Handhavingsbeleid Horeca en andere alcoholverstrekkers 1.
Inleiding
a. Aanleiding In de horecanota ‘Hoorn Gastvrij’ is aangegeven dat het gemeentelijke beleid en regelgeving voor horecabedrijven opgeschoond dient te worden. Met de invoering van het nieuwe beleid wordt beoogd overzicht en inzicht te verschaffen in de toe te passen regels en de juridische uitwerking ervan dient toegankelijker te worden. Onderdeel van deze aanpak is de opzet van een handhavingsbeleid voor horecabedrijven en andere bedrijven waar alcohol mag worden verkocht. Deze nota zal in september 2009 tegelijk met het bestemmingsplan binnenstad en de nota gebruik openbare ruimte in de gemeenteraad aan de orde komen. Het belang van een handhavingsbeleid kan daarnaast niet los worden gezien van het gemeentelijke beleid rondom het uitgaansleven en met name de alcoholmatiging onder jongeren. In het project Jeugd en Alcohol worden voorstellen ontwikkeld voor alcoholmatigingsbeleid. Het plan van aanpak Jeugd en Alcohol in West-Friesland is op 16 december 2008 aangenomen door de gemeenteraad. Ook is Hoorn samen met Enkhuizen geselecteerd als één van de pilotgemeenten voor het toezicht op de gehele Drank- en Horecawet. Dit omvat de controle op het vergunningstelsel en de naleving van de overige bepalingen waaronder de regels voor detailhandel en paracommerciële horecabedrijven. Gedurende de pilotperiode, die eindigt op 1 januari 2010, dient inzicht te worden opgedaan met het overdragen van het toezicht op de Drank- en Horecawet (DHw) van de Voedsel - en Waren Autoriteit naar de gemeenten. Een handhavingsbeleid maakt hiervan deel uit. b. Opbouw Voor u ligt het horeca handhavingbeleid. Dit is opgebouwd uit dit algemene deel, een toezicht- en handhavingarrangement. In het algemene deel wordt met name ingegaan op het verschil in toezicht en handhaving, wie er bij betrokken zijn en welke instrumenten de handhavende instanties ter beschikking hebben. Toezicht en handhaving worden uitgeoefend in opdracht en op aanwijzing van het college of de burgemeester. Ook de rol van Voedsel- en Warenautoriteit, politie en Openbaar Ministerie komt aan bod. Vervolgens worden toezicht en handhaving uitgewerkt in een toezicht- en een handhaving(sanctie)arrangement. Het beleidskader en het toezicht- en het handhavingarrangement zijn gesplitst in twee onderdelen. Het eerste deel van het toezicht- en handhavingarrangement betreft de DHw en Drank- en horecaverordening. In verband met de pilot toezicht DHw is dit onderdeel naar voren gehaald. Het tweede deel betreft de overige wet- en regelgeving, zoals APV (sluitingstijden, terras en kansspelapparaten), Overlastverordening, Wet Milieubeheer, Wet op de Ruimtelijke Ordening (bestemmingsplan), Woningwet en Bouwverordening en Brandbeveiligingsverordening. Dit onderdeel volgt in het tweede kwartaal van 2009. Uitwerking van deel 2 leidt tot een integraal handhavingsbeleid. Dit handhavingsbeleid heeft geen financiële gevolgen voor de gemeente. Uitvoering vindt plaats binnen de bestaande capaciteit. c. Bestuurlijke keuzes Door het toezichtarrangement vast te stellen geeft u aan op welke wijze het Hoornse horecabeleid aan de hand van prioriteiten wordt gecontroleerd. De toezichtcapaciteit is immers schaars. Dit betekent overigens niet dat de andere onderwerpen helemaal uit het zicht zijn. Vaststelling van het handhavingarrangement geeft duidelijkheid welke bestuurlijke maatregel volgt ingeval van (voortdurende) overtreding van de regels. Voor de DHw geldt dat de bestuurlijke boete wordt ingezet als instrument om overtredingen aan te pakken. Ingeval van een nieuwe overtreding wordt gebruikt gemaakt van de andere bestuursrechtelijke instrumenten zoals bestuursdwang. Dit is alleen anders als wet- en regelgeving nadrukkelijk bepalen wanneer overtredingen niet met de bestuurlijke boete kunnen worden afgedaan of in het handhavingarrangement een ander instrument is aangegeven. De beide arrangementen zijn de concrete instrumenten om er voor te zorgen dat de afspraken rond toezicht en handhaving eenduidig en consistent worden uitgevoerd.
1
2.
Waarom dit handhavingsbeleid
Tot op heden is er nog geen duidelijke structuur aangebracht in toezicht en handhaving op horecabedrijven en andere alcoholverstrekkende bedrijven/instellingen. In verschillende beleidsdocumenten is vastgelegd hoe om te gaan met overtredingen van de betreffende regels. Het samenbrengen van alle afzonderlijke toezicht- en handhavingactiviteiten in een integraal horeca handhavingbeleid schept duidelijkheid in de aanpak. Het geeft inzicht waar met name op wordt toegezien en op het proces van bestuurlijke handhaving en welk handhavinginstrument wordt ingezet bij overtreding van een norm. Het benoemen van toezichtprioriteiten betekent tevens dat het toezicht meer en meer pro-actief wordt georganiseerd. 3.
Doel van handhaving
Ondernemingen, bedrijven en instellingen/verenigingen hebben te maken met een groot aantal regels. Naleving van die regels, inclusief de voorschriften in vergunningen is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de ondernemer en bestuurder van verenigingen zelf. Zij hebben dan ook baat bij heldere regels over wat wel en niet mag en welke maatregelen er worden getroffen indien de regels niet worden nageleefd. Hoewel het toezicht op regels en het nemen van bestuursrechtelijke maatregelen geen doel op zich is, is toepassing ervan noodzakelijk. Zonder dit instrumentarium is het namelijk niet mogelijk om: • de doelstellingen die met de regelgeving wordt nagestreefd te bereiken, namelijk een positief effect op de leefbaarheid, veiligheid en volksgezondheid; • de geloofwaardigheid van de overheid in stand te houden; • rechtszekerheid en uniformiteit voor de burgers, en ondernemingen te waarborgen. Dit kan worden bereikt door onder regie van het gemeentebestuur, efficiënt, effectief en op een planmatige wijze het toezicht en de handhaving te organiseren, met de minste lasten voor ondernemers en bestuurders van verenigingen/stichtingen. 4.
Definitie van toezicht en handhaving
Tot op heden is gesproken over toezicht en handhaving alsof het uitwisselbare begrippen zijn. Nuance is echter op zijn plaats. Beide begrippen zijn nauw met elkaar verbonden. Ze zijn van elkaar te onderscheiden maar zeker niet van elkaar te scheiden. Om dit onderscheidt te verduidelijken zijn de begrippen gedefinieërd. Handhaving beschouwen wij als het overkoepelende begrip. Handhaving is zowel preventief (toezicht) als repressief (bestuursrechtelijke handhaving of opsporing) van karakter. a. Toezicht In de regel staat het toezicht aan het begin van de handhavingketen. Het gaat om het uitvoeren van controles zonder dat sprake is van een daadwerkelijke overtreding van een gestelde regel en voorlichting. Het toezicht kan als resultaat hebben dat de wettelijke voorschriften zonder inzet van sanctiemiddelen (zie hierna) worden nageleefd. b. Bestuursrechtelijke handhaving Is het eventuele vervolg op het toezicht. Het betreft handelingen van het bestuursorgaan nadat een overtreding is geconstateerd met als doel de overtreding te beëindigen door middel van het toepassen van een sanctie. Dit is de bestuursrechtelijke handhaving. Opsporing daarentegen is gericht op strafrechtelijke afdoening van overtredingen. Het is een justitiële taak. Het Openbaar Ministerie heeft haar eigen afwegingen neergelegd opgenomen in de Richtlijn voor strafvordering Drank- en Horecawet. 5.
Doelgroepen
Met doelgroepen zijn bedoeld externe partijen die door toezicht en handhaving kunnen worden geraakt of die het handhavingsbeleid zullen gebruiken als toetsingskader. Het beleid, inclusief de beide arrangementen is gericht op alle horeca gerelateerde bedrijven/instellingen en winkels, ongeacht of deze vergund zijn of niet, waar de wet- en regelgeving uit paragraaf 5 op van toepassing is. Coffeeshops zijn hiervan uitgezonderd. Hiervoor is afzonderlijk beleid vastgesteld.
2
Voor ondernemers schept het handhavingsbeleid en arrangementen duidelijkheid over de aanpak van het bevoegd gezag ingeval van overtreding van de op hen van toepassing zijnde wet- en regelgeving. Derden kunnen het bevoegd gezag hierop ook aanspreken. Voor de rechterlijke macht is het handhavingsbeleid, inclusief de arrangementen een toetsingskader indien tegen een besluit van het gemeentebestuur voorlopige voorziening en/of (hoger) beroep wordt ingesteld. Het geeft de rechter inzicht op welke wijze het bevoegd gezag optreedt tegen overtredingen van de regels genoemd in paragraaf 5. 6.
Juridisch kader
Het beleid en het toezicht- en handhavingarrangement zijn integraal opgezet. Opgenomen zijn wet- en regelgeving die van toepassing is op horecabedrijven en overige alcoholverkooppunten, zoals winkels of locaties waar dat expliciet door de wetgever is verboden, zoals pompstations. Het betreft de volgende wetten: • Drank- en Horecawet • Drank- en horecaverordening • Algemene plaatselijke verordening • Overlastverordening (deze wordt in 2009 vervangen door een exploitatievergunningstelsel in de APV) • Wet op de Kansspelen • Wet Milieubeheer (Activiteitenbesluit Wet Milieubeheer) • Brandbeveiligingsverordening • Woningwet en Bouwverordening • Wet op de Ruimtelijke Ordening (bestemmingsplan) De Opiumwet is niet opgenomen in dit beleid en het toezicht- en handhavingarrangement. Overtredingen van deze wet, door bijvoorbeeld horecabedrijven, zijn geregeld in het handhavingarrangement behorende bij het coffeeshopbeleid. Ook voor overtredingen op grond van andere wet- en regelgeving, zoals de naleving van het alcoholverbod in een coffeeshop, geldt dat handhavingarrangement. In paragraaf 1 is aangegeven dat een knip is gemaakt in de uitwerking van de regels. In het verdere verloop van dit beleidsdocument en in beide arrangementen is dit doorgevoerd. Uitwerking is hierna e beperkt tot de DHw en Drank- en horecaverordening. De overige wet- en regelgeving volgt in het 2 kwartaal van 2009. 7.
Toezicht
Ondernemers hebben te maken met diverse toezichthouders. Het gaat dan met name om: • medewerkers van de afdeling VVH, die optreden als onbezoldigd ambtenaar van de Voedsel en Waren autoriteit voor toezicht op de Drank- en Horecawet (dit betreft de pilot toezicht DHw) • medewerkers van de afdeling VVH (sluitingstijden, terras, brandveiligheid en inrichtingseisen); • politie door de aanwezigheid van het Horeca Interventie team (HIT) in verband met de handhaving van de openbare orde en algemene opsporingsbevoegdheid. Op deze toezichtsituaties wordt hierna ingegaan. a. Organisatie van het toezicht. Toezicht op horecabedrijven vindt plaats door meerdere instanties en binnen de gemeentelijke organisatie zelfs door meerdere disciplines. Veelal is dit toezicht achteraf, na verlening van de vergunningen. De kunst is deze disciplines zoveel mogelijk met en voor elkaar werk te laten doen. Om een goed beeld te krijgen van wat er zich afspeelt op het terrein van alcoholverstrekkers is een goede registratie op objectniveau van alcoholgerelateerde gegevens noodzakelijk. Dit geldt ook voor het registreren van hot spots in de openbare ruimte. Locaties dus waar jongeren bij elkaar komen en alcohol gebruiken. Klachten en constateringen van de toezichthouders zijn van groot belang om (in)zicht te krijgen op de naleving van de DHw in het bijzonder en op de alcoholproblematiek in het algemeen. Deze gegevens worden centraal opgeslagen en bijgehouden door het bureau Stadstoezicht. Deze dossiervorming op inrichtingenniveau en op locaties is noodzakelijk voor het mogelijke bestuursrechtelijke vervolg. Uiteindelijk zullen de ‘investeringen’ moeten leiden tot minder toezichtacties op ad hoc basis. Gezamenlijke (integrale) toezichtacties worden ieder jaar vastgesteld, maar ook op welke wijze toezichthouders ‘oog en oor’ voor elkaar zijn. Dit betekent dat niet alleen
3
naar het eigen taakveld wordt gekeken maar dat ook toezicht plaatsvindt op taakvelden voor andere disciplines. b. Toezicht door de VWA Toezicht door de VWA op horecabedrijven vindt plaats door toezichthouders van de gemeente Hoorn die gedurende de pilot als onbezoldigd ambtenaar in de dienst van de VWA optreden. Het toezicht richt zich op de Drank- en Horecawet. Het gaat dan niet alleen om horecabedrijven. Ook winkels waar alcohol mag worden verkocht, hokken en keten en bedrijven waar een alcoholverkoopverbod geldt zoals benzinestations, worden gecontroleerd. Het gemeentebestuur kan zelf invulling geven aan de toezichtstaak. In bijlage 1 is dit uitgewerkt. c. Toezicht door afdeling VVH De toezichthouders van de afdeling VVH/bureau Stadstoezicht controleren de regels en vergunningvoorschriften die betrekking hebben op horeca-inrichtingen. Toezichthouders van het bureau Vergunningen en Bouwtoezicht (VBt) kijken naar de inrichtingseisen en vindt, in tegenstelling tot de andere toezichtsituaties, voorafgaande aan de vergunningverlening plaats. Het is aan de orde bij een nieuwe vergunningaanvraag op grond van de Drank- en Horecawet, verbouwing op grond van de bouwregelgeving of bij aanvraag van en gebruiksvergunning. Voor de rol van het bureau Stadstoezicht wordt verwezen naar de paragraaf ‘Toezicht door de VWA’. d. Toezicht door politie De rol van de politie is aan de orde op het moment dat de openbare orde dreigt te worden verstoord en bij milieu overtredingen. Daarnaast heeft de politie een algemene opsporingsbevoegdheid en kan optreden bij een vermoeden van een strafbaar feit. Overtreding van de DHw is immers een economisch delict op grond van de Wet Economische Delicten. Het Horeca Interventie Team van de politie (HIT) is ieder weekend aanwezig vanaf ongeveer 23.00 uur tot sluitingstijd van de horeca. Zij opereren voornamelijk in de drie horecagebieden. De aanwezigheid van het HIT is preventief. Zij zijn op de achtergrond aanwezig. Met de diverse portiers is wel regelmatig contact. Zij fungeert in beginsel als signaaltoezichthouder. Zo is er toezicht op de sluitingstijden van de horeca. Het gemeentebestuur kan op basis van een constatering van de politie een handhavingtraject opstarten en uiteindelijk een ontheffing sluitingsuur (tijdelijk) intrekken. Op dit moment vindt er intern discussie plaats over het invullen van het toezicht in de openbare ruimte. De professionalisering van het toezicht binnen de gemeente is in volle gang. Met de politie zal over het toezicht in de openbare ruimte nog overleg gevoerd moeten worden. Zolang deze discussie nog niet is afgerond, gaat het arrangement uit van de huidige toezichtsituatie. e. Toezichtprioriteiten In Hoorn is de aanpak van het overmatige alcoholgebruik een prioriteit. In West-Friesland en Schagen is eind 2007 het project Jeugd en Alcohol gestart. Doel van het project is alcoholgebruik in WestFriesland en Schagen onder jongeren te matigen en onder de 16 jaar zelfs te voorkomen. Omdat onmogelijk alles kan worden gecontroleerd is een keuze gemaakt waar in het toezicht de nadruk op ligt: A. Jongeren (16 min) en alcohol B. Alcoholmatiging onder jongeren (16 plus) C. Dronkenschap D. Openbare orde, veiligheid en zedelijkheid E. Alcoholverkoopverbod F. Overige relevante bepalingen over verstrekking van alcohol G. Aanwezigheid leidinggevenden H. DHw vergunning in inrichting aanwezig I. Overige administratieve tekortkomingen Deze prioriteiten zijn onderverdeeld in drie categorieën: 1. controle op leeftijdsgrenzen en dronkenschap (de onderdelen A tot en met C hebben hierop betrekking); 2. effect van alcoholgebruik op ontstaan van wanordelijkheden vanuit het horecabedrijf en de rol van de vergunninghouder daarbij (onderdeel D); 3. verkoop in strijd met Drank- en Horecawet, andere zaken die te maken hebben met illegale verstrekking en administratieve tekortkomingen (onderdelen E tot en met I).
4
Categorie 1 heeft de hoogste prioriteit, aflopend naar categorie 3. In het toezichtarrangement zijn de prioriteiten verder uitgewerkt. 8.
Bestuursrechtelijke handhaving
a. Organisatie van de handhaving Evenals bij toezicht vindt handhaving plaats door diverse instanties en binnen de gemeentelijke organisatie zelfs door verschillende disciplines. Waar voor toezicht samenwerking voor de hand ligt is dit bij de juridische handhaving niet aan de orde. Het opleggen van een bestuursrechtelijke maatregel vraagt om maatwerk. Welke maatregelen worden getroffen bij overtreding van wet- en regelgeving is opgenomen in het bijgevoegde handhavingarrangement. Het handhavingarrangement dient er voor te zorgen dat de daarin opgenomen afspraken op consequente wijze worden uitgevoerd en ad hoc maatregelen worden voorkomen. Voor de handhavers biedt het arrangement een handvat welke stap moet wordt gezet in welke specifieke overtreden situatie. b. Bevoegdheid- en taakverdeling van actoren bij de handhaving Evenals voor toezicht geldt voor de handhaving van de regels eveneens dat diverse partijen een taak hebben. De taken zijn als volgt: Voedsel- en Waren autoriteit: • controle en opsporing; • het schriftelijk informeren van het college van burgemeester en wethouders; • het opleggen van een bestuurlijke boete; • overtreding laten beëindigen (inbeslagname = strafrechtelijk). College van burgemeester en wethouders en burgemeester, een ieder voor wat betreft de eigen bevoegdheden: • toepassen van bestuursrechtelijke maatregelen: toepassen bestuursdwang en dwangsom; • sluiting van de inrichting voor bepaalde of onbepaalde tijd; • intrekken van de drank- en horecavergunning. Politie: • controle; • constatering overtreding; • beëindiging overtreding; • opmaken van proces verbaal en inbeslagname alcohol; • schriftelijk informeren van de burgemeester; • opsporing; • eventueel verrichten van aanhoudingen of in beslag nemen. Openbaar ministerie • eventueel vervolging in geval van proces verbaal; • toepassen van dwangmiddelen (zoals doorzoekingen of voorlopige hechtenis, indien daartoe wettelijke mogelijkheden zijn); • leiden van opsporingsonderzoeken. In het handhavingarrangement is aangegeven op welke wijze handhaving wordt uitgevoerd en wie wanneer wat doet. Er is onderscheid gemaakt in soorten overtredingen, te weten: ernstige overtredingen, overtredingen en geringe overtredingen. Elk soort overtreding heeft zijn eigen aanpak. Tweesporenbeleid Voor een goede handhaving van het lokale horecabeleid is samenwerking tussen gemeentebestuur, politie en Openbaar Ministerie noodzakelijk. Iedere partij heeft immers een deel van de handhavingpuzzel in handen. De aanpak van overtredingen loopt daarom via twee sporen, te weten de bestuursrechtelijke en strafrechtelijke handhaving. Bij de laatste gaat het om opsporing van strafbare feiten. In het handhavingarrangement zijn beide sporen beschreven.
5
9.
Toe te passen bestuursrechtelijke instrumenten
Als een overtreding is geconstateerd kan worden overgegaan tot het opleggen van een bestuurlijke maatregel. Een bestuurlijke boete kan worden opgelegd op grond van het Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet. Bevoegd gezag hiervoor is de minister van VWS. Deze heeft de uitvoering gemandateerd aan de Afdeling Bestuurlijke Boeten van de VWA. Het college van burgemeester en wethouders of de burgemeester hebben de volgende instrumenten ter beschikking: het toepassen van bestuursdwang of opleggen van een last onder dwangsom, sluiten van de inrichting, intrekken van de vergunning/ontheffing en het ontzeggen van de toegang. Drank- en Horecawet en Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet Artikel 44b, eerste lid van de DHw geeft de Minister van VWS de bevoegdheid een bestuurlijke boete op te leggen. Dit is uitgewerkt in het Besluit bestuurlijke boete DHw. Deze boete kan worden opgelegd voor de meeste overtredingen uit de DHw. Het door de gemeentelijke toezichthouder opgestelde boeterapport wordt afgehandeld door de Afdeling Bestuurlijke Boeten van de VWA. Van de geconstateerde overtreding ontvangt het gemeentebestuur een rapport met het verzoek de overtreder te informeren over door het gemeentebestuur te ondernemen stappen. Algemene wet bestuursrecht Bestuursdwang of het opleggen van een last onder dwangsom gebeurt conform het gestelde in hoofdstuk 5 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Voorafgaand aan het opleggen van deze maatregel zal belanghebbende in beginsel eerst een schriftelijke waarschuwing ontvangen. Bij voortduring van de overreding zal het voornemen tot het opleggen van een maatregel wordt bekendgemaakt. De overtreder wordt in de gelegenheid wordt gesteld om te worden gehoord (artikel 4:8 Awb). In deze fase heeft de overtreder de mogelijkheid de overtreden situatie te beëindigen of in overeenstemming te brengen met de geldende wet- en regelgeving. Het is immers de verantwoordelijkheid van de overtreder de regels die op hem en zijn bedrijf van toepassing zijn na te leven. Vervolgens zal een besluit worden genomen. In ernstige en/of spoedeisende gevallen kan deze fase worden overgeslagen en direct worden overgegaan tot het opleggen van een maatregel. Deze aanpak is ook van toepassing op de procedure tot intrekking van de vergunning. De bestuursrechtelijke instrumenten zijn hierna uitgewerkt: Bestuursdwang De Gemeentewet kent aan het gemeentebestuur een algemene bevoegdheid toe tot het uitoefenen van bestuursdwang. De regels over de toepassing van dit instrument zijn opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht. Met bestuursdwang wordt beoogd om bestaande (onwettige) situaties in overeenstemming te brengen met de daarvoor geldende regels. In beginsel gaat een waarschuwing vooraf aan het opleggen van een bestuursdwangmaatregel. Deze waarschuwing wordt meegenomen bij de stapeling van overtredingen c.q. incidenten. De waarschuwing vindt schriftelijk plaats. Alle feiten en omstandigheden die hebben geleid tot de waarschuwing moeten in het voornemen om bestuursdwang toe te passen dan wel een dwangsom op te leggen en het zienswijze gesprek voorafgaand aan de te treffen bestuurlijke maatregel aan de orde komen. Dwangsom Een bestuursorgaan dat bevoegd is bestuursdwang toe te passen kan er voor kiezen een last onder dwangsom op te leggen. De overtreder wordt aangeschreven de overtreding te beëindigen of herhaling te voorkomen op straffe van het verbeuren van één of meer bedragen. De dwangsombevoegdheid kan niet tegelijk met de bestuursdwangbevoegdheid of bestuurlijke boete (zie hierna) worden opgelegd. De verschillende instrumenten kunnen wel na elkaar worden toegepast. Verbeurde dwangsommen worden, zo nodig bij dwangbevel, ingevorderd. (Tijdelijke) sluiting van een inrichting In bepaalde omstandigheden kunnen openbare inrichtingen worden gesloten. Bijvoorbeeld als een inrichting niet beschikt over de benodigde vergunning(en) of indien door de aard van de incidenten de openbare orde wordt verstoord en het woon- en leefklimaat wordt aangetast. De sluiting kan plaatsvinden voor bepaalde of onbepaalde tijd. Sluiting van een openbare inrichting kan bijvoorbeeld zijn gebaseerd op: • artikel 174, lid 2 Gemeentewet (ordemaatregel in het kader van veiligheid en gezondheid) • artikel 125 Gemeentewet
6
Sluiting van een inrichting kan tevens leiden tot intrekking van de vergunning. Intrekken van de vergunning Wanneer de vergunninghouder een overtreding begaat, is er de mogelijkheid de vergunning/ontheffing in te trekken. Het intrekken van de vergunning is mogelijk op grond van artikel 31 van de Drank- en Horecawet, artikel 6.1.6 van de Bouwverordening, of artikel 1.6 van de APV. Ontzeggen van de toegang Ingevolge artikel 36 van de DHw kan het college aan bezoekers de toegang tot een ruimte ontzeggen indien in strijd met de wet alcoholhoudende drank wordt verstrekt. De toepasbaarheid van dit instrument is wel beperkt. Volgens jurisprudentie is toepassing van dit instrument toegestaan in die gevallen dat de openbare orde of veiligheid in het geding is doordat personen toegang hebben tot de ruimte waar in strijd met de DHw alcoholhoudende drank wordt verstrekt. Samenspel tussen de verschillende instrumenten (bestuursrechtelijk en strafrechtelijk) Hoe verhouden de bestuursrechtelijke instrumenten zich tot elkaar? Primair wordt gekozen voor het instrument bestuurlijke boete, tenzij een ander instrument de voorkeur heeft. Indien de bestuurlijke boete wordt gebruikt, dan kan niet daarnaast ook nog een andere bestuursrechtelijke maatregel worden toegepast. Artikel 44a, lid 3 van de DHw bepaalt wanneer overtredingen niet met een bestuurlijke boete kunnen worden afgedaan. Het gaat om overtredingen die een direct gevaar voor de gezondheid of veiligheid voor de mens tot gevolg heeft en het boetebedrag aanmerkelijk wordt overschreden door het met de overtreding behaalde economische voordeel. In deze gevallen kan strafrechtelijke vervolging plaatsvinden. Het boetebeleid van de minister wordt verder niet gevolgd/vervalt als het college of de burgemeester een traject van bestuurlijke handhaving heeft aangekondigd. Dit is aan de orde ingeval: • Intrekking van de vergunning wordt voorgeschreven of tot de mogelijkheden behoort (artikel 44a, lid 6, sub b DHw); • bestuursdwang wordt toegepast of last onder dwangsom wordt opgelegd. Deze twee situaties zijn aan de orde als na het opleggen van een bestuurlijke boete opnieuw een overtreding plaatsvindt. Een van deze twee bestuurlijke maatregelen wordt dan ingezet om de overtreding te beëindigen. Hoe verhoudt het bestuursrechtelijke instrumentarium zich tot het strafrechtelijke? Voor de overtredingen waarvoor ingevolge dit handhavingarrangement een bestuursrechtelijke en strafrechtelijke maatregel zijn genoemd, geldt als richtlijn dat het toepassen van de strafrechtelijke sanctie wordt ingezet op het moment dat het voorgenomen bestuursrechtelijk optreden, niet zijnde de bestuurlijke boete, wordt opgestart. Hoewel bestuursrecht en strafrecht naast elkaar kunnen worden toegepast, is met deze aanpak benadrukt dat het bestuursrecht voorop staat en het strafrecht als laatste middel wordt ingezet. Voorst is artikel 44a, leden 6, sub a en 7 van de DHw van belang in de verhouding bestuurlijke boete en strafvervolging. Het gaat om respectievelijk het vervallen van de boete indien tegen de overtreding strafvervolging is ingesteld of het vervallen van recht tot strafvervolging indien een boete is opgelegd. 10.
Bekendmaking
Het handhavingsbeleid en bijbehorende arrangementen zijn te beschouwen als een beleidsregel in de zin van artikel 4:81 Awb. De documenten zijn besproken met de politie en het Openbaar Ministerie. Beiden hebben zich akkoord verklaard met het beleid. Deze beleidsregel wordt openbaar gemaakt en is met ingang van de dag van de bekendmaking van kracht.
7
