HANDLEIDING VOOR LEERKRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING
Inhoudsopgave: 1. Algemene introductie blz. 3 2. Achtergrondinformatie blz. 4 3. Werkwijze blz. 5 4. Uitleg van de opdrachten bij CODA Paper Art Junior blz.6 5. Praktische informatie voor leerkrachten blz. 11
2
1. Algemene introductie Deze handleiding bevat aanvullende informatie over het educatieve programma bij de Kindertentoonstelling CODA Paper Art Junior. Deze is te zien van 7 juni tot en met 25 oktober 2015 in het Kinderatelier van CODA Museum. Naast achtergrondinformatie over CODA Paper Art Junior vindt u in deze handleiding ook informatie over de opdrachten bij de tentoonstelling. Voor de les in het museum zijn extra begeleiders nodig; denkt u hieraan bij het plannen van uw bezoek? Voor de inhoud van de les verwijzen wij u naar ‘Uitleg van de opdrachten bij CODA Paper Art Junior’ achter in deze handleiding. Algemene doelstelling Met deze tentoonstelling willen we leerlingen op een creatieve manier opnieuw kennis laten maken met papier. Door middel van verschillende opdrachten worden ze gestimuleerd om op hun eigen manier naar beeldende kunst en de wereld om hen heen te kijken en zich hier een mening over te vormen. Zo kunnen ze hun eigen bewustzijn en smaak verder ontwikkelen.
3
2. Achtergrondinformatie Papier en karton zijn eenvoudige en goedkope materialen. In combinatie met traditionele en moderne technieken en de inspiratie van de kunstenaar bieden ze oneindig veel mogelijkheden. Na een succesvolle editie in 2013 presenteert CODA Museum van 7 juni tot en met 25 oktober CODA Paper Art. Een tentoonstelling die – letterlijk en figuurlijk – alle ruimte biedt aan installaties, ruimtelijk werk en een bijzondere selectie sieraden van 42 kunstenaars uit binnen- en buitenland die papier en karton centraal stellen in hun werk. Papier is een fantastisch materiaal dat kunstenaars en ontwerpers al eeuwenlang inspireert tot het creëren van indrukwekkende kunstwerken. De structuur, textuur, uiteenlopende eigenschappen en eindeloze mogelijkheden van papier verwonderen en inspireren. In aansluiting op CODA Paper Art presenteert CODA de kindertentoonstelling CODA Paper Art Junior. Spelen, ontdekken en zelf maken staan centraal. Thema’s van de tentoonstelling CODA Paper Art Junior Centrale thema’s bij deze tentoonstelling zijn ‘papier’ en ‘papierkunst’. Papier is een alledaags materiaal waarvan kinderen zich niet altijd realiseren hoe bijzonder dit eigenlijk is. Door met papier te spelen en te creëren, leren kinderen anders te kijken naar papier. Daartoe is het Kinderatelier in CODA Museum omgetoverd tot een landschap van gebruikte boeken: papier in een van zijn bekendste en toegankelijkste vormen. Een groot deel van deze boeken is verworden tot een levend en organisch kunstwerk waaraan jonge bezoekers kunnen werken door te vouwen, scheuren, plakken en kleuren. Kinderen luisteren naar het geluid van papier, voelen hoe het is om het te vouwen en te laten vliegen, laten zich door papieren vormen inspireren tot het schrijven van een verhaal en filosoferen over diverse kunstwerken gemaakt van papier, oftewel papierkunst.
4
3. Werkwijze Voorbereiden op het museumbezoek Ter voorbereiding op uw bezoek aan CODA is het belangrijk dat de leerlingen weten waar ze naartoe gaan en wat ze daar kunnen verwachten. Voor sommige kinderen kan dit bezoek een eerste kennismaking met een museum zijn. Bedenk daarom met elkaar wat een museum is en laat kinderen die weleens in een museum zijn geweest er wat over vertellen. In CODA worden de kinderen begeleid door een CODA docent. Hij of zij is verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma en zorgt voor een prettig verblijf. Als leerkracht bent u uiteraard verantwoordelijk voor een goed verloop van uw bezoek en voor het gedrag van de leerlingen. Korte introductie museumbezoek Afhankelijk van de grootte van uw groep wordt u in CODA door één of twee CODA docenten ontvangen. Na deze ontvangst kunnen de jassen en tassen in de garderobe worden achtergelaten en volgt een korte introductie waarbij de kinderen worden voorbereid op de tentoonstelling die ze gaan bekijken. De klas wordt in groepen verdeeld. Samen met een aantal ouders/begeleiders begeleidt u de kinderen bij de verschillende onderdelen in de tentoonstelling. Bij maximaal 12 leerlingen is extra begeleiding van één ouder noodzakelijk, bij 13-18 leerlingen twee, bij 19-24 leerlingen drie en bij 24 -30 leerlingen vier ouders. Ter voorbereiding vragen wij u en de begeleiders die meegaan om van tevoren de instructies door te nemen. Bij zes verschillende onderdelen moeten de leerlingen een opdracht uitvoeren. Bij elke opdracht staat een begeleider of leerkracht. Nadat een opdracht is afgerond, draaien de groepen door naar de volgende opdracht. De begeleider blijft bij de opdracht staan. Bij voldoende begeleiding is één van de CODA docenten ‘vliegende keep’ om de groepen naar de juiste plaats te begeleiden en om aan te geven wanneer er doorgeschoven kan worden. De activiteiten: 1. Boekenkunst 2. Verhalen van papier 3. Van boek tot bouwwerk 4. Hoor je mij? 5. Gevouwen vlucht 6. Ik noem jou… U kunt zelf bepalen welke opdrachten u wilt doen. De kinderen mogen natuurlijk altijd terugkomen voor opdrachten of spellen die ze nog niet gedaan hebben. Tot slot krijgt u van ons een evaluatieformulier mee met het verzoek dit in te vullen en aan CODA te retourneren. 5
4. Uitleg van de opdrachten bij CODA Paper Art Junior Uitleg voor leerkracht(en) en ouders/begeleiders | groep 4 t/m 8 De materialen die nodig zijn liggen klaar bij de desbetreffende onderdelen in de tentoonstelling.
Opdracht 1 Boekenkunst
In CODA Paper Art zie je diverse soorten kunst gemaakt van verschillende soorten papier en middels diverse technieken. Er is gebruikgemaakt van nieuw papier maar ook van oud papier. Op deze muur zie je heel veel gebruikte boeken. Maak van deze boeken en de verschillende materialen je eigen kunstwerk. Je mag in de bladzijdes van de boeken vouwen, scheuren, plakken, stempelen en kleuren.
6
Opdracht 2 Verhalen van papier Met papier kun je van alles maken, ook dieren. Iedereen heeft weleens verhalen gelezen en gehoord over dieren. Misschien ken je de verhalen van Roodkapje, De gelaarsde kat, De wolf en de zeven geitjes of De drie kleine biggetjes. Maak tweetallen, ga op de krukjes zitten en kijk naar de lampen met de gevouwen dieren. Verzin samen een eigen verhaal en schrijf dit verhaal op, op de daarvoor bedoelde briefjes. Deze hangen we aan de touwen van het verhalenweb in de tentoonstelling. Je mag deze opdracht ook alleen maken.
7
Opdracht 3 Van boek tot bouwwerk Boeken hebben verschillende formaten en vormen. We hebben mooie stapels gemaakt die je als blokken kunt gebruiken om je eigen bouwwerk te maken. Hoe ziet jouw droomhuis eruit? Probeer hem maar eens te bouwen van deze boekenblokken. Je kunt ook gebruikmaken van de bouwblokken van karton.
Opdracht 4 Hoor je mij? Net als heel veel andere materialen maakt papier geluid. Wat voor geluid papier maakt, hangt af van het soort papier en hoe je dat gebruikt. Wat voor geluiden kun je maken met papier? Klinkt tekenpapier anders dan karton? Waarom denk je dat? Probeer maar eens uit welk geluid tekenpapier maakt. Werkwijze: • Pak twee tekenvellen en houd de vellen papier aan de korte kant vast. • Houd je wijsvingers tussen de vellen papier. Wat denk je dat er gebeurt als je tussen de vellen papier door blaast? • Blaas tussen de vellen papier door. Wat is er gebeurd? Hoe denk je dat dit komt? Uitleg: Als je tussen het papier doorblaast, dan gaat het papier klapperen. Het klapperende papier laat de lucht eromheen trillen. Geluid ontstaat door luchttrilling. Het harde geluid dat je hoort, is de trillende lucht.
8
Opdracht 5 Gevouwen vlucht
Door papier te vouwen, kun je bijzondere vormen maken. In China (Azië) hebben ze een traditionele vouwkunst die orukami of origami genoemd wordt. Met eenvoudig gereedschap – papier, handen en hoofd – worden de mooie en soms ook gecompliceerde figuren gevouwen. Vouw je eigen vliegtuigje en laat het in het net achter je landen. Naarmate de tijd vordert, zullen er steeds meer vliegtuigjes in het net landen. Om het je makkelijk te maken, hebben we op de papiervellen met lijnen aangegeven waar je het papier kunt vouwen. Als je nauwkeurig vouwt, vliegt het vliegtuigje makkelijker.
9
Opdracht 6 Ik noem jou… Ga lekker zitten op deze bijzondere boekenbank. Als je naar de zaal kijkt, zie je deze vier kunstwerken: • • • •
Ibis - Diana Beltran Herrera Mineral - Sophie Cardin Galaxy Cluster - Andy Singleton Deer - Himanshu Agrawal
Deze opdracht doe je in tweetallen. Bekijk de kunstwerken goed. Je kunt er ook naartoe lopen. Bespreek samen waar het kunstwerk je aan doet denken. Vertel aan de ander wat het volgens jou voorstelt, waar het je aan doet denken. Verzin voor de vier kunstwerken een nieuwe naam de je er goed bij vindt passen. De door jou verzonnen naam schrijf je op de plaat boven de boekenbank.
10
5. Praktische informatie voor de leerkracht Meer informatie vindt u ook op www.coda-apeldoorn.nl. Huisregels CODA Museum • Met uitzondering van de voorwerpen bij sommige opdrachten mogen de voorwerpen in CODA Museum niet worden aangeraakt; ze zijn kostbaar en uniek. • Tijdens uw bezoek aan of activiteit bij CODA Museum mag niet gebeld, gerend, geschreeuwd, gegeten of gedronken worden. • De leerkracht of begeleider is verantwoordelijk voor een goed verloop van het bezoek en voor het gedrag van de leerlingen; van hem of haar wordt dan ook een actieve rol verwacht. • Voor alle jassen en tassen kunt u gebruikmaken van de groepsgarderobe. Let op! • Zorg voor voldoende begeleiders: bij maximaal 12 leerlingen is extra begeleiding van één begeleider noodzakelijk, bij 13-18 leerlingen twee, bij 19-24 leerlingen drie en bij 24 -30 leerlingen vier begeleiders. • Stel de leerlingen op de hoogte van de huisregels. • Annuleren van een groepsbezoek is tot één week voor de afgesproken datum kosteloos. Tot twee dagen van tevoren betaalt u € 7,50 administratiekosten en indien u binnen de laatste achtenveertig uur annuleert, betaalt u het hele bedrag. • Wij verzoeken u dringend op tijd aanwezig te zijn. Wilt u bij vertraging contact opnemen met het museum (055–5268400)? • Indien uw groep meer dan een kwartier te laat arriveert, kan het zijn dat de CODA docent is weggegaan. • Bij aankomst in CODA moet u het bevestigingsformulier aan de baliemedewerkers tonen. Contact U kunt CODA bereiken op telefoonnummer 055-5268400. Voor inhoudelijke vragen over het museumbezoek kunt u contact opnemen met Neel Diekema (
[email protected]). Voor vragen over uw boeking kunt u contact opnemen met Loeka Meijers (
[email protected]). Wij wensen u alvast veel plezier met de voorbereiding en het bezoek aan CODA Museum!
11
12
