je hoeft maar een flinke bodem met water aan de kook te brengen. Dat scheelt in de energie- en zelfs in de waterrekening. In kookwinkels zijn voor het stomen praktische stoomschelpen te koop: een uitwaaierend mandje dat boven praktisch iedere pan past. Natuurlijk zijn bamboe stoommandjes ook fraai en goedkoop, maar die laten zich maar lastig afwassen. Wilt u vanaf nu alleen nog stomen, dan is een stoomoven alsnog het overwegen waard. Er zijn stoomovens die, als boven een pan, slechts warme stoom in de oven brengen. Daarnaast zijn er hoge druk stoomovens die het karakter hebben van een snelkookpan.
Eet smakelijk.
Bereidingsmethoden
Mager De oude Chinezen wisten het al: er is geen betere en gezondere manier om eten te bereiden dan boven stoom. Laat Limburg dat vooral ook ontdekken, want koken op stoom is ook nog eens energiezuinig en heel gemakkelijk. Dus boven de dampen van Limburgs kraanwater maak je de lekkerste gerechten. Verwacht hier geen pleidooi voor dure stoomovens en authentieke Oosterse stoommandjes, want stomen kan gewoon in een mandje, zeef of vergiet boven de pan. Dat smaakt net zo goed. Stomen geeft je pure smaken en is heel goed voor de lijn. We geven hier dus snel een stoomcursus.
Bij het stoomkoken garen de ingrediënten in de hete damp van een kokende vloeistof. Dat kan puur Limburgs water zijn, maar daar kunnen we uiteraard ook smaakmakers aan toevoegen: kruiden, thee, wijn of specerijen. Doordat er in het geheel geen vet aan te pas komt, is stomen heel erg mager. En doordat de voedingsstoffen, zoals bij koken, niet in het water kunnen verdwijnen, is stomen heel erg gezond en smakelijk. Als voorbeeld: van alle anti-oxidanten in broccoli gaat 90% verloren op het moment dat je de groente kookt. Bij stomen is dat maar 10%. Daarbij blijven de groenten lekker knapperig en mooi van kleur. De stoomtijd van groenten is ongeveer hetzelfde als de kooktijd. Aardappelen hebben zo’n tien minuten langer nodig om gaar te worden.
Vergelijking tussen vier methoden 100 80 60 40 20 0
Stomen
Snelkoken
Koken
Magnetron
Vernietigde micronutriënten* In het kookwater verloren gegane micronutriënten Behouden micronutriënten
* Voedingsstoffen die het lichaam in kleine hoeveelheden nodig heeft (vitamines, mineralen, spoorelementen)
Gestoomde kabeljauw met citroensaus Snijd de paksoi en de spinazie in dunne repen en leg deze in een stoommandje. Breng de kabeljauw op smaak met peper en zout en leg deze erbij in het stoommandje. Laat acht minuten stomen boven kokend water. Breng ondertussen vijf eetlepels water aan de kook met een half bouillonblokje, room en het sap van een citroen. Breng op smaak met nootmuskaat, peper en zout. Klop de eierdooiers los en haal de saus van het vuur. Roer de dooiers door de hete saus en serveer bij de vis en groenten. Lekker met (gestoomde) rijst!
Ingrediënten 4 kabeljauwhaasjes (ca. 150g/stuk) 500 g spinazie 1 paksoi 5 eetlepels water 1/2 blokje visbouillon 10 cl room 2 eidooiers 1 citroen nootmuskaat rijst
/ 4p
8 /
heerlijkwater
Kwaliteitszorg drinkwater waterdicht
9
Voor wat betreft het Maaswater vinden al bij de bron in Frankrijk de allereerste kwaliteitsmetingen plaats. En zo worden langs de hele loop van de Maas met zogenaamde ‘waterhappers’ monsters van het water genomen die nauwkeurig geanalyseerd worden. Zodra het water de Nederlandse grens passeert controleert Rijkswaterstaat de kwaliteit, maar in Roosteren heeft WML ook een eigen meetpunt waar het heel frequent monsters laat nemen. Om te voorkomen dat WML ‘haar eigen vlees keurt’ is het feitelijk verzamelen en onderzoeken van alle monsters uitbesteed aan Aqualab Zuid, waar liefst 2.501 mensjaren aan professionele ervaring op dit gebied aanwezig is. In Heel, waar WML het Maaswater inneemt om te verwerken tot drinkwater, zijn het niet alleen laboranten die de waterkwaliteit testen, maar werkt WML ook met een zogenoemde algenmonitor en met vijf mosselen. Deze vijf zoetwatermosselen zijn uitgerust met speciale elektroden die waarnemen of de mossel zich sluit. Omdat mosselen zeer gevoelig zijn voor watervervuiling en zich sluiten bij al zeer weinig verontreiniging, zijn deze vijf mosselen een vroegtijdige waarschuwing voor mogelijke vervuiling. En omdat ze daarvoor in topconditie moeten zijn, worden de vijf wekelijks ‘ontslagen’ en vervangen door verse. Ook het grondwater, bron voor pakweg 75% van het Limburgs kraanwater, wordt vanaf de bron voortdurend in de
gaten gehouden. WML laat niet alleen monsters diep onder de grond nemen, ook in de waterwingebieden neemt het monsters rond de bron, om problemen die zich aandienen voor te zijn. En ook binnen het zuiverings- en ontkalkingsproces wordt na elke stap de kwaliteit onderzocht. Zo kan op alle 21 productielocaties een stabiele kwaliteit gegarandeerd worden en weet WML zeker dat het water dat in de ‘reinwaterkelders’ klaar ligt voor gebruik, inderdaad volledig ‘rein’ is. En daar stopt de zorg niet. WML wil immers ook zeker weten dat het water tussen haar productiebedrijf en de kraan bij u thuis nergens vervuild raakt. Daarom laat het op 250, zorgvuldig over de provincie verdeelde huisadressen, elke vier weken een monster nemen. Ook die monsters gaan naar het lab en vertellen haarfijn wat er tussen de kelder vol schoon water en de kraan bij u thuis gebeurd is. Dankzij al die zorg en al die metingen kan WML u garanderen dat het water in Limburg voor 99,9% perfect is. En zelfs over die 0,1% hoeft u zich geen zorgen te maken. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om wat troebeler water (onschadelijke deeltjes ijzer of mangaan), als de vraag ineens enorm is.
De kwaliteit van het drinkwater dat bij u thuis uit de kraan komt, wordt voortdurend en op alle mogelijke plekken in de gaten gehouden. Daar zegt niet alleen de wet iets over, die zorg zit als het ware ingebakken in de genen van WML. We leggen graag uit hoe we controleren.
Pyrazool Begin juli 2015 zorgde het kwaliteitssysteem van WML ervoor dat verontreiniging van het Maaswater met pyrazool direct opgemerkt werd. De inname van Maaswater werd onmiddellijk gestopt. Natuurlijk is het fantastisch dat het systeem hier perfect werkte, maar veel liever heeft WML zuivere bronnen.
heerlijkwater
10 /
11
Peter Weijers, werkvoorbereider bij WML: “Met een leidingnet van bijna 9000 kilometer waar jaarlijks 72 miljard liter water door stroomt, is het niet te voorkomen dat er ooit iets mis gaat. Tel daar bij op dat we op sommige plekken te maken hebben met een aflopende levensduur van leidingen uit de naoorlogse bouwpiek, dat de druk op sommige plaatsen hoog is doordat Limburg ook zijn heuvels kent, en je begrijpt dat een lek soms onvermijdelijk is. Dat weten we en de organisatie is er volledig op ingericht om daar snel op in te springen: met eigen mensen en met een team van aannemers voor het grote werk.” Weijers vertelt dat de 60 monteurs van WML elke dag klaarstaan om lekken te dichten. In hun bestelbussen zijn ook alle materialen daarvoor aanwezig. Het zijn dezelfde monteurs die ook het regulier onderhoud doen en bijvoorbeeld de watermeters thuis verwisselen. Is er een lek, dan ziet Peter Weijers op zijn computer wie waar aan het werk is en kan hij, ook via de computer, snel beschikbare monteurs richting het lek dirigeren. Als werkvoorbereider weet hij ook waar de eigen graafmachines zijn en de monteurs die daarmee kunnen werken. Hij kan dus onmiddellijk de juiste mensen en materialen richting de lekkende leiding sturen. En er is meer. Weijers: “Op dezelfde computer zien we op een kaart automatisch welke huishoudens last kunnen hebben van het lek en kan de watertoevoer richting het lek worden afgesloten. Soms zit bij de afgesloten adressen een diabetespatiënt die water voor de dialyse gebruikt of een bedrijf dat sterk afhankelijk is van water. Deze worden proactief door ons benaderd. Als dat nodig blijkt, wordt voor bewoners ook tijdelijk flessenwater beschikbaar gesteld, wordt een tappunt in de buurt ingericht of zelfs een tankwagen vol water voorgereden.”
Letten op lekken Het VU ziekenhuis in Amsterdam weet het en de mensen in Geleen zeker ook: waterleidingen kunnen soms springen. Als het om zulke grote leidingen gaat ‘stromen’ de meldingen bij het waterleidingbedrijf binnen en waarschuwt ook de techniek bij de pompinstallaties dat er iets loos is. Maar bij kleinere lekken is WML grotendeels afhankelijk van meldingen van ú… Daarom is het telefoonnummer 0800-0233040 dag en nacht bemand en staan er ook bij nacht en ontij monteurs klaar om snel in te grijpen als het fout gaat.
Lek? Bel! Ziet u een lek, bel dan met WML: 0800-0233040. Het is nóg fijner als u daarvoor even op www.wml.nl kunt kijken of het lek niet al eerder gemeld is. Lukt dat niet: bel dan. WML krijgt liever een telefoontje te veel dan een te weinig. Ú kunt ons helpen met het snel vinden van een lek.
Ook tijdens het kerstdiner of om twee uur ‘s nachts heeft WML iemand klaar zitten aan de telefoon en klaar staan om het lek te dichten of er in ieder geval voor te zorgen dat er verder geen schade ontstaat tot het lek gedicht kan worden. Aarzel dus nooit om te bellen. Peter Weijers: “We hebben geen ‘man met een verrekijker’ op de watertoren van Schimmert staan om naar lekken te speuren.” WML is in dit opzicht mede afhankelijk van ú. Alvast dank.
12 /
heerlijkwater
Het water van toen Het moderne WML heeft een geschiedenis die terug gaat naar 1887. Toen werd in Maastricht het eerste particuliere waterleidingnet operationeel. Roermond en Heerlen volgden in de twee jaren daarna en zo groeide het waterleidingnet in Limburg. Behalve op het platteland. Om dat ook van schoon en veilig drinkwater te voorzien werd in 1925 de Waterleiding Maatschappij voor Zuid-Limburg opgericht. Ook Midden- en NoordLimburg kregen zo hun Waterleiding Maatschappij die aan de steeds verder toenemende vraag naar drinkwater moest voldoen. In 1973 ontstond WML uit de provinciale waterleidingmaatschappijen van Noord- en Midden- en Zuid-Limburg. Sinds eind 2002, toen WML de watertak van de Nutsbedrijven Maastricht overnam, voorziet WML heel Limburg van leidingwater.
Eerste spade waterleiding voor Maasbree in 1952
Doe mee en win!
13
Puzzel voor gratis water Het hoofdkanto or aan de Prins Bisschopsingel in Maastricht in 1 1965
Limburg drinkt niet alleen het beste water, het heeft ook de allerbeste puzzelaars. Vele duizenden goede oplossingen kwamen er bij WML binnen naar aanleiding van de vorige puzzel. Uit die enorme digitale stapel zijn blind drie winnaars getrokken die een jaar GRATIS water ontvangen. Het zijn: • Riny Beelen-Clauwers uit Weert • Frans Wouters uit Heerlen • Mieke van den Broek uit Roermond Ook met de onderstaande puzzel kunt u weer een heel jaar lang gratis water verdienen. Meedoen is gemakkelijk. Streep de woorden die we geven weg in de puzzel. Die staan van links naar rechts, van onder naar boven, diagonaal en omgekeerd verstopt. Hebt u alle woorden gevonden, dan vormen de overgebleven letters een woord. Stuur dat woord naar
[email protected] of stuur het per post naar WML, Puzzel Heerlijk Water, Postbus 1060, 6201 BB Maastricht. Succes met puzzelen.
Roermond krijgt haar jaar lang
Leidingopslag bij de watertoren in Schimmert
De bedrijfsvloot in 1975
W D L I M
W A S B E
W M T J E
D P O E S
G G M S R
G A E L M
R L N A A
A T N B A
T D R A I
I E R U E
S K S T A
S E R V I
B U R G S R G
U R T T A E N
E I O Q P T I
W O U N J A D
M A P I E W I
L G I R T K E
N E N D H N L
D Z K N E I E
D O P P E R K
T N O M G D K
N D P I J P E
C E W A T E R
U kunt met de puzzel een jaar lang gratis water winnen. WML kijkt daarvoor naar uw waterverbruik in de laatst gemeten periode. Deze hoeveelheid krijgt u gratis aangeboden. Winnaars verplichten zich om toestemming te geven voor, en medewerking te verlenen aan, eventuele redactionele aandacht rond het winnen van hun prijs. Medewerkers van WML en haar toeleveranciers zijn uitgesloten van deelname. De directeur en het voltallige personeel van NV Waterleiding Maatschappij voor Zuid-Limburg in 1927
Winnares Mieke van den Broek uit
Pompinstallatie die het water op transport zette
antwoord:
gratis water van WML symbolisch thuisbezorgd.
De woorden die u moet wegstrepen: AQUALAB, DAMP, DOPPER, DRINKWATER, DRINQ, GEZOND, GGD, GRATIS, JOGG, KRAAN, LEIDING, LEKKER, LESSER, LIMBURGS, MONTEUR, PINKPOP, SAPJE, SERVICEWATER, STANDPIJP, STOMEN, STOOMMAND, THEE, WASBEURT, WATERLEK, WML
14 /
heerlijkwater
Bubbels
Servicewater De watermeter bij u thuis is aan slijtage onderhevig. Om de acht tot tien jaar verwisselt WML daarom de watermeter. Dat zijn we zelfs wettelijk verplicht. Tijdens de wissel zit u heel even zonder water. Om aan die hapering in de levering tegemoet te komen krijgt u vanaf nu van de servicemonteur een flesje kraanwater, dat we servicewater hebben genoemd. Hoe drink jij je Limburgs water? Uit een flesje tijdens de meterwissel!
Laat je niet flessen Tot eind jaren zeventig dronk elke Nederlander gemiddeld slechts 2,2 liter flessenwater per jaar. De rest kwam uit de kraan. Maar vanaf dat moment begon het drinkpatroon te schuiven. In 2007 was de mineraalwaterconsumptie toegenomen tot 22 liter per hoofd van de bevolking. In internationaal opzicht loopt Nederland daarmee overigens allerminst voorop. De Amerikanen slaan jaarlijks het tienvoudige aan flessenwater achterover, hoewel ook in de VS het leidingwater doorgaans van prima kwaliteit is. Waarom? Denken wij dan. Is er één reden te bedenken om water per fles naar huis te slepen terwijl daar gewoon Limburgs kraanwater uit de kraan stroomt? We vroegen het aan het Voedingscentrum: “Wij adviseren kraanwater boven mineraal- of bronwater”, stelt men daar. “Nederlands kraanwater behoort tot het beste ter wereld, dus waarom zou je 150 tot 500 keer meer betalen voor water uit een fles?” Daar komt bij dat het kraanwater in Nederland aan strengere normen wordt onderworpen dan het meeste mineraal- of bronwater. De kwaliteitseisen voor alle flessenwaters zijn omschreven in het ‘Warenwetbesluit Verpakte Waters’. Hierin staat voor vijftien stoffen beschreven wat de maximale of minimale concentratie ervan in het water mag of moet zijn. Voor kraanwater zijn eisen opgesteld voor maar liefst 65 stoffen!
Als wij in Limburg de kraan open draaien, stroomt daar heerlijk, schoon drinkwater uit. Dat is zeker niet over heel de wereld het geval. WML kijkt verder dan Limburg en maakt zich sterk voor drinkwater op plaatsen in de wereld waar dat minder vanzelfsprekend lijkt. Daarom heeft WML zich aangesloten bij de stichting Water for Life, die met projecten over de hele wereld een bijdrage levert aan het oplossen van de wereldwijde drinkwaterproblematiek.
U kunt ons meehelpen de toegang tot en de kwaliteit van drinkwater in ontwikkelingslanden te verbeteren. Hiertoe kunt u een bijdrage overmaken op rekeningnummer IBAN NL57 INGB 0651 8786 67 t.n.v. WML o.v.v. Water for Life, of organiseer een actie. Kijk voor meer informatie op waterforlife.nl. Met uw eenmalige en vrijblijvende schenking worden waterleidingen aangeschaft en aangelegd, nieuwe bronnen aangeboord en watertappunten aangelegd.
15
Bubbels Hoe drink jij? De campagne ‘Hoe drink jij je Limburgs water’ wordt ingevuld door alle Limburgers. Op de site hoedrinkjij.wml.nl zien we steeds meer watermomenten verschijnen. En ook op de Facebook-pagina van WML gaat het over jeugdwater, spraakwater, festivalwater, krachtwater,
Eervol tweede
peuterwater... Blijf meedoen en vertel ons over jouw bijzondere kraanwatermomenten. Dat kan via Instagram, Facebook of gewoon via email. Kijk op de site.
2
Esmee Langereis (wijnjournalist), Pam van der Veen (food journalist), Luite de Jager (duurzame cateraar) en Marielle Thiadens (waterkenner) hebben tijdens een heuse waterproeverij het water uit 15 Nederlandse steden geproefd en vergeleken. Wat bleek: volgens deze deskundigen heeft Maastricht het op één na lekkerste water van Nederland. Wilt u nóg lekkerder, dan moet u naar Haarlem gaan.
Katoen Wat kost meer water: een katoenen T-shirt of 55 douchebeurten? U raadt het al: het T-shirt. En trekt u er een spijkerbroek bij aan dan zit u boven de 10.000 liter water. Een groot deel van dat waterverbruik vindt plaats bij de teelt van katoen. Het vormt een groot deel van ons verborgen waterverbruik.
colofon
Belasting De belasting op sappen en mineraalwater gaat flink omhoog. De reden voor de belastingverhoging is niet de gezondheid, maar een gat in de rijksbegroting. Hoe dan ook: voor uw gezondheid en uw portemonnee is het nu nóg verstandiger om te kiezen voor water uit de kraan. Met ‘DrinQ’ kunt u ook gekoeld en zelfs bruisend water uit de kraan laten komen. Blijven ze wél met een gat in de begroting zitten...
Heerlijk water is een uitgave van WML, Concept Zuiderlicht, Vormgeving Dim - Branding by design, Illustraties Le petit studio, Fotografie Bert Janssen Photography, Scala Photography, Roy Wanders Photography en WML, Redactie Edwin Hendriks (WML) en Dim - Branding by design, Druk Senefelder Misset
[wmlwater]
ijs Weet jij waarom het ijs altijd bovenop het water ligt? Het is 9% lichter dan water en komt dus vanzelf bovendrijven. We wensen je veel schaatsplezier.
Droge Vinger Je kunt een vinger in een glas water dopen en je vingertop droog houden. Echt waar. Pak een glas met water en gemalen peper. Strooi heel voorzichtig gemalen peper boven op het water tot het oppervlak helemaal bedekt is met peper. Voorzichtig nu. Doop je vinger langzaam een klein stukje in het water en trek hem er vlug weer uit. Hij is droog!
Suikerdrankjes Wist je dat er in frisdrank heel veel suiker zit. Dat is niet alleen slecht voor je tanden, je kunt er ook dik van worden. In 1 glas cola (250 ml) zitten zes suikerklontjes en in een zelfde glas Chocomel zelfs zeven. Vifit klinkt gezond net als Fristi en aangelengde Roosvicee. Maar ook daarin zitten vijf suikerklonten per glas. Allemaal heel zoet spul dus. In Limburgs kraanwater zitten NUL suikerklontjes. Dat is lekker én gezond (en goedkoop ook: elke dag 1,5 liter kraanwater drinken kost voor een heel jaar €1,-).
Blond Waarom staat er op het nachtkastje van een dom blondje een leeg glas en een vol glas water? Een glas voor als ze dorst heeft en eentje voor als ze geen dorst heeft.
Veel water Jij gebruikt als kind ongeveer 103 liter per dag. Om te drinken, tanden te poetsen, te douchen, af te afwassen en bijvoorbeeld de wc door te spoelen. Maar stiekem gebruik je heel veel meer water. Want voor veel van wat jij gebruikt is echt heel veel water nodig om het te maken. Dat noemen we de watervoetafdruk. Voor een katoenen t-shirt met korte mouw is 2700 liter water nodig, voor een reep pure chocola 2400 liter, voor 100 gram rundvlees 1550 liter en zelfs voor één boterham nog 40 liter.
