Halfjaarverslag Periode 12 december juni 2015

Halfjaarverslag

Periode 12 december 2014 – 12 juni 2015 Opgesteld 20 september 2015 in opdracht van het LECK-bestuur

INHOUDSOPGAVE 1. Voorwoord … … … … … … … … 2. Algemene informatie … … … … … … … - Algemene gegevens … … … … … … 3. Bestuur en bestuursvergaderingen … … … … … - Bestuur … … … … … … … - Bestuursvergaderingen … … … … … … 4. Functie op het gebied van patiëntenzorg … … … … 5. Algemeen overzicht casuïstiek ... ... ... ... ... ... - Aantal casus … … … … … … … - Route van binnenkomst … … … … … … - Dag en tijdstip van binnenkomst … … … … - Tijdsinvestering LECK-artsen per casus … … … … - Wekelijkse bespreking … … … … … … 6. Analyse adviezen ... ... ... ... ... ... ... - Over de adviesvrager … … … … … … - Over de kinderen … … … … … … - Vraagstelling van de adviesvrager … … … … - Waarom werd er aan kindermishandeling gedacht … … - Aan welk soort kindermishandeling denkt de adviesvrager … - Betrokkenheid Veilig Thuis voorafgaand aan advies … … - Ingezette expertise bij adviezen … … … … - Officiële herbeoordeling radiologie bij adviezen … … … - Telediagnostiek bij adviezen … … … … … - Signalering aanvullende tekenen van kindermishandeling … - Waarover werd advies gegeven door het LECK … … … - Verdenking op kindermishandeling na beoordeling door het LECK 7. Analyse consulten ... ... ... ... ... ... ... - Route van binnenkomst consulten … … … … - Vorm van het consult … … … … … … - Over de consultvrager … … … … … … - Over de kinderen … … … … … … - Vraagstelling van de consultvrager … … … … - Waarom werd er aan kindermishandeling gedacht … … - Aan welk soort kindermishandeling denkt de consultvrager … - Betrokkenheid Veilig Thuis voorafgaand aan consult … … - Overig verricht beleid voorafgaand aan consult … … … - Ingezette expertise bij consulten … … … … - Beoordeling radiologie bij consulten … … … … - Verrichte werkzaamheden door het LECK bij consulten … … - Signalering aanvullende tekenen van kindermishandeling …

Stichting LECK

Halfjaarverslag december 2014 – juni 2015

4 5 5 6 6 6 7 8 8 8 9 10 10 11 11 12 12 13 15 15 15 16 16 16 17 18 20 20 20 20 21 22 22 24 24 24 25 25 25 27

Pagina 2 van 36

8.

9. 10.

11.

12.

13.

- Verdenking op kindermishandeling na beoordeling door het LECK - Getroffen veiligheidsmaatregelen na beoordeling door het LECK Functie op het gebied van onderwijs ... ... ... ... ... - Openingscongres … … … … … … - Scholingsdagen … … … … … … - Cursussen en opleidingen … … … … … - Toekomst … … … … … … … Functie op het gebied van wetenschappelijk onderzoek ... ... Public relations ... ... ... ... ... ... ... - Landelijke nieuwsbronnen … … … … … - Website … … … … … … … - Nieuwsbrief … … … … … … … - Twitter … … … … … … … … - Toekomst … … … … … … … Tevredenheidsmeting … … … … … … … e - Conclusie tevredenheidsmeting 1 half jaar … … … - Toekomst … … … … … … … Financieel … … … … … … … … - Financiering lopende boekjaar … … … … … - ANBI-status … … … … … … … - Toekomstige financiering … … … … … Toekomstvisie van het bestuur ... ... ... ... ... ...

Stichting LECK


27 29 30 30 30 30 30 31 32 32 32 32 32 32 33 33 34 35 35 35 35 36

Pagina 3 van 36

1. VOORWOORD Voor u ligt het eerste halfjaarverslag van Stichting Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling (LECK). De Stichting LECK werd op 31/10/2014 opgericht en het LECK opende haar deuren op 12/12/2014. Het LECK is opgericht door het Academisch Medisch Centrum Amsterdam, het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, het Universitair Medisch Centrum Utrecht en het Nederlands Forensisch Instituut. Het LECK is het eerste, en tot nu toe enige, centrum dat, bij vermoedens van kindermishandeling, gecombineerde kindergeneeskundige en forensisch-medische expertise inzet. Het LECK wil hiermee bijdragen aan de bescherming van kinderen, door kindermishandeling sneller te kunnen herkennen en daardoor eerder hulpverlening te kunnen opstarten. In dit halfjaarverslag laat het LECK zien hoe het aan bovenstaande doel heeft kunnen bijdragen. De meerwaarde van de inzet van het LECK zou vooral vastgesteld moeten worden door de bedreigde kinderen en hun ouders. Leidt de inzet van het LECK tot het eerder veilig stellen van het kind? Wordt het kind tijdens het diagnostische proces zo veel mogelijk beschermd tegen onnodig onderzoek? Wordt aan ouders zo snel mogelijk duidelijkheid geboden over een vermoeden van kindermishandeling? Levert het LECK transparantie aan de ouders waar het gaat om overdracht van gegevens? U kunt teruglezen op onze website (www.leck.nu) hoe het LECK kwaliteit, bescherming persoonsgegevens, transparantie en efficiëntie van werken heeft geborgd. Zie hiervoor het document Kwaliteitscriteria dat u kunt downloaden via www.leck.nu/documentatie. Het LECK biedt een landelijke dekking voor zorgprofessionals die advies willen vragen, zonder bekendmaking van persoonsgegevens. Daarnaast kunnen kinderen verwezen worden voor een consult naar één van de ziekenhuizen van het LECK. Het LECK is 24 uur per dag en 7 dagen per week bereikbaar. In dit halfjaarverslag leest u terug welke feiten over een advies of een consult wij hebben kunnen verzamelen in onze beschermde database die we met hulp van Castor, een online database voor medisch onderzoek (www.castoredc.com), hebben opgebouwd. In de toekomst hopen wij met behulp van onze gegevens en met die van onze samenwerkingspartners (Veilig Thuis) de belangrijkste vraag te kunnen beantwoorden: draagt het LECK bij aan de veiligheid en maximale ontwikkeling van het bedreigde kind? Dit verslag wordt afgesloten met de toekomstvisie van het LECK bestuur. September 2015 E. van de Putte, voorzitter Stichting LECK, namens het voltallige Stichtingsbestuur

Stichting LECK


Pagina 4 van 36

ALGEMENE INFORMATIE ALGEMENE GEGEVENS Naam: Rechtsvorm: Kamer van Koophandel: Vestigingsadres: Postadres:

Website: E-mailadres: Telefoonnummer:

IBAN-rekeningnummer: BIC: RSIN: ANBI-status:

Stichting LECK

Stichting Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling (LECK) Stichting 61809551 Meibergdreef 9 1105 AZ Amsterdam Kamer C1-423.1, Afdeling Radiologie, AMC Postbus 22660 1100 DD Amsterdam www.leck.nu [email protected] 0900-4445444 (NB: alleen voor het aanvragen van adviezen en consulten door zorgprofessionals, algemene vragen kunnen per e-mail gesteld worden). NL83 TRIO 0197 9961 08 TRIONL2U 8544.97.730 Toegekend met ingang van 31-10-2014


Pagina 5 van 36

2. BESTUUR EN BESTUURSVERGADERINGEN BESTUUR In de periode 12 december 2014 – 12 juni 2015 bestond het bestuur van Stichting LECK uit:  Voorzitter: mevr. dr. E.M. van de Putte  Penningmeester: dhr. prof. dr. R.R. van Rijn  Secretaris: dhr. drs. W.A. Karst  Bestuurder: mevr. drs. M.J. Affourtit

RAAD VAN ADVIES  

Prof.dr. H.S.A. Heymans, emeritus hoogleraar Kindergeneeskunde AMC Dr. A.M.W. Laeven, Manager Bedrijfsvoering, Divisie Kinderen UMCU

BESTUURSVERGADERINGEN In de statuten van Stichting LECK is vastgelegd dat het bestuur minimaal 1 keer per kwartaal zal vergaderen (artikel 5.2). Tweemaal per jaar zal er vergaderd worden met de Raad van Advies (artikel 8.3). In de periode 12 december 2014 – 12 juni 2015 heeft het bestuur 5 maal vergaderd. Bij 3 van de 5 vergaderingen was een meerderheid van het bestuur aanwezig. Er werd drie keer vergaderd samen met de vaste adviseurs van Stichting LECK. Eenmaal werd er vergaderd met de Raad van Advies.

Stichting LECK


Pagina 6 van 36

3. FUNCTIE OP HET GEBIED VAN PATIËNTENZORG In hoofdstuk 5, 6 en 7 worden de adviezen en consulten die het LECK in het eerste half jaar verricht heeft geanalyseerd. Een advies bestaat uit een telefonisch overleg met een LECK-kinderarts. Daarin worden relevante gegevens uitgewisseld en vervolgens bevestigd per email. De kinderarts bespreekt het advies altijd met een forensisch arts gespecialiseerd in kinderen, en zo nodig met meerdere experts. Geanonimiseerde lichtfoto’s kunnen eveneens beoordeeld worden. Het advies wordt zsm telefonisch teruggekoppeld en in elk geval binnen 24 uur op schrift gesteld en zo nodig bijgesteld op basis van de wekelijkse toetsingsbijeenkomst. Voor een advies worden geen kosten in rekening gebracht, behalve wanneer een officiële herbeoordeling van radiologische beelden nodig is. De juridische status van een advies van het LECK is dat van een advies. Dat betekent dat de adviesvrager primair verantwoordelijk blijft voor zorg, al dan niet gebruik makend van het advies. De adviesgever is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het advies en de adviesvrager mag vertrouwen op de kwaliteit van het advies. Gelet op de organisatie van het LECK mag de adviesvrager een hoog niveau van expertise verwachten. Een consult zal plaatsvinden in één van de ziekenhuizen verbonden aan het LECK en wordt geregistreerd als een DBC/DOT en valt onder de dekking van de ziektekostenverzekering. Het LECK zal altijd streven naar regionale zorg als dat mogelijk is. Indien toch verwijzing naar één van de LECK locaties nodig is, wordt in overleg met de LECK-kinderarts besproken bij welk ziekenhuis het kind terecht kan. Alle casuïstiek wordt anoniem geregistreerd onder een casusnummer in de beschermde database Castor. Deze geanonimiseerde gegevens worden ook gebruikt voor de wekelijkse toetsingsbijeenkomst. Op www.leck.nu/ouders zijn informatiefolders voor ouders en oudere kinderen beschikbaar.

Stichting LECK


Pagina 7 van 36

4. ALGEMEEN OVERZICHT CASUÏSTIEK AANTAL CASUS In de periode 12 december 2014 tot 12 juni 2015 zijn er 120 casus door het LECK beoordeeld (deze 120 casus vormen de basis voor de analyses in dit halfjaarverslag). Het ging hierbij om:  53 adviezen (44%) en  67 consulten (56%) In totaal zijn er in de periode van 12 december 2014 tot half augustus 157 casus door het LECK beoordeeld. Deze 37 casus tussen juni en augustus worden niet meegenomen in het halfjaarverslag. Van deze 157 casus bestaat 49% uit adviezen (77 stuks) en 51% uit consulten (80 stuks).

ROUTE VAN BINNENKOMST Een casus kon volgens drie verschillende routes bij het LECK terecht komen (zie ook tabel 1):  De vraag of de verwijzing is primair aan het LECK gericht.  De vraag of verwijzing is primair aan een van de kinderartsen van de LECK locatie gericht en secundair bij het LECK ondergebracht door die kinderarts, i.o.m. de advies- en consultvrager. De kinderarts (LECK-arts) vond de expertise en de kwaliteit van het LECK bijdragend aan de casus.  LECK-arts heeft zonder overleg met de advies- of consultvrager de casus bij het LECK ondergebracht: dezelfde situatie als hierboven beschreven, alleen heeft de LECK-arts in dit geval geen overleg gepleegd met de advies- of consultvrager.

Tabel 1: route van binnenkomst casuïstiek (n = 120) Route van Advies Consult binnenkomst Primair LECK advies of 51 (96%) 10 (15%) consult Secundair LECK advies of consult Tertiair LECK advies of consult Totaal

Stichting LECK

Totaal 61 (51%)

2 (4%)

15 (22%)

17 (14%)

0 (0%)

42 (63%)

42 (35%)

53 (100%)

67 (100%)

120 (100%)


Pagina 8 van 36

DAG EN TIJDSTIP VAN BINNENKOMST Het merendeel van de casuïstiek kwam door de week binnen (111 casus, 93%). Slechts 9 casus werden in het weekend aangemeld. Door de week kwamen de meeste casus binnen op dinsdag (31 stuks, 26%) en donderdag (24 stuks, 20%). Op donderdagen kwamen er veel meer consulten binnen dan adviezen (20 consulten vs. 4 adviezen). Op vrijdagen werden juist meer adviezen aangemeld (11 adviezen vs. 3 consulten). Op andere dagen was deze verdeling minder opvallend. De meeste adviezen en consulten kwamen gedurende kantoortijden binnen (tabel 2). Tabel 2: tijdstip van binnenkomst casuïstiek (n = 120) Dagdeel Adviezen Overdag (8 tot 17 uur) 39 (74%) Avond (17 tot 23 uur) 13 (25%) Nacht (23 tot 8 uur) 1 (2%) Totaal 53 (100%)

Consulten 64 (96%) 3 (4%) 0 (0%) 67 (100%)

Totaal 103 (86%) 16 (13%) 1 (1%) 120 (100%)

Hieronder wordt in figuur 1 visueel in beeld gebracht in welke maand de adviezen en consulten binnenkwamen (NB: dec-14 en jun-15 zijn beide een halve maand). Figuur 1: aantal adviezen en consulten per maand (n = 120) 16 14 12

Aantal

10 Adviezen

8

Consulten

6 4 2

0 dec/14

Stichting LECK

jan/15

feb/15

mrt/15

apr/15

mei/15

jun/15


Pagina 9 van 36

TIJDSINVESTERING LECK-ARTSEN PER CASUS In het geval van een advies besteedden de kinderartsen van het LECK hier gemiddeld 3,4 uur aan (minimaal 1 uur, maximaal 8). In het geval van een consult waren de LECK-kinderartsen hier gemiddeld 6 uur mee bezig (minimaal 1 uur en 15 minuten, maximaal 48 uur). De forensisch artsen van het LECK besteedden gemiddeld 1 uur per casus, ongeacht of het om een advies of consult ging.

WEKELIJKSE BESPREKING Alle adviezen en consulten van het eerste half jaar werden besproken op de wekelijkse casuïstiekbespreking van het LECK. De tijd die besteed is aan deze wekelijkse bespreking is niet meegenomen in de berekening van de tijd die besteed werd aan adviezen of consulten.

Stichting LECK


Pagina 10 van 36

5. ANALYSE ADVIEZEN In het eerste half jaar werden er 53 adviezen gegeven door het LECK.

OVER DE ADVIESVRAGER De meeste adviezen werden gevraagd door kinderartsen (57%), gevolgd door vertrouwensartsen (17%, zie tabel 3). Adviezen kwamen vooral uit provincies waarin één van de LECK-ziekenhuizen gesitueerd is (Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland), en vanuit de provincie Noord-Brabant (tabel 4). Vanuit Limburg en Overijssel werd in het eerste half jaar geen advies gevraagd aan het LECK. Tabel 3: functie van de adviesvragers (n = 53) Functie Kinderarts Vertrouwensarts Huisarts Jeugdarts Medewerker jeugdzorg Overig Totaal

Frequentie 30 9 2 2 1 9 53

Percentage 57 % 17 % 4% 4% 2% 17 % 100 %

Overig: AIOS orthopedie, arts-assistent chirurgie, coördinator kindermishandelingsteam, kinderintensivist 2x, schoolmaatschappelijk werk, aandachtsfunctionaris kindermishandeling, uitvoerend medewerker Veilig Thuis, fellow kinderchirurgie

Tabel 4: geografische herkomst van de adviesvragers (n = 53) Provincie Zuid-Holland Noord-Brabant Noord-Holland Utrecht Groningen Flevoland Gelderland Zeeland Friesland Drenthe Overijssel Limburg Totaal

Stichting LECK

Frequentie 14 11 10 8 2 2 2 2 1 1 0 0 53


Percentage 26 % 21 % 19 % 15 % 4% 4% 4% 4% 2% 2% 0% 0% 100%

Pagina 11 van 36

OVER DE KINDEREN De meeste adviezen betroffen jongens (51%), bij 4 adviezen werd het geslacht van het kind niet bekend gemaakt (tabel 5). Tabel 5: geslacht van de kinderen bij een adviesvraag (n = 53) Geslacht Jongen Meisje Onbekend Totaal

Frequentie 27 22 4 53

Percentage 51 % 42 % 7% 100 %

De gemiddelde leeftijd van de kinderen waar advies over gevraagd werd was 3 jaar en 4 maanden. Het oudste kind waar advies over werd gevraagd was 20 jaar oud, het jongste kind was 4 dagen oud. VRAAGSTELLING VAN DE ADVIESVRAGER In tabel 6 wordt in categorieën weergegeven over welke zaken advies werd gevraagd. Tabel 6: indeling adviesvragen in categorieën (n = 53)* Categorie Advies t.a.v. letsel / huidafwijkingen / lichamelijke afwijkingen Advies t.a.v. radiologische afwijkingen zonder herbeoordeling door het LECK Advies t.a.v. radiologische afwijkingen inclusief herbeoordeling door het LECK Advies t.a.v. afwijkende uitslagen overig aanvullend onderzoek Advies t.a.v. gedragssignalen / symptomen / risicofactoren

Frequentie 34 16

Percentage 64 % 30 %

6

11 %

4

8%

5

9%

*Meerdere categorieën per casus mogelijk

Veruit de meest voorkomende vraag was of het geziene letsel past bij het beschreven traumamechanisme en of het letsel of de afwijking geduid kan worden. Daarnaast werden veel vragen gesteld over welk aanvullend onderzoek (m.n. in het kader van de work-up bij verdenking kindermishandeling) noodzakelijk is. De volgende vragen kwamen enkele keren voor: vragen over noodzaak van het doen van een melding bij Veilig Thuis, vragen rondom het doen van aangifte, vragen over hoe de follow-up vormgegeven moet worden en de algemene vragen hoe de casus in het geheel aangepakt moet worden en of er aanvullingen zijn in de differentiaal diagnose. Daarnaast waren er nog enkele losse vragen over wie ingeschakeld moet worden om forensisch-medisch onderzoek uit te voeren, of er foto’s gemaakt moeten worden van de letsels, of het mogelijk is om met

Stichting LECK


Pagina 12 van 36

een kind te praten in het kader van mogelijk seksueel misbruik en wie dit kan doen, hoe sporen veilig te stellen en of het LECK een second opinion kan verrichten bij een kind.

WAAROM WERD ER DOOR DE ADVIESVRAGERS AAN KINDERMISHANDELING GEDACHT Tabel 7 geeft de redenen weer waarom adviesvragers aan kindermishandeling dachten. De meest voorkomende reden om aan kindermishandeling te denken was de aanwezigheid van letsels en/of huidafwijkingen, vaak met een verhaal dat niet bij deze letsels en/of afwijkingen paste. Tabel 7: verdenking op kindermishandeling door adviesvrager (n = 53)* Reden Frequentie Aanwezigheid van letsels en/of huidafwijkingen 47 Afwijkingen bij aanvullend onderzoek 4 Lichamelijke symptomen 5 Slechte verzorging kind 2 Gedragssignalen bij het kind 1 Aanwezigheid van risicofactoren 7 Inconsistent verhaal 1 Letsel past niet bij het verhaal 20 Letsel past niet bij de leeftijd van het kind 1 Delay in presentatie 7 Eerdere (onverklaarde) letsels in de voorgeschiedenis 7 Inadequate interactie kind en verzorger 1 Kind vertelt spontaan zelf dat hij mishandeld wordt 1 Ander kind uit gezin vertelt over mishandeling 1 Verzorger vertelt over mishandeling 2 Overig 5

Percentage 89 % 8% 11 % 4% 2% 13 % 2% 38 % 2% 13 % 13 % 2% 2% 2% 4% 9%

* Meerdere redenen per casus mogelijk Overig: ongeduldige ouders, sterke verdenking op mishandeling bij ander kind uit gezin, tekenen die kunnen passen bij Pediatric Condition Falsification, onderbuikgevoel bij bijzondere gezinssituatie, buiten bewustzijn aangetroffen op feest met oudere mannen

Bij de 47 casus waarbij er sprake was van letsels en/of huidafwijkingen ging het meestal om hematomen en fracturen (zie tabel 8).

Stichting LECK


Pagina 13 van 36

Tabel 8: letsels en huidafwijkingen bij adviesvragen (n = 47)* Letsels en huidafwijkingen Erytheem† Zwelling† Hematoom† Erosie† Excoriatie† Brandwond† Fracturen anders dan schedelfractuur Schedelfractuur Retinabloedingen Hersenletsel‡ Genitaal letsel¥ Anaal letsel§ Overig

Frequentie 5 5 22 2 1 1 19 3 1 7 3 2 9

Percentage 11 % 11 % 47 % 4% 2% 2% 40 % 6% 2% 15 % 6% 4% 19 %

* Meerdere letsels en/of huidafwijkingen per casus mogelijk † Op plaatsen buiten de anogenitaalregio ‡ Subdurale-, subarachnoïdale-, intracerebrale, subgaleale bloedingen, verwijde perifere liquorruimten, tekenen van ischemie, contusiehaard ¥ Wondjes, hematomen, erytheem, mogelijke laceratie § Erytheem, petechieën Overig: bloeding in oogwit, onduidelijke metafysaire afwijking van humerus, radiuskopluxatie, vlekjes op nagels

Bij de 4 casus waarbij er sprake was van afwijkingen bij aanvullend onderzoek ging het meestal om afwijkingen bij radiologische beeldvorming die niet geduid konden worden (zie tabel 9). Tabel 9: afwijkingen aanvullend onderzoek bij adviesvragen (n = 4) Afwijking aanvullend onderzoek Frequentie Intoxicatie 1 Positieve SOA-diagnostiek 1 Afwijkingen bij radiologische beeldvorming die niet geduid 2 konden worden Totaal 4

Stichting LECK


Percentage 25 % 25 % 50 % 100%

Pagina 14 van 36

AAN WELK SOORT KINDERMISHANDELING DENKT DE ADVIESVRAGER In tabel 10 kan gevonden worden aan welk soort kindermishandeling de adviesvrager dacht. In de meeste gevallen werd er gedacht aan lichamelijke mishandeling en aan seksueel misbruik. Tabel 10: welk soort kindermishandeling vermoedt de adviesvrager (n = 53)* Vorm Frequentie Lichamelijke mishandeling 46 Lichamelijke verwaarlozing 3 Seksueel misbruik 8 Pediatric Condition Falcification 1 Emotionele mishandeling 0 Emotionele verwaarlozing 0 Huiselijk geweld 1

Percentage 87 % 6% 15 % 2% 0% 0% 2%

* Meerdere vormen per casus mogelijk

BETROKKENHEID VEILIG THUIS VOORAFGAAND AAN ADVIES Tabel 11 geeft een overzicht of er over het probleem waarover contact werd opgenomen met het LECK al voorafgaand overleg was geweest met Veilig Thuis. Tabel 11: contact Veilig Thuis voorafgaand aan LECK advies (n = 53) Contact Frequentie Nee 29 Ja, advies gevraagd 3 Ja, melding gedaan 8 De adviesvrager werkt zelf bij Veilig Thuis 10 Onbekend 3 Totaal 53

Percentage 55 % 6% 15 % 19 % 6% 100%

INGEZETTE EXPERTISE BIJ ADVIEZEN Tabel 12 laat zien welke expertise ingezet werd door het LECK bij de adviezen. Alle adviezen werden aangenomen en behandeld door een kinderarts. Bij 85% van de adviezen werd direct met een forensisch arts van het NFI overlegd. Alle adviezen werden besproken op de wekelijkse casuïstiekbespreking van het LECK waar altijd forensisch artsen bij aanwezig waren. Kinderradiologie werd bij 36% van de adviezen betrokken. Daarnaast werden soms andere specialisten geconsulteerd, met name kinderdermatologie en kinderoogheelkunde.

Stichting LECK


Pagina 15 van 36

Tabel 12: ingezette expertise bij adviezen (n = 53)* Vorm van expertise Kindergeneeskunde Forensische geneeskunde Kinderradiologie Kinderdermatologie Kinderoogheelkunde Kinderchirurgie Kinderhematologie Kinderimmunologie Kinder-MDL-arts Apotheker Maatschappelijk werk

Frequentie 53 45 19 5 3 1 1 1 1 1 1

Percentage 100 % 85 % 36 % 9% 6% 2% 2% 2% 2% 2% 2%

* Meerdere vormen van expertise per casus mogelijk

OFFICIËLE HERBEOORDELING RADIOLOGIE BIJ ADVIEZEN Zoals beschreven in tabel 6 werd er 6 keer door de adviesvrager expliciet gevraagd om een herbeoordeling van radiologische beelden door de kinderradiologen van het LECK. In 11 gevallen werd door het LECK geadviseerd om de beschikbare radiologische beelden te laten herbeoordelen. Bij in ieder geval 8 adviezen (15%) werd er door één van de kinderradiologen verbonden aan het LECK een officiële herbeoordeling van radiologische beelden gegeven (exacte cijfers niet bekend i.v.m. anonimiteit patiënt).

TELEDIAGNOSTIEK BIJ ADVIEZEN Bij 31 adviezen (58%) beoordeelde het LECK foto’s of radiologisch onderzoek van de letsels of afwijkingen die door de adviesvrager werden opgestuurd.

SIGNALERING AANVULLENDE TEKENEN VAN KINDERMISHANDELING BIJ ADVIEZEN Bij 4 van de 53 adviezen (8%) signaleerde het LECK letsels die mogelijk bij kindermishandeling zouden kunnen passen en die door de adviesvrager nog niet gevonden waren. Twee keer werd er een hematoom verdacht voor kindermishandeling op de foto’s gezien, en bij herbeoordeling van de radiologische beelden door de kinderradioloog van het LECK werd bij één kind een extra fractuur en bij een ander subarachnoïdaal bloed gevonden.

Stichting LECK


Pagina 16 van 36

WAAROVER WERD ADVIES GEGEVEN DOOR HET LECK In tabel 13 kan gevonden worden over welke zaken het LECK advies heeft gegeven. Wanneer er beschreven staat dat er advies werd gegeven t.a.v. bijvoorbeeld de skeletstatus dan betekent dit niet dat er elke keer geadviseerd werd dat deze gemaakt moest worden. Het kon ook zo zijn dat de adviesvrager wilde weten of het noodzakelijk was dat deze gemaakt werd en dat het LECK adviseerde dat het niet noodzakelijk was. Tabel 13: gegeven adviezen in categorieën (n = 53)* Advies t.a.v. Medische zorg Anamnese Lichamelijk onderzoek Fundoscopie Laboratoriumonderzoek Microbiologisch onderzoek Skeletstatus Beeldvormend onderzoek anders dan skeletstatus Psychologisch onderzoek Onderzoek naar voorwerpen verband houdend met het letsel Forensisch-medisch onderzoek Verkrijgen van forensisch-medische expertise Verkrijgen van subspecialistische expertise Inwinnen van informatie bij betrokken zorgprofessionals Verwijzing voor consult naar het LECK Herbeoordeling radiologie door het LECK Laten beoordelen van het dossier Advies vragen bij Veilig Thuis Melding doen bij Veilig Thuis Maken van lichtfoto’s Verslaglegging Letselbeschrijving maken Juridische zaken / doen van aangifte Follow-up Overig Alleen letselduiding gegeven zonder adviezen omdat alle relevante acties al in gang gezet waren

Frequentie 5 16 15 6 9 4 15 13 5 3 3 4 6 1 1 11 1 20 4 14 19 21 4 12 9 4

Percentage 9% 30 % 28 % 11 % 17 % 8% 28 % 25 % 9% 6% 6% 8% 11 % 2% 2% 21 % 2% 38 % 8% 26 % 36 % 40 % 8% 23 % 17 % 8%

* Per advies konden over meerdere zaken advies gegeven worden Overig: huidbiopt (2x), EEG, ECG/antistoffen moeder, informatie delen met betrokkenen, maken veiligheidsplan, ouderlijk gezag evalueren (2x), schedelcurve reconstrueren

Bij 11 adviezen (21%) werd het advies ondersteund met verwijzingen naar medisch-wetenschappelijke literatuur.

Stichting LECK


Pagina 17 van 36

VERDENKING OP KINDERMISHANDELING NA BEOORDELING VAN ADVIEZEN DOOR HET LECK Hieronder wordt in tabel 14 weergegeven in welke mate het LECK op basis van de aangeleverde informatie concludeerde dat er bij de casus sprake was van kindermishandeling. Bij 2 van de adviezen stelde het LECK de diagnose lichen sclerosus (een huidaandoening) of hyposfagma (een veelvoorkomende accidentele bloeding onder het slijmvlies van het oog) waardoor kindermishandeling kon worden uitgesloten als oorzaak van de afwijkingen. Bij 3 casus werd er door het LECK gedacht dat er vrijwel zeker sprake was van kindermishandeling. Het betrof een casus van een kind uit een gezin dat al bekend was bij Veilig Thuis i.v.m. kindermishandeling en dat nu zeer ernstige letsels had. Verder betrof het een ouder die toegaf het kind geslagen te hebben, en een casus waarbij meerdere kinderen uit het gezin hadden toegegeven dat er huiselijk geweld binnen het gezin speelde. Bij 19% van de casus kon het LECK nog niet inschatten of er sprake was van kindermishandeling omdat er nog onvoldoende gegevens bekend waren. Tabel 14: mogelijkheid van kindermishandeling (n = 53 adviezen) Waarschijnlijkheid kindermishandeling Er is vrijwel zeker sprake van kindermishandeling† Waarschijnlijk‡ Mogelijk¥ Onwaarschijnlijk§ Er is vrijwel zeker geen sprake van kindermishandeling ∞ Nog onduidelijk, er zijn acties geadviseerd om meer duidelijkheid te krijgen Totaal

Frequentie 3 8 17 12 2 11

Percentage 6% 15 % 32 % 23 % 4% 21 %

53

100 %

† Bijvoorbeeld wanneer een ouder toe heeft gegeven het kind mishandeld te hebben ‡ Bijvoorbeeld hersenletsel met daarbij subdurale hematomen, retinabloedingen en ribfracturen ¥ Bijvoorbeeld lineaire pariëtale schedelfractuur zonder hersenletsel zonder gemelde toedracht § Bijvoorbeeld een type fractuur die vaan in het kader van accidenteel letsel gezien wordt met een passende verklaring ∞ Bijvoorbeeld wanneer alle afwijkingen verklaard kunnen worden door een ziekte

In 28 gevallen dacht het LECK dat er mogelijk tot vrijwel zeker sprake was van kindermishandeling. Er werd daarbij met name aan lichamelijke mishandeling gedacht (tabel 15). Tabel 15: vorm kindermishandeling bij mogelijk tot zeker sprake van kindermishandeling (n = 28 adviezen)* Vorm Frequentie Percentage Lichamelijke mishandeling 24 86 % Lichamelijke verwaarlozing 3 11 % Seksueel misbruik 3 11 % Pediatric Condition Falcification 0 0% Emotionele mishandeling 0 0% Emotionele verwaarlozing 0 0% Huiselijk geweld 1 4% * Meerdere vormen per casus mogelijk

Stichting LECK


Pagina 18 van 36

In 12 gevallen concludeerde het LECK dat het onwaarschijnlijk was dat er sprake was van kindermishandeling. Hieronder wordt in tabel 16 weergegeven wat de aard van het letsel of klacht was. Tabel 16: oorzaak letsel indien onwaarschijnlijk dat het kindermishandeling betreft (n = 12 adviezen) Oorzaak letsel / afwijkingen Frequentie Percentage Accidentele oorzaak 6 50 % Ziekte of aandoening (inclusief geboorte) 5 42 % Nog geen classificatie van accidentele oorzaak, of ziekte of 1 8% aandoening mogelijk Totaal 12 100 %

Stichting LECK


Pagina 19 van 36

6. ANALYSE CONSULTEN In het eerste half jaar werden er 67 consulten door het LECK verricht.

ROUTE VAN BINNENKOMST CONSULTEN De meeste consulten werden aangemeld via gebruikelijke ziekenhuisroutes. De LECK-kinderartsen besloten bij 57 consulten zelf om de casus bij het LECK onder te brengen omdat naar hun inschatting de expertise van zowel kindergeneeskunde als forensische geneeskunde noodzakelijk was. Bij 42 casus was het redelijkerwijs niet haalbaar om dit met de consultvrager te overleggen (bijvoorbeeld in het geval van een schriftelijke verwijzing; tertiair LECK consult). Bij 15 consulten kon de LECK-kinderarts wel met de consultvrager overleggen dat de casus bij het LECK ondergebracht zou worden (secundair LECK consult; zie ook de paragraaf ‘Route van binnenkomst’ in hoofdstuk 3). Bij 10 consulten werd primair gevraagd of het kind bij het LECK beoordeeld kon worden.

VORM VAN HET CONSULT Van de consulten werd 84% (56 consulten) poliklinisch verricht. In 9 gevallen was er sprake van een klinische opname. In 2 gevallen was er sprake van zowel een klinische opname als een poliklinisch traject. Een kind kwam gemiddeld 1,5 keer op de polikliniek (maximaal 4x). De gemiddelde opnameduur was 13 dagen, met een minimum van 1 dag en een maximum van 28 dagen.

OVER DE CONSULTVRAGER Van de 25 consulten die expliciet bij het LECK werden neergelegd of waarover overlegd was met de consultvrager dat de casus door het LECK beoordeeld zou worden werden de meeste aangevraagd door vertrouwensartsen (36%), gevolgd door kinderartsen (28%, tabel 17). Consultvragers kwamen vooral uit provincies waarin één van de LECK-ziekenhuizen gesitueerd is (Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland). Vanuit de helft van de provincies werd in het eerste jaar nog geen consult aangevraagd (tabel 18). Tabel 17: functie van de consultvragers (n = 25) Functie Vertrouwensarts Kinderarts Medewerker jeugdzorg Huisarts Overig Onbekend Totaal

Frequentie 9 7 2 1 3 3 25

Percentage 36 % 28 % 8% 4% 12 % 12 % 100 %

Overig: anesthesioloog, arts-assistent dermatologie, arts n.n.o.

Stichting LECK


Pagina 20 van 36

Tabel 18: geografische herkomst van de consultvragers (n = 25) Provincie Frequentie Noord-Holland 7 Utrecht 7 Zuid-Holland 3 Gelderland 2 Drenthe 1 Zeeland 1 Groningen 0 Friesland 0 Overijssel 0 Flevoland 0 Noord-Brabant 0 Limburg 0 Onbekend 4 Totaal 25

Percentage 28 % 28 % 12 % 8% 4% 4% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 16 % 100%

OVER DE KINDEREN Er kwamen evenveel jongens als meisjes langs voor een consult bij het LECK (tabel 19). Tabel 19: geslacht van de kinderen bij een consult (n = 67) Geslacht Jongen Meisje Totaal

Frequentie 33 34 67

Percentage 49 % 51 % 100 %

De gemiddelde leeftijd van de kinderen die langs kwamen voor een consult was 6 jaar en 8 maanden. Het oudste kind dat langs kwam voor een consult was 14 jaar en 9 maanden oud, het jongste kind was 14 dagen oud. Bij 21% van de gezinnen was reeds eerder een maatregel van kracht geweest (tabel 20). Het betrof meestal een uithuisplaatsing (tabel 21). Tabel 20: zijn er reeds maatregelen van kracht geweest bij de gezinnen die voor consult kwamen (n = 67) Maatregel Frequentie Percentage Ja 14 21 % Nee 45 67 % Onbekend 8 12 % Totaal 67 100 %

Stichting LECK


Pagina 21 van 36

Tabel 21: zijn er reeds maatregelen van kracht geweest in de gezinnen die voor consult kwamen (n = 14)* Vorm maatregel Frequentie Percentage Veiligheidsplan 1 7% Voorlopige ondertoezichtstelling 4 29 % Ondertoezichtstelling 5 36 % Uithuisplaatsing 10 71 % * Meerdere maatregelen per casus mogelijk

VRAAGSTELLING VAN DE CONSULTVRAGER In tabel 22 wordt in categorieën weergegeven wat de reden was van het consult. Tabel 22: indeling reden consult in categorieën (n = 67)* Categorie Beoordeling i.v.m. letsel / huidafwijkingen / lichamelijke afwijkingen Beoordeling i.v.m. radiologische afwijkingen Beoordeling i.v.m. afwijkende uitslagen overig aanvullend onderzoek Beoordeling i.v.m. gedragssignalen / symptomen / risicofactoren

Frequentie

Percentage

34

51 %

6

9%

3

5%

38

57 %

*Meerdere categorieën per casus mogelijk

Veruit de meest voorkomende vraag was of het kind beoordeeld kon worden i.v.m. een verdenking op seksueel misbruik. Daarnaast waren er veel verzoeken tot duiding van letsels en/of afwijkingen. Tevens waren er veel algemene verzoeken om een top-teen onderzoek te verrichten bij het kind om eventuele aanwijzingen voor lichamelijke mishandeling op te sporen. Een aantal keer werd het kind verwezen i.v.m. een verzoek tot aanvullend onderzoek dat in de eigen instelling niet verricht kon worden. Tweemaal werd er verzocht tot een herbeoordeling van radiologie door een in kindermishandeling gespecialiseerd radioloog. Bij twee consulten werd expliciet een second opinion gevraagd.

WAAROM WERD ER DOOR DE CONSULTVRAGERS AAN KINDERMISHANDELING GEDACHT Tabel 23 geeft de redenen weer waarom adviesvragers aan kindermishandeling dachten. De meest voorkomende reden om aan kindermishandeling te denken was de aanwezigheid van letsels en/of huidafwijkingen, of gedragssignalen bij het kind. Bij de 25 casus waarbij er sprake was van letsels en/of huidafwijkingen ging het meestal om hematomen en hersenletsel (zie tabel 24).

Stichting LECK


Pagina 22 van 36

Tabel 23: verdenking op kindermishandeling door consultvrager (n = 67)* Reden Frequentie Aanwezigheid van letsels en/of huidafwijkingen 25 Afwijkingen bij aanvullend onderzoek 2 Lichamelijke symptomen 14 Slechte verzorging kind 1 Gedragssignalen bij het kind 24 Aanwezigheid van risicofactoren 13 Inconsistent verhaal 2 Letsel past niet bij het verhaal 9 Letsel past niet bij de leeftijd van het kind 1 Delay in presentatie 1 Eerdere (onverklaarde) letsels in de voorgeschiedenis 6 Inadequate interactie kind en verzorger 3 Kind vertelt spontaan zelf dat hij mishandeld wordt 16 Ander kind uit gezin vertelt over mishandeling 7 Verzorger vertelt over mishandeling 4 Verdenking op kindermishandeling bij ander kind uit gezin 6 Kind doet uitspraken mogelijk passend bij seksueel misbruik 3 Overig 5

Percentage 37 % 3% 21 % 2% 36 % 19 % 3% 13 % 2% 2% 9% 5% 24 % 10 % 6% 9% 5% 7%

* Meerdere redenen per casus mogelijk Overig: in verleden verdenking op kindermishandeling (2x), moeder heeft film gezien waarop kind bloot is, reanimatie e.c.i., tekeningenonderzoek

Tabel 24: letsels en huidafwijkingen bij consultvragen (n = 25)* Letsels en huidafwijkingen Erytheem† Hematoom† Erosie† Excoriatie† Snijwond Brandwond† Fracturen anders dan schedelfractuur Retinabloedingen Hersenletsel‡ Genitaal letsel¥ Anaal letsel§ Overig

Frequentie 2 12 2 1 1 1 3 1 6 3 1 1

Percentage 3% 18 % 3% 2% 2% 2% 5% 2% 9% 5% 2% 2%

* Meerdere letsels en/of huidafwijkingen per casus mogelijk † Op plaatsen buiten de anogenitaalregio ‡ o.a. subdurale bloedingen en subdurale hygromen ¥ Roodheid en zwelling penis, papilleuze afwijking penis, vulvaire zwelling § Anale ulcera Overig: blaren in mond

Stichting LECK


Pagina 23 van 36

AAN WELK SOORT KINDERMISHANDELING DENKT DE CONSULTVRAGER In tabel 25 kan gevonden worden aan welk soort kindermishandeling de consultvrager dacht. In de meeste gevallen werd er gedacht aan lichamelijke mishandeling en aan seksueel misbruik. Tabel 25: welk soort kindermishandeling vermoedt de consultvrager (n = 67)* Vorm Frequentie Lichamelijke mishandeling 35 Lichamelijke verwaarlozing 3 Seksueel misbruik 34 Pediatric Condition Falcification 1 Emotionele mishandeling 5 Emotionele verwaarlozing 3 Huiselijk geweld 3

Percentage 52 % 5% 51 % 2% 8% 5% 5%

* Meerdere vormen per casus mogelijk

BETROKKENHEID VEILIG THUIS VOORAFGAAND AAN CONSULT Tabel 26 geeft een overzicht of er over het probleem waarover contact werd opgenomen met het LECK al voorafgaand overleg was geweest met Veilig Thuis. Tabel 26: contact Veilig Thuis voorafgaand aan LECK consult (n = 67) Contact Frequentie Nee 34 Ja, advies gevraagd 4 Ja, melding gedaan 21 De consultvrager werkt zelf bij Veilig Thuis 7 Onbekend 1 Totaal 67

Percentage 51 % 6% 31 % 10 % 2% 100%

OVERIG VERRICHT BELEID VOORAFGAAND AAN CONSULT In tabel 27 wordt een overzicht gegeven van het beleid dat de consultvrager reeds verricht had voor de casus bij het LECK terecht kwam. Tabel 27: overig verricht beleid door de consultvrager (n = 67)* Beleid Medische zorg gegeven Verkrijgen van (sub)specialistische expertise Inwinnen van forensisch-medische expertise elders Laten verrichten van forensisch-medisch onderzoek elders Overleg met (zorg)professionals betrokken bij het kind Aangifte gedaan Psychologisch onderzoek

Frequentie 21 4 3 2 7 4 3

Percentage 31 % 6% 5% 3% 10 % 6% 4%

* Meerdere vormen beleid per casus mogelijk

Stichting LECK


Pagina 24 van 36

INGEZETTE EXPERTISE BIJ CONSULTEN Tabel 28 laat zien welke expertise ingezet werd door het LECK bij de consulten. Alle consulten werden aangenomen en behandeld door een kinderarts. Bij 66% van de consulten werd direct met een forensisch arts van het NFI overlegd. Alle consulten werden besproken op de wekelijkse casuïstiekbespreking van het LECK waar altijd forensisch artsen bij aanwezig waren. Daarnaast werden veel andere specialisten geconsulteerd, met name de orthopedagoog specialist kindermishandeling, maatschappelijk werk en kinderradiologie. In totaal werden 20 verschillende experts geraadpleegd voor deze 67 consulten. Tabel 28: ingezette expertise bij consulten (n = 67)* Vorm van expertise Kindergeneeskunde Forensische geneeskunde Orthopedagoog specialist kindermishandeling Maatschappelijk werk Kinderradiologie Psychotraumacentrum Kinderoogheelkunde Kinderdermatologie Kinderneurologie GZ-psycholoog Kinderhematologie Kinderuroloog Kinder-MDL-arts Kinderpathologie Kinderneurochirurgie Microbiologie Kinderimmunologie Kinderinfectiologie Kinderarts metabole ziekten Kinderreumatoloog

Frequentie 67 44 23 16 13 9 8 7 5 5 4 3 2 1 1 1 1 1 1 1

Percentage 100% 66 % 34 % 24 % 19 % 13 % 12 % 10 % 8% 8% 6% 4% 3% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 2%

* Meerdere vormen van expertise per casus mogelijk

BEOORDELING RADIOLOGIE BIJ CONSULTEN Bij 17 consulten (25%) werden er radiologische beelden gemaakt en/of herbeoordeeld.

VERRICHTE WERKZAAMHEDEN DOOR HET LECK BIJ CONSULTEN Tabel 29 laat zien welke onderzoeken door het LECK verricht zijn bij de consulten. In alle gevallen werd lichamelijk onderzoek verricht. Hiernaast werd het meest gebruik gemaakt van beeldvormend onderzoek, een gesprek met een orthopedagoog kindermishandeling, laboratoriumonderzoek en overleg met (zorg)professionals betrokken bij het kind.

Stichting LECK


Pagina 25 van 36

Tabel 29: verrichte onderzoeken bij consulten (n = 67)* Onderzoek Lichamelijk onderzoek Laboratoriumonderzoek Microbiologisch onderzoek Pathologisch onderzoek van letsel Beeldvormend onderzoek Forensisch-medisch onderzoek† Onderzoek naar voorwerpen verband houdend met letsel‡ Psychologisch onderzoek Gesprek orthopedagoog kindermishandeling Overleg gepleegd met andere (zorg)professionals betrokken bij het kind Beoordeling van dossiers van elders

Frequentie 67 22 17 1 23 13 3 7 23 22

Percentage 100 % 33 % 25 % 2% 34 % 19 % 5% 10 % 34 % 33 %

4

6%

* Meerdere onderzoeken per casus mogelijk † O.a. sporenonderzoek ‡ Bijv. wanneer verteld werd door ouders dat het letsel ontstaan was door een voorwerp dan werd dit voorwerp bekeken

Tabel 30 laat zien welke acties het LECK heeft ondernomen bij de consulten. Bij 59% werd enige vorm van overleg met Veilig Thuis gepleegd of geadviseerd aan de consultvrager. Bij 24% van de consulten werd medische zorg gegeven. Er werd in 25% van de consulten verwezen naar enige vorm van psychische hulpverlening. Tabel 30: ondernomen acties bij consulten (n = 67)* Actie Medische zorg gegeven Advies gevraagd aan Veilig Thuis Melding gedaan bij Veilig Thuis Casus besproken in Veilig Thuis overleg ziekenhuis Advies aan consultvrager om advies te vragen bij Veilig Thuis Verwezen naar psycholoog Advies gegeven om te verwijzen naar psycholoog Verwezen naar psychiatrie Advies gegeven om te verwijzen naar psychiatrie Verwezen voor traumabehandeling Advies gegeven om te verwijzen voor traumabehandeling Verwezen naar psychotraumacentrum Verwezen naar Infant Mental Health Verwijzing naar De Waag Advies gegeven t.a.v. aanvullende diagnostiek Advies gegeven om andere kinderen uit gezin te spreken Geen aanvullende acties, beleid liep al via andere route

Stichting LECK

Frequentie 16 8 4 27 1 2 1 2 1 3 2 4 1 1 2 1 4


Percentage 24 % 12 % 6% 40 % 1% 3% 1% 3% 1% 4% 3% 6% 1% 1% 3% 1% 6%

Pagina 26 van 36

* Meerdere onderzoeken per casus mogelijk

SIGNALERING AANVULLENDE TEKENEN VAN KINDERMISHANDELING BIJ CONSULTEN Bij 35 van de 67 consulten (52%) signaleerde het LECK aanvullende tekenen van kindermishandeling die mogelijk bij kindermishandeling zouden kunnen passen en die door de consultvrager nog niet gevonden waren (tabel 31). Tabel 32 laat zien welke nieuwe letsels ontdekt werden: er werden met name hematomen en fracturen ontdekt. Tabel 31: signalering aanvullende tekenen van kindermishandeling bij consulten (n = 67)* Aanvullend tekenen van kindermishandeling Frequentie Percentage Letsels 13 19 % Afwijkingen bij aanvullend onderzoek 2 3% Lichamelijke symptomen 1 2% Risicofactoren 10 15 % Gedragssignalen 4 6% Overig† 13 19 % Geen nieuwe tekenen van kindermishandeling ontdekt 32 48 % * Meerdere tekenen per casus mogelijk † o.a. uitingen kind over mishandeling

Tabel 32: signalering nieuwe letsels bij consulten (n = 13)* Letsel Hematomen Littekens Excoriaties (oppervlakkig huiddefect zoals een schaafwond of krabletsel) Huidafwijkingen n.n.o. Retinabloedingen Fracturen anders dan schedelfractuur Genitaal letsel Anaal letsel

Frequentie 4 1 1

Percentage 31 % 8% 8%

2 1 4 1 1

15 % 8% 31 % 8% 8%

* Meerdere letsels per casus mogelijk

VERDENKING OP KINDERMISHANDELING NA BEOORDELING VAN CONSULTEN DOOR HET LECK Hieronder wordt in tabel 33 weergegeven in welke mate het LECK concludeerde dat er bij de casus sprake was van kindermishandeling. Bij 3 van de consulten stelde het LECK de diagnose rijgedrag bij autisme, ulcererende ziekte of letsels bij normaal speelgedrag, waardoor kindermishandeling kon worden uitgesloten als oorzaak van de afwijkingen.

Stichting LECK


Pagina 27 van 36

Tabel 33: mogelijkheid van kindermishandeling bij consulten (n = 67) Waarschijnlijkheid kindermishandeling Frequentie Er is vrijwel zeker sprake van kindermishandeling† 6 Waarschijnlijk‡ 28 Mogelijk¥ 18 Onwaarschijnlijk§ 12 Er is vrijwel zeker geen sprake van kindermishandeling ∞ 3 Totaal 67

Percentage 9% 42 % 27 % 18 % 4% 100 %

† Bijvoorbeeld wanneer een ouder toe heeft gegeven het kind mishandeld te hebben ‡ Bijvoorbeeld hersenletsel met daarbij subdurale hematomen, retinabloedingen en ribfracturen ¥ Bijvoorbeeld lineaire pariëtale schedelfractuur zonder hersenletsel zonder gemelde toedracht § Bijvoorbeeld een type fractuur die vaan in het kader van accidenteel letsel gezien wordt met een passende verklaring ∞ Bijvoorbeeld wanneer alle afwijkingen verklaard kunnen worden door een ziekte

In 52 gevallen (78%) dacht het LECK dat er mogelijk tot vrijwel zeker sprake was van kindermishandeling. Er werd daarbij met name aan lichamelijke mishandeling gedacht (tabel 34). Tabel 34: vorm kindermishandeling bij mogelijk tot zeker sprake van kindermishandeling bij consulten (n = 52)* Vorm Frequentie Percentage Lichamelijke mishandeling 29 57 % Lichamelijke verwaarlozing 9 17 % Seksueel misbruik 21 40 % Pediatric Condition Falcification 1 2% Emotionele mishandeling 11 21 % Emotionele verwaarlozing 14 27 % Huiselijk geweld 6 12 % * Meerdere vormen per casus mogelijk

Bij 12 consulten concludeerde het LECK dat het onwaarschijnlijk was dat er sprake was van kindermishandeling. Hieronder wordt in tabel 35 weergegeven wat de aard van het letsel of klacht was. Tabel 35: oorzaak letsel indien onwaarschijnlijk dat het kindermishandeling betreft consulten (n = 12) Oorzaak letsel / afwijkingen Frequentie Percentage Accidentele oorzaak 6 50 % Ziekte of aandoening (inclusief geboorte) 2 17 % Normale variatie 1 8% Er is geen sprake van letsels 3 25 % Totaal 12 100 %

Stichting LECK


Pagina 28 van 36

GETROFFEN VEILIGHEIDSMAATREGELEN NA BEOORDELING VAN CONSULTEN DOOR LECK Hieronder wordt in tabel 36 weergegeven welke veiligheidsmaatregelen getroffen werden nadat het consult door het LECK beoordeeld werd. Bij 27% werd een veiligheidsmaatregel getroffen, meestal werd er een veiligheidsplan opgesteld. Bij ruim een derde van de consulten was het onbekend of er een veiligheidsmaatregel was getroffen. Tabel 36: getroffen veiligheidsmaatregelen na beoordeling van consulten (n = 67)* Veiligheidsmaatregel Frequentie Geen 24 Veiligheidsplan 11 Voorlopige ondertoezichtstelling 1 Ondertoezichtstelling 2 Uithuisplaatsing 6 Onbekend 25

Percentage 36 % 16 % 2% 3% 9% 37 %

* Meerdere veiligheidsmaatregelen per casus mogelijk

Stichting LECK


Pagina 29 van 36

7. FUNCTIE OP HET GEBIED VAN ONDERWIJS Hieronder wordt uiteen gezet welke activiteiten in het eerste half jaar in het kader van de functie van het LECK op het gebied van onderwijs georganiseerd zijn, en wat het bestuur in het kader van deze functie voor ogen heeft voor de toekomst.

OPENINGSCONGRES Op 12 december 2014 organiseerde het LECK een openingscongres in de Leeuwenberghkerk te Utrecht met als thema “Geïntegreerde aanpak kindermishandeling vanuit een forensisch en medisch perspectief”. Tijdens het congres werden 10 plenaire presentaties gegeven. Het congres trok 200 deelnemers aan, zij beoordeelden het congres positief: voor de keuze van de sprekers werd een gemiddeld cijfer van 8.5 gegeven, voor de inhoud van de presentaties een 8.3. De presentaties werden achteraf op www.leck.nu/congres geplaatst zodat zij toegankelijk zijn voor een breder publiek.

SCHOLINGSDAGEN Stichting LECK organiseerde tot nu toe 3 scholingsdagen voor de kinderartsen en forensisch artsen van het LECK. Bij de tweede scholingsdag waren enkele externe artsen aanwezig. De derde scholingsdag werd gegeven in bijzijn van 33 vertrouwensartsen. Vast onderdeel van de scholingsdagen is de wekelijkse casuïstiekbespreking van het LECK waarin alle adviezen en consulten van de afgelopen week anoniem besproken worden. Verder werd er aandacht besteed aan de werkwijze van het LECK en werden er algemene presentaties gegeven over kindermishandeling.

CURSUSSEN EN OPLEIDINGEN Het LECK participeerde aan de ontwikkeling van de WOKFA, een tweedaagse cursus voor forensisch artsen op het gebied van kindermishandeling die in opdracht van het Ministerie van V&J ontwikkeld is. Het LECK heeft onderwijsmateriaal ontwikkeld en vele LECK-artsen traden op als instructeur. Het LECK heeft op verzoek onderwijs over kindermishandeling verzorgd voor een privékliniek.

TOEKOMST Op 17 december 2015 zal het LECK wederom een congres organiseren. Daarnaast zijn de scholingsdagen inmiddels opengesteld voor zorgprofessionals. In 2015 worden nog 2 scholingsdagen georganiseerd. Via www.leck.nu/scholingsdagen-leck kunnen zorgprofessionals de data vinden en zich aanmelden. Er wordt binnenkort wederom onderwijs verzorgd op verzoek van een privékliniek. Tevens zullen enkele studenten in augustus en september 2015 stage lopen bij het LECK.

Stichting LECK


Pagina 30 van 36

8. FUNCTIE OP HET GEBIED VAN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Vele leden van het LECK participeren in richtlijnontwikkeling op het gebied van kindermishandeling. In 2015 zullen twee richtlijnen gereed zijn: ‘blauwe plekken’ en ‘signalering kindermishandeling in de spoedeisende medische zorg’. Begin 2016 zal de derde richtlijn ‘aanpak vermoeden seksueel misbruik’ gereed zijn. In deze richtlijnen zal specifiek de rol van forensisch medische expertise bij kinderen belicht worden. In het eerste half jaar zijn verkennende gesprekken geweest met een internationale onderzoeksgroep (Bristol/Cardiff) rond ‘signaleringsinstrumenten kindermishandeling’ en rond een gemeenschappelijke Europese aanvraag. Deze samenwerking wordt gecontinueerd. Leden van het LECK participeren in de Helfer Society, en hebben daarmee directe toegang tot een internationaal netwerk van medische experts die onder andere met elkaar geanonimiseerde casuïstiek uitwisselen waarin duiding van letsel centraal staat. Als het LECK op de wekelijkse toetsingsbijeenkomst onvoldoende tot een conclusie kan komen, wordt de Helfer Society geraadpleegd en wordt de mening van internationale experts anoniem meegenomen in het uiteindelijke advies.

Stichting LECK


Pagina 31 van 36

9. PUBLIC RELATIONS Het LECK heeft het eerste half jaar op onderstaande manieren gewerkt aan bekendmaking van het LECK.

LANDELIJKE NIEUWSBRONNEN Op 9 december 2014 is er een officieel persbericht verstuurd over de opening van het LECK. Rondom de opening van het LECK zijn er berichten verschenen over het LECK in Parool, de Volkskrant en Trouw. Tevens werden enkele kinderartsen van het LECK geïnterviewd voor radioberichten bij BNR Nieuwsradio, NPO 1 en de EO.

WEBSITE Het LECK heeft gedurende het eerste half jaar verbeteringen aangebracht aan de website. Met name is er aan gewerkt om voor zorgprofessionals duidelijker te maken wat het LECK voor hen kan betekenen. Zie www.leck.nu.

NIEUWSBRIEF Op 12 maart 2015 is de eerste nieuwsbrief vanuit het LECK verstuurd naar 340 abonnees. Men kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief via www.leck.nu/nieuws.

TWITTER Stichting LECK is actief op Twitter (@hetLECK) en heeft daar inmiddels 365 volgers.

TOEKOMST In het komende half jaar zal het LECK zichzelf onder de aandacht brengen bij zorgprofessionals d.m.v. een artikel in Medisch Contact en zal het congres via diverse websites gepromoot worden. Het is het streven om elke 3 maanden een nieuwsbrief uit te sturen en het LECK zal op Twitter actief blijven. Elke LECK-locatie organiseert tevens in de eigen regio onderwijs voor zorgprofessionals over kindermishandeling waarbij het LECK genoemd wordt.

Stichting LECK


Pagina 32 van 36

10.TEVREDENHEIDSMETING Het LECK verstuurt enquêtes naar advies- en consultvragers om te onderzoeken of men tevreden is met de dienstverlening van het LECK en of zorgprofessionals vinden dat het LECK toegevoegde waarde heeft op de bestaande voorzieningen voor professionals in het geval van (een vermoeden op) kindermishandeling. Voor een uitgebreid verslag hiervan wordt verwezen naar het document ‘Tevredenheidsmeting onder advies- en consultvragers LECK – Resultaten 1e half jaar’. Dit verslag kan gedownload worden via www.leck.nu/documentatie. Hieronder wordt de conclusie van dit verslag getoond.

CONCLUSIE TEVREDENHEIDSMETING 1E HALF JAAR Met een responspercentage van 44% kan er gezegd worden dat er een redelijk beeld verkregen is over wat men van het LECK vindt. Met name kinderartsen en vertrouwensartsen vulden de enquête in (dit zijn ook de beroepsgroepen die het LECK het meest benaderd hebben). Zeventig procent van de personen die de enquête invulden benaderden het LECK voor het eerst. Van de respondenten benaderde 35% eerst een andere instantie met dezelfde vraag waarvoor zij later het LECK benaderden. Uit de resultaten komt naar voren dat men het LECK positief beoordeelt: het gemiddelde cijfer dat aan het LECK gegeven wordt is een 8,1. Meer dan 60% van de respondenten zal ‘zeker wel’ gebruik maken van het LECK in de toekomst en de overige 40% ‘waarschijnlijk wel’. Vrijwel alle respondenten (97%) raadt het LECK aan andere hulpverleners aan. Zevenennegentig procent van de respondenten vond de uitkomst van het advies of consult duidelijk tot zeer duidelijk. De gegeven adviezen werden bij 79% beschouwd als goed tot zeer goed uitvoerbaar. Men is in 100% van de gevallen tevreden tot zeer tevreden over het advies of consult. Van de respondenten vindt 93% dat het LECK veel tot zeer veel toegevoegde waarde heeft. Bij de adviezen gaf men aan dat het advies in de helft van de gevallen het beleid heeft veranderd: er werd vaker aanvullende diagnostiek ingezet om eventuele andere letsels op te sporen. Ook kon door het LECK soms de diagnostiek bij een patiënt beperkt blijven doordat er zekerheid komt over het feit dat kindermishandeling uitgesloten is. Het LECK heeft ook de functie dat eerder ingezet beleid bevestigd wordt. Advies – of consultvragers voelen zich dan gesteund in hun beleid. De letselduiding en herbeoordeling radiologie werden het frequentst als het meest nuttige onderdeel van het advies aangemerkt. Enkele positieve punten die naar voren kwamen waren dat het prettig is dat er een 24-uurs beschikbaarheid is en dat het LECK laagdrempelig te benaderen is, dat er sprake is van snelle terugkoppeling en dat het LECK deskundig en multidisciplinair werkt. Een voordeel van het LECK ten opzichte van bijvoorbeeld andere organisaties die forensische expertise bij kinderen leveren is het feit dat de adviezen anoniem zijn en geen overdracht van persoonsgegevens vereisen.

Stichting LECK


Pagina 33 van 36

Enkele verbeterpunten die genoemd werden waren dat het LECK meer moet werken aan naamsbekendheid en een aantal personen konden de LECK-arts niet gemakkelijk bereiken. Een aantal respondenten gaf aan dat zij nog niet kunnen benoemen of de huidige situatie met het LECK wezenlijk anders is dan voor het bestaan van het LECK, dus wat exact de meerwaarde van het LECK is. Tevens is voor verwijzers niet altijd helder waarom een casus door de LECK-kinderartsen zelf als ‘LECK casus’ wordt beschouwd. Ook het komende halfjaar zullen de enquêtes verstuurd worden. Een tweede analyse van de uitkomst van de enquêtes volgt rond eind januari 2016. Het LECK wil continue evaluatie van de dienstverlening zodat de processen voor adviesvragers, verwijzers, maar vooral voor patiënten verder verbeterd wordt.

Stichting LECK


Pagina 34 van 36

11.FINANCIEEL Rond half 2016 zal het eerste uitgebreide financiële jaarverslag van het LECK gepubliceerd worden op www.leck.nu/documentatie.

FINANCIERING LOPENDE BOEKJAAR De financiën voor het LECK zijn voor het eerste jaar verworven door de Stichting Chance for a Child. Deze Stichting heeft een aantal jaren het belang van het LECK kunnen uitdragen en uiteindelijk de Nationale Postcode Loterij en Kinderpostzegels bereid gevonden om een subsidie te verlenen voor het eerste jaar t.w.v. € 452.000. De financiële middelen worden met name besteed aan het aanstellen van personeel, namelijk:  Kinderartsen in het AMC Amsterdam, het UMC Utrecht en het Erasmus MC te Rotterdam (zodat een 24-uursdienst gegarandeerd kan worden)  Forensisch artsen in het Nederlands Forensisch Instituut  Een coördinator en een secretaresse in het UMC Utrecht Verder wordt een klein deel besteed aan de kosten van bereikbaarheid (centraal telefoonnummer), het ontwikkelen van een website en het ontwikkelen van een database.

ANBI-STATUS Stichting LECK verkreeg op 25 juni 2015 met terugwerkende kracht per 31 oktober 2014 de status van Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) van de Belastingdienst.

TOEKOMSTIGE FINANCIERING De verwachting is dat nog 2 jaar private financiering nodig is, voordat het LECK definitieve afspraken heeft kunnen maken met de VNG/Gemeentes/Zorgverzekeraars over de financiering via declareringssystematiek. Voor het tweede boekjaar van het LECK is een bedrag van € 550.000 nodig. Dit bedrag ligt hoger dan het lopende boekjaar i.v.m. uitbreiding met twee nieuwe LECK locaties.

Stichting LECK


Pagina 35 van 36

12.TOEKOMSTVISIE VAN HET BESTUUR In het afgelopen half jaar heeft het LECK laten zien een belangrijke plaats in te nemen in het duiden van letsels bij een vermoeden van kindermishandeling. Het LECK onderscheidt zich van alle andere forensisch medische expertise bij kinderen (FMEK) door de gecombineerde medische en forensisch medische expertise en multidisciplinaire zorg. Dat dit grote meerwaarde heeft blijkt uit het feit dat bij 27% van de adviezen geconcludeerd kon worden dat toegebracht letsel (zeer) onwaarschijnlijk was. In die gevallen werd in 42% gedacht aan een ziekte. Bij 53% was kindermishandeling mogelijk tot vrijwel zeker. Bij de overige 21% was nog nader onderzoek nodig. Bij de 53 adviezen werden naast de kinderarts en de forensisch arts 9 verschillende disciplines betrokken. Bij de consulten kon bij 22% kindermishandeling (vrijwel) worden uitgesloten en was kindermishandeling bij 78% mogelijk tot vrijwel zeker. Bij de 67 consulten waren in totaal 18 disciplines betrokken. Het LECK draagt daarmee bij aan het proces van signaleren, handelen en stoppen van kindermishandeling met een zo’n duidelijk mogelijke uitspraak over de aard van het letsel en de mogelijkheid van kindermishandeling. De zeer grote tevredenheid onder verwijzers bevestigt dat het LECK juist hierin een meerwaarde laat zien. Deze plaats kan het LECK innemen dankzij de infrastructuur binnen een Academisch Ziekenhuis met alle noodzakelijke disciplines en dankzij de nauwe samenwerking met het NFI. Het LECK kent nu slechts 3 locaties. Een subsidie aanvraag voor uitbreiding met twee locaties loopt (RadboudUMC en UMCG). Als ook het Maastrichtse UMC zou aansluiten, zou een landelijk infrastructuur ontstaan waarin elk kind binnen een straal van 100 km door het LECK beoordeeld kan worden. Nu is de herkomst van de consulten toch vooral regionaal rond de huidige 3 centra. Over 5 jaar wil het LECK een vaste plaats innemen binnen de Meldcode Kindermishandeling. In stap 2, waar het gaat om duiden van letsel, zou het LECK door elke zorgprofessional (vertrouwensarts, jeugdarts, huisarts, kinderarts, spoedeisende hulp arts, specialisten) laagdrempelig 7x24 uur benaderd worden. Veelal kan dit binnen een advies met zo nodig regionale zorg, incidenteel zal verwijzing (consultatie) nodig zijn. Het LECK zou dan onderdeel zijn van de Multidisciplinaire Aanpak Kindermishandeling (MDA) zoals deze op dit moment door de VNG uitgewerkt wordt. Dat zou kunnen betekenen dat het Centrum Seksueel Geweld (CSG) geïntegreerd wordt met het LECK, uiteraard met behoud van ieders eigen profiel. Beide maken immers (deels) van dezelfde infrastructuur gebruik. Naast de basisfinanciering via de MDA’s, die via de grote gemeenten waar de LECK locatie is gevestigd, zou lopen, zal financiering per advies en per consult nodig zijn. Het laatste is mogelijk via de zorgverzekeringswet, patiënt komt immers ook in zorg. Financiering van het advies, zal afhankelijk zijn van de herkomst van de adviesvrager. Ook hier kan de zorgverzekeraar een rol spelen, maar ook de VNG, via raamovereenkomsten zoals ook nu al gesloten zijn voor forensisch geneeskundige adviezen. Gesprekken over bovenstaande zijn in volle gang, maar zullen pas tot een zekere financiering leiden vanaf het jaar 2018. In de tussenliggende twee jaar is nog ruim een miljoen euro nodig om de continuïteit van het LECK te borgen. We vertrouwen erop dat overheid, bedrijven, beroepsverenigingen en filantropen het belang van het LECK ondersteunen en met elkaar zorg dragen voor de noodzakelijke financiële overbrugging.

Stichting LECK


Pagina 36 van 36

Halfjaarverslag Periode 12 december juni 2015

Recommend Documents