Rond-e-Klok
Handleiding voor de Rond - e - Klok
Roel Hermus www.goudmus.nl Versie 1.1
2 - 3 - 2006
Lees deze handleiding
www.goudmus.nl
- 1-
Rond-e-Klok
www.goudmus.nl
- 2-
Rond-e-Klok
Inhoudsopgave Onderdelen ........................................................................................................ 5 Plaatsing van de klok ......................................................................................... 5 Juiste plaats ................................................................................................... 5 Alternatieven .................................................................................................. 5 Let op! Bewegende delen .............................................................................. 5 Het plaatsen aansluiten van de klok................................................................... 6 Teksten in de klok zetten ................................................................................... 6 Smart interface............................................................................................... 6 Verbinden met de computer........................................................................... 7 Teksten aanpassen........................................................................................ 7 Problemen en controle van de verbinding...................................................... 8 Programmeren ............................................................................................... 8 De lichtkrant ................................................................................................... 9 Draaiende teksten.......................................................................................... 9 Voorbeeld ...................................................................................................... 9 Vanuit een tekstbestand ................................................................................ 9 Eigenschappen van de klok ............................................................................. 10 Nauwkeurigheid ........................................................................................... 10 De teksten.................................................................................................... 10 Bijzetten van de klok .................................................................................... 10 Uit- en aanzetten middels een timerschakelaar ........................................... 10 Levensduur .................................................................................................. 10 Veiligheid ......................................................................................................... 10 Elektrisch ..................................................................................................... 10 Mechanisch.................................................................................................. 11 Schoonmaken .................................................................................................. 11 Draaiende wijzer .......................................................................................... 11 Standaard .................................................................................................... 11 Werking en techniek......................................................................................... 11 Motor............................................................................................................ 11 Uurwerkhuis ................................................................................................. 11 Overdacht van energie................................................................................. 12 Draaiende wijzer .......................................................................................... 12 Achtergrond informatie..................................................................................... 12 Materialen .................................................................................................... 12 Software....................................................................................................... 13 Ten slotte ......................................................................................................... 14
www.goudmus.nl
- 3-
Rond-e-Klok
www.goudmus.nl
- 4-
Rond-e-Klok
Onderdelen De klok bestaat uit de volgende onderdelen, zie foto 1 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Uurwerkhuis Draaiende wijzer Standaard Rubber bandje Netadapter Smart interface foto 1
En deze handleiding.
De smart interface is optioneel en is alleen maar aanwezig wanneer de klok de mogelijkheid heeft om er teksten in te zetten. Is de klok zonder die mogelijkheid, dan zit geen smart interface bij.
Plaatsing van de klok Juiste plaats Plaats de klok in een windstille omgeving. Elk zuchtje wind, van een open raam of voorbij lopende mensen, zal de draaisnelheid van de klok beïnvloeden. Dat zal zichtbaar zijn doordat de klok een minder stabiel beeld vertoond. Uiteraard zal de software in de klok proberen dat te corrigeren, maar dat werkt niet voor elke verstoring van de draaisnelheid. Plaats de klok ook niet met de achterkant in de zon. Aan de achterkant van de klok zit een lichtgevoelige cel en die kan daardoor verstoord worden. De klok mag uitsluitend binnenhuis gebruikt worden
Alternatieven Het uurwerkhuis kan ook ergens anders in gemonteerd worden. Boor daartoe een gat van 51 mm en plaats daar het uurwerkhuis in. Het uurwerkhuis loopt enigszins conisch en zal zich vastklemmen. Nog een andere mogelijkheid is om het uurwerkhuis te monteren middels de schroefjes aan de achterkant. Gebruik uitsluitend de bijgeleverde schroefjes. Met langere schroeven is er kans op beschadiging van het inwendige van de klok.
Let op! Bewegende delen De motor is niet sterk. Toch is het belangrijk om de plaats van de klok zodanig te kiezen dat en geen kinderen of huisdieren bij in de buurt kunnen komen. Die kunnen zich eraan bezeren of kunnen behoorlijk schrikken. Kinderen hebben de neiging om hun vingers in draaiende delen te steken. Kom ook met lange haren niet te dicht bij de klok. Verplaatst de klok niet wanneer die draait.
www.goudmus.nl
- 5-
Rond-e-Klok
Het plaatsen aansluiten van de klok 1. Zoek een vlakke ondergrond uit voor de standaard 2. Haal de draaiende wijzer van de klok uit het uurwerkhuis. 3. Plaats het uurwerkhuis in de standaard. Kom niet aan de onderdelen in het binnenste uurwerkhuis. Klem het huis vast door op de buitenste rand te drukken en zo het uurwerkhuis vast te zetten. Handvast is meer dan voldoende Knijp ook niet in de buitenste rand. Daardoor kan het binnenwerk verbogen worden. 4. Borg het uurwerkhuis met het rubberbandje, zie foto 2. 5. Sluit de netadapter aan op het uurwerkhuis. 6. Stop de netadapter in het stopcontact. 7. Druk op het knopje achter op het foto 2 uurwerkhuis en er moet een rood ledje gaan branden. (Een ledje is een elektronisch lampje). Dit om te controleren of alles goed aangesloten is. 8. Draai het uurwerkhuis zodanig dat het rode ledje bovenaan zit. 9. Pak de draaiende wijzer van de klok en controleer of de binnenkant van het huis schoon is. Het huis is magnetische en kan allerlei ijzeren deeltjes aantrekken. Wanneer er metalen vijlsel o.i.d. in zit, maak het schoon met de plakkant van een stukje plakbandje. 10. Plaats de draaiende wijzer in het uurwerkhuis en binnen enkele seconden gaat de klok draaien, tegen de wijzers van de klok in. Het kost een aantal seconden voordat de wijzerplaat in zijn geheel te zien is. 11. Zet de klok bij met het knopje achter op het uurwerk. Bijzetten lukt niet wanneer de klok niet stabiel is. Wanneer de klok net draait, kan hij een paar minuten instabiel zijn. Eenmaal een tijdje draaiend is die instabiliteit voorbij.
Teksten in de klok zetten Smart interface Deze smart interface heeft drie aansluitingen: 1. Stekker voor aan de COM –poort van de computer 2. Een lichtgevoelige cel in een tule, zie foto 3. Een ledje in een witte adapter, zie foto 3 De computer moet beschikken over een COMfoto 3 poort om de smart interface te kunnen aansluiten. Het kan ook via een usb-naar-serieel adapter. Wanneer de smart interface goed www.goudmus.nl
- 6-
Rond-e-Klok
aangesloten is op de pc, gaat het ledje in de adapter branden. Op de pc moet ook een terminal emulator staan. Dat programma zit standaard op elke Windows pc. Dat ledje en de lichtgevoelige cel zijn de optische koppelingen met de pc. De koppeling tussen de klok en de computer gebeurd met pulserend licht. Het ledje in de witte adapter komt boven op de lichtgevoelige cel aan de onderkant van de wijzer te zitten. De lichtgevoelige cel in de tule op het laatste ledje van de wijzer te plaatsen. Op deze manier vindt de communicatie met de computer plaats. Het pulseren van het blauwe ledje in de adapter is niet zichtbaar. Het aansluiten van de klok op de computer vergt enige handvaardigheid. Forceer niets. De draaiende wijzer is een teer onderdeel van de klok en het kost niet veel moeilijk die te beschadigen. Wanneer de wijzer breekt is de klok niet meer te repareren.
foto 4
Verbinden met de computer 1. Haal de netadapter uit het stopcontact en wacht tot de klok gestopt is. 2. Haal de draaiende wijzer uit de klok. 3. Druk de grijze tule voorzichtig op het ledje wat het verst van het hart van de motor zit, zie foto 4. Wanneer het moeilijk gaat, mag de tule wat vochtig gemaakt worden. 4. Plaats de witte adapter zodanig dat het ledje op de lichtgevoelige cel van de draaiende wijzer schijnt. Deze cel zit aan de onderkant tussen de twee schroefjes waar het metalen plaatje mee vast zit, zie foto 5. 5. Sluit de stekker aan op een ‘COM’ poort van de pc. Deze stekker past maar op 1 aansluiting van de pc. 6. Is de smart interface aangesloten zoals op foto 6, plaats dan de wijzer terug in het uurwerk.
Teksten aanpassen
foto 5
foto 6
1. Start de ‘HyperTerminal’ middels (start, alle programma’s, Bureau accessoires, Communicatie). 2. Geef een naam aan de verbinding b.v. klok. 3. Selecteer de juiste COM poort in ‘Verbinding maken via:’. 4. Zet de COM verbinding op 9600,8,geen,1,geen of klik op standaard instelling. 5. Klik op ok. www.goudmus.nl
- 7-
Rond-e-Klok
6. Stop de netadapter in het stopcontact en op de pc moet een tekst verschijnen zoals de klok geprogrammeerd is. De klok mag en kan niet draaien met de smart interface eraan. (Dit is niet schadelijk voor de motor.) 7. Programmeer de klok zoals verderop beschreven word. 8. Wanneer de klok geprogrammeerd is, haal de netadapter uit het stopcontact, verwijder de aansluitingen met de smart interface. Plaats de draaiende wijzer terug en stop de netadapter weer in het stopcontact.
Problemen en controle van de verbinding Wanneer alles goed aangesloten is, controleer dan het volgende: 1. Wanneer alle ledjes gaan knipperen, zit het losse ledje op adapter niet precies onder de lichtgevoelige cel gemonteerd. Corrigeer dit en start opnieuw, door de netadapter 5 tellen uit het stopcontact te halen. 2. Druk een paar keer op enter en het ledje onder de grijze tule moet licht gaan geven. Zoniet, zet de grijze tule op het goede ledje en/of zet het er precies in lijn boven. Wanneer de tule scheef zit zal het niet werken. Druk een paar keer op de enter om het te controleren. Wanneer het laatste ledje groen of geel is, moet dit heel nauwkeurig op elkaar aansluiten. 3. Wanneer de teksten verminkt op het scherm komen, staat de grijze tule niet precies recht boven de led. Zie opmerking na punt 4. 4. Wanneer de ingetikte letters niet goed op het scherm komen, zal het ledje onder de lichtgevoelige cel niet precies goed zitten. Ledjes in de kleuren wit en blauw geven veel meer licht dan de andere kleuren ledjes. Geel geeft het minste licht. De lichtgevoelige cel in de tule moet voor wit en blauw dan ook langer zijn dan voor de andere kleuren. De smart interface moet dan ook per klok gecontroleerd worden en niet onderling uitgewisseld worden. Wanneer alles goed gedaan is komt er de volgende tekst op het scherm zoals die hiernaast staat. In detail kan de tekst afwijkingen vertonen.
Programmeren Er zijn twee mogelijkheden: 1 een lichtkrant 2 wisselende teksten die middels een draaiende beweging op de klok geschreven worden. Wanneer er geen teksten ingevuld worden, komen er ook geen teksten op de klok te staan. www.goudmus.nl
- 8-
Rond-e-Klok
De lichtkrant Type de letter ‘K’ en daarna de tekst die in de lichtkrant moet komen. Dit mogen 140 lettertekens zijn. Sluit af met <enter>. Corrigeren kan met de backspace-toets.
Draaiende teksten Type een cijfer, gevolgd door een tekst van maximaal 15 karakter. Er kunnen maximaal 6 teksten ingevoerd worden. Om de volgorde van display-en te bepalen type ‘S’ gevolgd door de cijfervolgorde zoals de tekst op het scherm moet komen. Let op: de teksten komen niet tevoorschijn wanneer achter ‘S’ niet minimaal 1 cijfer ingevuld is, of wanneer tekst 0 niet ingevuld is.
Voorbeeld
In dit voorbeeld zal de tekst in de lichtkrant zijn: ‘Dit is een test van de lichtkrant’. De volgorde is de draaiende teksten staat achter S.; Eerst tekst 2, dan 1, daarna 0, dan weer 2, daarna weer 0 en als laatste 3. Op de klok zie het er dan als volgt uit: ‘voor meer info, kijk eens op, www.goudmus.nl, voor meer info, www.goudmus.nl, Tot Ziens’
Vanuit een tekstbestand Wanneer teksten regelmatig aangepast moeten worden is het handige om dit via een tekstbestand te doen. Start het kladblok programma middels: Start, Alle programma’s, Bureau-accessoires, Kladblok. Type de teksten in zoals die in de klok geplaatst moeten worden maar zonder het ‘=’ teken. B.v. de tekst zoals die in bijgaand plaatje staat. www.goudmus.nl
- 9-
Rond-e-Klok
Bewaar het bestand als tekstbestand en geef het een naam. B.v. klok.txt. Sluit de klok aan zoals beschreven, start de ‘Hyper-terminal’ en breng de verbinding tot stand. Klik op Bestand, Eigenschappen, Instellingen en ASCII-instellingen. Zet de regelvertraging op 2000 en de tekenvertraging op 20. De vinkjes moeten uit staan op de onderste na. Klik op ok en nogmaals op ok. Klik op verplaatsen en tekstbestand verzenden. Haal het bestand op wat met de kladblok gemaakt is en het wordt naar de klok verzonden.
Eigenschappen van de klok Nauwkeurigheid De klok kan per dag een afwijking van een aantal seconden vertonen.
De teksten Wanneer ingevuld, worden die om beurten gestart zodra de secondewijzer op 50 seconden staat.
Bijzetten van de klok Zodra het drukknopje van bijzetten ingedrukt wordt, verdwijnen de teksten en gaat de secondewijzer naar de 0 seconden positie. 1 keer indrukken van het knopje zet de klok 1 minuut verder, langer indrukken zorgt er voor dat de klok steeds sneller gaat draaien. Na het loslaten van het knopje begint de secondewijzer altijd op 0 positie.
Uit- en aanzetten middels een timerschakelaar Wanneer de klok bijgezet is, zal de klok na 15 seconden de ingestelde tijd bewaren in het geheugen. Dit kost tijd er de klok zal dan even een flits vertonen. Wanneer de klok een volgende keer aangezet zal worden, loopt hij automatisch naar de laatst ingestelde tijd toe. Uit en aanzetten van de klok kan zo met een timer-schakelaar gebeuren. De klok hoeft dan niet 24 per dag te draaien, wat de levensduur weer ten goede komt.
Levensduur De klok in gebouwd van een ventilatormotor met kogellagertjes. De levensduur zal, naar verwachting, bij continu draaien ongeveer een half jaar tot een jaar zijn.
Veiligheid Elektrisch Maak de klok niet open, sluit er ook gaan andere netadapter op aan. Dek de klok ook niet af en zorg voor voldoende ventilatie. Het verbruik van de klok is niet groot, maar ondanks dat zal de klok toch handwarm worden. De voorkant van het uurwerkhuis is open en is daardoor kwetsbaar. Buig of verbuig niets. Kom nergens aan met handen of gereedschap. Bij sluiting of ondeskundig gebruik, kan de inhoud van het www.goudmus.nl
- 10 -
Rond-e-Klok
uurwerkhuis wel warm of heet worden. Haal dan direct de netadapter uit het stopcontact.
Mechanisch De draaiende wijzer is een onderdeel wat nauwkeurig uitgebalanceerd is. Dit voorkomt dat de klok gaat trillen en dansen. Veranderen dan ook niets aan dit deel. Draai geen schroefjes los of vaster. Het metalen plaatje is een contragewicht wat nauwkeurig op gewicht gemaakt en vastgeschroefd is. Wanneer dat los en weer vast gemaakt word, kan het verschoven zijn en trillingen gaan veroorzaken.
Schoonmaken Draaiende wijzer Wanneer de klok draait, komt hij in aanraking met stof wat op de draaiende wijzer zal blijven hangen. Maak die regelmatig schoon door het er voorzichtig af te vegen. Het beste kan dat gedaan worden met een zacht kwastje of zacht borsteltje
Standaard De standaard is van perspex gemaakt en gevoelig voor statische elektriciteit. Daardoor zal de standaard ook stof aantrekken. Het schoonmaken moet gebeuren met een sopje met afwasmiddel en een zachte doek. Dit voorkomt krassen en het opnieuw statisch worden van het perspex. Gebruik geen schoonmaakmiddelen met ammonia. Die maken het perspex dof. Kleine krassen zijn te verwijderen met auto-cleaner voor nieuwe auto’s of tandpasta. Daarna weer afwassen met een sopje.
Werking en techniek Motor De motor is afkomstig van een ventilator. Het draaiend deel en het vast deel zijn losgemaakt van elkaar. Van het draaiend deel zijn de ventilatorbladen afgehaald, zodat alleen nog maar het middelstuk over is. Van het stilstaande deel van de ventilator is de buitenste rand afgehaald, zodat alleen het middeldeel over is.
Uurwerkhuis Het uurwerkhuis zorgt voor de mechanisch stevigheid van de klok, er zit elektronica in verwerkt en de motor zit erop. De elektronica heeft alleen maar als doel om energie over te dragen naar de draaiende wijzer en om plaats te bieden aan twee ledjes. Eén voor synchronisatie, zodat de draaiende wijzer de bovenkant van de klok kan vinden en de andere om de klok bij te kunnen zetten. Het eerste ledje geeft onzichtbaar infrarood licht. Het andere ledje geeft licht wanneer op het drukknopje gedrukt word.
www.goudmus.nl
- 11 -
Rond-e-Klok
Overdacht van energie Omdat de draaiende wijzer niet voorzien kan worden van aansluitdraden, moet er op een andere wijze elektriciteit naar toe gebracht worden. In het uurwerkhuis zit elektronica die op een frequentie van ongeveer 40 kilohertz (40.000 impulsen per seconde) spanning op een spoel zet en een pulserend magnetisch veld veroorzaakt. Die spoel zit rondom het draaiende deel van de motor, zodanig dat het elkaar net niet raakt. Op het draaiende deel van de motor zit eveneens een spoel gewikkeld. Door het pulserende magnetisch veld rondom het draaiende deel, wordt en stroom opgewekt in het draaiende deel. Dat is de energiebronvoorziening voor de draaiende wijzer.
Draaiende wijzer De functies die hierop zitten zijn: 1. 2. 3. 4.
Stabilisatie van de energievoorziening; de voeding Ledjes Microprocessor Lichtgevoelige cel
Doordat de motor niet altijd even snel draait, maar ook omdat de ledjes wisselend aan en uit zijn, moet de voeding stabiel gemaakt worden. Maar ook andere kleuren ledjes geven een ander energieverbruik. Bekijk de draaiende wijzer met de pijlpunt naar beneden en de stabilisatie van de voeding zit aan de rechterkant van de ledjes De ledjes hebben, afhankelijk van de wensen, een kleur en een stralingsbreedte. Voor normaal gebruik zijn breed stralende ledjes het beste. Staat de klok achter mat glas, dan zijn ledjes met een kleine openingshoek aan te bevelen. De microprocessor samen met de lichtgevoelige cel, zorgen ervoor dat de klok goed zichtbaar is. In het uurwerkhuis zit een infrarood led die constant aan is. De lichtgevoelige cel van de draaiende wijzer komt in het zicht van de led op het moment dat de wijzer op de 12 staat. Voor de microprocessor is dat het moment om te omtreksnelheid opnieuw te gaan bereken en op opnieuw te beginnen met de volgende cirkel. Die cirkel is verdeeld in 240 segmenten die middels tabellen in het geheugen staat.
Achtergrond informatie Materialen De elektronische onderdelen van de klok zijn uit alle windstreken van de wereld gekomen en zijn hoofdzakelijk bij elkaar gezocht, via internet, op markplaatsen en veilingen. De ledjes komen uit China. Ze zijn daar goedkoop en op dit moment is China de grootste producent van ledjes. De andere onderdelen zijn gemaakt of gekocht in Thailand, VS, Engeland, Duitsland, Belgie en natuurlijk ook in Nederland. De onderdelen voor de mechanische opbouw komen uit Nederland of België. www.goudmus.nl
- 12 -
Rond-e-Klok
Software Het programma is gemaakt in basic en gecompileerd om daarna in de microprocessor geschreven te worden. De basic compiler die gebruikt is, is gemaakt door Oshon. De compiler is niet erg slim, maar levert wel een efficiënt gemaakte code op. Het plaatsen van de code in de microprocessor gebeurt met de tools van Microchip, de fabrikant van de microprocessors. Die tools zijn gratis te downloaden. Voor het koppelen van de microprocessor aan de pc wordt een MPLAB ICD 2 kloon gebruikt. Dit is hardware die in Thailand nagemaakt is en die perfect werkt met de software-tools van Microchip.
www.goudmus.nl
- 13 -
Rond-e-Klok
Ten slotte Deze klok is geproduceerd door Roel Hermus in een heel kleine oplage met als doelstelling om eens iets leuks en iets speciaals te maken. Voor meer informatie zie www.goudmus.nl. Commentaar, vragen of andere werkzaamheden op dit gebied zijn altijd welkom. De klok blijft in ontwikkeling en verbeteringen zullen elkaar op blijven volgen. De laatste klok zal de beste zijn.
www.goudmus.nl
- 14 -
