ANNA HUIS. Diaconaal Centrum Breda

ANNA HUIS Diaconaal Centrum Breda

ja a r ver sl a g 201 3

Inleiding

In 2013 was het Annahuis volop in beweging. Vele mensen wisten ons ook dit jaar weer te vinden, al dan niet met een vraag, idee of andere waardevolle bijdrage. De STRAATRAAD is uitgegroeid tot een niet weg te denken onderdeel van het Annahuis en is bezig met het oprichten van STRAATRAKKER, een dierenopvang voor honden van daklozen. Tegelijkertijd is er ook rust gekomen. Nu veel mensen de weg naar het loket Centraal Onthaal weten te vinden kan er extra aandacht geschonken worden aan hen die tussen de mazen van het vangnet van het Stedelijk Kompas, het Bredase beleid ten aanzien van dak- en thuisloosheid, vallen. Hierdoor staat onze functie als luis in de pels van de maatschappelijke instellingen weer op scherp.

COLOFON

Deze uitgave van het jaarverslag 2012 van het Annahuis verschijnt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de Stichting Annahuis, Diaconaal Centrum Breda. Foto’s: Archief Annahuis, Steven van Eck 1

Annahuis – jaarverslag 2013

Inleiding

Het Annahuis heeft drie belangrijke functies. Het jaarverslag is aan de hand daarvan ingedeeld:

III. Vertegenwoordiging Armen, verslaafden, dak- en thuislozen, mensen met psychische problemen, asielzoekers en illegalen worden binnen de samenleving hoe langer hoe meer gezien als een onaantrekkelijke doelgroep. Het Annahuis streeft er daarom naar hen te vertegenwoordigen en voor hun belangen op te komen waar zij zelf niet kunnen spreken.

I. Laagdrempelige ontmoetingsplek Het Annahuis is een laagdrempelige ontmoetingsplek met speciale aandacht voor mensen in een sociaal-maatschappelijk kwetsbare positie. Doel is de ontwikkeling van ieders kracht en talenten, zodat menselijke waardigheid gestalte krijgt. Opgebouwde kennis, ervar ingen en signalen draagt de gemeenschap van het Annahuis uit in het maatschappelijk en kerkelijk netwerk en bij bondgenoten in de stad. Gemeenschap: in het Annahuis ontmoeten mensen elkaar. Ze vormen een beeld van de ander, leren elkaar kennen en vertrouwen en kiezen er vaak voor zich aan elkaar te verbinden en zich in te zetten voor elkaar en voor het Annahuis. Zoals een bezoeker van het Annahuis tegen de beroepskrachten zei: “Jullie proberen de mensen te helpen, op kantoor, en dat is heel belangrijk, maar daarna komen de mensen bij ons en vangen wij hen op. Zij leren het meeste van ons, van wat wij te bieden hebben.”

Netwerk: De medewerkers van het Annahuis gebruiken de informatie, opgedaan in de ontmoetingen met mensen, om als voorbeeld in te zetten naar organisaties. Op deze manier kunnen zaken worden aangekaart en geïllustreerd in de verschillende maatschappelijke en kerkelijke netwerken waar het Annahuis deel van uitmaakt. Samenwerking gebeurt met verschillende organisaties en bondgenoten in de stad die optrekken met en zich inzetten voor dezelfde doelgroep.

II. Beweging van onderop Sinds de oprichting in oktober 1994 is het Annahuis uitgegroeid tot een ex pertisecentrum als het gaat om de wederkerige omgang met mensen in een kwetsbare positie en het opkomen voor hun belangen. De identiteit van het Annahuis is geworteld in armoedebewegingen als de ATD Vierde Wereldbeweging en netwerk DAK en de diaconale spiritualiteit van het christelijk geloof. Vanuit dit gedachtegoed beoogt het Annahuis een beweging van onderop te vormen in de Bredase samenleving. Het Annahuis biedt bijstand aan mensen die aan de zelfkant van de samenleving staan. Er wordt met hen gezocht naar ingang in de reguliere maatschappij zodat voor iedereen rechten toegankelijk zijn en plichten kunnen worden nagekomen. Daarnaast wordt samen met de mensen gezocht naar manieren om de beeldvorming over de zelfkant positief te beïnvloeden. Naar buiten: bezoekers worden gestimuleerd om eigen krachten en talenten te ontdekken en in te zetten, om zo actief vorm te geven aan hun leven in de samenleving. Hierbij worden ideeën serieus genomen en krijgen mensen de ruimte om hiermee aan de slag te gaan. Door zichtbaar te worden en naar buiten te treden gaan mensen symbool staan voor anderen met soortgelijke problemen en omstandigheden.

2

Anneke neemt afscheid, na bijna 20 jaar betrokken te zijn geweest bij het Annahuis. Foto: Gijs van Mourik

3

Hoofdstuk 1: Gemeenschap


I. GEMEENSCHAP

Basis van het Annahuis is de laagdrempelige en wederkerige ontmoeting. Na het karakteristieke ‘ding-dong’ van de deurbel wordt iedereen van harte welkom geheten. Vervolgens proberen medewerkers van het Annahuis de behoeften van de bezoeker te volgen. De ongedwongen huiselijkheid in het Annahuis is daarbij een belangrijk handelsmerk. De ontmoeting is voedingsbodem voor gesprek, voor signalering van armoede en sociale uitsluiting en voor verdere begeleiding.

a. Welkom In 2013 bezocht een diverse groep mensen het Annahuis: mannen, vrouwen, moeders met kinderen, jongeren, mensen met een migrantenachtergrond, illegaal, uit de wijk, de stad Breda of de regio, uit (Oost-)Europa, van een camping, met een verslaving of psychiatrische problemen, net vrij uit de gevangenis, kortom: afkomstig uit alle lagen van de bevolking. Sommige bezoekers komen bijna dagelijks, andere zoeken het Annahuis eenmalig op met een specifieke vraag. Vrijwel allen verkeren in een zeer kwetsbare positie. Ze zijn sociaal of economisch geïsoleerd geraakt en hebben veelal een lange geschiedenis achter de rug waarin uitval uit de gereguleerde samenleving geen incident is. Ze zijn vastgelopen in bureaucratie of bij hulpverlenende instanties. Vrijwel alle bezoekers vinden in het Annahuis een plek waar ze zich welkom en gehoord voelen. “Dat is jullie kracht: mensen verlaten het Annahuis ondanks de problemen vaak met een glimlach,” zei een bemoeizorgwerker van GGZ Breburg. Bezoekers vinden het Annahuis via via en soms na een doorverwijzing van de Straatwerkers van Stichting Maatschappelijke Opvang (SMO) of van andere organisaties uit het maatschappelijk en kerkelijk netwerk. <<< 4

Christos in de serre. Foto: Steven van Eck. 5


Hoofdstuk 1: Gemeenschap

Activiteitenaanbod Vanaf het eerste welkom maken bezoekers in de huiselijke en respectvolle sfeer van het Annahuis onderling kennis. Bezoekers blazen stoom af, kunnen hun ei kwijt, bevragen en bemoedigen elkaar en leren van elkaar. Vanuit de eerste ontmoetingen worden in de inloopruimte verschillende activiteiten aangeboden. Maandag-, dinsdag- en donderdagmorgen is er uitgebreid ruimte voor een kop koffie en een praatje tijdens inloopochtenden, die door 50 mensen terugkerend en tientallen anderen incidenteel bezocht worden. Er ligt een krant en een pc of telefoon staat tot ieders beschikking. Op donderdagmiddag biedt het inloopatelier plek voor mensen die willen tekenen of schilderen of met andere ideeën creatief aan de slag willen. Ongeveer 20 verschillende mensen maken hier gebruik van. Op woensdagochtend biedt de STRAATRAAD aan in totaal 50 mensen (per keer gemiddeld 20) ruimte voor dialoog en discussie over ervaringen van uitsluiting en reflectie op beeldvorming en beleid rond dak- en thuislozen. Dit jaar was er een dialoogronde rondom het thema ‘mensenrechten’. In de voorbereiding op Pasen en Kerst waren er momenten van bezinning en viering met gezamenlijke maaltijden.

gen (bv. huur) doet het Annahuis een beroep op o.a. Vincentius en HIBO. Ook kunnen mensen toiletartikelen of brood meekrijgen, met dank aan bakker Kottier en de protestantse gemeente Prinsenbeek. In 2013 is de financiële noodondersteuning vanuit het Annahuis met bijna 70% gestegen. Meer mensen moesten langer wachten op hun leefgeld, toeslagen van de belastingdienst of (de toekenning van) een uitkering, waardoor problematiek zich ook in heviger mate voordeed. Met totaal €4.108,13 (inclusief €215 aan toiletartikelen) werden 60 bezoekers geholpen (tegenover €2.790,30 in 2012). Van het totaalbedrag is €557 terugbetaald (tegenover €396 in 2012).

In de zomermaanden heeft het Annahuis, op verzoek van gemeente Breda, daklozenkok Rahal Lamlih uitgenodigd om voortaan op werkdagen binnen zijn eten uit te delen in plaats van buiten, zoals hij jarenlang gewend was. 60 verschillende mensen, waarvan gemiddeld 25 per dag, zijn komen eten. In deze proefperiode van drie maanden bleken de verschillen tussen elkaars werkwijze en visie m.b.t. de omgang met mensen onoverbrugbaar, waardoor deze proef geen vervolg heeft gekregen.

b. Verbinden Bezoekers kunnen in het ritme van de verschillende activiteiten hun bijdrage leveren en zich zo verbinden aan het Annahuis. Sommigen doen dit incidenteel, door te helpen bij een afwas of bij het opruimen na een activiteit. Andere bezoekers verbinden zich voor langere tijd aan de gemeenschap. Ze zien in het Annahuis een plek die de moeite van het ondersteunen waard is. Als iemand in het Annahuis een vast ritme heeft gevonden wordt hij of zij gestimuleerd ook ander vrijwilligerswerk te zoeken. De stap van bezoeker naar medewerker wordt bewust klein gehouden. Zo wordt een eerste stap gezet van isolement en problematiek naar actief onderdeel worden van de samenleving en waardering op basis van ervaring en talent.

Noodfonds Bezoekers kunnen – als geen andere middelen voorhanden zijn – financiële ondersteuning krijgen uit het noodfonds van het Annahuis. Voor grote bedra-

Team Het Annahuis kan niet functioneren zonder een team van 18 vrijwillige medewerkers die wekelijks actief zijn: Mieke, Jan, Anne, Corry, Rob, MarieJosé, Liesbeth, Leen, Nettie, Nanny, Coby, Wil, Nienke, Martin en Peter. We namen afscheid van Piet-Hein. Drie nieuwe mensen zijn dit jaar begonnen: Hans, Anneke en Jordy. De medewerkers worden ondersteund door 3 betaalde beroepskrachten: pastor-teamleider Dorothé IJsseldijk (30 u) en Klaas Burger (20 u); Anneke van Elderen nam 1 september 2013 afscheid en werd vervangen door Sylvia Vester (36 u), die tot dan als vrijwilliger aan het Annahuis was verbonden. In 2013 liep Dorothé IJzerman stage vanuit de hbo-opleiding Theologie en Levensbeschouwing (Fontys, Tilburg). Femke Kloprogge doet dit in 20132014 vanuit de hbo-opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (Avans, Breda). Als stichting heeft het Annahuis een bestuur. Dit bestaat uit Maaike de Haardt, voorzitter, William van Roode, secretaris, Ies van Rij, penningmeester, en de leden Karen Oosterhuis en Henk Teunissen. Eén positie is vacant. Corry van de Laar is als adviseur aan het bestuur verbonden.

6

7

Begeleiding en ondersteuning Medewerkers van het Annahuis zijn op werkdagen beschikbaar om bezoekers te ontvangen en waar gewenst individueel te begeleiden en te ondersteunen. In 2013 gebeurde dit met ongeveer 130 mensen, waarvan 100 nieuw in het Annahuis. Als een hulpvraag concreet genoeg is, wordt toegeleid en/of doorverwezen naar hulpverlenende instanties. Vanuit het Annahuis wordt de samenwerking gezocht met alle organisaties die in Breda opereren. Als een hulpvraag minder concreet of meer ingewikkeld is, bijvoorbeeld wegens meervoudige problematiek of bureaucratische moeilijkheden, worden mensen intensief gevolgd en ondersteund in hun gang langs loketten en instanties. Als middel om contact en vertrouwen op te bouwen werd het Annahuis door 50 mensen als correspondentieadres gebruikt.

Hoofdstuk 2: Naar buiten

II. NAAR BUITEN

Speerpunt in het Annahuis: de mensen in de marge zichtbaar laten zijn in de samenleving. Als daklozen of mensen met schulden, verslaving of psychische problemen persoonlijk zichtbaar worden, dan kunnen hun omstandigheden symbool gaan staan voor de situatie van lotgenoten. Herkenning van de problematiek maakt onrecht en uitsluiting zichtbaar. Als mensen inzien dat hun situatie geen incident is, maakt dat hen weerbaarder en hoopvoller.

a. STRAATRAAD Elke woensdagochtend van half 10 tot half 12 komt de STRAATRAAD bij elkaar in het Annahuis. Gemiddeld zitten 20 (in wisselende samenstelling) (ex) dak- en thuislozen, ervaringsdeskundigen, belangstellenden en betrokkenen om tafel om de problemen van de straat te bespreken. Hierbij wordt altijd gekeken: Wat kan anders? Hoe kan het beter? Wie moet daarvan afweten? Als er vragen zijn nodigen we gasten van organisaties uit om uitleg te geven of mee te denken. De STRAATRAAD is niet meer weg te denken uit het Annahuis. Zowel door de andere bezoekers van het Annahuis als door andere organisaties, in de regio en daarbuiten, worden de verslagen, elke week gepubliceerd op www.straatkrantbreda.nl, met veel belangstelling gelezen. Dit heeft een positieve invloed op de beeldvorming rond dak- en thuislozen.

Mike, bezoeker van het Annahuis, samen met zijn inmiddels overleden hond Dilana in de tuin achter het Annahuis. Foto: Steven van Eck.

<<<

Peter in zijn garage. Halverwege het jaar kreeg hij een kamer. Peter: “Van de straat, naar een garage, naar een kamer… en hopelijk begin 2014 naar een appartement!” Foto: Steven van Eck

9

Hoofdstuk 2: Naar buiten


Een kleine selectie van de organisaties die het afgelopen jaar te gast waren: de gemeente Breda, SMO, GGD, Skanfonds, ATD 4e Wereld, BN/DeStem, CDA, Cliëntenraad, Stichting Tientjes, Streetwise, de bibliotheek en de Kerstherberg. STRAATTOUR Vanuit de STRAATRAAD kwam in 2012 het idee op van STRAATTOURS: rondleidingen door Breda waarbij de (ex)dak- en thuisloze gidsen de stad laten zien vanuit het perspectief van de mensen op straat. Elke gids loopt een andere, persoonlijke route. Zo laat Peter de garage zien waar hij een paar maanden leefde en toont Ad een slaapplek in een trappenhuis, voor als hij ’s avonds niet helemaal naar zijn tentje in het bos terug wil lopen. Negen keer werd de tour dit jaar gelopen: door basisschool de Boomgaard, het Vitalis College, het Mencia de Mendozalyceum, de Soroptimistenclub Breda, de SMO, Streetwise, vormelingen uit Bergen op Zoom, verschillende inloophuizen uit de regio en bezoekers van de fototentoonstelling ‘De stadsmuur is er nog steeds - dak- en thuisloos zijn in Breda’. STRAATRAKKER Wat doe je als je alles kwijt bent geraakt, op straat leeft met je hond, je enige maatje, en dan hoort dat je hem moet opgeven om tot de opvang toegelaten te worden? Mike heeft dit meegemaakt. “Met mijn hond was ik nergens welkom.” Hij koos ervoor om te blijven zwerven. Er zijn er velen zoals Mike, reden voor hem om bij de STRAATRAAD het idee te opperen van een dierenopvang voor de honden van daklozen die graag naar een opvang willen. Dit idee is uitgewerkt in een plan waar ervaringsdeskundige Stef, met behoud van uitkering, de regie over heeft gekregen. Met Villa Boerebont is afgesproken om vier hokken op haar terrein te zetten voor opvang ‘STRAATRAKKER: de blaffende dakloze’. In 2014 start de fondswerving om dit project mogelijk te maken.

Uit het verslag van de STRAATRAAD van 8 mei 2013:

“Je hond weggeven is het laatste weggeven dat je hebt. Dan voel je je in de steek gelaten.” “Ja want hulpverleners denken: de prioriteit ligt bij jou en niet bij je huisdier.” “Maar daardoor voelt het wel alsof je je huisdier gedwongen weg moet doen. En dat maakt mensen boos. Want jij en je huisdier zijn zomaar niet te scheiden!” “Want diezelfde hond zorgt, als je op straat leeft, voor een stukje veiligheid. Als je ligt te slapen, dan waakt de hond over je. Bovendien geeft zo’n huisdier aanspraak, vriendschap en liefde. Toen een vriend van mij uit de gevangenis kwam, was het eerste wat hij deed zijn kat uit het asiel halen. Die kat geeft aandacht. Die geeft je kopjes als je eten voor hem maakt.” “Mijn kat heeft mij overeind gehouden tijdens mijn dakloosheid.”

b. Nationaal en internationaal ‘All Together in Dignity’ (ATD) Vierde Wereld is een internationale organisatie die strijdt tegen extreme armoede en sociale uitsluiting – schendingen van de rechten van de mens. Ze doet onderzoek naar de geschiedenis van de allerarmsten en participeert als NGO binnen de Verenigde Naties en de Europese Gemeenschap. Het afgelopen jaar namen bezoekers van het Annahuis en de STRAATRAAD deel aan twee nationale forumdagen georganiseerd door de ATD. Het thema hiervan was ‘mensenrechten’, waarbij ervaringen uitgewisseld werden rondom de vraag ‘wat is recht en wat is krom?’.

10

11


Ad van de STRAATRAAD neemt op de Werelddag van Verzet tegen Armoede het anti-armoede-estafettestokje van de gemeente Breda over van het netwerk MargeInBeeld2. Foto: Steven van Eck.

12

Bezoekers, genodigden en het team van het Annahuis nemen afscheid van Anneke. Zij gaat werken bij de ATD Vierde Wereldbeweging. Foto: Gijs van Mourik13

Hoofdstuk 3: Netwerk


III. NETWERK

Daar waar mensen in een kwetsbare positie niet zelf aan het woord kunnen komen, spreken medewerkers van het Annahuis namens hen. Tegenover beleidsmakers of in overlegorganen worden de levens van de mensen in de marge van de samenleving ingebracht als kritisch voorbeeld. Waar mogelijk wordt dit teruggekoppeld naar de mensen om wie het gaat.

VERTEGENWOORDIGING

a. Stedelijk Kompas Als cliëntondersteunende organisatie is het Annahuis betrokken bij het Stedelijk Kompas, het beleid ten aanzien van dak- en thuisloosheid van de gemeente Breda. Sinds de invoering in 2011 heeft dit beleid als doel binnen de regio Breda opvang en begeleiding op maat te bieden aan dak- of thuisloze mensen gericht op een aanvaardbaar maatschappelijk bestaan. (1.) Door vroegtijdige signalering en preventie streeft het Stedelijk Kompas uitval uit de samenleving te voorkomen. (2.) Als er toch sprake is van uitval wordt binnen 24 uur voor een termijn van 6 tot 12 weken goede opvang en begeleiding beschikbaar gesteld en een individueel traject opgestart. Het Annahuis neemt deel aan verschillende overleggen van het Stedelijk Kompas.

<<< Jan op de camping in Baarle-Nassau. Hij woont al vijf jaar in een caravan. Foto: Steven van Eck

14

15



Centraal Onthaal Vanuit het loket Centraal Onthaal wordt alle opvang en begeleiding aan (dreigend) dak- en thuislozen georganiseerd. Het loket beslist wie toegelaten wordt tot de maatschappelijke opvang (SMO) en/of welke verdere hulp passend is. Tijdens de dialoogronde, individuele begeleidingsgesprekken en de STRAATRAAD werden herhaaldelijk dezelfde ervaringen van het loket Centraal Onthaal verteld. De vaakst voorkomende problemen sluiten aan bij de signalen van vorig jaarverslag:

-

I.

II.

III.

IV.

V.

De bejegening door medewerkers van het loket Centraal Onthaal werd nog steeds als afstandelijk en bureaucratisch ervaren. De stap naar het loket werd zo niet beloond. Van ervaringsdeskundigen werd bij het loket geen gebruik gemaakt. Ook kon er nog steeds geen bezwaar worden gemaakt tegen een beslissing. Dit is opgepakt door de gemeente en in de loop van 2014 zal het loket gaan werken met beschikkingen. Maatwerk werd nog steeds zelden geleverd. Ongeacht bijzondere omstandigheden werd vastgehouden aan protocollen. De definitie van ‘crisis’ werd zeer strikt gehanteerd en lijkt maatwerk te verhinderen. Als mensen niet met het aanbod akkoord wilden gaan, werden ze vaak zonder hulp of geld weggestuurd. Dit betekende in de schrijnendste situaties dat mensen buiten moesten slapen. Illegalen en ingezetenen van de EU konden enkel buiten slapen. Dit jaar mocht deze groep wel één nacht gebruik maken van de winteropvang. Opvallend dit jaar was dat met name mannen vaak alleen opvang ’t IJ als aanbod kregen, waar veel mensen die niet verslaafd zijn of zijn geweest, niet naartoe willen.

Aanbeveling van de STRAATRAAD aan het loket Centraal Onthaal:

-

- - -

Zie mensen niet als profiteurs en stuur ze niet van het kastje naar de muur Verwijs mensen niet standaard terug naar hun netwerk. Dakloos zijn betekent dat je je netwerk al hebt verbruikt. Je zelfregulerend vermogen is dan opgebruikt, daarom heb je hulp nodig Verschuil je niet achter de regels maar lever maatwerk Zet ervaringsdeskundigheid in Verwijs iemand van buiten de regio warm naar de regio waar iemand opgevangen dient te worden; dat betekent opvang bieden tot uitgezocht is welke gemeente en opvang verantwoordelijk zijn en regelen dat iemand in de betreffende opvang van de verantwoordelijke gemeente terecht kan

Medische Zorg Mede door het wegbezuinigen van het wekelijkse gratis spreekuur van de GGD-arts voor dak- en thuislozen en onverzekerden kreeg het Annahuis vaker dan ooit tevoren te maken met mensen die geen toegang hadden tot medische zorg. Dak- en thuislozen en met name EU-burgers konden niet altijd een zorgverzekering krijgen, omdat ze geen geld hadden om de premie te betalen of omdat ze geweigerd werden door de zorgverzekeraar omdat ze niet in de Gemeentelijke Basisadministratie stonden ingeschreven. Als ze wel een zorgverzekering hadden bleek het vaak lastig en tijdrovend om een huisarts te vinden die iemand zonder vast adres als patiënt wilde aannemen. Voor deze groep mensen is geen zorg beschikbaar. De enige optie is medische klachten zodanig te laten escaleren dat opname bij de Eerste Hulp afgedwongen kan worden (vaak in samenwerking met het Straatteam van de SMO). Het Annahuis vindt dit onaanvaardbaar en heeft dit aangekaart bij de stuurgroep van het Stedelijk Kompas.

Advies aan de loketmedewerker: - De oplossing van een probleem is niet van tevoren duidelijk - Er is tijd, geduld en aandacht nodig, oftewel: inlevingsvermogen - Sluit aan bij de beleving en ervaring van degene die om hulp vraagt - Beschouw jezelf als eerstelijns hulpverlener - Neem de paniek en honger van degene die om hulp vraagt serieus, een hulpvraag kan daardoor nog onduidelijk zijn

b. MASS-overleg Het Annahuis heeft het afgelopen jaar weer geparticipeerd in het MASS-overleg (Maatschappelijk Steun Systeem). In dit overleg dat maandelijks in het Annahuis plaatsvond werden de situaties van zorgwekkende en zorgmijdende dak- en thuislozen besproken. Met de GGD, GGZ Breburg, Novadic Kentron, IMW, SMO en de politie werd waar nodig gewerkt aan toeleiding naar reguliere hulpverlening. Omdat de doelgroep onder het loket Centraal Onthaal valt in nauwe samenwerking met het Meldpunt Zorg en Overlast van de GGD nam het aantal casussen af en is eind 2013 besloten dit specifieke MASS-overleg op te heffen. Het Annahuis kan altijd een beroep doen op GGZ, GGD en NovadicKentron voor een consultatiefunctie en/of om een zorgconferentie te organiseren in een concrete casus.

16

17

De vraag vanuit de loketmedewerker moet altijd luiden: ‘Wat kan ik samen met u doen zodat u zichzelf kunt helpen?’



c. Roma-beleid Al meer dan 10 jaar heeft het Annahuis contact met Roma-families die verblijven in Breda. De contacten hebben duidelijk gemaakt dat deze groep relatief veel te maken heeft met schrijnende problemen. Met name huisvesting, onderwijs en zorg blijken grote aandachtspunten. Vanwege de veelvoorkomende multiproblematiek is in 2011 een structureel overleg van betrokken hulpverleners gestart. Dit overleg (1 keer per 6 weken) heeft zich in eerste instantie gericht op het delen van kennis en ervaring. De problematiek die zichtbaar werd bleek niet individueel, met het aanspreken van individuen binnen de Roma-gemeenschap op hun rechten en plichten, opgelost te kunnen worden. Geheel passend bij de werkwijze van het Annahuis heeft het Romaoverleg daarom besloten op groepsniveau met de Roma in gesprek te gaan en niet alleen over hen, maar ook met hen te praten. Deze dialoog, ook verdiept d.m.v. het kunstproject We Are Citizens, heeft de overkoepelende problematiek van de Roma-families in Breda helder gemaakt: negatieve beeldvorming omtrent de Roma en het gebrek aan zelforganisatie binnen de Roma-gemeenschap. De benadering van het Annahuis heeft een groep zichtbaar gemaakt die niet alleen op individueel maar ook op groepsniveau veelal in de marge leeft van de maatschappij. Het afgelopen jaar is een verbinding tot stand gekomen tussen de Roma-gemeenschap en het Roma-overleg. Het Annahuis zal de Roma het komende jaar structureel blijven betrekken bij de verdere vormgeving van de genoemde inzichten en trachten, samen met hen, vooroordelen te doorbreken, hun stem te versterken en de Roma blijvend te activeren om verbetering van hun situatie te bevorderen.

Roma betrokken bij het Annahuis treden via Skype in contact met Roma in Košice (Slowakije) Foto: Annahuis

We Are Citizens: een kunstproject waarin Roma centraal stonden. Het plan kwam van het Makershuis, een groep die maatschappelijke projecten organiseert waarbij de uitvoerders ook de makers zijn. Eén van de initiatiefnemers binnen die groep was kunstenaar Klaas Burger, tevens verbonden aan het Annahuis als staflid begeleiding en ondersteuning. Het ging om een zogenaamd spiegelproject waarbij gedurende twee weken Roma en Sinti gelijktijdig in beeld werden gebracht in Breda en in Košice (Slowakije). De kunstenaars in deze steden hebben parallel samengewerkt en in nauw onderling contact de dialoog gezocht met de Roma en Sinti aldaar. Aan hun situatie werd hierdoor op Europees niveau aandacht gegeven. Het deel van het project dat plaatsvond in Breda kwam mede tot stand door samenwerking met het Annahuis. Beelden van het project zijn terug te vinden op de site https://www.facebook.com/WAC2018 en in een publicatie.

18

19



d. Media en meer BN de Stem, Omroep Brabant en Breda Vandaag besteedden in 2013 aandacht aan het Annahuis en de STRAATRAAD. Dorothé IJsseldijk heeft presentaties gehouden bij de protestantse gemeente Breda, twee serviceclubs en stadsradio Breda. In opdracht van Stichting Cultuurbehoud Breda heeft Breda Promotions met medewerking van de STRAATRAAD de fototentoonstelling ‘De stadsmuur is er nog steeds - dak- en thuisloos zijn in Breda’ in de bibliotheek gepresenteerd. Daarnaast is meegewerkt aan de documentaire ‘Buitenlui’, een zesdelige tv-serie over dak- en thuislozen verzorgd door MovedMedia en uitgezonden door Omroep Brabant.

is dit Sterk Netwerk op 17 oktober op de anti-armoededag gepresenteerd in het Huis van de Heuvel. Een afvaardiging van MargeInBeeld2, waaronder het Annahuis, geeft de beleidsadviseur Maatschappelijke Ontwikkeling van gemeente Breda advies hoe de ‘Klijnsmagelden’ het beste besteed kunnen worden ter voorkoming en bestrijding van armoede onder gezinnen.

SAMENWERKING MET ORGANISATIES

a. SMO Een aantal bezoekers weet het Annahuis te vinden na verwijzing door het Straatteam van de SMO. Andersom neemt het Annahuis vaak contact op met dit team bij zorgen over mensen, als er bijvoorbeeld iemand vervoer nodig heeft naar het ziekenhuis, rondgeleid wil worden bij de daklozenopvang of begeleiding wil bij het bezoek aan Centraal Onthaal. Straatwerker Hans is elke woensdag aanwezig bij de STRAATRAAD. Daarnaast ondersteunt de SMO de plannen voor dierenopvang STRAATRAKKER. b. ATEA-groep Deelname aan de STRAATRAAD en het lopen van STRAATTOURS als straatgids wordt door de ATEA-groep (voorheen sociale zaken, nu Activering, Training en Arbeidsbemiddeling) gezien als activering, een tegenprestatie voor de uitkering. Hiervoor heeft de STRAATRAAD een vaste contactpersoon. De STRAATRAAD en haar deelnemers worden zo erkend wat betreft hun werk en inzet. Tevens begeleidt ATEA de STRAATRAAD met het opzetten van en het aanvragen van subsidie voor STRAATRAKKER.

b. Inlopen In 2013 heeft het Annahuis de banden aangehaald met de verschillende inlopen in de regio. Met de GGZ-inloop in Breda is een plan opgesteld om elkaar beter te leren kennen en intensiever samen te werken. Met de andere inloophuizen die lid zijn van het inloophuizenberaad West-Brabant bestonden al goede contacten, die verder zijn ontwikkeld. Zo is er vanuit het Annahuis voor de vrijwilligers van de verschillende inlopen een training georganiseerd over de methodiek van de presentie en hebben de vrijwilligers een STRAATTOUR meegelopen. c. Kerken en diaconie In februari 2013 presenteerde de stuurgroep van het Stedelijk Diaconaal Beraad Breda samen met de pastores diaconie en het Annahuis het rapport ‘Daad bij het Woord’. Het onderzoek naar de diaconale praktijk, de noden en de kansen voor de diaconie in de Bredase samenleving is uitgevoerd door de Vonk, instelling voor maatschappelijk activeringswerk. Het Bisdom heeft de uitkomsten van het onderzoek verwerkt in diaconaal beleid voor de kerken. Het Annahuis onderzoekt de mogelijkheid projecteigenaar te worden van het vervolg op ‘Daad bij het Woord’, met als middel presentie en ontmoeting (te organiseren) in de wijk(en) om mensen in de marge vanuit hun kracht zichtbaar te laten worden.

SAMENWERKING MET BONDGENOTEN

a. MargeInBeeld2 Het netwerk van (vrijwilligers)organisaties die strijden tegen armoede en uitsluiting blijft groeien. In 2013 oriënteerden drie nieuwe organisaties zich om aan te sluiten. De coördinatie en het voorzitterschap neemt het Annahuis voor haar rekening. De samenwerking met de gemeente Breda is uitgebreid door de deelname aan het Sterk Netwerk, bestaande uit maatschappelijke en vrijwilligersorganisaties en de gemeente. Op initiatief van de MargeInBeeld2 20

21

Hoofdstuk 4: Vooruitblijk


IV. VOORUITBLIK

2014 wordt een jaar waarin steeds meer van de burger gevraagd wordt. Nu de drie D’s (de drie decentralisaties:) jeugdzorg, werk en inkomen en de zorg voor langdurig zieken en ouderen van het Rijk naar de gemeenten komen, worden toverwoorden als participatie en zelfredzaamheid belangrijk. Hoe kunnen mensen in een kwetsbare positie volwaardig deel blijven nemen aan deze veranderende samenleving? Welke centrale aanspreekpunten (in de wijk) hebben zij? Hoe en waar zijn plekken waar mensen zich gezien en gehoord voelen en waar signalen van uitsluiting aangepakt worden? We oriënteren ons op de vraag welke unieke rol en plek het Annahuis hierin kan innemen.

Roma-beleid De gemeenschap van Roma en de banden met het Roma-overleg zijn inmiddels zo hecht dat het tijd is om naar buiten te treden. In 2014 zal de nadruk dan ook komen te liggen op zelforganisatie. Wat voor effect zal het op de – nu vaak negatieve - beeldvorming rond de Roma hebben als zij hun kracht laten zien en een positief tegengeluid de wereld in brengen? Voor begin 2014 staat een symposium gepland om conclusies te trekken uit het recente verleden en vooruit te kijken naar de toekomst.

<<< Machek is geboren in Polen maar leeft al 20 jaar in Nederland. Foto: Steven van Eck

22

23


Hoofdstuk 4: Vooruitblijk

Kookgroep Vanwege langdurige ziekte van een beroepskracht heeft de kookgroep alleen voor Pasen een maaltijd verzorgd. Met Kerstmis liet zij zich verwennen met een feestelijk diner verzorgd door Streetwise, een nieuwe samenwerkingspartner in Breda die zich wil inzetten voor dak- en thuislozen. De bezoekers misten de gezamenlijke maaltijd die voorgaande jaren twee keer per maand gedeeld werd wel. Ook vanuit de STRAATRAAD is er de wens wekelijks, liefst vaker, gezamenlijk te eten. Samen koken, eten en opruimen verbindt mensen en biedt ruimte voor onverwachte talenten. In 2014 hopen we de kookgroep uit te breiden en de draad weer op te pakken.

Verdere profilering Voor het komende jaar wordt een project ontwikkeld waarbij bezoekers van het Annahuis samen met kunstenaars en vormgevers vanuit hun eigen leefwereld een nieuwe beeldentaal ontwikkelen. Aansluitend op dit project zou met gebruik van deze nieuwe taal de website van het Annahuis kunnen worden vernieuwd. Met het maken van een Facebookpagina wordt het bovendien mogelijk de communicatie naar buiten een groter onderdeel van het werk te maken en directer contact te houden met betrokkenen, geïnteresseerden en financiers.

Samenwerking inlopen en wijkteams Komend jaar zal de samenwerking met de verschillende inlopen in Breda e.o. verder ontwikkeld worden. Plannen zijn om uitwisselingen van medewerkers te organiseren, om elkaar en elkaars werkwijze van binnenuit te leren kennen. De inlopen en het Annahuis kunnen zich zo gezamenlijk oriënteren op de waarde van de aanwezige ontmoetingsplekken en de betekenis hiervan in relatie tot de (te ontwikkelen) sociale wijkteams. Een eerste verkenning tussen het Annahuis en het sociaal wijkteam Breda Zuidwest staat gepland voor begin 2014. Toegang tot medische zorg Het Annahuis maakt zich grote zorgen over de slechte toegang tot medische zorg van mensen zonder huisarts of zorgverzekering en wil het komende jaar met de GGD samenwerken om een oplossing voor deze schrijnende situaties te vinden. Er staan verschillende gesprekken gepland om signalen met de GGD en andere organisaties te verzamelen en het probleem bij de gemeente op de agenda te krijgen. Vrijwilligersbeleid Een grote groep vrijwilligers is werkzaam in het Annahuis. Het streven is om komend jaar voorbereidingen te treffen voor het verkrijgen van het vrijwilligerskeurmerk ‘Vrijwillige Inzet: GOED GEREGELD!’ van het NOV. Ook zal er extra aandacht besteed worden aan de signaleringsvaardigheden van de vrijwilligers op het gebied van veiligheid. Bestuursleden In 2014 zullen meerdere bestuursleden afscheid nemen. Het Annahuis is dan ook dringend op zoek naar nieuwe bestuursleden. In 2014 zal er extra aandacht geschonken worden aan het verspreiden van de vacature (ook te vinden op de website) onder mogelijke nieuwe leden.

24

25

Hoofdstuk 4: Fondswerving en financiering


V. FONDSWERVING EN FINANCIERING

De gemeente Breda, particulieren en verschillende maatschappelijke en religieuze fondsen hebben ieder op hun eigen manier belang bij het werk dat in het Annahuis gebeurt. Daarom boden zij het Annahuis in 2013 financiële ondersteuning; sommige financiers verbinden zich eenmalig aan het Annahuis, anderen voor een langere periode.

Helaas zet de trend van afnemende donatie ook in 2013 door. Het afgelopen jaar moesten we weer met een klein verlies afsluiten. Het goede nieuws voor 2013 was dat enkele landelijke fondsen opnieuw bereid waren ons te steunen, waaronder het Skanfonds. Uit gesprekken met vertegenwoordigers van de fondsen bleek overduidelijk de waardering die men heeft voor het werk en de aanpassing van het Annahuis aan de maatschappelijke ontwikkelingen. De bijdragen van deze fondsen verklaren de procentuele stijging van de ‘Diverse Landelijke Instellingen’ van het overzichtsstaatje. De stijging van ‘Diversen’ komt voornamelijk door de uitkering van ziektegelden. De vooruitzichten voor het huidige jaar zijn vrij positief! De Gemeente Breda heeft voor 2014 een aanzienlijke verhoging van haar subsidie toegezegd en er zijn ook al diverse toezeggingen van algemene fondsen voor 2014.

<<< Ad leest de krant in de tuin van het Annahuis, die hij helpt onderhouden. In 2014 zal hij als eerste in Breda via het project ‘Housing First’ een woning toegewezen krijgen. Foto: Steven van Eck

26

27


Onze doelgroepen weten ons maar al te goed te bereiken. De vraag voor ons blijft: hoe kunnen we een breder financieel draagvlak in onze directe omgeving en daar buiten creëren? Om de continuïteit van het Annahuis te waarborgen bezinnen we ons op andere mogelijkheden van financiering dan tot nu toe. We moeten de stad uitdagen onze speciale identiteit financieel te erkennen. Als aanzet daartoe hebben we een gesprek georganiseerd met ‘prominente Bredanaars’. Hieruit zijn diverse goede suggesties naar voren gekomen, waarmee we aan de slag zullen gaan. Mocht U of Uw instelling ons nog niet steunen dan hopen we dat U, na het lezen van ons jaarverslag, alsnog daartoe besluit!

De inkomstenbronnen 2013, waarvoor wij iedereen heel graag willen bedanken, zien er in vergelijking met voorgaande jaren als volgt uit: FINANCIËLE BRONNEN Gemeente Breda R.K. Congregaties R.K. Instellingen Diverse Landelijke Instellingen Diversen Particulieren Protestantse Instellingen TOTAAL

2013

2012

2011

2010

25,0% 4,4% 10,6% 36,0% 12,0% 2,0% 10,0% 100%

34,4% 18,0% 9,7% 28,1% 4,1% 1,9% 3,8% 100%

54,3% 14,8% 11,9% 6,2% 6,0% 4,0% 2,8% 100%

42,7% 26,3% 11,2% 11,5% 4,0% 2,8% 1,5% 100%

HEEL DE WERELD IS FAMILIE

HAAGWEG 3

Als alcoholist heb ik veel gezien Als junkie nog wel meer misschien Allerlei mensen gingen naar de klote Dan had die z'n eigen weer doodgeschoten Ik ging dan geregeld maar op de vlucht Klinieken, buitenlanden zonder nut Problemen oplossen doe je thuis En Annahuis... Annahuis...ik had geen idee van een Annahuis

Als je het effekes niet meer weet Bitterkoud of snikkerheet Altijd welkom Op Haagweg 3

Als kleine kleuter op m'n fiets Wist ik al helemaal van niets Als puber op mijn m.t.x. Zei dat klooster me ook al niks Haagdijk, Haagweg, van voor naar achter Van de Ambachtenlaan tot aan de paardenslachter Vanaf mijn pa naar mijn moeders huis Geen flauwe notie van een Annahuis

refrein:

Ben je helemaal een wrak Valt er sneeuw op of pleuren de mussen van het dak Altijd welkom Op de Haagweg 3

Ten einde raad of op het randje Haagweg 3 zal er altijd zijn Buitenbeentje, buitenkansje In regen of in zonneschijn Je hebt geen tent laat staan een woning Hittegolf, overstroming Altijd welkom Op Haagweg 3

Toen op een dag diep in de schuld Uitgevlucht en uitgeluld Bleek er één dag in de week Spreekuur van de GKB Ik belde aan, het was Marie-José Hoi, hier is de inloop, voor koffie of thee Ik riep neeee ik moet nog even snel naar huis Ik schrok me de pleuris van dat Annahuis

Alles kwijt, verlaten of bedrogen Bliksemflitsen, regenbogen Altijd welkom Op Haagweg 3 refrein:

Ten einde raad of op het randje Haagweg 3 zal er altijd zijn Buitenbeentje, buitenkansje In regen of in zonneschijn

En dan nu als ouwe gast Kalknagels en van alles last Teveel verhalen te vertellen Bijnamen ook niet te tellen Die'n maf, die vage, die met z'n grillen Aan de drank, de pijp of aan de pillen Die zenuwlijer, een stuk gespuis Maar ik kan niet meer zonder het... Annahuis

Ben je 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12 of 88 Is het kutweer of juist prachtig Altijd welkom Op Haagweg 3

Intermezzo Zeer speciaal of doodnormaal Is er helemaal niemand of wij allemaal Wat maakt het ook uit, maar in mijn optiek Is er hier maar één ding echt uniek Oké Anneke is wel een beetje bijzonder Want het is haar grote levenswerk waarom er In heel Breda, de grote kerk incluis Geen gebouw zo uniek is als ons..... Annahuis

Altijd welkom Op Haagweg 3 Yeah altijd welkom Op Haagweg 3 Whouieyeah altijd welkom Ja schiet nou maar op met je lied Op Haaaagweeeeg drieieitedeliedelom

Geschreven door Martin van de Kuinder

28

29


ANNA HUIS Diaconaal Centrum Breda A: a: Haagweg 3 4814 GA Breda T: t: 076 521 7964 F: f: 076 513 9651 W: w: www.annahuis.nl E: e: [email protected] B: b: NL79 INGB 0007 4088 16 30

ANNA HUIS. Diaconaal Centrum Breda

Recommend Documents