hand- en polszorg
Aantoonbaar beter maken
Kwaliteitsjaarverslag 2013
Xpert Clinic is onderdeel van Equipe Zorgbedrijven, een groep van gespecialiseerde klinieken. Naast Xpert Clinic zijn dat Velthuis kliniek en Helder kliniek, stuk voor stuk toonaangevend binnen hun tak van zorg. De samenwerking onder Equipe Zorgbedrijven zorgt voor een vruchtbare kruisbestuiving tussen de klinieken in alle facetten van werken. Zo bewijst Equipe Zorgbedrijven dat zorg altijd slimmer, beter en vriendelijker kan.
hand- en polszorg
Aantoonbaar beter maken
Kwaliteitsjaarverslag 2013
Voorwoord Transparantie in de zorg is een hot item. Transparantie over de kosten, transparantie over de kwaliteit van zorg maar ook transparantie over het meest doelmatige behandeltraject; conservatief of een operatie. De patiënt van nu is mondig en heeft alle informatie binnen handbereik via internet. Xpert Clinic wil samen met de patiënt op basis van onze eigen meetgegevens een keuze maken voor de beste en meest doelmatige behandeling. Het streven naar deze transparantie is een goede zaak, maar vraagt ook nog veel aandacht. Want wat is kwaliteit van zorg? Is dat het hoogst haalbare medisch resultaat of de tevredenheid van de patiënt over het traject? En hoe ga je de verschillende zorgaanbieders met elkaar vergelijken? En wat is het meest geschikte behandeltraject, het traject met wetenschappelijk gezien het optimale resultaat of het traject dat het best past bij de patiënt? Ook wij hebben niet direct een sluitend antwoord op deze vragen, maar we doen wel ons best om het inzichtelijk te maken. Zo meten we niet alleen de patiënttevredenheid over het traject maar ook de uitkomsten van de interventie in ons uitkomstenmanagementsysteem Pulse. Op die manier kunnen we patiënten laten zien wat onze kwaliteit van zorg is. We kunnen het nog niet vergelijken met andere zorgaanbieders, maar we kunnen wel transparant zijn over de resultaten die wij boeken. Op het gebied van transparantie en doelmatige zorg willen we een stap verder gaan. Op dit moment wordt een behandeltraject voorgesteld op basis van (oud) wetenschappelijk onderzoek onder ideale omstandigheden en de ervaring van de arts met bepaalde ingrepen. Wij willen op basis van onze uitkomstmetingen de patiënt inzicht geven in de resultaten van zijn ‘peergroup’; patiënten van hetzelfde geslacht, in dezelfde leeftijdscategorie die dezelfde diagnose hadden. Door de patiënt inzicht te geven in de mate van pijn en functionaliteit voor en na de operatie van zijn ‘peergroup’ kan hij, samen met de chirurg, het meest geschikte traject kiezen. De keuze wordt bepaald door onze eigen meetresultaten en uitkomsten uit de dagelijkse praktijk zodat de patiënt weet wat er verwacht mag worden. Natuurlijk geven ook hier in het verleden behaalde resultaten geen garantie voor de toekomst, maar de patiënt beschikt wel over relevante informatie waarop hij zijn keuze kan baseren. In dit jaarverslag komen al deze zaken samen; u kunt lezen over de kant van de zorgverzekeraar in het interview met Peter Hoppener, de kant van de patiënt in het interview met mevrouw Wilna Wind van de NCPF en de kant van de wetenschapper in het interview met onze onderzoekers. Ik wens u veel leesplezier.
— Drs. Reinier Feitz, Medisch Directeur van Xpert Clinic.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 5
6 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Inhoudsopgave Xpert Clinic in cijfers
8
Interview met Wilna Wind en Harm Slijper
10
Onze ambitie
16
Patiëntenverhaal: Michel Mulder
10
Wie zijn wij
20
Interview met Peter Hoppener en Reinier Feitz
22
Wat doen wij
28
Patiënttevredenheidsonderzoek
29
Metingen van het resultaat van de behandeling
33
Patiëntenverhaal: Marco Ossouren
36
Interview met Ruud Selles, Kim Spekreijse en Chao Zhou
38
Hand
42
Patiëntenverhaal: Erik van Leemput
50
Pols
31
Zenuw
60
Onze artsen & therapeuten
62
Een terugblik op 2013
64
Geplande verbeteringen voor 2014
66
Vestigingen
67
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 7
Xpert in cijfers 9843
behandelingen polsoperaties
nieuwe patiënten in 2013
995
2013 790
2012
8133
duimbasis operaties 305
2013 2012
consulten handchirurg > 5 i.c.m. sportarts > 9 i.c.m. revalidatiearts
230
dupuytren
2013
701 685
2012
1696
peesoperaties
2013 2012
1188
second opinions
381
zenuwchirurgie 2013
2012
17%
1249 1109
second opinions
overige chirurgie 2013 2012
1170
5950 4365 3739 totaal in 2013 totaal in 2012 totaal in 2011
Xpert Clinic blijft groeien. 2013 was een goed jaar waarin het aantal peesoperaties bijna verdriedubbelde en de overige behandelingen een gelijkmatige groei vertoonden. Dat kwantitatieve groei niet ten koste hoeft te gaan van kwaliteit bewijzen onze klanttevredenheidscijfers.
8 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
gemiddeld cijfer waardering service
8,4
1512
118
expertises
FTE artsen
4
5,5 2013
2012
2,3 2011
duim kort 893
2013 475
2012
duim lang
FTE therapeuten
41 33,8 23,3 2013
meettrajecten
2012
2011
475
2013
418
2012
pols kort 2013
1528
919
2012
pols lang In welke mate zou u Xpert Clinic aanraden bij vrienden of familie?
2013
594
2012
574
vinger kort
2013 2012
59,7%
geeft een 9 of 10
1092
624
vinger lang 2013 262 2012 202
zenuw decompressie
2013
1037 900
2012
dupuytren 2013 2012
Waardering resultaat behandeling/therapie
61,4%
606 624
6487 4736 3595 totaal in 2013 totaal in 2012 totaal in 2011
7
Wetenschappelijke studies met (co-)auteur van Xpert Clinic
scoort een 8 of hoger
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 9
Patiënten willen zelf afwegingen kunnen maken. Ze willen geïnformeerd worden. — Interview met Wilna Wind en Harm Slijper
Patiënten moeten zelf kunnen kiezen. Van welke zorgverlener ze gebruik kunnen maken, maar ook, in overleg met hun arts, welke behandeling ze kiezen. Kunnen patiënten die keuze maken? En waar baseren ze zich dan op? En wie biedt de informatie aan? Transparantie, ontsluiten van informatie en het publiceren van gegevens door zorgaanbieders is daarvoor cruciaal. En dat gaat gebeuren. “Want wie niet publiceert, creëert z’n eigen wantrouwen” is de overtuiging van Wilna Wind, Algemeen Directeur van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) en Harm Slijper, Kwaliteit Innovatie manager van Xpert Clinic. 10 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 11
“Het motiveren van patiënten, het zorgen dat ze betrokken blijven en vragenlijsten blijven invullen, is essentieel.” Wat vinden patiënten belangrijk? Wilna Wind: “Ze vinden drie dingen belangrijk: kwaliteit, keuze en kosten. Kwaliteit staat bovenaan, maar ook keuzevrijheid en kosten zijn voor patiënten en premiebetalers heel belangrijk. Kwaliteit van een goede zorgaanbieder betekent dat hij naast deskundig ook toegankelijk is, goed kan luisteren, niet alleen is gericht op behandelen en kijkt naar de persoon.” Harm Slijper: “Ik zou daar nog betrouwbaar aan willen toevoegen. Dat ook daadwerkelijk gebeurt wat de behandelaar zegt. Wanneer een arts samen met de patiënt de behandeling bepaalt, moet er terugkoppeling plaatsvinden aan de patiënt.” Hoe kan een patiënt nou beslissen of meebeslissen, het is toch de arts die weet wat de beste behandeling is? Wilna Wind: “Maar de patiënt heeft het meeste verstand van zichzelf. Zijn wensen zijn belangrijk, maar ook leeftijd en omstandigheden spelen een rol. Anders zou een arts voor iedere patiënt hetzelfde traject uitzetten. Natuurlijk heeft een arts de vakkennis, dat moet hij ook hebben,
12 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
daarom ga je er naartoe, maar niet voor iedereen is dezelfde behandeling de juiste. De kennis van beiden zorgt, voor het beste traject en gemotiveerde patiënten. Ik geloof echt in de meerwaarde van Shared Decison Making, of in normaal Nederlands: samen beslissen.” Harm Slijper: “Het tunen van het type behandeling met wat een patiënt ermee wil bereiken, is heel belangrijk. Daar zit ook nog wel een spanning. Als je het effect van een behandeling wilt meten moet je steeds exact hetzelfde van een patiënt vragen. Maar wat patiënten willen bereiken met de behandeling kan zeer verschillend zijn. Wij hebben bij Xpert Clinic daarom twee soorten vragenlijsten ingebouwd. Een gestandaardiseerde, die gevalideerd is vanuit de wetenschap voor de gemiddelde populatie. En een speciale vragenlijst waarin iedere patiënt mag zeggen: dit zijn de activiteiten die ik weer wil kunnen en die voor mij belangrijk zijn. Voor- en achteraf wordt aangegeven in welke mate ze dat weer kunnen. Je krijgt dan een heel duidelijk beeld of je de doelen die je samen met de patiënt hebt opgesteld, ook echt realiseert.” Wilna Wind: “Een compliment voor de manier waarop jullie patiënten meenemen, voorlichten en informeren. Jullie hebben een Persoonlijke Patiënten Pagina waarop een patiënt alles kan terugvinden, bijvoorbeeld ook wat je als patiënt kunt verwachten van de behandeling. Dat is iets waar andere aanbieders een voorbeeld aan kunnen nemen. Voor een patiënt is een reëel verwachtingspatroon en terugkoppeling daarop, heel belangrijk. De NPCF heeft in samenwerking met andere patiëntenorganisaties kaarten ontwikkeld over ‘samen beslissen’. Om patiënten te ondersteunen bij het, samen met hun arts, nemen van beslissingen over hun behandeling. Beslissen over een medische behandeling is niet gemakkelijk. De kaarten maken duidelijk wat de beslissingsmomenten zijn, hoe aan een zorgplan kan worden gewerkt en in eenvoudige taal en met aansprekende plaatjes wordt uitgelegd wat patiënten kunnen doen om het gesprek met hun zorgverlener goed te laten verlopen.”
Meten is weten? Wilna Wind: “Ja, maar ik snap ook de artsen heel goed die zeggen: ik ben dokter, moet ik nou altijd maar meten. Het gaat er natuurlijk niet om dat er zoveel mogelijk wordt gemeten. Er wordt ook heel veel dubbel gedaan. Of wel gemeten, maar niet gebruikt.” Harm Slijper: “Het moet relevant zijn voor arts en patiënt. De resultaten moeten gebruikt worden in het zorgproces van de patiënt. Als je allemaal dingen gaat vragen die alleen wetenschappelijk interessant zijn, dan krijg je meetmoeheid. Patiënten willen dan geen vragenlijsten meer invullen. Daarom zorgen wij voor relevante en persoonlijke vragen en koppelen we de resultaten terug aan patiënten via de Persoonlijke Patiënten Pagina. Terugkoppelen doen we overigens ook aan de artsen die bij ons werken. Feedback over hun performance wordt onderling gedeeld. Dat wordt door hen enorm gewaardeerd. Zo houden we het voor iedereen relevant en blijven patiënt én arts gemotiveerd.” Moet meten verplicht worden gesteld? Harm Slijper: “Dat kan bijna niet. Maar je moet als arts wel blijven uitleggen aan een patiënt dat deze gegevens belangrijk zijn. Dat de zorg voor de patiënt, maar ook de zorg voor mensen die na hem komen daar beter van wordt. Het motiveren van patiënten, het zorgen dat
ze betrokken blijven en vragenlijsten blijven invullen is essentieel. Complete meettrajecten waarmee we een compleet overzicht hebben, en dat loopt soms tot wel een jaar door na de operatie, zijn cruciaal om een behandeling aan te passen of te verbeteren. En nogmaals, een arts moet laten zien dat hij de gegevens gebruikt. Wij hebben bijvoorbeeld een ‘extreme waardendetectie’ in onze metingen opgenomen. Als we in de feedback van patiënten waarden zien die niet normaal zijn, bijvoorbeeld een sterke toename van de pijn, dan nemen we bij Xpert Clinic direct contact op met de patiënt. Wij zeggen dan: “Ik zie dat u heeft ingevuld dat het niet goed gaat, kunnen we nog iets doen?”. Zo merkt een patiënt dat zijn inspanningen en feedback ook in z’n eigen voordeel werken.” Maar dit is toch nog geen gemeengoed? Harm Slijper: “Bij ons wel.” Wilna Wind: “Zo is het nog lang niet overal maar ik zie het wel komen. Ik ben op zich heel positief over de zorg in Nederland. Het kan altijd en op heel veel punten beter. Dat is absoluut waar. Zeker wanneer het gaat om patiëntbetrokkenheid, meten en feedback. Maar, ik zie ook steeds meer artsen en aanbieders die daar met heel veel plezier voor gaan. En moet het dan verplicht zijn? Het hoort gewoon bij de manier van werken, dan doe je het gewoon.”
“Daarom zorgen wij voor relevante en persoonlijke vragen en koppelen we de resultaten terug aan patiënten via de Persoonlijke Patiënten Pagina.” Door metingen kunnen we ook beter voorspellen. Moet alle zorg bij voorkeur evidence based worden? Wilna Wind: “Waar het kan, moet je het zeker nastreven. Het is absoluut in het voordeel van de patiënt, de zorgaanbieder en de verzekeraar. De patiënt weet beter wat het effect is, wat hij kan verwachten en wat hij er zelf voor moet doen. De aanbieder en de verzekeraar hebben meer tevreden klanten door doelmatige zorg.”
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 13
Welke informatie is voor patiënten belangrijk, zodat ze een betere keuze kunnen maken? Wilna Wind: “Als ik als patiënt zelf een operatie moet ondergaan, moet ik kunnen zien wat voor trackrecord zorgaanbieders hebben. En dan niet op basis van één resultaat maar gebaseerd op verschillende patiëntervaringen. De NPCF heeft daarvoor ZorgkaartNederland.nl ontwikkeld. Hier vind je een schat aan informatie en beoordelingen. Informatie die overigens ook door de zorgaanbieders wordt gebruikt om hun dienstverlening nog beter te maken.” Harm Slijper: “Ook is het belangrijk om inzichtelijk te maken wat de verwachtingen zijn die de arts schept en in hoeverre dat overeenkomt met de uitkomsten die hij weet te realiseren. Tevredenheid van patiënten hangt namelijk sterk samen met het verwachtingsmanagement van een arts.”
Wilna Wind: “De informatie moet zorgconsumenten emanciperen. Ze moeten op het moment dat zij het willen over de informatie kunnen beschikken. Zolang je gezond bent, hoef je niet alles over een aandoening te weten. Maar als er iets is, moet het voorhanden zijn.” Harm Slijper: “Je gaat toch googlen op het moment dat jij, of je kind, of je ouders iets mankeert. Als je bijvoorbeeld hoort dat je een hernia hebt en geopereerd moet worden, ga je opzoeken of een operatie echt nodig is en wat er de voor- of nadelen van kunnen zijn.” Wilna Wind: “Huisartsen vervullen een heel belangrijke verwijsrol voor patiënten. Hij geeft vaak aan bij welke specialist of zorgverlener je naar zijn idee het beste terecht kunt. Als je een vertrouwensrelatie met hem hebt dan is de kans groter dat je naar zijn advies zult luisteren, maar de kans dat je als patiënt dat advies blindelings opvolgt wordt wel steeds kleiner. Mensen gaan tegenwoordig zelf ook echt zoeken.”
“Zolang je gezond bent, hoef je niet alles over een aandoening te weten. Maar als er iets is, moet het voorhanden zijn.”
14 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
“Ik denk niet dat we een wedstrijd moeten houden over wie die informatie mag publiceren. Het lijkt mij vooral belangrijk dát het gebeurt.” Wie moet die informatie aanbieden? Harm Slijper: “Iedereen die het wil, maar zorgaanbieders moeten zeker hun informatie, resultaten en gegevens ontsluiten en klantvriendelijk aanbieden.” Wilna Wind: “Ik denk niet dat we een wedstrijd moeten houden over wie die informatie mag publiceren. Het lijkt mij vooral belangrijk dát het gebeurt. Naast zorgaanbieders hebben we straks ook het kwaliteitsinstituut en patiëntenverenigingen die dat zullen doen. Ik zou het wel fijn vinden, en daar ga ik ook wel aan werken, om te weten of informatie komt van een patiëntenvereniging, van een zorgaanbieder of van een farmaceut.”
Is iedere zorgaanbieder verplicht om zijn meetgegevens en patiënttevredenheid te publiceren? Harm Slijper: “Nu niet.” Wilna Wind: “Nee, maar het blijkt wel dat mensen minder vertrouwen hebben in instellingen die niets publiceren, dan in instellingen die wel publiceren en nog wat verbeterpunten hebben. Daarbij lopen de Scandinavische landen op ons voor.” Harm Slijper: “Veel aanbieders zullen dit nog eng vinden. Laten zien hoe goed je bent, of misschien wel hoe slecht je bent; dat is een keuze waar je in moet groeien. Het is echt een proces waar je als zorgaanbieder doorheen gaat. Publiceren leidt voor patiënten en verzekeraars tot goed geïnformeerd zijn en het leidt tot gemotiveerde zorgaanbieders die het beter willen doen.” Wilna Wind: “Mensen hebben de informatiebehoefte om zelf afwegingen te kunnen maken. Ze willen geïnformeerd worden. Vertrouwen is goed, maar blind vertrouwen kom je bijna niet meer tegen. Nog een paar jaar: als je dan niets publiceert, creëer je je eigen wantrouwen.”
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 15
Onze ambitie De missie van Xpert Clinic is simpel; we willen zorg aantoonbaar slimmer, beter en vriendelijker maken. Een patiënt verdient direct het juiste onderzoek, diagnose en behandeling, op de tijd, plaats en manier die hem het beste uitkomt, zodat dagelijks functioneren niet meer belemmerd wordt en een eerdere terugkeer naar werk, sport en hobby mogelijk is. Dit alles willen we realiseren tegen lagere kosten.
Het is onze overtuiging dat hoge kwaliteit en lage kosten heel goed samen kunnen gaan. Dat vergt superspecialisatie, een goede landelijke dekking van zelfstandige klinieken en de behandeling van grote aantallen patiënten. Door een slimme manier van organiseren integreren wij de dienstverlening. Dit bespaart de patiënt tijd en gedoe.
16 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
De aanpak van Xpert Clinic kenmerkt en onderscheidt zich door:
Patiënt centraal De zorg in onze klinieken is volledig georganiseerd vanuit het perspectief van de patiënt. Dit leidt tot een snelle diagnose en een gericht behandelplan. Direct na het consult kan er, indien nodig, al gestart worden met therapie. Superspecialisatie Onze artsen en therapeuten zijn gespecialiseerd in hand- en polszorg. Dit betekent dat ze veel ervaring hebben op dit gebied en vrijwel alle aandoeningen snel en juist kunnen beoordelen. Dit voorkomt tijdverlies en schade door een onjuiste diagnose. Uitkomstenmeting We meten onze prestaties en leggen die op een gestandaardiseerde wijze vast. Op basis van de zorgvuldige meting van onze prestaties, inclusief de meningen van patiënten over de verleende zorg, evalueren wij onze werkwijze en stellen we die waar nodig is bij. De artsen vergelijken en bespreken hun resultaten onderling. Door te benchmarken houden wij elkaar scherp en krijgt de patiënt steeds betere zorg. Continue verbetering Door zorgvuldig het resultaat van ons werk te evalueren kunnen we ook verbeteren. Xpert Clinic kent een proces van continue verbetering: op het niveau van de kliniek, van de behandelteams en van de individuele medewerkers. Opleiding
Specialist word je door kennis te vergaren, passie te hebben voor je vak en door veel ervaring op te doen. Xpert Clinic erkent dat er een tekort is aan specialisten in hand- en polschirurgie. Daarom biedt Xpert Clinic in samenwerking met het Erasmus Medisch Centrum de mogelijkheid om een fellowship te doen in hand- en polschirurgie. Daarnaast zijn onze artsen betrokken bij de (na-)scholing van huisartsen, revalidatieartsen, sportartsen en handtherapeuten.
Landelijke dekking Onze bewezen, supergespecialiseerde aanpak bieden we op verschillende locaties in Nederland. We groeien naar een landelijke dekking, in een tempo dat een zorgvuldige opzet en uitvoering mogelijk maakt. Wetenschap Door de combinatie van het op gestandaardiseerde wijze meten van uitkomsten en het aantal patiënten beschikt Xpert Clinic over veel data. Deze gegevens gebruiken we voor wetenschappelijk onderzoek naar de beste behandelmethode.
Voor Xpert Clinic is kwaliteit en continue verbetering hiervan van wezenlijke betekenis. Een patiënt verdient de beste zorg tegen redelijke kosten. Samen met patiënten, huisartsen, vakgenoten en zorgverzekeraars wil Xpert Clinic een situatie bereiken waarin betrokkenen hun keuze kunnen maken op basis van een helder inzicht in kwaliteit, prestaties en kosten.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 17
“Boem, ho, krak”
Recept voor een gouden medaille in Sochi?
Patiëntverhaal van Michel Mulder
18 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
“Ik skeelerde een wedstrijd tegen mijn broer Ronald en kwam met 50 km per uur over de finish. Ik raakte een fotograaf die niet op tijd wegsprong, viel en probeerde m’n val te breken en dranghekken te ontwijken. Krak! Mijn hand stond helemaal scheef en ik wist direct dat het fout zat. Ik ben meteen naar het ziekenhuis gebracht. Daar ben ik niet geopereerd. Mijn pols is rechtgetrokken met behulp van ‘chinese vingers’ en daarna in het gips gezet. De arts die mij behandelde zei dat de pols mooi gezet was. Als topsporter word ik intensief begeleid en de arts van de schaatsbond adviseerde me de dag na de wedstrijd een MRI-scan te maken en met de scan naar Xpert Clinic te gaan. Xpert Clinic werkt nauw samen met het topsport medisch beleid van het NOC/NSF en begeleidt veel topsporters met hand- en polsproblemen. Dr. Thybout Moojen van Xpert Clinic beoordeelde de MRI en gaf direct aan dat ik geopereerd moest worden. Hij zei: “als je 80 was geweest en je niet meer zoveel hoefde te doen, hadden we het zo gelaten.” Dr. Moojen begreep dat ik als topsporter optimaal en pijnvrij gebruik moet maken van mijn lichaam en dus ook van mijn pols. De volgende morgen kon ik onder het mes. De ingreep bleek een stuk heftiger dan verwacht. Dr. Moojen had naar aanleiding van de scan precies verteld wat hij ging doen maar toen hij mijn pols eenmaal open had, bleken er tientallen breuken te zijn. “Het leek wel een grindbak,” zei hij na de operatie. Uiteindelijk zijn er acht schroeven en een plaatje geplaatst om alles weer op zijn plek te krijgen.
Ik ben echt heel blij met de behandeling. Ik heb na de operatie wel een aantal dagen veel pijn gehad. Hierna heb ik mijn revalidatie gedaan bij een hand- en polscentrum in Meppel. Lekker dichtbij. Het herstel werd goed gemonitord, gemeten en vastgelegd via allerlei vragenformulieren. Zo kon ook Xpert Clinic mijn progressie volgen. Het herstel ging snel. Gelukkig. Ik ben nu helemaal hersteld. Vier weken na de operatie kon ik alweer gitaar spelen en bij aanvang van de Olympische Spelen had ik helemaal nergens meer last van. De functie van de pols is weer helemaal terug en is gelijk aan de bewegelijkheid van de rechterpols. Ik ben blij dat ik naar Xpert Clinic ben gegaan. Anders was ik niet geopereerd en weet ik niet wat er was gebeurd. Ik ben geweldig goed en snel geholpen. Dr. Moojen en zijn collega’s waren erg begaan met mij als topsporter. Ze hebben er hun missie van gemaakt mij zo goed mogelijk te laten genezen. Of mijn polsbreuk invloed heeft gehad op mijn prestaties in Sochi? Kennelijk had ik rust nodig om me op te laden voor een geweldig schaatsseizoen. Dat is gelukt. Ik ben nu wereldkampioen sprint op de schaats én wereldkampioen inline-skaten. En, als eerste Nederlander heb ik een Olympische gouden plak gewonnen op de 500 meter.”
“Het leek wel een grindbak” zei hij na de operatie. “Uiteindelijk zijn er acht schroeven en een plaatje geplaatst om alles weer op zijn plek te krijgen.”
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 19
Wie zijn wij
Xpert Clinic: oorsprong en organisatie Drs. Reinier Feitz en dr. Thybout Moojen hebben Xpert Clinic opgericht in oktober 2008. Een superspecialistisch centrum voor hand- en polszorg. Want een sterke focus op handen en polsen leidt tot topkwaliteit. Het hele spectrum van de hand- en polschirurgie is aanwezig. Er is zowel sprake van relatief eenvoudige primaire behandelingen als van ingewikkelde hersteloperaties. Door een eenvoudige en overzichtelijke inrichting van de organisatie zijn hoge doelmatigheid en snelheid onderscheidende kenmerken van Xpert Clinic. Wij beloven onze patiënten het beste resultaat, de beste dokter, minder tijdsbeslag, meer begeleiding en meer aandacht.
Artsen Xpert Clinic verwacht van haar artsen dat zij het grootste deel van hun tijd besteden aan de behandeling van hand- en polsletsel. Alleen op die manier word je een echte specialist op dit vakgebied. Ook hebben al onze artsen met goed gevolg het FESSH-examen afgelegd (Federation of European Societies for Surgery of the Hand). Bezit een nieuwe arts het certificaat nog niet, dan is hij/zij verplicht dat binnen een jaar te behalen. Voor het aanvragen van het FESSH-examen moet de handchirurg aan een aantal eisen voldoen, zoals het uitvoeren van hand- en polsbehandelingen in een geaccrediteerd hand- en polscentrum gedurende minimaal 2 jaar. Ook moet de handchirurg al een groot aantal ingrepen gedaan hebben over de gehele breedte van het vak, variërend van aangeboren afwijkingen tot revascularisaties van vingers. Een commissie bepaalt of de handchirurg voldoet aan de gestelde eisen. Elk jaar zijn er 80 tot 100 aanvragen voor het FESSH-examen, waarvan 60 tot 80 aanvragen worden geaccepteerd. Het slagingspercentage ligt op ongeveer 75%. De handchirurgen van Xpert Clinic behoren dus tot de top van Europa. Verder verwachten wij van onze artsen dat ze open staan voor verbetering. Om continu te kunnen verbeteren moet je ook weten wat de huidige kwaliteit van de dienstverlening is. Door het meten van medical outcomes en patiënttevredenheid meten wij de kwaliteit van onze artsen. De gegevens worden in een benchmark verwerkt zodat de arts regelmatig feedback krijgt van zijn presteren ten opzichte van zijn collega’s.
20 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Handtherapie Wij vinden gespecialiseerde fysiotherapie, handtherapie genoemd, een essentieel onderdeel van het revalidatieproces bij problemen met hand en/of pols. De handtherapeuten zijn op de polikliniek vanaf het eerste bezoek van een patiënt geheel bij het proces betrokken. Niet alleen voor maar ook na een (invasieve) behandeling begeleiden zij de patiënt volledig. Tijdens een eerste bezoek worden patiënten zowel door de handchirurg als de handtherapeut en/of ergotherapeut gezien. Hierdoor kan in een eerste consult de diagnose worden gesteld. Daarnaast kan alle noodzakelijke informatie gegeven worden over de behandeling en het nazorgtraject (onder andere handtherapie), kunnen alle noodzakelijke onderzoeken gedaan worden (zoals EMG en röntgen – zonder extra kosten voor de zorgverzekeraar) en kunnen alle vervolgafspraken in één keer worden gepland. Ook worden eventuele spalken direct op maat gemaakt voor de patiënt. In ongeveer 60% van de gevallen zal de handchirurg, in overleg met de patiënt, eerst kiezen voor een conservatief behandeltraject. Hiermee zal de therapeut dan ook direct starten. Vanaf de eerste dagen dat Xpert Clinic actief is hebben patiënten zeer grote waardering uitgesproken voor deze werkwijze.
Kwaliteitskeurmerk Xpert Clinic heeft gekozen voor een kwaliteitsmanagementsysteem volgens de ISO-normering. Deze norm (9001:2011) beschrijft het op een gestructureerde manier continu verhogen van kwaliteit van zorg en daarmee van patiënttevredenheid. Deze eis is de hoeksteen van ons beleid. Door het onderhouden van een ISO- kwaliteitssysteem is het voor zowel de medewerkers als voor de patiënt duidelijk dat Xpert Clinic aan de geldende normen op het gebied van kwaliteit voldoet. In de praktijk betekent dit dat alle dagelijkse procedures, werkwijzen en handelingen die door medewerkers worden uitgevoerd, maar ook de controle hierop, nauwkeurig worden beschreven en zijn geprotocolleerd in kwaliteitshandboeken. We controleren onszelf door middel van een interne audit. We vergelijken de werkelijke werkwijze met onze protocollen. Eens per jaar worden we gecontroleerd door een externe, dus onafhankelijke partij.
Xpert Clinic verwacht van haar artsen dat zij het grootste deel van hun tijd besteden aan de behandeling van hand- en polsletsel. Alleen op die manier word je een echte specialist op dit vakgebied. ZKN-keurmerk Naast de ISO-certificering hebben wij het ZKN-keurmerk (Zelfstandige Klinieken Nederland). Om de patiënt betrouwbare en optimale kwaliteit van medische zorg te bieden, ontwikkelde ZKN in samenwerking met een onafhankelijk certificeringinstituut een kwaliteitskeurmerk. Met het keurmerk ziet ZKN erop toe dat de kwaliteit van de klinieken op een hoog peil staat en blijft staan. De klinieken met een ZKN-keurmerk voldoen aan de strengste eisen.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 21
Value Based Healthcare The way to go — Interview met drs. Peter Hoppener en drs. Reinier Feitz
Aantoonbaar beter zorg tegen de laagste kosten. Daar zijn beide heren het roerend over eens. Maar hoe kun je dat het beste doen? Wordt een patiënt beter door uitkomstmetingen of is het alleen goed voor de verzekeraar? Is de toekomst aan Value Based Healthcare of is het een tijdelijke trend? En welke rol kan Shared Decision Making gaan spelen? Divisievoorzitter Zorg van VGZ, Peter Hoppener en Reinier Feitz, mede-oprichter en medisch directeur van Xpert Clinic in gesprek.
22 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 23
“We delen data en krijgen daar positieve reacties op. Het stimuleert onderlinge reflectie en samenwerking tussen zorgaanbieders.” Hoe ziet de ideale zorgaanbieder eruit? Peter Hoppener: “De ideale zorgaanbieder is goedkoop en hartstikke goed. Kosten en kwaliteit moeten in combinatie goed zijn. En dat meten we aan de hand van harde criteria. We brengen alle zorgaanbieders in kaart en hebben zeer bewust geïnvesteerd in een eigen systeem waarmee we op veel factoren en op een aantal vaste momenten allerlei ingrepen meten. We combineren data die we van zorgaanbieders krijgen met eigen gegevens en data van andere partijen. De kwaliteit van heuprevisies bijvoorbeeld meten we aan de hand van 16 verschillende criteria.” Reinier Feitz: “Wij meten bij al onze patiënten langs drie assen: kwaliteit, klantbeleving en kosten. De ideale zorgaanbieder is voor mij de zorgaanbieder die alle drie de assen in beeld heeft en er goed op meet en stuurt.”
24 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Wat betekent dat voor de toekomst? Peter Hoppener: “De lat gaat absoluut omhoog. Niet door meer normen aan te leggen of te gaan meten op meer criteria, maar omdat we van aanbieders minder afwijkingen en toleranties zullen accepteren. In het belang van onze verzekerden.” Reinier Feitz: “En de lat kan ook omhoog. Wij delen onze meetinformatie met onze artsen. In het begin deden we dat anoniem. Nu niet meer: elke arts wil weten hoe hij presteert en wordt beoordeeld ten opzicht van de anderen. Het is zelfs een reden waarom specialisten zich bij ons aansluiten. Het zorgt voor een stimulerende omgeving. We willen ons werk elke dag beter doen. Zo leggen we samen de lat steeds hoger. Peter Hoppener: “Dat merken wij ook. Onze data is spiegelinfo voor zorgaanbieders en hun peers. We delen data en krijgen daar positieve reacties op. Het stimuleert onderlinge reflectie en samenwerking tussen zorgaanbieders. Ze zoeken elkaar op om van elkaar te leren.”
Is de ideale zorgaanbieder voor een patiënt dezelfde als de ideale zorgaanbieder voor een verzekeraar? Peter Hoppener: “Ik vind van wel, maar of de patiënt zich dat altijd realiseert weet ik niet. Wij meten heel veel criteria, langs dezelfde drie assen als Reinier zojuist noemde. De klant heeft een beleving van de kwaliteit. Dat is andere kwaliteit dan waar wij op meten. Wij zijn feitelijker; wij meten breder en dieper. Een patiënt kan niet benchmarken zoals wij dat kunnen. Hij kijkt anders naar het begrip ideale zorgaanbieder dan wij. Ideaal voor de patiënt is misschien dat hij dichtbij geholpen wordt. Maar het kan zijn dat de beste aanbieder voor de patiënt met de beste kwaliteit net iets verder weg is voor hem. Reinier Feitz: Uiteindelijk zijn patiënten enorm geholpen met de metingen die worden gedaan. Het meten en het delen van onze gegevens met de verzekeraars, stimuleert ons en elke andere zorgaanbieder. Volume, het vaak doen van een behandeling, zorgt ervoor dat onze specialisten steeds bedrevener worden. En dat is allemaal in het voordeel van de patiënt.
Verzekeraars sturen aan op kwaliteit bij hun zorgaanbieders, maar de huisarts is degene die doorverwijst. Reinier Feitz: “Dat is best een bijzondere situatie. De huisarts heeft de rol van zorgmakelaar. Hij verwijst door, maar op basis van welke criteria? Een huisarts meet niet langs de drie assen. Dat is waarom wij veel energie steken in de contacten met huisartsen.
“We willen ons werk elke dag beter doen. Zo leggen we samen de lat steeds hoger.” Vaak weten ze nog niet wat focusklinieken als Xpert Clinic voor hun patiënten kunnen betekenen. Door transparant te zijn over onze uitkomsten en door deze met hen te delen, kunnen ze, op basis van objectieve toegevoegde waarde, doorverwijzen.“ Peter Hoppener: “Mijn stellige overtuiging is dat huisartsen graag over die informatie zouden willen beschikken. Daarnaast zijn het ook steeds vaker patiënten die zelf hun keuze maken en op basis van patiëntreferenties hun voorkeur uitspreken voor een zorgaanbieder.”
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 25
Value Based Healthcare; is dat een tijdelijke trend of de toekomst? Reinier Feitz: “Voor mij is het ‘the way to go’. Value Based Healthcare is in onze visie dé manier om in ons werk en onze processen de juiste afweging te maken en betere zorg per bestede euro mogelijk te maken. Voordat het begrip Value Based Healthcare bestond was onze missie al: aantoonbaar betere zorg te leveren tegen lagere kosten voor de samenleving. Met Value Based Healthcare hebben we een filosofie en methodiek die ons helpt om onze missie te realiseren en steeds beter te worden door te meten.” Peter Hoppener: “Value Based Healthcare heeft een vlucht gekregen door Michael Porter. Maar de gedachte erachter is niet nieuw voor zorgaanbieders. Porter heeft het juist van hen afgekeken. Hij heeft een goed model gemaakt omdat hij de beste ziekenhuizen onderzocht. Die werkten al heel erg goed. Hij heeft gekeken wat ze onderscheidde van andere. De essentie van Value Based Healthcare is om kosten te snijden op plekken waar geen waarde voor de patiënt te behalen is en juist meer kosten te maken waar wèl waarde te behalen is. VGZ kijkt naar kwaliteit, gerelateerd aan zinvolle dingen voor de patiënt, gerelateerd aan kosten. Value Based Healthcare stimuleert dat zorgverleners sterke ketens bouwen binnen hun
organisatie. Dat niet ieder voor zich zijn dingetje doet. De ‘value’ kan bij heel veel zorgaanbieders nog omhoog. Er is nog een weg te gaan omdat Value Based Healthcare nog niet overal gebeurt. We staan aan het begin. Het denken is goed uitgewerkt. Er mee werken is twee.” Reinier Feitz: “Vooral de cirkel rondmaken is lastig. Focussen - meten - resultaten verzamelen - publiceren en dan …verbeteringen doorvoeren. Beleid aanpassen. Dat is het uitdagende deel omdat specialisten daardoor het gevoel kunnen hebben dat je hun professionele autonomie gaat inperken. Je zegt tegen je professionals: “we gaan met z’n allen linksaf”, terwijl ze vroeger zelf bepaalden of ze links, danwel rechts, of rechtdoor gingen.” Een mooi voorbeeld van hoe het goed werkt, is bijvoorbeeld onze anesthesie. In het verleden werkten we afhankelijk van de professional met stroomstootjes of echogeleid. Echogeleid bleek echter aantoonbaar beter te werken. Nu doen we Xpert Clinic breed alle anesthesie echogeleid.
“We staan aan het begin. Het denken is goed uitgewerkt. Er mee werken is twee.” Is er een gevaar voor tunnelvisie als je alles op eenzelfde manier doet? Reinier Feitz: “Nee juist niet! We staan niet stil. We beschikken over enorm veel eigen data omdat we vanaf de start van Xpert Clinic alles wilden meten. Effecten van bepaalde innovaties die we doen of een andere werkwijze die we testen, kunnen we moeiteloos afzetten tegen de effecten en resultaten van onze bestaande werkwijze. We weten juist sneller dan traditionele partijen of iets beter werkt of niet. We kunnen dus sneller optimaliseren en innoveren. We kunnen innovaties in een kleine groep testen en de resultaten ten opzichte van de grote norm uit de database afzetten.”
26 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Value Based Healthcare. Profiteert de patiënt hiervan? Reinier Feitz: “Zeker. Wij kunnen de patiënt beter voorlichten omdat we op basis van eigen data weten wat de effecten zijn van een behandeling en weten wat de progressie is die we kunnen boeken. Bovendien, door een gestandaardiseerde manier van werken staat het vast wat je doet en hoe je het doet. Het hangt veel minder af van de persoon die een patiënt behandelt. Heel veel ongewenste variatie is uit het systeem gehaald. Processen zijn goed en leidend, het volume is hoog en iedereen weet wat hij moet doen. Door onze focus en het volume worden onze mensen steeds beter en meer ervaren. Als je als anesthesist 800 blokverdovingen per jaar verricht, heb je geen verrassingen meer bij het uitvoeren van de verdoving.” Peter Hoppener: “Wat voor een ander improviseren is, is voor jullie routine. De dingen die je routinematig kan doen, moeten we ook zo doen. Daarom is het ook logisch dat we volumenormen hanteren. Iemand die een behandeling maar vier keer per jaar doet, dat kan eigenlijk niet.”
Een andere ontwikkeling is Shared Decision Making. Heeft Shared Decision Making de toekomst? Peter Hoppener: “Shared Decision Making leidt gemiddeld tot lagere kosten zo blijkt. Terwijl de perceptie oorspronkelijk was dat het de zorg duurder zou maken. Als je de patiënt inspraak geeft, zo was de gedachte, dan gaat hij meer gebruik maken van zorg, dan zal hij meer vragen, duurdere behandelingen willen, etcetera. Je geeft een patiënt eigen regie. Doordat je de patiënt de mogelijkheden aanbiedt die er zijn en de overwegingen laat zien, kan hij heel goed een eigen beslissing nemen die niet betekent dat het duurder wordt. Onderzoek uit de Verenigde Staten wijst dit uit. Bijvoorbeeld in de palliatieve zorg of de oncologie. Patiënten willen niet altijd tot het bittere einde worden behandeld als dat met veel pijn en ongemakken gepaard kan gaan. Een afscheid zonder pijn wordt vaak belangrijker gevonden dan een traject waarin eindeloos wordt doorbehandeld. Dat is iets dat alleen een patiënt kan beslissen. Dat kan een arts nooit doen.”
“... dat dokters die zich specialiseren niet alleen beter worden, maar ook veel inspiratie ontlenen aan de verdieping van hun vak.” Ontneem je een professional dan niet de vreugde in het vak? Peter Hoppener: “We zijn er niet voor de vreugde van de dokter. We zijn er voor de patiënt. Bovendien weet ik uit mijn ervaring met de Sint Maartenskliniek dat dokters die zich specialiseren niet alleen beter worden, maar ook veel inspiratie ontlenen aan de verdieping van hun vak.”
Maar je moet de patiënt wel helpen bij zijn keuzes. Als jij als gynaecoloog bijvoorbeeld IVF doet, vertel je paren wat de kansen of effecten zijn van het plaatsen van één of meerdere eitjes. Als paar of patiënt neem je de beslissing, waarom zou de arts die beslissing nemen? Reinier Feitz: “Mensen kunnen heel goed zelf aangeven wat ze willen. Wij merken dat in onze praktijk. Het is echt niet van deze tijd dat een arts dat alleen bepaalt. Iedereen is door het dagelijks leven getraind en gewend om zelf afwegingen te maken. Kijk naar hoe de wereld is veranderd door alle mogelijk vergelijkingssites. Positieve klantreferenties én het voorspellende vermogen van behandeling op basis van eigen data in plaats van studies van een ander. Dat wordt voor mij de combinatie die de toon gaat zetten.”
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 27
Wat doen wij Proces flow Patiënten bellen naar het Informatiecentrum om een afspraak voor een consult te plannen. In overleg met de patiënt wordt een vestiging geselecteerd waar de patiënt op korte termijn gezien wordt door de handchirurg en indien nodig door de handtherapeut. Tijdens het consult wordt er eventueel een EMG en/of röntgenfoto gemaakt. Geen gedoe met vervolgafspraken. Alles gebeurt tijdens de eerste afspraak. Dat bespaart tijd van zowel patiënt als arts.
Xpert Clinic Zorgpad VAS score van 0- 10 (10 is slecht) gemeten in maanden na de operatie
Klant neemt contact op met informatie centrum
Consult handchirurg Voorlichting handtherapeut EMG/Röntgen indien nodig Operatie
Diagnose
Therapie 1 uur
5 dagen
nulmeting
Controle
Therapie 3 maanden meting
2 weken
De handchirurg bespreekt tijdens het consult de mogelijkheden. Samen met de patiënt wordt een behandelplan opgesteld. Aansluitend gaat de patiënt direct naar de handtherapeut. Hij geeft de patiënt nadere informatie over de ingreep of de therapie. Handtherapie wordt direct gestart. Ook voert de therapeut de zogenaamde nul-metingen uit. Deze meting bestaat uit een aantal vragenlijsten en het meten van bijvoorbeeld de knijpkracht en flexibiliteit. De metingen worden tijdens het behandelplan een aantal maal herhaald om zo de effectiviteit van de behandeling te kunnen meten. Een invasieve ingreep (operatie) kan meteen worden gepland, op een dag die past in de planning van de patiënt. De handchirurg voert deze ingreep uit in een van de operatiekamers in de kliniek. Na een invasieve ingreep
wordt zo nodig met revalidatie begonnen door middel van handtherapie. Dit is bevorderlijk voor het behalen van een optimaal resultaat en de snelste re-integratie. Tot slot vindt na 3 maanden de eindcontrole plaats bij de handchirurg. Na de controle worden eerder genoemde metingen herhaald om de effectiviteit van de behandeling te bepalen. Behandelingen / Second opinions Binnen Xpert Clinic vinden behandelingen (zowel invasief als conservatief) plaats aan de hand, pols en zenuw. 17% van de patiënten bij Xpert Clinic komt voor een second opinion. In de meeste gevallen gaat het om een trauma dat elders geen optimale behandeling heeft gekregen. Er is dan onvoldoende resultaat geboekt voor de patiënt. In veel gevallen kunnen onze artsen en therapeuten voor verbetering zorgen. Dat toont nog eens aan dat de handzorg in Nederland meer moet worden geconcentreerd. Als de primaire chirurgie en therapie meteen beter worden uitgevoerd, bespaart dat patiënten (en de maatschappij) tijd en geld.
Motivatie van patiënten om voor Xpert Clinic te kiezen
4%
Deskundigheid van artsen
2%
Advies van mijn huisarts
7% 26%
7%
Korte(re) wachttijd
Advies zorgverzekeraar Afstand tot mijn huis
19%
12%
Anders/overig
15%
Positieve ervaringen in het verleden Goede beoordeling door onafhankelijke instantie
28 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
patiënten waarom ze kiezen voor Xpert Clinic. 41% onze patiënten kiest voor ons vanwege de deskundigheid van onze artsen en de korte wachttijden. Maar liefst 39% kiest Xpert Clinic
Advies van vrienden of familie
8%
In onze tevredenheidsenquête vragen we
op advies van de huisarts, zorgverzekeraar of familie en vrienden. Slechts 7% kiest voor ons vanwege de afstand tot hun woonplaats. Een duidelijke keuze voor kwaliteit.
Patiënttevredenheidsonderzoek Alle patiënten van Xpert Clinic ontvangen na de eindcontrole per e-mail een uitnodiging voor ons patiënttevredenheidsonderzoek. Want niet alleen de medische uitkomst van de behandeling is belangrijk maar zeker ook de beleving van onze patiënten.
Ons streven is dat 90% van onze patiënten ons, op de diverse onderdelen, beoordeelt met een goed (8), zeer goed (9) of uitmuntend (10). Een ambitieuze doelstelling die we nog niet bereikt hebben. De beoordeling fluctueert erg tussen de verschillende jaren. Een directe oorzaak hebben we daar nog niet voor gevonden. Mogelijke oorzaken zijn: de groei van het bedrijf, verschillen tussen vestigingen en/of artsen en dat door de positieve mond tot mond reclame de verwachtingen hoger gespannen zijn. Om te weten te komen hoe we onze service kunnen verbeteren, hebben we in de enquête ook twee open
vragen opgenomen. Zo vragen we aan onze patiënten wat ze waarderen aan onze service en op welke punten we nog kunnen verbeteren. Door analyse van deze twee vragen, leren we wat onze patiënten belangrijk vinden en wat zij ervaren als kwaliteit. De feedback wordt eens per kwartaal doorgenomen door de medisch directeur, de merkmanager en de kwaliteitsmanager. Op die manier borgen we een continu verbeterproces. Xpert Clinic gebruikt het patiënttevredenheidsonderzoek van ZKN, Zelfstandige Klinieken Nederland. De analyses kunnen zowel per vestiging als per arts worden opgevraagd. Onderstaande analyse betreft de patiënten die in 2013 op eindcontrole zijn geweest (N=2393).
Door analyse leren we wat onze patiënten belangrijk vinden en wat zij ervaren als kwaliteit.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 29
Als antwoord op de open vraag: ‘Wat is uw meest positieve ervaring met de kliniek?’ wordt vaak de deskundigheid van de arts en vriendelijkheid van ons personeel genoemd. Patiënten geven aan dat ze zich als mens behandeld voelen, en niet als nummer of aandoening. De korte wachttijd voor zowel het consult als de behandeling is ook voor veel mensen een positieve ervaring.
Op de vraag: ‘Wat zou u graag verbeterd zien aan de dienstverlening van deze kliniek?’, wordt geantwoord: ›› Het aantal vragenlijsten dat een patiënt ontvangt. ›› Niet alle vragen in de vragenlijsten zijn van toepassing met name als er een conservatief traject gevolgd wordt. ›› Op ‘Mijn Xpert Clinic’ staan de afspraken die de patiënt heeft met de arts, maar nog niet de afspraken met de therapeut. De verbeterpunten zijn inmiddels opgepakt. Zo is voor een aantal aandoeningen de frequentie waarin de vragenlijsten worden aangeboden aangepast en worden de vragen met betrekking tot de operatie verborgen als er geen operatie gepland is.
30 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
In 2013 hebben we ons gericht op de informatievoorziening richting de patiënt. Zo zijn er video’s met handtherapie-oefeningen geplaatst op de website en ‘Mijn Xpert Clinic’. Tevens laten we op de website zien wat de gemiddelde pijnklachten zijn en wat het te verwachte herstel is bij een aantal ingrepen, gebaseerd op de resultaten van de vele patiënten die we afgelopen jaren hebben behandeld.
Ook in 2014 blijven we ons richten op de informatievoorziening o.a. op het gebied van eigen risico en de vergoeding van fysiotherapie. Maar tevens willen we nog meer gaan doen met onze uitkomstenmetingen. Zo willen we voor ‘Mijn Xpert Clinic’ de resultaten gaan weergeven op basis van de peergroup van de patiënt. Dit betekent dat we onderscheid maken op o.a. leeftijd en geslacht. Op deze manier krijgt de patiënt een beter inzicht in zijn verwachte herstel. En kan hij beter geïnformeerd een besluit nemen over het te volgen behandeltraject.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 31
Rapport arts
Gemiddeld Hoogste Laagste
Luisteren
Individuele arts
Aanbevelen
Begrijpelijke Uitleg
Medische Deskundigheid
Bejegening
Voorbeeld benchmark rapport arts.
Hoeveel pijn heeft u gemiddeld gehad in de afgelopen week? VAS score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10
Gemiddelde specialist A
9
6 5
Alle artsen van Xpert Clinic ontvangen eens per kwartaal een benchmark op basis van de NPS (Netto Promotor Score) score van 5 vragen: ›› ‘Hoe beoordeelt u de deskundigheid van de arts?’ ›› ‘Hoe goed heeft de arts naar u geluisterd?’ ›› ‘Wat vond u van de bejegening van de arts? ›› ‘In welke mate zou u de arts aanbevelen aan vrienden of familie? ›› ‘Legde de arts u dingen op een begrijpelijke manier uit?’ De score van de arts wordt grafisch weergegeven naast de hoogste, laagste en gemiddelde score. Twee keer per jaar worden de resultaten met de artsen doorgenomen in een voortgangsgesprek. Ook worden dan de complicaties, klachten en uitkomsten uit Pulse, ons uitkomstenregistratiesysteem doorgenomen. Indien een arts onder het gemiddelde scoort, wordt in overleg met de arts een individueel opleidingsplan opgesteld met bijvoorbeeld communicatietraining.
Bandbreedte specialist A
8 7
Aansturing artsen In het terugkoppelen van de resultaten van de enquête naar onze artsen maken we gebruik van de NPSberekening. Dit betekent dat we het % dat de arts beoordeelt met een 9 of 10 wordt verminderd met het % dat de arts een score geeft van 0-6. Deze NPSberekening zegt meer dan een gemiddelde waardering, omdat wij ook van onze artsen vragen om te streven naar een 9 of 10. Niet alleen op het gebied van medisch handelen maar ook op de tevredenheid van de patiënt, want dat is wat voor ons echt telt.
B
Gemiddelde specialist B
C D A
Gemiddelde specialist C
4
C B
3 2
Gemiddelde specialist D
D A
1 0 0
1,5
3
6
Pijn
12
maanden
Naast de score van de patiënttevredenheidsenquête wordt er gekeken naar de uitkomsten uit Pulse. Zo vergelijken we bijvoorbeeld hoeveel pijn een patiënt ervaart bij een bepaalde ingreep. De patiënt vult een pijnscore in vóór de operatie en ná de operatie na 6 weken, 3 maanden, 6 maanden en 12 maanden. Zo kunnen we artsen vergelijken op basis van de vermindering van pijn over het afgelopen jaar. Door de uitkomsten met alle artsen te bespreken kunnen de artsen van elkaar leren. Een kleine aanpassing in de voorlichting, operatietechniek of pijnbestrijding kan zo positieve gevolgen hebben voor de patiënt. De resultaten uit Pulse worden twee keer per jaar besproken tijdens de Knowledge Community van de handchirurgen. Per keer worden enkele ingrepen uitgelicht en de resultaten en operatietechnieken besproken. Zo leren wij van elkaar en gaan we op zoek naar de gouden standaard.
32 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Metingen van het resultaat van de behandeling Zoals aangegeven meten we niet alleen patiënttevredenheid. Ook het resultaat van de ingrepen wordt nauwkeurig gemeten en vastgelegd in Pulse. Het betreft vragenlijsten ingevuld door de patiënt en metingen uitgevoerd door de handtherapeuten, zowel voor als na de operatie (6 weken, 3 maanden, 6 maanden en 12 maanden). De metingen verschillen per indicatie, maar worden wel op uniforme wijze gemeten met geijkte apparatuur. De tabel op de volgende bladzijde geeft een overzicht van de metingen die horen bij bepaalde, veel voorkomende aandoeningen, gevolgd door de meetmethodieken die later in het jaarverslag grafisch worden weergegeven.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 33
Aandoening/ingreep
Meetprotocol
Preoperatief
Postoperatief
Ja
6 weken, 3, 6 en 12 maanden
Duimbasisslijtage Goniometrie Krachtmeting PSFS VAS Pijn/Functionaliteit/Tevredenheid MHQ Tevredenheidsscore Return to work
Polschirurgie (waaronder: PRC, LCTH, Brunelli, Adams, Pols/lunatum/ulnakopprothese, Scaphoidfracturen, Gevas. botspaan, Kienbock) Goniometrie Krachtmeting PRWHE PSFS Return to work Tevredenheidsscore
Ja
6 weken, 3, 6 en 12 maanden
Ja
6 weken, 3, 6 en 12 maanden
Ja
6 weken, 3, 6 en 12 maanden
Ja
6 weken, 3, 6 en 12 maanden
Dupuytren (PF en PNF) Goniometrie PSFS VAS P/F/T MHQ Tevredenheidsscore Return to work
CTS EMG (diagnostiek) Levine vragenlijst VAS P/F/T PSFS Return to work Tevredenheidsscore
Triggerfinger/triggerduim VAS Pijn /Functionaliteit/Tevredenheid MHQ PSFS Tevredenheidsscore Return to work
UCL-RCL-VP (reïnsertie/reconstructie MCP duim) Krachtmeting Ja Goniometrie PSFS VAS P/F/T MHQ Tevredenheidsscore Return to work
34 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
6 weken, 3, 6 en 12 maanden
VAS VAS is de afkorting van Visual Analoge Scale. De patiënt geeft met een cijfer tussen 1 en 10 aan hoeveel pijn hij ervaart maar ook wat de huidige functiebeperking is. Een hoge score geeft aan dat de patiënt veel klachten heeft (en is dus negatief) en bij een lage score heeft de patiënt weinig klachten. Xpert Clinic vraagt de patiënt een VAS-score voor: › pijn in rust › pijn bij belasten › (gemiddelde) pijn de afgelopen week › de functiebeperking › de tevredenheid MHQ MHQ staat voor Michigan Hand Questionnaire. Het is een hand-specifieke vragenlijst. De MHQ wordt gebruikt om van een patiënt de algemene handfunctie te beoordelen. Wanneer de vragenlijst meerdere keren wordt afgenomen (bijvoorbeeld, pre- en postoperatief) kunnen de resultaten gebruikt worden om veranderingen in handfunctie te beoordelen. De MHQ bevat zes verschillende onderdelen: › algemene handfunctie › activiteiten van het dagelijks leven (ADL) › pijn › prestaties op het werk › esthetiek › tevredenheid van de patiënt over de handfunctie.
PRWHE PRWHE is de afkorting van Patient Rated Wrist/Hand Evaluation. Deze vragenlijst scoort zowel de pijn als de inzetbaarheid van de pols op een tienpuntsschaal. Een hoge score betekent veel pijn of slechte functie en een lage score staat voor weinig pijn of een goede functie. Jamar Jamar is de naam van een type handknijpkrachtmeter. Deze meet de maximale knijpkracht van de hand. Dit is een goede indicatie van de perifere spierfunctie en is gerelateerd aan de totale hoeveelheid spiermassa in het lichaam. Webb (1989) heeft referentiewaarden ontwikkeld per leeftijdscategorie en per geslacht. De jamarscore wordt gemeten in kilogram knijpkracht voor en na de ingreep. Pinch Pinch Dynamometer is een instrument om de knijpkracht in de vingers te meten. De knijpkracht wordt gemeten in kilogram. Hoe hoger het aantal kilogram dat geknepen wordt des te groter de kracht in de vingers is. Vanaf 2010 worden veel van deze metingen vastgelegd in Pulse, waarover meer in het volgende hoofdstuk.
Goniometrie Goniometrie is een van de belangrijkste onderzoekstechnieken om beperkingen in bewegingsuitslagen en vooruitgang op basis van gekozen interventies te evalueren. Veel gewrichten van de hand kunnen op verschillende manieren worden gemeten. Om tot betrouwbare meetgegevens te komen en effectiviteit van interventies aan te kunnen geven is eenduidigheid/consensus ten aanzien van de meetprocedures gewenst. Meetinstrumenten Met behulp van goniometers wordt de flexie en extensie gemeten van de aangedane vingers en pols.
Handknijpkrachtmeter
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 35
“Bijna weer de handicap die ik had” Patiëntverhaal van Marco Ossouren
36 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
“Ik reed naar huis met mijn golftrolley achter mijn fiets. De trolley kantelde, in een reflex probeerde ik deze tegen te houden en daarbij blesseerde ik mijn hand. Ik verdraaide mijn pols volledig. Ik had echt heel veel pijn. Maar goed, hoe gaat dat: je houdt even rust, probeert het gewricht te ontzien en verwacht dat de pijn dan wel weggaat. Dat bleek niet het geval en daarom bezocht ik een paar weken later mijn huisarts. Via mijn huisarts liet ik in het ziekenhuis foto’s maken en m’n bloed onderzoeken. Op de foto’s was niets te zien en de uitslag van het bloedonderzoek was ook positief. Maar de pijn bleef en werd eigenlijk steeds erger. Inmiddels had ik ook een brace aangeschaft en andere hulpmiddelen die de pijn in het gewricht konden verzachten. Niets hielp. Ik had mijn pols verdraaid in april en inmiddels was het september. Toen ben ik opnieuw naar mijn huisarts en het ziekenhuis geweest.
Bij de operatie is de TFCC vastgezet met een anker. Na enkele weken ben ik gestart met handtherapie en dan merk je dat de functie van je pols echt met stappen vooruit gaat. Voor de operatie was gemeten in hoeverre ik mijn pols kon gebruiken en na de operatie gebeurde dat elke keer weer. Die metingen en de progressie die daaruit bleek, motiveerde mij enorm om mijn oefeningen te doen. Ik had zelf echt invloed op mijn herstel. Bovendien was de samenwerking met mijn handtherapeut erg goed.
”Ik had zelf echt invloed op mijn herstel. Bovendien was de samenwerking met mijn handtherapeut erg goed.” Opnieuw onderzoek en opnieuw….niets te vinden. Mijn huisarts stelde voor om een reumatoloog te bezoeken. Daar zag ik geen heil in omdat mijn bloed in orde was. Ik ben toen op internet gaan zoeken naar een mogelijk antwoord of een mogelijke oplossing. Ik wilde gewoon een specialist die me echt kon helpen. Al snel vond ik de website van Xpert Clinic. Eén telefoontje en ik kon een week later terecht. Ik had een afspraak met dokter Xander Smit en die vermoedde op basis van mijn motoriek en beweging dat mijn TFCC (meniscus in de pols) was gescheurd. Dat is een soort meniscus in je pols. Weer een week later volgde de kijkoperatie en bleek de diagnose correct. Maar, mijn blessure was ook erger dan gedacht. Dokter Smit zag het somber in dat ik ooit nog zou kunnen golfen.
Ook dat motiveerde. Alles klopte bij Xpert Clinic. Het proces is super ingeregeld, er zijn geen wachttijden, elke afspraak wordt nagekomen en er wordt erg goed gecommuniceerd over wat je kunt verwachten. Het is echt top: van de medewerkers achter de balie tot de therapeut en chirurg. Ik heb dit nog nooit zo meegemaakt bij een zorgverlener. Ik zit nu nog niet op 100% van mijn kracht en kan de pols nog niet 100% belasten. Dat kost gewoon tijd. Ik zie mijn progressie gelukkig ook terug in mijn golfspel. Ik heb lange tijd niet kunnen spelen, maar ben inmiddels weer in de buurt van de handicap die ik had. Ik ben blij dat dokter Smit op dat punt geen gelijk had.”
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 37
Wat zijn mijn kansen? Duidelijkheid door predictive modelling, maatwerk door personalized medicine.
— Interview met dr. Ruud Selles, drs. Kim Spekreijse en drs. Chao Zhou
Het is de klassieke vraag van een patiënt. “Kan ik straks weer alles doen met mijn hand? En zonder pijn?” Het antwoord van de arts gaf hij vroeger op basis van z’n kennis en ervaring. Aan die twee begrippen kan tegenwoordig een derde worden toegevoegd: predictive modelling. Met behulp van klinische resultaten van duizenden patiënten die dezelfde kwetsuur hebben gehad kan via predictive modelling veel beter worden voorspeld wat het effect is van een behandeling. Het geeft de arts en de patiënt veel meer zekerheid en is specifieker, het maakt een veel meer op de persoon afgestemde behandeling mogelijk en de patiënt kan zelf ook meebeslissen voor welke aanpak hij wil kiezen. 38 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 39
Kim Spekreijse en Chao Zhou zijn promovendi en zijn zowel aan Erasmus MC als Xpert Clinic verbonden. Ruud Selles is als universitair docent werkzaam bij de afdelingen Plastische Chirurgie en Revalidatiegeneeskunde aan het Erasmus MC en begeleidt beide promovendi. Chao doet onderzoek naar de ziekte van Dupuytren, Kim naar duimbasisslijtage. Bij hun onderzoek maken ze gebruik van de enorme hoeveelheid meetgegevens uit Pulse. Pulse is een uitkomstenregistratiesysteem dat medische effectiviteit en de zorgbeleving van de patiënt meet. Het is het resultaat van een samenwerking tussen Erasmus MC en Xpert Clinic. Sinds 2009 zijn gegevens van alle behandelingen bijgehouden. Het resultaat is een unieke database met eigen meetgegevens. Kim Spekreijse: “Wij zijn elke patiënt dankbaar die bij Xpert Clinic de vragenlijsten heeft ingevuld want die enorme schat aan gegevens maakt het voor ons mogelijk om veel scherper te analyseren. Daardoor kunnen we nauwkeurige modellen bouwen en uiteindelijk veel specifieker gaan voorspellen.” Chao Zhou: “Mijn doel is om de behandeluitkomsten voor patiënten met de ziekte van Dupuytren te verbeteren. Vroeger werden keuzes tussen de verschillende
mogelijkheden vooral gebaseerd op wat we wisten over de resultaten op groepsniveau. Met de gegevens uit Pulse wordt het nu mogelijk een uitspraak te doen over de verwachte uitkomsten voor het individu. Hiermee willen wij beter geïnformeerde keuzes bewerkstelligen met resultaten die veel beter aansluiten bij de wensen van de individuele patiënt.” Kim Spekreijse: “Uit gegevens blijkt nu dat een klein maar belangrijk deel van de patiënten met duimbasisslijtage een behandeling niet opnieuw zou willen ondergaan terwijl er wel een positief effect is bereikt, zo blijkt uit cijfers en metingen. We weten niet waarom ze niet tevreden zijn. Dat is misschien te voorkomen als we patiënten van tevoren kunnen aangeven wat het resultaat is, de pijn die wel of niet blijft, de therapie die moet worden gevolgd, activiteiten die weer mogelijk zijn, etc. Wij kijken daarom niet naar gemiddelden van uitkomsten of onderzoeksresultaten op groepsniveau, bijvoorbeeld één groep met duimbasisslijtage, maar echt op patiëntniveau. En we zoeken per patiënt naar een passend advies. Elke patiënt heeft z’n eigen kenmerken en dat kan een verschil in advies, aanpak en behandeling betekenen.”
“De aandoening die ze hebben is dezelfde, maar de persoonlijke situatie is totaal verschillend: hetzelfde geldt voor de behandeling die we zouden moeten geven.” Ruud Selles: “Een man van 40 jaar die pas drie maanden geleden pijn heeft gekregen aan zijn duim is anders dan een vrouw van 70 die al vier jaar pijn heeft. De aandoening die ze hebben is dezelfde, maar de persoonlijke situatie is totaal verschillend: hetzelfde geldt voor de behandeling die we zouden moeten geven.”
40 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Personalized medicine, hype of blijvertje? Ruud Selles: “Personalized medicine, de behandeling optimaal aanpassen aan de patiënt, is voor de patiënt, z’n verwachtingen én voor het doelmatig inzetten van zorg een heel relevante stap. Het bestaat al in veel vakgebieden maar in hand- en polschirurgie is het relatief nieuw. Wat je nodig hebt is heel veel data en die hebben wij. Dat is ook het voordeel van een focuskliniek als Xpert Clinic, door hun specialisatie beschikken we over veel meetgegevens binnen één onderzoeksterrein.”
“Het levert een mooie keten op: de kliniek verzamelt, de wetenschap analyseert en verbetert, de kliniek implementeert en de patiënt is beter geholpen.” Is het uniek wat jullie doen? Ruud Selles: “In Nederland zijn we echt voorloper op dit gebied en onze multidisciplinaire onderzoeksgroep behoort wereldwijd zeker tot de voorhoede. De groep bestaat uit medisch specialisten, artsen, therapeuten, bewegingswetenschappers en statistici.”
Zijn jullie nu meer statisticus dan medicus? Kim Spekreijse: “We zoeken wetenschappelijke onderbouwing op vraagstukken die uit de praktijk komen. De vragenlijsten en patiëntgegevens zijn cruciaal. We zijn in de eerste plaats arts maar zonder expertise op het gebied van data-analyse zouden wij ons werk niet kunnen doen.” Chao Zhou: “Daarom doen we ook een extra opleiding aan het NIHES – Netherlands Institute for Health Sciences. Wij worden daar opgeleid tot klinisch epidemioloog en zijn straks dus medicus én statisticus. Deze combinatie stelt je in staat veel verder te gaan in je onderzoek. Daar heeft de patiënt uiteindelijk baat bij.” Ruud Selles: “Het levert een mooie keten op: de kliniek verzamelt, de wetenschap analyseert en verbetert, de kliniek implementeert en de patiënt is beter geholpen. Dit met continue interactie tussen alle deelnemers in de keten.”
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 41
In hoeverre zijn jullie ook bezig met shared decision making? Ruud Selles: “De patiënt besluit mee over de behandeling die hij ondergaat. Daar heb je objectieve data voor nodig. Op basis van die data kunnen we patiënt beter vertellen wat hem te wachten staat of wat het effect zal zijn van een behandeling. We voegen “wat zeggen de gegevens?” toe aan de ervaring en expertise van de arts. We creëren een wisselwerking met meerwaarde voor arts en patiënt. De arts heeft kennis en expertise en die wordt beter door de feedback en de meetgegevens.”
“Idealiter wil je naar één model voor een aandoening dat door iedereen gebruikt kan worden – door ziekenhuizen én focusklinieken.” Met jullie onderzoek werken jullie aan predictive modelling? Chao Zhou: “Idealiter wil je naar één model voor een aandoening dat door iedereen gebruikt kan worden – door ziekenhuizen én focusklinieken in Nederland en wereldwijd.” Kim Spekreijse: “Een model voor de hele breedte van een patiëntengroep. Een model dat discrimineert tussen een goede en slechte kans.” Ruud Selles: “Predictive modelling is een manier waarop ‘personalized medicine’ wordt toegepast. Het is een nieuwe wetenschappelijk fase. Bij 80% van de patiënten is de pijn weg na de behandeling. Bij 20% nog steeds niet. Hoe komt dat? Daar zijn we in de wetenschap altijd al mee bezig maar we kijken nu veel specifieker: op patiëntniveau. Allemaal mogelijk door de beschikbaarheid van veel data. Een model helpt om het tegen-intuïtieve te vinden. Dat is cruciaal om verbeteringen in een aanpak mogelijk te maken. Ook artsen zijn gewoon en gewend om iets op een bepaalde manier te doen. Waarom zou je het anders doen? In het verleden was het bijvoorbeeld gebruikelijk om aderlatingen te doen. Toen ze daarmee een tijdje stopten, en dat was tegen-intuïtief, bleken er minder mensen dood te gaan. Pas als je iets anders doet, weet je of het betere resultaten geeft.” 42 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Chao Zhou: “Veel van wat uit predictive models naar boven kwam wisten we al maar het leverde ook regelmatig onverwachte bevindingen op. Naar dat soort nieuwe informatie zijn we op zoek zodat we onze zorg kunnen verbeteren.” Kim Spekreijse: “Door focus kom je sneller tot inzichten en dat wordt door de gegevens uit Pulse mogelijk gemaakt. Pulse maakt ons werk efficiënter en effectiever.” Ruud Selles: “We staan nog maar aan het begin van wat ‘predictive modelling’ en ‘personalized medicine’ aan mogelijkheden gaan bieden. Bedenk bijvoorbeeld wat het bij kan dragen als we ook genetica kunnen toevoegen.” Kim Spekreijse: “En ik zie in de toekomst ook verwachtingsmanagement daaraan toegevoegd. De patiënt heeft een aandoening, maar wat is zijn genetische structuur, wat is zijn karakter en wat verwacht iemand van de behandeling? Die factoren zijn per persoon verschillend. Als we die straks in kaart hebben, kunnen we de behandeling die we voorstellen daarop afstemmen.”
7
6,7
6,6
5,8
6 5
Hand 3
2,5
2
5
4,5
4
4
2,9
2,8
1,7
1,4
2,2
1,9
1 0
0
1,5
3
Pijn
0
1,5
3
Pijn in rust
0
1,5
0
3
1,5
3
Handfunctie
Pijn bij belasten
0
1,5
3
maanden
Tevredenheid
Dit hoofdstuk toont de resultaten van de diverse metingen over 2013. Voor zover mogelijk zijn de conservatieve trajecten afgezet tegen de operatieve trajecten.
VAS-score tevredenheid – Triggerfinger conservatieve behandeling VAS-score Triggerfinger chirurgische ingreep VAS score van 0-10 in maanden na start conservatieve behandeling VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie 10 10 9 9 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 0 0
7,5
7,3 6,7
6,6
5,8 5
5,4
5
4,6 3,8
3,6
3,1 2,2
Release Triggerfinger De Triggerfinger, ook wel tenosynovitis stenosans genoemd, is een aandoening die veelvuldig voorkomt. Bij een Triggerfinger is er sprake van een zwelling door een ontsteking in een van de buigpezen van de vingers. Deze aandoening wordt eerst conservatief behandeld met een injectie 7,3 6,8 en/of 6,5 spalk. Mocht de patiënt hier geen 5,8 baat bij hebben dan wordt er overgegaan tot een operatie. 3,6
2,5
2,2 1,6
0 0
1,5 1,5
Handfunctie Pijn
3 3
0 0
1,5 1,5
Tevredenheid Pijn in rust
3 3
maanden 0
1,5
0
3
1,5
3
0
1,5
3
maanden
functie Tevredenheid In Hand de eerste 6 weken stijgt de handfunctie voor beide ingrepen met 30%. Bij de tevredenheid over de handfunctie is er wel een duidelijk verschil. Bij het operatieve traject stijgt de tevredenheid met 61% t.o.v. 46% bij het conservatieve traject. Een opvallend verschil tussen het operatieve traject en conservatieve traject is dat de tevredenheid over de handfunctie bij het conservatieve traject na 3 maanden daalt.
Pijn bij belasten
VAS-score tevredenheid – Triggerfinger chirurgische ingreep VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
VAS-score pijn – Triggerfinger conservatieve behandeling
10
9 VAS score van 0-10 in maanden na start conservatieve behandeling 8 7,3 7 6,5 10 6 5,8 9 5 5 8 4 3,6 7 3 6 2 5 1 4 4 0 2,8 3 2,5 0 1,5 0 1,5 3 2 1,7 Handfunctie Tevredenheid 1,4 1
6,8
4,5
3 1,9
maanden
2,9 2,2
0 0
Pijn
1,5
3
0
1,5
Pijn in rust
3
0
1,5
Pijn bij belasten
maanden
3
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 43
VAS-score tevredenheid – Triggerfinger chirurgische ingreep VAS-score – inTriggerfinger conservatieve behandeling VAS-score van 0-10pijn gemeten maanden na de operatie VAS score van 0-10 in maanden na start conservatieve behandeling 10 109 89
7,3
78
6,8
6,5
67 56
5,8 5
45 34
3,6
23
2,5
12
1,7 0
2,9
2,8 1,4
01 0
4,5
4
1,5
3
Handfunctie 0 1,5
3
Pijn
0
2,2
1,9
1,5
3
Tevredenheid 0 1,5
3
Pijn in rust
maanden 0
1,5
3
maanden
Pijn bij belasten
Ook de VAS-score voor pijn toont verschillen in verloop van het conservatieve en operatieve traject. Over het algemeen is de pijnscore bij de intake hoger bij patiënten die een operatief traject gaan volgen. De mate waarin patiënten pijn hebben kan dus een indicatie zijn voor de keuze van het traject. In de pijnscores laten de gegevens van het conservatieve traject een stijging zien na 3 maanden.
VAS-score pijn – Triggerfinger chirurgische ingreep VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10 9 8 7 6 5
5,4 4,6
4 2,2
2
3,8
3,6
3,1
3
2,5
2,2 1,6
1 0 0
1,5
3
Pijn
44 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
0
1,5
Pijn in rust
3
0
1,5
Pijn bij belasten
3
maanden
100 90 80 70
64,6
60 50 40
35,4
30 20 10 0 0
1,5
Score totaal
Openen 1e extensorcompartiment De aandoening van De Quervain is een ontsteking van 34,3de peesschede aan de duimzijde van de de29,9 pezen en/of 30,3 pols. Dit wordt veroorzaakt door een irritatie, vaak door 21,1 17,2 een herhaalde beweging zoals pakken, tillen,15,3 knijpen12,7en wringen. Reuma en diabetes kunnen ook gepaard gaan met de aandoening van De Quervain. Ook deze aandoening 3 0 1,5 3 3 0 1,5 maanden wordt eerst behandeld met een injectie en/of spalk. Score pijn Score functie
De totale score daalt met 54% dat betekent dat de patiënt een verbetering van 54% behaalt in de eerste 3 maanden. Ook de pijn halveert, en de functionaliteit neemt ook toe met meer dan 50%.
VAS-score Quervain VAS score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10 9 8
7,3
7 6
7,1
6,7
6,3
6,1 7,1
5
4,5
4,3
4
3,7 2,9
3
2,6
2,2
2
2
2,5
1,5
1 0 0
Pijn
1,5
3
0
1,5
Pijn in rust
3
0
1,5
0
3
1,5
Handfunctie
Pijn bij belasten
Is er een duidelijke verschuiving te zien op het gebied van de pijnklachten. De pijn die een patiënt ervaart is met meer dan 60% gedaald.
3
0
1,5
3
maanden
Tevredenheid
De tevredenheid over de handfunctie maakt een significante stijging, de tevredenheid is bijna verdrievoudigd.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 45
Duimbasis artrose Veel klachten tijdens het spreekuur hebben betrekking op de duim. De duim is het meest gebruikte onderdeel van de hand. Duimbasis artrose (ook wel duimbasisslijtage genoemd) is daarom de meest voorkomende slijtage aan een gewricht in de hand; ongeveer één op de drie vrouwen boven de 40 jaar heeft in het duimbasisgewricht afwijkingen op een röntgenfoto. Het duimbasisgewricht wordt gevormd door het eerste middenhandsbotje (os metacarpale I) en een botje van de handwortel (os trapezium). Het duimbasisgewricht verliest stabiliteit als de banden die de botjes verbinden wat slapper worden. Het zadelvormige gewricht past niet meer mooi en dat kan slijtage veroorzaken. Dit uit zich in een zeurende pijn aan de basis van de duim. Eenvoudige handelingen zoals het opendraaien van een pot, het draaien van sleutels en schrijven zijn vaak zeer pijnlijk. Als er sprake is van milde slijtage wordt er een conservatief traject gestart. Deze behandeling bestaat uit rust, spalken, pijnstilling en eventueel ontstekingsremmende injecties.
VAS-score Duimbasis artrose VAS-score van 0-10 in maanden na start conservatieve behandeling
10 9 8 7
5
6,2
6,2
6 5 3,8
4
6
5,4 4,6
4,7
3
2,4
1,5
3
5,6
1,5
3
4,1
4 3,3
5,6
2,8
2 1 0 0
1,5
3
Pijn
0
1,5
Pijn in rust
3
0
Pijn bij belasten
De pijnklachten verminderen door het conservatieve traject. Mocht de patiënt niet tevreden zijn met deze verbetering dan zijn er een aantal operatieve mogelijkheden zoals Arthrodese, Trapezium excisie en Weilby Sling.
46 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
0
1,5
Handfunctie
3
0
maanden
Tevredenheid
Het conservatieve traject toont enige mate van verbetering op zowel de functionaliteit van de hand als de tevredenheid.
Weilby operatie Weilby is de naam van een operatie waarbij duimbasisslijtage wordt behandeld door het trapezium te VAS-score Weilby verwijderen en met een peesconstructie de duim weer VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie stevigheid te geven. 10 9 8 7
7,2 6,4
6 4,9
5 4
3,3
3
4,5 3,8
2,9
2,9
2,8
2,1
2
1,8
2
2,1
3
6
12
3,3
3,5
6
12
1 0 0
1,5
3
6
12
0
Pijn
1,5
8
5,9
6,7
6,4
4
6,1
6,2
6,5
3
6
12
5
5 4,1 3,5
3
maanden
Handfunctionaliteit en tevredenheid zijn duidelijk gestegen door de operatieve ingreep. De pijnscore is zowel in rust als bij belasting gehalveerd. Als je de waarde van de VAS-score van het conservatieve en het operatieve traject vergelijkt dan zie je dat bij de intake van het operatieve traject de pijnwaarde hoger zijn en de tevredenheid en functionaliteit lager zijn. Hieruit blijkt dat pijn en functionaliteit bepalend zijn in de keuze van het traject.
9
6
3
Pijn bij belasten
10
7
1,5
0
Pijn in rust
2,6
2 1 0 0
1,5
3
6
0
12
Handfunctie
1,5
maanden
Tevredenheid
Knijpkracht Weilby Kracht in kg gemeten in maanden na de operatie
25
20
Deze grafiek speelt een belangrijke rol in de voorlichting van de patiënt. In de eerste periode na de operatie vermindert de knijpkracht. Dit is voor veel patiënten een tegenstrijdig gevoel aangezien je verwacht dat na de operatie de functionaliteit van de hand juist verbetert. De handknijpkracht vertoont pas een stijging na het initiële herstel van de operatie. Dit is bijzonder omdat men er in de literatuur vanuit gaat dat deze afneemt na een duimbasisoperatie.
23,1 20,3 16,1
15
10
4,6
5
4,5 3,4
3,8
2,5
4
2,8
2,2
0
3
3,1
0 0
Knijpkracht
3
6
0
3
Sleutelgreep
6
0
3
6
3 - puntsgreep
6
maanden
2 - puntsgreep
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 47
VAS-score Weilby VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10 9 8 7
7,2 6,4
6 4,9
5 4
3,3
3
4,5 3,8
2,9
2,9
2,8
2,1
2
1,8
2
2,1
3
6
12
3,3
3,5
6
12
1 0 0
1,5
3
6
12
0
Pijn
1,5
0
Pijn in rust
10
8
5,9
6
6,7
6,4
4
6,1
6,2
6,5
3
6
12
5
5 4,1 3,5
3
3
maanden
Handfunctionaliteit en tevredenheid zijn duidelijk gestegen door de operatieve ingreep. De pijnscore is zowel in rust als bij belasting gehalveerd. Als je de waarde van de VAS-score van het conservatieve en het operatieve traject vergelijkt dan zie je dat bij de intake van het operatieve traject de pijnwaarde hoger zijn en de tevredenheid en functionaliteit lager zijn. Hieruit blijkt dat pijn en functionaliteit bepalend zijn in de keuze van het traject.
9
7
1,5
Pijn bij belasten
2,6
2 1 0 0
1,5
3
6
0
12
Handfunctie
1,5
maanden
Tevredenheid
Knijpkracht Weilby Kracht in kg gemeten in maanden na de operatie
25
20
Deze grafiek speelt een belangrijke rol in de voorlichting van de patiënt. In de eerste periode na de operatie vermindert de knijpkracht. Dit is voor veel patiënten een tegenstrijdig gevoel aangezien je verwacht dat na de operatie de functionaliteit van de hand juist verbetert. De handknijpkracht vertoont pas een stijging na het initiële herstel van de operatie. Dit is bijzonder omdat men er in de literatuur vanuit gaat dat deze afneemt na een duimbasisoperatie.
23,1 20,3 16,1
15
10
4,6
5
4,5 3,4
3,8
2,5
4
2,8
2,2
0
3
3,1
0 0
3
6
Knijpkracht
48 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
0
3
Sleutelgreep
6
0
3
3 - puntsgreep
6
2 - puntsgreep
6
maanden
Dupuytren De ziekte van Dupuytren is een progressieve aandoening die leidt tot kromstand van de vingers. Bij deze ziekte ontstaan strengen en knobbels door vermeerdering van bindweefsel onder de huid. Deze strengen kunnen in de hele handpalm en in alle vingers voorkomen. De strengen kunnen samentrekken waardoor vingers krom gaan staan en niet meer goed zijn te strekken. Deze strengen worden ten onrechte vaakNaaldfasciotomie aangezien voor pezen. MHQ score MHQ score gemeten in maanden na de operatie
Bij de behandeling wordt geprobeerd de hand zo lang mogelijk functioneel te houden en een onomkeerbare 100 kromstand van de vingergewrichten te voorkomen. 80 Helaas komt de ziekte van Dupuytren altijd terug. 60 Het 40is dus29,2 mogelijk dat patiënten gedurende hun leven 22,6 21,2 19,5 19,2 vaker 20 behandeld moeten worden aan dezelfde hand. Afhankelijk van het stadium waarin de patiënt zich meldt 0 maanden 0 1,5 3 6 12 zijn meerdere ingrepen mogelijk.
Percutane naaldfasciotomie Bij een streng in de handpalm zonder kromstand van de vinger (PIP-gewricht) kan er een naaldfasciotomie verricht worden. Dit is een eenvoudige behandeling onder lokale verdoving. Met een naald of een mesje wordt de streng via een kleine opening van enkele millimeters in de handpalm doorgesneden. De kromstand komt eerder terug dan bij de reguliere uitgebreide operatie, maar de uiteindelijke belasting voor de patiënt is een stuk minder. De patiënt kan in de meeste gevallen zijn hand dezelfde dag weer volledig inschakelen.
MHQ score Naaldfasciotomie MHQ score gemeten in maanden na de operatie
100 80 60 40
29,2
20
22,6
19,5
19,2
21,2
1,5
3
6
12
0 0
maanden
VAS-score tevredenheid Naaldfasciotomie VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10 9 7,9
8 7 6
8,2
8,2
8,1 7,5
7,9
7,7 7
6,3 4,8
5 4 3 2 1 0 0
1,5
Handfunctie
3
6
12
0
1,5
VAS-score Naaldfasciotomie 6 12tevredenheid maanden
3
VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
Tevredenheid
10
9 8
7,9
8,2
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 49 8,2
8,1
7,5
7,9
7,7
“Ik slaap weer net zo lekker als de gasten in ons hotel” Patiëntverhaal van Erik van Leemput
50 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
“Aan het begin van het seizoen begon de pijn. Vervelende tintelingen in de duim, wijs- en middelvinger van beide handen. En niet overdag maar ‘s nachts. De pijn werd steeds erger en de nachten werden steeds korter. Op een gegeven moment sliep ik nog maar vijf uur per dag.” Erik van Leemput is samen met zijn vrouw eigenaar van hotel Stille Wilde in Oisterwijk. Hij is chef de cuisine en gebruikt continu zijn handen. “Ik ben op internet gaan zoeken en aan de hand van de informatie die ik daar vond, vermoedde ik dat ik een last had van Carpaal Tunnel Syndroom, een beknelling van een armzenuw. Dat is een kanaal dat loopt in het begin van je handpalm. Een kwaal die goed te behandelen is met behulp van een operatie.”
een wachttijd zes weken aangehouden maar in overleg hebben we die periode ingekort tot vier weken. Op die manier zou ik weer helemaal in orde zijn voor half maart, de start van het nieuwe seizoen.” “Ik heb ook nog geïnformeerd bij het ziekenhuis maar daar moest ik mij schikken naar hun agenda en planning. Omdat mijn aandoening verzekerd was, kon ik kiezen en was ik blij met de manier waarop Xpert Clinc zich organiseerde rondom mijn wensen. Ik had sowieso een aha-erlebnis bij Xpert Clinic. In ons hotel willen we gasten vanaf het eerste moment dat ze contact met ons hebben tot het moment dat ze weer naar huis gaan, een geweldige ervaring bieden. Persoonlijk, warm en alles tot in de puntjes geregeld. Datzelfde gevoel had ik bij Xpert
“Ik wilde zeker weten waar ik aan toe was en een nicht van m’n vrouw adviseerde me contact op te nemen met Xpert Clinic. Ik belde en kon binnen een week terecht.” “Ik wilde zeker weten waar ik aan toe was en een nicht van m’n vrouw adviseerde me contact op te nemen met Xpert Clinic. Ik belde en kon binnen een week terecht. Na vijf minuten bevestigde de arts aan de hand van een eenvoudige test m’n eigen diagnose. Opereren dus. Maar ja…. ik kon er niet zomaar even tussenuit. Het hotel was volgeboekt en het was midden in het seizoen. In overleg met Xpert Clinic hebben we toen de operaties gepland in november, na het seizoen. Normaal wordt er tussen de operaties van de ene en de andere hand
Clinic. Iedereen groet je en zegt je gedag, ik had totaal niet het idee dat ik in een kliniek was en ik voelde mij echt te gast en erg goed geholpen.” “De ingreep duurde zo’n tien minuten. Daarna kreeg ik oefeningen mee voor thuis. Na de operatie waren de tintelingen direct weg. De eerste controle was na twee weken en de laatste na vijf maanden en beide keren was alles in orde. Heerlijk! Ik slaap weer net zo lekker als de gasten in ons hotel.”
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 51
9 8 7 6 5 Partiële fasciectomie 4 Bij deze operatie worden de strengen zo uitgebreid 3 mogelijk verwijderd 2,3 opdat de vingers weer gestrekt 1,9 2 1,7 kunnen worden. Hiervoor1,5wordt een zigzagincisie 1,1 0,8 1 gemaakt over vingers en hand.
2,6
2,4 0,9
1,9 1
0,6
0 0
1,5
3
6
0
Pijn
1,5
3
0
6
Pijn in rust
1,5
3
6
maanden
Pijn bij belasten
VAS-score Partiële fasciectomie VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10 9 8
7,7
7 6
7,7
7,7
6,7
7,3
7,2
7
3
6
12
6,5
6,1
5
4,5
4 3 2 1 0 0
1,5
3
6
12
0
Handfunctie
1,5
maanden
Tevredenheid
MHQ score Partiële fasciectomie MHQ score gemeten in maanden na de operatie
100 80 60 40
30,4
33
0
1,5
20
25,1
22,6
22
3
6
12
0 maanden
10 9 8 7 6 5 4 3 2
1,9
2,3 1,7
1,5 0,8
1
1,1
0,9
De uitkomsten van beide ingrepen zijn erg vergelijkbaar. Het verschil is met name zichtbaar in de MHQ score, die de algemene handfunctie in kaart brengt. Bij de partiële fasciectomie heeft de patiënt in de eerste 6 weken minder handfunctionaliteit in de dagelijkse 2,6 2,4 werkzaamheden. Na het 1,9 herstel van de operatie zijn de 1 scores voor beide ingrepen nagenoeg gelijk. 0,6
0
52 — Kwaliteitsjaarverslag 20136 1,5 Xpert Clinic 3 0 Pijn
0
1,5
Pijn in rust
3
6
0
1,5
Pijn bij belasten
3
6
maanden
Pols Dit hoofdstuk toont de resultaten van de diverse metingen over 2013 op basis van operaties die verricht zijn aan de pols.
De pols wordt gevormd door zeven handwortelbeentjes, die in twee rijen zijn gegroepeerd. De handwortelbeentjes zijn onderling verbonden door middel van gewrichtsbanden, die de gewrichten tussen de handwortelbeentjes verstevigen. Door een val of een ander ongeluk kunnen de banden die de handwortelbeentjes met elkaar verbinden verrekken of zelfs afscheuren. Ook kan een van de handwortelbeentjes breken. De botjes liggen dan niet meer mooi naast elkaar. Er zal een te grote ruimte tussen twee botjes ontstaan en op den duur zal dit slijtage in de pols veroorzaken (ook wel artrose genoemd). Slijtage in de pols geeft progressieve pijnklachten, zwelling en een verminderde beweeglijkheid. Een conservatieve behandeling van deze klachten bestaat vaak uit therapie.
VAS-score conservatief traject pols VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na start conservatieve behandeling
10 9 8 7 6
6,5
6,1
5,5
5,2
4,9
5
4,1
3,8
4
3,2
3
6,2
6,2
4,4
3,4
3,3 1,9
2
1,2
1 0 0
Pijn
1,5
3
0
1,5
Pijn in rust
3
0
1,5
0
3
1,5
Handfunctie
Pijn bij belasten
3
0
1,5
3
maanden
Tevredenheid
Het conservatieve traject geeft vermindering van de pijn. De verbetering bij pijn in rust bedraagt zo’n 64%. Afhankelijk van de diagnose zijn er diverse operaties mogelijk.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 53
Proximale Rijcarpectomie Om de klachten te verhelpen kan gekozen worden voor een Proximale RijCarpectomie (PRC). Bij deze operatie wordt de eerste rij handwortelbeentjes verwijderd. Het lijkt misschien vreemd dat deze operatie mogelijk is, maar uit onderzoek blijkt dat na de operatie de kracht in de hand gemiddeld weer 70% ten opzichte van een normale pols wordt en dat de beweeglijkheid gemiddeld weer 50% kan worden ten opzichte van niet aangedane hand.
VAS-score Proximale Rijcarpectomie VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10 9 8 7 6
6,6 5,5
5,2
5 4
4
3,6
3
3,4 2,6
2
2,2
2
1,7
1,4 0,8
1 0 0
1,5
3
6
Pijn
0
1,5
3
6
Pijn in rust
10 9 8
7,3
6,9
7 6 5
5,7 4,5
4
5,7 4,8
4,2
3
0
2,7
1 0 0
1,5
3
6
54 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
0
1,5
Tevredenheid
3
6
maanden
Bij patiënten met een Proximale Rijcarpectomie kan gesteld worden dat de pijn in rust na 6 maanden postoperatief minimaal is. De pijn bij belasting is 67% afgenomen. De functionaliteit van de hand is met 62% toegenomen na 6 maanden en de tevredenheid na 6 maanden met meer dan 155% gestegen.
2
Handfunctie
1,5
Pijn bij belasten
3
6
maanden
PRWHE score Proximale Rijcarpectomie PRWHE score van 0-100 (100 is slecht) gemeten in maanden na de operatie
100 90 80 70 60 50
47,2
40
41,1 29,9
30
23,1
24,1
23,3
17,3
20
15,2
13,7
3
6
23,8 14,8
10
9,7
0 0
1,5
3
6
0
Score totaal
1,5
0
Score pijn
1,5
3
6
maanden
Score functie
De inzetbaarheid van de pols is voor patiënten met een Proximale Rijcarpectomie na 3 maanden met 35% toegenomen, na 6 maanden met 58%.
Krachtmeting Proximale Rijcarpectomie Kracht in kg gemeten in maanden na de operatie
30
25
De kracht in de vingers kan, door de ingreep, in enige mate afnemen, de knijpkracht in de hand keert na het eerste herstel weer terug.
26,1
25,3 23
20
15
10 6,2 5
6,2 4,6
3,5
4,7 2,9
0 0
Knijpkracht
3
12
0
3
Sleutelgreep
0
3
3 - puntsgreep
3
0
maanden
2 - puntsgreep
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 55
Correctieosteotomie van het spaakbeen (radius) Veel mensen houden polsklachten na een gebroken pols. De oorzaak is dat de pols vastgroeit in een verkeerde stand. Er is dan sprake van malunion van de radius. Een pols die ingezakt is, achterover of juist extreem naar voren staat, geeft pijnklachten. Ook kan het gewricht tussen de ellepijp en spaakbeen uit de kom schieten of maar een beperkte beweeglijkheid hebben. Een voorbeeld hiervan is het moeilijk aannemen van wisselgeld omdat de hand niet open gedraaid kan worden. Een ingezakte pols kenmerkt zich door een naar boven uitstekende ellepijp en pijn aan de ellepijpzijde van de pols. Dit is zeer beperkend voor de hand- en armfunctie.
Malunion kan worden gecorrigeerd door een correctieosteotomie van de pols. Dit betekent het opnieuw doorzagen en goed zetten van de pols. Dit is op zich een relatief zware ingreep maar het kan bijzonder dankbaar zijn wanneer een patiënt veel polsklachten heeft na een breuk.
VAS-score Correctieosteotomie VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10 9 8 7 6
6,7 5,6
5 4
3,8
3,6
3
2,5
2,4
3,3
2,4
2
1,3
1,2
1,2
1,5
3
6
1
3
0 0
1,5
3
6
Pijn
0
Pijn in rust
10 9 8 6,9
7
7
6,7
6,6
3
6
6 5,1
5 4
4,3 3,6
3
0
2.4
1 0 0
1,5
3
6
56 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
0
1,5
Tevredenheid
3
6
maanden
Patiënten met een correctieosteotomie ervaren na 6 maanden postoperatief 57% minder pijn, 67% minder pijn in rust en 55% minder pijn bij belasten. De functionaliteit is meer dan verdubbeld. De tevredenheid is na 6 maanden bijna verdrievoudigd.
2
Handfunctie
1,5
Pijn bij belasten
maanden
Goniometrie Correctieosteotomie Gonio score gemeten in maanden na de operatie
70
De flexie van de pols verbetert aanzienlijk in de eerste 3 maanden.
60 47,8
50
39
40 30
33,5
31,4
0
1,5
20 10 0 3
6
maanden
PRWHE score Correctieosteotomie PRWHE score van 0-100 (100 is slecht) gemeten in maanden na de operatie
100 90 80 70 60 50
51,8
40
35,6 28,9
30
27
25,8
26 17,7
20
17,4
17,9
16,7
10
11,5
10,3
3
6
0 0
1,5
3
0
6
Score totaal
1,5
3
6
0
Score pijn
1,5
maanden
Score functie
De functionaliteit van de pols is na 6 maanden met 60% toegenomen. De totaalscore van de patiënt is met 48% verbeterd na 6 maanden.
Krachtmeting Correctieosteotomie Kracht in kg gemeten in maanden na de operatie
25
De knijpkracht van de hand stijgt in grotere mate dan de knijpkracht van de vingers. Alleen de sleutelgraap-krachtmeting toont een lichte daling.
22,6 19,7
20
15
14,9
10 6,4 4,5
5
5,6
5
5,6
5,6
4,5 3,1
3,1
0
3
0 0
Knijpkracht
3
12
0
3
Sleutelgreep
12
0
3
12
3 - puntsgreep
3
maanden
2 - puntsgreep
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 57
Brunelli plastiek VAS-score Brunelli plastiek De pols bestaat uit zeven botjes, die met elkaar VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie verbonden zijn met bandjes, ook wel ligamenten genoemd. Door deze bandjes kunnen de botjes als één 10 geheel9 gecoördineerd bewegen.
Grote verschillen zijn te zien bij pijn en pijn bij belasten die respectievelijk met 48% en 44% dalen. De handfunctie neemt na de operatie eerst af maar stijgt daarna tot voorbij het startniveau. De tevredenheid over de ingreep laat een gestage stijging zien tot 80%.
8 7 6
6,5 5,4
5,1
5 4
3,6
3
3,5 2,6
3,6
3,6
3
6
2,8 1,8
2 1
1,7
1,3
0 0
1,5
3
6
0
Pijn
1,5
3
6
0
Pijn in rust
1,5
10
De inzetbaarheid van de hand of pols is met 45% toegenomen voor patiënten die een Brunelli hebben ondergaan.
9 8 7 6,4
6 5
maanden
Pijn bij belasten
5,6
6,3
6,1 4,5
5
4
Het is daarom belangrijk deze gescheurde band te repareren. Wanneer hechten niet meer mogelijk is, moet een hersteloperatie of reconstructie verricht worden. Deze reconstructie heet een Brunelli plastiek.
3,1 Wanneer een van de bandjes scheurt (SL laesie) 3,9 3 ontstaat er speling tussen de botjes en bewegen ze niet 2 meer als één geheel. De botjes gaan wrikken, waardoor 1 pijn en zwelling optreedt en het gewricht op den duur 0 kan slijten. 0 0 1,5 3 1,5 3 6
Handfunctie
6
maanden
Tevredenheid
Knijpkracht Brunelli plastiek 40
Kracht in kg gemeten in maanden na de operatie 36,8
35
De knijpkracht van de hand wordt positief beïnvloed door de ingreep. De ingreep heeft nagenoeg geen invloed op de knijpkracht in de vingers.
33,3
30 27,3 25
8,4 20
15
10
9,1
8,2
6,6
7,5 6,1 4,4
5
5,4
5,3
3
6
0 0
3
6
Knijpkracht
58 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
0
3
Sleutelgreep
6
0
3
3 - puntsgreep
6
0
2 - puntsgreep
maanden
VAS-score Brunelli plastiek
Grote verschillen zijn te zien bij pijn en pijn bij belasten die respectievelijk met 48% en 44% dalen. De handfunctie neemt na de operatie eerst af maar stijgt daarna tot voorbij het startniveau. De tevredenheid over de ingreep laat een gestage stijging zien tot 80%.
VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
10 9 8 7 6
6,5 5,4
5,1
5 4
3,6
3
3,5 2,6
3,6
3,6
3
6
2,8 1,8
2 1
1,3
1,7
0 0
1,5
3
6
Pijn
0
1,5
3
6
Pijn in rust
0
1,5
Pijn bij belasten
10
De inzetbaarheid van de hand of pols is met 45% toegenomen voor patiënten die een Brunelli hebben ondergaan.
9 8 7 6,4
6 5
5,6
6,3
maanden
6,1 4,5
5
4
3,1 3,9
3 2 1 0 0
1,5
3
6
Handfunctie
0
1,5
3
6
maanden
Tevredenheid
Knijpkracht Brunelli plastiek 40
Kracht in kg gemeten in maanden na de operatie 36,8
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 59
Pijn
Pijn in rust
Hand functie
Pijn bij belasten
Tevredenheid
De conservatieve behandeling verlicht de pijn en verbetert de functie en tevredenheid. Duidelijk verschil met de operatieve behandeling is dat de patiënten bij de intake gemiddeld minder klachten hebben, een pijnscore van 35,1 versus 45,1.
Zenuw
VAS-score CTS pijn conservatieve behandeling VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
VAS-score CTS pijn conservatieve behandeling
10VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na start conservatieve behandeling 9
108 79 68 57 46 35 24 13 02 1 0
7,1 6 Carpaal Tunnel Syndroom (CTS) 5,7 5,4 CTS ontstaat door de beknelling van de zenuw. De De carpale tunnel bevindt zich ter hoogte van de 4,2 4,1 klachten die patiënten ervaren kunnen variëren van een overgang van de onderarm naar de hand en vormt een 3,6 3,5 3 soort ‘doorgeefluik’. 5 prikkelend en pijnlijk gevoel in de handpalm en vingers, Door deze tunnel lopen negen pezen 2,8 4,7 2,6 4,3 2 een gezwollen, dik gevoel in de hand, uitstralende en één zenuw. 1,8 3,8 3,6 3,5 1,4 3,4 3,3 pijn naar de onderarm, elleboog en schouders en De pezen zijn de uitlopers van spieren die zich in de 2,6 2,3 vermindering van de kracht van de hand. onderarm 2,1 bevinden en de beweging van de vingers 1,7 0 1,5 3 0 1,5 3 0 1,5 verzorgen. 3 maanden De 0zenuw1,5(nervus3 medianus)0 stuurt1,5enkele3 Hand functie Tevredenheid Pijn Pijnin in rust Pijn bij belasten kleine spiertjes de hand aan en verzorgt het gevoel 0 1,5 3 6 0 0 1,5 en de 3 tastzin 6 in de hand 3 de wijsvinger, 6 van1,5de duim, de maanden Pijnconservatieve Pijn rustverbetert Pijn bij belasten middelvinger en dedehelft de ringvinger. De behandeling verlicht pijnin van en de functie en tevredenheid. Duidelijk verschil met de operatieve behandeling is dat de patiënten bij 6,2
de intake gemiddeld minder klachten hebben, een pijnscore van 35,1 versus 45,1.
VAS-score CTS tevredenheid conservatieve behandeling VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na start conservatieve behandeling
VAS-score CTS pijn operatieve behandeling 10VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie 9 108 79 68
6,4 5,8
6,7
6,6
5,7
5,3
57
4,7 4,1
46 35
5
5,3
4,6
24
3,5 2,8
13
1,9
02 1 0
0
1,5
3
6
Handfunctie 0
1,5
2,4
2 1,4
1,4 0
1,5
3
1,1 6
3
6
maanden
Tevredenheid 3
6
Pijn
0
1,5
Pijn in rust
0
VAS-score CTS tevredenheid operatief
10 9 7,8 7,2
7
7
6,4
5
7,3
6,2
6 4,8
4 2,9
3 2 1 0 0
1,5
3
6
Handfunctie
60 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
0
1,5
Tevredenheid
1,5
Pijn bij belasten
VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
8
1,9
3
6
maanden
3
6
maanden
Een opvallend verschil tussen beide trajecten is dat de waarde van de handfunctie en tevredenheid over de handfunctie bij het operatieve traject beduidend lager zijn dan bij het conservatieve traject. Hieruit kan men afleiden dat er pas wordt overgegaan tot een operatie als de klachten ernstig zijn.
Pijn
Pijn in rust
Hand functie
Pijn bij belasten
Tevredenheid
De conservatieve behandeling verlicht de pijn en verbetert de functie en tevredenheid. Duidelijk verschil met de operatieve behandeling is dat de patiënten bij de intake gemiddeld minder klachten hebben, een pijnscore van 35,1 versus 45,1.
VAS-score CTS pijn conservatieve behandeling VAS-score CTS pijn conservatieve behandeling
VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na start conservatieve behandeling 10 9 10 8 9
7,1
7 8
6,2
6 7 5 6 4 5 3 4
5,7
5,4 4,2 3,5 4,3
3 3,8
2 3
2,8 3,4 2
3,5 1,8
2,1
1 2
3,3 1,4
4,1
5
3,6
6
4,7
2,6
3,6
2,6
2,3 1,7
0 1 0
0
1,5
3
Pijn 0
1,5
3
0
1,5
6 Pijn in rust 0
Pijn
3 1,5
0
1,5
3 Pijn bij6belasten
Pijn in rust
0
3 0
1,5
1,5
Hand functie 3
3 6
0
1,5
3
maanden
Tevredenheid
maanden
Pijn bij belasten
De conservatieve behandeling verlicht de pijn en verbetert de functie en tevredenheid. Duidelijk verschil met de operatieve behandeling is dat de patiënten bij Bij de intake verschillen de pijnwaarden de intake gemiddeld minder klachten hebben, een pijnscore van 35,1 versus 45,1. VAS-score CTS tevredenheid conservatieve behandeling nauwelijks. Hieruit kan men afleiden dat pijn geen aanleiding geeft om te kiezen voor een VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na start conservatieve behandeling specifiek traject. Echter bij de 6 maanden meting zijn de verschillen groter, de VAS 10VAS-score CTS pijn operatieve behandeling scores van het operatieve traject zijn lager VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie 9 dan die bij het conservatieve traject. 8 107 69
6,4 5,8
6,7
6,6
5,7
5,3
58
4,7 4,1
47 63 52
5,3
5
4,6
41
3,5 2,8
30 2 1
0
1,5
1,9 3
6 1,4
Handfunctie
0
2 1,5
2,4 3 1,4
6 1,1
3
6
Tevredenheid
maanden
1,9
0 0
1,5
3
6
Pijn
0
1,5
Pijn in rust
0
1,5
3
6
maanden
Pijn bij belasten
VAS-score CTS tevredenheid operatief VAS-score van 0-10 gemeten in maanden na de operatie
EMG10 9 Ter bevestiging van de diagnose CTS wordt 7,8 8 een EMG uitgevoerd. Dit7,2is een niet –invasief 7 7 zenuwgeleidingsonderzoek dat wordt gebruikt om6,2 6,4 6 afwijkingen van de perifere zenuwen te beoordelen. 4,8 5 Tijdens het consult zal de handtherapeut op verzoek van 4 de arts het onderzoek afnemen. Er worden2,9elektroden op 3 de huid geplaatst waarbij een van de elektroden zwakke 2 stroomstootjes afgeeft. Als een zenuw door zwakke 1 stroomstootjes wordt gestimuleerd, worden daarmee 0 prikkels opgewekt. De zenuw geleidt deze0prikkels 1,5 3 0 1,5 3 6 naar de spier die daardoor wordt aangestuurd en deze Handfunctie Tevredenheid reageert daarop door samen te trekken.
De tweede elektrode meet de snelheid waarmee de 7,3 prikkel geleid wordt. Mocht de zenuw beklemd zijn, dan zal de zenuw minder goed prikkels geleiden. Carpaal Tunnel Syndroom kan zowel conservatief als operatief behandeld worden. Afhankelijk van de mate van ongemak en de voorkeur van de patiënt wordt er gekozen voor een spalkbehandeling, injectie of een operatie. 6
maanden
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 61
Onze artsen & handther Oprichters
Drs. Reinier Feitz
Dr. Thybout Moojen
Artsen
Drs. Luitzen de Boer
Dr. Wim Theuvenet
Drs. Nicoline de
Drs. Gertjan
Drs. Kees IJsselstein
Dr. Frederik van
Dr. Xander Smit
Drs. Hans Temming
Haas
Halbesma
Dr. Guus Vermeulen
Drs. Carlo Welters
Drs. Edwin Wijburg
Dr. Olivier Zöphel
Laura van den Berg
Marijke van den
Christa Brier
Marlijn Bronsgeest
Lique Chatrou
Folkert van Ewijk
Mike van Heel
Anita Hoefsloot
Rik van Houwelingen
Rob van Huis
Oosterom
Handtherapeuten
Muhamed Ali
Berg
Alexandra Fink
Desiree Gerritsen
Elena Herraez Gomez
62 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
rapeuten Suzanne van Irsel
Job Jansen
Melina van der
Yara van Kooij
Laura Kooijker
Imke Kranenburg
Marloes Kroeze
Keemel
Simone van Langen
Hanneke Maartens
Ankie Maas
Mila Michel
Wilma Ockhuizen
Kirsten van Overveld
Loek Peeters
Pierre Pennehouat
Irene Pronk
Ramon Kastelijn
Wietske Rasker
Ilse Reatsen
Hanna Richardus
Bregt de Ridder
Nanda Rosendaal
Talitha van
Elly Snoep
Claudine
Mariette Stroo
Matthijs
Enes Tütüncü
Scharrenburg
Joris Veltkamp
Mirca Weijers
Steenhouwer
Ruurd Visser
Sturkenboom
Froukje van der
Robbert Wouters
Paul Zagt
Werff
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 63
Een terugblik op 2013 In 2013 daalde landelijk gezien de zorgvraag, mede veroorzaakt door de stijging van het eigen risico naar € 350,-. Ondanks deze landelijke trend is Xpert Clinic toch gegroeid. Dit is mede tot stand gekomen door de zorgverzekeraars die Xpert Clinic groeiruimte gaven in het vastgestelde macrobudget. Een bewijs dat goede kwaliteit van zorg een speerpunt is voor zowel de patiënt als de zorgverzekeraar. Xpert Clinic heeft dit jaar een aantal stappen in het verbeteren van de patiëntinformatie. Zo hebben we op onze persoonlijke patiënten pagina ‘Mijn Xpert Clinic’ filmpjes geplaatst van de handtherapie oefeningen. Deze filmpjes dienen als geheugensteuntje voor onze patiënten hoe ze de oefeningen op de juiste manier kunnen uitvoeren. De filmpjes zijn tevens beschikbaar via ons YouTube kanaal zodat ook patiënten die elders behandeld zijn baat hebben bij onze expertise. In 2013 zijn we gestart met de samenwerking met de sportartsen verbonden aan NOC-NSF. Door directe toegang naar onze specialisten te realiseren kunnen Nederlandse topsporters snel terecht bij Xpert Clinic en kunnen we de revalidatie afstemmen op het trainingsschema van de sporter. Op iedere vestiging van Xpert Clinic hebben in 2013 geaccrediteerde huisartsen nascholingsavonden plaatsgevonden. Tijdens deze avonden wordt er niet alleen aandacht besteed aan de anatomie en meest voorkomende aandoeningen maar ook aan het injecteren van o.a. Carpaal Tunnel Syndroom en Triggerfingers. Deze interventies zijn erg geschikt om door de huisarts te worden uitgevoerd. Zo draagt Xpert Clinic bij aan doelmatige zorg die op de juiste plek in de keten plaats vindt.
64 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Samen met Erasmus MC heeft Xpert Clinic 2 promovendi aangenomen voor onderzoek op het gebied van hand- en polsklachten. Door deze samenwerking willen we een beter inzicht krijgen in het effect van behandelingen aan hand en pols. In verschillende onderzoeken wordt zowel gekeken naar het effect van operaties (chirurgische technieken) als naar de effecten van niet-operatieve behandelingen zoals spalktherapie en oefentherapie. Het onderzoek focust op de meerwaarde van minimaal invasieve technieken en therapieën die het mogelijk maken snel te revalideren – en dus snel weer terug te keren naar werk en dagelijkse activiteiten. De komende jaren zullen we op basis van de verzamelde gegevens onderzoek gaan doen naar de factoren die bepalend zijn voor het succes van een operatie. Hiermee hopen we de uitkomst van een behandeling beter te kunnen voorspellen. Op basis daarvan kunnen we straks patiënten beter informeren voordat ze een behandelkeuze maken.
In 2013 heeft Xpert Clinic, samen met Erasmus MC de Achmea Quality Award 2013 gewonnen. De prijs is bedoeld voor het beste idee of project, dat de uitkomsten van zorg meetbaar verbetert. In 2013 is naast de reguliere audit van KIWA ook een extra audit uitgevoerd op alle vestigingen voor het veiligheidsaddendum. Dit veiligheidsaddendum is toegevoegd aan het ZKN-Keurmerk. In 2012 is er een grote stap gemaakt met het documenteren van beleid inzake informatiebeveiliging. 2013 is een evaluatiejaar geweest, waarbij er tijdens interne audits expliciet aandacht aan besteed is. Er zijn extra procedures ontwikkeld voor externe bronnen met patiëntgegevens. Rotterdam School of Management (RSM), Rabobank en Xpert Clinic hebben samen het verhaal over het ontstaan van Xpert Clinic en de inspanningen op het gebied van kwaliteitscontrole en uitkomstmeting in de zorg beschreven in een zogenaamde business case. De business case dient ter illustratie van colleges op het gebied van management in de zorg, quality control en managing educated professionals. Voorzitter van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) Gerdi Verbeet, Algemeen directeur Equipe Zorgbedrijven Jak Dekker en Onderzoeker Revalidatiegeneeskunde en afdeling Plastische-, Reconstructieve- en Handchirurgie Erasmus MC Ruud Selles.
Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013 — 65
Geplande verbeteringen voor 2014 Ook in 2014 wil Xpert Clinic verder bouwen aan haar netwerk. Dit netwerk willen we op een aantal manieren uitbouwen; autonome groei, samenwerking met ziekenhuizen en fysiotherapiepraktijken maar ook met sportartsen, arbo- en bedrijfsartsen. Ons streven naar landelijke dekking zal in 2014 vorm krijgen door het openen van een nieuwe vestiging. Daarnaast zullen we de mogelijkheid onderzoeken om consultspreekuur te houden in een handencentrum of gezondheidscentrum. We willen onze expertise dichterbij de patiënt brengen. Ook zijn we in gesprek met een aantal ziekenhuizen voor een mogelijke samenwerking. In 2014 gaan we IFMS introduceren. IFMS staat voor individueel functioneren medisch specialisten. In een periodiek gesprek krijgt de arts feedback vanuit de omgeving, via 360º feedback: secretaresses, OKassistenten, anesthesie assistenten en handtherapeuten en de arts zelf beantwoorden dezelfde vragenlijst over het functioneren van de arts. In 2014 wordt er op alle operatiekamers van Xpert Clinic een OK-monitoringsysteem gehangen, waarbij constant zichtbaar wordt hoe de luchtkwaliteit in de operatiekamer is. Er wordt onder andere gemeten wat de temperatuur is, de relatieve vochtigheid, de overdruk van de operatiekamer naar de gang, of er voldoende medische gassen zijn en hoeveel deeltjes zich bevinden in de operatiekamer.
66 — Kwaliteitsjaarverslag Xpert Clinic 2013
Vanaf 1 januari 2014 worden alle recepten elektronisch geregistreerd en geprint vanuit ons elektronisch patiëntendossier. Elektronisch voorschrijven is belangrijk voor een goede bewaking van interacties tussen geneesmiddelen en van contra-indicaties voor het gebruik van geneesmiddelen. Samen met de afdeling anesthesie is binnen Xpert Clinic alle medicatie geüniformeerd.
Vestigingen
Vestigingen
Xpert Clinic 088 778 52 03 www.xpertclinic.nl
[email protected] Eindhoven Pastoriestraat 137 5612 EK Eindhoven Enschede Capitool 7 7521 PL Enschede Hilversum
Enschede
Zeist Velp Rotterdam Eindhoven
Hilversum Loosdrechtse Bos 15 1213 RH Hilversum Rotterdam Jan Leentvaarlaan 14-24 3065 DC Rotterdam Velp Middellaan 8a 6881 RP Velp Zeist De Dreef 21 3706 BR Zeist
Samenstelling en redactie: Annedit Jas, Xpert Clinic Nederland Fotografie: Mark Kuipers Interviews, concept en vormgeving: Roos & van de Werk
Met Xpert Clinic hebben wij één doel voor ogen: we willen aantoonbaar betere zorg leveren tegen lagere kosten voor de samenleving.