Halfjaarverslag Kennis- en Innovatiecentrum CrossOver Juli 2011 Titel Trebuchet bold 18 pt

Halfjaarverslag 2011 Kennis- en Innovatiecentrum CrossOver Titel Trebuchet bold 18 pt

Juli 2011

0

1

INHOUD

1. Voorwoord

pagina 4

2. Thema’s en projecten in vogelvlucht

pagina 5

3. Communicatieactiviteiten

pagina 28

4. Thema’s in uren en geld

pagina 32

5. Toelichting thema’s in uren en geld

pagina 36

Bijlage Projectbeschrijvingen

pagina 38

2

3

VOORWOORD ‘Als je wint heb je vrienden’. Herman Brood en Henny Vrienten hebben dit gezegde populair gemaakt in Nederland. En in zekere zin is het ook een uitspraak die het eerste half jaar van 2011 voor Kennis- en Innovatiecentrum CrossOver symboliseert. In verschillende opzichten zelfs. CrossOver heeft vanuit zijn taken en ambities maar oog voor één potentiële winnaar: de jongere met een beperking. Sinds zijn start heeft het Kennis- en Innovatiecentrum ingezet op een cultuuromslag in Nederland en de daarvoor noodzakelijke herijking van beleid, de afstemming tussen beleidsterreinen en de samenwerking tussen de relevante spelers. En die cultuuromslag wordt zichtbaar. In dit verslag verantwoordt CrossOver zijn activiteiten tot en met juni 2011 en spreekt de verwachting uit dat het de gestelde doelen voor heel 2011 zal kunnen realiseren. Jongeren met een beperking staan steeds vaker in het middelpunt van de aandacht bij politiek en binnen het bedrijfsleven. Neem de dynamiek in dit 1e halfjaar van 2011 op het gebied van de weten regelgeving. De landelijke politiek richtte de aandacht vooral op de Wet Werken Naar Vermogen die per 1 januari 2013 wordt ingevoerd. Gemeenten en hun koepelorganisaties VNG en Divosa waren druk doende om de consequenties van de decentralisatie van taken in de jeugdzorg en de AWBZ en het streven naar één regeling voor de mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt in hun volle omvang te doorgronden. En ondertussen staan ook de plannen rondom Passend Onderwijs ter discussie, wordt het PGB heroverwegen en is de financiële crisis nog lang niet ten einde. Tegelijkertijd signaleert CrossOver dat bedrijven en branches in CAO veel meer afspraken maken over het in dienst nemen van mensen met een beperking en dat de eerste stappen naar de Werkschool worden gezet. In al die dynamiek doen de betrokkenen bij deze ingrijpende processen – politici, wethouders, beleidsambtenaren, ministeries en het bedrijfsleven – steeds vaker een beroep op Kennis en Innovatiecentrum CrossOver. Omdat juist deze periode van dynamiek in wet en regelgeving bepalend is voor het slagen van de noodzakelijk cultuuromslag, heeft CrossOver vol ingezet op deze ondersteuning. Het gevolg is dat de planningen van een paar lopende projecten zijn opgeschoven en dat het budget voor het 1e halfjaar effectief is uitgeput. Daarnaast leggen ook aanvullende vragen van het ministerie van SZW over de financiële verslaglegging extra druk op het halfjaarbudget en op de inzet van de ondersteunende medewerkers van CrossOver. In totaal heeft CrossOver 800.000 euro uitgegeven waar 750.000 euro was begroot; in het tweede half jaar van 2011 wordt dit rechtgetrokken. CrossOver bestaat uit een klein team van professionals. Maar dat team krijgt meer en meer vrienden. Bij de uitvoering van de geplande projecten legt CrossOver de nadruk op het leggen van verbindingen tussen organisaties en professionals en het creëren van vertrouwen tussen alle spelers. Dat werkt. De betrokkenen verliezen hun handelingsverlegenheid. Ze ervaren hun participatie als een uitdaging waarbij innovatieve en creatieve toepasbare oplossingen worden ontwikkeld om het gestelde doel te behalen. Ook ministeries participeren in toenemende mate actief in de diverse projecten van CrossOver. CrossOver en de betrokken partners zijn bevlogen en hebben een grote ambitie – een cultuuromslag rond de arbeidsparticipatie en economische zelfstandigheid van jongeren met een beperking - en een voor die ambitie relatief bescheiden beschikbaar budget. Die combinatie maakt creatief. En die creativiteit werpt – zo blijkt zeker ook dit eerste half jaar van 2011– vruchten af. Door opvallende inhoudelijke en soms ludieke bijdragen aan bijeenkomsten voor professionals, door de elektronische verspreiding van informatie en kennisbronnen en door de effectieve inzet van relatief goedkope elektronische en social media, groeit de bekendheid van CrossOver sterk. En daarmee de kansen voor jongeren+(jongeren met een beperking) op de arbeidsmarkt. In de eerste helft van 2011 vertaalde zich dat zelfs in een groei van meer dan 30% van het aantal websitebezoekers en in een jaar tijd verdubbelde ook het aantal leden van onze LinkedIn-groep. De nieuwsvoorziening via CrossOver blijkt ook populair: bijna 32.000 keer is in 2011 na automatische e-mail-attendering het CrossOver-nieuws bezocht. Over meer vrienden gesproken! CrossOver hoopt dat de vriendenschare nog verder zal groeien dit en volgend jaar!

4

2. THEMA’S EN PROJECTEN IN VOGELVLUCHT

Inleiding De projecten en activiteiten die CrossOver in de eerste helft van 2011 uitvoert, worden beschreven aan de hand van de thema’s uit het plan 2011 – 2012 Leren meedoen door mee te doen. CrossOver heeft voor de jaren 2011 en 2012 drie speerpunten gekozen: thuis (de jongere en zijn omgeving), onderwijs en werk. Dat doen we vanuit de wetenschap dat het gaat om het verzamelen, ontsluiten en verspreiden van daarvoor noodzakelijke kennis, door samenhang aan te brengen tussen daarvoor geschikte domeinen en door participatie als uitgangspunt te nemen. Als derde dimensie maken we een onderscheid tussen het realiseren van culturele en structurele veranderingen.

De twaalf thema’s zijn gedefinieerd volgens de bovenstaande kubus. Van elk thema worden de hoofdlijnen en de belangrijkste ontwikkelingen in het 1e halfjaar weergegeven. Een meer uitgebreide beschrijving van de projecten en activiteiten is opgenomen in de Bijlage projectbeschrijvingen.

5

In onderstaand schema is aangegeven welke projecten en activiteiten onder de 12 thema’s vallen.

1. Participatie - Cultuur – Thuis (pagina 8) Programma Zelfredzaamheid en Zelfregie Empowerment ouders Empowerment jongeren

2. Participatie - Cultuur – Werk (pagina 9) Kanaliseren en adresseren Activiteiten rondom het VN Verdrag

3. Participatie - Structuur – Werk (pagina 12) Wajong, Arbeidsmarkt en Sociale Zekerheid (WAS)

4. Participatie - Cultuur – Onderwijs (pagina 14) Professionals van de toekomst

5. Samenhang - Cultuur - Thuis (pagina 16) Het beleid en de context Ervaringskennis werkt!

6. Samenhang - Cultuur - Werk (pagina 18)

7. Samenhang - Cultuur – Onderwijs (pagina 19) Inventarisatie transitiepraktijken

8. Participatie/Samenhang - Structuur Bestuur en Beleid (pagina 20) Activiteiten Kennisoverdracht Structuur en beleid

9. Innovatie (pagina 22) Helmond 3 Helmond 4

10. Contrapunt (pagina 24) Handreiking jobcoach Activiteiten ‘Meewerken aan het contrapunt’

6

11. Kennis (pagina 25) Instrument Samenhang en beleid Ontwikkelingen en de (nieuwe) wetten en regels Kennisnetwerken Kennismanagement

12. Basisprojecten (pagina 27) SROI Ervaringsdesk Helpdesk

7

Stand van zaken Thema’s per 30-6-2011

Thema 1: Participatie- Cultuur- Thuis

Uit het Plan 2011-2012: Doel:

Activiteiten in 2011:

Producten in 2011:

Producten in 2012:

Het activeren van stakeholders om te werken aan het vergroten van de empowerment van jongeren en hun ouders. Eind 2012 zijn er minimaal vijftig organisaties behorende tot de volgende doelgroepen, die deel hebben genomen aan de informatiebijeenkomsten over hoe de empowerment van jongeren en hun ouders te vergroten. In 2011 organiseert CrossOver, samen met een of meerdere andere relevante partijen, bijeenkomsten bij de volgende doelgroepen: 1. Basisonderwijs en Voortgezet Onderwijs 2. Ouderorganisaties van jongeren met een beperking 3. MEE 4. Centra voor Jeugd en Gezin 5. Zorgorganisaties In deze bijeenkomsten wordt door middel van presentaties, filmbeelden en discussies gewerkt aan de totstandkoming van de bewustwording van de betreffende organisaties dat zij een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan het vergroten van de empowerment van jongeren en hun ouders. Veel aandacht zal daarbij uitgaan aan het laten zien van voorbeelden hoe het kan: best practices. Vijf bijeenkomsten met de bovengenoemde stakeholders. Een brochure waarin de mogelijkheden voor empowerment van jongeren en ouders worden beschreven. Vijf bijeenkomsten met de bovengenoemde stakeholders.

8

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 1: Participatie – Cultuur - Thuis:

Bijbehorende projecten: Programma Zelfredzaamheid en Zelfregie Empowerment ouders Empowerment jongeren

Programma zelfredzaamheid en zelfregie In de tweede helft van 2010 is met een oriëntatie op dit thema gestart in het project ‘Programma zelfredzaamheid en zelfregie’. Deze oriëntatie is voortgezet in 2011 en heeft geleid tot een programma voor het domein Thuis voor de jaren 2011-2012, waarin wordt ingezet op de empowerment van ouders en jongeren. Het ‘Programma zelfredzaamheid en zelfregie’ is met het maken van het plan voor het domein Thuis half maart 2011 afgesloten. Omdat het hier een oriëntatie betrof is er geen projectbeschrijving van Programma Zelfredzaamheid en Zelfregie opgenomen.

Empowerment ouders In het voorjaar van 2011 is het project ‘Empowerment ouders’ van start gegaan. Dit project loopt door in 2012. De inventarisatie en analyse van onder andere de behoeften van ouders en het al aanwezige aanbod loopt nu. De eerste bijeenkomst met stakeholders wordt in het najaar gehouden. De gedetailleerde activiteiten en producten van ‘Empowerment ouders’ staan beschreven in de bijlage Projectbeschrijvingen.

Empowerment jongeren De start van dit project staat voor de tweede helft van 2011 gepland.

9

Thema 2: Participatie Cultuur Werk

Uit Plan 2011-2012: Doel:


Activiteiten in 2012: Producten in 2011:

Producten in 2012:

Het activeren van werkgevers om jongeren in dienst te nemen en te houden. Eind 2012 is er een netwerk van werkgevers die positief staan tegenover het in dienst nemen van jongeren met een beperking en waarvan de leden van het netwerk aantoonbaar meewerken aan de realisatie van het vergroten van de arbeidsmarktkansen van jongeren met een beperking. In 2011 organiseert CrossOver, samen met een of meerdere andere relevante partijen, een drietal bijeenkomsten voor werkgevers met als doel hen te stimuleren en te informeren over de mogelijkheden om jongeren met een beperking in dienst te hebben en hen uit te nodigen deel te nemen aan het netwerk voor werkgevers. In 2012 worden deze bijeenkomsten gecontinueerd, als ook een formele overdracht van deze activiteiten aan een nog nader te definiëren erfgenaam. Een brochure waarin tips voor werkgevers over het in dienst nemen en houden van een jongere met een beperking. Een via het internet toegankelijk en interactief instrument, ter ondersteuning voor werkgevers bij het in dienst nemen en in dienst houden van jongeren met een beperking. Drie bijeenkomsten met werkgevers Vijf bijeenkomsten met werkgevers

10

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 2: Participatie – Cultuur - Werk

Bijbehorende projecten in 2011: Kanaliseren en adresseren Activiteiten rondom het VN verdrag

Kanaliseren en adresseren Het doel van dit thema is ongewijzigd; wel zijn de activiteiten en producten iets gewijzigd, ten opzichte van Plan 2011-201. In 2010 is door CrossOver namelijk al, samen met het RWI, een instrument – de Wajongwijzer– ontwikkeld ter ondersteuning van werkgevers bij het in dienst nemen en houden van jongeren+. Na een analyse in de eerste maanden van 2011 is besloten in te zetten op het verder bekend maken van de al bestaande goede voorbeelden, kennis en instrumenten via de natuurlijke informatiekanalen van werkgevers. Daarnaast wordt onderzocht hoe de realisatie van de reeds gemaakte CAO-afspraken in de praktijk verloopt om met de hieruit verkregen kennis werkgevers verder te ondersteunen. Op dit moment zijn de eerste stappen hiertoe gezet. CrossOver heeft ook een overzicht gepubliceerd van de CAO-afspraken; de publicatie heeft tot doel zichtbaar te maken welke afspraken tot stand zijn gekomen, inzicht te verschaffen in bereikte implementatie van de afspraken en te stimuleren dat meer van dergelijke afspraken tot stand komen. Op ons verzoek heeft UWV Wajongteam MVO Nederland ingeschakeld om de relatie tussen werkgevers en Wajong in beeld te brengen. De gedetailleerde activiteiten en producten van Kanaliseren en Adresseren staan beschreven in de Bijlage projectbeschrijvingen. Activiteiten rondom het VN-verdrag In het voorjaar van 2011 is CrossOver door de Coalitie voor Inclusie – die in opdracht van het ministerie van VWS de ratificatie van het VN-verdrag in Nederland voorbereid – gevraagd activiteiten rond het thema Werk te organiseren. CrossOver heeft, in opdracht van de Coalitie, samen met andere partijen een lunchbijeenkomst rond het thema ‘Samen werken’ georganiseerd, waaraan diverse organisaties, o.a. VNO NCW deelnamen. Daarnaast nam CrossOver deel aan de door de Coalitie georganiseerde Manifestatie ‘Tekenen en dan? Nú waarmaken’ op 29 maart. CrossOver verzorgde vier presentaties en was actief op het Themaplein ‘Samen werken’. Zie Bijlage Projectbeschrijvingen. Later dit jaar organiseert CrossOver op verzoek van de Coalitie informatiebijeenkomsten ten behoeve van de Eerste en Tweede Kamer. Deze activiteiten worden gefinancierd door het Revalidatiefonds.

11

Thema 3: Participatie Structuur Werk




Producten in 2011:

Producten in 2012:

Het ontwikkelen van een scenario voor een toekomstige arbeidsmarkt en sociale zekerheidsarrangementen waarin jongeren met een beperking optimaal kunnen participeren. Eind 2012 ligt er een uitgewerkt voorstel voor de inrichting van een arbeidsmarkt waaraan jongeren met een beperking optimaal kunnen deelnemen alsook de sociale zekerheidselementen en andere relevante randvoorwaarden die noodzakelijk zijn voor de inrichting van een dergelijke arbeidsmarkt. Eind 2012 is met minimaal vier relevante organisaties een bijeenkomst georganiseerd waarin de vertaling van de uitkomsten voor hun handelen centraal thema vormde. CrossOver organiseert een werkconferentie waaraan senior experts vanuit diverse wetenschappelijke disciplines deelnemen met als doel de beleidsscenario’s te ontwikkelen. CrossOver organiseert in 2011 een soortgelijke bijeenkomst voor junior onderzoekers vanuit overeenkomstige wetenschappelijke disciplines en met een soortgelijk doel. In 2012 organiseert CrossOver vier bijeenkomsten waaraan voor dit issue relevante organisaties aan deelnemen met als doel de mogelijkheden voor structurele inbedding in hun organisatie van de ontwikkelde scenario’s vast te stellen. Een werkconferentie; Een rapport waarin de state of the art wordt beschreven, alsmede het nut en de noodzaak van het creëren van een arbeidsmarkt waarin jongeren met een beperking optimaal kunnen participeren. Vier bijeenkomsten.

12

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 3: Participatie – Structuur - Werk

Bijbehorend project in 2011: Wajong, Arbeidsmarkt en Sociale Zekerheid (WAS)

Wajong, Arbeidsmarkt en Sociale Zekerheid Het doel van het project is in grote lijnen ongewijzigd; met de kanttekening dat het uiteindelijk geen beleidsscenario’s zijn geworden, maar algemene scenario’s. Deze scenario’s schetsen de toekomstige werkelijkheden (over 15 jaar) over de toekomstige arbeidsmarkt – op basis van huidige besluitvorming of actuele trends - en de wijze waarop deze scenario’s op lange termijn impact hebben op de arbeidsparticipatie en sociaal-economische positie van jongeren+. Bijna 70 beslissers en denkers rond dit thema hebben meegewerkt in de vorm van het schrijven van een essay, meewerken aan een interview of deelnemen aan scenariosessies. Dit heeft geresulteerd in de publicatie van Het Wassende Weten. De interviews en de scenariostudies zijn gereed; publicatie wordt voorzien na de zomer. Er is groot enthousiasme bij alle betrokkenen. Er wordt een plan gemaakt voor de communicatie voor zowel 2011 als 2012. Lees meer in de bijlage Projectbeschrijvingen.

13

Thema 4: Participatie Cultuur Onderwijs


Activiteiten in 2011: Activiteiten in 2012: Producten in 2011:

Producten in 2012:

Het stimuleren en activeren van opleidingsmakers en brancheverenigingen om in hun hbo-opleidingen structureel aandacht te besteden aan de toekomstige arbeidssituatie van de studenten: een arbeidssituatie waarin zich jongeren met een beperking bevinden. Het gaat om opleidingen gericht op het onderwijs (lerarenopleiding, PABO) waarin de toekomstige docent leerlingen met een beperking in de klas heeft; opleidingen gericht op arbeid (HR/P&O opleidingen/Managers opleidingen) waarin de toekomstige HRM’ er of manager in aanraking komt met (jonge) werknemers met een beperking en Sociaal-Agogische opleidingen (onder meer SPH) waarin de toekomstige hulpverlener in aanraking komt met (jonge) cliënten met een beperking. Eind 2012 zijn er minimaal vijftien hbo-opleidingen die binnen hun curriculum structureel aandacht besteden aan de toekomstige arbeidssituatie van hun studenten. CrossOver organiseert vijf netwerklunches met lectoren en opleidingsmanagers. In totaal worden gesprekken gevoerd met tien hbo-instellingen. In 2012 vinden soortgelijke activiteiten plaats alsook een formele overdracht van deze activiteiten aan een nog nader te definiëren erfgenaam. Vijf lunchbijeenkomsten. Een brochure met handreikingen voor opleidingsmakers hoe in hun curriculum structureel aandacht te besteden aan de toekomstige werksituatie van de studenten, waarin zich jongeren met een beperking bevinden. Vijf lunchbijeenkomsten. Een update van de brochure met handreikingen.

14

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 4: Participatie – Cultuur - Onderwijs

Bijbehorend project in 2011: Professionals van de toekomst Professionals van de toekomst Het doel van dit project is ongewijzigd. Wat betreft de activiteiten: in de eerste helft van dit jaar heeft een scala aan activiteiten plaatsgevonden. Zo zijn er gesprekken met 9 opleidingen gevoerd, is er contact geweest met diverse beroepsgroepen, waaronder de MO Groep. Ook zijn gesprekken op bestuurlijk niveau gevoerd door bestuurslid Ankie Verlaan en is een online bibliotheek opgezet. Dit jaar is een online lectorennetwerk opgericht en heeft een bijeenkomst met de lectoren plaatsgevonden. De betrokken opleidingen en lectoren zijn enthousiast en van goede wil, echter op dit moment is het moeilijk de opleidingen enthousiast te krijgen en te houden, omdat hun prioriteiten als gevolg van actuele ontwikkelingen (kwaliteit, integriteit bestuurders etc.)elders liggen. Hierdoor kost het meer tijd de opleidingen te stimuleren en te activeren. Voor gedetailleerde informatie over activiteiten en producten tot dusverre en voor de rest van 2011, verwijzen we naar de bijlage Projectbeschrijvingen.

15

Thema 5: Samenhang Cultuur Thuis




Producten in 2012:

Het stimuleren en activeren van maatschappelijke organisaties om op een empowerende wijze om te gaan met jongeren met een beperking. Eind 2012 is er bij ieder type maatschappelijke instelling sprake van een meer empowerende wijze van omgaan met jongeren met een beperking. CrossOver organiseert in 2011 informatieve bijeenkomsten met de volgende maatschappelijke instellingen;  kerken,  vakbonden,  werkgeversorganisaties,  charitatieve instellingen/fondsen,  media,  dienstverleners,  welzijnsorganisaties en  sportverenigingen In deze bijeenkomsten wordt door middel van presentaties, filmbeelden en discussies gewerkt aan de totstandkoming van de bewustwording van de betreffende organisaties zodat zij zelf op een meer empowerende wijze om kunnen gaan met jongeren met een beperking. In 2012 worden deze bijeenkomsten gecontinueerd, alsook een formele overdracht van deze activiteiten aan een nog nader te definiëren erfgenaam. Een overzicht van de state of the art van de wijze waarop maatschappelijke organisaties op hun manier bijdragen aan de verbetering van de (arbeids)participatie van jongeren met een beperking. Een brochure waarin opgenomen adviezen over de mogelijkheden van maatschappelijke organisaties om op een empowerende wijze om te gaan met jongeren met een beperking.

16

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 5: Samenhang – Cultuur – Thuis

Bijbehorend project en activiteiten in 2011: -

Het beleid en de context Ervaringskennis werkt!

Het beleid en de context Doel en activiteiten van dit project verlopen volgens plan geïnitieerd. In de eerste helft van 2011 is materiaal verzameld en georganiseerd en zijn presentaties voor de bijeenkomsten met de verschillende typen organisaties (o.a. kerken en charitatieve instellingen, vakbonden en werkgeversorganisaties) voorbereid. In de 2e helft van 2011 zullen de gesprekken met deze organisaties gevoerd. Een aanvulling is, dat niet alleen organisaties, maar ook jongeren zelf bij dit project over beeldvorming worden betrokken. Voor meer informatie zie de projectbeschrijvingen in de bijlage.

Ervaringskennis werkt! In januari 2011 is het in 2010 opgestarte project ‘Ervaringskennis werkt!’ voortijdig gestopt door ziekte en vervolgens uit dienst gaan van de verantwoordelijk projectleider.

17

Thema 6: Samenhang Cultuur Werk

Uit het plan 2011-2012: Doel:


Activiteiten in 2012: Producten in 2011: Producten in 2012:

Het stimuleren en activeren van organisaties die een directe invloed kunnen uitoefenen op de werksituatie van jongeren met een beperking, met als doel om zoveel als binnen hun mogelijkheden ligt, de arbeidsparticipatie van jongeren met een beperking te verbeteren. Denk aan onder meer de vakbonden, UWV, SZW, werkgeversorganisaties en MVO Nederland. Eind 2012 wordt er binnen iedere genoemde type organisatie, bij minimaal een organisatie structureel aandacht besteed aan de verbetering van de arbeidsparticipatie van jongeren met een beperking, in een voor de betreffende organisatie geëigende vorm. In 2011 organiseert CrossOver vijf voorlichtingsbijeenkomsten voor organisaties die een directe invloed kunnen uitoefenen op de werksituatie van jongeren met een beperking. In 2012 worden deze bijeenkomsten gecontinueerd, alsook wordt een formele overdracht georganiseerd voor de uitvoering van de voorlichtingsbijeenkomsten. Een brochure waarin een overzicht van de bestaande CAO afspraken in relatie tot de arbeidsparticipatie van jongeren met een beperking. Een brochure met tips voor ondernemingsraden en medezeggenschapsraden over hoe aandacht te besteden aan de verbetering van de arbeidsparticipatie van jonge werknemers met een beperking.

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 6: Samenhang – Cultuur – Werk Toelichting Omdat de doelstelling van dit thema zeer nauw verwant is met de doelstelling van thema 2 ParticipatieCultuur-Werk, is besloten één projectplan voor het domein ‘Werk’ te maken. Dit projectplan ‘Kanaliseren en adresseren’ en de geplande en bestede uren zijn verantwoord bij thema 2. Het bij Thema 6 beschreven overzicht van CAO-afspraken is reeds door CrossOver samengesteld en via de website beschikbaar (zie Thema 2).

18

Thema 7: Samenhang Cultuur Onderwijs

Uit het plan 2011-2012 Doel:

Activiteiten in 2011: Activiteiten in 2012: Producten in 2011: Producten in 2012:

Ontwikkeling van een management tool om op gemeentelijk niveau de ondersteuning van jongeren met een beperking in school, in de transitie van school naar werk en in werk, te organiseren. Eind 2012 ligt er een goed werkend management tool die op gemeentelijk niveau kan worden ingezet om de ondersteuning van jongeren met een beperking te regelen. CrossOver organiseert, samen met een of meer andere relevante organisaties, vijf bijeenkomsten met als doel, de ontwikkeling van een concept management tool. CrossOver test de management tool in twee gemeenten en werkt aan de formele overdracht van deze activiteiten aan een nog nader te definiëren erfgenaam. Een concept management tool. Een management tool dat op gemeentelijk niveau kan worden ingezet om de ondersteuning van jongeren met een beperking in school, in de transitie van school naar werk en in werk, te organiseren.

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 7: Samenhang – Cultuur – Onderwijs

Bijbehorend project in 2011: -

Inventarisatie transitiepraktijken

Inventarisatie transitiepraktijken Dit project is in januari 2011 afgerond met het verschijnen van een publieksversie van de inventarisatie. Welke factoren dragen bij aan een succesvolle overgang (transitie) vanuit het VSO naar (betaald) werk, een vervolgstudie of dagbesteding? Lees het rapport.

19

Thema 8: Participatie en Samenhang - Structuur Bestuur en Beleid

Uit het Plan 2011-2012: Doel:



Producten in 2012:

Het stimuleren en activeren van lokale en nationale overheden om gericht en vooral samenhangend beleid te ontwikkelen ten faveure van de onderwijs- en arbeidsmogelijkheden van jongeren met een beperking. Eind 2012 is er binnen iedere partij die zitting heeft in de tweede kamer, tenminste een deskundige op het gebied van de samenhang in beleid gericht op jongeren met een beperking in relatie tot school en werk. Eind 2012 is er binnen ieder departement tenminste een deskundige op het gebied van de samenhang in beleid gericht op jongeren met een beperking in relatie tot school en werk. Eind 2012 is er in tenminste tien gemeenten een deskundige op het gebied van de samenhang in beleid gericht op jongeren met een beperking in relatie tot school en werk. CrossOver organiseert in 2011 voor parlementariërs en lokale en nationale beleidsmakers: een summerschool; twee master classes; vier discussiefora. In 2012 worden soortgelijke bijeenkomsten georganiseerd. Een uitgewerkt programma voor een summerschool; Twee uitgewerkte master classes; Een uitgewerkt discussieprogramma. Updates van de producten uit 2011

20

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 8: Participatie en Samenhang – Structuur Bestuur en Beleid

In de eerste helft van 2011 hebben diverse activiteiten rond dit thema plaatsgevonden. Deze zijn beschreven in de Bijlage projectbeschrijvingen onder ‘Kennisoverdracht beleid en bestuur’. Omdat het hier diverse kortdurende en eenmalige activiteiten betreft, is er geen projectplan gemaakt.

Eerste en Tweede Kamer In juni 2011 is een bijeenkomst georganiseerd voor Eerste en Tweede Kamerleden, waarbij het bestuur van CrossOver het belang van samenhang in beleid heeft benadrukt. Ook in ‘losse’ contacten met parlementariërs en senaat heeft CrossOver haar expertise ingebracht, zie bijlage Projectbeschrijvingen, beleid en bestuur. Eind september 2011 zal een ‘nazomerschool’ voor fractiemedewerkers worden verzorgd. Eveneens in het najaar is er bij het ministerie van VWS een ‘informatieve bijeenkomst gepland t.b.v. VWSdirecties over de mate waarin hun werk een bijdrage vormt aan de participatiekansen van jongeren+ en de samenhang zowel binnen het departement als met andere departementen.

Gemeenten Wat betreft lokaal beleid heeft CrossOver in gesprekken met o.a. Divosa, VNG, KING, B&A, Radar Advies en diverse gemeentes (o.a. Almere, Helmond, Woerden) de boodschap van ‘samenhang’ uitgedragen en kennis ingebracht. Gezien de actuele ontwikkelingen tot overheveling van taken naar lokale en regionale overheden (Wet Werken naar Vermogen, AWBZ begeleiding naar WMO etc.) oriënteert CrossOver zich op haar ondersteuning aan gemeenten in de 2e helft van 2011 en in 2012.

21

Thema 9: Innovatie

Uit het plan 2011-2012: Doel:



Producten in 2012:

Het stimuleren van innovatieve ontwikkelingen in relatie tot de verbetering van de arbeidsmarktkansen van jongeren met een beperking. Eind 2012 heeft CrossOver innovatieve concepten ontwikkeld m.b.t.:  De inclusieve school  Een management tool om de ondersteuning te regelen op macro niveau  De inclusieve arbeidsmarkt  De empowerende ouder en jongere  Een economisch impact model om de kosten en baten van effectieve ondersteuning vast te stellen CrossOver voert desk research uit, spreekt met experts en organiseert discussiebijeenkomsten om kennis te verzamelen over de bovengenoemde innovatieve concepten. In 2012 worden deze activiteiten gecontinueerd. Conceptversies m.b.t.:  De inclusieve school  Een management tool om de ondersteuning te regelen op macro niveau  De inclusieve arbeidsmarkt Conceptversies m.b.t.:  De empowerende ouder en jongere  Een economisch impact model om de kosten en baten van effectieve ondersteuning vast te stellen

22

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 9: Innovatie

Bijbehorende projecten: Helmond 3 Helmond 4

Helmond 3 De activiteiten van CrossOver, samen met o.a. de gemeente Helmond en het ministerie van SZW1, hebben geleid tot het project Helmond 3. In dit project zijn door een tiental experts, afkomstig uit verschillende relevante disciplines, alle randvoorwaarden vastgesteld die nodig zijn om te zorgen dat kinderen- en jongeren+ kunnen leren en werken naar vermogen. Dit heeft geleid tot een handzame ‘informatiekaart’, bruikbaar voor alle organisaties betrokken bij de arbeidsparticipatie van kinderen+ en jongeren+. Er is veel interesse voor de kaart, die inmiddels is verspreid bij diverse meetings, waaronder de SZW dagen dit voorjaar en bij het jaarcongres van Divosa (zie Bijlage projectbeschrijvingen).

Helmond 4 In mei 2011 is Helmond 4 gestart. Doel is het tot stand komen van uitgewerkte scenario’s over hoe en op welke wijze regievoering voor jongeren+ geregeld kan worden, met als uitgangspunt het perspectief van de jongere. Het gaat om regievoering op gemeenteniveau en regievoering op casuïstiek niveau.

1

Zie het rapport ‘De ondersteuning geregeld’ op www.kcco.nl

23

Thema 10: Meewerken aan het contrapunt

We moeten altijd in kunnen spelen op actuele kwesties. Deze activiteiten zijn moeilijk te plannen; achteraf wordt aangeven van wie welke vragen afkomstig zijn en hoe we daarmee zijn omgegaan. We noemen deze activiteiten ‘Meewerken aan het contrapunt’. Daarnaast kunnen deze vragen ook van invloed zijn op de wijze waarop we invulling geven aan onze thematisch georganiseerde projecten. Een uitgebreide beschrijving van de verzoeken, presentaties, gesprekken, initiatieven waarbij CrossOver is betrokken is per thema opgenomen in de bijlage Projectbeschrijvingen. Om enkele voorbeelden te noemen: -

Jongeren en ouders In 2010 heeft CrossOver de organisaties Forum en Pharos ondersteund bij het ontwikkelen van een onderzoeksvoorstel naar de specifieke belemmeringen waarmee jongeren+ met een andere etnische achtergrond geconfronteerd worden in hun carrière en bij het betreden van de arbeidsmarkt. Hiertoe is in februari 2011 een aanvraag voor financiering bij Stichting Instituut Gak ingediend, welke is afgewezen. KCCO zal bij een eventueel vervolg nog maar zeer beperkt betrokken zijn.

-

Werkgevers/werknemers Op verzoek van de branche organisatie voor uitzendbureaus ABU, is advies gegeven over de implementatie van het in de CAO opgenomen voornemen, 50 Wajongers in dienst te nemen. CrossOver bepleitte een integrale aanpak door middel van een cultuurverandering, waarin de uitzendbranche structureel meer aandacht besteedt aan het in dienst nemen van jongeren met een beperking. ABU heeft dit advies overgenomen en sinds juni 2010 wordt dit project door ABU uitgevoerd. Een projectleider van CrossOver maakt deel uit van de projectgroep. Inmiddels zijn 10 plekken vervuld. Het blijkt dat er in de praktijk een grote afstand bestaat tussen de verwachtingen van de bij de ABU aangesloten leden en de realiteit van het aanbod en mogelijkheden van de jongeren. CrossOver vervult in dit project de rol van katalysator en aanjager voor een cultuurverandering bij de ABU-leden.

-

UWV CrossOver bezocht de Wajongdag van UWV en nam deel aan diverse workshops. Er werden onderwerpen behandeld als jeugdgezondheidszorg, licht verstandelijk beperkten en de decentralisatievoorstellen van SZW. Uit deze sessies blijkt vooral de ongelooflijke hoeveelheid kennis die bij UWV aanwezig is en die zeker benut moet worden bij de decentralisatie van taken naar gemeenten.

-

Onderwijs en professionals CrossOver neemt deel aan de Expertgroep ‘Met je opleiding aan de slag’ op verzoek van Kenniscentrum Perspectief. Het betreft een project gericht op VSO, cluster 3, en de vraag in hoeverre jongeren door de school voldoende voorbereid worden op de overstap richting arbeids(markt). Bespreking van de bevindingen tot nu toe en hoe hieraan vervolg te geven. Overige deelnemers aan deze expertgroep vertegenwoordigen: ouders van kinderen met een beperking, (oud) leerlingen van VSO cluster 3 onderwijs, VSO-scholen, een ROC, werkgevers, adviesbureau, voormalige WEC-raad en de CG-raad.

Onder Meewerken aan het contrapunt is tenslotte een project verantwoord dat voor een beperkt aantal uren is doorgelopen in 2011 en in het voorjaar is afgerond. Het betreft het project ‘Handreiking jobcoach’; de handreiking is inmiddels beschikbaar gesteld via de website en ook belangrijke stakeholders – o.a. Beroepsvereniging van jobcoaches - hebben het product onder hun leden verspreid.

24

Thema 11: Kennis

Uit het plan 2011-2012: We zullen in 2011 en in 2012 een aantal kennisproducten uitgeven, namelijk: 1 2 3

4

Een State of the Art rapport met een overzicht van ‘ wat reeds bekend is uit onderzoek’ en de betekenis daarvan voor de praktijk van de arbeidsparticipatie van jongeren met een beperking. Een ‘Botsboek’, met een aantal bestaande sprekende voorbeelden van botsende en elkaar beïnvloedende weten regelgeving en suggesties voor oplossingen. Een ‘Projectenboek’, met een overzicht van een aantal bestaande en sprekende voorbeelden van projecten in Nederland gericht op de verbetering van de (arbeids)participatie van jongeren met een beperking. Een ‘Instrumentenboek’, met een overzicht van instrumenten die in Nederland worden gehanteerd in school, in de transitie van school naar werk en in werk.

25

Stand van zaken 30 juni 2011 Thema 11: Kennis

Bijbehorende projecten: Instrument Samenhang en beleid Ontwikkelingen en de nieuwe wetten en regels Kennismanagement Kennisnetwerk

Instrument Samenhang en Beleid In de eerste helft van 2011 is dit instrument – een overzicht van de meeste belangrijke relevante wetten en regels voor kinderen en jongeren+ op de domeinen thuis, onderwijs en werk – verder ontwikkeld. Het ontwerp is enthousiast ontvangen door beleidsmakers en professionals, die ook actief bij de inrichting worden betrokken. Gezien het belang van de borging van dit instrument op de lange termijn is gekozen voor het vervolg te zoeken naar een of meerdere partners om het instrument verder mee te ontwikkelen. Zie verder Bijlage projectbeschrijvingen.

Ontwikkelingen nieuwe wetten en regels Zoals te verwachten is, hebben de recente ontwikkelingen ‘Wet werken naar vermogen’, overheveling AWBZ-taken naar gemeenten, PGB etc., een grote impact gehad voor dit project. De voorstellen zijn geanalyseerd op hun impact voor kinderen- en jongeren+ en er heeft veel overleg met stakeholders plaatsgevonden. Daarnaast zijn vier nieuwe botsen in weten regelgeving gepubliceerd. Zie verder de bijlage.

Kennismanagement Het doorlopende project ‘Kennismanagement’ behelst onder andere het voortdurend up-to-date houden van de online Kennisbank. Deze bank, die naast literatuur ook organisaties, goede voorbeelden en experts bevat, wordt is na het nieuwsoverzicht, het meest bekeken onderdeel op de kcco-website, zie onder Communicatie. Ook voor de e-mailattendering op nieuwe items in de Kennisbank is veel belangstelling. Kennisnetwerk Dit jaar is verder gewerkt aan het ontwikkelen van een kennisnetwerk met relevante kennis voor de doelgroep. Met een viertal kenniscentra zijn gesprekken gevoerd en dit aantal zal in de loop van 2011 worden uitgebreid. Die gesprekken hebben mede ten doel een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor deze wijze van kennis verzamelen en verspreiden te bewerkstelligen. Zie ook de Bijlage projectbeschrijvingen.

26

Thema 12: Basisprojecten

In het plan 2011-2012 zijn geen beschrijvingen van de basisprojecten opgenomen, omdat het hier doorlopende activiteiten betreft. Basisprojecten: SROI Ervaringsdesk Helpdesk S(ocial) R(eturn) O(n) I(nvestment) CrossOver zal in het project SROI de toegevoegde maatschappelijke waarde van (een aantal van) haar activiteiten vaststellen. Gestart is met een inventarisatie van de interventies bij de stakeholders in de loop der jaren. Zie verder de projectbeschrijving.

Ervaringsdesk CrossOver beschikt over een databestand van ongeveer 40 jongeren met diverse beperkingen. In de eerste helft van 2011 is de ervaringsdesk minimaal ingezet, omdat gebruik is gemaakt van ervaringsdeskundigheid uit andere netwerken. CrossOver is zich bewust van het belang van de inbreng van ervaringsdeskundigheid in haar eigen projecten. Het streven is dit in de projecten meer te profileren, maar tevens is vastgesteld dat deze intentie eenvoudiger is uitgesproken dan in daden omgezet.

Helpdesk De helpdesk wordt regelmatig benaderd en geeft tevens een indicatie voor de issues die nu leven. In de eerste helft van 2011 zijn 106 vragen binnen gekomen.

27

3. COMMUNICATIEACTIVITEITEN CrossOver en de media De bekendheid van CrossOver groeit gestaag. Zeker ook onder journalisten. Ze nemen veelvuldig contact op voor achtergrondinformatie en tips over te interviewen personen en organisaties. Door het groeiend persbestand en de toename van persoonlijke perscontacten zijn er ook steeds meer CrossOver projecten en onderwerpen in de media terug te vinden. Het eerste half jaar van 2011 verscheen bijvoorbeeld: -

In het tijdschrift Sprank een artikel met Yolan Koster over ‘Meedoen leer je door mee te doen’

-

In Balans Magazine een artikel met Yolan Koster over Mogelijke herziening Wajong-regeling

-

In dagblad Trouw een stuk over de visie van Robin Linschoten rond het VNverdrag voor rechten van mensen met een beperking

-

Een ervaringsverhaal/column van Nico Blok voor het tijdschrift Aan de Slag!

-

In tijdschrift Zorg Primair een artikel door Ankie Verlaan en Enid Reichrath over inclusief onderwijs

-

In het tijdschrift UWV Perspectief een artikel over de CrossOver website www.eigenboontjes.nl

-

In het tijdschrift Sociaal Bestek een artikel over het CrossOver project Alle Spelers In Beeld

-

In het tijdschrift SW-Journaal een artikel over het CrossOver project Alle Spelers In Beeld

-

In het blad Juris een column van Wil Verlaan over het project Botsboek

-

In het blad Pameijer een column van Yolan Koster over arbeidsmatige dagbesteding -

Sinds begin mei elke twee weken een column van Hans Spigt in Binnenlands Bestuur website en e-nieuwsbrief.

-

Sinds begin juni met regelmaat een column van Dorien Verhoeven voor de MKB Servicedesk.

Bekijk ‘CrossOver en de media’ via de website

28

Corporate Communicatie CrossOver

Relatiemagazine In de eerste helft van 2011 verscheen het relatiemagazine cruX twee maal. Het posterzine wordt ook in het tweede jaar positief ontvangen door de lezers. cruX wordt verstuurd aan 699 geïnteresseerden.

E-nieuwsbrief Om de zes weken verschijnt de digitale nieuwsbrief inboX. De nieuwsbrief telt 443 abonnees. Daarnaast verschijnt elke twee weken de kennisbox. Een automatische update van nieuwe onderzoeken uit de kennisbank van CrossOver. De kennisbox heeft 135 abonnees. Beurzen/ludieke acties Vanuit het streven om zoveel mogelijk effect met een zo laag mogelijke investering te bereiken, kiest CrossOver ervoor om niet met een stand op beurzen te staan maar te kijken hoe we met specifieke ludieke acties op beurzen aanwezig kunnen zijn om op die manier de aandacht te trekken. Zo stond CrossOver op de Manifestatie ‘Nu waarmaken” op 29 maart in de Jaarbeurs in Utrecht. Op het plein Samen Werken werden verschillende initiatieven getoond als het gaat om de inclusieve werkvloer. CrossOver bedacht een actie waarbij we bezoekers uitdaagden na te denken over hun Ja-Maren als het gaat over jongeren met een functiebeperking. Mensen kregen dan het CrossOver Ja-Maar kwartet. Daarnaast is tijdens de lunch voor alle bezoekers op alle tafels een placemat van de randvoorwaardenkaart neergelegd (waaronder de tafel van Tweede Kamerlid Jette Kleinsma). Op de kaart konden mensen zien wat ieder van ons kan doen om ervoor te zorgen dat alle jongeren en kinderen kunnen werken en leren. De reacties op de bijdragen van CrossOver waren zeer positief. De randvoorwaardenkaart is ook beschikbaar gesteld aan alle deelnemers van de DIVOSA conferentie in Maastricht. Social media Ook in de eerste helft van 2011 is weer actief gebruik gemaakt van Hyves, LinkedIn, Twitter en de weblog wijreddenonswel.nl. De LinkedIn groep, waar onder andere ervaringsdeskundigen, werkgevers en professionals gebruik van maken, telt nu bijna 600 leden (590). Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2010. Deelnemers starten discussies op en delen ervaringen. Bovendien starten we als CrossOver ook diverse discussies waar op gereageerd wordt en online discussie over plaatsvindt. Het is een zeer actieve groep met dagelijks nieuwe discussies en reacties. Het Twitter-account neemt ook een vlucht: het aantal volgers is momenteel 563. Tegenover 652 Twitteraars die CrossOver weer volgt. Ook wordt er steeds vaker getwitterd over evenementen waar CrossOver aanwezig is en voorbeelden die van belang zijn. Tot nu toe zijn er 495 tweets geplaatst. De weblog trok in de eerste helft 1361 bezoeken, de website voor jongeren eigenboontjes 4765 en hyves heeft 100 leden.

29

Website In de eerste helft van 2011 werd de website 45.010 keer bezocht. Dat is ruim 15.000 keer meer dan de eerste helft van 2010. Dat zijn gemiddeld 248 bezoeken per dag. Waarbij de website doordeweeks duidelijk meer bezoekers trekt dan in het weekend (doordeweeks gemiddeld tussen de 300 en 400 bezoeken per dag). Er waren in totaal 114.497 paginaweergaves (gemiddeld 2,54 pagina’s per bezoek). De gemiddelde tijd op de site van een bezoeker is bijna 2 minuten (01.50). Dat is relatief veel. Van alle bezoeken was in 70,55% sprake van een nieuwe bezoeker. De meeste bezoekers komen binnen via een zoekmachine en zoeken dan op het woord CrossOver of op een specifieke handicap, maar je ziet ook een stijging in het aantal bezoekers dat binnenkomt via Twitter en Linkedin. Kijken we naar welke onderdelen het best bekeken worden dan wordt het nieuws het meest bezocht met 14.097 paginaweergaves en vervolgens de kennisbank met 6.581 paginaweergaves daarna komen de detailpagina’s binnen de kennisbank op plaats drie. Daarnaast heeft de rss feed van CrossOver nieuws een enorme vlucht genomen. Mensen bekijken de nieuws feed via een reader of in hun mail. In een halfjaar tijd is de feedpagina 31.800 keer bezocht. Welke documenten werden in het eerste half jaar van 2011 het meest gedownload? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Verandering indicatie WSW (1061 keer, 7%) Jobcoach XXL (475 keer, 3%) Kennisbank: Wajong Vangnet Afvoerput (462 keer, 3%) Botsboek, deel 3 (403 keer, 3%) Eindverslag ‘Meedoen leer je door mee te doen’ (331keer, 2%) Het wassende weten (303 keer, 2%) Eindrapport Werk in Behandeling (275 keer, 2%) Kennisbank: Wajong reguliere werkgever (238 keer, 1%) WG Autisme (236 keer, 1%) Zorgorganisaties in beeld (205 keer, 1

30

31

4. THEMA’S IN UREN EN GELD Ggg

Spec. Thema's 2011 Blad 1/3

1. P-C-T 2. P-C-W 3. P-S-W 4. P-C-O 5. S-C-T 6. S-C-W 7. S-C-O 8. P/S- SBB 9. Innovatie 10. Contrapunt 11. Kennis 12.Basis Generaal Totaal

Directie Begroting heel jaar

Project Org.

Realisatie tot en met Juni

Uren 0 20 40 20 0 10 30 48 100 232 45 20

Geld € € 2.380 € 4.760 € 2.380 € € 1.190 € 3.570 € 5.712 € 11.900 € 27.608 € 5.355 € 2.380

Uren 0 30 76 10 3 0 4 2 7 153 0 2

565

€ 67.235

285

Geld € € 3.511 € 8.985 € 1.190 € 357 € € 476 € 179 € 774 € 18.148 € € 238 € 33.856

Begroting heel jaar

Documentatie


Uren 130 252 0 0 0 50 30 234 80 1615 422 250

Geld € 15.470 € 29.988 € € € € 5.950 € 3.570 € 27.846 € 9.520 € 192.185 € 50.218 € 29.750

Uren 185 164 38 33 91 0 36 30 55 935 244 41

Geld € 22.015 € 19.516 € 4.522 € 3.927 €10.859 € € 4.225 € 3.570 € 6.486 € 111.265 € 29.066 € 4.879

3.063

€ 364.497

1852

€220.329

Begroting heel jaar Uren 0 590 380 145 50 150 40 60 1986 933 408 4.772

€ € € € € € € € € € € €

Geld 1.500 29.500 19.000 7.250 2.500 7.500 2.000 3.000 99.300 46.650 20.400 € 238.600

Realisatie tot en met Juni Uren 29 67 680 480 24 0 1 4 0 407 586 81 2357

Geld € 1.425 € 3.325 € 33.975 € 24.000 € 1.200 € € 50 € 200 € € 20.350 € 29.300 € 4.025 €117850

Begroting 2011: conform ingediend plan 2011-2012 pag. 38 Realisatie t/m: aantal geschreven uren op thema's en geboekte kosten Verwachting: som van realisatie t/m en inzet geplande uren per thema

32

Specificatie Thema's 2011 Blad 2/3

Communicatie Begroting heel jaar

Office Management


Mat. Projectkstn

Begroting heel jaar


Begroting heel jaar

Realisatie t/m Juni

1. P-C-T 2. P-C-W 3. P-S-W 4. P-C-0 5. S-C-T 6. S-C-W 7. S-C-O 8. P/S - SBB 9. Innovatie 10. Contrapunt 11. Kennis 12.Basis

Uren 0 40 0 30 0 41 42 127 100 140 80 0

Geld € € 4.284 € € 3.213 € € 4.391 € 4.498 € 13.602 € 10.710 € 14.994 € 8.568 € -

Uren 0 104 25 33 0 0 9 83 18 99 14 0

Geld € € 11.085 € 2.624 € 3.534 € € € 964 € 8.889 € 1.874 € 10.603 € 1.446 € -

Uren 150 0 0 10 125 0 0 0 20 975 0 0

Geld € 7.500 € € € 500 € 6.250 € € € € 1.000 € 48.750 € € -

Uren 90 63 49 8 7 0 23 35 3 185 25 6

Geld € 4.475 € 5.126 € 2.554 € 400 € 325 € € 1.357 € 2.268 € 150 € 15.771 € 1.250 € 300

Geld € 1.500 € 2.500 € 2.500 €3.500 € 2.000 € 5.000 € 4.000 €10.000 €10.000 € 1.500 € 5.000 € 2.500

€ 22 € 534 € 26.254 € 593 € 1.962 €0 €0 € 2.475 € 30.137 € 7.884 € 9.278 €0

Generaal Totaal

600

€ 64.260

383

€ 41.019

1.280

€ 64.000

493

€ 33.975

€ 50.000

€ 79.138

Begroting 2011: conform ingediend plan pagina 38 Realisatie t/m: aantal geschreven uren op thema's en geboekte kosten Verwachting: som van realisatie t/m en inzet geplande uren per thema

33

Specificatie Thema's 2011 Blad 3/3

Totaal Begroting heel jaar

Realisatie t/m Juni

Verwachting geheel 2011

Verwachting /Begroting in %

1. Participatie - Cultuur - Thuis 2. Participatie - Cultuur - Werk 3. Participatie - Structuur - Werk 4. Participatie - Cultuur - Onderwijs 5. Samenhang - Cultuur - Thuis 6. Samenhang - Cultuur - Werk 7. Samenhang - Cultuur - Onderwijs 8. Participatie/Samenhang - SBB 9. Innovatie 10. Contrapunt 11. Kennis 12.Basis projecten

Geld € 24.470 € 40.652 € 36.760 € 28.593 € 15.500 € 19.031 € 23.138 € 59.160 € 46.130 € 384.337 € 115.791 € 55.030

Geld € 27.937 € 43.096 € 78.913 € 33.645 € 14.703 € € 7.071 € 17.580 € 39.420 € 184.020 € 70.339 € 9.442

€ 81.093 € 58.381 € 81.013 € 51.931 € 27.555 € € 7.071 € 17.013 € 49.892 € 304.196 € 143.501 € 39.322

331% 144% 220% 182% 178% 0% 31% 29% 108% 79% 124% 71%

Generaal Totaal

848.592

526.166

860.970

101%

Begroting 2011: conform ingediend plan pagina 38 Realisatie t/m: aantal geschreven uren op thema's en geboekte kosten Verwachting: som van realisatie t/m en inzet geplande uren per thema

34

35

5. TOELICHTING UREN EN KOSTEN THEMA’S In de toelichting is uitgegaan van de verwachting over geheel 2011, wat in de percentages achter elk thema is weergegeven. Inleiding De uren en kosten zijn gebaseerd op de kosten van de onder het thema vallende projecten. De uren zijn berekend op basis van de projectvoorcalculaties, de gerealiseerde uren tot en met juni 2010, en de verwachte uren voor geheel 2010. Voor de volledigheid zij vermeld dat de urenadministratie niet gekoppeld is aan de financiële administratie. Als gevolg hiervan kunnen afwijkingen ontstaan.

Thema 1: Participatie- Cultuur- Thuis (331%) Ten tijde van het opstellen van de begroting was nog niet bekend welke projecten onder het thema zouden vallen en welke ureninzet nodig was. Ook was nog geen plan gemaakt voor het gehele domein Thuis. In de realisatie tot dusver zijn de uren voor de oriëntatie op het thema en het maken van een plan begrepen (verantwoord in het project Programma Zelfredzaamheid en zelfregie, dat in maart is afgesloten). In de verwachting over geheel 2011 zijn de kosten voor de twee projecten Empowerment ouders en Empowerment jongeren begrepen. Omdat in 2009 en 2010 naar verhouding weinig aandacht voor dit thema is geweest, is nu sprake van een verhoogde (uren)inzet, onder andere nodig voor een grondige inventarisatie en analyse.

Thema 2: Participatie- Cultuur- Werk (144%) De kosten voor dit thema zijn hoger door de niet geplande activiteiten rondom het VN verdrag. Zonder deze niet geplande kosten, zouden de kosten lager zijn uitkomen dan gepland.

Thema 3: Participatie- Samenhang- Werk (220%) Bij het uitwerken van het project Wajong, Arbeidsmarkt en Sociale zekerheid (WAS), bleek in de beginmaanden van 2011, dat om de doelen te realiseren inzet van een scenariobureau en gesprekken op strategisch niveau met beleidsmakers, top van werkgevers- en werknemersorganisaties, ministeries e.d. noodzakelijk waren. De inhuur van een scenariobureau en de ureninzet van de directie leiden tot hogere uitgaven voor dit thema.

Thema 4: Participatie- Cultuur- Onderwijs (182%)De kosten liggen hoger, door verhoogde ureninzet van de projectleider. Deze kan verklaard worden door de weerbarstigheid van de problematiek (zie de inhoudelijke verantwoording). Andere benodigde kosten zijn bestemd voor bijeenkomsten in het najaar, die bij het opstellen van de begroting nog niet voorzien waren. Thema 5: Samenhang-Cultuur-Thuis (178%) De meerkosten worden verklaard, vanuit een wijziging in de activiteiten van dit project. Om een hogere impact te waarborgen, is de keuze gemaakt voor een actieve deelname van de actoren door middel van een aantal workshops later dit jaar. De kosten voor deze workshops waren niet begroot.

36

Thema 6: Samenhang-Cultuur-Werk (0%) Bij dit thema zijn geen projecten uitgevoerd (zie inhoudelijke toelichting). Het budget is ingezet ter dekking van de overschrijding bij thema 2.

Thema 7: Samenhang-Cultuur-Onderwijs (31%) Onder dit thema viel slechts één project, dat in de eerste helft van 2011 is afgesloten.

Thema 8: Participatie-Samenhang – Structuur Bestuur en Beleid (29%) Bij dit thema zijn een aantal losse activiteiten verantwoord onder de noemer Kennisoverdracht Beleid en Bestuur. Omdat het losse activiteiten betreft is er geen projectplan gemaakt. Voor de 2e helft van 2011 staan nieuwe activiteiten gepland; deze zijn nog niet in de jaarverwachting opgenomen, omdat de omvang nog niet geheel duidelijk is.

Thema 9: Innovatie (108%) Ten aanzien van dit thema worden geen grote afwijkingen verwacht ten opzichte van de begroting.

Thema 10: Contrapunt (79%) Bij dit thema zijn ook de kosten voor het – uit 2010 doorlopende – project Handreiking jobcoach verantwoord. De onderschrijding wordt gebruikt ten gunste van de andere thema’s.

Thema 11: Kennis (124%) Het project ‘Ontwikkelingen nieuwe wetten en regels’ was bij dit thema niet begroot, daardoor komen de kosten hoger uit.

Thema 12: Basisprojecten (71%) De lagere kosten zijn een gevolg van een verminderde inzet op het project Ervaringsdesk (zie ook inhoudelijke toelichting.

37

BIJLAGE PROJECTBESCHRIJVINGEN Inhoudsopgave bijlage Projectbeschrijvingen 1. Participatie-Cultuur-Thuis Empowerment ouders

pagina 39

2. Participatie-Cultuur-Werk Kanaliseren en adresseren Activiteiten rondom het VN-verdrag

pagina 40 pagina 42

3. Participatie-Structuur-Werk Wajong, arbeidsmarkt en sociale zekerheid

pagina 43

4. Participatie-Cultuur-Onderwijs Professionals van de toekomst

pagina 45

5. Samenhang-Cultuur-Thuis Het beleid en de context

pagina 49

6. Samenhang-Cultuur-Werk Geen projecten 7. Samenhang-Cultuur-Onderwijs Inventarisatie transitiepraktijken

pagina 50

8. Participatie/Samenhang - Structuur Bestuur en Beleid Activiteiten Kennisoverdracht Bestuur en Beleid

pagina 51

9. Innovatie Helmond 3 Helmond 4

pagina 53 pagina 54

10. Meewerken aan het Contrapunt Project Handreiking Jobcoach Activiteiten naar thema

pagina 55 pagina 56

11. Kennis Instrument Samenhang en Beleid Ontwikkelingen nieuwe wetten en regels Kennisnetwerken Kennismanagement

pagina pagina pagina pagina

12. Basisprojecten SROÏ Ervaringsdesk Helpdesk

pagina 66 pagina 67 pagina 68

61 62 64 65

38

Thema 1: Participatie-Cultuur-Thuis

Empowerment ouders – Project Thuis ouders Doel

Voor ouders van kinderen en jongeren+ een compleet en toegankelijk informatieaanbod en een passend ondersteuningsaanbod te doen realiseren, dat Overzicht geeft van relevante weten regelgeving, vergoedingen en mogelijkheden richting participatie; Zicht geeft op consequenties van keuzen voor participatie van kinderen+ nu en later; Door ouders gevonden wordt; De focus van ouders op participatie versterkt; De vaardigheid van ouders bij het opvoeden naar eigen verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van kinderen en jongeren+ vergroot.

Inhoud

Gestart wordt met een inventarisatie en analyse van a) key-stakeholders en hun impact; b) behoeften van ouders, zoekplaatsen en randvoorwaarden m.b.t. informatie en ondersteuning; c) huidig aanbod van informatie, ondersteuning en training aan ouders. Op grond van de uitkomsten van de inventarisatie en analyse wordt een startdocument opgesteld, dat dient als basis voor gesprekken met stakeholders. Vervolgens volgt een verkenning en vaststelling van mogelijkheden met stakeholders, door middel van verspreiding startdocument, een of meerdere expertmeetings, gesprekken etc. Een volgende stap is het ontwikkelen van projectplannen door de stakeholders en probleemeigenaren, waarbij CrossOver kennis en informatie aandraagt, faciliteert en ondersteunt. In de laatste fase volgt de uitvoering van de plannen door de probleemeigenaren. CrossOver heeft hier een monitorende, faciliterende en ondersteunende rol.

Eindproduct

Het eindproduct is tweedelig: 1. Een informatieproduct, waarmee ouders aan de slag kunnen om hun kind te ondersteunen bij het zo zelfstandig mogelijk deelnemen aan de samenleving; 2. Aanbod in de opvoedingsondersteuning richting participatie.

Samenwerking

Het accent in dit project ligt op het laten realiseren of herschikken en verbinden van concrete instrumenten en producten door stakeholders die probleemeigenaar zijn. Te denken valt aan bijv. MEE, Centra voor Jeugd en Gezin, ouderorganisaties voor kinderen met een beperking, steunpunten opvoeding, Gemeenten en lokale gehandicaptenorganisaties etc.

Geplande doorlooptijd

2011-2012

SvZ 30-6-2011

De inventarisatie van behoeften en zoekplaatsen van ouders, het huidige aanbod en de stakeholderanalyse worden op dit moment uitgevoerd. Deze zal leiden tot een startdocument, dat in oktober gereed is. In het najaar zullen expertmeetings en gesprekken met stakeholders volgen.

Verwachte afronding

Eind 2012

39

Thema 2: Participatie- Cultuur - Werk

Kanaliseren en adresseren Doel

Aan de hand van lopende praktijken bij werkgevers, worden de ingrediënten voor het succesvol in dienst nemen en houden van jongeren met een beperking, verzameld en wordt bevorderd dat deze kennis beschikbaar komt alle werkgevers. Hierbij worden de natuurlijke informatiekanalen van werkgevers geïdentificeerd en ingezet, zodat zoveel mogelijk werkgevers worden bereikt.

Inhoud

Het is voor jongeren met een beperking nog steeds lastig een plek op de arbeidsmarkt te verwerven en te behouden, ondanks de goede ervaringen van veel werkgevers met deze doelgroep. De beschikbare kennis en instrumenten die het in dienst nemen van jongeren+ bevorderen en vergemakkelijken zijn bij veel werkgevers nog niet bekend. Ook is nog weinig onderzocht hoe het in de praktijk toegaat bij het in dienst (gaan) nemen van mensen met een beperking. Wel is bekend dat werkgevers 1)vaak onrealistische verwachtingen m.b.t. de jongeren hebben, 2) het lastig vinden cao-afspraken te operationaliseren en 3) moeite hebben geschikte jongeren te vinden. De reeds gemaakte CAO-afspraken vormen in dit project een vehikel om bij bedrijven/bedrijfstakken te onderzoeken hoe de realisatie in de praktijk verloopt. Hierbij komen de do’s en dont’s, alsook de al dan niet veranderde bedrijfscultuur aan bod. De aldus verkregen informatie kan mogelijk leiden tot ‘werkbare modellen’ waar andere werkgevers hun voordeel mee kunnen doen. Deze werkmodellen en succesvolle praktijkverhalen worden bewerkt tot informatie voor werkgevers. In de volgende fasen van dit project worden de natuurlijke informatiekanalen van werkgevers in kaart gebracht en gaan we met deze partijen in gesprek, met als uiteindelijk doel dat zij de verzamelde kennis – in een vorm die voor hen goed werkt - implementeren en verspreiden. Een voorbeeld van een informatiekanaal is de digitale MKB Servicedesk. In het kader van dit project zijn er aanbevelingen aan de redactie gedaan mbt het aanvullen van deze website/dienstverlening over de mogelijkheden van jongeren met een beperking als aantrekkelijk arbeidspotentieel. Middels een 6-tal columns door de projectleider van KCCO worden voor de MKB-ers aansprekende praktijkvoorbeelden beschreven.

Eindproduct

Werkgevers weten aan het einde van dit project ‘waar Abraham de mosterd haalt’: Via hun natuurlijke informatiekanalen kunnen zij lezen of horen van succesverhalen van andere werkgevers, weten ze welke stappen ze moeten ondernemen om een jongere succesvol in dienst te nemen, wie hen hierbij kan ondersteunen en hoe ze op weg kunnen gaan naar een diverser HRM beleid, waarin jongeren + vanzelfsprekend een rol spelen.

Samenwerking

Samenwerkingspartners zijn de natuurlijke informatiekanalen van werkgevers, variërend van andere werkgevers, ondernemingskringen tot brancheverenigingen, Kamers van Koophandel, VNO/NCW en MKB Nederland. UWV speelt een rol bij het inventariseren van de ervaringen van bedrijven/bedrijfstakken met jongeren+. CrossOver projecten waarmee raakvlakken zijn: Professionals van de Toekomst (m.b.t. gewenste ondersteuning van HRM en P&O functionarissen) en Het beleid en de context

40

(m.b.t. de beeldvorming die partijen hebben van jongeren+). Geplande doorlooptijd

Januari 2011 – September 2012

SvZ 30-6-2011

Fase 1: State of the Art is afgesloten. Als eindproduct van deze fase is een actueel overzicht beschikbaar – via www.kcco.nl - van de in 2009/2010 gemaakte afspraken in de CAO’s van branches en bedrijven. In juni is een voorstel geschreven voor aanpassingen van de MKB Servicedesk en de eerste column verschenen. Momenteel wordt , via AWVN en VNO-NCW en MKB , contact gelegd met de in de CAO lijst opgenomen bedrijven.

Verwachte afronding

Volgens planning.

41

Thema 2: Participatie – Cultuur – Werk

Activiteiten rondom VN-verdrag Overzicht activiteiten jan – juni 2011 Doel

Activiteiten t/m 30-6-2011

CrossOver ondersteunt partijen die zich bezig houden met de ratificatie van het VNverdrag inzake de rechten van personen met een handicap, met kennis en advies bij de ontwikkeling van de voorwaarden, zodat alle kinderen en jongeren+ kunnen leren en werken naar vermogen 

3 maart was CrossOver, samen met het Revalidatiefonds en Kenniscentrum Vilans, organisator van de lunchbijeenomst ‘Samen werken’. Hoe kan de arbeidsmarkt toegankelijker worden voor mensen met een handicap? En wat kunnen werkgevers, werknemersorganisaties en overheid in de dagelijkse praktijk doen om meer inclusief te werken? Diverse stakeholders bogen zich onder leiding van CrossOver bestuurslid Robin Linschoten over deze kwestie. De lunchbijeenkomst maakte deel uit van een reeks ontmoetingen in het kader van het VN-verdrag, in aanloop naar de manifestatie VN Verdrag Waarmaken op 29 maart.



29 maart bezochten rond de 1300 mensen de Manifestatie VN Verdrag Waarmaken! in de Jaarbeurs te Utrecht. De manifestatie vormde de afsluiting van de door de Coalitie voor Inclusie georganiseerde campagne ‘Tekenen en dan…?! Nu waarmaken!’ CrossOver was met een stand vertegenwoordigd op het Themaplein ‘Samen Werken’. ‘De informatiekaart’ (zie Thema Innovatie’) die hier kon worden meegenomen, wekte veel interesse. CrossOver was betrokken bij vier onderdelen van het Congres, waar verdieping, debat en informatie geboden werden: 1. Onder de titel ‘De centrale vraag’ werd door projectleider Brigitte van Lierop de informatiekaart besproken, die laat zien hoe personen en organisaties hun verantwoordelijkheid kunnen nemen, zodat alle kinderen kunnen meedoen, ongeacht hun beperking; 2. ‘Het onderwijs. De machthebbers’. Aan deze plenaire sessie nam bestuurslid Ankie Verlaan mee. Onderwerp was de veranderingen die nodig zijn in het Nederlandse onderwijs, zodat alle kinderen met elkaar naar school kunnen gaan. 3. Projectleider Nico Blok werkte mee aan het debat ‘Arbeidsparticipatie een illusie?’, een debat over kansen en bedreigingen van de veranderingen in het stelsel. 4. Onder leiding van CrossOver directeur Yolan Koster werd samen met MVO Nederland en KPN een discussie gevoerd over de implicaties van een VN verdrag voor de organisatie van werk en de invloed op de werkvloer. CrossOver voorziet de Coalitie voor Inclusie van kennis en ideeën ten behoeve van activiteiten gericht op het bevorderen van onderwijs- en arbeidsparticipatie van kinderen en jongeren+.

42

Thema 3: Participatie- Structuur- Werk

Wajong, Arbeidsmarkt en Sociale Zekerheid (WAS) Titel in 2010: Verdringing onderkant arbeidsmarkt Doel

Relevante organisaties (politiek, beleidsmakers, vakbonden, UWV, etc) ondersteunen in hun beleidsvorming gericht op de arbeidsparticipatie van jongeren met een beperking, door hen te voorzien van scenario’s over de toekomstige arbeidsmarkt en de wijze waarop deze kan worden ingericht om de kansen van jongeren met een beperking gelijk te laten zijn aan die van iedereen, waarbij eveneens aandacht wordt gegeven aan de wijze waarop de sociale zekerheid hiertoe kan worden ingericht.

Inhoud

Het verkennen van de relatie tussen jongeren met een arbeidsbeperking (al dan niet met een Wajong-status) en de nationale en internationale ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, zoals flexicurity, met daaraan gekoppeld de eventuele noodzaak van sociale zekerheidsarrangementen. De verkenning zal uitmonden in een aantal scenario’s ten behoeve van (politieke) besluitvorming. Via een senior en een junior position paper – in de vorm van een bundeling van een aantal korte bijdragen van hoogleraren, experts en jonge wetenschappers over deze kwestie – twee workshops en interviews met diverse invloedrijke mensen op gebied van nationaal beleid, zal de input ontstaan voor deze scenario’s.

Eindproduct

Vier scenario’s over de mogelijke arbeidsmarkt en sociale zekerheid in Nederland in 2026 en de positie van jongeren met een beperking op deze arbeidsmarkt.

Samenwerking

Hoogleraren, deskundigen, experts in hun vakgebied, jonge wetenschappers, beleidsmakers, opinieleiders, politici (Tweede Kamerleden, Eerste Kamerleden, wethouders), ministeries, belangenbehartigers, sociale partners.

Gepl. doorlooptijd juni 2010 – juli 2011 SvZ 30-6-2011

Diverse hoogleraren, experts, ervaringsdeskundigen en jonge wetenschappers die actief zijn op het terrein van arbeidsparticipatie, jongeren+ en sociale zekerheid, zijn gevraagd een bijdrage te schrijven over hun opvattingen over de toekomstige arbeidsparticipatie van jongeren met een beperking op de dynamische arbeidsmarkt. Deze bijdragen zijn gebundeld in ‘Het wassende weten’, in mei 2011 gepubliceerd op www.kcco.nl, de LinkedIn groep CrossOver en twitter. Het wassende weten vormde de input voor twee workshops in mei en juni, van waaruit de basis voor een viertal toekomstscenario’s is ontwikkeld. In gesprekken met beleidsmakers, opinieleiders, Tweede Kamerleden, leiders van vakbonden en werkgevers en andere experts (zie Samenwerking), hebben deze hun visie op de toekomstige arbeidsmarkt gegeven. De uitkomsten van deze gesprekken zijn eveneens gebruikt als input voor de scenario’s. Deze gesprekken, alsmede de publicatie van ‘Het wassende weten’, hebben geleid tot veel enthousiasme voor het project en het eindproduct. Zo hebben de ministeries van SZW en VWS, alsmede de politieke partijen CDA, PvdA, VVD, D66 en Groen Links, naast UWV, SER, SCP, FNV, CNV, CG-Raad, Steinmetz/de Compaan, de Kingmaschool, de gemeente Amsterdam, ECPO, de PO-Raad en RPA Haaglanden, aangegeven

43

geïnteresseerd te zijn in het project en het eindproduct. Nadat de toekomstscenario’s medio juli klaar zijn, zal CrossOver in het tweede halfjaar inzetten op het stimuleren van het gebruik van de scenario’s in de beleidsvorming . Verw. afronding

Juli 2011

44

Thema 4 Participatie-Cultuur-Onderwijs

Professionals van de toekomst Aanzet tot veranderingen in de curricula van studenten die opgeleid worden tot professionals werkzaam in sectoren waarin zij direct te maken zullen krijgen met jongeren met een functiebeperking. Doel

Het ontwikkelen van bewustwording bij curricula ontwikkelaars werkzaam in delen van de HBO sociaal-agogische sector, pedagogische sector en economische sector, waardoor er in de curricula structureel aandacht besteed wordt aan: 1) de wijze waarop aanstaande professionals in hun werk straks handelen conform het ‘nieuwe denken’ = o.a. denken in talenten, empowerment, vraag achter de vraag, ondersteunen i.p.v. helpen, integrale benadering, samenwerken; 2) diversiteit van hun klanten (leerlingen, cliënten, werknemers..) met aandacht voor klanten met beperkingen; 3) het belang van de onderwijs- en/of arbeidsparticipatie van hun klanten met beperkingen uitgaande van het nieuwe denken en kennis over beperkingen.

Inhoud

In Professionals van de toekomst gaat het erom dat een selectie van relevante initiële HBO-opleidingen in hun curricula structureel aandacht besteedt aan hetgeen in de doelstelling van dit project is opgenomen. CrossOver stimuleert deze ontwikkeling door urriculummakers van bedoelde HBO-opleidingen aan te zetten tot aanpassing van onderwijsprogramma’s aan de hand van concrete voorbeelden en onderbouwing van de relevantie. 1.

2.

3.

Lectoren te activeren tot a) onderzoek dat bijdraagt aan onderbouwing en input voor curriculum, bij voorkeur in samenwerking met de beroepspraktijk en b) tot beïnvloeding van het curriculum van opleidingen binnen de eigen onderwijsinstelling. Beroepsverenigingen en - organisaties te stimuleren om vanuit de beroepspraktijk via samenwerking met hogescholen bij te dragen aan de gewenste curriculumontwikkeling. Partijen op bestuursniveau te betrekken die onze doelen vertalen naar een operationeel niveau.

In 2009 is dit project gestart. Via deskresearch is in kaart gebracht welke opleidingen in dit kader relevant zijn. Daarnaast zijn experts geraadpleegd om inzicht te krijgen in de aandacht van dit onderwerp in de bestaande onderwijsprogramma’s. 2010 heeft in het teken gestaan van het neerzetten van de centrale boodschap en deelboodschappen, wat heeft geleid tot het projectplan 2011-2012. Daarnaast heeft in 2010 een verkenning van ontwikkelingen in het hoger onderwijs plaatsgevonden, teneinde het project hierop aan te laten sluiten. De verkenning heeft geleid tot goede contacten met onder meer NJi, Movisie en CGB. Tenslotte is in 2010 een aantal enthousiaste lectoren bijeen gebracht en is contact gelegd met drie relevante Sectorale Adviescolleges en een Landelijk Opleidingsoverleg op bestuursniveau met als doel met elkaar in gesprek te gaan. Inhoud 2011-2012 In deze twee jaren zijn de volgende acties gepland: 1. Inventarisatie curricula en attitude bij circa 20 hbo-opleidingen via ‘scangesprekken’.

45

2. Opzetten lectorennetwerk, dat uiteindelijk zelfstandig gaat draaien, met gebruikmaking van sociale media. Het gaat erom de lectoren met elkaar te verbinden en hen aan te zetten tot het actief delen van kennis, voorbeelden (actie 5), ideeën en hen te stimuleren binnen de eigen onderwijsinstelling tot verandering/ beïnvloeding van het curriculum te komen. 3. Monitoren beroepsgroepen en hen aanzetten tot het ‘nieuwe denken’. Deze actie wordt (deels) in samenwerking met SZW uitgevoerd. Het gaat erom in gesprek te gaan en blijven met (vertegenwoordigers van) beroepsgroepen om zo onze thema’s in te brengen. Daarnaast gaat het erom ‘bij te blijven’ ten aanzien van professionaliseringsactiviteiten en ontwikkelingen binnen de voor dit project relevante beroepsgroepen. 4. Betrekken van bestuurlijke organen (OCW, HBO-Raad, Colleges van Bestuur, sectorale adviesorganen) door met hen in gesprek te gaan en hen te overtuigen van ons doel en hen aan te zetten onze boodschap over te brengen richting HBOveld. 5. Goede voorbeelden verzamelen. Het betreft voorbeelden van literatuur, theorieën, onderwijsmaterialen, casuïstiek, onderwijsactiviteiten, gastdocenten, enz. Deze krijgen een plek in de online bibliotheek die nu nog een instrument van en voor het lectorennetwerk is, maar later binnen het HBO-veld verspreid wordt (actie 6). Input komt uit de gesprekken met opleidingen, via de lectoren, ontmoetingen en (landelijke) ontwikkelingen en actualiteiten. 6. Disseminatie en implementatie van de opbrengsten van het project, zoals verspreiding van de online bibliotheek onder HBO-opleidingen en een nog nader te bepalen ‘event’. Ook spreken over het project hoort bij deze actie. 7. Evaluatie van de toegevoegde waarde van de ‘producten’ (activiteiten en opbrengsten) van het project bij de HBO-opleidingen. Het zal gaan om een evaluatie onder de leden van het lectorennetwerk en onder curriculummakers van HBO-opleidingen. Eindproduct

De projectactiviteiten moeten leiden tot de volgende resultaten: Er is in tenminste 15 van de opleidingen voor professionals die relevant zijn voor jongeren met een beperking aandacht voor deze groep. Dit kan blijken uit:  aanpassing van bestaande vakken met bijvoorbeeld andere literatuur, nieuw geformuleerde competenties, gebruikte casuïstiek en gastcolleges  toepassing van praktijk (onderzoeks)opdrachten aanhakend op de cliëntengroep/ leerlingen/ werknemers met een beperking. Onze 3 doelen (nieuwe denken, diversiteit op grond van beperking, rol onderwijs- en arbeidsparticipatie) hebben een plek in dat curriculum. Hoe prominent die plek is, zal afhangen van de specifieke opleidingen.

Samenwerking

Samenwerking vindt plaats met het ministerie van SZW, de HBO-raad, het ministerie van OC&W, kenniscentra zoals het Nederlands JeugdsInstituut, Vilans en Movisie en de Commissie Gelijke Behandeling en de MOgroep W&MD.

46


2009-2012

SvZ 30-6-2011

Input in curricula hbo- opleidingen: Met 9 opleidingen is reeds gesproken en bij een cluster van nog eens 6 opleidingen is een presentatie gegeven. De eerste bevindingen n.a.v. deze gesprekken zijn samengevat in een document. Hoofdlijnen: Iedereen vindt de onderwerpen belangrijk. Onze onderwerpen zijn dan ook meestal wel op één of andere manier verwerkt in het curriculum, maar de wijze waarop lijkt te verschillen in opleidingen. Vaak erg verborgen. Indien wel expliciete aandacht, dan is dat meestal in keuzeonderwijs. Beroepshouding is het belangrijkste. Opleidingen geven aan inspiratie te krijgen van het gesprek, maar geven weinig details prijs over hoe ze e.e.a. precies doen. Weinig tot geen onderlinge samenwerking, vermoedelijk door concurrentiepositie. P&O/HRM-opleidingen lijken moeilijk bereid te zijn tot het aangaan van een gesprek. In de tweede helft van 2011 trachten we de overige opleidingen te spreken om het overzicht vollediger te maken. Ook opleidingen die het nut en de inhoudelijke relevantie niet direct zien. Lectorennetwerk Begin 2011 heeft een ontmoeting plaatsgevonden met de lectoren/ leden van kenniskringen die bereid zijn een netwerk te vormen. Op hun verzoek is gekozen voor sociale media om het netwerk te ondersteunen. Vervolgens is een naam gekozen (PIT = Participatie, Inclusie en Talentontwikkeling en PIT= kracht van (jonge) mensen met een beperking) en is het lectorennetwerk via een groep op LinkedIn en de inrichting van een online bibliohteek (via wikispaces) online gestart. Momenteel telt het netwerk 23 leden, waaronder 10 niet-lectoren inclusief mensen van CrossOver. Het komende half jaar wordt aandacht besteed aan het activeren van de lectoren om materialen, ideeën en kennis uit te wisselen. Meer dan nu, aangezien activiteit nu nog vooral vanuit CrossOver komt. Beroepsgroepen Het betreft samenwerking en afstemming met onder meer de MOgroep Welzijn & Maatschappelijke dienstverlening inzake het actieplan professionalisering welzijnswerker, het Nederlands Jeugdinstituut inzake hun hbo-netwerken, Movisie inzake Welzijn Nieuwe Stijl, Vilans inzake het Kader kritische vakkennis, CGB inzake gelijke behandeling door werkgevers/P&O-ers en SZW inzake het cultuuromslag project van de NvvA en NvvG en 6 andere beroepsverenigingen. Ook publiceren over het project hoort bij deze actie. In ZorgPrimair, vakblad voor primair en speciaal onderwijs van CNV Onderwijs is bijvoorbeeld in juni 2011 een artikel verschenen over het belang van een goede voorbereiding van de aankomende docenten op diversiteit in de klas. Het komende half jaar worden vermelde activiteiten voortgezet. Besturen Met een SAC en een landelijk opleidingsoverleg is gesproken begin 2011. Anderen, inclusief de HBO-raad zijn momenteel niet te vinden voor een afspraak. Allerlei ontwikkelingen in het HBO (bezuinigingen, diplomafraude, declaratieschandalen, kwaliteit van het hoger onderwijs…) zorgen voor andere prioriteiten. OCW heeft interesse getoond in professionals van de toekomst. We blijven proberen in gesprek te gaan. Hierin speelt het bestuur van CrossOver een grote rol. Voorbeelden De online bibliotheek is al aardig gevuld met materialen in de volgende rubrieken:

47

visie en achtergronden, (praktijkgericht) onderzoek, methoden en theorieën, ontwikkelingen en context, concrete voorbeelden. Dit wordt het komende jaar voortgezet. De bieb is te vinden via: hhtp://netwerkpit.wikispaces.nl Disseminatie en implementatie Vooral in 2012 vinden disseminatieactiviteiten plaats. Evaluatie Precieze invulling volgt in 2012. Verwachte afronding

Eind 2012

48

Thema 5: Samenhang-Cultuur-Thuis

Het beleid en de context: de samenleving en jongeren met een functiebeperking Doel

Het doel van ‘Het beleid en de context’ is verbreding van het draagvlak in de samenleving voor inclusief beleid. Er wordt geen nodeloos onderscheid meer gemaakt tussen jongeren met en zonder beperking en reguliere organisaties voeren emancipatoire en empowerende activiteiten uit voor jongeren met een beperking. Het maatschappelijk debat over inclusie en beeldvorming is gestimuleerd.

Inhoud

In de aanvang van dit project zijn positieve en negatieve voorbeelden van verschillende maatschappelijke organisaties verzameld. Dit kan gaan om woorden en/of beelden, in bijvoorbeeld radio-spotjes, brochures of mailings. De voorbeelden zijn geanalyseerd en deze analyse dient als uitgangspunt voor gesprekken met verschillende organisaties: kerken en charitatieve instellingen, vakbonden en wergeversorganisaties, media, dienstverleners (o.a. MEE), welzijnsorganisaties en sportverenigingen. De uitkomsten van inventarisatie, analyse en gesprekken worden met jongeren+ met diverse handicaps besproken. Vervolgens gaan we met de organisaties uit de verschillende geledingen in debat, samen met de jongeren.

Eindproducten

De uitkomsten van de inventarisatie, de analyse, de gesprekken met organisaties en jongeren en de debatten worden verwerkt in een einddocument. Als afsluiting worden beleidsmakers uitgenodigd voor een presentatie van de uitkomsten.

Samenwerking

Samenwerking vindt plaats met de verschillende maatschappelijke instituties. Ten behoeve van de verspreiding van de resultaten en vervolgacties wordt actief gezocht naar samenwerkingspartners.


oktober 2009 – december 2011

SvZ 30-6-2011

Het materiaal is verzameld en geanalyseerd. Voor de verschillende groepen organisaties zijn presentaties gemaakt om het gesprek voeding te geven. Er is een selectie gemaakt van jongeren+ en oudere Wajongers, die naar hun beleving van de huidige beeldvorming worden bevraagd. Er is nauwkeurig gezocht naar een grote diversiteit van de ondervraagden: van jong naar wat ouder, van verstandelijk beperkt tot chronisch ziek, van laag opgeleid tot hoog opgeleid. De gesprekken met zowel de maatschappelijke organisaties als de jongeren en Wajongeren zullen in het najaar plaatsvinden. Later in het najaar zullen de debatten plaatsvinden in de vorm van actieve workshops, waar naast het debat ook wordt gezocht naar actieve bijdragen tot verbetering van de beeldvorming.

Verw. afronding

December 2011

49

Thema 7: Samenhang-Cultuur-Onderwijs

Inventarisatie transitiepraktijken op scholen Doel

Inventarisatie huidige transitiepraktijken

Inhoud

CrossOver heeft een Master student van de Radboud Universiteit Nijmegen opdracht gegeven een meetinstrument te ontwikkelen om de transitieactiviteiten in school te inventariseren. Het meetinstrument is geadopteerd door de WEC-raad en in 2009 als pilot toegepast in cluster 3 en 4. Tegelijkertijd is onderzocht in hoeverre het mogelijk is om het meetinstrument in een breder verband in te zetten, ten behoeve van VSO, PrO en uitstroom MBO1.

Eindproduct

Een meetinstrument dat in beeld brengt wat de huidige stand van zaken is van de transitieactiviteiten binnen het speciaal onderwijs

Samenwerking

Samenwerking vindt plaats met de WEC-raad, het ministerie van OC&W en de Onderwijs Inspectie


September 2008 – maart 2010

SvZ 30-6-2011

De publieksversie was begin 2011 beschikbaar, waarmee het project is afgerond.

50

Thema 8: Participatie en Samenhang Structuur Bestuur en Beleid

Kennisoverdracht Beleid en Bestuur Overzicht activiteiten jan – juni 2011 Doel

Activiteiten t/m 30-6-2011

Het stimuleren en activeren van lokale en nationale overheden om gericht en vooral samenhangend beleid te ontwikkelen ten faveure van de onderwijs- en arbeidsmogelijkheden van jongeren met een beperking. 

Medio juni vond een gesprek plaats tussen een aantal parlementarieërs en het bestuur van CrossOver: wat moet er wat moet er gebeuren om álle kinderen te laten leren en werken naar vermogen? Bij dit gesprek lag de focus op (het ontbreken van) samenhang tussen de op handen zijnde stelselherzieningen. De Kamerleden beraden zich op meer gerichte aandacht voor participatie binnen die stelselherzieningen.



Er zijn gesprekken gevoerd met directies en het hogere kader van het ministerie van VWS, ter voorbereiding van een ‘oploop’ in het najaar, waarbij CrossOver met directies en kader in gesprek gaat over hoe hun werkzaamheden van invloed zijn op jongeren met een beperking, wat de samenhang is tussen de verschillende onderdelen binnen VWS en wat de samenhang is met aanpalende domeinen als onderwijs en werk.



Iedere twee weken schrijft CrossOver bestuurslid Hans Spigt een column over jongeren+ voor Binnenlands Bestuur sociaal en BB social nieuwsbrief. Bezoekersaantallen van de website liggen op 150.000 per maand. Op de wekelijkse nieuwsbrief specifiek voor werk, inkomen en participatie zijn 1500 mensen geabonneerd. Af en toe gaat de column van Hans Spigt ook mee in de dagelijkse nieuwsbrief van BB Nieuws. Die heeft ruim 25.000 abonnees.



Aan Divosa is inzicht gegeven in de expertise en producten – waaronder de Wajongwijzer - van CrossOver die de gemeenten kunnen ondersteunen bij het vormgeven van beleid en het inrichten van de uitvoering van de Wet Werken naar vermogen.



Op verzoek van USG Restart heeft KCCO twee maal een presentatie verzorgd op de Regiobijeenkomsten die zij organiseerden voor gemeenten ter oriëntatie op de WWNV. In deze bijeenkomsten stond kennisoverdracht over jongeren met een beperking in onderwijs, opvoeding en werk centraal. KCCO heeft hier de integrale benadering: het volgen van de levensloop en inrichting van en samenwerking binnen gemeenten en tussen gemeenten in de regio toegelicht aan de hand van de Informatiekaart (zie bij Thema Innovatie). Voor KCCO zit de meerwaarde van deze bijeenkomsten tevens in het kijken wat er leeft en welke informatie-behoefte er is.



De Linkedingroep Eén regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt kwam in maart bijeen. Voor 50 re-integratieprofessionals van re-integratiebureaus, gemeenten, UWV en SW-bedrijven hield (naast andere sprekers) CrossOver een

51

presentatie over jongeren+, en over welk deel van deze jongeren we tegenkomen aan deze onderkant en wat gemeenten daarbij kunnen verwachten. 

De Christenunie hield in het voorjaar van 2011 een expertmeeting over de Wet Werken naar Vermogen. Naast werkgevers, werknemers, belangenorganisaties en dienstverleners, was een projectleider van CrossOver aanwezig. CrossOver benadrukt het belang van inclusieve regelingen. En vraagt tegelijkertijd om zorgvuldig te bewaken dat voorzieningen beschikbaar blijven die noodzakelijk zijn om arbeidsbeperkingen te compenseren (van loondispensatie tot doventolk).



CrossOver is in januari uitgenodigd door de SP-fractie van de Eerste Kamer en heeft met haar gesproken over de voor- en nadelen van de WWNV, nuanceringen en kritische noten over de Wajong en beeldvorming over mensen met een handicap en over hoe meer jongeren+ kansen op werk te bieden.



CrossOver maakte voor de gemeente Woerden een startnotitie met als stip op de horizon hoe te bewerkstelligen dat alle burgers kunnen leren en werken naar vermogen. De notitie wordt gebruikt in het beleidskader van de gemeente.



Op directieniveau vond overleg plaats met de gemeente Almere en de gemeente Amsterdam waarin informatie werd uitgewisseld. In de gesprekken brengt CrossOver kennis en netwerkcontacten in, met als doel dat de gemeenten een samenhangend beleid gaan ontwikkelen voor kinderen en jongeren+.

52

Thema 9: Innovatie Helmond 3 (Argumentenkaart) Doel

Het vaststellen van de randvoorwaarden die gelden voor organisaties die betrokken zijn bij de levensloop van kinderen+ en jongeren+; randvoorwaarden die er voor zorgen dat, los van weten regelgeving, de omstandigheden voor de kinderen+ en jongeren+ optimaal zijn omdat ze vanuit het perspectief van de vrager worden vormgegeven en dus vanuit samenhang.

Inhoud

In een drietal denksessies, die samen met de Argumentenfabriek zijn georganiseerd, heeft een tiental experts afkomstig vanuit verschillende disciplines die relevant zijn in de levensloop van kinderen+ en jongeren+, zich gebogen over het vaststellen van alle randvoorwaarden die nodig zijn om te zorgen dat alle kinderen+ en jongeren+ kunnen leren en werken naar vermogen.

Eindproduct

Een randvoorwaardenkaart met daarin opgenomen alle zaken die ‘wij’ (= de organisatie die betrokken is) kunnen toepassen om maximaal bij te dragen aan het doel, dat alle kinderen+ en jongeren+ kunnen leren en werken naar vermogen.

Samenwerking

Met de Argumentenfabriek en met de vertegenwoordigers van de verschillende disciplines.


Januari 2011 – mei 2011

SvZ 30-6-2011

afgerond

53

Thema 9: Innovatie Helmond 4 Doel

Het tot stand komen van uitgewerkte scenario’s over hoe en op welke wijze regievoering voor jongeren+ geregeld kan worden, met als uitgangspunt het perspectief van de jongere. Het gaat om regievoering op gemeenteniveau en regievoering op casuïstiek niveau.

Inhoud

Om helderheid te verkrijgen over de mogelijke scenario’s en hun impact voor een gemeente en haar organisaties, worden in een gemeente, in dit geval Helmond, een aantal denksessies georganiseerd met ambtenaren op verschillende niveaus en van verschillende portefeuilles en met andere relevante stakeholders. Deze sessies moeten leiden tot een concreet beeld van wat de invoering van de centrale regie en handelen vanuit het perspectief van de jongere voor Helmond als gemeente betekent.

Eindproduct

Een document dat gemeenten houvast biedt in het proces om te komen tot een centrale regie, die vervolgens in velerlei vormen denkbaar is. In tenminste dertig gemeenten is de inhoud van het document bekend en wordt de inhoud als waardevol gezien om mee te nemen bij het denken over centrale regievorming.

Samenwerking

De gemeente Helmond en CrossOver werken in dit project intensief samen.


Mei 2011 – april 2012

SvZ 30-6-2011

De datum voor een eerste oriënterende bijeenkomst met ambtenaren van verschillende afdelingen is belegd, eind augustus. Er is een startdocument beschreven ten behoeve van deze bijeenkomst.

Verwachte afronding

April 2012

54

Thema 10: Contrapunt-activiteiten

Handreiking jobcoach Doel

Doel van het project is het verzamelen van informatie over jobcoaching. Jobcoaching kan voor jongeren met een beperking een belangrijke rol spelen bij het bereiken van economische zelfstandigheid. Gezien het toenemende gebruik van de functie van jobcoaching en de promotie van jobcoaching in beleid en uitvoering is het van belang dat betrokken partijen een realistisch beeld hebben van de ondersteuning die momenteel door jobcoaches worden geleverd. De resultaten worden bij relevante actoren onder de aandacht gebracht.

Inhoud

Op basis van deskresearch en gesprekken met relevante beleidsbepalers en – uitvoerders, informatie verzamelen over de huidige regelingen, de uitvoering van deze regelingen en ontwikkelingen hierin. De informatie is de basis voor een overzichtsdocument.

Eindproduct

Het eindproduct bestaat uit: Overzichtsdocument over relevante regelingen en ontwikkelingen m.b.t. jobcoaching; Een handleiding voor o.a. beleidsbepalers om de functie van jobcoach verder te ontwikkelen; Een handleiding voor jongeren en ouders, en voor werkgevers op de website.

Samenwerking

Samenwerking vindt plaats met SZW


Oktober 2009 – februari 2010

SvZ 30-6-2011

Door ziekte van een van de projectleiders is dit project later afgerond dan gepland. In april 2011 is de handleiding ‘Jobcoach XXL’ gepubliceerd en via www.kcco.nl beschikbaar; de drie aparte onderdelen voor 1)beleidsbepalers- en uitvoerders, 2)jongeren en hun ouders en 3)werkgevers zijn als een geheel of afzonderlijk te downloaden. Boaborea en de Beroepsvereniging van jobcoaches hebben de publicatie als link naar al hun leden gemaild.

55

Thema 10: Contrapunt activiteiten naar thema

Inleiding In dit halfjaarverslag is voor de contrapunt-activiteiten het accent gelegd op die activiteiten en contacten, waarin CrossOver een actieve rol heeft gespeeld, of die geleid hebben tot initiatieven bij partijen in het veld. CrossOver heeft in het kader van strategie, deskundigheidsbevordering en het leggen van contacten gesprekken met vele partijen die van belang zijn voor de participatie van jongeren+. Die contacten zijn onderaan elk thema opgenomen. CrossOver neemt ook deel aan congressen, denkdiners, symposia etc. Een opsomming hiervan is per thema opgenomen.

Jongeren en Ouders In 2010 heeft CrossOver de organisaties Forum en Pharos ondersteund bij het ontwikkelen van een onderzoeksvoorstel naar de specifieke belemmeringen waarmee jongeren+ met een andere etnische achtergrond geconfronteerd worden in hun carrière en bij het betreden van de arbeidsmarkt. Hiertoe is in februari 2011 een aanvraag voor financiering bij Stichting Instituut Gak ingediend, welke is afgewezen. KCCO zal bij een eventueel vervolg nog maar zeer beperkt betrokken zijn. -

CrossOver heeft de mogelijkheden en de interesse onderzocht voor een emancipatiebeweging onder jongeren+ zelf. Er is een aantal verkennende gesprekken gevoerd, waaruit bleek dat jongeren+ hier niet warm voor lopen op dit moment. Een belangrijk element daarbij is dat de titel waarop dit type activiteiten zou moeten plaats vinden – nl. dat je een beperking hebt – in tegenstelling tot een aantal landen om ons niet als stimulerend wordt ervaren. Er wordt nader verkend op welke wijze wel een dergelijke emancipatieslag gemaakt zou kunnen worden.

-

CrossOver heeft gesprekken gevoerd met de initiatiefnemers van de nieuwe vereniging voor jongeren met een arbeidsbeperking TOOON. Een van de activiteiten van TOOON is het opzetten van een interactieve datingsite a la LinkedIn, waarin werkzoekende jongeren en werkgevers gekoppeld worden.

-

Zowel op directieniveau als op uitvoerend niveau zijn er contacten met NSGK om samenwerking te onderzoeken, onder andere op het terrein van empowerment van ouders.

-

Met ZonMW ontwikkelt CrossOver een onderzoeksprogramma over sleutelmomenten tijdens de jeugd van kinderen+ en jongeren+. Dit als voortvloeisel uit de in 2010 door CrossOver geïnitieerde onderzoeken in samenwerking met NSGK en ZonMW.2 Er is inmiddels contact gelegd met een aantal andere fondsen die enthousiast zijn over de inhoud en geïnteresseerd zijn in financiering van dit programma.

-

CrossOver maakt een notitie – aan de hand van een literatuuronderzoek – over de betekenis van werk voor jongeren en jongeren+ en doet aanbevelingen over verder onderzoek en interventies

-

Op directieniveau waren er contacten met het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB), Movisie en het ministerie van SZW over hun activiteiten voor kinderen- en jongeren+ en mogelijke samenwerking. Met het NISB is nagegaan in hoeverre dit instituut een bijdrage kan leveren aan de participatiekansen van jongeren+. Dit heeft nog niet tot activiteiten geleid.

2

Oonk, 2010. De rol van ouders richting economische zelfstandigheid van hun kind met een beperking. Uitgave NSGK; Sleeboom, Hermanns en Hermanns, 2010 Meedoen leer je door mee te doen. Uitgave ZonMw en CrossOver.

56

-

CrossOver bezocht de presentatie van het boek Goed Bezig – GGZ jongeren over opleiding en werk - door Annemarie Kolenberg van het Landelijk Platform GGZ.

-

CrossOver nam deel aan het congres Autisme en werk in juni. In het programma (voor jongeren en hun ouders) lag de nadruk op de arbeidsmogelijkheden van jongeren met ASS.

-

Op directieniveau vonden gesprekken plaats met het Centrum voor Werk en Gezondheid, de CG-Raad, de Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland (CCUVN), het Nederlands Centrum voor de Jeugdgezondheid, de MO Zaak (CIZ kantoren) en de Willem Arntz Stichting.

Werkgevers/werknemers Op verzoek van de branche organisatie voor uitzendbureaus ABU, is advies gegeven over de implementatie van het in de CAO opgenomen voornemen, 50 Wajongers in dienst te nemen. CrossOver bepleitte een integrale aanpak door middel van een cultuurverandering, waarin de uitzendbranche structureel meer aandacht besteedt aan het in dienst nemen van jongeren met een beperking. ABU heeft dit advies overgenomen en sinds juni 2010 wordt dit project door ABU uitgevoerd. Een projectleider van CrossOver maakt deel uit van de projectgroep. Inmiddels zijn 10 plekken vervuld. Het blijkt dat er in de praktijk een grote afstand bestaat tussen de verwachtingen van de bij de ABU aangesloten leden en de realiteit van het aanbod en mogelijkheden van de jongeren. CrossOver vervult in dit project de rol van katalysator en aanjager voor een cultuurverandering bij de ABU-leden. -

Met RWI vond verdere afstemming plaats over gebruik, inzet en promotie van de door RWI en CrossOver ontwikkelde werkgevershandleiding Wajongwijzer. Afgesproken is om gezamenlijk op te trekken in meer promotie van de Wajongwijzer, o.a. door het realiseren van verwijzing naar de Wajongwijzer vanaf de websites van Divosa, VNG, ABU. VNO-NCW en MKB etc. UWV gaat de Wajongwijzer definitief overnemen en promoten voor de Wajongers. Anticiperend op de WWNV gaat RWI de Wajongwijzer verbreden, zodat deze ook voor gemeenten interessant is. CrossOver zal daarvoor op de achtergrond geraadpleegd worden.

-

Op verzoek van Timing uitzendbureau Apeldoorn vond een gesprek plaats over de mogelijkheden van Wajongers voor de uitzendbranche. De Wajongwijzer voorziet uitstekend in de behoeften van de intercedenten. Medio 4e kwartaal 2011 zal er weer contact zijn om de voortgang van een aantal pilots te bespreken.

-

Op verzoek bijstand wordt verleend aan individuele werkgevers om hen te helpen maar vooral om inzicht te krijgen in wat er nu in de praktijk gebeurt. Op basis van dat inzicht is oa Wajongwijzer ontstaan of komen Botsen tot stand.

-

FNV organiseerde een bijeenkomst over de toekomst van de Wajong. Experts vanuit de arbeidsdeskundigen, re-integratie, psychologie, UWV en Vilans spraken vrijuit over mogelijke oplossingen voor het probleem: hoe met minder geld jongeren+ goed ondersteunen richting werk. De inbreng van CrossOver was o.a gericht op inclusief beleid.

-

N.a.v. Crohn op het werk met Crohn/UC vereniging gesproken over ontwikkelen instrumenten voor jongeren met een chronische aandoeningen en arbeidsparticipatie. In dat kader heeft ook overleg plaats gevonden met het Centrum voor Werk en Gezondheid en wordt nagedacht over nauwere samenwerking de komende periode.

57

-

Met Mede en Formaat is gesproken over ontwikkelen materiaal voor trainingen aan OR-en m.b.t. jongeren+ op de werkvloer.

-

MVO wordt begeleid bij hun activiteiten rondom jongeren+.

-

Er is aan diverse congressen, symposia e.d. deelgenomen, c.q een bijdrage geleverd door middel van inleidingen, deelname aan fora, inbreng in discussies e.d.: CNV Meet en Greet (presentatie rapport over CAO-afspraken m.b.t. Wajongers), Nieuwjaarsevent MVO Nederland, RWI-congres Zelfsturing in de reïntegratie, lustrumcongres Emma@Work, Bijeenkomst Platform O&O Fondsen, UWV/Univ. Maastricht Congres Inclusieve Arbeidsorganisaties, Conferentie Sociale Zekerheid en arbeidsmarktontwikkelingen, GWB symposium werkgevers en (Wa)jongeren, Wajongdag van FNV, CG-Raad en Wajongers Centraal, Europees Parlement: Armoede en arbeidsparticipatie, WIA congres,

UWV In april informeerden het Wajongteam en de CrossOver projectleiders elkaar over de wederzijdse activiteiten en plannen en er werden afspraken gemaakt voor verdere samenwerking en afstemming. -

CrossOver bezocht de Wajongdag van UWV en nam deel aan diverse workshops. Er werden onderwerpen behandeld als jeugdgezondheidszorg, licht verstandelijk beperkten en de decentralisatievoorstellen van SZW. Uit deze sessies blijkt vooral de ongelooflijke hoeveelheid kennis die bij UWV aanwezig is en die zeker benut moet worden bij de decentralisatie van taken naar gemeenten.

-

Op directieniveau vinden regelmatig afstemmingsgesprekken plaats met de Directie Social Medische Zaken en met het hoofd Kenniscentrum van UWV over samenwerking en kennisuitwisseling.

-

CrossOver bezocht de nieuwjaarsreceptie van UWV en het UWV congres ‘Partners op de arbeidsmarkt’.

Onderwijs en Professionals Met het ministerie van Onderwijs vond informatie-uitwisseling en afstemming plaats over het project Professionals van de Toekomst (CrossOver) en de professionalisering van re-integratieprofessionals (SZW). -

CrossOver organiseerde een informele bijeenkomst met Caren Sax, professor aan de State University of San Diego, en een aantal deskundigen (o.a. curriculumontwikkelaar SO, onderzoekers inclusief onderwijs, adviseurs transitie school-werk en medewerkers van diverse onderwijsinstellingen) over inhoud en voorwaarden rondom ontwikkeling inclusief onderwijs in Nederland met de nadruk op transitie naar werk. Sax heeft een korte notitie geschreven over haar bevindingen m.b.t. tot die ontwikkelingen in ons land. De bijeenkomst leverde naast veel stof tot discussie, kennis op over goede ervaringen in de VS die voor alle aanwezigen bruikbaar was. Het liet tevens zien hoe complex de Nederlandse situatie is en hoe financiële overwegingen een grote rol spelen.

-

CrossOver neemt deel aan de Stuurgroep/ Afstemmingsoverleg Passende Kwalificaties : informatieuitwisseling over de laatste ontwikkelingen ten aanzien van weten regelgeving, activiteiten en projecten die van invloed zijn op de transitie onderwijs-werk en onderwijs aan kinderen/jongeren+. De opzet en frequentie van dit overleg zal veranderen. In de toekomst enkel overleg wanneer daar aanleiding toe is, i.p.v. vooraf een vergaderrooster afspreken. Gespreksonderwerpen: wet op passend onderwijs, werkschool, wetsvoorstel kwaliteit (v)so, wetsvoorstel BvE, Wet werken naar vermogen, project Boris.

-

CrossOver neemt deel aan de Expertgroep ‘Met je opleiding aan de slag’ op verzoek van Kenniscentrum Perspectief. Het betreft een project gericht op VSO, cluster 3, en de vraag in hoeverre jongeren door de

58

school voldoende voorbereid worden op de overstap richting arbeid(smarkt). Bespreking van de bevindingen tot nu toe en hoe hieraan vervolg te geven. Overige deelnemers aan deze expertgroep vertegenwoordigen: ouders van kinderen met een beperking, (oud) leerlingen van VSO cluster 3 onderwijs, VSO-scholen, een ROC, werkgevers, adviesbureau, voormalige WEC-raad en de CG-raad. -

Met een onderzoeker van Koninklijke Visio werd gesproken over de aandacht van Visio voor arbeid en mogelijke ondersteuning van CrossOver hierin.

-

Contact werd gelegd met Research voor Beleid, dat onderzoek verricht naar houding en gedrag van VSOscholen in relatie tot de toetreding van jongeren in de Wajong.

-

Op directieniveau vonden gesprekken plaats met ECPO, Edunova, Handicap en Studie, MEE Nederland en het ministerie van Sociale Zaken. Naast uitwisseling van kennis, werd gekeken waar en hoe kan worden samengewerkt.

-

CrossOver is – onder andere op bestuursniveau – betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van de Werkschool en het project BORIS.

-

Bezoeken congressen, symposia e.d.: Workshop Person Centered Planning (PCP), Fontys Seminar Inclusief onderwijs en inclusieve opvoeding.

Thema-overstijgende activiteiten -

Scan en column MKB servicedesk: Maandelijks bezoeken meer dan 200.000 ondernemers mkbservicedesk.nl. Op deze website staan ruim 4.000 kennisartikelen over alle onderwerpen waar een ondernemer mee te maken heeft. Het viel CrossOver op dat er weinig en soms ook onjuiste informatie te vinden was over jongeren met een beperking in relatie tot arbeidsdeelname. Na contact met het MKB hebben we een scan gemaakt van de informatie op de site en suggesties voor verbetering en aanvullingen gedaan. Daarnaast schrijft CrossOver-projectleider Dorien Verhoeven sinds kort regelmaat een column over jongeren met een beperking om zo het onderwerp onder de aandacht te houden.

-

Op bestuurlijk/directieniveau heeft CrossOver een denkbijeenkomst georganiseerd met de raden van bestuur van Dichterbij, Pameijer, Pluryn en Steinmetz|de Compaan aangevuld met Cedris en platform VG over de relatie tussen arbeidsmatige dagbesteding en deelname aan de (reguliere) arbeidsmarkt. In het najaar wordt een vervolgbijeenkomst georganiseerd.

-

CrossOver verzorgde een presentatie en workshop bij een bijeenkomst van de Linkedingroep ‘Eén regeling voor de onderkant arbeidsmarkt’. Doel was om gemeenten en re-integratieprofessionals te informeren over de groep jongeren met een beperking en de verschillen tussen deze groep en de huidige WWB-ers/WIJ-ers.

-

Snelkookpansessie Helmond: Naar aanleiding van het CrossOver/gemeente Helmond rapport ‘De ondersteuning geregeld’ hebben organisaties in Helmond, die betrokken zijn bij de transitie van school naar werk, zich gebogen over samenhang in hun beleid en samenwerking vanuit het perspectief van de jongere en zijn ondersteuningsvraag. In de snelkookpansessie werd een casus behandeld en conclusies getrokken over de mogelijkheid van de regierol van gemeenten. CrossOver gebruikt de uitkomsten van de snelkookpansessie om kennis aan te dragen over (het voorkomen van) mogelijke knelpunten in samenwerkingsverbanden en positieve mogelijkheden te benadrukken van o.a. intercollegiaal overleg.

-

CrossOver woonde het Algemeen overleg en een bijeenkomst van de Kamercommissie SZW over Werken naar Vermogen bij. In een eerste verkenning heeft de commissie een eerste reactie geven op

59

voornamelijk de plannen met betrekking tot Wajong-gerechtigden en Wsw-geïndiceerden. Met deze informatie wordt met name in de projecten Ontwikkelingen Wetten en regels en Kennisoverdracht Beleid en Bestuur verder gewerkt.

-

De Algemene Rekenkamer is bezig met een project over het terugdringen van administratieve lasten voor werkgevers die mensen met een wajong-uitkering in dienst nemen. In een gesprek heeft CrossOver aangegeven waar verbetermogelijkheden liggen, bijvoorbeeld bij de aanvraag van voorzieningen bij UWV.

-

CrossOver houdt een inleiding voor het management van de Pluryn Hoenderloo Groep. Aan de hand van de Informatiekaart (zie Project Helmond 3) onstaat een discussie over de participatie visie en praktijk.

-

Geschikt/ongeschikt: Wajongers op de arbeidsmarkt. Dagvoorzitter van dit door Medilex georganiseerde congres was CrossOver bestuurslid Ankie Verlaan. Veel aandacht voor goede praktijken tijdens deze dag.

-

Met Movisie is gesproken over samenwerking op uitvoeringsniveau.

-

Op directieniveau waren er gesprekken met Margriet Jongerius , Pieter Roodenburg, Frans Nijhuis, de Nationale Ombudsman en onderzoeksbureau Spectrum (participatie, jeugd en jeugdzorg).

-

Met Paul Schnabel en Cok Vrooman van SCP wordt momenteel de mogelijkheid van de ontwikkeling van een zogenaamd dashboard verkend.

-

Bezoeken congressen, symposia e.d.: CrossOver bezocht de SZW dag ‘De basiskleuren’over ontwikkelingen in het SZW beleid en de projecten die in dat kader worden uitgevoerd; Werkcollege Arbeidskundig Kenniscentrum over de werkscan; KIA, Kennis- en Innovatie-agenda, SER: ‘Later begint nu’.

60

Thema 11: Kennis

Instrument samenhang beleid jongeren met een beperking Doel

Het bevorderen van inzicht van uitvoerend professionals en beleidsmedewerkers in de samenhang en bruikbaarheid van weten regelgeving die van invloed is op de (economische) zelfstandigheid van jongeren.

Inhoud

In dit project met de werktitel ‘Dashboard’ wordt een website ontwikkeld die inzicht biedt in: Aanbod van regelingen, voorzieningen en (fiscale) mogelijkheden op de domeinen thuis, onderwijs en werk; Vindplaats, voorwaarden en uitsluitingsgronden van deze regelingen en de loketten om er in de praktijk mee aan de slag te gaan; Aansluiting tussen de regelingen; Afbakening, overlap, leemtes en botsingen tussen de regelingen.

Eindresultaat

Beoogd eindresultaat is een verbetering van de samenhang in overzichtelijkheid van weten regelgeving relevant voor de participatie van jongeren+, door middel van een goed werkende website die door de doelgroepen wordt gebruikt en gewaardeerd.

Samenwerking

Samengewerkt wordt gezocht met de ICTU, o.a. verantwoordelijk voor de website overheid.nl. Daarnaast worden (toekomstige) gebruikers en experts betrokken van onder andere: ministeries SZW, VWS en OC&W, gemeenten, UWV, Vilans, , Cedris, VNG, reintegratiebedrijven, jobcoachorganisaties, SW-bedrijven, mbo’s, vso’s en praktijkonderwijs.


januari 2010 – december 2012

SvZ 30-6-2011

De in 2010 gestarte inventarisatie en uitwerking van de relevante weten regelgeving loopt dit jaar verder door. Er is een overzicht ontwikkeld van de belangrijkste ondersteuningsmogelijkheden op de domeinen thuis, onderwijs en werk. Gezien het belang van de borging van het te ontwikkelen instrument is besloten om niet eerst zelf iets te maken wat vervolgens elders ondergebracht moet worden, maar om te zien met welke partner we het instrument samen kunnen ontwikkelen. Er zijn in dat kader gesprekken gevoerd met de ICTU en SCP. Ook Edunova heeft interesse. In de tweede helft van 2011 zal duidelijk worden met welke partner CrossOver uiteindelijk in zee kan gaan. De opleverdatum van het instrument hangt af van de partner waarmee we samenwerken. In 2011 zijn in twee bijeenkomsten – een met experts en een met uitvoerend professionals - de gebruikerswensen van de potentiële gebruikers in kaart gebracht. In september volgt een derde bijeenkomst met medewerkers van de drie ministeries, SZW, VWS en OC&W. Het project wordt door de potentiële gebruikers enthousiast ontvangen, zij zien meerwaarde van het instrument voor het eigen werk. Ook vanuit de ministeries ervaren we een toenemende belangstelling. Vanuit VWS is er interesse om te kijken welke samenwerking er mogelijk is in het kader van regelhulp.nl.

Verwachte afronding

Eind 2012

61

Thema 11: Kennis

Ontwikkelingen en de (nieuwe) wetten en regels Doel

Betrokken partijen kennen de verwachte en onverwachte gevolgen van de nieuwe ontwikkelingen (Werkpleinen, nieuwe regeling Wajong, WIJ en Werken naar vermogen) voor de (arbeids)participatiekansen van jongeren met een functiebeperking en weten hoe ze de juiste keuzes kunnen maken om de (arbeids)participatiekansen van de cliënt te optimaliseren. Dit om de samenhang in en bruikbaarheid van wetgeving en samenwerking in de uitvoering te bevorderen. Wetten en regels werken in een aantal gevallen contraproductief op de onderwijs- en participatie van jongeren met een beperking. CrossOver verzamelt deze ‘botsingen’en gaat hierover in gesprek met de actoren, met als uiteindelijk doel dat de wetgeving wordt aangepast, zodat de onderwijs- en arbeidsparticipatiekansen van jongeren+ toenemen.

Inhoud

In dit project worden de ontwikkelingen in nieuwe weten regelgeving die van belang zijn voor jongeren+, bijvoorbeeld de Wet Werken naar Vermogen (WWNV), nauwgezet gevolgd en geanalyseerd. Zo worden te verwachten knelpunten al in een vroeg stadium gesignaleerd. Politici, beleidmakers en-uitvoerders, belangenbehartigers en dienstverleners worden actief geïnformeerd, met als uiteindelijk doel de participatiemogelijkheden voor jongeren+ zo groot mogelijk te maken. Daarnaast worden ‘botsingen’in bestaande weten regelgeving geanalyseerd en worden suggesties voor oplossingen gegeven. In ‘keukentafelgesprekken’ met beleidsambtenaren worden de botsingen besproken en zo mogelijk opgelost.

Eindproducten

De verzamelde ‘botsen’ zijn digitaal te raadplegen op www.kcco.nl. Jaarlijks worden botsen toegevoegd. Het in 2010 geplande signaleringsdocument over de raakvlakken en botsingen tussen Wet Wajong en WIJ is nauwelijks nog bruikbaar nu de wet WIJ bij wetsvoorstel al per 1-1-2012 komt te vervallen en wordt toegevoegd aan de WWB. In het najaar 2011 zal daarom een bijgesteld signaleringsdocument verschijnen, waarin deze wetswijziging wordt meegenomen. In het najaar verschijnt eveneens een document over de plaats van de Wsw in de nieuwe wet Werken naar Vermogen.

Samenwerking

Samenwerking vindt plaats met het ministerie van SZW, UWV, VNG, Divosa, College voor Zorgverzekeringen, Cedris, brancheorganisaties van reïntegratiebedrijven en begeleidingsorganisaties en het management van onderwijsorganisaties

Doorlooptijd

2009-2012

SvZ 30-6-2011

De eerste helft van dit jaar is de ontwikkeling van de verschillende nieuwe wetten en de samenhang hiertussen, nauwgezet gevolgd en geanalyseerd. We hebben eerst gekeken naar de recente wijzigingen in Wet Wajong, WIJ, STAP en Tijdelijke wet loondispensatie. Daarna is een eerste verkenning gedaan naar deze wijzigingen in het licht van het nieuwe voorstel over de Wet Werken naar Vermogen. Daarnaast hebben we de gevolgen bekeken van de overheveling van AWBZ-functies en doelgroepen binnen de AWBZ naar gemeenten, waarbij in de meeste gevallen de WMO voorzieningen in het kader van deze overheveling zal gaan verstrekken. Beleidsambtenaren, Kamerleden, UWV-medewerkers en andere betrokkenen zijn actief en naar aanleiding van diverse verzoeken, van informatie voorzien. Gezien de overheveling van, met name, de Wet Wajong en delen van de AWBZ naar gemeenten,

62

is het van belang ook gemeenteambtenaren te betrekken. In de komende maanden ontwikkelt CrossOver een plan over haar ondersteuning aan gemeenten. Zie verder het project Kennisoverdracht Beleid en bestuur. In de eerste helft van 2011 zijn verder vier nieuwe Botsen beschreven, zodat het aantal botsen nu 21 bedraagt. Van de nieuwe botsen gaan er twee over de WIJ en deze zullen later dit jaar worden bezien vanuit de nieuwe wetswijziging WWB/WIJ. Een derde bots gaat over de wachtlijstpositie van geïndiceerden in de Wsw. De vierde bots handelt over de proefplaatsing van een Wajonger met opgebouwde WW-rechten. De laatste twee botsen betreffen vooral het uitvoeringsbeleid. Wetgeving is in de meeste gevallen wel helder, de uitvoerder kent of de wet niet goed of heeft los van de wetgeving eigen regels gesteld in de uitvoering. Voor 2012 zullen we met een advies komen om de uitvoering van de wet dichter bij de bedoeling van de wetgever te brengen.

63

Thema 11: Kennis

Kennisnetwerken Doel

Samenwerken met andere kenniscentra, om informatie en kwaliteit van de verzamelde informatie en kennis op elkaar af te stemmen en te verbeteren

Inhoud

Binnen het veld van de economische zelfstandigheid voor mensen met een beperking zijn meerdere kenniscentra actief, die allen vanuit hun eigen achtergrond werken met betrekking tot dit onderwerp. Binnen deze kenniscentra is er overlap betreffende relevante informatie. In het kader van afstemming, efficiency, en kwaliteitsverbetering is samenwerking een wenst. Een eerste oriëntatie met een aantal kenniscentra heeft aangegeven dat de intentie tot samenwerking positief ervaren wordt. Voor een zo volledig beeld te verkrijgen wordt een inventarisatie gemaakt, informatie opgevraagd aan de kenniscentra en gevraagd of deze informatie toegankelijk kan worden gemaakt via de kennisbank van Crossover. Vanuit deze inventarisatie worden verdere stappen naar een concrete samenwerking gerealiseerd

Eindproduct

Samenwerkingsovereenkomst tussen verschillende kenniscentra op het gebied van de economische zelfstandigheid van mensen met een beperking.

Samenwerking

Samenwerken met andere Kenniscentra


2011-2012

SvZ 30-6-2011

Gesprekken zijn gevoerd met het Nederlands Jeugd Instituut, Kenniscentrum UWV, Kenniscentrum van Arbeidsdeskundigen en Kenniscentrum Mee, dat participeert in VGN. Format gecrëerd voor het verzamelen van informatie over kenniscentra. Kenniscenta worden op dit moment benaderd en de ingevulde formats komen binnen. Voorbereidingen gemaakt voor het verwerken van kenniscentra in de kennisbank. Werkgroep samengesteld voor conctrete gesprekken met geselecteerde kenniscentra

Verwachte afronding

Juni 2012

64

Thema 11: Kennis

Kennismanagement Doel

Documentaire informatievoorziening ter ondersteuning van de missie CrossOver. Inzicht in de mate waarin andere kenniscentra kunnen en willen samenwerken op het gebied van informatieverzameling op ons terrein.

Inhoud

De documentalist verzamelt informatie die relevant is voor onze missie en houdt deze up to date. Tegelijkertijd wordt in overleg met projectleiders en communicatie gewerkt aan een vorm om de verzamelde informatie meer toegankelijk te maken voor intern en extern (activiteit 1). Binnen CrossOver wordt een systeem gerealiseerd, waarbij de medewerkers maandelijks aanvullingen krijgen van nieuw binnengekomen (literatuur)informatie volgens een vaststaand format (activiteit 2). Vanaf juni zijn de werkzaamheden gericht op het vullen van de ‘kennisbank’ (activiteit 3).Er worden oriënterende gesprekken gevoerd met documentatie-afdelingen van relevante organisaties om na te gaan in hoeverre kan worden samengewerkt en afgestemd mbt het verzamelen van documentatie (act. 4).

Eindproducten

Up to date informatie mbt onze missie.

Samenwerking

Samenwerking met diverse nieuwsbronnen.

Doorlooptijd

2009-2012

SvZ 30-6-2011

Verzamelen en up-to-date houden van de informatie gebeurd door het verzamelen van nieuws, uigaven, projecten, ervaringsverhalen, ontwikkelingen/fusies van organisaties, en methodieken. Belangrijke ontwikkelingen worden dagelijks verspreidt via het nieuws. Uitgaven, projecten, ervaringsverhalen, ontwikkelingen/fusies van organisaties worden verwerkt in de kennisbank. Externen kunnen zich kosteloos abonneren op een tweewekelijkse email attendering. De kennisbank heeft momenteel zo’n 980 interessante ontwikkelingen opgenomen.

65


SROI Doel

Het vaststellen van de toegevoegde maatschappelijke waarde van de activiteiten van CrossOver.

Inhoud

Van maximaal 5 activiteiten van CrossOver vaststellen hoe groot het rendement van deze activiteit is, door het toepassen van de SROI –meetmethodiek. Tegelijkertijd zal, in overleg met enkele inhoudelijke experts, een CrossOver-brede SROI worden opgesteld.

Eindproduct

Een rapport dat via de website van CrossOver beschikbaar komt.

Samenwerking

Samengewerkt wordt met enkele inhoudelijke experts.


Mei 2011 – september 2012

SvZ 30-6-2011

Er wordt een inventarisatie gemaakt van de interventies van CrossOver bij de voor de kinderen+ en jongeren+ relevante stakeholders

Verwachte afronding

September 2012

66


Ervaringsdesk Doel

Inbrengen ervaringsdeskundigheid in alle activiteiten van CrossOver.

Inhoud

Het samenstellen van een gremium van ervaringsdeskundigen dat op verschillende wijzen en op verschillende momenten haar ervaringen kan delen met anderen. Hiervoor is een format ontwikkeld, op basis waarvan een selectie kan worden gemaakt van relevant in te zetten ervaringen. Bij voortduring wordt de ‘databank’ met ervaringsdeskundigen uitgebreid.

Eindproduct

Een dynamische ‘databank’ van ervaringsdeskundigen.

Samenwerking

Samenwerking vindt plaats met andere ‘ervaringsbanken’.

Doorlooptijd


SvZ 30-6-2011

Leden van de ervaringsdesk hebben meegewerkt aan het weblog, het project Alle spelers in beeld en gaan in de tweede helft van het jaar meewerken aan het project Het beleid en de context. Er is een verminderd beroep op de eigen ervaringsdesk gedaan, omdat ook netwerken van andere organisaties zijn benaderd.

67


Helpdesk Doel

Beantwoorden van binnenkomende vragen.

Inhoud

CrossOver beantwoordt vragen die binnenkomen via telefoon of email. Zowel intern als extern wordt gezocht naar antwoorden op vragen. De vragen worden geregistreerd.

Eindproduct

Een overzicht van vragen die aan CrossOver zijn gesteld

Samenwerking

CrossOver werkt samen met een groot aantal externe partijen om de vragen te beantwoorden.

Doorlooptijd


SvZ 30-6-2011

De afdeling documentatie heeft in de maanden januari-juni 106 vragen van externen beantwoord.

68

Halfjaarverslag Kennis- en Innovatiecentrum CrossOver Juli 2011 Titel Trebuchet bold 18 pt

Recommend Documents