Handboek Leaders in Care M.C.M. (Monique) Booy en C.C.H.A. (Chantal) van Hoof-de Lepper
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting Amphia. Contact:
[email protected] of
[email protected] © 2013 Stichting Amphia
2
Handboek Leaders in Care 2013
Voorwoord
Kort na de introductie van de Nurse Practitioner in Nederland (2001) is een enthousiaste, gedreven groep Nurse Practitioners gestart in het Amphia Ziekenhuis. Door het ontbreken van randvoorwaarden ten aanzien van deze nieuwe functie zijn de eerste stappen naar profilering snel gezet. Contacten met het ziekenhuisbestuur en een duidelijke functie beschrijving waren hierbij onontbeerlijk en interne samenwerking was snel een feit. Door de wetswijziging en de beschermde titel voor verpleegkundig specialisten in 2011 is er een duidelijk onderscheid tussen de verpleegkundig specialist (artt. 14 en 36a wet BIG) en een verpleegkundige met een eventuele functiegerichte vervolgopleiding (art. 3 wet BIG). Desondanks is het voor niet direct betrokkenen niet eenvoudig de inhoud van de functie verpleegkundig specialist te doorgronden. Binnen het Amphia Ziekenhuis waren deze wetswijziging en de functie-inhoud slechts helder binnen de zorgkernen waar een verpleegkundig specialist werkzaam was. Zorgkernoverstij gend ontbrak een eenduidige beschrijving van de wetswijziging. Dit was voor ons de belang rijkste reden een aanvang te maken met het ‘Handboek Leaders in Care’. De vele positieve reacties na het symposium ‘Leaders in Care, taakherschikking vormgegeven’ hebben ons doen besluiten het ‘Handboek Leaders in Care’ in deze vorm uit te geven. We hopen dat het voor u een bron van inspiratie is bij de profilering van een prachtige bijzondere functie. Tot slot bedanken we onze directeur Innovatie, dr. J.J. (Hans) Meij MBA, voor de steun en het in ons gestelde vertrouwen.
Chantal van Hoof, verpleegkundig specialist intensieve zorg Vaat chirurgie (links) en Monique Booy, verpleegkundig specialist intensieve zorg Multiple Sclerose.
Handboek Leaders in Care 2013
3
Samenvatting
Achtergrond Door veranderingen in de Wet BIG hebben verpleegkundig specialisten (VS) en physician assistants (PA) voor vijf jaar de wettelijke bevoegdheid bepaalde voorbehouden handelingen te indiceren, te verrichten en over te dragen. Deze bevoegdheid maakt het herschikken van taken tussen VS , PA en medisch specialisten beter mogelijk. In 2011 is gestart met het schrijven van het ‘Handboek Leaders in Care’, ter borging en formalisering van de functie VS in het Amphia Ziekenhuis. Doel Het ‘Handboek Leaders in Care’ met betrekking tot de functie en profilering van de VS in het Amphia Ziekenhuis accorderen, implementeren en opnemen in het strategisch beleidsplan. Interventies De ontwikkeling van de notitie ‘Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis’, hierin zijn opgenomen: - Missie en visie over positie en borging van de VS en de VS-raad; - Accordering van de functiebeschrijving VS; aangepast aan actuele wetswijzigingen; - Autorisatiedocument voorschrijfbevoegdheid VS; - Positionering van de VS (artt. 14 en 36a wet BIG) versus verpleegkundige functies (art. 3 wet BIG). Oprichting van de VS-Raad Amphia Ziekenhuis; om de zelfstandige bevoegdheid van de VS in het medische en verpleegkundige domein te vertegenwoordigen. Opname van de VS-Raad als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan in het ziekenhuisorganogram. Uitkomsten - De onderdelen uit het ‘Handboek Leaders in Care’ zijn geaccordeerd en geïmplementeerd; - Het ‘Handboek Leaders in Care’ is opgenomen in het Strategisch Beleidsplan Amphia Ziekenhuis; - In- en externe profilering van de VS middels het ‘Handboek Leaders in Care’.
4
Handboek Leaders in Care 2013
Inhoudsopgave
Voorwoord
3
Samenvatting
4
1 Inleiding
6
2 Missie en visie verpleegkundig specialist in het Amphia Ziekenhuis
6
3 Functie verpleegkundig specialist
7
4 Implementatie taakherschikking verpleegkundig specialisten Amphia Ziekenhuis Bijlagen Bijlage 1 ‘Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis’ Bijlage 2 ‘Van Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis naar Handboek Leaders in Care’ Bijlage 3 Toelichting verpleegkundig specialismen bij somatische aandoeningen Bijlage 4 Organogram zorgkernen Bijlage 5 Organogram kernadvisering Bijlage 6 Competentiegebieden verpleegkundig specialist in CANMEDS Bijlage 7 Autorisatie voorschrijfbevoegdheid verpleegkundig specialisten Amphia Ziekenhuis Bijlage 8 Functiebeschrijving verpleegkundig specialist voorheen Nurse Practitioner Amphia Ziekenhuis (november 2010) Bijlage 9 Functiebeschrijving verpleegkundig specialist Amphia Ziekenhuis (april 2013)
8
Literatuur
Handboek Leaders in Care 2013
12 12 16 25 26 27 28 29 31 36 42
5
1
Inleiding
In 2011 is door de Verpleegkundig Specialisten Raad Amphia Ziekenhuis gestart met de borging van de functie van verpleegkundig specialist (VS) binnen het Amphia Ziekenhuis. Hieruit zijn de ‘Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis’ en het implementatie plan: ‘Van Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis naar Handboek Leaders in Care’ voortgekomen (bijlagen 1 en 2). In november 2012 is vanuit de KNMG, de V&VN en de NAPA de ‘Handreiking implementatie taak herschikking VS/PA’ uitgegeven met als doel de nieuwe wettelijke bevoegdheden van de VS en de PA (Physician Assistant) in de praktijk in te voeren conform de eisen die de wet hieraan stelt. 13 Met gebruikmaking van bovenstaande documenten is het ‘Handboek Leaders in Care’ ontstaan.
2
issie en visie verpleegkundig specialist M in het Amphia Ziekenhuis
Het Amphia Ziekenhuis biedt toegankelijke, efficiënte en veilige basis specialistische, top referente en topklinische zorg van hoogwaardige kwaliteit, georganiseerd vanuit het belang en het perspectief van de patiënt en zijn verwijzer. 1 De verpleegkundig specialist als excellent zorgverlener op masterniveau (Master of Advanced Nursing Practice) sluit aan op het perspectief van de patiënt en de verwijzer en onderscheidt zich als ‘Leader in Care’ in het leveren van topklinische zorg ten aanzien van veiligheid, betrokkenheid, efficiency, presentatie en uitstraling. Leidend hierbij is het beleidsplan van het ziekenhuis. 1
6
Handboek Leaders in Care 2013
3
Functie verpleegkundig specialist
De verpleegkundig specialist positioneert zich volgens art. 14 van de wet BIG binnen het medisch en verpleegkundig domein, is opgenomen in de deelcompetentie intensieve zorg (somatische aandoening) en/of de deelcompetentie geestelijke gezondheidszorg. De aard van de zorg richt zich op behandeling en begeleiding van patiënten met een somatische en/of psychiatrische aandoening in de behandelfase (bijlage 3). 10 Hierbij wordt gebruik gemaakt van de CANMEDS 11,12 (bijlage 6). De uitvoering van de competen tie klinisch behandelaar (art. 36a wet BIG) behoeft duidelijke implementatie van de taakherschik king tussen artsen en verpleegkundig specialisten en wordt ondersteund door het KNMG, de V&VN en de NAPA. 13
Handboek Leaders in Care 2013
7
4
Implementatie taakherschikking verpleegkundig specialisten Amphia Ziekenhuis
Voor de implementatie van de taakherschikking verpleegkundig specialisten wordt de ‘Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis’ aangevuld met het stappenplan ‘Handreiking implementatie taakherschikking’. 13 Zorgkerngericht wordt het stappenplan concreet ingevuld. Hiermee beogen we consensus te bereiken met de beroepsbeoefenaren die betrokken zijn bij de taakherschikking van de verpleegkundig specialisten in het Amphia Ziekenhuis. De implementatie taakherschikking wordt Amphiabreed geïmplementeerd in 2013. Het hand boek wordt geëvalueerd en herzien in 2014. Dit ter voorbereiding op het strategisch beleidsplan 2015-2020. Stap 1. Bepaal om welke beroepsbeoefena(a)r(en) het gaat Binnen het Amphia Ziekenhuis is de verpleegkundig specialist opgenomen in de deelcom petentie intensieve zorg (somatische aandoening) en/of deelcompetentie geestelijke gezond heidszorg. De Verpleegkundig Specialisten Raad wordt toegevoegd aan het organogram Kernadvisering en valt onder de directeur Innovatie. De inbedding staat op gelijke hoogte als de Verpleegkundig Advies Raad (VAR). Stap 2. Bepaal bijdrage van de VS/PA aan het zorgproces Binnen het Amphia Ziekenhuis is gekozen voor een generieke en een zorgkerngerichte bijdrage van beroepsbeoefenaren aan het zorgproces.
Generiek Directiecomité/Stafbestuur: Borging functie en wettelijke verankering binnen het Amphia Ziekenhuis. Manager Kenniskern Juridische advisering Bestuurlijke/Juridische Zaken: Ziekenhuisapotheker: Formulariumregistratie, autorisatie voorschrijf- bevoegdheid (bijlage 7) Medisch Specialisten: Samenwerking in de uitvoering van voorbehouden handelingen. Amphia Academie: Bijscholing/nascholing accreditatie Verpleegkundig Specialisten Raad: Vertegenwoordigt de verpleegkundig specialist als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan
8
Handboek Leaders in Care 2013
Zorgkerngericht Bedrijfsmanagers: Organisatorisch manager Maatschappen medisch specialisten:
Vakinhoudelijke aansturing
Individuele verpleegkundig specialisten: Behandelen en begeleiden van omschreven patiëntengroepen, de bijbehorende ziektebeelden en aandoeningen binnen het specifieke deskundig- heidsgebied. Medeverantwoordelijk voor specifieke zorgprocessen.
Stap 3.
Bepaal welke voorbehouden handelingen zelfstandig geïndiceerd en verricht worden
Per zorgkern zijn in (bestaande) protocollen, richtlijnen, standaarden en zorgpaden de voor behouden handelingen en de restricties hieraan omschreven, die door de verpleegkundig specialist geïndiceerd en verricht worden. Met betrekking tot de UR-geneesmiddelen is in samenwerking met de ziekenhuisapotheker en de manager Kenniskern Bestuurlijke/Juridische Zaken een protocol opgesteld waarin de autorisatie en individuele formularia zijn vastgelegd (bijlage 7). Verpleegkundig specialist intensieve zorg bij somatische aandoeningen: - het verrichten van heelkundige handelingen; - het verrichten van katheterisatie; - het geven van injecties; - het verrichten van puncties; - het verrichten van electieve cardioversie; - het toepassen van defibrillatie; - het verrichten van endoscopieën; - het voorschrijven van UR-geneesmiddelen. Verpleegkundig specialist geestelijke gezondheidszorg: - het geven van injecties; - het verrichten van puncties; - het toepassen van defibrillatie; - het voorschrijven van UR-geneesmiddelen.
Handboek Leaders in Care 2013
9
Randvoorwaarden Amphia Ziekenhuis, uitgaande van ‘Handleiding implementatie taak herschikking VS/PA’. 13 1. Kwaliteit van zorg moet uitgangspunt zijn. De Amphia Academie waarborgt het opleidingsklimaat en voldoet aan de inhoudelijke criteria van de Stichting Topklinische Ziekenhuizen. 16 De verpleegkundig specialisten van het Amphia Ziekenhuis zijn ingeschreven bij het Verpleegkundig Specialisten Register en maken gebruik van een digitaal portfolio, PE-online. Daarnaast zijn er vanuit de Verpleegkundig Specialisten Raad werkgroepen geformeerd, te weten: profilering, deskundigheidsbevorde ring, kennisontwikkeling en onderzoek, intercollegiale toetsing en voorschrijfbevoegdheid. Deze zijn actief in het organiseren van geaccrediteerde bij- en nascholing. 2. Zorg voor een heldere verantwoordelijkheidsverdeling tussen de betrokken beroepsbe oefenaren, uitgaande van de aandachtspunten uit de verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg. • Aanspreekpunt, verantwoordelijkheid en coördinatie (aandachtspunt 1) 14 Voor de cliënt is te allen tijde duidelijk: - wie het aanspreekpunt is voor vragen van de cliënt of diens vertegenwoordiger; - wie de inhoudelijke (eind)verantwoordelijkheid heeft voor de zorgverlening aan de cliënt; - wie belast is met de coördinatie van de zorgverlening aan de cliënt (zorgcoördinator/ regierol). Het is van belang dat deze drie taken over zo weinig mogelijk zorgverleners worden ver deeld. Zo mogelijk zijn deze taken in één hand.
• Behandelplan (aandachtspunt 2) 14 Alle bij de samenwerking betrokken zorgverleners beschikken zo nodig over een geza menlijk en ‘up-to-date zorg- of behandelplan’.
• Informatie-uitwisseling (aandachtspunt 4) 14 Een zorgverlener die deelneemt in een samenwerkingstraject vergewist zich ervan dat hij/zij beschikt over relevante gegevens met betrekking tot de patiënt van collega’s en in formeert collega’s over gegevens en bevindingen die zij nodig hebben om verantwoorde zorg te kunnen verlenen.
• Verantwoordelijkheidsverdeling (aandachtspunt 6) 14 Zorgverleners die deelnemen aan een samenwerkingsverband maken duidelijke afspraken over de verdeling van taken en verantwoordelijkheden met betrekking tot de zorgverle ning aan de cliënt.
10
• Grenzen mogelijkheden en deskundigheid (aandachtspunt 7) 14 Zorgverleners die deelnemen aan een samenwerkingsverband zijn alert op de grenzen
Handboek Leaders in Care 2013
van de eigen mogelijkheden en deskundigheid en verwijzen zo nodig tijdig door naar een andere zorgverlener. Zij zijn op de hoogte van de kerncompetenties van de andere betrokken zorgverleners.
• Schriftelijke afspraken (aandachtspunt 12) 14 Afspraken die door samenwerkingspartners worden gemaakt over de aard en inrichting van de samenwerking en over ieders betrokkenheid worden schriftelijk vastgelegd.
3. Borg de kwaliteit van de (praktijk)opleiding van beroepsbeoefenaren 14 Voldoende opleidingsmomenten voor AIOS, VS en PA. 4. Monitor de inzet van de VS/PA en van andere betrokkenen en evalueer de samenwerkings afspraken 14 • Vertrouwensrelatie tussen betrokken beroepsbeoefenaren onontbeerlijk, gemaakte afspraken evalueren en bijstellen; • Inzet monitoren door jaargesprekken met bedrijfsmanager en medisch specialist; • Inzet meenemen in kwaliteitsvisitatie. 5. Zorg voor heldere informatie over de inzet van beroepsbeoefenaren richting patiënten. 14 • Patiënten worden geïnformeerd over de inzet van de VS/PA; • Titel wordt gebruikt om verwarring over deskundigheidsgebieden te voorkomen. 6. Pas de functiebeschrijvingen aan conform de bevoegdheden. 14 Functiebeschrijving is herzien en wordt in de nabije toekomst aangepast aan het functiehuis door de kenniskern P&O.
Handboek Leaders in Care 2013
11
Bijlage 1 Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis Inleiding Door de vorming van de Verpleegkundig Specialisten Raad Amphia Ziekenhuis is er behoefte aan een duidelijke omschrijving van de wettelijke verankering en de borging van de functie van verpleegkundig specialist binnen het Amphia Ziekenhuis. Met deze notitie wordt de missie en visie van de positie en borging van de functie verpleegkundig specialist in het Amphia Ziekenhuis weergegeven. Daarnaast zijn doelstellingen en activiteiten geformuleerd voor de periode 20122015.
1.0
Missie en visie verpleegkundig specialist in het Amphia Ziekenhuis
Het Amphia Ziekenhuis biedt toegankelijke, efficiënte en veilige basis specialistische, top referente en topklinische zorg van hoogwaardige kwaliteit, georganiseerd vanuit het belang en het perspectief van de patiënt en zijn verwijzer. 1 Binnen het Amphia Ziekenhuis wordt topzorg geleverd door de beste medisch specialisten, verpleegkundig specialisten (noot: verpleegkundig specialist staat in beleidsplan als NP) en gespecialiseerd verpleegkundigen. Er vindt wetenschappelijk onderzoek plaats en zij hebben de beschikking over de modernste diagnostiek en behandeling. 1 De verpleegkundig specialist als excellent zorgverlener op masterniveau sluit vanuit haar regie functie aan op het perspectief van de patiënt en de verwijzer en onderscheidt zich als ‘Leader in Care’ in het leveren van topklinische zorg ten aanzien van veiligheid, betrokkenheid, efficiency, presentatie en uitstraling. 1 Het Amphia ziekenhuis volgt hierbij het besluit verpleegkundig specialisme intensieve zorg bij somatische aandoeningen (CSV,2008) de deelcompetentie verpleegkundig specialist intensieve zorg (somatische aandoeningen) welke wettelijk verankerd is in het BIG-register. Door de wettelijke verankering van de verpleegkundig specialist in artikel 14 van het BIG-register, is de door het Amphia Ziekenhuis gehanteerde functieomschrijving Nurse Practitioner van 2007 niet langer actueel (bijlage 8). Door deze wetswijziging is er duidelijk onderscheid tussen een verpleegkundige met een functie gerichte vervolgopleiding (artikel 3 Wet BIG) en de verpleegkundig specialist (artikel 14 Wet BIG), welke wordt omschreven in paragraaf 1.1. 2 De Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis toont de noodzaak aan het functie profiel van verpleegkundig specialist binnen het Amphia Ziekenhuis formeel te borgen. Dit in een verder te ontwikkelen ‘Handboek Leaders in Care’. We sluiten aan bij de thema’s van het strate gisch beleidsplan. 1
12
Handboek Leaders in Care 2013
1.1
Functie verpleegkundig specialist
De verpleegkundig specialist positioneert zich door opname in artikel 14 van de wet BIG bin nen het medisch en verpleegkundig domein. Hierbij richt zij zich binnen de deelcompetentie intensieve zorg (somatische aandoening) op het behandelen en begeleiden van patiënten met een somatische aandoening in de behandelfase (bijlage 3). De deelcompetentie intensieve zorg (somatische aandoening) is een van de door de werkgroep ‘Competentieprofiel verpleegkundig specialist’ ontwikkelde competentieprofielen. De ontwikkelde competentieprofielen verhelderen het verschil in bevoegd- en bekwaamheden tussen de verpleegkundig specialist en de verpleegkundige al dan niet met een functiegerichte vervolgopleiding. 2 Verpleegkundig specialisten intensieve zorg bij somatische aandoeningen gaan met hun patiën ten een behandelrelatie aan. Zij doen dit voor die patiëntencategorieën waarop hun deskundig heid betrekking heeft en binnen de grenzen van hun persoonlijke bekwaamheid, de zorgsetting, alsook de voorkeuren en de leefsituatie van de patiënt. De doelgroep bestaat uit patiënten met somatische aandoeningen in de behandelfase van de ketenzorg. 10 De verpleegkundig specialist somatische intensieve zorg heeft een regiefunctie over het gehele zorgproces van de patiënt op het gebied van zowel Care als Cure. Richt zich op de dreigende en feitelijke gevolgen van de ziekte en de zieke. De verpleegkundig specialist combineert vanuit de drie deskundigheidsgebieden; klinisch handelen, kennisontwikkeling en onderzoek en verpleegkundig leiderschap op masterniveau de CANMEDS 11 (bijlage 6) in de behandelrelatie met de patiënt. De CANMEDS zijn: klinisch handelen, communicatie, samenwerking, kennis en wetenschap, maatschappelijk handelen, organisatie en professionaliteit. 12 Vanuit het competentieprofiel met bijbehorende CANMEDS, is het verschil: • Klinisch redeneren, differentiaal diagnostisch denken en zelfstandig diagnoses stellen, behandelingen uitvoeren en medicijnen voorschrijven, in combinatie met verpleegkundig specialistische zorg. • Vanwege de medische kennis en kunde een brug slaan tussen artsen en verpleegkundige en multidisciplinaire vraaggerichte zorgteams ondersteunen en coachen. • Kennis van verplegingswetenschappelijk onderzoek en van wetenschappelijke onderbouwing van het verpleegkundig handelen (evidence based). Onderzoeksvragen genereren en formu leren, onderzoek uitvoeren en coördineren onderzoeksresultaten en de praktijk implementeren. • In de direct patiëntencontact gesignaleerde problemen in zelfstandige oordeelsvorming vertalen naar een oplossingstraject. • Leiding nemen en geven in innovatietrajecten voor verbetering van de kwaliteit van zorg en leven. 2
Handboek Leaders in Care 2013
13
1.2
Positie van de verpleegkundig specialist binnen het Amphia ziekenhuis
De positie van de functie verpleegkundig specialist toegevoegd aan artikel 14 van de wet BIG binnen het Amphia Ziekenhuis is niet helder omschreven in de organisatiestructuur. Hierdoor ontstaan onduidelijkheden tussen de verpleegkundig specialist versus de verschillende verpleegkundige functies. Binnen het Amphia Ziekenhuis wordt gebruik gemaakt van diverse verpleegkundige functies welke vallen onder artikel 3 van de wet BIG. Voorbeelden hiervan zijn de verpleegkundige, de specialistisch verpleegkundige, de gespecialiseerd verpleegkundige en de verpleegkundig consulent. De verpleegkundig specialist valt organisatorisch onder de bedrijfsmanager van de eigen zorgkern. De maatschap is verantwoordelijk voor de vakinhoudelijke aansturing (bijlage 4). Per zorgkern worden door het bedrijfsmanagement, bestaande uit de bedrijfs- en medisch manager, tezamen met de medisch specialisten de accenten binnen de functies weergegeven welke worden vastgelegd in een addendum. Er zijn binnen het Amphia Ziekenhuis verpleegkundig specialisten die meer nadruk leggen op CARE, de zogenoemde topregiefunctie. En verpleegkundig specialisten die in hun functie meer de nadruk leggen op CURE, de zogenoemde productiefunctie. In de praktijk is de verhouding tussen CARE en CURE, in de kliniek en/of polikliniek, afhankelijk van het medisch specialisme en de doelgroep. 5
1.3
Verpleegkundig Specialisten Raad Amphia Ziekenhuis
In de organisatiestructuur vormen de verpleegkundig specialisten gezamenlijk een eigen raad (bijlage 5). Deze is ontstaan vanuit de groep nurse practitioners, die vanuit een gezamenlijke behoefte om op de hoogte te blijven van landelijke ontwikkelingen, ontwikkelingen binnen de eigen organisatie en het positioneren van het beroep zich formeel heeft verenigd. De visie, doelstelling en activiteiten zijn omschreven in het huishoudelijke reglement en het jaarplan van deze raad. Na het afronden van de MANP-opleiding dient de nurse practitioner zich te registreren in het BIG-register als verpleegkundig specialist. De verpleegkundig specialist werkzaam binnen het Amphia Ziekenhuis kan zich vervolgens voegen bij de raad.
14
Handboek Leaders in Care 2013
2.0
Doelstelling
De functie van verpleegkundig specialist is op 1 augustus 2012 formeel geborgd in het Handboek Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis.
3.0
Activiteiten
Termijn < 3 maanden - 1 jaar • De missie en visie uit deze notitie vertaald in strategische doelstellingen: - Bestaande functieomschrijving nurse practitioners (2007) aanpassen naar huidige situatie verpleegkundig specialisten. - Positionering verpleegkundig specialist opgenomen in artikel 14 wet BIG versus verpleegkundige functies opgenomen in artikel 3 wet BIG. - Opname van de Verpleegkundig Specialisten Raad als zelfstandig beslisorgaan in het organogram van het Amphia Ziekenhuis. - F ormele borging functieprofiel verpleegkundig specialist door: • Opname notitie in jaarplan 2012 zowel Amphia Ziekenhuisbreed als per zorgkern (in de vorm van een addendum) toegespitst. • De Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis vertalen naar het Handboek Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis ‘Leaders in Care’ waarbij aangesloten wordt bij de speerpunten uit het strategisch beleidsplan ‘Samen beter Verder’. 1 Hierbij wordt gebruik gemaakt van de CANMEDS. • Het ‘Handboek Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis Leaders in Care’ zowel intern als extern profileren o.a. middels een symposium. Termijn 1 - 3 jaar • Opname ‘Handboek Leaders in Care’ in strategisch beleidsplan.
Handboek Leaders in Care 2013
15
Bijlage 2 Van ‘Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis’ naar ‘Handboek Leaders in Care’ Voor de implementatie van de notitie naar ‘Handboek Leaders in Care’ wordt gebruik gemaakt van het stappenplan voor implementatie van Grol en Wensing (2006).
Ontwikkelen van richt lijnen/doelen (EBP) Selectie van relevante onderwerpen
Analyse van een mogelijk kwaliteits probleem
Planning implementatie
Vaststellen gewenste verandering
Beoordeling feitelijke zorg
Analyse knelpunten t.a.v. verandering
Implementatie cyclus Evaluatie
16
Invoering
Strategie kiezen
Handboek Leaders in Care 2013
Stap 1.
Het vaststellen van de gewenste veranderingen
Aanleiding Door veranderingen in de BIG-wet is bestuurlijke verankering van de functie van verpleegkundig specialist binnen het Amphia Ziekenhuis noodzakelijk. De ‘Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis’ geeft de missie en visie van de positie en borging van de verpleegkundig specialist, en de Verpleegkundig Specialisten Raad in het Amphia Ziekenhuis weer. De ‘Verpleeg kundig Specialisten Raad Amphia Ziekenhuis’ is opgericht om de zelfstandige bevoegdheid in het medische en verpleegkundige domein als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan te vertegen woordigen. Hieruitvolgend is er noodzaak tot positionering van de functie en de raad binnen de organisatie van het Amphia Ziekenhuis. Doelstelling De Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis is per 1 november 2012 vertaald naar het ‘Handboek Leaders in Care’. Doel Ontwikkelen ‘Handboek Leaders in Care’. Leidend hierbij zijn de CANMEDS en de speerpunten uit het strategisch beleidsplan ‘Samen beter Verder’: - Toegankelijkheid voor patiënten en medewerkers; - Topzorg door regievoering; - Regionale samenwerking; - Innovatie door middel van deskundigheidsbevordering en wetenschappelijk onderzoek. Activiteiten Vóór 1 november 2012: 1. Accorderen functieomschrijving verpleegkundig specialist mei 2012. 2. Positionering verpleegkundig specialist opgenomen in artikel 14 en 36 wet BIG versus verpleegkundige functies opgenomen in artikel 3 Wet BIG, volgens beroepsprofielen V&V maart 2012. 3. Opname van de Verpleegkundig Specialisten Raad als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan in het organogram van het Amphia Ziekenhuis. 4. Artikel over proces ‘Leaders in Care’. Per 1 november 2012: Het ‘Handboek Leaders in Care’ zowel intern als extern profileren. Eindresultaat Opname ‘Handboek Leaders in Care’ in het strategisch beleidsplan.
Handboek Leaders in Care 2013
17
Stap 2. Het analyseren van mogelijke knelpunten met betrekking tot het vertalen van de ‘Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis’ naar het ‘Handboek Leaders in Care’.
Oriëntatiefase Verpleegkundig specialisten zijn zich onvoldoende bewust van het belang de ‘Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis’ te vertalen naar het ‘Handboek Leaders in Care’. Inzichtfase 1/2 Organisatie en verpleegkundig specialisten zijn zich onvoldoende bewust en op de hoogte van wetswijziging en beroepsprofiel. 3 Verpleegkundig specialisten hebben onvoldoende kennis van juridische en bestuurlijke aspecten m.b.t. opname als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan binnen de organisatie. 4 Onvoldoende ervaring m.b.t. schrijven artikelen. Acceptatiefase 1/2 De organisatie en verpleegkundig specialisten nemen onvoldoende verantwoordelijkheid t.a.v. de wijziging in de Wet BIG en het beroepsprofiel van verpleegkundig specialisten. 3 Verpleegkundig specialisten zijn onvoldoende bereid tot het functioneren als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan. Veranderingsfase 1/2 De gevolgen voortvloeiend uit de wijziging in de Wet BIG en het beroepsprofiel VS worden onvoldoende gedragen door de verpleegkundig specialisten en de organisatie. 3 De gevolgen behorende bij het functioneren als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan worden onvoldoende gedragen door de verpleegkundig specialisten. 4 Facilitering. Behoud van verandering 1/2 Geen evaluatie door organisatie en verpleegkundig specialisten m.b.t. wettelijke aanpassingen. 3 Verlies van draagvlak door verpleegkundig specialisten voor functioneren als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan. 4 Amphia richtlijn t.a.v. schrijven artikelen door verpleegkundig specialisten.
18
Handboek Leaders in Care 2013
Bevorderende factoren Individuele factoren Cognitieve factoren: individuele kennis, gebruik van informatie en beslissingen • Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis; • Beroepsdeelprofiel V&V; • Kennis individuele verpleegkundig specialisten en directeur kenniskern kwaliteit. Motivationele factoren: invloed op de intentie om bepaald gedrag of gedragsverandering te realiseren. • Belang van profilering functie; • Op waarde geschat worden van functie door derden/collega’s; • Betrokken willen worden binnen Amphia-processen vanaf aanvang; • Deelprofiel V&VN opgezet door beroepsvereniging. Gedragsmatige factoren en persoonskenmerken: routinematig gedrag en het beschikken over specifieke vaardigheden voor het toepassen van nieuwe inzichten. • Behoefte van verpleegkundig specialist tot profilering. Sociaal Professionele ontwikkeling: • Verpleegkundig specialisten begeven zich zowel op medisch als verpleegkundig gebied; nieuwe tendens in de gezondheidszorg belangrijk dit duidelijk vast te leggen; • Verpleegkundig specialist is zelfstandig bevoegd. Professionele teams: • Functie is individueel, profilering als team is gewenst; • Naleving afspraken wetswijziging. Professioneel netwerk: • Een van de criteria van de topklinische ziekenhuizen is een goed georganiseerd opleidings klimaat voor verpleegkundig specialist; • Verdere groei verpleegkundig specialist na diplomering. Organisatorisch Organisatiestructuren en werkprocessen: • Participatie programmaplan verpleegkundige zorg. Organisatieprocessen: • Behoefte aan interne en externe profilering van handboek. Beschikbare middelen: • Zelfbeschikking door vastlegging handboek binnen organisatie; • Medewerking directie.
Handboek Leaders in Care 2013
19
Maatschappelijke factoren Financiële prikkels: • Toekomst mogelijk onderhandelen met partners: maatschap, zorgverzekeraar, zorgkernen, ziekenhuis. Wet- en regelgeving: • Experimenteerartikel 36a Wet BIG werkt in voordeel verpleegkundig specialist; • Interne mogelijkheid tot raadpleging ziekenhuisjurist/apotheker. Segmenten in de doelgroep: • Nieuwe regelgeving, blanco start organisatie en verpleegkundig specialisten, vertrek vanuit hetzelfde gezichtspunt. Belemmerende factoren Zie stap 2 mogelijke knelpunten met betrekking tot het vertalen van de Notitie Verpleegkundig Specialisten Amphia Ziekenhuis. Aanvullend hierop: Motivationele factoren: • Weinig tijdsinvestering door verpleegkundig specialisten. Gedragsmatige factoren en persoonskenmerken: • Onervarenheid m.b.t. profileringsstrategieën. Sociaal Professionele ontwikkeling: • Hiërarchische onduidelijkheid verpleegkundig specialistische taken en bevoegdheden in de organisatie en bij medisch specialisten. Professionele teams: • Individualisering functie leidt tot onvoldoende draagvlak zowel op zorgkern als organisato risch niveau. Professionele netwerken: • Voortbestaan Brabant Medical School onduidelijk; • Stilstand verpleegkundig specialist na afstuderen. Organisatorisch Organisatiestructuren en werkprocessen: • Tijdsinvestering verpleegkundig specialisten door aansluiting bij het programmaplan VS zorg; • Draagvlak onduidelijk vanuit de organisatie.
20
Handboek Leaders in Care 2013
Organisatieprocessen: • Geen acceptatie handboek binnen organisatie. Beschikbare middelen: • Onvoldoende budget. Maatschappelijke factoren Wet- en regelgeving: • Onvoldoende beschrijving van het experimenteerartikel binnen de organisatie leidt tot onzekerheid voor de betrokkenen; • Onvoldoende contacten met ziekenhuisjurist en apotheker.
Stap 3.
De ontwikkeling van strategieën om veranderingen door te voeren
Doelgroep/ Meeweten Meedenken Meedoen Adviseren Mee- Termijn doelstelling (kennis) (gedrag) beleid beslissen Directie X X X X X Voor Stafbestuur X - X X X 1/11/2012 Verpleegkundig specialisten X X X X Medewerkers - - X Bedrijfsmanagers X X X - Amphia Academie X X X - Meewerkend Team- - - X - leidinggevenden VAR X - - X OR X - - X Vrijwilligers X - - - - Inwoners verzorgings- X - - - - Na gebied 1/11/2012 Patiënten X - - - Omliggende ziekenhuizen X - - - Collega’s landelijk X - - - Verwijzers regionaal X - - - Zorgverzekeraars X - - - -
Meeweten: communicatie schriftelijk en digitaal. Meedenken/Meedoen: communicatie mondeling, schriftelijk en digitaal. Meebeslissen: communicatie mondeling, schriftelijk en digitaal in vroeg stadium. Adviseren beleid: communicatie mondeling, schriftelijk en digitaal in vroeg stadium.
Handboek Leaders in Care 2013
21
Stap 4.
De feitelijke invoering van richtlijn en werkwijze
Accorderen functieomschrijving verpleegkundig specialist (mei 2012). Activiteit Contact Strategie Concept voorleggen - Directeur Innovatie - Communicatie mondeling/ - Afgevaardigden VSR schriftelijk/digitaal Contact - Afgevaardigden VSR - Communicatie mondeling/ - Bevoegden Kenniskern P&O schriftelijk/digitaal Accordering - Alle bevoegden - Schriftelijk
In verband met de onmogelijkheid om een FWG-weging toe te passen op de herziene functie beschrijving met competentiegebieden is in overleg met P&O het besluit genomen opnieuw een functiebeschrijving met resultaatgebieden voor de FWG-weging te beschrijven. Accorderen functiebeschrijving verpleegkundig specialist (mei 2013). Activiteit Contact Strategie Contact - Betrokken Bedrijfsmanager - Communicatie mondeling/ - Directeur innovatie schriftelijk/digitaal - Teamleider in- en doorstroom - Afgevaardigden VSR Concept 2 voorleggen - Betrokken bedrijfsmanager - Communicatie mondeling/ - Directeur Innovatie schriftelijk/digitaal - Teamleider in- en doorstroom - Afgevaardigde VSR Accordering - Alle bevoegden - Schriftelijk
22
Handboek Leaders in Care 2013
Positionering verpleegkundig specialist opgenomen in artt. 14 en 36 wet BIG versus verpleegkundige functies opgenomen in art. 3 wet BIG, volgens beroepsprofielen V&V maart 2012.
Activiteit Contact Strategie Positionering VS versus - Individuele VS - Communicatie mondeling/ verpleegkundige binnen schriftelijk/digitaal zorgkernen formaliseren Voorbehouden handeling - Directeur Innovatie - Communicatie mondeling/ voorschrijven - Afgevaardigden VSR schriftelijk/digitaal UR-geneesmiddel Uitsluitsel UR- - Apotheker - Schriftelijk geneesmiddel
Positie Verpleegkundig Specialisten Raad als inhoudelijk beleids- en adviesorgaan in het organogram van het Amphia Ziekenhuis (bijlage 5). Activiteit Contact Strategie Positie Verpleegkundig - Directeur Innovatie - Communicatie mondeling/ Specialisten Raad binnen - Afgevaardigden VSR schriftelijk/digitaal organogram Profilering binnen - Afgevaardigden VSR - Communicatie mondeling/ organisatie - Kenniskern communicatie schriftelijk/digitaal
Artikel schrijven Activiteit Contact Strategie Artikel - Directeur Innovatie - Communicatie mondeling/ Leaders in care - Afgevaardigden VSR schriftelijk/digitaal Tijdschriftkeuze - Afgevaardigden VSR - Communicatie mondeling/ ‘ZorgVisie’ - Kenniskern communicatie schriftelijk/digitaal ‘Medisch Contact’ ‘Dé VS’
Handboek Leaders in Care 2013
23
Het handboek verpleegkundig specialisten Amphia ziekenhuis ‘Leaders in Care’ zowel intern als extern profileren.
Activiteit Contact Strategie Idee 2013: - Afgevaardigden VSR - Communicatie mondeling/ - Symposium - Directeur Innovatie schriftelijk/digitaal - Artikel - Kenniskern communicatie - Intranet - Amphia Academie - Lezing elders Verdere uiteenzetting/ - Afgevaardigden VSR - Communicatie mondeling/ Draaiboeken - Kenniskern communicatie schriftelijk/digitaal - Amphia Academie Extern profileren Met directeur innovatie afgesproken dat collega-STZ-ziekenhuizen kunnen delen in Amphia-producten. Voor het handboek is de afspraak delen in combinatie met persoonlijke introductie.
Stap 5. De evaluatie van het resultaat Door kort tijdsbestek en vakantieperiode mogelijk uitstel organisatorische besluitvorming. September 2012: overleg VSR: Evaluatie en evt. wijzigingen planning. Oktober 2012: directeur Innovatie voortgang implementatie. Kostenraming Notitie naar handboek, rekeninghoudend met: - Personele kosten/uren; - Communicatiemiddelen: intranet/drukkosten/verspreidingskosten; - Kosten profilering: symposium.
24
Handboek Leaders in Care 2013
Bijlage 3 Toelichting verpleegkundig specialismen bij somatische aandoeningen Naam
Verpleegkundig specialist preventief-somatisch
Verpleegkundig specialist acuut-somatisch
Verpleegkundig specialist intensief-somatisch
Verpleegkundig specialist chronisch-somatisch
Aard van de zorg
Voorkomen
Behandelen
Behandelen + begeleiden
Begeleiden + ondersteunen
Kern van deelgebied
Centraal staan primaire preventie en secundaire preventie van dreigende gezondheidsproblemen, het bevorderen van gezond gedrag en signaleren van gezondheidsbedreigende factoren. Naast specifiek verpleegkundige en medische zorg is sprake van sociaal-maatschappelijke zorg.
Centraal staat voorkomen en behandelen van acute, levens bedreigende situaties. De medische zorg is hierin voor waardelijk.
De ziekte, de behan deling van de ziekte en de consequen ties van de ziekte voor het directe functioneren staan centraal. Bij deze zorgcategorie is per definitie sprake van sterke invloed van medische zorg en therapeutische interventies op de aard van de ver pleegkundige zorg.
Kwaliteit van leven, tertiaire preventie, omgaan met de handicaps en sociale inclusie staan centraal. Verpleeg kundige zorg speelt een grote rol en de medische zorg en therapeutische hulp worden vooral ondersteund en voorwaardelijk aan eerstgenoemde ingezet.
Kritische beroeps situatie
• Gezondheidsbescherming • Gezondheidsbevordering • Ziektepreventie
• Triage • Stabiliseren
• ICD-dominant • Genezing
• ICF-dominant • Kwaliteit van leven
Doelgroep
• Mensen met • Kinderen 0-19 jaar en een (levens) hun ouders (screening, bedreigende vaccinaties) aandoening • Volwassenen 19 jaar• Geneeskundige overlijden gericht op hulpverlening niet roken, bewegen, bij ongevallen gezond eten en rampen • Risicogroepen voor bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, kanker, astma en COPD, diabetes, psychische klachten, klachten van het bewegingsapparaat • Prioriteitsdoelgroepen: jongeren, lager opgeleiden en ouderen
Mensen met somatische aandoeningen in de behandelfase
Mensen met licha melijke handicaps, mensen met chro nische ziekten zoals diabetes, hartfalen, COPD, ouderen met leeftijdsver wante problematiek, ouderen met niet specifiek geriatri sche aandoeningen zoals overgewicht, gevolgen van een hartinfarct en een beroerte, artrose, kanker en reuma toïde artritis.
Deskun digheids gebied
De deskundigheid van de verpleegkundig specialist preventief-somatisch bestaat uit: het zelfstandig verrichten van handelingen betrekking hebbend op het voorkomen van somatische aandoeningen.
De deskundigheid van de verpleeg kundig specialist intensief-somatisch bestaat uit: het zelf standig verrichten van handelingen betrekking hebbend op de behandeling van en begeleiding bij somatische aandoeningen.
De deskundigheid van de verpleeg kundig specialist chronisch-somatisch bestaat uit: het zelf standig verrichten van handelingen betrekking hebbend op de ondersteuning en begeleiding bij chronische, somati sche aandoeningen.
Handboek Leaders in Care 2013
De deskundigheid van de verpleeg kundig specialist acuut-somatisch bestaat uit: het zelfstandig verrichten van handelingen be trekking hebbend op de spoedeisende behandeling van acute, somatische aandoeningen.
25
Bijlage 4 Organogram zorgkernen Lid Raad van Toezicht
Vice-voorzitter Raad van Toezicht
Voorzitter Raad van Toezicht
Lid Raad van Toezicht
Lid Raad van Toezicht
Directeur Innovatie
Directeur Strategie
Directeur Kwaliteit
Directeur Control
Directeur Service
Zorgkernen
Interne Genees kunde / Maag-, darm-, leverziekten*
Cardiologie
Chirurgie
Kindergeneeskunde
Psychiatrie
Dermatologie
Cardio-thoracale Chirurgie
Orthopedie
Gynaecologie / Verloskunde / Seksuologie
Medische Psychologie
Allergologie
Longgeneeskunde
Reumatologie
Urologie
Geestelijke verzorging
Intensive Care
Neurologie
Revalidatie geneeskunde
Bekkenbodem centrum
Geriatrie
Pijncentrum
Neurochirurgie
Sportgeneeskunde
Radiologie
Plastische chirurgie
Laboratorium voor Medische Micro biologie en Infectie preventie
Anesthesiologie / CSA / Operatie kamercomplex
Fysio- en Ergo therapie / Logopedie / Diëtetiek
Nucleaire Geneeskunde
Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium
Dagbehandeling
SpoedEisende Hulp
Centrum Bijzondere Tandheelkunde
Endoscopiecentrum
Oogheelkunde
Pathologisch Anatomisch Laboratorium
Keel- , Neus-, en Oorheelkunde
Klinische Farmacie
* Zorgkern Interne Geneeskunde / Maag-, darm-, leverziekten omvat: algemene interne geneeskunde, endocrinologie, hemato-oncologie, infectieziekten, maag-, darm-, leverziekten, nefrologie inclusief dialyse en vasculaire geneeskunde.
26
Handboek Leaders in Care 2013
Bijlage 5 Organogram kernadvisering Raad van Toezicht Stichting Amphia
Directiecomité Lid Directiecomité
Voorzitter RvB Voorzitter Directiecomité
Lid Directiecomité
Lid RvB Vice-voorzitter Directiecomité
Lid Directiecomité
KERNADVISERING RvT Commissie Strategie, Kwaliteit, Veiligheid, Commu nicatie en Marketing
RvT Auditcommissie
Stafraad / Stafbestuur
Stafraad / Stafbestuur
Stafraad / Stafbestuur
Stafraad / Stafbestuur
Stafraad / Stafbestuur
Cliëntenraad
Cliëntenraad
Cliëntenraad
Cliëntenraad
Cliëntenraad
Contactcommissie Ondernemingsraad
Ondernemingsraad
Contactcommissie Ondernemingsraad
Ondernemingsraad
Contactcommissie Ondernemingsraad
Centrale OpleidingsCommissie
Contactcommissie Ondernemingsraad
Verpleegkundige AdviesRaad
Contactcommissie Ondernemingsraad
Vrienden van Amphia
Medisch Etische ToetsingsCommisie
Klachtencommissie Personeel
Verpleegkundig Specialisten Raad
Gestructureerd Overleg Zorgverzekeraars
Klachtencommissie
Bibliotheekcommissie
Adviescommissie Sociale Begeleiding
Raad van Qualiteit
Commissie Crisisbeheersing
Beleidscommissie Oncologie
Interne Bezwaren Commissie (FWG)
Commissie Medische Ethiek
InvesteringsAdvies Commissie
Commissie Beoordeling Innovatieprojecten
Privacycommissie
BIG-commissie
Materialen Advies Commissie
Kunstcommissie
SEH-commissie
Stuurgroep ICT
Handboek Leaders in Care 2013
27
Bijlage 6
l na sio itsfes lite r Pro kwa deraa en evor b
KLINISCH BEHANDELAAR
28
Samenwerkingspartner
eve l cti na fle io kRe ofess aktij r pr pr ke en rzoe de on
G be ezon vor dh de eid raa sr
Organisator
Co mm un ica tor
Competentiegebieden verpleegkundig specialist in CANMEDS
Handboek Leaders in Care 2013
Bijlage 7 Autorisatiedocument voorschrijfbevoegdheid verpleegkundig specialisten Amphia Ziekenhuis Verpleegkundig specialisten zijn vanaf 1 februari 2012 wettelijk bevoegd tot het voorschrijven van UR geneesmiddelen. De nieuwe voorschrijvers hebben een tijdelijke zelfstandige voorschrijf bevoegdheid gekregen. Het gaat om een proefperiode van vijf jaar. De nieuwe voorschrijvers werken geprotocolleerd en hun voorschrijfbevoegdheid is beperkt tot die middelen die tot hun deskundigheidsgebied behoren. De apotheker moet bij een recept van een onbekende, nieuwe voorschrijver, net als bij die van een arts, weten of deze bevoegd is. De gevolgen van het niet-raadplegen van het BIG-register bij onbekende voorschrijvers ligt, volgens het burgerlijk recht, bij de apotheker. Er moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan: 1 De apotheker kent de voorschrijver en weet met welk specialisme het recept is opgesteld; 2 Bij twijfel over de bevoegdheid is de voorschrijver terug te vinden in het BIG-register; De verpleegkundig specialisten // naam aandachtsgebied// zijn ingeschreven in het BIG register als verpleegkundig specialisten intensieve zorg bij somatische aandoeningen; 3 Het is de verantwoordelijkheid van de nieuwe voorschrijver om volgens afgesproken protocollen binnen zijn/haar deskundigheidsgebied voor te schrijven; 4 Een AGB code is vermeld t.b.v. declaratieverkeer met zorgverzekeraars. De nieuwe voorschrij vers hebben geen AGB-code. Verpleegkundig specialisten die in een instelling werken en voorschrijven, gebruiken de AGB-code van de instelling, voor het Amphia ziekenhuis Breda is dat code 06011033. 5 De voorschrijvend verpleegkundig specialist heeft de reden van voorschrijven vermeld op het recept in die gevallen dat ook een arts dat gedaan zou hebben op grond van de gewijzigde Geneesmiddelenwet. (Bron: www.knmp.nl/organisatie-regelgeving/wet-en-regelgeving/nieuwe-voorschrijvers) Naast dit autorisatiedocument is er een protocol formularium (zie bovengenoemde derde voorwaarde), opgesteld volgens, door de ziekenhuisapotheker goedgekeurd, format.
Handboek Leaders in Care 2013
29
Autorisatiedocument Autorisatie bekwaam en bevoegdheid: Voorschrijven UR-geneesmiddelen Geneesmiddelengroep Voor akkoord
Naam aandachtsgebied
Beschrijving medicatie
Verpleegkundig specialisten // naam aandachtsgebied //
Naam: ............................................. BIG nr : ............................................
............................................................ ............................................................
Medisch manager // naam aandachtsgebied //
Naam: ............................................. ............................................................
............................................................ ............................................................
Bedrijfsmanager zorgkern // naam aandachtsgebied //
Naam: ............................................. ............................................................
............................................................ ............................................................
Protocol formularium Stof- merknaam geneesmiddel Bevoegdheid Verpleegkundig specialist / medisch specialist/ kliniek en polikliniek Patiënten categorie Omschrijving Verpakking Omschrijving Werkzame stof Omschrijving Bijwerkingen en interacties Omschrijving Dosering Omschrijving
Auteur Verpleegkundig specialist
30
Toediening Omschrijving lndicaties m.b.t. het werkveld Omschrijving Contra indicaties Omschrijving Voorzorgen Omschrijving Alternatieven behandelmethode Omschrijving Evidenced based standaarden Omschrijving
Protocol volgnummer Nr.
Handboek Leaders in Care 2013
Bijlage 8 Functiebeschrijving verpleegkundig specialist voorheen Nurse Practitioner Amphia Ziekenhuis (november 2010) Datum november 2010 Reden opstellen Nieuwe beschrijving Organisatieonderdeel Diverse Zorgkernen Afdeling alle voorkomende Functie: FWG-niveau:
Verpleegkundig specialist (voorheen Nurse Practitioner) 60
Doel van de functie De verpleegkundig specialist is verantwoordelijk voor de directe zorgverlening aan een bepaalde groep patiënten binnen een medisch specialisme, met als specifiek aandachtsgebied de algehele gezondheidstoestand van de individuele patiënt. De verpleegkundig specialist richt zich op de dreigende en feitelijke gevolgen van de zieke en ziekte. Zij combineert verschillende rollen, name lijk zorgverlening op expert-niveau, consulentschap, deskundigheidsbevordering, (praktijkgericht) onderzoek en verpleegkundig leiderschap. De functie is gebaseerd op verbreding door substitutie van medische handelingen en verdieping van het verpleegkundige vak (expertrol). In de praktijk kan de verhouding tussen de genoemde rollen leiden tot verschillende functies. Zo kennen we binnen het Amphia Ziekenhuis functies die meer de nadruk leggen op care (verdie ping in het verpleegkundig vak, expertrol), en functies met de nadruk op cure (substitutie van medische handelingen). Door het toevoegen van addenda aan deze functieomschrijving, kan de divisieleiding tezamen met de medische maatschap de accenten binnen de functie weergeven. Plaats in de organisatie Leiding ontvangen/leiding geven • Ontvangt hiërarchisch leiding van de manager; • Ontvangt operationeel leiding van de medisch specialist en/of de afdelingsleiding afhankelijk van de situatie binnen het organisatie-onderdeel; • Geeft functioneel aanwijzingen aan de arts-assistenten, verpleegkundigen, verzorgenden en studenten van de afdeling ten aanzien van de behandeling en verpleging. Interne/externe contacten Interne contacten: • overleg met de arts-assistent /medisch specialist betreffende de behandeling van patiënten; • contact met de verpleegkundigen van de afdeling m.b.t. de zorgverlening aan patiënten; • contact met patiënten en familie m.b.t. individuele zorg- en behandelproces; • overleg met de afdelingsleiding m.b.t. activiteiten binnen de functie; • afstemming met paramedisch personeel (o.a. fysiotherapie, diëtetiek) betreffende de zorgverlening aan patiënten; • overig personeel van de organisatie over specifieke onderwerpen; • leerlingen en studenten aan wie instructie en begeleiding wordt gegeven; • opleidingsadviseur m.b.t. ondersteuning in vakinhoud, onderzoek e.d.
Handboek Leaders in Care 2013
31
Externe contacten: • contact met diverse zorgverleners en/of behandelaars dan wel instellingen/ instanties m.b.t voortgang en planning van zorg, behandeling en overdracht van patiënten; • contact met de landelijke beroepsgroep voor wat betreft vakinhoudelijke ontwikkelingen.
Resultaatgebieden De deskundigheid van de verpleegkundig specialist manifesteert zich op de volgende 4 resultaatgebieden: 1. Integratie en uitvoering van verpleegkundig handelen en medische verrichtingen; 2. het verzorgen van de behandel- en zorgcoördinatie van een nader omschreven patiënten groep; 3. Kwaliteitszorg; 4. Innovatie van zorg en beroep door het ontwikkelen, beschikbaar stellen en (doen) toepassen van (wetenschappelijke) kennis om consistente en zorgvrager gerichte zorg en behandeling te realiseren. Uitwerking resultaatgebieden Onderstaande taken/activiteiten leveren een bijdrage aan het bereiken van de resultaatgebie den. De opsomming is niet volledig. 1. Integratie en uitvoering van verpleegkundig handelen en medische verrichtingen; • Neemt een medische / verpleegkundige anamnese van de patiënt af; • Verricht lichamelijk en psychosociaal onderzoek m.b.v. medisch-diagnostische technieken, specifieke onderzoeksinstrumenten en vragenlijsten; • Bepaalt relevante diagnostische onderzoeken (met inachtneming van de gewenste effectiviteit en efficiëntie) en vraagt deze aan; • Consulteert relevante hulpverleners en hulpverlenende instanties; • Interpreteert observaties en diagnostische resultaten, stelt de behandel-, verpleeg- en zorgbehoefte vast; • Behandelt en begeleidt patiënten door het verrichten van geprotocolleerde medische ingrepen en het toepassen van medische/verpleegkundige/psychosociale interventies; • Schrijft medicatie voor binnen door de medisch specialist daartoe aangegeven grenzen. 1 2. Het verzorgen van de behandel- en zorgcoördinatie van een nader omschreven patiënten groep; • Integreert de medische, paramedische, verpleegkundige en andere behandelings- en zorgactiviteiten, zodanig dat hiaten, overlap en tegenstrijdigheden worden voorkomen en eenduidigheid in zorg, onderzoek en behandeling wordt bereikt;
1 Zelfstandig geneesmiddelen voorschrijven wordt binnen de wet BIG mogelijk gemaakt als voorbehouden handeling. Binnen het Amphia Ziekenhuis moet de algemene protocollering van deze mogelijkheid in samenwerking met de Apotheek en de betrokken medisch specialisten en ANP’s in 2007 verder worden uitgewerkt en vastgesteld.
32
Handboek Leaders in Care 2013
• Stelt samenhangende mono-/multidisciplinaire behandel- en zorgplannen op voor individue le patiënten, initieert en bewaakt de efficiëntie en effectiviteit daarvan, signaleert stagnaties en stuurt bij; • Initieert en leidt multidisciplinaire overlegvormen; • Coördineert en/of participeert in medische en/of verpleegkundige onderzoeken en/of multicenter trials; • Ontwikkelt, implementeert en evalueert verpleegkundige interventies, maakt zorg protocollen, procedures en richtlijnen en stimuleert de verspreiding van ‘best practices’. 3. Kwaliteitszorg • Handhaaft en verbetert het niveau van zorg en draagt (waar mogelijk en noodzakelijk) bij aan de vernieuwing, borging en bevordering hiervan; • Zet (kwaliteitszorg)projecten m.b.t. beleid of organisatie op, begeleidt deze en voert ze uit in samenwerking met kwaliteitsfunctionarissen; • Ontwikkelt multidisciplinaire overlegvormen en/of transmurale behandel- en zorgproto collen, procedures en richtlijnen; verricht daartoe zonodig onderzoek; • Implementeert nieuwe behandel- en onderzoeksmethoden, ziet daarbij toe op bevordering van effectiviteit en efficiëntie; vermindering van patiëntenbelasting en verbetering van de kwaliteit van patiëntenzorg; • Past systematische implementatiestrategieën toe; • Bevordert de deskundigheid in het beroepsmatig handelen van de beroepsgroep en van andere hulp- en zorgverleners op het gebied van zorg en behandeling; 4. Innovatie van zorg en beroep door het ontwikkelen, beschikbaar stellen en (doen) toepassen van (wetenschappelijke) kennis om consistente en zorgvrager gerichte zorg en behandeling te realiseren. • Kan zelf verworven kennis met andere delen en vervult een brugfunctie tussen wetenschap en praktijk. Heeft relevante kennis met betrekking tot resultaten van wetenschappelijk onderzoek en kan onderzoeksresultaten kritisch beoordelen; • Instrueert nieuwe medewerkers ten aanzien van de gangbare vormen van diagnostiek en interventies; • Draagt zorg voor deskundigheidsbevordering door onderwijs te construeren en uit te voeren voor verpleegkundigen, artsen en paramedici, biedt consulten aan (para)medici en verpleeg kundigen en adviseert patiënten verenigingen. functie-eisen Kennis Verpleegkundige vooropleiding op HBO-niveau HBO-masteropleiding tot MANP • Naast een verpleegkundige opleiding op HBO-niveau, is de masteropleiding Advanced Nursing Practice vereist. Daarnaast strekt een functie-relevante specialistische verpleeg kundige vervolgopleiding tot aanbeveling; • Ruime, relevante werkervaring in het betreffende vakgebied;
Handboek Leaders in Care 2013
33
• Grondige kennis van aanverwante gebieden is noodzakelijk voor een goed inzicht van behandelingsmogelijkheden; • Heeft kennis van de organisatie structuur van een ziekenhuis; • Heeft kennis van relevante automatiseringssystemen; • Beschikt over kennis van de Engelse taal; • Maakt gebruik van medische en verpleegkundige kennis bij het klinisch redeneren. • Maakt gebruik van kennis over voorlichting, ontwikkelen van richtlijnen, implementatie strategieën, onderzoek, om de kwaliteit van de zorg te verbeteren; • Beschikt over de kennis om relevante literatuur te beoordelen op validiteit, betrouwbaarheid, bruikbaarheid en toepasbaarheid (evidence based). Zelfstandigheid • Functionaris werkt zelfstandig binnen vastgestelde protocollen en op aanwijzing van de medisch specialist. • Functionaris stelt prioriteiten en kiest de werkwijze, bewaakt de voortgang van het medisch beleid, waarbij regelmatig overleg met de arts-assistent/medisch specialist plaatsvindt. Ook vindt er afstemming met verpleegkundigen op poli of verpleegafdeling. Dagelijkse problemen op de afdeling worden door de functionaris zelfstandig opgelost. Bij complexe problemen kan altijd worden teruggevallen op de medisch specialist of afdelingsleiding. • Niet-alledaagse problemen kunnen hoge eisen stellen aan inventiviteit van de functionaris. Sociale vaardigheden • Er wordt veel belang gehecht aan een optimale patiënt relatie, waarbij met name luisteren, invoelen/indenken in de situatie van de patiënt en het kunnen communiceren met de patiënt voorop staat. • de functionaris moet conflict-/probleemsituaties met patiënten/familie en collega’s op tactvolle wijze te beheersen. • De functionaris moet in staat zijn om informatie helder en duidelijk aan de patiënt/familie over te dragen. Kan in complexe situaties standpunten (dilemma’s) motiveren en overdragen (overtuigen) aan medisch specialisten, patiënten en overige personen. • Heeft een grote mate van tact in beleidsadvisering en - ondersteuning. • Geeft intra- en interprofessionele consultatie. Risico’s, verantwoordelijkheden en invloed • Er bestaat risico op geestelijk en lichamelijk letsel bij de patiënt. Daardoor kan de organisatie immateriële schade oplopen (slecht imago). • Functionaris is mede verantwoordelijk voor het dagelijkse beleid/behandeling op de afdeling. Voorbeeld hiervan is het managen van onverwachte veranderingen in de toestand van de patiënt, buiten het kader van het overkoepelend beleid van de behandeling van de patiënt. • De functionaris heeft invloed op het beleid tijdens reguliere overlegsituatie en tijdens de dagelijkse multidisciplinaire patiëntenbesprekingen.
34
Handboek Leaders in Care 2013
Uitdrukkingsvaardigheden • Veel belang wordt gehecht aan duidelijk mondelinge en schriftelijke communiceren naar o.a. patiënten collega’s, leidinggevenden, medisch specialisten en andere disciplines. Goede mondelinge en schriftelijke communicatie is verder nodig voor het aansturen van medewer kers en voor taken op het gebied van deskundigheidbevordering, patiënten voorlichting ed; • Kan in complexe situaties, de essentie van de zaak beknopt weer te geven; • Bij contacten met buitenlandse patiënten en bij literatuurstudie is beheersing van de Engelse taal belangrijk. Bewegingsvaardigheid • Goede bewegingsvaardigheid en nauwkeurigheid is nodig voor het uitvoeren van medische en verpleegtechnische handelingen en bediening van apparatuur; • Bewegingsvaardigheid is nodig bij het bedienen van computerapparatuur. Goede bewegings vaardigheid en krachtsuitoefening is vereist bij transfer van patiënten. Oplettendheid • Voortdurende oplettendheid is van belang in het kader van onderzoek, diagnostiek, beoordelen van uitslagen en behandeling. Onoplettendheid kan verstrekkende gevolgen hebben voor de patiënt (lichamelijk letsel) functionaris en de instelling (imago); • Het vasthouden van de aandacht wordt bemoeilijkt door stress en de complexiteit; • Het vasthouden van de aandacht wordt verder bemoeilijkt door vele telefoontjes en door het continue storen van derden tijdens werkzaamheden. Overige functie-eisen • Volharding, doorzettingsvermogen, overzicht houden en systematiek zijn van belang in het uitvoeren van zorg- en behandelbeleid; • In hoge mate worden eisen gesteld aan integriteit in de omgang met vertrouwelijke (patiënten)gegevens; • Bij contact met derden is een representatief voorkomen van belang; • Gevoel voor het menselijk lichaam is van groot belang bij lichamelijk onderzoek en verrichten van medische handelingen; • Het is van groot belang dat er hygiënisch en systematisch gewerkt wordt zoals bij het verrichten van verpleegkundige en medische handelingen. Inconveniënten • Ruime fysieke belasting ontstaat door veel lopen en lang staan; • Zware psychische belasting ontstaat door betrokkenheid bij leed van patiënten en door piekbelasting; • Er is sprake van bezwarende werkomstandigheden door het in contact komen met onaan genaam aandoende materialen (bloed, urine, faeces), giftige stoffen en onaangename beschermingsmiddelen; • Er is kans op persoonlijk letsel door besmetting en zelfverwonding door naalden en/of messen.
Handboek Leaders in Care 2013
35
Bijlage 9 Functiebeschrijving verpleegkundig specialist Amphia Ziekenhuis (april 2013) 15 Algemene informatie Functie Verpleegkundig specialist (voorheen Nurse Practitioner) Datum April 2013 Zorg-/kenniskern Diverse Team/unit Diverse FWG niveau ... Doel van de functie De verpleegkundig specialist is verantwoordelijk voor de directe zorgverlening aan een bepaalde groep patiënten binnen een medisch specialisme, met als specifiek aandachtsgebied de algehele gezondheidstoestand van de individuele patiënt. De verpleegkundig specialist richt zich op de dreigende en feitelijke gevolgen van de zieke en ziekte. Zij combineert verschillende rollen bin nen de competentiegebieden deze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: klinisch handelen, communicatie, samenwerking, kennis en wetenschap, maatschappelijk handelen, organisatie en professionaliteit. De functie is gebaseerd op verbreding door substitutie van medische handelingen en verdieping van het verpleegkundige vak (expertrol). In de praktijk kan de verhouding tussen de genoemde rollen leiden tot verschillende functies, de kern van de beroepsuitoefening is echter het klinisch handelen. De verpleegkundig specialist oefent haar beroep uit binnen complexe zorgsituaties, de mate van complexiteit omvat zowel case complexity als patiënt complexity. 1 Leiding ontvangen/leiding geven - De verpleegkundig specialist valt organisatorisch onder een Zorgkern; - Ontvangt hiërarchisch leiding van de bedrijfsmanager en medisch manager; - Ontvangt vakinhoudelijke aansturing van de medisch specialist; - Geeft functioneel aanwijzingen aan de arts-assistenten, verpleegkundigen, verzorgenden en studenten van de afdeling ten aanzien van de behandeling en verpleging. Interne/externe contacten Intern Medisch specialisten, arts-assistent, verpleegkundigen, meewerkend teamleidinggevenden, paramedisch personeel en (tijdelijke) medewerkers binnen het Amphia. Extern Patiënten en familie, diverse behandelaars en/of zorgverleners dan wel instellingen/instanties, landelijke beroepsgroep, patiëntenverenigingen.
1 Beroepsprofiel verpleegkundig specialist (deel 4)
36
Handboek Leaders in Care 2013
Resultaatgebieden - Klinisch handelen; - Behandel- en zorgcoördinatie; - Kwaliteitszorg; - Deskundigheidsbevordering. Activiteiten 1. Klinisch handelen • Biedt complexe evidence based verpleegkundig specialistische zorg in combinatie met gepro tocolleerde geneeskundige zorg; • Neemt een geïntegreerde (medische / verpleegkundige) anamnese af; • Verricht lichamelijk en psychosociaal onderzoek m.b.v. medisch-diagnostische technieken, specifieke onderzoeksinstrumenten en evidence based vragenlijsten; • Signaleert gezondheidsrisico’s, ontwikkelt interventies en handelt hier vervolgens adequaat naar; • Interpreteert observaties en diagnostische resultaten en stelt binnen het eigen vakgebied een (differentiaal) diagnose; • Stelt een geïntegreerd (medische / verpleegkundige) behandelplan op; • Bepaalt relevante diagnostische onderzoeken (met inachtneming van de gewenste effectiviteit en efficiëntie) en vraagt deze aan; • Indiceert zelfstandig voorbehouden handelingen, voert deze uit, of draagt over; 2 • Schrijft UR medicatie voor; 3 • Consulteert relevante hulpverleners en hulpverlenende instanties; • Behandelt, begeleidt en informeert patiënten en hun naaste; • Sluit zelfstandig de behandeling af en zorgt voor follow up en medische correspondentie (vervolgbehandeling/nazorg). 2. Behandel- en zorgcoördinatie • Bepaalt de behandel- en zorgcoördinatie van een nader omschreven patiëntengroep en stuurt daarmee het zorgproces; • Coördineert en integreert de medische, paramedische, verpleegkundige en andere behan delings- en zorgactiviteiten, zodanig dat hiaten, overlap en tegenstrijdigheden worden voorkomen en eenduidigheid in zorg, onderzoek en behandeling wordt bereikt; • Stimuleert en begeleid het zelfmanagement van de patiënt en naasten; • Treedt op als casemanager van individuele patiënten en zorgprocessen; • Heeft een leidende rol binnen multi disciplinair overleg, stelt behandel- en zorgplannen op voor individuele patiënten, initieert en bewaakt de efficiëntie en effectiviteit daarvan, signaleert stagnaties en stuurt bij.
2 Wet BIG art 14 en art 36a 3 Zelfstandig geneesmiddelen voorschrijven volgens de binnen het Amphia Ziekenhuis geldende autorisatie verklaring (Handboek Leaders in Care, 2013)
Handboek Leaders in Care 2013
37
3. Kwaliteitszorg • Initieert, begeleidt, verricht en evalueert (kwaliteitszorg)projecten m.b.t. beleid, zorgproces sen of organisatie in samenwerking met kwaliteitsfunctionarissen; • Handhaaft en verbetert het niveau van zorg en draagt bij aan de vernieuwing, borging en bevordering hiervan; • Implementeert nieuwe behandel- en onderzoeksmethoden, ziet daarbij toe op bevordering van effectiviteit en efficiëntie; vermindering van patiëntenbelasting en verbetering van de kwaliteit van patiëntenzorg; • Ontwikkelt, implementeert en evalueert zowel verpleegkundige interventies als multidiscipli naire overlegvormen en/ of transmurale behandel- en zorgprotocollen, procedures en richtlij nen; verricht daartoe zonodig onderzoek en stimuleert de verspreiding van ‘best practices’; • Bevordert de deskundigheid in het beroepsmatig handelen van de beroepsgroep en van andere hulp- en zorgverleners op het gebied van zorg en behandeling; • Initieert, coördineert en/of participeert in medische en/of verpleegkundige onderzoeken en/ of multicenter trials. 4. Deskundigheidsbevordering • Heeft relevante kennis met betrekking tot resultaten van wetenschappelijk onderzoek, beoordeelt deze kritisch en vertaalt vanuit een brugfunctie de onderzoeksresultaten naar de beroepspraktijk; • Initieert, participeert in onderzoek en voert zelf onderzoek uit; • Ontwikkelt nieuwe interventies en/of gouden standaarden aan de hand van praktijkonder zoeken; • Instrueert nieuwe medewerkers ten aanzien van de gangbare vormen van diagnostiek en interventies; • Draagt zorg voor deskundigheidsbevordering door onderwijs te construeren en uit te voeren voor verpleegkundigen en (para) medici, adviseert patiënten- en beroepsverenigingen; • Past reflectie toe op eigen functioneren. Functie-eisen Kennis • Heeft een verpleegkundige vooropleiding op HBO-niveau en een HBO-masteropleiding tot MANP (Masteropleiding Advanced Nursing Practice); • Beschikt over ruime, relevante werkervaring in het betreffende vakgebied; • Heeft grondige kennis van aanverwante gebieden, dit is noodzakelijk voor een goed inzicht van behandelingsmogelijkheden; • Heeft kennis van de organisatiestructuur van een ziekenhuis; • Beheerst relevante automatiseringssystemen; • Beheerst de Engelse taal; • Houdt de eigen deskundigheid op peil volgens de RSV eisen ter herregistratie en legt deze vast in PE-online; • Maakt gebruik van kennis over voorlichting, ontwikkelen van richtlijnen, implementatie strategieën en onderzoek om de kwaliteit van de zorg te verbeteren.
38
Handboek Leaders in Care 2013
• Beschikt over de kennis om relevante literatuur te beoordelen op validiteit, betrouwbaarheid, bruikbaarheid en toepasbaarheid (evidence based); • Heeft inhoudelijke kennis van de CanMed rollen en functioneert vanuit alle rollen. Zelfstandigheid • De verpleegkundig specialist positioneert zichzelf als zelfstandig behandelaar en case manager voor individuele patiënten, bewaakt zelf scherp de grenzen van haar deskundig heidsgebied en bekwaamheid; • De verpleegkundig specialist werkt zelfstandig binnen vastgestelde protocollen en op aanwijzing van de medisch specialist. Indiceert, verricht en draagt zelfstandig voorbehouden handelingen over; • De verpleegkundig specialist stelt prioriteiten en kiest de werkwijze, bewaakt de voortgang van het medisch beleid, waarbij regelmatig overleg met de arts-assistent/medisch specialist plaatsvindt; • De verpleegkundig specialist stemt de zorg af met verpleegkundigen op de poli of de verpleegafdeling; • Dagelijkse problemen op de afdeling worden door de functionaris zelfstandig opgelost; • Bij complexe problemen kan altijd worden teruggevallen op de medisch specialist/ bedrijfsmanager; • Niet alledaagse problemen kunnen hoge eisen stellen aan inventiviteit van de functionaris. Sociale vaardigheden • Er wordt veel belang gehecht aan een optimale patiënt relatie, waarbij met name luisteren, creëren van vertrouwen, invoelen/indenken in de situatie van de patiënt en het kunnen communiceren met de patiënt voorop staan; • De functionaris moet conflict-/probleemsituaties met patiënten/familie en collega’s op tactvolle wijze beheersen; • De functionaris moet in staat zijn om informatie helder en duidelijk aan de patiënt/familie over te dragen en betrekt naasten in de besluitvorming; • Kan in complexe situaties standpunten (dilemma’s) motiveren en overdragen (overtuigen) aan medisch specialisten, patiënten en overige personen; • Heeft een grote mate van tact in beleidsadvisering en -ondersteuning en geeft intra- en interprofessionele consultatie. Risico’s, verantwoordelijkheden en invloed • Er bestaat risico op geestelijk en lichamelijk letsel bij de patiënt. Daardoor kan de organisatie immateriële schade oplopen (slecht imago); • Functionaris is mede verantwoordelijk voor het dagelijkse beleid/behandeling op de polikli niek en de kliniek. Voorbeeld hiervan is het managen van onverwachte veranderingen in de toestand van de patiënt, buiten het kader van het overkoepelende beleid van de behandeling van de patiënt; • De functionaris heeft invloed op het beleid tijdens reguliere overlegsituaties en tijdens de (dagelijkse) multidisciplinaire patiëntenbesprekingen.
Handboek Leaders in Care 2013
39
Uitdrukkingsvaardigheden • Veel belang wordt gehecht aan duidelijke mondelinge en schriftelijke communicatie naar o.a. patiënten collega’s, leidinggevenden, medisch specialisten en andere disciplines; • Goede mondelinge en schriftelijke communicatie is verder nodig voor het aansturen van medewerkers en voor taken op het gebied van deskundigheidbevordering, patiënten voor lichting ed; • Kan in complexe situaties, de essentie van de zaak beknopt weer te geven; • Beheersing van de Engelse taal is vereist bij literatuurstudie en in de contacten met patiën ten, zorgverleners en researchinstellingen die geen gebruik maken van de Nederlandse taal. Bewegingsvaardigheid • Goede bewegingsvaardigheid en nauwkeurigheid is nodig voor het uitvoeren van medische en verpleegtechnische handelingen en bediening van apparatuur; • Bewegingsvaardigheid is nodig bij het bedienen van computerapparatuur; • Goede bewegingsvaardigheid en krachtsuitoefening is vereist bij transfer van patiënten. Oplettendheid • Voortdurende oplettendheid is van belang in het kader van onderzoek, diagnostiek, beoorde len van uitslagen en behandeling. Onoplettendheid kan verstrekkende gevolgen hebben voor de patiënt (lichamelijk letsel) functionaris en de instelling (imago); • Het vasthouden van de aandacht wordt bemoeilijkt door stress en de complexiteit; • Het vasthouden van de aandacht wordt verder bemoeilijkt door vele telefoontjes en door het continue storen van derden tijdens werkzaamheden. Overige functie-eisen • Volharding, geduld en doorzettingsvermogen: Is in hoge mate van belang in verband met het stellen van diagnoses; • Systematiek, ordelijkheid en hygiëne: overzicht houden en systematiek zijn van belang in het uitvoeren van zorg en behandel beleid en het stellen van een diagnose. Bovendien is het van groot belang dat er hygiënisch en systematisch gewerkt wordt zoals bij het verrichten van verpleegkundige en medische handelingen; • Integriteit en betrouwbaarheid: In hoge mate worden eisen gesteld aan integriteit in de omgang met vertrouwelijke (patiënten)gegevens; • Voorkomen en gedrag: bij contact met derden is een representatief voorkomen van belang; • Gevoel voor het menselijk lichaam is van groot belang bij lichamelijk onderzoek en verrichten van medische handelingen.
40
Handboek Leaders in Care 2013
Inconveniënten • Fysieke belasting: er is kans op fysieke belasting door de combinatie van telefoneren en het gelijk invoeren van gegevens op de computer, het veel lopen en het lang staan; • Psychische belasting: zware psychische belasting ontstaat door betrokkenheid bij leed van patiënten en door piekbelasting; • Bezwarende omstandigheden: er is sprake van bezwarende werkomstandigheden door het in contact komen met onaangenaam aandoende materialen (bloed, urine, faeces), giftige stoffen en onaangename beschermingsmiddelen; • Risico persoonlijk letsel: er is kans op persoonlijk letsel door besmetting en zelfverwonding door naalden en/of messen.
Handboek Leaders in Care 2013
41
Literatuur
1 Strategisch beleidsplan Amphia Ziekenhuis ‘Samen Beter Verder’ 2010-2015 2 Vulto, M., Vianen, G. Toekomstige behoefte, verpleegkundig specialisten bij somatische aandoeningen. Een zoektocht in onontgonnen gebied. STG/Health Management Forum in opdracht van Stuurgroep VBOC-project ‘Implementatie verpleegkundig specialist’: Utrecht; 2009. 3 Project Verpleegkundig Specialist Werkgroep ‘competentieprofiel verpleegkundig specia list’ Algemeen Competentieprofiel en Specifieke Deelprofielen Verpleegkundig Specialist: Utrecht; 2008. 4 Kenbeek, J., Rademakers, J. ‘Overeenkomsten en verschillen in taken, verantwoordelijkheden en competenties van Nurse Practitioners en Physician Assistants in ziekenhuizen, nu en in de toekomst’; UMC Consult in samenwerking met Expertisecentrum voor Onderwijs en Opleiding UMC Utrecht. Opdrachtgever: Stuurgroep MOBG: Utrecht; 2006. 5 Nederlandse vereniging van nurse practitioners. Beroepsprofiel: Utrecht; 2004. 6 Buijse, A.M., Plas, G.M. College voor de Beroepen en Opleidingen in de Gezondheidszorg. Inventarisatie van competenties en voorwaarden voor het indiceren van voorbehouden han delingen door verpleegkundig specialisten en Physician Assistants (LEVV) Opdrachtgever: College voor de Beroepen en Opleidingen in de Gezondheidszorg (voorheen Stuurgroep MOBG) Landelijk Expertisecentrum: Utrecht; 2007. 7 Offenbeek, M.A.G. et al. Scenario-ontwikkeling voor de inzet van nieuwe professionals in een intramuraal zorgtraject met het oog op substitutie- en kosteneffecten. Wenckebachinstituut Universitair Medisch Centrum Groningen: Groningen; 2007. 8 Peters, F., Keppels, E., Schuit, H., Kauffman, K. De arbeidsmarkt- en opleidingsbehoefte aan nurse practitioners en physician assistants: Nijmegen; 2008. 9 VBOC – AVVV Verpleegkundige toekomst in goede banen. Samenhang en samenspel in de beroepsuitoefening: Utrecht; 2006. 10 College Specialismen Verpleegkunde Besluit verpleegkundig specialisme intensieve zorg bij somatische aandoeningen (artikel 2): Utrecht; 2008. 11 Hamric, A., Spross, J., Hanson, C. Advanced Practice Nursing An integrative Approach: St Louis, Missouri; 2009. 12 V&V. Deel 4 Beroepsprofiel verpleegkundig specialist; 2020. 13 KNMG, V&VN, NAPA. Handreiking implementatie taakherschikking: Implementatie van de wettelijke regeling om taakherschikking mogelijk te maken: Utrecht; nov. 2012. 14 KNMG. Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg: Utrecht; 2010: p.7. 15 V&VN VS. Factsheet Verpleegkundig Specialisten: Utrecht; 2012. 16 STZ. Onderwijs en Opleiding II punt 25/26 in Toelatings- en hervisitatiecriteria STZ-lidmaat schap: Utrecht; 2011.
42
Handboek Leaders in Care 2013
Locatie Langendijk Langendijk 75 4819 EV Breda Locatie Molengracht Molengracht 21 4818 CK Breda Locatie Pasteurlaan Pasteurlaan 9 4901 DH Oosterhout T 076 595 50 00 I www.amphia.nl
44