Handleiding digitale leertaken maken met versie 1.0 van DiViDU Anne-Martine Gielis. 29 augustus 2005

Handleiding digitale leertaken maken met versie 1.0 van DiViDU Anne-Martine Gielis

29 augustus 2005

Handleiding Digitale leertaken maken met versie 1.0 van DiViDU

Colofon Handleiding Digitale leertaken maken met versie 1.0 van DiViDU

Stichting Digitale Universiteit Oudenoord 340, 3513 EX Utrecht Postbus 182, 3500 AD Utrecht Telefoon

030 - 238 8671

Fax

030 - 238 8673

e-mail

[email protected]

Auteur Anne-Martine Gielis Copyright Stichting Digitale Universiteit Deze uitgave is binnen het consortium van de Digitale Universiteit vrijelijk te gebruiken, mits voorzien van adequate bronvermelding. Niets uit deze uitgave mag buiten het consortium openbaar worden gemaakt, verspreid en/of verveelvoudigd door middel van internet, druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het bureau van de Digitale Universiteit. Datum 29 augustus 2005

pagina 2 van 42


Inhoudsopgave 1 2 3

4

5 6 7

Inleiding

5

Digitale video

5

Leeromgeving DiViDU

6

3.1

Toegang

6

3.2

Technische randvoorwaarden voor gebruik

6

Minimale systeemeisen DiViDU voor gebruikers

3.2.2

Eisen voor videobewerking

6

Opbouw

6

3.4

Inloggen

7

3.5

Homepage voor docenten

7

3.6

Hoofdnavigatie

7

Een module maken

8

4.1

Type kiezen

8

4.2

Modulegegevens invullen

9

4.3

Introductietekst opstellen

9

4.4

Opdrachten

10

4.4.1

Opdracht toevoegen

10

4.4.2

Opdrachtentypen

10

4.4.3

Nieuwe opdracht maken: Opdrachtgegevens invoeren

12

4.4.4

Opdracht formuleren / vraagstelling invoeren

12

4.4.5

Bronnen aan opdracht koppelen

13

4.4.6

Opdracht afronden (opslaan / toevoegen aan module)

13

4.4.7

Opdracht uit module verwijderen

14

4.4.8

Volgorde van opdrachten veranderen

14

4.5

Bronnen toevoegen aan module

4.6

Gebruikers toevoegen aan module

15

4.7

Afronden (opslaan of publiceren)

15

14

4.7.1

Module opslaan

16

4.7.2

Module publiceren

16

Werk van studenten bekijken

17

Gast-account aanmaken

18

Modulecatalogus

19

7.1

Module bekijken

19

7.2

Module bewerken

19

7.2.1

Door uzelf gemaakte module (tabblad ‘Mijn modules’)

19

7.2.2

Door ander gemaakte module

20

Module kopiëren

20

Videocatalogus

21

8.1

Video uploaden

21

8.2

Video bekijken 8.2.1

9

6

3.3

7.3

8

3.2.1

Videogegevens wijzigen

22 22

8.3

Video verwijderen

22

8.4

Video toevoegen aan opdracht

22

Bronnencatalogus

24

9.1

24

Bron uploaden

pagina 3 van 42


9.1.1

Videofragment als bron uploaden

25

9.1.2

Een hyperlink als bron toevoegen

25

9.1.3

Bestand als bron toevoegen

25

Appendix

26

10

Opdrachttypes en hun specifieke eigenschappen

26

10.1

Analyse: leren van ervaren docenten

26

10.2

Reflectie: reflecteren op het eigen handelen

26

10.3

Assessment: eigen competentie(s) (leren) aantonen

11 12

13

14

27

Mogelijke problemen met DiViDU

28

12.1

Geen Realplayer

28

12.2

Verouderde versie van Realplayer

28

12.3

Videobestand te groot

29

12.4

Videobestand kan niet worden geupload

29

12.5

Geen screenshot beschikbaar bij de video

29

12.6

U was ingelogd maar moet opnieuw inloggen

29

Screenshots maken

30

13.1

Voorbereiding

30

13.2

Screenshot maken

30

Rechten en privacy m.b.t. videomateriaal in DiViDU

31

14.1

Inleiding

31

14.2

Gebruik van materiaal van anderen

31

14.3

Portretrecht en bescherming persoonsgegevens (privacy)

31

14.4

Videomateriaal door derden in opdracht van DiViDU

32

14.5

Videomateriaal door werknemers

32

14.6

Videomateriaal door studenten

32

14.7

Protocollen

14.8

15

27

Werk van studenten bekijken zonder DiViDU-docentenaccount

33

14.7.1

Gebruik videomateriaal van een student

33

14.7.2

Videoregistratie tandartspatiënt

33

14.7.3

Videoregistratie in een klas

Voorbeeldteksten

34 34

14.8.1

Gebruik videomateriaal van een student (voorbeeldtekst)

34

14.8.2

Videoregistratie tandartspatiënt (voorbeeldtekst)

35

14.8.3

Videoregistratie in een klas (voorbeeldtekst

36

Ontwerpcriteria

38

15.1

38

Leerdoelen ( in waarneembaar studentgedrag):

pagina 4 van 42


1

Inleiding DiViDU – Leren in praktijksituaties met online video - was een project van de Digitale Universiteit dat inmiddels zijn vervolg heeft gevonden in DiViDU – Digitale leertaken maken met online video. Om het leren met online video te faciliteren is een online leeromgeving ontwikkeld. In de leeromgeving zelf vindt u veel aanwijzingen op het scherm, maar dat is niet altijd voldoende informatie om ermee te werken, vandaar deze handleiding. In deze handleiding wordt behandeld hoe u digitale leertaken kunt maken, gebundeld in modules. Als u wilt weten hoe studenten met modules omgaan, raadpleegt u dan de DiViDU-studentenhandleiding. We gaan er van uit dat u, voordat u met deze handleiding aan de slag gaat: •

al heeft nagedacht over wat u wilt bereiken met de inzet van DiViDU in uw onderwijs. U kunt daarvoor bijvoorbeeld de ontwerpcriteria gebruiken (vanaf pagina 38 van deze handleiding).

•

videoclips beschikbaar heeft (voor zover dit van toepassing is: analyse-leertaken)

•

aanvullende informatie die u wilt opnemen bij de leertaken beschikbaar heeft in digitale vorm, zodat u het als “bron” kunt gebruiken

De DiViDU-leeromgeving is nog in ontwikkeling. We zijn dan ook zeer geïnteresseerd in uw ervaringen met de leeromgeving en deze handleiding. U kunt uw op-/aanmerkingen over DiViDU via e-mail ([email protected]) aan ons kwijt. Namens het DiViDU-projectteam, Anne-Martine Gielis

2

Digitale video DiViDU werkt met online video: video die via internet wordt afgespeeld. Video-opnamen die in DiViDU worden gebruikt, moeten aan bepaalde eisen voldoen: •

ze moeten van het type Realmedia zijn en de bestandsextensie .rm hebben

•

ze mogen niet langer zijn dan 3 minuten (bestandsgrootte maximaal 10 Mb)

•

de afmetingen mogen maximaal zijn 384 x 288 pixels (breedte x hoogte)

•

u dient te weten bij wie het copyright ligt en dit respecteren. Uitgebreide regels over copyright en portretrecht zijn beschreven in de bijlage (hoofdstuk 14).

Hoe u van een video-opname (met digitale videocamera op mini-DV-bandje) een bestand kunt maken dat geschikt is voor DiViDU staat in een aparte handleiding beschreven: videobewerking DiViDU.

pagina 5 van 42


3

Leeromgeving DiViDU

3.1

Toegang De DiViDU-leeromgeving is via internet bereikbaar. U kunt er alleen gebruik van maken als u er een account voor heeft. Als deze accountgegevens u niet bekend zijn of u heeft nog geen account, neemt u dan contact op met Anne-Martine Gielis ([email protected]). Het adres van de DiViDU leeromgeving is: http://dividu2.noterik.com.

3.2

Technische randvoorwaarden voor gebruik U heeft een PC met snelle internetverbinding nodig. Onder snel verstaan we: minimaal ADSL of kabel (minimaal 1024 Kbit/s download en 320 Kbit/s upload) 1 .

3.2.1

Minimale systeemeisen DiViDU voor gebruikers Processor Pentium 500 mhz (of sneller) Geheugen Windows 2000 of XP: 128 Mb Windows 9x: 64 Mb Besturingsysteem Windows 2000 of XP wordt sterk aanbevolen. Windows 98 werkt ook, maar wordt afgeraden. Browser De nieuwste versie van de browser wordt aangeraden, maar in ieder geval: •

Internet Explorer 5.5 of hoger

•

Mozilla 1.0 of hoger

• Netscape 7 of hoger Realplayer Realplayer plugin (RealOne/versie 10 of hoger) Firewall Gebruikercomputers moeten uitgaand toegang hebben tot poort 554 of poort 80. Proxy’s Netwerken die proxy's gebruiken op poort 80 moeten poort 554 open zetten om verbinding te krijgen met de streamingserver. 3.2.2

Eisen voor videobewerking Voor videobewerking moet de PC aan een aantal andere voorwaarden voldoen, die staan beschreven in de DiViDU-handleiding videobewerking.

3.3

Opbouw De videocatalogus is het hart van de DiViDU-leeromgeving. De videocatalogus is rechtstreeks bereikbaar (via link in hoofdnavigatie) of via het maken van modules en opdrachten (als u videofragmenten hieraan wilt koppelen). U als docent maakt digitale leertaken (modules met opdrachten), die studenten vervolgens kunnen uitvoeren. Uitleg over het maken of bewerken van modules en opdrachten vindt u verderop in deze handleiding.

1

Internetverbindingen op Hogescholen en Universiteiten zijn meestal sneller dan ADSL of kabel en maken het werken met DiViDU dus soepeler.

pagina 6 van 42


3.4

Inloggen Om te kunnen werken met de DiViDU leeromgeving dient u te zijn ingelogd. Als u in de leeromgeving de rol van docent heeft, heeft u meer opties dan een student. U kunt dan namelijk ook de ‘achterkant’ van modules en opdrachten zien, in tegenstelling tot een student die ze alleen kan uitvoeren. • Ga naar http://dividu2.noterik.com. U ziet het inlogscherm. • Gebruik uw gebruikersnaam en het wachtwoord.

3.5

Homepage voor docenten Na het inloggen komt u terecht op uw persoonlijke homepagina. Dit is het uitgangspunt voor 3 belangrijke taken in DiViDU: • nieuwe modules maken (leertaken ontwikkelen) • werk van studenten bekijken (gepubliceerde opdrachten) • gast-accounts aanmaken Daarnaast kunt u de 3 catalogi benaderen die u als docent ter beschikking staan: • modulecatalogus; voor het bewerken, kopiëren of verwijderen van modules. Vanaf pagina 18 staat de modulecatalogus en de mogelijkheden ervan beschreven. • videocatalogus; voor het toevoegen, bekijken of verwijderen van eigen videofragmenten en die van andere DiViDU-gebruikers. De videocatalogus staat beschreven vanaf pagina 21 • bronnencatalogus; voor het toevoegen, bekijken of verwijderen van eigen bronnen en die van andere DiViDU-gebruikers. De beschrijving van de bronnencatalogus vindt u op pagina 24 e.v.

Figuur 1: Homepage voor docenten U kunt er hier ook voor kiezen om de Engelstalige interface van DiViDU te gebruiken. Klik op de Nederlandse vlag om het keuzemenu te openen. 3.6

Hoofdnavigatie Op uw homepage ziet u ook de hoofdnavigatie die u door heel DiViDU heen ziet; de knoppen ‘Home’, ‘Uitloggen’ en ‘Student’. Terugkeren naar uw persoonlijke homepagina in DiViDU. Uitloggen (na een half uur inactiviteit zal het systeem u automatisch uitloggen. Niet opgeslagen gegevens gaan daarbij verloren). Omschakelen naar de ‘studentmodus’. U kunt in DiViDU werken alsof u student bent, zodat u weet hoe uw leertaken en modules voor studenten beschikbaar zijn. In ‘studentmodus’ kunt u ook weer terugschakelen naar ‘docentmodus’.

pagina 7 van 42


4

Een module maken Een module is een combinatie van leertaken (opdrachten), achtergrondmateriaal (bronnen) en deelnemers (gebruikers). Als ‘docent’ in DiViDU kunt u modules maken voor uw studenten. Door het aanmaken of kopiëren van een module wordt u de ‘eigenaar’ / ‘beheerder’ van deze module. Alleen met uw account kunt u deze module bewerken of verwijderen. Andere DiViDUgebruikers die ook docent-rechten hebben, kunnen deze module wel zien als u de beschikbaarheid zo regelt. Als ze de module kunnen bekijken, kunnen ze hem ook kopiëren voor eigen gebruik. Welke stappen? Bij het maken van een module doorloopt u de volgende stappen: 1. type kiezen 2. modulegegevens invullen 3. introductietekst van de module opstellen 4. opdrachten toevoegen 5. bronnen toevoegen 6. gebruikers toevoegen 7. afronden (opslaan voor latere bewerking of direct publiceren en zichtbaar maken voor gebruikers) Deze stappen (behalve de eerste) ziet u in de modulemaker terug in de vorm van puzzelstukken bovenaan het scherm. Op het scherm wordt u met aanwijzingen geholpen de juiste stappen te zetten bij het maken van de module.

4.1

Type kiezen •

Klik op uw homepage op de knop Maak … in het vak ‘Nieuwe module maken’. U kunt vervolgens een keuze maken voor een type module. In DiViDU zijn 3 typen modules mogelijk: • analyse • reflectie • assessment

Deze typen zijn gebaseerd op de onderwijskundige uitgangspunten die zijn gedefinieerd in het DiViDU-project. Op verzoek worden u deze (elektronisch) toegezonden.

Figuur 2: de eerste stap bij het maken van een nieuwe module: het type kiezen •

Maak uw keuze uit een type. U komt terecht in de ‘modulemaker’. Elk type module heeft zijn eigen kleur in de modulemaker.

pagina 8 van 42


4.2

Modulegegevens invullen We vragen u deze gegevens in te vullen, zodat de module (voor u en anderen) gemakkelijk te vinden is in de modulecatalogus. De titel is het enige onderdeel dat de studenten die deelnemen aan de module kunnen zien.

Figuur 3: modulegegevens van een analyse-module invullen • 4.3

Vul de benodigde gegevens in en klik rechts onderaan op de knop Volgende >.

Introductietekst opstellen Deze tekst is zichtbaar voor de studenten op de intropagina van de module. U kunt hier informatie kwijt over de doelen van de module en over hoe de studenten er mee moeten werken.

Figuur 4: Introductietekst voor een module schrijven •

Vul de benodigde gegevens in en klik rechts onderaan op de knop Volgende >.

pagina 9 van 42


4.4

Opdrachten Opdrachten (of leertaken) zijn het belangrijkste onderdeel van een module. Zij bepalen de handelingen die uw studenten gaan uitvoeren om ervan te leren. Op basis van de onderwijskundige uitgangspunten hebben we verschillende opdrachttypen gedefinieerd.

4.4.1

Opdracht toevoegen Een nieuwe module bevat nog geen opdrachten. • Klik onderaan op Voeg toe om een opdracht toe te voegen aan de module

Figuur 5: Module zonder opdrachten 4.4.2

Opdrachtentypen Maak nu uw keuze uit het type opdracht. Door even met uw muis boven een type te blijven hangen, krijgt u een korte uitleg te zien wat er specifiek is aan dit opdrachttype:

Figuur 6: Uitleg over opdrachttypes

pagina 10 van 42


•

Klik op het gewenste type. U krijgt het overzicht van alle aan u beschikbare opdrachten in DiViDU van dit opdrachttype (Figuur 7).

Per type module is een aantal sjablonen voor opdrachten beschikbaar. Ieder sjabloon voor een opdracht heeft specifieke eigenschappen. Bij ieder type opdracht maakt u een inleidende tekst en heeft u maximaal 3 vraagvelden tot uw beschikking. Meer uitleg over de specifieke eigenschappen van deze opdrachtsjablonen, vindt u in de bijlage vanaf pagina 26.

Figuur 7: Beschikbare opdrachten (opdrachtencatalogus)

U kunt hier: Een bestaande opdracht gebruiken • klik een opdracht aan • preview hem eventueel • klik op Gebruik. De opdracht wordt dan in ongewijzigde vorm in uw module gebruikt. Als de eigenaar van de opdracht besluit deze te verwijderen, krijgt u hiervan een melding via e-mail. Een bestaande opdracht kopiëren U wordt eigenaar van de opdracht en kunt deze aanpassen aan uw wensen: • Klik de gewenste opdracht aan • Klik op Kopieer. Een opdracht van uzelf wijzigen Als een opdracht nog niet in gebruik is in een module, kunt u deze nog wijzigen. B.v. een opdracht de opdracht die u zojuist heeft gekopieerd. • Klik de gewenste opdracht aan • Klik op Wijzigen. U wordt door een aantal stappen heengeleid. Uitleg over deze stappen vindt u in 4.4.3, 4.4.4 en 4.4.5. Deze stappen zijn namelijk vergelijkbaar met het maken van een nieuwe opdracht. Zelf een nieuwe opdracht aanmaken: • Klik op Nieuw. Lees verder in 4.4.3.

pagina 11 van 42


4.4.3

Nieuwe opdracht maken: Opdrachtgegevens invoeren Bij het aanmaken van een nieuwe opdracht moet u een aantal basisgegevens invoeren. Deze gegevens zijn ten behoeve van de opdrachtencatalogus. De titel en de tabnaam zijn het enige deel van deze gegevens dat de studenten in een module kunnen zien. De tabnaam is de aanduiding van de opdracht op tabbladenrij waarmee studenten door een module navigeren. De ruimte hiervoor is beperkt tot 12 tekens, daarom kunt u een uitgebreidere titel / beschrijving geven in het vak ‘titel’.

Figuur 8: Nieuwe opdracht maken: opdrachtgegevens invoeren 4.4.4

Opdracht formuleren / vraagstelling invoeren Hier formuleert u de inleiding en de daadwerkelijke vraagstelling. In geval van een analyseopdracht (zoals in Figuur 9) kiest u hier ook één of meerdere videofragmenten uit de videocatalogus waarbij u de vragen formuleert.

Figuur 9: Opdracht formuleren

pagina 12 van 42


4.4.5

Bronnen aan opdracht koppelen Op het tabblad bronnen kunt u een bron toevoegen aan de opdracht die op dat moment aan het maken / bewerken bent. Let op: Dit is niet hetzelfde als een bron die voor de student onder ‘Bronnen opleiding’ zichtbaar zal zijn, die voegt u toe aan de module (puzzelstuk ‘Bronnen’). U kunt: • een nieuwe bron uploaden (klik op Nieuw ) • er eentje uit de bronnencatalogus gebruiken (klik op Catalogus ). Reeds toegevoegde bronnen kunt u bekijken, de volgorde ervan veranderen of verwijderen.

Figuur 10: Een bron bij een opdracht 4.4.6

Opdracht afronden (opslaan / toevoegen aan module) In hetzelfde scherm (zie Figuur 10) als u bronnen aan een opdracht kunt toevoegen, vindt ook het afronden (opslaan) van een opdracht plaats. U kunt: • de opdracht toevoegen aan de module: Klik op Opdracht Toevoegen. De opdracht wordt ook meteen opgeslagen • de opdracht alleen opslaan voor later gebruik. Klik op Opslaan.

pagina 13 van 42


4.4.7

Opdracht uit module verwijderen U kunt een opdracht uit een module verwijderen (dit heeft alleen effect als de module nog niet gepubliceerd is):

4.4.8

•

klik op de opdrachttitel

•

klik onderaan op Verwijder.

Volgorde van opdrachten veranderen Eenmaal aan een module toegevoegde opdrachten kunt u nog van volgorde veranderen (let op de verplichte volgorde bij reflectiemodules):

4.5

•

geef iedere opdracht (voor zover verandering gewenst is) een nieuw nummer

•

klik onderaan op Verplaats.

Bronnen toevoegen aan module

Figuur 11: Bronnen in een module

pagina 14 van 42


4.6

Gebruikers toevoegen aan module U kunt gebruikers die een account hebben in DiViDU toegang geven tot uw module. Alle gebruikers die u toevoegt krijgen de rol van student in de module. Let op: Voor het toevoegen van studentenaccounts geldt: U kunt alleen studenten van uw eigen instelling toevoegen. Voor docentenaccounts geldt die restrictie niet; u kunt docenten van andere instellingen toegang geven tot uw module. De lijsten gebruikers zijn geordend naar: •

studenten binnen uw instelling

•

docenten binnen uw instelling

•

docenten buiten uw instelling

Figuur 12: Gebruikersbeheer van een module • •

vink in het rechterdeel van het scherm de gewenste gebruikers aan. U kunt namen van docenten buiten uw instelling opvragen door op het symbooltje van de map te klikken. klik op de knop < Voeg toe

Als u zich heeft vergist en de verkeerde namen heeft toegevoegd, kunt u (als de module nog niet is gepubliceerd) de gebruikers verwijderen uit de module: • selecteer in de linkerkolom de bewuste gebruikers • klik op de knop Verwijder >.

4.7

Afronden (opslaan of publiceren) Als u aan een module werkt die nog niet is gepubliceerd, is de inhoud nog niet zichtbaar voor studenten. U kunt dus op uw gemak de module opbouwen. Dit hoeft u niet in één keer te doen. Wijzigingen kunt u tussendoor opslaan (bewaren), zodat u er een volgende keer verder aan kunt werken. • Om een wijzigingen in een module op te slaan, gaat u naar het puzzelstuk ‘Afronden’ en klikt u op de knop Bewaar module in het rechter gedeelte van het scherm Een module is pas beschikbaar voor studenten nadat u hem heeft gepubliceerd. Na publicatie kunt u nog: • de titel wijzigen

pagina 15 van 42


• • •

de introtekst wijzigen gebruikers toevoegen bronnen toevoegen

Andere wijzigingen die u eventueel doet worden na publicatie niet meer verwerkt. Een gepubliceerde module kunt ook niet zelf verwijderen uit DiViDU, daarvoor moet u contact opnemen met de beheerder. 4.7.1

Module opslaan •

4.7.2

U kunt een module opslaan (dus nog niet zichtbaar maken voor studenten) om deze te bewaren voor latere bewerking. U vindt de module na bewaren terug in de modulecatalogus, de naam wordt dan in zwart weergegeven.

Module publiceren • • •

Controleer (eventueel met hulp van de knop ‘preview module’ of door de puzzelstukken met de diverse onderdelen nog eens na te lopen) of de module klaar is voor publicatie Klik op Publiceer module. U krijgt een melding en komt op uw homepage terecht. U vindt de module na publiceren terug in de modulecatalogus, de naam wordt dan in rood weergegeven.

pagina 16 van 42


5

Werk van studenten bekijken Als u als opleider de door uw studenten gemaakte opdrachten wilt bekijken / becommentariëren zijn er twee opties: 1. U heeft een docentenaccount in DiViDU 2. U heeft geen docentenaccount in DiViDU (b.v. omdat u een stagebegeleider / praktijkbegeleider bent). Kijk dan in de appendix voor aanwijzingen Met een DiViDU-docentenaccount: • kies op uw homepage voor ‘Werk van studenten bekijken’. • klik op de naam van de module waaruit u het studentenwerk wilt bekijken. • De map klapt uit en u krijgt het overzicht van studenten in de module (voorbeeld in Figuur 13).

Figuur 13: Lijst studenten in module • • •

Door studenten gepubliceerde opdrachten zijn vetgedrukt. Klik een opdracht aan die u wilt bekijken. U komt in de bekijkmodus en heeft toegang tot alle opdrachten die deze student heeft gepubliceerd. U ziet de vragen en de door de student ingevulde reactie erop. Rechtsonder staat een tekstvak waar u uw reactie in kwijt kunt. Vlak erboven is uw naam al ingevuld.

Figuur 14: Bekijkmodus voor docent •

Typ uw reactie in en klik op Geef reactie eronder.

•

Uw reactie wordt opgenomen bij de andere reacties (die u vindt onder ‘bekijk reacties’, rechtsboven).

pagina 17 van 42


6

Gast-account aanmaken Als docent kunt u mensen die geen DiViDU-account hebben tijdelijk toegang geven tot DiViDU. Bijvoorbeeld aan collega’s of praktijkbegeleiders van uw studenten die het werk van studenten (uitgevoerde leertaken) moeten kunnen bekijken / becommentariëren. Een gast krijgt de rol van student en kan dus geen leertaken ontwikkelen of modules bewerken. De gast krijgt op het door u aangegeven e-mailadres een e-mail met daarin de inloggegevens. Het is wellicht nog wel nodig om enkele aanwijzingen voor het gebruik van DiViDU erbij te geven. Dat kunt u bijvoorbeeld doen in de vorm van de handleiding Studenten begeleiden met DiViDU 2 . •

Klik op de DiViDU-homepage op Gast toevoegen … . Figuur 15 verschijnt.

Figuur 15: Een gast-account aanmaken •

Vul de benodigde gegevens in: o

Naam: volledige naam waarmee de persoon wordt aangesproken (kan dus ook ‘mevr. Wouters’ o.i.d. zijn)

o

E-mail: het e-mailadres van de gast

o

Geldigheid: het aantal dagen dat het account geldig moet blijven. Na afloop van deze periode wordt het gast-account geblokkeerd en kan het niet meer gebruikt worden.

o

Persoonlijk bericht: deze tekst wordt toegevoegd aan het e-mailbericht met de inloggegevens, waardoor u nog wat extra informatie kwijt kunt aan de gast

o

Uitnodigen voor de volgende modules: vink de modules aan waartoe de gast toegang moet krijgen

•

2

Verstuur de uitnodiging (knop rechtsonder)

Deze handleiding moet in september 2005 nog worden herzien voor de laatste versie van DiViDU.

pagina 18 van 42


7

Modulecatalogus Vanuit de modulecatalogus kunt u: • modules bekijken: eigen modules en door anderen gemaakt. • modules bewerken (alleen uw eigen modules of kopieën van modules van anderen) • modules van anderen kopiëren en vervolgens eventueel bewerken, als u een module van een collega wilt gebruiken voor uw eigen onderwijs. • zoeken naar modules • modules verwijderen Aan de rechterkant ziet u de lijst van modules die u heeft gemaakt. U kunt ook kiezen voor een overzicht van alle modules die u mag bekijken, klik dan op het tabblad ‘Alle modules’.

Figuur 16: Modulecatalogus In DiViDU wordt onderscheid gemaakt tussen: • modules die u zelf heeft gemaakt of heeft gekopieerd van anderen (te vinden bij ‘mijn modules’): die mag u bewerken, bekijken en kopiëren. • modules van anderen (te vinden bij ‘alle modules’): die kunt u bekijken of kopiëren 7.1

Module bekijken • • •

Klik op de naam van een module om deze te selecteren. De achtergrond ervan wordt grijs. Klik onderaan op Bekijk . U krijgt in een nieuw venster een voorproefje van de module zoals een student die ziet. Enige verschil hierbij: u kunt geen opdrachten maken in de preview-modus. De preview kunt u sluiten met de knop Sluiten links bovenin of met het vertrouwde kruisje van het venster.

7.2

Module bewerken

7.2.1

Door uzelf gemaakte module (tabblad ‘Mijn modules’) Zolang een module nog niet is gepubliceerd, kunt u deze nog volledig bewerken. Op deze manier kunt u dus op uw gemak een module voorbereiden voordat studenten deze kunnen zien. De in zwart weergegeven modules zijn nog niet gepubliceerd. • Klik in de modulecatalogus de gewenste module aan en klik onderaan op Wijzigen .

pagina 19 van 42


•

Net als bij het maken van een nieuwe module (zie Een module maken vanaf pagina 8) kunt u door de verschillende stappen lopen om de module aan te passen (o.a. introductietekst, opdrachten).

Een eenmaal gepubliceerde module kunt u nog maar in beperkte mate wijzigen. Na publicatie kunt u nog: • titel en introductietekst wijzigen • gebruikers toevoegen • bronnen toevoegen Na deze wijziging dient u de module opnieuw te publiceren om de wijzigingen door te voeren. 7.2.2

Door ander gemaakte module U mag modules die door anderen zijn gemaakt wel bekijken, maar niet bewerken. Als u de module wilt gebruiken voor uw eigen onderwijs, dient u deze eerst te kopiëren voor u de module kunt bewerken en gebruikers eraan toe kunt voegen.

7.3

Module kopiëren Als u in de modulecatalogus een module van een andere docent aantreft die u wilt gebruiken voor uw eigen onderwijs, dient u deze te kopiëren: • Klik op de titel van de gewenste module, de achtergrond ervan wordt grijs. • Klik onderaan op Kopieer . De module wordt gekopieerd, u wordt de eigenaar van de kopie. • U krijgt de bevestiging dat de module gekopieerd is. • De kopie van de module is herkenbaar aan het woord (kopie) in de naam. • Deze module kunt u nu bewerken en aanpassen aan uw specifieke toepassing: o.a. naam veranderen, opdrachten eruit halen of juist eraan toevoegen, gebruikers toevoegen.

pagina 20 van 42


8

Videocatalogus De videocatalogus kunt u op verschillende manieren openen: • rechtstreeks via uw persoonlijke homepage bij het kopje Videocatalogus • tijdens het aanmaken of bewerken van analyse-opdrachten via de link naar de videocatalogus 3 bij stap 4 (nieuwe opdracht maken) . • In de rol van student bij het maken van een opdracht: Via de knoppen Nieuw of Uit catalogus op het tabblad ‘Mijn video’. De videocatalogus opent altijd in een apart venster:

Figuur 17: Videocatalogus Op het tabblad Mijn video’s ziet u alle video’s die u zelf heeft toegevoegd, bij Alle video’s de fragmenten van anderen waarvoor ze u toestemming hebben gegeven. 8.1

Video uploaden U heeft nodig: Video in Real Media formaat (.rm als extensie, maximaal 10 Mb groot, afmetingen 4 384 x 288 ) 1. Klik op de knop Uploaden links bovenin de videocatalogus.

2. Kies via Bladeren … het gewenste videobestand op uw computer (of CD-rom). Klik op Volgende > 3. U wordt nu gevraagd enkele gegevens over het videobestand in te voeren. Doe dit en klik vervolgens op Volgende >. Deze videogegevens heeft u o.a. nodig om uw video naderhand in de videocatalogus terug te kunnen vinden en is ook van belang als anderen uw video eventueel mogen hergebruiken: 4. Klik op Bestand uploaden. Het bestand wordt naar de DiViDU videoserver verstuurd. 5. Als het bestand goed is ontvangen op de videoserver, krijgt u de mogelijkheid een screenshot (kenmerkend beeld uit de video) uit te kiezen: klik het gewenste screenshot aan 6. Daarmee is het uploaden afgerond. U heeft verschillende mogelijkheden (vetgedrukt). Welke opties dat zijn, is afhankelijk van de manier waarop u in de videocatalogus terecht bent gekomen. Klik op de actie die u wilt uitvoeren. 3

Als u een opdracht aan het bewerken bent, is dit stap 2. Dit zijn de maximale afmetingen, als het videobeeld kleiner is, wordt het beeld automatisch opgerekt (in gelijkblijvende verhoudingen) en zonodig aangevuld met zwarte balkjes. 4

pagina 21 van 42


8.2

Video bekijken Videocatalogus, tabblad Mijn video’s of Alle video’s: • klik op het screenshot om de video te selecteren (het fragment krijgt een groen kader) • klik op de groene knop Bekijk video .

8.2.1

Videogegevens wijzigen Bij het bekijken van een video van uzelf kunt u de videogegevens ervan wijzigen: • klik op Wijzig videogegevens . Een nieuw venster wordt geopend waarin u een aantal gegevens kunt wijzigen. • wijzig de gegevens tot ze naar wens zijn en klik op Wijzigen .

Figuur 18: Videogegevens wijzigen 8.3

Video verwijderen U kunt alleen uw eigen videobestanden verwijderen, dus de knop ‘verwijder video’ is alleen beschikbaar als u bij Mijn video’s kijkt. • selecteer een video (klik op het screenshot) • klik op de groene knop Verwijder video . U krijgt de vraag of u deze video echt wilt verwijderen. • Antwoordt u bevestigend en wordt een video gebruikt door iemand anders, dan krijgt u uitleg over de te volgen procedure. Wordt een video niet hergebruikt, dan krijgt u de melding dat de video is verwijderd. • Klik op het tabblad Mijn video’s om een vernieuwd overzicht van uw video’s te krijgen.

8.4

Video toevoegen aan opdracht •

Als u via de opdrachtenmaker in de videocatalogus bent gekomen, ziet de videocatalogus eruit als in Figuur 19.

pagina 22 van 42


Figuur 19: Videocatalogus benaderd via maken van opdracht •

Selecteer de gewenste video (er komt een groen kadertje omheen) en klik rechtsonder Koppel aan opdracht . De video wordt toegevoegd en u komt vanzelf weer in de opdracht die u aan het aanmaken / bewerken was.

pagina 23 van 42


9

Bronnencatalogus In de bronnencatalogus ziet u het overzicht van alle bronnen in DiViDU. Op het tabblad ‘Mijn bronnen’ ziet u alleen de bronnen waarvan u eigenaar bent, bij ‘Alle bronnen’ het totaaloverzicht. Als u een video heeft geselecteerd in het overzicht, wordt de video links afgespeeld en ziet u rechts de videogegevens (zoals dit ook in de videocatalogus zou gebeuren).

Figuur 20: Overzicht 'mijn bronnen' Er zijn 3 types bronnen: • videofragmenten (uit DiViDU videocatalogus) • hyperlinks (hyperlinks naar internetpagina’s of naar video’s op internet) • andere documenten (Word-documenten, Powerpointpresentaties, plaatjes e.d.) 9.1

Bron uploaden 1. Klik linksboven op Uploaden . 2. Kies het type bron dat u wilt toevoegen (Figuur 21)

Figuur 21: Stap 1 van nieuwe bron uploaden

pagina 24 van 42


9.1.1

Videofragment als bron uploaden • • •

9.1.2

De videocatalogus wordt in een apart venster geopend. Klik (het screenshot van) de video aan 5 die u als bron wilt gebruiken . Klik op Koppel aan bronnen . De video wordt als bron toegevoegd en de videocatalogus wordt gesloten.

Een hyperlink als bron toevoegen • •

Vul alle velden in • Kies bij ‘Beschikbaarheid’ minimaal één instelling Klik op Upload bron .

Figuur 22: Een hyperlink als bron toevoegen 9.1.3

Bestand als bron toevoegen • •

Vul alle velden in • Kies bij ‘Beschikbaarheid’ minimaal één instelling Klik op Upload bron .

Figuur 23: Een bestand als bron toevoegen

5

U kunt evt. in de videocatalogus een nieuwe video uploaden, zie daarvoor Video uploaden vanaf pagina 21)

pagina 25 van 42


Appendix 10

Opdrachttypes en hun specifieke eigenschappen

10.1

Analyse: leren van ervaren docenten De videofragmenten die in deze opdrachten worden gebruikt, worden door de docent aan de opdracht gekoppeld (behalve bij ‘koppeling theorie-praktijk’ en ‘eigen praktijk’). De studenten beantwoorden de vragen in tekstvelden en kunnen eventueel materiaal inleveren via ‘Mijn materiaal’. Analyse-opdrachten kunnen in willekeurige volgorde en meerdere keren worden gebruikt in een module. U kunt maximaal 9 opdrachten toevoegen (naast de intro, dat is een vast onderdeel van iedere module). Opdrachten

bijzonderheden

observatie

Student bekijkt video en krijgt daarbij gerichte observatie-opdrachten met open invoervelden voor het antwoord (één videofragment, 3 vraagvelden)

voorspelling

Student bekijkt videofragment dat op een gegeven moment stopt. Student geeft aan in een open invoerveld hoe hij verwacht dat de situatie afloopt . De video kan verder afgespeeld worden. De student controleert of zijn verwachting klopt met de werkelijke afloop van de situatie op video (één videofragment, 3 vraagvelden, waarvan één bij het eerste deel van de video, twee na afloop van het hele fragment).

vergelijking

Student vergelijkt twee of meerdere videofragmenten aan de hand van een tot drie open vragen (maximaal 5 videofragmenten)

theorie

Bij deze opdracht is er geen video. Student krijgt een of meer open vragen waarin hij over theoretische concepten wordt bevraagd.

eigen praktijk

Student levert zelf een videofragment in, bij voorkeur een fragment uit de eigen professionele praktijk, dat past bij het thema van de module en beantwoordt de door de docent gestelde vragen (docent geeft aan hoeveel videofragmenten en stelt maximaal 3 vragen).

10.2

Reflectie: reflecteren op het eigen handelen In een reflectiemodule vormen de opdrachten een logisch vervolg op elkaar. Alle opdrachten maken gebruik van dezelfde videofragmenten die de student op de intropagina van de module moet inleveren. U kunt wel eventueel de opdrachten van het type ‘voornemens’ en ‘praktijk’ weglaten. De volgorde van de opdrachten wordt afgedwongen in DiViDU, omdat we dit type module hebben gebaseerd op de reflectie-cyclus van Korthagen. Opdrachten

bijzonderheden

terugblik

Student motiveert de keuze van de videofragmenten en evalueert het eigen handelen per videofragment

feedback

Student formuleert vraag om feedback per fragment

voornemens

Student formuleert handelingsalternatieven en doelen om het probleem te kunnen oplossen

praktijk

Student probeert handelingsalternatief uit, neemt dit op en levert video in.

pagina 26 van 42


10.3

Assessment: eigen competentie(s) (leren) aantonen Assessment-opdrachten kunnen in willekeurige volgorde en meerdere keren worden gebruikt in een module. U kunt maximaal 9 opdrachten van het type ‘bewijs competentie’ of ‘bewijs ontwikkeling’ toevoegen (naast de intro, dat is een vast onderdeel van iedere module). Opdrachten van het type ‘verhaallijn’ tellen dubbel, omdat studenten daar twee versies van kunnen maken. U kunt er dus maximaal 4 van in één module toepassen. Opdrachten

bijzonderheden

Bewijs competentie

Student moet met één videofragment aantonen dat hij over één bepaalde competentie beschikt

Bewijs ontwikkeling

Student moet met (minimaal twee) videofragmenten aantonen dat hij m.b.t. één bepaalde competentie een ontwikkeling heeft doorgemaakt

Verhaallijn maken

Student moet een samenhangend verhaal samenstellen bestaande uit een afwisseling van videofragmenten en tekst.

11

Werk van studenten bekijken zonder DiViDU-docentenaccount U kunt gebruik maken van het algemene gastaccount. De inloggegevens hiervoor kunt u opvragen bij de student die u begeleidt of bij hun instituutsopleider. • Log in op de startpagina van DiViDU (http://DiViDU.noterik.com). • Zoek de module waar de student in werkt, klik op de vetgedrukt naam van de module. • Klik in de groene balk aan de rechterkant op ‘Toon lijst’ • Zoek de naam van de student op en klik er op. U komt in de bekijkmodus (Figuur 24) • U ziet de vragen en de door de student ingevulde reactie erop. • Rechtsonder staat een tekstvak waar u uw reactie in kwijt kunt. Vlak erboven is een standaard naam ingevuld. Vul hier uw naam in, zodat uw reactie herkenbaar zal zijn voor de student en andere opleiders / begeleiders.

Figuur 24: Bekijkmodus voor niet-opleidingsdocent •

Typ uw reactie in en klik op Geef reactie eronder. Uw reactie wordt opgenomen bij de andere reacties (die u vindt onder ‘bekijk reacties’, rechtsboven).

pagina 27 van 42


12

Mogelijke problemen met DiViDU In dit hoofdstuk staan wat mogelijke problemen beschreven die u kunt tegenkomen bij het werken met DiViDU. Als u problemen tegenkomt, die u niet kunt oplossen met dit hoofdstuk, neem dan contact op met de DiViDU-contactpersoon van uw instituut of rechtstreeks met de DiViDUprojectgroep ([email protected]).

12.1

Geen Realplayer Symptomen Als er geen Realplayer is geïnstalleerd op de computer waarmee u werkt, kunt u geen videofragmenten bekijken en ook niet uploaden of aan een opdracht koppelen. Oplossing Download en installeer de gratis Real One Player. Als het niet uw eigen computer is, heeft u waarschijnlijk de hulp van een systeembeheerder (met voldoende rechten op de computer) nodig. • Ga naar www.real.com. U wordt doorgestuurd naar de pagina voor het Nederlandse taalgebied. • Zoek en klik op de link naar de gratis (free) RealOne Player. • U komt nu op een pagina waarop Real probeert u alsnog de RealOne Player Plus aan te smeren. Die heeft u niet nodig. Klik op de link (onderaan in de rechterkolom) naar “Download alleen de gratis RealOne Player”. • Volg de aanwijzingen op het scherm. Als u bij het installeren kunt kiezen uit het type installatie dat u wilt uitvoeren, kiest u dan voor ‘custom’. Zo kunt u invloed uitoefenen op de instellingen die RealOne gaat maken op de computer, b.v. welke snelkoppelingen worden aangemaakt en welke bestandstypen standaard door RealOne zullen worden afgespeeld.

12.2

Verouderde versie van Realplayer Symptomen U ziet het vierkante Real-logo en zodra de pagina wordt geladen, gaat Realplayer op zoek naar updates. Als RealOne player is geïnstalleerd op de computer ziet u Figuur 25:

Figuur 25: RealOne Player logo U hoeft in dat geval dus geen nieuwe versie te

Figuur 26: Verouderde versie van Realplayer: vierkant logo

installeren. Als u het logo uit Figuur 26 ziet, controleert Realplayer waarschijnlijk ook op (nieuwe) plug-ins. Realplayer controleert steeds of er een plug-in beschikbaar is om de video af te spelen. Nadat u op OK hebt geklikt zal de video hoogstwaarschijnlijk wel worden afgespeeld, maar het is vervelend om deze melding steeds te krijgen. Figuur 27: Controle op plug-in Oplossing Download en installeer de gratis RealOne Player of Realplayer versie 10. Zie het hoofdstuk Geen Realplayer hierboven).

pagina 28 van 42


12.3

Videobestand te groot Als u videobestand groter is dan 10.000 kB kunt u het niet uploaden naar de videocatalogus. U krijgt hiervan een melding.

12.4

Videobestand kan niet worden geupload oorzaak Fragment te groot

oplossing Zorg voor een kleiner bestand, dit doet u met het videobewerkingsprogramma (b.v. Pinnacle Studio). Het fragment mag niet langer zijn dan 3 minuten. Let op de juiste instellingen. Zie eventueel de DiViDU handleiding videobewerking.

Geen Realplayer geïnstalleerd

Installeer de laatste versie van de gratis Realplayer (zie

op de computer

hierboven)

Te langzame internetverbinding

U heeft minimaal een uploadsnelheid van 384 kbit/sec. nodig. Op een Hogeschool of Universiteit zal dit geen probleem zijn. Werkt u thuis, zorg dan dat u de uploadsnelheid weet (vraagt u dit eventueel na bij uw internetprovider).

12.5

Geen screenshot beschikbaar bij de video Als u geen screenshot van uw videofragment heeft en ook geen tijd meer heeft er eentje te maken, kunt u het screenshot-veld leeglaten. Er komt dan een standaardplaatje te staan (Realplayer logo).

12.6

U was ingelogd maar moet opnieuw inloggen Als u een uur inactief ben geweest, zal het systeem u automatisch uitloggen. Niet opgeslagen gegevens gaan daarbij verloren. Inactief zijn houdt in: geen gegevens naar de DiViDU-server sturen. Dit betekent in de praktijk o.a.: • geen taken opslaan of publiceren • geen video’s aan taken koppelen • geen bronnen aan modules koppelen Let op: Tekst in tekstvakken intypen is op zich geen gegevens versturen naar de DiViDU-server. De gegevens worden pas verstuurd als u wisselt van video / tabblad of als u taken opslaat of publiceert. Wilt u dus zeker zijn dat u geen gegevens kwijtraakt als u langer dan een uur niet met DiViDU werkt, sla dan uw wijzigingen op: • klik op Opslaan / Bewaar of • wissel van tabblad (bij uitvoeren van een opdracht)

pagina 29 van 42


13

Screenshots maken

13.1

Voorbereiding Om te zorgen dat u een goed stilstaand beeld kunt maken in Realplayer, moet de zogenaamde hardwareversnelling uit staan: •

13.2

Ga via het menu Tools naar Preferences en kies daar voor Hardware

Screenshot maken •

Als u zeker weet dat de instellingen goed staan speelt u het fragment waar u een screenshot van wilt maken af in Realplayer.

•

Stop het afspelen op een karakteristiek beeld voor dit fragment.

•

Druk op Alt + PrtSc 6 om een schermafdruk in het geheugen van de computer te plaatsen.

•

Start een beeldbewerkingsprogramma op (b.v. Microsoft Photo Editor of Adobe Photoshop).

•

Open zonodig een nieuw document.

•

Druk op Ctrl + V (of kies Bewerken -> Plakken via het menu). U ziet nu het hele programmavenster van Realplayer als plaatje.

•

Maak een selectie van alleen het videobeeld en snij de afbeelding bij 7 .

•

Sla het plaatje op als jpeg-bestand (extensie .jpg). Gebruik daarvoor bij voorkeur dezelfde naam als die van het videobestand zelf (maar dan met andere extensie uiteraard), dan weet u naderhand nog precies waar het bij hoort.

6

Dit kan ook een iets andere afkorting zijn, dat hangt af van het toetsenbord. De knop zit altijd ergens rechtsboven. 7 In MS Photo Editor via het Menu Afbeelding -> Bijsnijden

pagina 30 van 42


14

Rechten en privacy m.b.t. videomateriaal in DiViDU

14.1

Inleiding De regels voor rechten en privacy zijn afgeleid van bestaand recht en publicaties daarover. Zij hebben een algemene geldigheid die daardoor ook van toepassing is in het domein van DiViDU. Het gaat daarbij om videomateriaal, dat in het kader van DiViDU gemaakt en gebruikt wordt. Dergelijk materiaal kan worden vervaardigd door derden in opdracht van DiViDU, door werknemers van in DiViDU participerende instellingen, of door studenten van deze instellingen. De beschrijving van regels en protocollen zijn met name gericht op materiaal dat door werknemers of studenten van de instellingen wordt gemaakt. In de beschrijving van de protocollen moeten gezien worden als richtlijnen het in de praktijk regelen van auteursrecht, gebruiksrecht, portretrecht en privacy met betrekking tot dit materiaal. Voor een aantal protocollen zijn aan het van dit document voorbeeldteksten opgenomen voor brieven of overeenkomsten. Iedere instelling kan deze teksten aanpassen aan de eigen situatie of een volledig eigen tekst gebruiken. Dit document beperkt zich nadrukkelijk tot het videomateriaal. Voor software die voor DiViDU ontwikkeld wordt en voor onderwijsmateriaal dat binnen DiViDU ontwikkeld gelden de gebruikelijke regels en worden afspraken vastgelegd in contracten met de leveranciers, studiereglementen of arbeidsovereenkomsten.

14.2

Gebruik van materiaal van anderen Studenten en docenten die materiaal maken dat in het onderwijs gebruikt wordt, moeten zich uiteraard aan de bepalingen van het auteursrecht houden en alle andere (naburige) rechten respecteren die rusten op materiaal van anderen en dat zij binnen DiViDU willen gebruiken. Waar het (in toenemende mate) gaat om digitaal geproduceerd of gedigitaliseerd materiaal gaat, spreekt men wel van digital rights. Bij DiViDU wordt voornamelijk gebruik gemaakt van digitaal videomateriaal dat in opdracht van DiViDU wordt geproduceerd of door werknemers of docenten van een deelnemende instelling. In beide gevallen is sprake van origineel materiaal en speelt auteursrecht van anderen geen rol. Het ligt anders als een docent of student materiaal van een derde gebruikt, bijvoorbeeld als bron of ter illustratie. Onder bepaalde voorwaarden mag auteursrechtelijk beschermd materiaal vrij voor onderwijsdoeleinden gebruikt worden. Het is echter een misverstand te denken dat een afgeschermde omgeving als DiViDU zonder meer een voldoende voorwaarde is. Omdat bij DiViDU niet of in beperkte mate gebruik gemaakt wordt van materiaal van anderen en regels voor het gebruik van materiaal van anderen niet specifiek zijn voor DiViDU, maar algemeen gelden, worden hiervoor door DiViDU geen protocollen beschreven. Wel zal in de handleidingen voor studenten en werknemers gewezen worden op dergelijke auteursrechtelijke aspecten.

14.3

Portretrecht en bescherming persoonsgegevens (privacy) Het portretrecht is onder meer ingevoerd ter bescherming van de privacy, maar de privacywetgeving is veel omvattender. Het portretrecht komt er voor DiViDU in het kort op neer dat degene van wie een video-opname gemaakt is, toestemming moet geven voor het gebruik daarvan. In een aantal situaties is die toestemming strikt genomen niet nodig, mits het redelijk belang van de geportretteerde zich niet tegen het gebruik verzet. Dit kan het geval zijn als iemand niet nadrukkelijk en bewust in beeld gebracht wordt, maar min of meer toevallig.

pagina 31 van 42


Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat een student opnamen maakt van zijn stageschool en daarbij een leerkracht of leerling door het beeld loopt. Het is echter verstandig om zoveel mogelijk vooraf toestemming voor het gebruik van de opnamen op schrift vast te leggen. Als geen toestemming is vastgelegd is het aan te raden om het materiaal niet te gebruiken, als een geportretteerde achteraf bezwaar maakt, ook als deze toevallig in beeld is gekomen. Bij DiViDU kan het naast video-opnamen ook gaan om opslag in de database van eigenschappen (stem), gedrag en handelingen van personen die door anderen kunnen worden ‘afgespeeld’. Als deze gegevens, al dan niet via koppeling aan een video-opname, herleidbaar zijn tot de betreffende persoon, vallen deze onder de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (privacy) en moet altijd toestemming verkregen worden voor het gebruik en toegankelijk maken van deze gegevens, ook in een onderwijssituatie. Het ligt in de rede om aan zo’n toestemming een termijn te verbinden, na afloop waarvan het materiaal uit de database verwijderd wordt. Bij DiViDU gaat het vooralsnog om videoregistratie van individuen afzonderlijk (student, leerling, cliënt, patiënt) of videoregistratie in een klas of groep. Ook voor portretrecht en privacy gelden algemene regels. Voor DiViDU beschrijven wij een beperkt aantal protocollen voor typische situaties in de eerste fase van DiViDU. 14.4

Videomateriaal door derden in opdracht van DiViDU Voor videomateriaal dat in opdracht van of namens DiViDU door derden wordt vervaardigd (dit speelt bijvoorbeeld bij DiViAnalyse), is de producent (Bedrijf X) verantwoordelijk voor het regelen van de overdracht aan de producent van alle gebruiksrechten van allen die aan de productie hebben meegewerkt of bijgedragen. De producent sluit met de opdrachtgever (DiViDU/UvA) een overeenkomst tot overdracht van het gebruiksrecht aan de opdrachtgever. De opdrachtgever sluit een overeenkomst met de toekomstige exploitant over de exploitatierechten en de laatste sluit overeenkomsten af met gebruikers. Voor het regelen van deze rechten hoeven geen specifieke protocollen voor de partners van DiViDU en toekomstige gebruikers worden beschreven.

14.5

Videomateriaal door werknemers Indien een werknemer, bijvoorbeeld een docent, videomateriaal produceert in het kader van zijn aanstelling heeft de werkgever automatisch de gebruiksrechten van dit materiaal, tenzij nadrukkelijk anders is overeengekomen. Het gebruiksrecht van dit materiaal binnen DiViDU wordt voor het lopende project geregeld in de overeenkomsten tussen de penvoerder van DiViDU en de partnerinstellingen. In de exploitatiefase wordt dit geregeld in de contracten tussen de exploitant en de gebruikers. Ook hiervoor hoeven geen specifieke protocollen voor de partners van DiViDU en toekomstige gebruikers worden beschreven te worden.

14.6

Videomateriaal door studenten Het gebruiksrecht van videomateriaal van een student berust bij de student, ook als het materiaal in het kader van de studie gemaakt is en gefaciliteerd is door de opleiding, tenzij nadrukkelijk anders is afgesproken. Als twee studenten van elkaar opnamen hebben gemaakt, berust het gebruiksrecht van die opames bij beide. De student(en) moet(en) moeten dus (beiden) formeel ook toestemming geven om het materiaal te gebruiken. Bij studentenmateriaal in DiViDU gaat het met name om opnamen van het eigen handelen in leeren oefensituaties en een student kan bijvoorbeeld in een later stadium minder gelukkig zijn met

pagina 32 van 42


eerdere opnamen. Hij zal dan misschien een opname willen (laten) verwijderen, terwijl de opleiding die misschien liever nog een tijdje in het systeem houdt. Het is verstandig om over het gebruik van videomateriaal goede afspraken te maken en die vast te leggen in een protocol dat door de student(en) en de instelling wordt ondertekend. 14.7

Protocollen

14.7.1

Gebruik videomateriaal van een student In zo’n protocol staan afspraken over: • Zorgvuldige omgang met portrecht en privacy van andere personen die op het beeldmateriaal te zien of te horen zijn. • Het gebruik van het materiaal binnen de module waaraan de student met dat materiaal deelneemt. Het ligt in de rede dat een student zich akkoord verklaart dat eigen videomateriaal dat hij binnen een module maakt of gebruikt, toegankelijk is voor alle deelnemers aan die module. • Gebruik van het materiaal in een andere module of cursus van de instelling. Hierbij hebben ook andere studenten en docenten die niet aan dezelfde module meedoen toegang tot het materiaal van een student. • Gebruik van het materiaal binnen de instelling na afloop van een module. Dat kan in een module of cursus zijn, maar ook voor een demonstratie, als voorbeeld van een 'good practice' of als object van studie. • Gebruik van het materiaal buiten de instelling door de partners binnen DiViDU. 8 • Gebruik door toekomstige gebruikers van de DiViDU leeromgeving . • (Maximale) termijn dat het materiaal bewaard wordt en gebruikt kan worden. Deze termijn kan bijvoorbeeld gekoppeld worden aan de duur van de inschrijving als student. Een instelling kan natuurlijk algemene afspraken maken met studenten over het gebruik van videoen ander materiaal met een wijdere strekking dan in één module, waardoor het hier beschreven protocol in zo'n situatie beperkter en misschien zelfs overbodig kan zijn. Bij het plaatsen van een videofragment in de catalogus kan een student met metadata onder meer aangeven wie het fragment mag zien. De afspraken die in het protocol zijn vastgelegd over het gebruik van het fragment zijn hierbij uiteraard leidend. Met zo’n protocol is meteen het portretrecht van de student van de opnamen waar hijzelf op staat afgedekt. De student moet natuurlijk wel rekening houden met portretrecht en de privacy van anderen, waar hij opnamen van maakt, zoals bij video-opname waarin een tandartspatiënt in beeld komt (14.7.2) of voor een opname in een klas (14.7.3).

14.7.2

Videoregistratie tandartspatiënt In het protocol voor videoregistratie van een tandartspatiënt wordt vastgelegd: •

Toestemming van de patiënt voor het gebruik van de opname voor onderwijsdoeleinden.

•

Eventuele keuze voor het onherkenbaar maken van de patiënt.

•

De situatie waarin de opname gebruikt mag worden. Hierbij moet ook worden afgesproken of en onder welke voorwaarden de opname ook buiten de instelling mag worden gebruikt.

•

(Maximale) termijn dat de opname wordt bewaard en gebruikt kan worden.

8

Vooralsnog beperkt het gebruik van videofragmenten zich tot de huidige partners van DiViDU. Het is echter denkbaar dat een instelling studentenmateriaal in de toekomst beschikbaar wil stellen aan afnemers van DiViDU. Men kan er voor kiezen om daar nu al rekening mee te houden, of dat te zijner tijd met individuele (oud)studenten te regelen.

pagina 33 van 42


•

Het recht van de patiënt om op ieder moment, ook later, de opname uit de database te laten verwijderen.

14.7.3

Videoregistratie in een klas Bij een video-opname in een klas komen in het algemeen ook leerlingen in beeld en formeel moeten de ouders toestemming geven voor het gebruik van deze beelden. Sommige scholen hebben hier al een algemene procedure voor, andere niet. Vaak wordt niet expliciet om toestemming gevraagd, maar wordt de ouders gevraagd om aan te geven als ze bezwaar hebben tegen het gebruik van afbeeldingen van hun kinderen. Bestaande afspraken met ouders kunnen een afzonderlijk protocol worden voor opnamen in het kader van DiViDU overbodig maken. Als zij wel benaderd moeten worden, gebeurt dat altijd in overleg met school en het protocol voor zo’n situatie kan de vorm van een brief krijgen, waarin wordt opgenomen: • •

Uitleg over de video-opnamen en het doel ervan. Uitleg hoe en waar de opnamen gebruikt worden. Het is hier ook weer belangrijk om aan te geven of de opnamen alleen binnen de instelling van de student gebruikt worden of ook daarbuiten.

14.8

•

De periode dat de video’s worden bewaard en gebruikt kunnen worden.

•

Mededeling dat zij bezwaar kunnen maken, bij wie en hoe.

Voorbeeldteksten Het is uiteraard niet doenlijk om één standaardprotocol te beschrijven voor alle partners in DiViDU en evenmin om voor alle mogelijke situaties een apart protocol te beschrijven. Bij een toekomstige verbreding van DiViDU zal de diversiteit van situaties alleen nog maar toenemen. Protocollen moeten altijd ook nog 'vertaald' worden in praktisch bruikbare instrumenten, zoals draaiboeken, voorschriften, modelcontracten enzovoort. Een voor DiViDU bruikbare vorm zijn brieven aan betrokkenen, waarin het hoe en wat wordt uitgelegd en expliciet toestemming wordt gevraagd. Het is dan wel van essentieel belang dat iedere instelling een intern handboek heeft voor DiViDU, waarin is vastgelegd welke brief in welke situatie gebruikt moet worden, wie de brief ondertekent, hoe deze bij betrokkenen bezorgd wordt enzovoort. In deze paragraaf is een aantal voorbeeldteksten opgenomen, die gebaseerd zijn op de hiervoor beschreven protocollen en als uitgangspunt kunnen dienen voor op te stellen brieven.

14.8.1

Gebruik videomateriaal van een student (voorbeeldtekst) Beste student, Als student van ga je werken met DiViDU. Zie de DiViDU-handleiding voor de student voor eventuele uitleg. In de handleiding staan ook de regels beschreven met betrekking tot portretrecht en privacy, als je opnamen van anderen maakt en die de opleiding daarvoor hanteert. Als je opnamen maakt van anderen vergewis je er dan altijd van dat zij op de juiste wijze geïnformeerd zijn en zonodig toestemming hebben gegeven. Het auteurs- en gebruiksrecht van de video-opnamen berusten bij de gebruiker, dus voor de opnemen die je zelf gemaakt hebt bij jou.

pagina 34 van 42


Door de opnamen in het DiViDU-systeem te plaatsen, geef je toestemming om het materiaal te gebruiken in alle modules van de opleiding, waarin DiViDU gebruikt wordt, zolang je als student bij de opleiding staat ingeschreven. Uiterlijk één jaar nadat je als student ben uitgeschreven wordt het materiaal uit het systeem verwijderd. Je gaat er ook mee akkoord dat de opleiding het materiaal kan gebruiken voor demonstratie van modules in DiViDU, als voorbeeld van ‘Good Practice’, of als onderwerp van studie. De opleiding zal het materiaal niet voor gebruik in het onderwijs van andere instellingen beschikbaar stellen, zonder je daar vooraf over te informeren en in de gelegenheid te stellen daar bezwaar tegen te maken. Voor het materiaal dat je samen met een andere student hebt gemaakt, gelden deze regels gelijkelijk voor jullie beiden en jullie dienen in dat geval dan ook beiden deze brief voor akkoord te tekenen. Met vriendelijke groet,

Ondergetekende(n), Student(en) aan de verklaart/verklaren akkoord te gaan met de inhoud van deze brief. Naam: Studentnummer: Datum: Handtekening:

Studentnummer: Datum: Handtekening: 14.8.2

Videoregistratie tandartspatiënt (voorbeeldtekst) Geachte heer (mevrouw) , Binnenkort heeft u een gesprek met een student van de opleiding tandheelkunde. Wij willen dit gesprek op video op laten nemen. Daarvoor is uw toestemming nodig. De video wordt door de student gebruikt om later te bekijken hoe het gesprek verlopen is en dit met medestudenten en

pagina 35 van 42


begeleider te bespreken. Het videomateriaal wordt opgeslagen in een besloten systeem en kan alleen bekeken worden door studenten en medewerkers van de tandheelkundige opleidingen, die daarvoor een toegangscode en een wachtwoord nodig hebben en is dus niet voor de buitenwereld toegankelijk. Desgewenst kunnen wij u onherkenbaar laten maken op de video. Uiterlijk een jaar nadat de student de studie beëindigd heeft, wordt de video uit het systeem verwijderd. U Kunt altijd verzoeken om de video eerder te laten verwijderen. Het gebruik van de video-opnamen is belangrijk voor de goede voortgang van de studie van de student belangrijk en wij verzoeken u daarom zo vriendelijk te zijn hieronder te tekenen dat u akkoord gaat met de video-opname en het gebruik daarvan voor het onderwijs. Als u nog vragen heeft kunt terecht bij . Met vriendelijke groet, namens

Ondergetekende verklaart akkoord te gaan dat het gesprek met op wordt opgenomen op video en dat deze opname wordt gebruikt voor het onderwijs, zoals hiervoor beschreven. Ondergetekende wenst wel/niet onherkenbaar gemaakt te worden. Naam: Datum: Handtekening:

14.8.3

Videoregistratie in een klas (voorbeeldtekst Geachte ouders of verzorgers) van de leerlingen van klas …. Binnenkort worden bij uw kind in de klas video-opnamen gemaakt door , student van de lerarenopleiding , die in de klas van uw kind stage loopt. Het is natuurlijk mogelijk dat uw kind ook in beeld komt. De opnamen worden later door de student gebruikt om te bekijken hoe hij gehandeld heeft in verschillende situaties in de klas en om dit te bespreken met medestudenten en docenten van de opleiding. Het videomateriaal wordt opgeslagen in een besloten systeem en kan alleen bekeken worden door studenten en docenten van lerarenopleiding, die daarvoor een toegangscode en een wachtwoord nodig hebben en is dus niet voor de buitenwereld toegankelijk. Het videomateriaal wordt uiterlijk een jaar nadat de student zijn studie beëindigd heeft, uit het systeem verwijderd. U Kunt altijd verzoeken om de video eerder te laten verwijderen Omdat het gebruik van de video-opnamen belangrijk is voor de goede voortgang van de studie van de student, hopen wij dat u geen bezwaar heeft tegen het gebruik van de opnamen. Als u wel

pagina 36 van 42


bezwaar heeft, verzoeken wij u contact op te nemen met , , <email>, bij wie u ook terecht kunt als u nog vragen heeft. Met vriendelijke groet, namens

pagina 37 van 42


15

Ontwerpcriteria DiViDU bezit een hoop mogelijkheden en het is ontwikkeld met een aantal vooronderstellingen over het leren. Om een paar voorbeelden te geven: •

er is naast elk videofragment de ruimte voor een concrete kijk-opdracht.

•

er is een onderscheid tussen analyse van praktijksituaties (van good practices) en reflecteren op eigen gedrag (good en bad practices).

• •

studenten kunnen elkaar om feedback vragen en geven. studenten kunnen bij elkaar ‘afkijken’ (elkaars antwoorden van kijk-opdrachten bekijken) en zo interpretaties van praktijksituaties vergelijken.

We zijn erg benieuwd hoe docenten die met DiViDU hun onderwijs gaan ondersteunen met deze mogelijkheden van DiViDU omgaan. Hoe ontwerpen ze met DiViDU en wat denken docenten aan leereffect ermee te bereiken? Elk ontwerp stoelt immers op een aantal verwachtingen ten aanzien van het effect bij de studenten. We zijn op zoek naar de meerwaarde van DiViDU voor het onderwijs in uw opleiding. Met onderstaande checklist willen we nagaan welke concrete kenmerken in DiViDU door u daadwerkelijk benut worden in uw ontwerp. Ook zijn we benieuwd welk effect u wilt bereiken met uw ontwerp bij uw studenten en of dit effect ook inderdaad bereikt wordt. We vragen u om aan te geven welke leerdoelen u nastreeft en welke ontwerp-criteria u hanteert voor uw leertaak in DiViDU. We vragen u ook om een evaluatie onder studenten te doen. Om bij een studentenevaluatie na te kunnen gaan of het gewenste effect bereikt is, is het noodzakelijk om van tevoren uw uitgangspunten voor het ontwerp vast te leggen. Op die manier kunt u de studenten bevragen juist op die punten.. Levert u svp de ingevulde enquête bij ons in, een kopie voor eigen gebruik krijgt u van ons terug, zodat u dit straks bij het aanpassen van de evaluatie-enquête voor de studenten kunt gebruiken.

15.1

Leerdoelen ( in waarneembaar studentgedrag):

Met mijn leertaak (titel = .................................……………………………………………………….......) in DiViDU wil ik bereiken dat mijn studenten ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... .................................................................................................................. leren en/of ....................…............................................................................. ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ................................................................................................................ kunnen.

pagina 38 van 42


Vink aan welke kenmerken van DiViDU u in uw ontwerp heeft ingebouwd: 1. Ik heb gekozen voor een: Analyse-module

(ga verder naar vraag 2 A en daarna naar 3)

Reflectie-module

(ga verder naar vraag 2 B en daarna naar 3)

Assessment-module

(ga verder naar vraag 2 C en daarna naar 3)

2. A Analyse-module Mijn leertaak bestaat uit ............ (aantal) opdrachten. Ik heb gekozen voor de volgende type opdrachten: observatie

aantal: ...

vergelijking

aantal: ...

voorspelling

aantal: ...

theorie

aantal: ...

eigen video inleveren

aantal: ...

Ik heb gekozen voor de volgende opbouw in de module: ......................................... ...................................................................... ................................................................................................................ ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... omdat ................................................................................................................................... .............................................................................................................………………………. Ik vind het belangrijk dat : dat ik zorg dat mijn studenten via de opdrachten theoretische begrippen kunnen koppelen aan praktijksituaties mijn studenten tijdens één (of meerdere) bijeenkomst(en) met elkaar face to face discussiëren over de praktijksituaties op de video’s en de opdrachten en de interpretaties er tijdens een bijeenkomst gelegenheid is dat studenten elkaar mondeling feedback vragen en geven studenten om feedback vragen aan mede-studenten en andere betrokkenen in DiViDU (dus schriftelijk) de mede-studenten via DiViDU reacties schrijven op de ingeleverde video’s en de uitwerkingen van taken door een student de schooldocent of coach op de werkplek via DiViDU ook kan meekijken naar de video van een student en via DiViDU schriftelijk kan reageren op het werk van een student één of meerdere andere instituutsdocenten via DiViDU reactie kunnen geven op het werk van een student ikzelf als begeleider via DiViDU feedback kan geven op het in DiViDU ingeleverde video’s en werk van een student ik de studenten train in het geven en ontvangen van feedback ik de studenten ook zelf fragmenten video laat inleveren waarin de studenten theoretische begrippen proberen te illustreren in hun eigen praktijk ik de studenten zelf analyse-opdrachten laat maken bij eigen opgenomen video

pagina 39 van 42


Eventuele andere (niet genoemde) ontwerp criteria: ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... 2.B Reflectie-module Mijn module bestaat uit ....... opdrachten. Ik heb gekozen voor een volgende opbouw: de complete reflectie-cyclus met de volgende taken (terugblik, feedback vragen, voornemens genereren, opnieuw uitproberen) een deel van de reflectie-cyclus, nl. .....................................................…………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… (geef aan welke combinatie van opdrachten u heeft gekozen) een deel van de reflectie-cyclus in DiViDU + feedback geven op elkaar tijdens de bijeenkomsten Ik heb deze opbouw gekozen omdat .....................................................................................………… ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... Ik vind het belangrijk dat : dat ik zorg dat mijn studenten hun eigen optreden in de praktijk bekijken en daarvan leren dat ik zorg dat mijn studenten hun reflectievaardigheden ontwikkelen mijn studenten tijdens één (of meerdere) bijeenkomst(en) met elkaar face to face discussiëren over de praktijksituatie op de video’s en de opdrachten en de interpretaties er tijdens een bijeenkomst gelegenheid is om mondeling feedback aan elkaar te geven studenten om feedback vragen aan mede-studenten en andere betrokkenen in DiViDU (dus schriftelijk) de mede-studenten via DiViDU reacties schrijven op de video’s en de uitwerkingen van taken door student studenten om feedback vragen aan mede-studenten en andere betrokkenen in DiViDU (dus schriftelijk) de schooldocent of coach op de werkplek via DiViDU ook kan meekijken naar de video van een student en via DiViDU schriftelijk kan reageren op het werk van een student één of meerdere andere instituutsdocenten via DiViDU reactie kunnen geven op het werk van een student ikzelf als begeleider via DiViDU feedback kan geven op het in DiViDU ingeleverde video’s en werk van een student ik de studenten train in het geven en ontvangen van feedback

pagina 40 van 42


Eventuele andere (niet genoemde) ontwerp-criteria: ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... 2. C Assessment-module Mijn module bestaat uit ............ opdrachten. Ik heb gekozen voor een volgende opbouw: (geef volgorde & aantal aan) bewijs een competentie

aantal: ...

toon ontwikkeling aan

aantal: ...

maak een verhaallijn over je competenties

aantal: ...

anders, nl................... Ik heb deze opbouw gekozen omdat .....................................................................................………… ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... Ik vind het belangrijk dat : mijn studenten hun eigen optreden in de praktijk leren bekijken vanuit het perspectief van een (of meerdere) competentie(s) mijn studenten met video-fragmenten hun competenties en hun ontwikkeling in beeld brengen mijn studenten hun reflectievaardigheden ontwikkelen mijn studenten tijdens één (of meerdere) bijeenkomst(en) met elkaar face to face discussiëren over de praktijksituatie op de video’s, de competentie(s), de opdrachten en de interpretaties er tijdens een bijeenkomst gelegenheid is om mondeling feedback aan elkaar te geven de mede-studenten via DiViDU reacties schrijven op de video’s en de uitwerkingen van taken door student de schooldocent of coach op de werkplek via DiViDU ook kan meekijken naar de video van een student en via DiViDU schriftelijk kan reageren op het werk van een student één of meerdere andere instituutsdocenten via DiViDU reactie kunnen geven op het werk van een student ikzelf als begeleider via DiViDU feedback kan geven op het in DiViDU ingeleverde video’s en werk van een student ik de studenten train in het geven en ontvangen van feedback Eventuele andere (niet genoemde) ontwerp-criteria: ............................................................................................................... ............................................................................................................... ...............................................................................................................

pagina 41 van 42


............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... 3. Tenslotte: wat is volgens u de meerwaarde van DiViDU voor uw onderwijs? ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ...............................................................................................................

pagina 42 van 42

Handleiding digitale leertaken maken met versie 1.0 van DiViDU Anne-Martine Gielis. 29 augustus 2005

Recommend Documents