Harlingen, Toeristen en Focus Toerisme Notitie Harlingen VVD Harlingen Januari 2013
Foto Simon King
Geachte lezer: voor u ligt de toerisme notitie van de VVD Harlingen. In Hoofdstuk 7 van het Raadsprogramma is er een actualisatie gevraagd van de 'Beleidsnota Recreatie en Toerisme'. Deze actualisatie moet gereed zijn in het eerste kwartaal van 2013. Het leek ons goed om als VVD hierop aan te sluiten en hierin het voortouw te nemen door te komen met een notitie waarin een aantal van de binnen onze partij levende ideeën omtrent toerisme eens op een rijtje gezet worden. Deze notitie biedt niet een uitputtende opsomming van mogelijkheden, maar moet meer gezien worden als een tussenstand in de ideeën die er bij ons leven en als startpunt om wellicht verder op door te borduren. We hebben geprobeerd niet teveel te treden in (bijvoorbeeld) het lopende proces rond het Waterfront, noch in de lange termijn visie zoals neergelegd in de houtskoolschets, een project van wat langere adem. Dat proces is gaande, en heeft onze steun. We komen met aanvullende, op korte termijn te realiseren praktische suggesties, die hopelijk weer leiden tot nog meer mooie plannen. Sommige punten zullen wellicht niet nieuw zijn, maar nog wel steeds actueel. We willen met dit stuk bereiken dat er ideeën los komen die heel goed en snel te verwezenlijken zijn en Harlingen en omgeving nog aantrekkelijker maken voor bezoekers. In navolging van het open planproces Waterfront willen we de creativiteit van de inwoners van Harlingen mobiliseren om uiteindelijk te komen tot een korte termijn stimuleringspakket toerisme. Bestuur en Fractie VVD Harlingen
2
Bij toerisme hoort toeristenvriendelijkheid, bij de gemeente en bij de gemeenschap. Hernieuwde aandacht hiervoor bij gemeenteambtenaren, havenmedewerkers en parkeerwachters zou wenselijk en in enkele gevallen nodig zijn. Met twee maten meten, tekort schietende kennis en klant onvriendelijkheid zijn uit den boze.
Associaties van buitenstaanders met Harlingen: Historie, oude huizen, water, Waddenzee, klein, gezellig, restaurants en cafe’s, boten naar eilanden, grachten en havens, wind, zee, visserij, oude boten, kunst en cultuur….. Veel bezoekers komen voor de specialiteiten van de stad: (ontstaan)-geschiedenis, cultuur, museum of musea, aardewerk (tegels) , (stads)wandelingen, muziek, kerken (en de orgels) clubs, jachthaven, strand, winkelen, Elfstedentocht (één van de elf). De geschiedenis van Harlingen is kenmerkend voor die van de Nederlanden en gaat die op vele plekken vóór. Dat is ook te zien aan het grote aantal schrijvers, zilversmeden, schilders en aan het aantal galeries en nu in Harlingen en omgeving wonende kunstenaars. Harlingen is doordrenkt van cultuur.
Foto Simon King
3
Welke toeristen komen naar Harlingen? Verschillende soorten bezoekers • Jongeren op doorreis naar de eilanden: rugzak, lopen, tent, openbaar vervoer, klein budget, geen specifieke belangstelling voor Harlingen, wel belangstelling voor strand, clubs, cafe's. Leeftijd: 18-25 jr. •
Ouderen op doorreis naar de eilanden: komen met auto, nemen fiets mee, hebben veel vrije tijd, middelgroot tot groot budget. Leeftijd: 60+
•
Gezinnen op doorreis naar de eilanden: komen met auto en nemen veel mee, tijdgebrek, middelgroot tot groot budget, nu niet geïnteresseerd in Harlingen (direct naar eilanden). Leeftijd (ouders): 30-50 jr. Op terugtocht meer tijd
•
Waddenzee en natuurliefhebbers: divers vervoer, wandelen en fietsen, voldoende tijd, redelijk geïnteresseerd in Harlingen als het cultuur en natuur betreft. Leeftijd: 30+
•
Jongeren meevarend op bruine vloot: lopend, geen vervoer, klein budget, zoekend in Harlingen naar iets (voor hen) interessants. Leeftijd: 14-20 jr.
•
Mensen uit de omgeving / andere delen van Friesland: vervoer per auto, kennen Harlingen goed, komen voor winkels, horeca en wandelen. Normaal tot ruim budget, doelgericht op datgene wat ze al kennen in Harlingen. Blijven maar een paar uur of minder. Leeftijd: 40+
•
Vakantiegangers uit andere delen van Friesland: nieuwsgierig naar Harlingen, komen per auto, fiets of openbaar vervoer. Normaal tot ruim budget. Blijven kort (<1 dag). Leeftijd: 30+
•
Vakantiegangers per camper: op doorreis, ruim budget, veel vrije tijd, geïnteresseerd in achtergronden, geschiedenis, nieuws, kunnen meerdere dagen blijven, leeftijd 60+
Foto Simon King
4
Wat heeft Harlingen nu te bieden? Bijzonder veel, alleen het zijn de “kenners” van buiten en de harlingers zelf die dit weten. Aan actieve promotie wordt niet veel gedaan. Natuurlijk is het de vraag of dit erg is. Enerzijds loop je als stad veel inkomen mis, aan de andere kant wordt “je ziel niet verkocht” (vgl. de busladingen met toeristen ieder uur in Volendam). Uniek en leuk in Harlingen: • Oude panden kijken en rondlopen in de binnenstad •
De Noorder- en Zuiderhaven als echte stadshavens midden tussen de bebouwing van de stad
•
Boten en jachten in deze havens en in de stadsgrachten en de verschillende mensen die levendigheid (en geld) van buiten meebrengen
•
Promenade en “loop” richting Willemshaven: uitzicht op de Waddenzee en met de wind het gevoel hebben helemaal uit te waaien
•
Varen op de (binnen)grachten: met eigen boot of bootjes huren
•
Een hoofdstraat als leuke levendige winkelstraat met echte sneupwinkels
•
Veel terrassen, cafe’s en restaurants
•
Evenementen (Visserijdagen, Koninginnedag, Vlootdagen, braderieën, enz.)
•
Lopen langs dijk en strand
•
Fietsen / wandelen in de omgeving van Harlingen
•
Uniek (maar leuk?): de grote hordes mensen die zich vele malen per dag verplaatsen van auto (parkeerplaats) naar boten om naar Vlieland / Terschelling te gaan, of andersom (geboden door Harlingen: parkeerplek)
Wat moet Harlingen doen om meer te bieden gebaseerd op het bestaande? Zoals hierboven gezegd: er moet een structurele keuze gemaakt worden in hoeverre Harlingen als toeristenstad zich wil profileren en hieruit inkomen wil genereren. Het is opvallend hoe weinig winkels zich specifiek op toeristen richten. Er zijn vele culturele activiteiten; orgelconcerten, koffieconcerten, strand festivals, straatparades, muzikale hoogstandjes binnen en buiten de horeca. Deze moeten echter wel bekend worden gemaakt en zo mogelijk moeten ze elkaar niet beconcurreren. 5
Wat valt er op korte termijn te realiseren: Profileer je als ‘Hoofdstad van de Wadden’ Meer aandacht voor Simon Vestdijk In het Hannemahuis is een speciale afdeling met zijn complete oeuvre. Elke twee jaar is de uitreiking van de Anton Wachter en de Ina Dammanprijzen, die landelijke belangstelling heeft. Hoe kunnen we dat benadrukken? Oude historische panden en stadswandelingen Door een enthousiast gidsenteam worden elk jaar met een paar duizend liefhebbers en toevallige bezoekers door de stad gewandeld en de omgeving bekeken. Een brede actieve ondersteuning door en samenwerking met in de gemeente werkende toeristische organisaties begint vruchten af te werpen. Rondvaarten door de singels en havens Promoot dit nog actiever, koppel dit aan de speciale Harlingen-promotie-site Harlingen Boeit en aan een maand/week/weekend-programma. Een stads-dekkende Wifi (zie hieronder) leent zich uitstekend voor promotie. Meer en meer bezoekers vinden informatie over de stad via hun mobiele telefoon (en gaan in de toekomst niet meer naar een VVV) of via laptop, tablets, enz. Men gaat die informatie meer gebruiken en dus meer van de faciliteiten gebruik maken, Zoals bijvoorbeeld stadswandelingen (georganiseerd, dan wel alleen). Elfstedentocht Benadruk dat Harlingen één van de Friese Elfsteden is. Promoot dit actief, zet zoiets als een “stempelkaartroute” (speurtocht) uit voor kinderen (of volwassenen) die door Harlingen een “Elfstedenspeurtocht” kunnen volgen. Geef dit aan in boekjes. Koppel informatie aan een digitale ondersteuning (zie onder Wifi), zet bordjes neer, enz. De Elfstedentocht leeft bij alle Nederlanders: lift daarop mee! En niet alleen op de schaats, maar per schip, plank, wandelend , op de fiets , per auto en motorfiets, zelfs zwemmend!
Eén van de karige aanduidingen dat de Elfstedentocht en Harlingen aan elkaar verbonden zijn.
Vis / visafslag Harlingen wordt door buitenstaanders direct met vis (en vis eten) geassocieerd. De harlinger visveiling is onderdeel van europa's grootste veiling, terwijl het voor de Harlinger niet meer of minder speelt dan in de gemiddelde havenplaats. 6
Echter: de perceptie van de toerist is hierin belangrijk en die denkt er hoogstwaarschijnlijk dus anders over. Creëer een informatie-, voorlichtings- en activiteitencentrum over vis waar bv. voor kinderen (en volwassenen) al spelenderwijs voorlichting gegeven kan worden over vis(sen) (kijk bv. naar de populariteit van de “vistafel” met vissen op ijs tijdens de visserijdagen, maar ook over de Waddenzee, belangrijkheid van de zee om in stand te houden, natuur en milieu, biologisch, duurzaam etc. Bv. schoolklassen die vanuit het hele land het visserij-activiteitencentrum in Harlingen gaan bezoeken. Meer bankjes Er kunnen veel leuke bankjes aan de Noorderhaven/Zuiderhaven, maar ook aan bv. de Ringmuur, Willemshaven enz. geplaatst worden. En waarom niet ook op de pieren? Bij het raadsbezoek aan Neuharlingersiel bleek dat er daar veel aandacht besteed is aan de inrichting van de promenades, onder meer met bankjes. Dit werd door bezoekers als zeer prettig ervaren. Toeristentrekker Houd bij de ontwikkeling van de kop van de Willemskade de mogelijkheid open voor een toeristentrekker aldaar, bijvoorbeeld een aquarium of iets dergelijks. Architectonisch 'landmark' op kop Willemskade De kop van de Willemskade biedt bij uitstek de mogelijkheid om daar een gebouw neer te zetten dat een blikvanger is. Mensen die Harlingen binnenvaren moeten dat gebouw niet meer vergeten. Let wel: dat betekent niet een 'hoog' gebouw, wel architectonisch bijzonder. Coördineer als gemeente de ontwikkeling van combi-arrangementen. Bv parkeren-veerboot Stimuleren en in ieder geval faciliteren: “out of the box” privé initiatieven, zoals uit verleden: hotelkamer in een kraan of vuurtoren Wifi / dekkende internet voor de stad Een haven die Wifi heeft, een hotel dat Wifi heeft, een restaurant (club) dat Wifi heeft: het wordt zeer gewaardeerd als dit (gratis) aanwezig is. Sterker nog: jongeren selecteren zelfs hun locatie waar naar toe te gaan (al dan niet op vakantie) op het feit dat zij met mobiele telefoon (of ander apparaat) op die locatie dekking hebben. Dit trekt dus in de toekomst meer en meer mensen aan (de jeugd wordt ouder en is er aan gewend). Deze dekking kost de stad niet veel (een redelijke dekking voor de binnenstad moet voor ± € 50.000,- te realiseren zijn) als de middenstand hieraan meebetaalt en er een reclame-uiting voor terug krijgt (zie hiervoor over mogelijkheden voor stadswandelingen, maar denk ook aan hotelinformatie, koppeling met toeristische website, enz.
7
Er moeten digitale informatiepunten komen om de inwoners van Harlingen en toeristen te informeren over activiteiten in onze gemeente, dus niet alleen de borden aan de rand van de stad, maar informatiezuilen, bv op de veerbootkade en bij de VVV. Digitale Tags op bezienswaardigheden Ontwikkel een harlinger Cityapp voor Iphone en Android Actieve website (met als “spinn off” boekjes / folders) met “wat te doen in Harlingen” gekoppeld aan een agenda die van week tot week bijgehouden wordt. Promotie op internet (permanent investeren vanuit de gemeente in adWords campagnes. Campagnes op Google Je eigen harlinger activiteiten onder de Googlaars te promoten. Deze website moet los staan van de Gemeentelijke Harlingen site. Anders zo mogelijk als gemeente nadrukkelijker mede materiaal aandragen bij Harlingen Boeit Voer de uitgaansladder weer in. Kan goedkoper dan die van een paar jaar geleden, bv door eenvoudige, duidelijke zwart/wit layout. Breid het aantal in de winter verlichte charterschepen uit. Probeer meer werk te maken van het in de winter in de stad houden van de charterschepen. Let op de tarieven. Denk als gemeente Harlingen aan betere (toeristische) samenwerking met de gemeente Franeker. Organiseer samen meer dingen. Maak duidelijker dat je met je schip door de stad kan varen, en stuur de boten niet standaard door naar de Tjerk Hiddes sluis. Promoot de beide sluizen. Kleed de omgeving van de sluizen aan, bijvoorbeeld met vlaggen. Probeer sportevenementen naar Harlingen te halen. Wielerronde? Triathlon? Betere wegwijzers naar Willem Barentz, meer promotie voor dit project. Tijdens de Visserijdagen staan er borden met (historische) foto’s op de Noorderhaven. Kan dit concept niet in een permanente vorm gebruikt worden? Zet bv op de Rommelhaven een bord met foto neer en een verhaal over de historie van de sluis, het verhaal van het hoekpand dat in geval van nood de sluis ingekieperd moest worden. Doe iets dergelijks ook op de Zuiderhaven, Noorderhaven etc etc
8
Op wat langere termijn te realiseren: * De VVD is voorstander van de aanleg van fiets- en wandelpaden rond de stad. Te denken valt hierbij aan een nieuw wandel- en fietspad achter de zeedijk ten noorden van de stad, een wandel- en fietspad langs de Bolswardervaart naar Kimswerd en een wandelpad van de Achlumerdijk naar Kimswerd. In of direct naast onze gemeente zijn tal van water(zee)keringen, kloosterdijken, verbindingswegen, zoals de Slachte, de pingjumer halsband en al wat de states en de kloosters verbond. Haak daarbij aan met het uitzetten van toeristische fietsroutes. * De VVD is voorstander van een museumhaven Wel beschouwd is Harlingen voor een deel al een museumhaven. Maar het kan geen kwaad na te denken of het mogelijk en wenselijk is om het een en ander bij elkaar te leggen in een gedeelte van een haven. Een Museumhaven kan een ligplaats bieden aan (bewoners van) originele, monumentale bedrijfsvaartuigen die het beeld op het water in het verleden bepaalden. Doelstelling is oude scheepstypen en de bijbehorende (zee)havensfeer in het stadsbeeld te behouden. De Museumhaven is geen museum maar een haven voor museale schepen. Dat wil niet zeggen dat er niet veel te zien is. In en rondom de haven is informatie over de schepen te vinden. Natuurlijk heeft Harlingen zijn bruine vloot, maar er is ook nog een hele visserijgeschiedenis en een verleden als industrie/- zeehaven. Een museumhaven in Harlingen zal dan ook aanvullend moeten zijn op de al in Harlingen liggende chartervloot en meer gericht kunnen zijn op de visserij, zeeschepen...het wat zwaardere werk. Middelpunten: zeesleper de 'Holland', de Sittard en de Willem Barentsz bijvoorbeeld. De schepen, die liefst allemaal nog varen, kunnen eventueel door schippersgezinnen bewoond worden en zijn de moeite van het bekijken waard. * Kade havenhoofd Chinees Sea Palace, kantoor gemeente Harlingen, Doeksen en richting Willemshaven: Veel Harlingers vinden deze gebouwen niet de meest geslaagde van Harlingen. Architectonisch, qua uitstraling, qua aansluiting met de stad zelf en onderlinge architectonische eenheid kan dit beter.
9
Schitterende locatie voor de ambtenaren om uit het raam te kijken, maar minder geslaagd voor de Harlingers en toeristen om naar te kijken: verplaatsen naar elders en hier iets moois, oud-ogend, in ieder geval toeristisch aantrekkelijks neerzetten, passend bij de historische binnenstad zou op termijn wenselijk zijn..
Een integratie met “het gevoel van water” en zaken die voor de toerist aantrekkelijk zijn, kunnen samengaan met oud-ogende, maar in stijl passende nieuwbouw Op dit moment doet de toerist die voor Harlingen komt niets met een gemeentekantoor, chinees of leegstaande loodsen aan de Willemskade. Om dit deel voor toeristen aantrekkelijk te maken en een “boulevard-loop” (strand, nieuwe jachthaven, Willemshaven, station Harlingen Havens, Doeksen, kantoor Gemeente Harlingen). Suggestie: creëer een stijlvol en bij de binnenstad passend geheel waar de toerist graag naar toe / overheen loopt en faciliteer ondernemers die daar voor de toerist een eigen vestiging willen beginnen, maar wel passend bij het publiek en toeristen van de stad (dus geen speel/gokhallen).
10
