Hartelijk dank. Irene Stok, diaconaal consulent PKN, secretaris a.l Diaconaal Platform Gouda

Page 1 of 1

Kok, Martien Van:

Mul, Karin namens Secretariaat Griffie donderdag 30 juli 2009 9:04 Verzonden: Aan: Dellepoort, Paul; Kok, Martien Onderwerp: FW: Onderzoek Movisie kerk&wmo 2009 gemeenle

gouda

Hallo Paul/Martien, Willen jullie deze brief + bijlage als ingekomen post behandelen?

’Ingekomen

b.v.d., .Afdeling groet, Karin .....Oorspronkelijk bericht ..... Van: diaconaal consulent [mailto:[email protected] Verzonden; woensdag 29 juli 2009 15:07 Aan; Secretariaat Griftìe Onderwerp; Onderzoek Movisie kerk&wmo 2009

Afdoen~.[~ r"t ~tfU,.,(~~-’LO f~ Archlef dd. voor: ~ Paraaf ’ ~Naam

Beste griffier, Zoudt u zo vriendelijk willen zijn om deze e-mail door te sturen naar de burgemeester en wethouders en alle gemeenteraadsleden ?

Hartelijk dank. Irene Stok, diaconaal consulent PKN, secretaris a.L Diaconaal Platform Gouda Geachte burgemeester, wethouders en gemeenteraadsleden van Gouda, Graag beveel ik bijgevoegd onderzoek bij u aan. Het betreft een onderzoek in de gemeente Utrecht naar de mogelijkheden van de kerken binnen de Wmo. In de bijlage vindt u de samenvatting van dit onderzoek. Voor uw informatie: In Gouda bestaat al een paar jaar een Diaconaal Platform. Als u meer over dit platform wilt weten, zouden wij graag een afspraak met u maken. Vriendelijke groeten, Irene Chr. Stok, diaconaal consulent PKN, secretaris a.i. Diaconaal Platform Gouda Oosthaven 31-C 2801 PD Gouda 0182-537122 [email protected]

*** eSafe heeft deze mail gecontroleerd op kwaadaardige inhoud. *** *** BELANGRIJK: Open geen bijlages van onbekende afzenders.

30-7-2009

Kansen van kerken binnen de Wmo in Utrecht Samenvatting van het inventariserend onderzoek naar de mogelijkheden die de Wmo biedt aan kerken om de participatie van burgers in de stad Utrecht te bevorderen De samenvatting

Kansen van kerken binnen de Wmo in Utrecht Samenvatting van het inventariserend onderzoek naar de mogelijkheden die de Wmo biedt aan kerken om de participatie van burgers in de stad Utrecht te bevorderen De samenvatting

Auteur(s) Projectleider Datum © MOVISIE

Rianne Morren, Ageeth Weelink Wiebe Blauw Utrecht, juni 2009

MOVISIE Kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling MOVISIE is hét landelijke kennisinstituut en adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkeling. We bieden toepasbare kennis, adviezen en oplossingen bij de aanpak van sociale vraagstukken op het terrein van welzijn, participatie, zorg en sociale veiligheid. In ons werk staan vijf actuele thema’s centraal: huiselijk & seksueel geweld, kwetsbare groepen, leefbaarheid, mantelzorg en vrijwillige inzet. We investeren in de kracht en de onderlinge verbinding van burgers. We doen dit door maatschappelijke organisaties, overheden, maatschappelijk betrokken bedrijven en burgerinitiatieven te ondersteunen, te adviseren én met hen samen te werken. Lokaal of landelijk, toegesneden op het vraagstuk en de organisatie. Zo kunnen deze organisaties en hun professionals hun werk voor de samenleving zo goed mogelijk doen. Kijk voor meer informatie op www.movisie.nl.

COLOFON Auteur(s): Rianne Morren, Ageeth Weelink Projectleider: Wiebe Blauw Projectnummer: P8023 Datum: Utrecht, juni 2009 © MOVISIE Bestellen: www.movisie.nl

mOVISIE

1 Inleiding MOVISIE volgt de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in Nederland in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). In deze samenvatting van het onderzoek ’Kansen van kerken binnen de Wmo in Utrecht’ leest u over de resultaten van een onderzoek naar de rol van de kerken binnen de civil society in de gemeente Utrecht. Aan dit onderzoek hebben 49 Utrechtse kerken, 14 gemeenteraadsleden, de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Utrecht en de Vrijwilligerscentrale Utrecht meegewerkt. Dat het de moeite waard is om als gemeente te kijken welke rol de kerken kunnen vervullen blijkt uit de resultaten van het onderzoek naar het maatschappelijk rendement van de Protestantse Gemeente in Utrecht (Van der Sar, 2004). Op grond van een inventarisatie van het aantal uren dat vrijwilligers besteden aan diverse taken berekende Van der Sar voor de gemeente Utrecht hoeveel uren hieraan anders besteed zouden zijn door professionals uit de thuiszorg, het maatschappelijk werk en de jeugdzorg. Van der Sar kwam tot de conclusie dat - alleen al voor de gemeente Utrecht - de kerkgemeenten en kerkelijke stichtingen met hun activiteiten een maatschappelijk rendement genereren van bijna acht miljoen euro. Wanneer alle vrijwillige en professionele uren betaald hadden moeten worden tegen uurtarieven van professionals, had er bijna 16 miljoen euro besteed moeten worden. De Wet maatschappelijke ondersteuning beoogt de deelname van alle burgers aan de samenleving. Kerken vormen als onderdeel van de civil society een van de verbanden waarin burgers passief of actief participeren. Tot nog toe lijkt het er echter op dat gemeenten de civil society nog nauwelijks betrekken bij het uitvoeren van de Wmo. De gemeente Utrecht vormt hierop geen uitzondering, blijkt uit het MOVISIEpraktijkonderzoek.

mOVISIE

2

De onderzoeksvraag

In dit onderzoek staan twee onderzoeksvragen centraal: 1. Welke mogelijkheden biedt de komst van de Wmo aan kerken om de maatschappelijke participatie van burgers in de stad Utrecht te bevorderen? 2. Hoe kunnen de gemeente Utrecht en de kerken deze mogelijkheden maximaal benutten? De kerken in Utrecht doen veel op maatschappelijk gebied. De gemeente zegt de kerken te willen betrekken in haar beleid, maar heeft tot nog toe weinig zicht op wat de kerken precies doen. Hierin lijkt de Wmo, langzamerhand verandering te brengen. Kerken zijn bezig met het vormen van een diaconaal platform om samen te werken op diaconaal vlak. Hierin zoeken zij ook aansluiting bij de Wmo. De gemeente lijkt meer zicht te krijgen op wat de kerken doen en zoekt naar manieren om de kerken meer bij de Wmo te betrekken.

mOVISIE

3

Wmo als brug

Het lijkt erop dat de Wmo als brug kan fungeren tussen wat de kerken bieden en wat de gemeente vraagt. De uitkomsten van dit onderzoek laten zien dat kerken veel te bieden hebben voor de samenleving in Utrecht. Het is van belang dat de kerken en de gemeente allebei stappen ondernemen om elkaars vraag en aanbod beter te leren kennen en dat zij afspraken maken over de rol van de kerken binnen de Wmo in Utrecht. De gemeente Utrecht erkent dat zij op dit moment nog te weinig oog heeft voor de inzet van al haar burgers in de stad. In haar beleid geeft zij aan dat zij in de komende periode stappen moet zetten om de verborgen krachten te leren kennen en aan te boren. In de uitvoeringsnotitie waaraan de gemeente momenteel werkt, zal zichtbaar moeten worden hoe de gemeente dit gaat vormgeven. De stap van weten naar doen zal de gemeente nog moeten maken. Vier partijen in de gemeenteraad geven aan dat de gemeente belangrijke deelnemers van de civil society, voornamelijk organisaties die ’onzichtbaar’ vrijwilligerswerk doen, zoals migrantenorganisaties, kerken en moskeeën, nu niet bereikt. Daarom hebben zij een motie ingediend om de ’open uitnodiging’ (het instrument waarmee de gemeente vrijwilligersorganisaties uitnodigt om subsidie aan te vragen voor het vrijwilligerswerk dat zij doen) ’meer dan een brievenbus’ te laten zijn. Zij spreken de noodzaak uit voor het oprichten van een verzamelpunt, informatiepunt, doorgeefluik en centrum voor vraag en aanbod en advies. Deze motie is aangenomen. Scheiding van kerk en staat? Ondanks de secularisering is de betrokkenheid van kerken bij de maatschappij nog steeds groot. Meer dan 75% van de kerken is maatschappelijk betrokken, zonder daarvoor grootscheeps een beroep te doen op subsidies (minder dan 25% van die 75%) en nauwelijks vanuit de Wmo-voorzieningen. Ze willen er zijn voor alle burgers en niet alleen voor kerkleden. Kerken moeten kritisch nadenken over hun diaconale taak en hoe ze deze willen vormgeven als kerk. Hierbij is het, als het gaat om de Wmo, van belang dat zij een onderscheid maken tussen hun diaconale en hun missionaire taak. De scheiding van kerk en staat kan met meer nuance benaderd worden en hoeft geen belemmering te zijn voor de gemeente om kerken en hun aanbod in te zetten voor de Wmo. Afstemming tussen kerk en gemeente Mogelijke manieren om de activiteiten van de kerken en het beleid van de overheid op elkaar af te stemmen zijn: 1. de Wmo-relatie in kaart brengen met bijvoorbeeld een sterkte-zwakteanalyse; 2. kerkelijke activiteiten en hun doelen in kaart brengen, zodat deze inzichtelijk en bruikbaar zijn voor zowel de kerken als de gemeente. Voor de kerken is het van belang te weten hoe zij de activiteiten het best kunnen formuleren en waar aanpassing of samenwerking nodig is om in lijn te zijn of te komen met de gemeente. Voor de gemeente is het van belang te weten wat er al gebeurt en welke kennis voorhanden is, welke mogelijkheden en vragen er zijn en op welke manier de activiteiten passen binnen de beleidsplannen; 3. de gemeentelijke beleidsagenda in kaart brengen, zodat deze inzichtelijk en bruikbaar is voor zowel de kerken als gemeente.

mOVIS!E

4

Welke (on)mogelijkheden?

Er lijken mogelijkheden te liggen voor kerken om mee te doen met of ondersteuning te krijgen vanuit de Wmo, zoals de ’open uitnodiging’. Vanuit de kerken Opvallend is dat veel kerken met hun activiteiten streven naar het signaleren en bereiken van wat de gemeente Utrecht noemt de ’moeilijk bereikbare groepen’. Dit zijn taken die de gemeente Utrecht belangrijk vindt en waarvoor zij een belangrijke rol ziet weggelegd voor kerken. Kerken willen deelnemen aan de Wmo, omdat ze veel te bieden hebben en omdat het tot meer samenwerking leidt. Ook denken ze dan meer te kunnen doen op maatschappelijk gebied. Kerken die niet willen deelnemen aan de Wmo, geven veelal als reden dat ze denken dat ze niet voldoende leden hebben of dat hun leden hiervoor te oud zijn. Ook willen kerken onafhankelijk blijven en vrezen ze voor veel extra regelwerk. Om als kerken en gemeente beide nut te hebben van de Wmo verwachten kerken van de gemeente dat zij meer informatie verstrekken over de Wmo en dat zij meer bereid zijn tot samenwerken. De ondervraagde kerken zien kansen voor zichzelf en andere kerken binnen de Wmo als zij bereid zijn om mee te doen, zich te verdiepen in de samenleving en in de Wmo, en als kerken samenwerken met elkaar. Ongeveer 90% van de kerken geeft aan samen te willen werken in het Diaconaal Platform in oprichting. Iets meer dan de helft van de ondervraagde kerken werkt (weleens) samen met andere kerken. De kerken hebben vooral behoefte aan informatie over de verantwoordelijkheden en de rol van de kerk en over de juridische en financiële gevolgen van de Wmo. Vanuit de gemeenteraadsleden Vijf van de 14 raadsleden zeggen dat hun partij contact heeft gehad met kerken. Zij noemen vooral contacten met organisaties als Stichting Present, Stichting Youth for Christ, het Wmo-platform voor kerken en de Utrechtse Stedelijke Raad van Kerken (URSK). Vijf andere raadsleden hebben de mate van maatschappelijke participatie van kerken zien veranderen sinds de komst van de Wmo. De negen andere raadsleden hebben dit niet opgemerkt. Het gros van de raadsleden zegt bereid te zijn tot het ondersteunen - in materiële en/of immateriële zin - van kerken vanuit de Wmo. Scheiding van kerk en staat vormt geen belemmering. Wel stellen zij dan voorwaarden. Zo moet de activiteit passen in het gemeentelijk beleid en een bijdrage leveren aan het doel en de doelgroep van de Wmoo Ook moet de activiteit in een concreet plan zijn beschreven en wordt de subsidieaanvraag bij voorkeur ingediend door een stichting. Financiële ondersteuning wordt bij voorkeur geboden via de ’open uitnodiging’, het accommodatiebeleid en de leefbaarheidsbudgetten. De Wmo is overigens niet de enige grondslag waarop kerken materiële of immateriële steun kunnen krijgen van de gemeente. Andere bronnen zijn: het steunprogramma voor achterstands- (of kracht)wijken, integratie, re-integratie, gezondheidszorg en onderwijs, monumentensubsidie en collectes van kerkleden zelf. Advies aan de kerken Kerken krijgen het advies zich duidelijker te presenteren en een gezamenlijk contactpunt in het leven te roepen voor het afstemmen van vraag en aanbod in de zorg. Ook is het raadzaam voor kerken contact te zoeken met het Vrijwilligershuis en de activiteiten voor alle burgers toegankelijk te maken. Tenslotte krijgen kerken ook het advies om niet te concurreren met welzijnsorganisaties en andere organisaties waar beroepskrachten werken.

mOVISIE

Acties van de gemeente De Wmo kan door de gemeente en kerken maximaal worden benut als de gemeente: 1. overleg regelt; 2. contact onderhoudt; 3. beleid vormt; 4. de subsidievoorwaarden duidelijk maakt; 5. financiën verstrekt; 6. het Vrijwilligershuis mogelijk maakt; 7. toegankelijker is voor de vraag en het aanbod van de kerken; 8. de inzet van kerken stimuleert; 9. waardering uitspreekt voor de inzet van kerken; 10. meer gebruik maakt van de kennis en inzet van de kerken; 11. mensen die een bijstandsuitkering ontvangen meer stimuleren tot het doen van vrijwilligerswerk. Drie van de zeven hiernaar gevraagde raadsleden staan niet afwijzend tegenover het inpassen van activiteiten van kerken in het beleid van de gemeente Utrecht. De raadsleden van twee partijen geven aan dat kerken geen specifieke aandacht krijgen; zij zouden zélf moeten kijken hoe zij in het beleid passen. Eén partij geeft aan zich in te zetten voor een Wmo-contactpunt, waardoor ook de mogelijkheden van kerken beter in te passen zijn in het beleid. Eén raadslid weet dat er geen vertegenwoordiger namens de kerk in de Wmo-cliëntenraad zit, maar hij ziet hiervan wel de meerwaarde in. 11 van de 13 raadsleden vinden dat het diaconaal platform meerwaarde biedt. Het samenwerkingsverband kan de samenwerking tussen kerken bevorderen en geeft de mogelijkheid om één vuist te maken. Voor de gemeente is het ook makkelijker om één overlegpartner te hebben. Er is weinig draagvlak voor financiering van zo’n platform vanuit de gemeente, maar er zijn raadsleden die er onder voorwaarden geld in zouden willen steken. Vanuit de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling De DMO heeft bij het opstellen van de beleidskaders gemerkt dat kerken veel doen en dat zij door hun fijnmazige netwerk verschillende kwetsbare burgers eerder bereiken dan verschillende welzijnsorganisaties die de dienst al langer kent. De DMO heeft nog geen overzicht van wat kerken doen, maar zou dit graag anders zien. Voor informatie, advies of ondersteuning kunnen kerken zich wenden tot de Vrijwilligerscentrale, het Vrijwilligershuis, de wijkbureaus en wijkloketten. Kerken moeten hiertoe ook zelf actie ondernemen. Bovendien moeten zij niet alleen beschikken over kennis van de ’open uitnodiging’, maar ook van prestatieveld 6 van de Wmo, de AWBZ en Wwb, om burgers hierover te kunnen informeren. Evangeliseren als doel zien zij als irrelevante informatie bij een subsidieaanvraag. Alle drie de ondervraagde medewerkers geven aan dat subsidieverstrekking vanuit de Wmo aan kerken mogelijk is. De DMO is positief over het Wmo-platform voor kerken. Dit kan het contact met de gemeente bevorderen en de samenwerking tussen de kerken onderling. Het aanstellen van één contactpersoon namens alle deelnemende kerken zou vanwege het grote potentieel aan vrijwilligers dat deze persoon vertegenwoordigt, misschien vanuit de Wmo bekostigd kunnen worden.

mOVISIE

5

Aanbevelingen

Aan de kerken

Elke kerk moet bij zichzelf nagaan of en hoe zij zich wil inzetten voor de samenleving. Hierbij is overleg met andere kerken raadzaam.

Volg het beleid van de gemeente en ga na welke rol je als kerk hierin kunt vervullen. Verzamel, als groep kerken of individueel, informatie over de Wmo en zoek contact met de gemeente. Denk hierbij ook aan contacten binnen de wijk.

Wees je bewust van wat je te bieden hebt als kerk. Presenteer jezelf, maak bekend wat je te bieden hebt. Laat je niet afschrikken door de (onterechte) zorg van mensen dat de scheiding van kerk en staat in het gedrang kan komen.

Een platform kan een rol spelen in het informeren, adviseren en ondersteunen van kerken. Een )latform kan voor de gemeente een gesprekspartner zijn en voor kerken een manier om zicht te houden op het beleid van de gemeente en de ontwikkelingen in de maatschappij. Ondersteun samen de kleinere kerken en kerken met oudere leden. Denk bij samenwerking ook aan samenwerking met christelijke organisaties.

Voldoe bij het indienen van een aanvraag aan de gestelde voorwaarden. Houd de evangeliserende activiteiten en de bekostiging ervan gescheiden van de activiteiten met een maatschappelijk doel. Let hierbij op het doel van de activiteit en de motivatie voor het uitvoeren ervan.

mOVISIE

Creëer een platform om samen te werken op diaconaal vlak. Stel één contactpersoon aan die de relatie met gemeenten kan onderhouden

Maak een ’kerkelijke kaart’, een overzicht van alle activiteiten die kerken uitvoeren op maatschappelijk gebied. Benoem hierbij eventueel ook de doelen van de activiteiten.

Leg de kerkelijke kaart naast het beleid van de gemeente om te bekijken welke mogelijkheden er zijn voor kerken. Denk hierbij ook aan de mogelijkheden per wijk.

De Wmo is een kaderwet en erg afhankelijk van ontwikkelingen in de maatschappij, bijvoorbeeld de vergrijzing en de financiële crisis. Dit kan steeds weer nieuwe ’mogelijkheden’ bieden voor kerken.

m ov IS lE

Aanbevelingen aan de gemeente

Ga na wat voor maatschappelijke activiteiten kerken zoal uitvoeren. Neem kerken serieus wat betreft hun aandeel binnen de civil society. Geef de kerken hiervoor de erkenning en waardering. Benader de kerken, want kerken zijn grotendeels actief vanuit groepen binnen hun kerk.

Zorg dat duidelijk is in het beleid van de gemeente wat de rol van de kerken kan zijn. Informeer, adviseer en ondersteun de kerken. Maak duidelijk aan welke criteria hun subsidieaanvragen moeten voldoen. Neem een ’outreachende’ houding aan.

Betrek kerken bij het vormgeven van het uitvoeringsbeleid van de Wmo en de uitvoering hiervan. Maak beleid op hoe je als gemeente wilt om gaan met de rol van kerken in de maatschappij.

Wijs één duidelijk aanspreekpunt binnen de gemeente aan. Structureel contact met de kerken is belangrijk

Maak voor kerken een overzicht van de mogelijkheden die zij hebben om een bijdrage te leveren binnen het beleid van de gemeente

mOVISIE

Leg het beleid van de gemeente naast de kerkelijke kaart om te bekijken welke mogelijkheden er zijn voor de kerken. Denk hierbij ook aan de mogelijkheden per wijk. Informeer de kerken over de mogelijkheden. Stimuleer en ondersteun hen waar nodig bij de uitvoering

De Wmo is een kaderwet en erg afhankelijk van ontwikkelingen in de maatschappij, bijvoorbeeld de vergrijzing en de financiële crisis. Dit kan steeds weer nieuwe ’mogelijkheden’ bieden voor kerken die de participatie van de burger binnen de stad Utrecht willen bevorderen.

mOVISIE

Bijlage: Inzet van gemeente Utrecht en de activiteiten van kerken in Utrecht weergegeven aan de hand van de negen prestatievelden van de Wmo In onderstaande tabel wordt de activiteiten weergegeven die aansluiten bij de inzet van de gemeente. De schuin gedrukte activiteiten geven activiteiten aan die de kerken nu nog niet organiseren, maar in de toekomst graag zouden willen vormgeven, mogelijk in samenwerking met de gemeente Utrecht.

Inzet gemeente 1. Het stimuleren van de civil society door ondersteuning en stimuleren met geld, kennis en accommodatie. 2. Het ontwikkelen en faciliteren van sociale en fysieke voorzieningen: jongerenwerk, wijkgerichte inburgeringstrajecten en accommodatie. 3. Het voorkomen en tegengaan van discriminatie: integratie initiatieven. 4. Het voorkomen en bestrijden van sociaal isolement: geestelijke ondersteuning, armoedebestrijding en taalcursussen. 5. Het stimuleren van maatschappelijk betrokken ondernemen: (ver-) huren van accommodaties. Activiteiten van de kerken 10 x Activiteiten voor ouderen en het bezoeken van ouderen. 7 x Bezoekwerk in wijk, ziekenhuis, huisgebondenen en eenzamen. 4 x Sport, Spel, zang en muziek. 5 x Studie budgetbeheer, budgethulp, financiële ondersteuning en administratieve hulp. 7 x Activiteiten speciale feestdagen: Palmpasen, optocht, Candle light Christmas, kerstmusical, Summer event, feestavond, sinterklaasfeest, oudejaarsavond en kerstpakketten. 6 x Maaltijden voor alleenstaanden, ouderen, daklozen, of maaltijden met een speciale thema. 2 x Voedselbank in Utrecht. 3 x Open huis: inloop, programma en maaltijden. 11 x Themabijeenkomsten, tentoonstellingen, conferenties: homoseksualiteit, dakloosheid, kunst, informatie, milieu, ouderen en buren. Ook creatieve bijeenkomsten en informatie bijeenkomsten. 5 x Activiteiten voor jongeren, o.a. dans, muziek, scouting en Youth for Christ in de wijk. 4 x Specifieke activiteiten voor vrouwen: workshops, high tea, relaties en thema’s. 2 x Opbouwen van een duurzame relatie (en gezinnen), voor vrouwen, mannen en gezinnen. Het organiseren van een Mariage course. 2 x Aanbieden van kleding of kledingwinkel. Activiteiten van de kerken (vervolg) 5 x Concerten. 5 x Openstelling bezichtiging kerkgebouw en verhuur kerkgebouw. 2 x Koffiedrinken/ontmoeting na de zondagsdienst. 1 x Nederlandse les geven aan buitenlandse vrouwen. 1 x Taalcursus voor allochtone mensen. 1 x Busreizen. 1 x Persoonlijke pastorale ondersteuning in moeilijke omstandigheden.

mOVISIE

1 x Actief via Stichting HiP. 1 x Speciale thema avonden over bijvoorbeeld eenzaamheid, depressie of genezing 1 x Fruitmanden. 1 x Aanspreekpunt in de maatschappij. 1 x Maatschappelijke projecten in de stad. 1 x Kennismaken met nieuwe bewoners in de wijk. 1 x Verwijzing voor kerkelijke opvang. 1 x Praktische hulpverlening. 1 x Gerichte activiteiten in de wijk. 1 x Signaleren en geven van informatie: kerk te zijn in de wijk. 1 x Het organiseren van wijkfeesten. 1 x Onze bouwplannen willen we koppelen aan maatschappelijke doelen.

Inzet gemeente: 1. Aanbieden vraaggericht en aansprekend vrijetijdsbesteding: vergroten van sociale vaardigheden en weerbaarheid. 2. Ondersteunen in de schoolcarrière. 3. Stimuleren van een gezonde leefstijl bij kinderen: sporten en gezonde voeding. 4. Vergroten opvoedingsvaardigheden en ouderbetrokkenheid. 5. Effectief signaleren, toeleiden en hulpverlenen. 6. Gerichte aanpak van overlastclevende jongeren en preventie jeugdcriminaliteit en overlast. Activiteiten van de kerken 3 x Bijeenkomst over opvoeding (cursus)en het opbouwen van een duurzame relatie en gezinnen. 8 x Jongerenwerk: scouting, minder validen, dans en muziek. 1 x Speciale thema avonden over bijvoorbeeld eenzaamheid, depressie en genezing. 1 x Kinderactiviteiten praktische hulpverlening. 1 x Aanspreekpunt in de maatschappij. 1 x Huiswerkbegeleiding.

Inzet gemeente: 1. Eén loket functie. 2. Goede bereikbaarheid. 3. Vraaggerichte en proactieve cliëntondersteuning. Activiteiten van de kerken: 1 x Ondersteuning, advies en begeleiden van mensen, bijvoorbeeld bij een sterfgeval. 1 x Speciale thema avonden over bijvoorbeeld eenzaamheid, depressie of genezing. 1 x Gespreksgroepen (themagroepen, wijkavonden, et cetera) 1 x Diaconale ondersteuning (budgethulp, financiële steun en administratieve hulp. 1 x Aanspreekpunt in de maatschappij. 1 x Bijeenkomsten, informatie, studie en kunst. 1 x Raad en daad. 1 x Themabiieenkomst Altzheimer (toneelstuk Thomas Borggreve).

mOVISIE

Inzet gemeente: 1. Het stimuleren van nieuwe vormen van vrijwillige inzet. 2. Het realiseren van voldoende toegankelijke ondersteuning van vrijwillige inzet door: ¯ Oprichting Vrijwilligershuis. . Deskundigheidsbevordering. ¯ Vermindering regelgeving voor vrijwilligers. ¯ Een toegankelijker gemeentelijk subsidiebeleid. 3. Het versterken van de ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers, door: ¯ Ondersteuning jonge mantelzorgers. ¯ Ondersteuning buddyzorg. ¯ Ondersteuning bezoekdienst. ¯ Bevorderen deelname aan respijtweekenden. ¯ Vergemakkelijken van participatie in de samenleving van mantelzorgers. Activiteiten van de kerken: 6 x Bezoekwerk: ziekenhuis, huisgebondenen, gevangenisbezoek, wijkbezoeken en eenzamen bezoeken. 2 x Mantelzorg. 4 x Bezoek aan ouderen. 1 x Openhuis. 9 x Ondersteuning van en via: PCI, Caritas, Stichting Present, Stichting HiP, Stichting Corantijn actief, Woord en Daad, Raad en Daad, Scharlakenkoord, Organisatie Leergeld, maatjesprojecten eenzamen, Youth for Christ en stichting noodopvang/daklozen en asielzoekers. 2 x Themabijeenkomst Altzheimer (toneelstuk Thomas Borggreve) en laatste levensfase in een hospice. 1 x Verzorgingshuis helpen eten geven en bezoeken afleggen. 1 x Aanspreekpunt in de maatschappij. 1 x Gespreksgroepen (themagroepen, wijkavonden, et cetera) Prëstatieïield 5 Be~orderën deeiha~ë ~määtSChäppelijk Ve~këer ~en: ~eifstand ig fünctiöiiërëm Inzet gemeente: 1. Toegankelijkheid van de openbare ruimte en openbare gebouwen; 2. Toegankelijker maken van de website, leesbaarheid van gemeentelijke folders en het aanpassen van bushaltes. 3. Zorg in de buurt. Activiteiten van de kerken: 3 x Inloophuis. 3 x Budgetbeheer, schuldhulpverlening en financiële steun en administratieve hulp. 1 x Aandacht via bezoekwerk, koffiedrinken/ontmoeting. 1 x Praktische hu!p in de wijk(en). 1 x Aanspreekpunt in de maatschappij. 1 x Youth for Christ in de wiik. PréStatië~ëld 6 Vë~ienën indi~iduelë ~OOrtieningen Inzet gemeente: 1. Het realiseren van een omslag van product- naar vraaggerichtheid: , eenmalige vraagverheldering van de burger, ¯ versimpelde aanvraag procedures en , een hogere doorloopsnelheid. 2. Komen tot een consistent en samenhangend dienstenpakket, afgestemd op de behoefte van de

mOVISIE

burger. Activiteiten van de kerken: 3 x Diaconale ondersteuning (budgethulp, financiële steun, administratieve hulp, et cetera). 1 x Aanspreekpunt in de maatschappij. 1 x lnloophuis en programma’s.

Inzet gemeente; 1. Continuering vrijwillige inzet van.vrijwilligers, zoals van kerken, bij maatschappelijke opvangvoorzieningen. 2. Continuering en stimuleren van Iotgenotencontacten. 3. Continuering en stimuleren van maatjesprojecten. 4. Inzet op het dichten van hiaten in ketenzorg, zoals bij schuldhulpverlening en werk & dagbesteding. 5. Visie ontwikkelen laagdrempelige opvang. 6. Versterking van cliëntparticipatie en emancipatie. 7. Gerichte inzet op zwerfjongeren. 8. Voorkomen van huisuitzettingen door huurschuld. 9. Sluitende aanpakex-gedetineerden. 10. Voorkomen, signaleren en opvang bij huiselijk geweld. 11. Voorkomen, signaleren en opvang bij alcohol- en middelen misbruik. Activiteiten van de kerken: 5 x Bezoeken van gevangen en ex-gedetineerden onder andere het maatjesproject. 2 x Het geven van cursussen, begeleiding en uitbreiden van het pastorale werk aan ex-gedetineerden. Want er is een aantoonbaar verband tussen aandacht geven en terugval in de criminaliteit. 8 x Maaltijden voor dak en thuislozen en andere hulp. 1 x Tentoonstelling over dakloosheid. 4 x Speciale projecten zoals: mannenopvang, begeleidt kamer wonen, themabijeenkomst Altzheimer en activiteiten voor verstandelijke gehandicapten. 3 x Budgetbeheer, schuldhulpverlening en financiële steun en administratieve hulp. 2 x Stichting kerk en vluchteling en stichting noodopvang/daklozen en asielzoekers. 1 x Stichting Buitenlanders: het geven van juridische bijstand aan asielzoekers. Activiteiten van de kerken (vervolg): 1 x Aanspreekpunt in de maatschappij. 1 x Openkerk. 1 x Noodopvang huisvesten.