NB: Het gebeurt helaas te vaak dat er zaken wegens tijdgebrek en ingebakken angst om de boel eens overhoop te trekken, bij voorbaat af geserveerd worden. Een herijking van het leerplan kan op de lange duur voor enorme tijdsbesparing zorgen. Tegelijkertijd kan het leerplan beter aansluiten op de actuele hoeveelheid lesweken. Op dit moment wordt er ieder jaar weer ad hoc geknipt en geplakt. Dit kost onnodige tijd en veroorzaakt stress. Uren wiskunde worden uit de lessentabel gehaald en elders neergezet ( techniek), vervolgens worden er weer rekenlessen bijgeplakt. De bedoeling was een deel van lesstof wiskunde over te hevelen naar uren Techniek of Science? Daar is niets van terecht gekomen. Tot slot wordt het niveau van de brugklassen VMBO/HAVO opgekrikt. Iets wat in de huidige markt past, gezien de groei van het percentage leerlingen dat naar de HAVO wil. Al dan niet rechtstreeks. In aanmerking nemend dat onze HAVO zwak is, is het niet overbodig om alle aanleverlijnen ervan te onderzoeken en aan te passen. Klas 1 vmbo heeft 14 hoofdstukken in de lesboeken staan. Die zijn onder te verdelen in 3 hoofdonderwerpen. Bijkomende zaak is dat er zowel voor VMBO als voor Havo opgeleid moet worden. Een standaard schooljaar heeft zo’n 34-36 les weken, waar proefwerkweken, huiswerkvrij weken, sportdagen en excursies nog afgaan. Elk hoofdstuk integraal behandelen, toetsen en afnemen is niet mogelijk. ( De boeken zijn ontworpen voor 4 lessen per week, er worden 3 lessen per week toegewezen) Een gemiddeld hoofdstuk heeft 8 lessen nodig, inclusief Havo stof 9. Een hoofdstuk kost 3 weken; ziekte en onverwachte uitval niet meegerekend. 14 keer 3 weken = 42 weken. Er moet grofweg 10 weken tijdbesparing worden gerealiseerd. Zo’n 30 lessen. Andersom beredenerend: er zijn 30-32 weken te vullen. 32 keer 3 = 96 lessen. 96 / 8 = 12 of 96/9 = 10,67
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
Hieruit volgt: als we drie a vier hoofdstukken bij rekenen onderbrengen, neemt de druk op de planning af ; neemt de hoeveelheid aanpassingen in de planning af, die ieder schooljaar weer wordt begonnen met 14 hoofdtukken als uitgangspunt. De nakijklast neemt relatief gezien af. Om onderlinge irritatie en stress te voorkomen, dienen de toetsen die afgenomen gaan worden niet gedurende het schooljaar gemaakt te worden, maar in een apart tijdvak. Bijvoorbeeld de week die van de zomervakantie wordt afgehaald. Op die manier wordt er met de plussen en minnen van het afgelopen schooljaar nog vers in het geheugen, met alle betrokken docenten in dezelfde ruimte voor het hele jaar toetsen gemaakt. ( schoolbreed samenwerkende docenten hebben vrijwel geen mogelijkheid krachten en talenten te bundelen) Een kant en klare, door alle betrokken docenten al besproken stapel toetsen, zorgt voor rust in de loop van het toch al volgeplande schooljaar. Er wordt scherper in de gaten gehouden of de diverse locaties synchroon de regels qua inhalen etc hanteren. Het inhalen wordt gecoördineerd: niet elke docent moet maar zorgen voor een lokaal en een tijdstip. Er is per locatie duidelijk op welke dag in de week er toetsen worden ingehaald; waar dat gebeurt en wie daar surveilleert. Mocht er op dit moment behalve op LH, ook op Leiderdorp en Rijnsburg sprake zijn van zich suf regelende wiskunde docenten, die elke keer opnieuw inhalers moeten inplannen en begeleiden, dan worden die van een niet geregistreerd maar tijd vretende klus bevrijd. Op locatie Kagerstraat is het inhalen al gecoördineerd. Door het leerjaar van 1 VMBO/HAVO te herzien op basis van doorlopende leerlijnen, en het systematisch herschrijven van de leerjaren 2VMBO en 3VMBO, eventueel ook die van de HAVO klassen, verhoog je het rendement per schooljaar. Je voorkomt de nu voortdurend optredende hiaten in de doorlopende leerlijn die veroorzaakt worden door tijdgebrek.
Door de hulplessen en de rekenlessen direct aan te sluiten aan de lesstof, krijgt school meer rendement uit ieders gezamenlijke inspanningen. Het gebeurt zeer regelmatig dat er rekenlessen worden gegeven door docenten die alleen maar rondlopen en het decimale stelsel niet begrijpen. Deze mensen “voelen “ook niet hoe de rekenproblemen zo aangepakt kunnen worden, dat er direct profijt genoten wordt. Hulplessen die qua rendement het 0 punt naderen. Door docenten die de lesstof “af”krijgen door de leerlingen trucjes aan te leren. In de eerste klas een trucje aangeleerd betekent in de tweede klas enorme problemen.
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
Door de huidige tijdsdruk is er geen integrale aanpak van HAVO stof. Met alle gevolgen van dien.
Dit alles is zonde van tijd, geld en inspanning. Het ondergraaft het vertrouwen in school en zorgt voor slechte reclame in het mond tot mond circuit. Ouders van eerste klassers worden relatief vaak om ervaringen gevraagd door ouders wiens kinderen in groep 7 en 8 van de basisschool zitten. In mijn afgelopen jaar aangeleverde plan VMBO is al beschreven hoe door de organisatie van de lessen iets strakker aan te sturen, er veel rust en opnieuw hoger rendement gecreëerd kan worden.
Uitwerking: Inventarisatie onderwerpen en beschikbare paragrafen. Splitsen van plukjes stof. Opnieuw rijgen van lesstof. Met als doel een dekkend leerplan te maken, 10 proefwerken als uitgangspunt te nemen. De so momenten school breed in het leerplan vast te leggen. De normering van de so’s school breed gelijk te trekken en de proefwerken niet meer lopende het schooljaar te schrijven. Duidelijker dan dit moment de dubbele opleiding VMBO HAVO vorm te geven.
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
boek
Aug/sept 1.1;(1.2;1.3); 1.4;(1.5;1+par) (3.1;3.2) ;3.4/3.5; (7.1;7.2;7..3) ;7.4;7.5; 7+par
Wis stof
Basis wiskunde Tekenen Plaats bepalen
rek les
Bewustwording Soorten getallen Getallenlijn Standaard rekenen getalbegrip
okt (5.1;5.2);5.4; 5+par (10.1;10.2); 10.3;10.4 10+par: I prisma Maten inhoud
Maten Oppervlakte Inhoud Omrekenen Liters gewichten
nov 2.1;2.2;2.3 ;2.4; +par ;4.2;4.4 4+ par: kwadraten
dec Keuze menu ( is toegepaste Wiskunde oftewel een PO’tje. Bevordert teamwerk en breekt de sleur.)
Procenten Verhoudingen
Afronden decimaal Procenten Procenten Handige Procenten schaal
jan 8.1;8.2;8.3 8.4;8.5; 11.3;11.4; 11.5;
feb Keuze menu
Rommelige maand ivm feestdagen; ideaal om de verhoudingen extra te doen, terwijl de lessen wiskunde een PO’tje doen.
april (12.1;12.2); 12.3;(12.4; 12.5;) 12+par
mei (13.4;13.5) 13+ par
hoeken
Vlakke figuren
H11
HAV O 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 14.+ 14.++ 14.+++
13.1; 13.2; 13.3
Schatten Schaal berekening
grafieken
Rek. volg Rek. regels
11.4 11.5 11. + 11.++
MAVO Basis/ hfd rek
2 groepen vormen MAVO / HAVO .
Aangezien er zowel wiskunde boeken als rekenboeken als een digitale rekenmethode in gebruik zijn, heb ik geen exacte boekparagrafen opgegeven voor de rekenlessen. Het moet eerst duidelijk zijn welke methode aangehouden moet worden. Digitale vorm heeft de voorkeur: in dat programma worden directe foutenanalyses meegeleverd. scheelt veel handwerk. Tussen haakjes betekent: deze paragrafen kunnen samen in 1les. R+ betekent: wiskundestof tijdens de rekenles HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
juni
6+par Rekenregels rekenpijlen
Verhoudingen Verhoudingen Verhoudingen Terug naar 1
mrt 6.0; (6.1; 6.3;) 6.2; 6.4;6.5
Havo +++++
MA basi rek
W en R per rij tegelijk ingevuld: wiskunde les is theorie; rekenles is rekentoepassing of rekenles is ondersteunend. BIJLAGE Rekenen
stof
Havo stof
Wis
afronden
Rek R
H2: verhoudingen
Rekenen met verhoudingstabel
W
R
H2: verhoudingen
Rekenen via 1
W
R
H2: verhoudingen
+ Uitgebreide verhoudingstabel
W
H2 : Procenten
Berekenen
W
R
H2 : Procenten
Procenten >>>>> aantallen
W
R
H4: decimalen
Aflezen/schatten
R
H4: decimalen
Delen en verdelen
R
H5: lengte, omtrek, oppervlakte
Maten schatten
R
H5
schaalberekeningen
R
H5: lengte, omtrek, opp.
Lengte en omtrek
W
H5: lengte, omtrek, opp.
Oppervlakte
W
H5: lengte, omtrek, opp.
Maten omrekenen
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
R
H5: lengte, omtrek, opp.
+ Inlijsten/opp driehoek
W
H10: inhoud
Inhoudsmaten
W
H10: inhoud
Benoemen wiskundige lichamen
W
H10: inhoud
Werken met liters
H10: inhoud
Berekenen inhoud lichamen
H10: inhoud
Omrekenen inhoudsmaten
R W R
H10: inhoud
+ inhoudsmaten ml; cl; dl
H10: inhoud
+inhoud prisma
R W
H9: negatieve getallen
kennismaking
R
H9: negatieve getallen
Optellen en aftrekken
R
H9: negatieve getallen H4: breuken
+ vermenigvuldigen en delen Herhalen basisschool
H4: breuken H4: volgorde bij berekeningen H4:
R R
+ Vermenigvuldigen en delen
R
kennismaking
R + kwadraten
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
W
R
Meetkunde H1: kijk lijn
WIS REK W
Evenwijdig; snijpunt
H1: rooster, gebruik geo driehoek H1: loodrecht
W
H1: tekenen
W
W
H1
+tekenen
W
H3: richt en afst
Kaart + schaal
W
H3: richt en afst
Coördinaten
W
H3: richt en afst
Assenstelsels
W
H3:
+ richting en afstand
W
H7: ruimtefiguren
Benoemen lichamen
W
H7: aanzichten
Ervaren praktijk >>> theorie
W
H7: tekenen/uitslagen H7:
W + Cilinder en piramide
W
H12: hoeken
Hoeken vergelijken
W
H12: hoeken
Recht, scherp, stomp
W
H12: hoeken
Koersen en graden
W
H12: hoeken
Hoeken meten
W
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
H12: hoeken H12: hoeken
Hoeken tekenen
W + afstand tussen twee evenwijdigeW lijnen
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
WIS REK W
H13: vlakke figuren. Patronen, symmetrie
Spiegelsymmetrie
H13: vlakke figuren. Patronen, symmetrie
Bijzondere drie- en vierhoeken
W
H13: vlakke figuren. Patronen, symmetrie
Draaisymmetrie
W
H13: vlakke figuren. Patronen, symmetrie
Samen 180
W
H13: vlakke figuren. Patronen, symmetrie
Samen 360
W
H13: vlakke figuren. Patronen, symmetrie
+ hoeken berekenen
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
W
Analyse H8: berekeningsvolg, rekenregels H8: berekeningsvolg, rekenregels H8: berekeningsvolg, rekenregels H8: berekeningsvolg, rekenregels H8: berekeningsvolg, rekenregels H8: berekeningsvolg, rekenregels H11: formules H11: formules H11: formules H11: formules
Berekeningsvolgorde
WIS REK W R
rekenregels
W
R
Pijlenkettingen
W
R
Regels maken
W
R
Grafieken bij pijlen en kettingen
W
R
+ vergelijkingen met dubbele tabel Formules maken Werken met formules Formules kiezen + grafieken bij formules + formules bij grafieken
H11: formules H14: formules H14: formules H14: formules H14: formules H14: formules H14: formules H14: formules H14: formules
Formules en vergelijkingen Formule en pijlenketting Omkeren pijlenketting Vergelijkingen Vergelijking oplossen
HB_onderbouwing Hupkens_uitwerking leerlijn wiskunde _rekenen_1 VMBO
W
W W W W W R+ R+
+ formules korter + bordjes leggen + oplossing afronden/praktische toepassing antwoord
R+ R+ R+ R+ R+ R+